GEMEENTE ROERMOND. Aan de commissie Burgers en Samenleving. Commissienotitie (voor l<ennisgeving) Datum; 1 mei 2012 Portefeuille; BS

Transcriptie

1 GEMEENTE ROERMOND Commissienotitie (voor l<ennisgeving) Datum; 1 mei 2012 Portefeuille; BS Steller; E. van Summeren Afdeling; Welzijn tel. no.; Bestuurlijk aanbesteden Aan de commissie Burgers en Samenleving 1 SAIVIENVATTING Met deze notitie wordt u geïnformeerd over de methodiek bestuurlijk aanbesteden voor maatschappelijke diensten in het kader van de Wmo. 2 TOELICHTING Uitwerking overwegingen bestuurlijk aanbesteden In onze vergadering van 19 maart 2012 hebben wij besloten het rapport 'Participeren, iedereen kan het!', inzake de decentralisatie van de functie begeleiding van de AWBZ naar de Wmo, vast te stellen en akkoord te gaan met de verdere uitwerking ervan. Daarnaast zijn wij akkoord gegaan met de afwijking van de subsidietermijnen zoals opgenomen in de Asv 2008 bij eventuele gebruikmaking van (budget)subsidies. In dezelfde vergadering heeft ons college het beslispunt 'het college besluit akkoord te gaan met gebruikmaking van de methodiek bestuurlijk aanbesteden met betrekking tot maatschappelijke diensten vallend onder de Wmo' aangehouden. Redenen hiervoor waren dat wij: 1. inzicht en gevoel wilde krijgen bij de inhoud van de methodiek van bestuurlijk aanbesteden; 2. inzicht wilde krijgen in de Guridische) risico's welke eventueel met deze methodiek gepaard gaan; 3. inzicht wilde krijgen in welke andere gemeenten reeds met deze methodiek gewerkt wordt. Hieronder wordt ingegaan op elk van deze drie punten op basis van informatie van dhr. mr. drs. T. Robbe welke op 23 april jl. een toelichting op het ondenwerp bestuurlijk aanbesteden heeft verzorgd in het college. Ook heeft er een interne afweging plaats gevonden ten aanzien van het Roermondse inkoopbeleid door de inkoopadviseur. Ad 1 Maatschappelijke diensten vallend onder de Wmo zijn op zichzelf complex en krijgen vorm in een complexe omgeving. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de decentralisatie van de functie begeleiding die een grote mate van verscheidenheid kent qua cliëntenpopulatie en huidig aanbod.

2 In bijlage 1 is onder figuur 1, onderdeel complexiteit, de omgeving weergegeven waann de maatschappelijke diensten vallend onder de Wmo zich begeven. De omgeving kenmerkt zich doordat deze niet voorspelbaar maar wel verklaarbaar is; wederzijdse afhankelijkheden en onzekerheden bepalen de omgeving. De omgeving vraagt om partnership en daaraan gekoppeld de strategie van Do, Check, Do, Check (DCDC). Bestuurlijk aanbesteden is een methodiek om de DCDC strategie (zie figuur 1) vorm te geven in hoog complexe omgevingen met behulp van langdurige, inhoudelijk flexibele contracten. Contracten richten zich op inbedding van relaties en onderhandelingen zodat partijen zich kunnen aanpassen naar de steeds veranderende omgeving en het gezamenlijk kunnen opvangen van negatieve schokeffecten. Doel van de contractbesprekingen rondom bestuudijk aanbesteden is om de invulling van de producten en de (wederzijdse) voorwaarden die daarbij horen helder te krijgen. Hierbij wordt ingezet op diverse onderdelen te weten: Communicatie en overleg: Lange termijn relaties Wie overlegt waar, waarover, wanneer en hoe? Besluitvorming? Wmo raden? Wederzijdse prestaties Wat wil de gemeente minimaal? Wat is de gemeente minimaal bereid daarvoor te geven? Monitoring Wie controleert wat, wanneer en hoe? Kritische en niet-kritische indicatoren? - Beloning Hoe, wanneer en wat betalen? Belangrijk uitgangspunt hierin is dat de gemeente uiteindelijk altijd beslist: zij heeft namelijk de wettelijke verantwoordelijkheid. Samenvattend op het inhoudelijke vlak: - door bestuurlijk aanbesteden wordt optimaal ondersteuning gegeven aan de samenwerking met maatschappelijke partners in een complexe omgeving; door bestuurlijk aanbesteden kan flexibiliteit worden geboden. Enerzijds kan voor aanbieders de zekerheid worden geboden dat zij maatschappelijk partner zijn van de gemeente en ook mede invulling en vorm kunnen geven aan de Wmo-diensten. Anderzijds kunnen kortlopende contracten/modules per voorziening afgesproken worden, waardoor nieuwe beleidsinzichten gemakkelijk tot bijsturing kunnen leiden; - door bestuurlijk aanbesteden wordt het innovatieve vermogen van de samenwerking ondersteund. De methodiek biedt de mogelijkheid en flexibiliteit om nieuwe inzichten tussentijds in te brengen en te verwerken in nieuwe afspraken. Ad 2 De vraag die centraal is of, naast de inhoudelijke argumenten onder 1, bestuurlijk aanbesteden juridisch toegestaan is. Om deze vraag te beantwoorden is gekeken naar Europese aanbestedingsrechtelijke richtlijnen, het Besluit aanbestedingsregels voor overheidsopdrachten (Bao), en de lokale aanbestedingsregels.

3 Europese aanbestedingsrechtelijke richtlijnen Alle maatschappelijke diensten vallend onder de Wmo (behalve vervoer, hetgeen in een later voorstel aan het college wordt voorgelegd) komen voor op de bijlage 2B bij het Bao. Dit betekent dat het inkopen van maatschappelijke diensten in de aanbestedingsregelgeving geclassificeerd is als een inkoop waarvoor niet het volledige Bao gevolgd hoeft te worden (slechts een zeer beperkt gedeelte van de aanbestedingsrichtlijnen is van toepassing). Dit houdt onder meer in dat de aanbesteding niet bij aanvang gepubliceerd hoeft te worden bij het bureau van officiële publicaties in Luxemburg, dat de eisen ten aanzien van de selectie en gunning minder stringent genoemd kunnen worden en dat de gemeente niet gebonden is aan de termijnen genoemd in de Bao. Bovendien is er bij deze Wmo-diensten (met uitzondenng van vervoer) sprake van een 2B dienst zonder een duidelijk grensoverschrijdend belang, omdat wordt aangenomen dat het niet-europees aanbesteden van deze diensten de mededinging tussen lidstaten niet wezenlijk beïnvloedt (er zijn geen ondernemers van buiten Nederland geïnteresseerd in of deskundig voorde opdracht). De complexiteit van de diensten in de Wmo en de omgeving wordt erkend door de Europese Commissie ( ). Hun standpunt is als volgt geformuleerd;"(...) maatschappelijke diensten, gezondheidszorg en onderwijsvoorziening (vertonen) specifieke kenmerken waardoor zij niet geschikt zijn voor toepassing van de gewone procedures voor de gunning van overheidsopdrachten. Deze diensten worden gewoonlijk verstrekt binnen een specifieke context die ten gevolge van verschillende administratieve, organisationele en culturele omstandigheden sterk varieert (...). Deze diensten hebben in wezen slechts een zeer beperkte grensoverschrijdende dimensie. (...) Overheden moeten een grote vrijheid krijgen om de keuze van dienstenaanbieders te organiseren" Dit standpunt heeft de Europese Commissie verwoord in het voorstel voor een nieuwe aanbestedingsrichtlijn (implementatie voorzien medio 2014) waarin zij maatschappelijke diensten (nu nog 2-B diensten genoemd) onder het verlichte regime gaat plaatsen omdat deze diensten een duidelijk nationaal karakter kennen. Lokale aanbestedingsregels In het inkoopbeleid van de gemeente Roermond is de mogelijkheid van bestuurlijk aanbesteden niet opgenomen. Het huidige gemeentelijk aanbestedingsbeleid biedt echter wel de mogelijkheid (hardheidsclausule) om af te wijken van het gemeentelijk aanbestedingsbeleid. Iedere afwijking dient door ons college te worden goedgekeurd. Evenals in het huidige beleid wordt in het nieuwe (nog niet vastgestelde) inkoop- en aanbestedingsbeleid een hardheidsclausule opgenomen. Deze houdt in dat op basis van een gemotiveerd verzoek (voorafgaand aan de aanbestedingsprocedure) door ons college kan worden afgeweken van het inkoopen aanbestedingsbeleid. De inkoopadviseur van de gemeente Roermond onderschrijft daarmee de mogelijkheid van bestuurlijk aanbesteden van 2B-diensten binnen de huidige en toekomstige lokale aanbestedingsregels. Daarnaast onderschrijft de inkoopadviseur de toelichting zoals beschreven onder 'Europese aanbestedingsrechtelijke richtlijnen'. Jurisprudentie De methodiek heeft inmiddels binnen een 40-tal gemeenten plaatsgevonden en heeft tot op heden niet geleid tot rechtszaken. Conclusie Bovenstaande laat zien dat zowel bestuurlijk aanbesteden zowel Europees als lokaal is toegestaan.

4 Ad 3 In bijlage 1 wordt een overzicht gegeven van de gemeenten die reeds ervaring hebben opgedaan met de methodiek van bestuudijk aanbesteden in het kader van maatschappelijke diensten vallend onder de Wmo. Gemeentelijk proces In het kader van het onderwerp bestuudijk aanbesteden hebben de afgelopen maand diverse overlegmomenten plaatsgevonden binnen de gemeente Roermond. Op 3 april jl. heeft een informatiebijeenkomst 'Bestuurlijk aanbesteden maatschappelijke diensten' plaatsgevonden. Dhr. mr. drs. Tim H.G. Robbe heeft tijdens deze bijeenkomst een presentatie gegeven over de achtergronden van bestuudijk aanbesteden, waarom bestuudijk aanbesteden mag en hoe bestuudijk aanbesteden er in de praktijk uit ziet. Bij de bijeenkomst waren diverse zorgaanbieders (o.a. Proteion, De Zorggroep, SGL, Stichting Daelzicht), de regiogemeenten (o.a. Maasgouwen Roerdalen), een brede vertegenwoordiging van de afdelingen Welzijn en Sociale Zaken, de inkoopadviseur van de gemeente Roermond en wethouder Kemp aanwezig. De aanwezigen stonden positief tegenover de gepresenteerde methodiek. Op 11 april jl. is het onderwerp bestuudijk aanbesteden in het MT besproken. De methodiek kan binnen het MT op draagvlak rekenen. Op 19 april jl. is tijdens een informeel overleg tussen de commissie BS, wethouder Kemp en enkele ambtenaren van de afdeling welzijn, in het kader van de decentralisatie van de functie begeleiding, sonderend gesproken over de methodiek van bestuudijk aanbesteden. De commissie BS heeft aangegeven zich te kunnen vinden in de voorgestelde methodiek. Op 23 april is het college inhoudelijk over de methodiek geïnformeerd door Dhr. mr. drs. Tim H.G. Robbe. 3 BESLISSING B&W: Het college van B&W heeft besloten akkoord te gaan met gebruikmaking van de methodiek bestuudijk aanbesteden voor de hulp bij het huishouden en de functie begeleiding, die van de AWBZ wordt overgeheveld naar de Wmo". Burgemeester en wethouders van Roermond, De secretaris. De wnd. burgemeester, mr. drs. J.J.Th.L. Geraedts H.M.J.M. van Beers

5 Bijlage 1 Bestuurlijk aanbesteden 1. Omgeving bestuurlijl< aanbesteden f Orde: Voorspelbaar Verklaarbaar Complexiteit: Niet Voorspelbaar Wel Verklaarbaar Chaos: Niet Voorspelbaar Niet Verklaarbaar Best practices Aanbesteden PDGA Zoeken en vinden Partnership DCDC Branden blussen Ad hoe AAAA Bestuurlijk aanbesteden Het grote risico! Figuur 1: Omgeving Bestuudijk Aanbesteden 2. Gemeenten met ervaring bestuudijk aanbesteden De onderstaande gemeenten hebben ervaring met bestuudijk aanbesteden voor maatschappelijke diensten vallend onder de Wmo. - Dalfsen, Ommen, Raalte, Staphorst, Zwartewateriand (2008) - Nieuwegein, Lopik (2009, 2010) - IJsselstein (2009) - Krimpen ad IJssel (2009) - Boskoop(2010) - Valkenswaard (2010) - Dronten (2010, 2012) - Steenwijkeriand (2010) - Gilze Rijen, Dongen (2011) - ISD Bollenstreek (2011) - Zeeuws Vlaanderen (2011, 2012) - Oosterschelderegio (2011) - Walcheren (2011)

6 Houten (2011) Eindhoven (2011) Breda (2012) Weert, Nederweert (2012) IVIinisterie AZ (2012) Rotterdam (2012) Sociale Dienst Drechtsteden (2012) Hoeksche Waard (2012)