memo aan Gemeenteraad Gouda onderwerp

Transcriptie

1 memo aan onderwerp Gemeenteraad Gouda Stand van zaken Actieplan Jeugdwerkloosheid Regio Midden-Holland Tegelijkertijd voldoe ik hiermee aan mijn toezegging u te informeren over de resultaten van de ESF-J subsidies (nr. 170; van november 2011). van Marion Suijker datum 29 februari 2012 Geachte leden van de raad, Bijgaand informeer ik u over de stand van zaken met betrekking tot de resultaten van het Actieplan Jeugdwerkloosheid Regio Midden-Holland in het kader van de bestrijding van jeugdwerkloosheid. Hierover heb ik u ook reeds informatie gezonden op 13 oktober Inleiding en budget Het Actieplan Jeugdwerkloosheid is tot stand gekomen nadat op 29 juni 2009 tijdens de nationale jeugdwerktop 30 wethouders van gemeenten met een werkpleinplusvestiging een intentieverklaring ondertekenden. Het Actieplan werd door het Ministerie van SZW op 9 september 2009 geaccordeerd via het ondertekenen van het convenant Regionale aanpak voorkomen en bestrijden jeugdwerkloosheid Hiermee kwam een budget van beschikbaar en is gebruik gemaakt van een ESF-J subsidie van (looptijd tot mei 2011). Regio Midden-Holland heeft in 2010 is een actieplan 2010 bij het Ministerie van SZW ingediend en dit is goedgekeurd. De regio heeft in dit kader toegewezen gekregen en is ESF-J subsidie toegekend (looptijd tot mei 2012). Voor de uitvoering van de actieplannen is in 2011 nog eens (looptijd tot medio 2013) beschikbaar gekomen. In totaal was er beschikbaar voor de bestrijding en preventie van jeugdwerkloosheid in de regio Midden-Holland. De totale looptijd is van september 2009 tot medio De Stuurgroep Arbeidsmarktbeleid met vertegenwoordigers van regiogemeenten, het UWV WERKbedrijf, Colo, het MBO-onderwijs en alle wethouders Sociale Zaken van de gemeenten in Midden-Holland hebben ingestemd met de actieplannen 2009 en 2010 en de ESF-subsidieaanvragen. In het afgelopen jaar is door de regionale arbeidsmarktpartijen hard gewerkt aan het implementeren van de activiteiten uit de Actieplannen Jeugdwerkloosheid Midden-Holland. Het betreft ondermeer Colo (koepel van kenniscentra), de diverse kenniscentra, het MBO-onderwijs, het UWV Werkbedrijf en de Midden-Holland gemeenten. Dit heeft geleid tot zowel kwantitatieve als kwalitatieve resultaten. Deze komen in deze memo aan de orde. Uitgangspunten van de besteding van de middelen De beschikbare budgetten zijn in de regio Midden-Holland met name besteed aan projecten die: zich richten op de meest kwetsbare jongeren, met als doel hen extra kansen te bieden op de arbeidsmarkt; zich richten op preventie jeugdwerkloosheid; een structurele, efficiënte en effectieve werkwijze op het Werkplein realiseert met een hoog rendement; een regionale samenwerking tussen arbeidsmarktpartijen in de regio Midden-Holland realiseert/versterkt; inspelen op de vraag van werkgevers en hen ontzorgen bij het in dienst nemen van jongeren/werkzoekenden; raadsmemo jeugdwerkelooscheid februari 2012

2 anticiperen op de Wet Werken naar Vermogen (vanaf 1 januari 2013 zullen nog maar relatief weinig jongeren naar de Wajong (jong arbeidsgehandicapten) en/of WSW (Sociale Werkvoorziening) instromen Kwantitatieve resultaten Aantal werkzoekende jongeren tot 27 jaar In onderstaande tabel worden de gegevens van de niet-werkende werkzoekende jongeren tot 27 jaar in de regio Midden-Holland, Gouda en in Nederland weergegeven. De tabel laat het absolute aantal zien voor de jaren 2009, 2010 en 2011 (peildatum augustus) en de procentuele toe-/afname ten opzichte van het jaar daarvoor. In de laatste twee kolommen wordt het percentage niet-werkende werkzoekende (Nww) jongeren ten opzichte van de totale populatie jongeren weergegeven. Tabel 1: Niet-werkende werkzoekende jongeren tot 27 jaar Gebied Nww in aantallen ultimo maand augustus Nww in % Aug 2009 Aug 2010 Aug 2011 Aug 2010 Aug 2011 Midden-Holland 410 (+ 42%) 400 (- 2%) 365 (- 9 %) 2,1 % 1,9 % Gouda 184 (+ 7%) 210 (+ 14% 183 (- 13%) Niet gespecificeerd Nederland (+ 51%) (- 4%) (- 11%) 4,6 % 4,1 % Bron: Basisset regionale arbeidsmarkt UWV WERKbedrijf Niet gespecificeerd Uit bovenstaande cijfers blijkt dat de jeugdwerkloosheid van jongeren tot 27 jaar in de regio Midden-Holland medio augustus jongeren bedraagt (Gouda: 183 jongeren). De daling ten opzichte van het jaar daarvoor (- 9 %) is relatief lager dan in de rest van Nederland (- 13 %). De belangrijkste oorzaken zijn dat de jeugdwerkloosheid al relatief erg laag was (2,1% in de regio Midden-Holland versus 4,6% in Nederland) en dat de regio Midden-Holland in verhouding veel maakindustrie heeft, welke relatief zwaar door de recessie is getroffen. Desondanks hebben de gezamenlijke activiteiten en inspanningen van alle regiopartners in de regio Midden-Holland tot een daling van de werkloosheid geleid. Verder blijkt uit diverse arbeidsmarktcijfers van het UWV WERKbedrijf dat in de regio Midden-Holland: De werkloosheid onder jongeren, na een flinke stijging tot 549 werkzoekenden in januari 2011, gestaag is afgenomen tot 365 werkzoekenden in augustus De werkloosheid is op dat moment onder jongeren procentueel gezien het laagst van Nederland. Het aantal jongeren tot 27 jaar langer dan 6 maanden werkloos is significant lager dan landelijk. De inspanningen ertoe hebben geleid dat er over de gehele linie van opleidingen, met uitzondering van enkele specifieke richtingen 1, voldoende stage- en leerwerkplekken beschikbaar zijn. Op dit moment loopt de jeugdwerkloosheid echter, als gevolg van de nieuwe recessie weer gestaag op. Actieplan 2009 Met de beschikbare financiële middelen uit het Actieplan 2009 en bijbehorende ESF-middelen (totaal: ; looptijd september 2009 tot 1 mei 2011) zijn in totaal 622 jongeren geplaatst op een betaalde baan (120), geplaatst op een werkervaringsplaats, stage of traineebaan (140), begeleid naar een BBL, BOL of scholing (21) of hun mogelijkheden zijn vergroot naar duurzame arbeidsinpassing (341). Deze resultaten zijn bereikt met - naast de inzet van extra formatie en toeleiding naar reguliere banen - een aanbod voor jongeren: - ontwikkeld bij Promen (leerwerktrajecten voor jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt), - ontwikkeld bij Siom (leerwerktrajecten voor jongeren met een grote afstand tot de arbeidsmarkt), - ontwikkeld bij De Jonge Krijger (met als doel jongeren te coachen om te voorkomen dat ze bij een werkgever uitvallen), - in het kader van Startende Ondernemers (met als doel jongeren die een eigen bedrijf willen starten te ondersteunen) en - met de uitzendbranche (met als doel jongeren bij een uitzendbureau werkervaring op te laten doen of uitgezonden te worden naar werkgevers). Verder is een start gemaakt met de Branche-aanpak (leerwerktraject in de techniek, boomkwekerij, detailhandel en beveiliging 2 ). Jongeren zonder startkwalificatie en/of slechte kansen op de arbeidsmarkt 1 Er is een tekort aan stageplaatsen in de ICT, veiligheid niveau 1, groene ruimte, dierverzorging, schoonheidsspecialist,, printmedia, afbouw, carrosserie, mobiliteit, reizen. 2 Zie voor een uitgebreide toelichting over het project beveiliging pagina 4. pagina 2

3 behalen via een traject met baangarantie alsnog een startkwalificatie op minimaal niveau 2. Met de Brancheaanpak 3 wordt uitgaande van de vraag van (een branche van) werkgevers, groepsgewijs via een scholingsen begeleidingstraject de kloof overbrugd tussen de vraag naar competenties van werkgevers en het aanbod van competenties van werkzoekenden. Een reguliere baan is het resultaat. Tevens worden werkgevers ontzorgd (vacatures worden ingevuld, kandidaten worden goed op- en begeleid en werkgevers worden opgeleid en ondersteund). Actieplan 2010 Het budget van het actieplan 2010 met bijbehorende ESF-middelen (totaal: ; looptijd 1 januari 2011 tot 23 juni 2012) wordt besteed aan diverse projecten. Deze zijn tot stand gekomen na evaluaties van de activiteiten actieplan Verder zijn de projecten en werkwijzes uit de branche-aanpak uitgebreid geëvalueerd en hebben geleid tot een verdere doorontwikkeling van deze methodiek. Het voordeel van deze nieuwe werkwijze is dat elke zes werken er een instroommoment is, dat er uitstroommogelijkheden zijn naar negen branches 4, dat er namens de werkgevers wordt gewerkt en vraag/aanbod op een efficiënte wijze worden samengebracht. Er wordt in dit kader nauw samengewerkt met andere partijen zoals bijvoorbeeld Mee. Ook zijn er projecten in gang gezet voor specifieke doelgroep. Als voorbeeld: Werken aan je toekomst : zeven jongeren met sociale problematiek (detentie, psychosociaal, verslaving) zijn vanuit het Werkplein intensief begeleid in het vinden van een baan/traject of de weg terug naar school. Een nieuwe toekomst : acht jongeren met een inburgeringsdiploma zijn via een empowermenttraject begeleid in het vinden van een baan of stromen in de branche-aanpak in. Op dit moment wordt, in nauwe samenwerking met de Stadsmarinier en het Werkplein, onderzocht hoe jonge Marokkaanse Gouwenaars met een grote afstand tot de arbeidsmarkt naar werk toegeleid kunnen worden. Budget 2011 Het beschikbare budget 2011 van wordt ingezet om het gehele (ESF-)project af te ronden en te verankeren in de bestaande organisatie en om enkele structurele activiteiten en lopende projecten nog een periode te financieren. Kwalitatieve resultaten De kwalitatieve activiteiten voor de preventie van jeugdwerkloosheid in de regio staan onder het beeldmerk Kiesjouwtoekomst bekend. Deze zijn in hoofdlijnen als volgt: Jaarlijks wordt, mede in het kader van de preventie jeugdwerkloosheid, in een coproductie met het MBO, het RMC, het UWV en gemeenten vanuit het projectbureau de zogenaamde Toekomstdag georganiseerd. Het doel is om jongeren (en vanaf 2012 ook werkzoekenden van 27+) te stimuleren en te ondersteunen bij het vinden van een baan, de juiste beroeps- en/of studierichting te kiezen of een passend leerwerktraject te vinden. Ook werkgevers zijn aanwezig met vacatures/leerwerktrajecten. De Toekomstdag is niet alleen een brede en integrale opzet voor jongeren (en 27+), maar vervangt tevens de banenmarkt (deze wordt niet meer door het UWV Werkbedrijf georganiseerd). De website en een folderlijn is ontwikkeld om jongeren te informeren. Er is een Beroeps- en competentietest ontwikkeld, speciaal voor de regio Midden-Holland. Het doel van deze test is om op een laagdrempelige wijze een betere keuze richting opleiding/werk te maken en is in die zin een factor in het kader van preventie jeugdwerkloosheid en tegengaan schooluitval. Deze test sluit nauw aan bij de mogelijkheden op de regionale arbeidsmarkt in Midden-Holland. De test is gratis beschikbaar via de website Werkcoaches en andere belangstellenden zijn getraind om deze af te nemen en wekelijks wordt de test in groepsverband afgenomen waarbij de deelnemers worden begeleid bij de juiste beroeps- en/of studierichting. Dit ter voorbereiding op het kiezen van de juiste opleiding, baan en ter bevordering van de motivatie alvorens in te stromen in de branche-aanpak. Ook het VMBO, MBO en RMC heeft belangstelling voor de test. De colobarometer geeft integrale arbeidsmarktcijfers over jeugdwerkloosheid en hieraan gerelateerde onderwerpen en komt periodiek uit. 3 De branche-aanpak is opgezet vanuit het Actieplan Jeugdwerkloosheid. De trajecten zijn ook geschikt voor alle andere doelgroepen. Indien de deelnemer ouder is dan 27 jaar, worden de kosten gefinancierd vanuit het participatiebudget van de desbetreffende gemeente. 4 Techniek, Horeca, Zorg, Kinderopvang, Administratie, Bouw, Boomkwekerij, Detailhandel, Transport. pagina 3

4 Werkgevers worden gestimuleerd om jongeren aan te stellen. Via een brochure zijn zij geïnformeerd over het dienstenaanbod van het Werkplein en bedrijfsadviseurs bezoeken in dit kader bedrijven. Wordt er continue gewerkt aan het verbeteren van werkprocessen tussen alle regiopartners. Voorbeeld: voor de afloop van WW-uitkering worden jongeren opgeroepen en worden, indien nodig, ondersteund en/of gaan in een traject; hiermee wordt voorkomen dat zij langdurig uit het arbeidsproces zijn. Wordt er gewerkt aan een integraal plan van aanpak om op een effectieve en efficiënte wijze de zeer kwetsbare doelgroepen aan het werk/terug naar school te helpen. Hierbij wordt tevens ingezet op preventie van schooluitval. Het betreft de samenwerking tussen het ID-college, RMC en Werkplein Midden-Holland. Specifieke projecten Vanuit het actieplan zijn twee projecten geïnitieerd en zullen na evaluatie eventueel verankerd worden in bestaande structuren. Het betreft Werk in de beveiliging en de Werkschool. Deze worden hieronder toegelicht. Project Werk in de beveiliging Sinds september 2009 zijn straatcoaches actief in de gemeente Gouda. De ervaringen met deze inzet waren wisselend. Om te komen tot een kostenefficiënte werkwijze die goed ingebed kan worden in de bestaande organisatie, alsmede een duurzame aanpak is het nieuwe project Werk in de beveiliging eind 2011 van start gegaan. Dit project heeft enerzijds als doel om 15 werklozen naar de beveiligingsbranche toe te leiden en anderzijds om 6 straatcoaches op te leiden die in diverse wijken in Gouda worden ingezet. De financiering vindt plaats vanuit het Actieplan Jeugdwerkloosheid, het participatiebudget en rijksmiddelen. De rol van straatcoaches is om jongeren aan te spreken op hinderlijk en overlastgevend gedrag in de openbare ruimte om uiteindelijk rust op straat te creëren. Het doel van hun optreden is het reduceren van de overlast door jongeren zodat de bewoners minder overlast ervaren. Dat doen ze vanuit kennis van de straatcultuur, met persoonlijk gezag en zonder bevoegdheden. Om over de benodigde vaardigheden te kunnen beschikken, worden zij goed opgeleid en begeleid door een externe opdrachtnemer. Straatcoaches vullen het gat tussen politie en de jongerenwerkers op straat. Zij zorgen voor snelle signalering van jongeren die dreigen af te glijden en geven deze signalen door binnen de gemeente. De straatcoaches worden operationeel aangestuurd door stadstoezicht en er zijn korte lijnen tussen politie, gemeente Gouda en de straatcoaches. Vanaf januari 2012 zijn de straatcoaches in eerste instantie in vier wijken te werkzaam (Gouda Oost, Goverwelle, Korte Akkeren en Plaswijck). Afhankelijk van de noodzaak, is het mogelijk dat de inzet van straatcoaches wordt ingeperkt of uitgebreid tot andere wijken. Naast inzet in de wijk, kunnen straatcoaches ook worden ingezet voor overige opdrachten (bijvoorbeeld evenementen). Werkschool Vanaf 1 januari 2013 gaat de Wet Werken naar Vermogen (WWnV) in. Voor jongeren vanuit de Praktijkscholen (PRO) en het Speciaal Voortgezet Onderwijs (SVO) heeft dit flinke gevolgen. De Wajong en WSW zijn vanaf die datum alleen nog toegankelijk voor een zeer beperkte groep (Wajong voor volledig arbeidsongeschikten en WSW voor mensen tot 30 % arbeidsproductief). Dit betekent enerzijds het einde van de instroom van een groot gedeelte van de doelgroep naar de WSW en Wajong en anderzijds dat deze jongeren zoveel mogelijk naar regulier werk doorgeleid moeten worden en zoveel mogelijk een startkwalificatie moeten halen. Vanuit diverse ministeries is daarom het initiatief gekomen voor de Werkschool. Jongeren zonder startkwalificatie leren via de Werkschool (dit is geen fysieke school, maar een samenwerkingsverband) in de praktijk een vak en krijgen voldoende bagage mee om zich geheel of gedeeltelijk zelfstandig te redden op de arbeidsmarkt. Het SVO- en de PRO-scholen staan tot op heden voor de taak om hun leerlingen naar reguliere arbeid te begeleiden. Dit legt een zware druk op de docenten. Een efficiëntere werkwijze blijkt dan ook gewenst. Daarnaast heeft het bedrijfsleven belang bij een effectieve toeleiding van deze doelgroep naar werk. Werkgevers willen ontzorgd worden en zoveel mogelijk één aanspreekpunt. De Werkschool is dan ook een instrument om voor en namens de scholen de brug naar het bedrijfsleven te slaan en een efficiënte werkwijze te realiseren. Invoering van de Werkschool biedt een wezenlijk deel van de jongeren aan de onderkant van de arbeidsmarkt werk in plaats van een uitkering en biedt de werkgever een gekwalificeerde werknemer. Tot slot biedt de Werkschool de overheid een hoger rendement met minder middelen. Het doel is een Werkschool te realiseren in de vorm van een kleine flexibele organisatie op regionaal niveau. Deze organisatie is de schakel tussen de bedrijven en de scholen/leerlingen. De Werkschool regelt alle noodzakelijke ondersteuning om de leerling een geslaagd praktijkgericht werktraject bij de bedrijven te laten pagina 4

5 doorlopen én het bedrijf optimaal te ondersteunen. De Werkschoolperiode duurt tussen de 1 en 3 jaar, waarvan de leerling maximaal twee jaar een stage- en/of een leerwerkplaats vervult. Vanuit het Actieplan Jeugdwerkloosheid zijn vooruitlopend op de gevolgen van de invoering van de WWnV in 2010 gesprekken gestart met alle betrokken partijen over de werkschool.ondertussen is er draagvlak bij de desbetreffende scholen en andere belanghebbenden om een kwartiermaker aan te stellen. Op basis van een opgestelde opdracht is deze per 1 januari 2012 aangesteld. Zijn taak is om een plan van aanpak op te stellen met ondermeer een financieringsvoorstel voor de Werkschool en een pilot uit te voeren die optimaal aansluit aan de branche-aanpak. Op basis hiervan zal in juni 2012 een go/no go plaats vinden. Ik verwacht u hiermede voldoende te hebben geïnformeerd. Met vriendelijke groet, M.J.C. Suijker Wethouder pagina 5