Nota van B&W. Inzet participatiebudget voor jongeren

Transcriptie

1 gemeente Haarlemmermeer Nota van B&W Onderwerp Inzet participatiebudget voor jongeren Portefeuillehouder S. Bak1J.C.W. Nederstigt Coliegevergadering 19 oktober Inlichtingen Jessica van Teeffelen - Nijs ( )l David Post ( ) Registratienummer Inleiding Om de arbeidsparticipatie onder jongeren te verhogen is de Wet Investeren in Jongeren (WIJ) ingevoerd. Gemeente Haarlemmermeer sluit hiermee aan bij deze wetswijziging en heeft het raadsvoorstel en de bijbehorende verordeningen1 1 juli 2010 ( ) vastgesteld. Onze verordening sluit echter een bepaalde groep jongeren uit van deelname aan de WIJ en daarmee van de instrumenten die gemeente Haarlemmermeer deze groep kan bieden voor teruggeleiding naar school of de arbeidsmarkt. Met deze nota maken we ruimte voor deze jongeren om gebruik te maken van de reeds bestaande voorzieningen. Probleemstelling Binnen de WIJ is er geen mogelijkheid om jongeren uit de twee groepen (I6117 jaar zonder startkwalificatie en jongeren met een WW uitkering) te ondersteunen, zowel voor een inkomensvoorziening als bij een aanbod van een werkleertraject zijn zij uitgesloten. Onderstaand worden de twee groepen nader toegelicht: e jongeren van 16 en 17 jaar zonder startkwalificatie. Dit zijn jongeren die een kwalificatieplicht hebben, ook in staat zijn een kwalificatie te behalen, maar in de praktijk niet geschikt zijn voor regulier onderwijs. Vaak is er door persoonlijke omstandigheden sprake van schooluitval; jongeren die een (kortdurende) WW uitkering hebben; zij dienen aanspraak te maken op de voorzieningen van het UWV WERKbedrijf. Door de korte duur van de WW en het afnemen van de re-integratie budgetten bij het UWV WERKbedrijf komen deze jongeren niet in eerste instantie in aanmerking voor werkleertrajecten via het UWV W ERKbedrijf. Met beide groepen hebben wij in de afgelopen jaren reeds ervaring opgedaan. De eerste groep wordt aangemeld door het team IeerplichtlRMC. Zij bieden in samenwerking met de klantmanager ongeveer 15 tot 20 klanten per jaar een traject aan. Het UWV WERKbedrijf heeft tot op heden zelf trajecten aangeboden aan de tweede groep. Wij schatten in dat het ongeveer 15 tot 20 jongeren per jaar een wens voor een werkleeraanbod hebben en dit aan geven bij het UWV WERKbedrijf. De toeslagenverordening WIJ, de maatregelverordening WIJ en de verordening werkleeraanbod WIJ

2 Volgvei 2 Context (nadere toelichting op de doelgroepen) 16/17 jarigen, zonder starfkwalificatíe Deze doelgroep wordt gesignaleerd door trajectbegeleiders van IeerplichtlRMC. Vaak is er sprake van multiproblematiek bij de jongere en zijn omgeving. De school en de trajectbegeleider(s) trachten de jongeren op school te houden en te ondersteunen via de verschillende zorgkanalen. Op het moment dat schooluitval dreigt, worden deze jongeren op dit moment soms vrijgesteld van de leerplicht om het mogelijk te maken een traject te volgen. Door gebruik van het participatiebudget kan de jongere een traject volgen zonder vrijstelling van de leerplicht. Dit betekent dat er een handhavingsmogelijkheid blijft, die anders verloren zou gaan. De trajecten die ingezet kunnen worden zijn gericht op deze specifieke doelgroep en leiden uiteindelijk tot een startkwalificatie. Gemeente Haarlemmermeer heeft met verschillende aanbieders, gespecialiseerd in deze doelgroep, contracten en heeft een keuze aan trajecten voor de jongeren. De trajectbegeleider van IeerplichtIRMC kan samen met de jongere en de mogelijke externe begeleiders een werkplan opstellen met een advies voor de klantmanager. Die heeft de mogelijkheid om het geadviseerde traject in te kopen bij een van de gecontracteerde reintegratie partners. Het traject wordt vervolgens betaald uit het participatiebudget en de klantmanager werk en inkomen is als budgethouder en regisseur verantwoordelijk voor het verdere verloop van het traject. (KortcJurende) VVVV Binnen Haarlemmermeer is er veel sprake van "groenpluk". Dit betekent dat jongeren van school "geplukt" worden om soms nog voor het behalen van een startkwalificatie te gaan werken bij een bedrijf in de omgeving. Voor de jongeren is dit vaak erg aantrekkelijk, zij kunnen in eigen inkomen voorzien, hoeven geen lessen meer te volgen en leren vaardigheden in de praktijk. Helaas is deze groep jongeren ook vaak de eerste die ontslagen wordt bij tegenzittende resultaten van het bedrijf. In deze tijd van economische recessie zien wij veel jongeren een beroep doen op de WW. Het U W WERKbedrijf heeft de verantwoordelijkheid om deze groep jongeren terug te geleiden naar school of werk. Op het moment dat de jongere open staat voor scholing dan verwijst het U W WERKbedrijf door naar het team IeerplichtlRMC van de gemeente. Is er sprake van bemiddeling naar werk dan zet het U W WERKbedrijf eigen voorzieningen in. De voorzieningen van het UWV WERKbedrijf zijn op dit moment echter beperkt. De beschikbare budgetten voor re-integratie trajecten zijn afgenomen. Het U W WERKbedrijf verwacht van klanten die kort een WW uitkering ontvangen dat zij eerst eigen activiteiten ondernemen, voordat budgetten worden aangewend voor een traject. De jongeren stromen van de WW binnen enkele maanden door naar de WIJ en zijn alsnog de verantwoordelijkheid van de gemeente.

3 Volgvei 3 Met het U W WERKbedrijf is afgesproken deze jongeren niet onnodig te laten wachten op een werkleeraanbod. Om jongeren geactiveerd te houden is snel handelen en het inzetten van passende trajecten van groot belang. Bovendien kan mogelijk voorkomen worden dat er aanspraak wordt gemaakt op een inkomensvoorzieningen gefinancierd door de gemeente. Reeds bij de aanvraag van een WW uitkering kan de werkcoach van het U W WERKbedrijf een advies opstellen over een te volgen traject. Dit advies kan gericht zijn op: - scholing (jongeren krijgen verwijzing naar LeerplichtIRMC); - bemiddeling ( UW WERKbedrijf ondersteunt zelf); - leerwerktraject ( UW WERKbedrijf verwijst naar gemeente en stelt een werkplan op). Bij verwijzing naar de gemeente stelt het U W WERKbedrijf een werkplan op en verzendt dit naar gemeente Haarlemmermeer, zodat de klantmanager werk en inkomen een beoordeling kan maken en een traject kan inkopen. Dit werkleertraject wordt zo snel als mogelijk ingezet om de afstand naar de arbeidsmarkt niet verder op te laten lopen. Op het moment dat de WW uitkering stopt toetst de klantmanager of er sprake is van een inkomensvoorziening via de WIJ. De klantmanager werk en inkomen is als budgethouder en regisseur verantwoordelijk voor het verdere verloop van het traject. Doelstelling Werk is het beste middel om mee te doen in de maatschappij. Mensen begeleiden naar reguliere arbeid is een belangrijk speerpunt binnen gemeente Haarlemmermeer. Ondersteuning bij het verwerven van reguliere arbeid moet voor alle doelgroepen mogelijk zijn. Oplossingen Op grond van artikel l van de Wet participatiebudget kunnen participatievoorzieningen worden ingezet voor een beperkte groep van jongeren van 16 en 17 jaar. Het gaat daarbij om: e jongeren die door de leerplichtambtenaar zijn ontheven van de kwalificatieplicht omdat zij om lichamelijke of psychische redenen geen startkwalificatie zouden kunnen behalen; jongeren die reeds aan de kwalificatieplicht hebben voldaan. Zoals aangegeven sluit dit artikel de twee eerdergenoemde doelgroepen uit (16117 jaar zonder startkwalificatie en jongeren met een WW uitkering). Het gaat zowel om uitsluiting van ondersteuning voor een inkomensvoorziening als bij een aanbod van een werkleertraject. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft naar aanleiding van vragen van verschillende gemeenten over deze doelgroep een oplossing aangereikt en de gemeente de ruimte gegeven om alle jongeren tot 27 jaar de mogelijkheid te bieden deel te nemen aan werkleertrajecten. De gemeente kan in het kader van deze pilot haar taken verruimen. Deze verruiming is gebaseerd op artikel 3, derde lid, van de Wet participatiebudget. Dit artikel schrijft voor dat het participatiebudget ook inzetbaar is voor jongeren van 16 of 17 jaar voor wie schooluitval dreigt, maar die door een leer-werktraject alsnog een startkwalificatie kunnen behalen.

4 Volgvei 4 Deze pilot is tijdelijk van aard en heeft een looptijd van een half jaar. In de pilot kan worden getoetst of de wens om deze doelgroep te ondersteunen ook financieel haalbaar is. Op dit moment is er een schatting gemaakt van ongeveer jongeren gedurende de looptijd van de pilot. Een traject kost ongeveer E 6.000,-. Dit komt neer op circa f: Recent is gepubliceerd dat de het participatiebudget in niet af zal nemen. Waarschijnlijk komt hier vanaf verandering in. Dit betekent een herijking van de inzet van middelen in 201 1, waarover nadere advisering volgt. Na afloop van de pilot wordt deze geëvalueerd. De volgende punten worden hierbij betrokken: e aantal aanmeldingen via het U W WERKbedrijf en team LeerplichtíRMC gebruik participatiebudget e personele consequenties (uitbreiding werkzaamheden) De uitkomsten van de evaluatie worden betrokken bij de genoemde herijking. Middelen Voor de 16 en 17 jarige zonder kwalificatie kan gebruik gemaakt worden van het participatiebudget. Deze jongeren zijn ook voor de invoering van de WIJ al naar trajecten bemiddeld, dus er wordt geen grote toename van werk verwacht voor de trajectbegeleiders van IeerplichtíRMC of de klantmanagers werk en inkomen. De jongeren met een inkomen uit een (kortdurende) WW uitkering komen, in eerste instantie, niet in aanmerking voor een inkomensvoorziening van de WIJ. Als de jongere geen recht meer heeft op een W uitkering kan er een WIJ inkomensvoorziening worden aangevraagd. Eerder al kan er een werkleertraject aangevraagd worden. Met de pilot kan er tijdelijk gebruik gemaakt worden van het participatiebudget. Op dit moment is er een schatting gemaakt van ongeveer personen gedurende de looptijd van de pilot, waarbij wij uitgaan van 20 personen per doelgroep. Een traject kost ongeveer 6.000,-. Dit komt neer op circa Dit bedrag kan betaald worden uit het Participatiebudget. Verder kan voor de 16 en 17 jarige de, door gemeente Haarlemmermeer gehanteerde, stimuleringspremie worden ingezet om bijvoorbeeld stages te vergoeden. Deze premie werkt als een bonussysteem en wordt pas na afloop van het traject uitbetaald aan de jongeren. Op het moment dat een jongere het ingezette traject positief afrondt dan kan hij een vergoeding voor elke gewerkte (stage)dag ontvangen. Dit is 5,- per dag met een maximum van 764,- per jaar. Voor de pilotperiode is dit een bedrag van maximaal f: ,- (6 764,-"20 personen). Ook dit bedrag kan betaald worden uit het Participatiebudget. Het participatiebudget is tot op heden nooit volledig benut, gelden die overblijven moeten grotendeels terugbetaald worden aan het rijk. Recente ontwikkelingen laten zien dat er in niet gekort wordt op het participatiebudget. De pilot kan doorlopen worden, waarna in de evaluatie de meest recente ontwikkelingen voor het budget in 2012 meegewogen kunnen worden. Verplichtingen

5 Volgvei 5 Participeren in een werkleertraject is voor jongeren van 16 en 17 jaar niet verplicht. De jongeren hebben wel te maken met de Leerplichtwet en hebben op deze leeftijd een kwalificatieplicht. Op het moment dat de jongere niet ingeschreven staat aan een onderwijsinstelling en onvoldoende participeert op een werkleertraject dan heeft de Leerplichtambtenaar van gemeente Haarlemmermeer de mogelijkheid om een procesverbaal op te stellen. Verder is deelname aan een traject, na wederzijdse instemming, dat bekostigd wordt door gemeente Haarlemmermeer niet vrijblijvend. Het opleggen van een boete bij onvoldoende participatie zal echter ten nadele van de ouders/verzorgers zijn. Bij onvoldoende inzet zal er dan ook een maatregel toegepast worden die effect heeft op het handelen van de jongeren. Bij onvoldoende inzet en aanwezigheid zal er geen sprake zijn van een stimuleringspremie, zoals eerder beschreven. Besluit Op grond van het voorgaande hebben wij besloten om: 1. Voor de (pilot)periode van 6 maanden ondersteuning te bieden aan de doelgroep 16 en 17 jarige zonder startkwalificatie en jongeren met een WW uitkering, met inbegrip van de stagevergoeding voor de doelgroep 16 en 17 jarige; 2. Voor de kosten voor de pilot (6 maanden) van maximaal ,- gebruik te maken van de beschikbare (rijks)gelden uit het participatiebudget, programma 5, product 641 ; 3. De pilot na afloop te evalueren, waarna besluitvorming zal volgen over de mogelijke voortzetting ervan.