TOELICHTING VERORDENINGEN WERK EN INKOMEN GEMEENTE HATTEM Bijlage bij raadsvoorstel

Transcriptie

1 TOELICHTING VERORDENINGEN WERK EN INKOMEN GEMEENTE HATTEM Bijlage bij raadsvoorstel OVERZICHT VERORDENINGEN Huidig Toeslagenverordening WWB 2010; 1. Toeslagenverordening WWB 2012; Maatregelenverordening WWB, IOAW en IOAZ 2010; Re-integratieveordening WWB, IOAW en IOAZ 2010; Verordening langdurigheidstoeslag 2009; Maatregelenverordening WWB, IOAW en IOAZ 2012; Re-integratieverordening WWB, IOAW en IOAZ 2012; 4. Verordening langdurigheidstoeslag 2013; Verordening activiteitenbijdrage Verordening activiteitenbijdrage Toeslagenverordening WIJ 2010 Van rechtswege vervallen per Maatregelenverordening WIJ 2010 Van rechtswege vervallen per Bij het opstellen van de nieuwe verordeningen zijn de modelverordeningen van Schulinck en VNG als basis genomen. De oude verordeningen waren hier ook op gebaseerd, waardoor de wijzigingen beperkt zijn gebleven. GEBRUIKTE AFKORTINGEN IOAW Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers IOAZ Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen WWB Wet werk en bijstand TOELICHTING PER VERORDENING 1. Toeslagenverordening WWB Deze verordening stelt de regels waarbinnen de hoogte van de bijstand van de belanghebbende aangepast kan worden naar zijn woon- of leefsituatie. De gedachte hierachter is dat een alleenstaande bijvoorbeeld alleen zorg moet dragen voor kosten als huur, gas, water en licht. Het zou dan noodzakelijk kunnen zijn dat de bijstandsnorm aangevuld wordt om toch de algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan te kunnen bekostigen. Het werkt andersom bij medebewoners, waarbij juist kosten gedeeld kunnen worden. Dan zou de bijstandsnorm van een verlaagd kunnen worden. De kaders waarbinnen we in de gemeente Hattem deze verhoging of verlaging uitvoeren, worden in deze verordening geschetst. 1 van 5

2 Huidig Toeslag alleenstaande ouder toeslag voor een belanghebbende in wiens woning twee of meer anderen zijn hoofdverblijf hebben is 5% Toeslag bij inwonende kinderen met inkomen Inwonende kinderen met een inkomen van max. 30% van de gehuwdennorm hebben geen invloed op de toeslag. Toeslag 21-jarigen geen ander zijn hoofdverblijf: 20% toeslag en 20% verlaging; één ander zijn hoofdverblijf: 10% toeslag en 10% verlaging twee of meer anderen zijn hoofdverblijf: 5% toeslag en 5% verlaging Toeslag 22-jarigen geen ander zijn hoofdverblijf: 20% toeslag en 10% verlaging; één ander zijn hoofdverblijf: 10% toeslag en 10% verlaging; twee of meer andere zijn hoofdverblijf: 5% toeslag en 5% verlaging Anti-cumulatiebepaling 35% van de gehuwdennorm voor een alleenstaande; 55% van de gehuwdennorm voor een alleenstaande ouder; 65% van de gehuwdennorm voor gehuwden toeslag voor een belanghebbende in wiens woning één of meer anderen zijn hoofdverblijf heeft/hebben is 10% Inwonende kinderen met een inkomen van max. 35% van de gehuwdennorm hebben geen invloed op de toeslag. geen ander zijn hoofdverblijf: 5% toeslag; één of meer anderen zijn hoofdverblijf: 2% toeslag geen ander zijn hoofdverblijf: 10% toeslag (per saldo ongewijzigd); één of meer anderen: 5% toeslag 50% van de gehuwdennorm voor een alleenstaande; 70% van de gehuwdennorm voor een alleenstaande ouder; 80% van de gehuwdennorm voor gehuwden 2. Maatregelenverordening WWB, IOAW en IOAZ Deze verordening regelt de sancties die de gemeente een uitkeringsgerechtigde op kan leggen als hij zijn verplichtingen niet of onvoldoende nakomt. Er kan dan een zogenaamde maatregel opgelegd worden. Dit betekent dat er een korting op de uitkering wordt toegepast waarbij de hoogte van de korting afhankelijk is van de ernst van de gedraging. In de verordening worden de verschillende misdragingen en bijbehorende maatregelen toegelicht. De nieuwe verordening is aangepast aan de WWB Dit houdt onder andere in dat geregeld is dat er een maatregel kan worden opgelegd als een uitkeringsgerechtigde niet meewerkt aan de opstelling, uitvoering en evaluatie van een plan van aanpak (als bedoeld in artikel 44a van de WWB). Daarnaast kan er een maatregel worden opgelegd als een persoon jonger dan 27 jaar onvoldoende inspanningen gericht op arbeidsinschakeling verricht in de eerste vier weken na de melding. Ook is de maatregel bij zeer ernstige misdragingen tegenover het college of zijn ambtenaren verhoogd van minimaal 20% naar minimaal 50% van de bijstandsnorm. 2 van 5

3 Huidig Niet nakomen verplichtingen mbt arbeidsinschakeling 1 e categorie 20% 2 e categorie 50% 3 e categorie 100% Niet verstrekken van inlichting met gevolgen voor de uitkering 20% bij benadeling tot % bij benadeling tot % bij benadeling tot % bij benadeling > 4.000,- Tekortschietend besef van verantwoordelijkheid Nu afhankelijk van het aantal maanden dat iemand eerder of langer bijstand nodig heeft: tot 3 maanden: 20% één maand 3 tot 6 maanden: 20% drie maanden 6 tot 9 maanden: 20% negen maanden 12 maanden of langer: 20% twaalf maanden. Bestaat niet in huidige verordening 1 e categorie 10% 2 e categorie 20% ongewijzigd Zeer ernstige misdragingen tegenover het college of zijn ambtenaren Minimaal 20% Minimaal 50% 10% bij benadeling tot % bij benadeling tot % bij benadeling tot ongewijzigd Wordt afhankelijk van het benadelingsbedrag 10% bij benadeling tot % bij benadeling tot % bij benadeling tot % bij benadeling > Niet nakomen van overige verplichtingen, art. 13. Wat opvalt is dat de standaardmaatregelen met de nieuwe verordening op sommige punten lager worden. De oude verordening wijkt hierin af van de modelverordeningen en de verordeningen van de gemeenten Heerde en Oldebroek. Artikel 13 is toegevoegd. Dit artikel geeft de mogelijkheid om een maatregel op te leggen bij schending van verplichtingen die op grond van artikel 55 WWB zijn opgelegd. Op grond van artikel 55 WWB kunnen verplichtingen worden opgelegd die strekken tot arbeidsinschakeling danwel verband houden met vermindering of beëindiging van bijstand. Dit kan bijvoorbeeld een behandeling van medische aard of het eisen van alimentatie zijn. 3. Re-integratieverordening WWB, IOAW en IOAZ Deze verordening regelt de ondersteuning die de gemeente biedt bij de arbeidsinschakeling van uitkeringsgerechtigden, maar ook andere belanghebbenden. Ook mensen zonder recht op een uitkering (Niet UitkeringsGerechtigden, NUG-ers) die wel behoefte hebben aan ondersteuning bij het vinden van regulier werk, kunnen namelijk ondersteuning krijgen van hun gemeente. De regels waarbinnen gewerkt wordt, staan in deze verordening. In afwachting van de invoering van de WWNV (naar verwachting 1 januari 2013) zijn er enkele aanpassingen gedaan in deze verordening. Bij invoering van de WWNV zal de verordening verder moeten worden aangepast. 3 van 5

4 In de oude verordeningen waren veel voorzieningen uitgewerkt. De nieuwe verordening is een meer algemene, globale verordening. De verordening leent zich niet tot het formuleren van gedetailleerde regels die op iedere situatie van toepassing zijn, immers re-integratie is maatwerk. Het is afhankelijk van iemands mogelijkheden en beperkingen wat een passend re-integratietraject is. Daarom is er voor gekozen om in de verordening vast te leggen welke voorzieningen het college in ieder geval kan aanbieden. In artikel 3 zijn de bepalingen ten aanzien van personen met een Anw-uitkering of niet-uitkeringsgerechtigde opgenomen. Gelet op de ontwikkelingen in het participatiebudget (minder budget beschikbaar) is er voor gekozen om alleen ondersteuning te bieden als het inkomen niet hoger is dan 100% van de voor die persoon van toepassing zijnde bijstandsnorm. 4. Verordening Langdurigheidstoeslag Aan de bijstand ligt het uitgangspunt ten grondslag dat het normbedrag, dat is bedoeld ter voorziening in de algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan met inbegrip van de component reservering, in beginsel toereikend is. Toch kan de financiële positie van mensen die langdurig op een minimum inkomen zijn aangewezen onder druk komen te staan als er na verloop van tijd geen enkel perspectief lijkt te zijn om door inkomen uit arbeid het inkomen te verhogen. Om die reden is bij de invoering van de WWB in 2004 de langdurigheidstoeslag in het leven geroepen. Sinds 1 januari 2009 is de langdurigheidstoeslag gedecentraliseerd. Ook is de langdurigheidstoeslag sinds die datum een bijzondere vorm van (categoriale) bijzondere bijstand. De regels omtrent deze toeslag worden geregeld in deze verordening. In de oude verordening wordt de hoogte van de toeslag uitgedrukt in een bedrag. Dit bedrag moest jaarlijks worden geïndexeerd. In de nieuwe verordening is er voor gekozen om de hoogte van de toeslag uit te drukken in een percentage van de van toepassing zijnde bijstandsnorm (38,5%). Hiermee wordt voorkomen dat jaarlijks moet worden geïndexeerd. De toeslag gaat altijd mee met de stijging van de bijstandsnorm. Door dit percentage toe te passen is de hoogte van de langdurigheidstoeslag met de nieuwe verordening iets lager geworden Alleenstaande Alleenstaande Gehuwden ouder Oude verordening 365,- 470,- 521,- e verordening 360,- 463,- 515,- Daarnaast wordt in de oude verordening een inkomensgrens gehanteerd van 120% van de van toepassing zijnde bijstandsnorm. Met de invoering van de Wet aanscherping WWB is deze grens wettelijk op 110% vastgesteld. Dit is in de nieuwe verordening verwerkt. 5. Verordening Activiteitenbijdrage 2010 In het kader van inkomensondersteuning voor minima, heeft de gemeente de mogelijkheid om naast de wettelijk voorgeschreven bijzondere bijstand en langdurigheidtoeslag ook gemeentelijk beleid te maken. Dit beleid komt terug in de activiteitenbijdrage. Met deze bijdrage kunnen zij uitgaven doen die bedoeld zijn om sociaal isolement te voorkomen. Het gaat dan bijvoorbeeld om lidmaatschap van een voetbalvereniging, of entreekaarten voor een museum of pretpark 4 van 5

5 Met de Wet aanscherping WWB is het wel verplicht om een verordening vast te stellen waarin dit wordt geregeld voor kinderen tot 18 jaar. Hieraan voldeden wij al met de verordening activiteitenbijdrage. Voor de duidelijkheid en uitvoerbaarheid is er voor gekozen om één verordening vast te stellen welke zowel van toepassing is op kinderen als volwassenen. Maatschappelijke participatie wordt voor beide doelgroepen belangrijk gevonden. In de oude verordening wordt een inkomensgrens gehanteerd van 120% van de van toepassing zijnde bijstandsnorm. Met de invoering van de Wet aanscherping WWB is deze grens wettelijk op 110% vastgesteld. Dit is in de nieuwe verordening verwerkt. In de oude verordening is opgenomen dat aan bepaalde groepen de bijdrage ambtshalve wordt toegekend. Dit is in de nieuwe verordening niet meer het geval. Er is voor gekozen om deze groepen wel actief te benaderen door het opsturen van een aanvraagformulier. De reden hiervan is dat eigen verantwoordelijkheid belangrijk is en de gemeente niet ongevraagd een bijdrage zou moeten toekennen waaraan verplichtingen zijn verbonden. In de oude situatie werd pas tot uitbetaling van de bijdrage overgegaan na inlevering van bewijsstukken. Hierdoor moet de klant de kosten zelf voorschieten. In de nieuwe verordening is geregeld dat de bijdrage bij toekenning volledig wordt uitbetaald. Achteraf kan steekproefsgewijs worden gecontroleerd of het bedrag op de juiste manier is besteed. Met de nieuwe verordening is de hoogte van de activiteitenbijdrage gewijzigd. In 2012 is de bijdrage 119,- per persoon. Met de nieuwe verordening wordt dit bedrag vastgesteld op 150,- per persoon (dit bedrag zal ook jaarlijks worden geïndexeerd). Gelet op de aanscherping WWB is er voor gekozen om het bedrag van de activiteitenbijdrage te verhogen. Door de aanscherping van de WWB komen steeds meer minima in een moeilijke financiële positie. Bij de activiteitenbijdrage is er ruimte voor gemeentelijk beleid. Eerder heeft de raad aangegeven van deze ruimte gebruik te willen maken om de aanscherping enigszins te compenseren. 5 van 5