AGENDAPUNT NO. AAN DE RAAD

Transcriptie

1 Voorstel tot vaststelling van een gemeentelijk werkervaringplan. AGENDAPUNT NO. AAN DE RAAD Samenvatting We stellen u voor de in dit raadsvoorstel geschetste kaders van het nieuwe werkervaringplan vast te stellen en het college op te dragen dit werkervaringplan verder uit te werken in overleg met de uitvoeringsorganisatie Wet Werken naar vermogen. We stellen u voor het nieuwe werkervaringplan een structureel budget van op jaarbasis beschikbaar te stellen vanaf 1 april Inleiding Tijdens de raadsvergadering van 10 november 2009 is een motie van PP, PvdA en CU m.b.t. het banenplan unaniem aangenomen met de volgende opdracht: 1. Het college wordt opgedragen om met het ISWI in gesprek te gaan om in welke vorm dan ook gestalte te geven aan de maatschappelijke verantwoordelijkheid om mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt waar mogelijk een plek te bieden in de gemeentelijke organisatie (de originele tekst van de motie was in dienst te nemen, dit is n.a.v. de discussie gewijzigd); 2. Het college wordt opgedragen om de raad binnen een maand te informeren en afspraken ter instemming voor te leggen; 3. Het college wordt opgedragen om in het openbaar excuus uit te spreken over de gebruikte motiveringen in het B&W-besluit; 4. Het college wordt opgedragen maatregelen te treffen dat in het geval van raadsvragen de raad steeds volledig geïnformeerd wordt door het ter beschikking stellen van alle relevante stukken. Bovenstaande opdracht heeft er toe geleid dat de ambtelijke organisatie en het ISWI in overleg zijn getreden. Dit heeft geresulteerd in een banenplan van 10 medewerkers met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, 7 personen uit het bestand van ISWI en 3 personen, die in min of meer vergelijkbare omstandigheden verkeren, aangeleverd door de gemeente Aalten. Deze medewerkers zijn op 1 april 2010 in dienst getreden op grond van een overeenkomst tussen de gemeente Aalten en het ISWI, gebaseerd op een collegebesluit van 23 februari De hoofdpunten uit deze overeenkomst zijn: a. De aan het Banenplan ten grondslag liggende overeenkomst tussen de gemeente Aalten en het ISWI is een 2-jarig project. De intentie wordt uitgesproken om voor de werknemers een duurzame arbeidsplaats te realiseren binnen de gemeente Aalten, waarbij door de gemeente Aalten het voorbehoud wordt gemaakt m.b.t. (destijds) toekomstige ontwikkelingen zoals bezuinigingen en daarmee samenhangende organisatie-ontwikkelingen. b. De medewerkers worden ingezet op additionele arbeid, verdringing van reguliere arbeid is niet aan de orde. c. Het contract met de kandidaten wordt voor 1 jaar aangegaan op grond van een tijdelijke aanstelling. d. In het 1 e jaar verleent het ISWI een loonkostensubsidie, indien het jaarcontract wordt verlengd verleent het ISWI afhankelijk van het aantal verlengde contracten een aanvullende loonkostensubsidie. Per 1 april 2012 loopt het 2-jarige project Banenplan Gemeente Aalten af. In de voor u ter inzage gelegde notitie Evaluatie Banenplan Gemeente Aalten wordt de periode tot heden op procedurele en inhoudelijke aspecten geëvalueerd. Door middel van diverse raadsmededelingen hebben wij u tussentijds geïnformeerd over het lopende banenplan. Tijdens de RTG Bestuur en Financiën d.d. 31 mei 2011 hebben wij aangegeven dat het college in samenwerking met de betrokken partijen een voorstel ontwikkelt voor een nieuw banenplan dat voldoet aan de Wet Werken naar vermogen en dat in de raadsvergadering van september 2011 aan

2 - 2 - de orde komt. Tijdens de raadsvergadering van 14 juni 2011 heeft de raad met 12 stemmen voor en 7 tegen een motie van het CDA, PvdA en PP aangenomen, waarin het college wordt verzocht om zich in te spannen om: - de ISWI-banenplanmedewerkers waarmee de gemeente Aalten nu een dienstverband heeft afgesloten, het tijdelijke dienstverband voort te zetten tot 1 april 2013; - per 1 april 2013 medewerkers een dienstverband aan te bieden, ofwel in dienst van de gemeente Aalten, ofwel door middel van een payrollconstructie, ofwel integraal opgenomen in het zg nieuwe Aaltense banenplan of mogelijk andere adequate oplossing. Door middel van dit raadsvoorstel informeren wij u over ons voorstel m.b.t. het nieuwe gemeentelijk werkervaringplan op basis van de Wet Werken naar vermogen. Wij verwachten dat er op termijn één regionale uitvoeringsorganisatie Wet Werken naar vermogen ontstaat. Zolang die uitvoeringsorganisatie er nog niet is, zullen wij het overleg over het gemeentelijk werkervaringplan voeren met Hameland en ISWI. Beschrijving beleidsterrein inclusief toepasselijke regelgeving Er zijn nu verschillende regelingen om mensen met een beperking aan de slag te helpen, zoals de WSW en de Wajong (Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten). Ook vallen er mensen met vergelijkbare arbeidsbeperkingen onder de Wet werk en bijstand (WWB). De rechten en plichten in deze regelingen verschillen. En daarmee ook de kansen op het vinden van werk. De nieuwe Wet werken naar vermogen biedt zo veel mogelijk gelijke rechten en plichten voor iedereen die gebruik maakt van de WSW, Wajong, de WWB en de Wet investeren in jongeren (WIJ). De nieuwe wet moet het mogelijk maken dat zo veel mogelijk mensen door regulier werk in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien. Het kabinet vindt dat er te veel mensen zijn die wel kunnen werken, maar dit nu niet doen. En dat mensen met een arbeidsbeperking best bij een reguliere werkgever aan de slag kunnen om in hun levensonderhoud te voorzien. Eventueel met hulp en ondersteuning van de overheid. Ook vindt het kabinet dat het de verantwoordelijkheid van iedereen is om alleen een beroep te doen op de sociale zekerheid als dit echt nodig is. En dat er nu teveel verschillende regelingen zijn voor mensen met hetzelfde probleem, wat ervoor zorgt dat mensen vaak niet weten waar ze aan toe zijn. Het kabinet wil dit simpeler en overzichtelijker maken. De nieuwe Wet Werken naar vermogen komt in de plaats van de Wet investeren in jongeren (Wij), de Wet werk en bijstand (Wwb), de Wet op de sociale werkvoorziening (Wsw) en de Wet arbeidsongeschiktheid voor jonggehandicapten (Wajong). De belangrijkste uitgangspunten van de Wet Werken naar vermogen zijn: - Wie kan werken, wordt geacht zoveel mogelijk in zijn eigen onderhoud te voorzien. - Iedereen die kan werken (en die na een uitkering aanvraagt) valt onder dezelfde regels, namelijk de regels die gelden in de bijstand. Mensen kunnen een beroep doen op hun gemeente voor ondersteuning en/of begeleiding naar werk; - Werkgevers krijgen ondersteuning, om makkelijker mensen met een arbeidsbeperking aan te kunnen nemen. Loondispensatie is een middel dat gemeenten kunnen inzetten voor mensen die door een lichamelijke, verstandelijke en/of psychische beperking of om andere redenen niet zelfstandig het minimumloon kunnen verdienen. Zo wordt deze groep potentiële werknemers aantrekkelijker voor reguliere werkgevers en krijgen ze betere kansen op de arbeidsmarkt. Loondispensatie betekent dat de werkgever niet het normale arbeidsloon hoeft te betalen; hij wordt hiervan vrijgesteld. De werknemer ontvangt een lager loon dat rekening houdt met zijn lagere productie. Hierdoor wordt het voor werkgevers aantrekkelijk en makkelijker om mensen in dienst te nemen die niet volledig kunnen werken. De gemeente vult dit loon voor mensen met een Wwnvuitkering aan tot (maximaal) 100% van het wettelijk minimumloon. Loondispensatie is alleen bedoeld voor mensen die door een lichamelijke, verstandelijke en/of

3 - 3 - psychische beperking of om andere redenen niet in staat zijn om zelfstandig het wettelijk minimumloon te verdienen. Om de Wet Werken naar vermogen tot een succes te maken, zijn veel banen nodig bij reguliere werkgevers. Daarom maakt het kabinet het voor werkgevers makkelijker en aantrekkelijker om mensen aan te nemen die slechts gedeeltelijk kunnen werken. Het kabinet zorgt voor een gereedschapskist voor gemeenten en werkgevers om mensen met een arbeidsbeperking aan het werk te helpen (loondispensatie, detachering, ondersteuning, werkplekaanpassingen). Het gaat hier om voorgenomen regeringsbeleid. Deze plannen moeten nog in wetten en regels worden omgezet. De inwerkingtreding is bovendien afhankelijk van goedkeuring door de Tweede en de Eerste Kamer en publicatie in het Staatsblad. De streefdatum voor inwerkingtreding is 1 januari De nieuwe Wet Werken naar vermogen gaat uit van het zoveel mogelijk uitstromen naar een reguliere baan bij reguliere werkgevers. Wij zijn van mening dat het nieuwe banenplan van de gemeente Aalten eveneens gebaseerd moet zijn op het vinden van een reguliere baan. Om die reden kiezen wij voor een werkervaringplan in plaats van een banenplan. Met deze nieuwe naamgeving willen wij benadrukken dat het opdoen van relevante werkervaring bij de gemeente Aalten een middel is om uiteindelijke een reguliere baan te vinden. Dat kan zijn bij de gemeente Aalten als zich een reguliere vacature voordoet en de betreffende interne kandidaat geschikt wordt bevonden, maar dat zal over het algemeen bij een andere reguliere werkgever moeten zijn. Dit is een wezenlijk ander uitgangspunt dan sommigen willen zien in het lopende banenplan. Zij gaan meer uit van de gedachte van het creëren van aangepaste banen met aangepaste eisen, waarin de betrokken personen tot aan hun pensioen in een beschermde omgeving kunnen blijven werken: de gemeentelijke organisatie als sociale werkplaats. Met het nieuwe werkervaringplan willen wij nadrukkelijk uitgaan van de mogelijkheden van mensen, terwijl het bestaande banenplan uitgaat van onmogelijkheden. Wij wijzen er met nadruk op dat de tijdens de raadsvergadering van 10 november 2009 aangenomen motie het college opdraagt om met het ISWI in gesprek te gaan om in welke vorm dan ook gestalte te geven aan de maatschappelijke verantwoordelijkheid om mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt waar mogelijk een plek te bieden in de gemeentelijke organisatie (de originele tekst van de motie was in dienst te nemen, dit is n.a.v. de discussie gewijzigd). Inhoudelijke toelichting op het voorstel Per 1 april 2012 loopt het 2-jarige project Banenplan Gemeente Aalten af. In de met het ISWI gesloten overeenkomst m.b.t. het banenplan d.d. 1 april 2010 wordt echter ook de intentie uitgesproken om voor de betreffende werknemers een duurzame arbeidsplaats te realiseren binnen de gemeente Aalten. De gemeente Aalten maakt hierbij in de overeenkomst een voorbehoud met betrekking tot toekomstige ontwikkelingen (o.a. in verband met de aanstaande bezuinigingen en daarmee samenhangende organisatieontwikkelingen). Bij het einde van de projectperiode zijn de volgende scenario s denkbaar: A. De gemeente Aalten neemt de betreffende medewerkers per 1 april 2012 uitgaande van goed functioneren in vaste dienst onder de volledige werkingssfeer van de CAR-UWO en de lokale rechtspositieregelingen. Gegeven de hieraan verbonden volledige loonkosten voor 10 formatieplaatsen is bij dit scenario nadrukkelijk de vraag aan de orde hoe dit zich verhoudt tot de strategische personeelsplanning en de invulling van de taakstellingen op het gebied van P&O. B. De 2-jarige projectperiode wordt verlengd met een 3 e jaar en daarna per 1 april 2013

4 - 4 - beëindigd. In beginsel worden de aanstellingen met de huidige medewerkers verder verlengd tot 1 april 2013, tenzij dit in individuele gevallen op grond van de Flex-wet leidt tot een vaste aanstelling. De huidige tijdelijke aanstellingen lopen per 1 april 2013 af en worden niet omgezet in een vaste aanstelling. Aansluitend wordt in overleg met de partners Hameland en ISWI een nieuw structureel banenplan ingesteld, dat voldoet aan de nieuwe wet Werken naar vermogen. Uitgangspunten hierbij zijn: - een externe partij vervult de formele werkgeversrol; - het gaat om een structureel plan met structurele plaatsen, dat kandidaten de gelegenheid biedt tijdelijk werkervaring op te doen bij de gemeente (dus steeds vernieuwing van kandidaten); - bij de kandidaten is sprake van een beperkte loonwaarde, in verband daarmee is sprake van een salariëring op het minimumloon of loondispensatie. Dit leidt tot lagere loonkosten en een vermijding van het WW-risico. Uitgaande van het beschikbaar stellen van een afzonderlijk budget door de gemeenteraad is er geen relatie tussen de loonbegroting (en de gerealiseerde taakstellingen daarop) en het budget voor het banenplan. C. De gemeente Aalten besluit het project Banenplan Gemeente Aalten per 1 april 2012 te beëindigen en het dienstverband met de betreffende medewerkers vanwege de noodzakelijke ombuigingen niet om te zetten in een duurzame arbeidsplaats binnen de gemeente Aalten. In het Coalitieprogramma op hoofdlijnen Samen werken aan de toekomst is vastgelegd dat in het personeelsbeleid in meerjarenperspectief ingestoken moet worden op een te realiseren budgetverlaging van indicatief 1 miljoen structureel. Daarnaast geldt dat in het kader van K3 in de meerjaren begroting verschillende taakstellingen op het gebied van personeel en organisatie zijn opgenomen. Door middel van de Strategische personeelsplanning zijn deze taakstellingen inmiddels concreet ingevuld tot en met In de huidige situatie waarbij in november 2010 besloten is om tot 2020 structureel te bezuinigen, het personeelsbudget met ruim wordt ingekrompen en meer dan 20 fte niet zullen worden ingevuld om dit bezuinigingsbedrag te realiseren, wordt bovenstaand voorbehoud actueel. Het realiseren van een duurzame arbeidsplaats voor de betreffende medewerkers binnen de gemeente Aalten betekent namelijk een forse verhoging van de loonkosten van de gemeentelijke organisatie, die noodgedwongen leidt tot nieuwe taakstellingen en tot een indringende discussie met OR en GO over het begrip verdringing van reguliere arbeidsplaatsen en over het gemeentelijk werving- en selectiebeleid. Als overheidswerkgever willen wij invulling geven aan onze sociaal maatschappelijke taak. De gemeente Aalten heeft in de afgelopen jaren verschillende plannen voor gesubsidieerde banen gekend en een aantal medewerkers is op basis daarvan - bij gebleken geschiktheid en het ontstaan van een reguliere vacature - in vaste dienst bij de gemeente genomen. Overigens is dit ook gebeurd bij één van de medewerkers van het Banenplan Gemeente Aalten en kan dit nog gebeuren bij andere medewerkers van dit banenplan. In verband hiermee stellen wij u voor te kiezen voor optie B. Hierbij wordt in de loop der jaren aan meer mensen de mogelijkheid van het opdoen van werkervaring geboden, omdat ervan wordt uitgegaan dat de medewerkers na relevante werkervaring te hebben opgedaan bij de gemeente Aalten kunnen uitstromen op de arbeidsmarkt naar een reguliere baan. Door de bij deze optie gekozen uitgangspunten zijn de loonkosten veel lager en wordt door het externe werkgeverschap - het WW-risico vermeden. Voor de medewerkers op grond van het bestaande banenplan betekent dit dat zij nog 1 jaar langer de gelegenheid krijgen werkervaring op te doen, maar zij komen niet in aanmerking voor het nieuwe banenplan. Tijdens het derde jaar wordt de bestaande rechtspositie voortgezet. Wij tekenen hierbij nadrukkelijk aan dat de tijdelijke aanstelling niet wordt verlengd indien dit op grond van de Flexwet leidt tot een vaste aanstelling. Verder tekenen wij aan dat bij de beoordeling van het functioneren van

5 - 5 - de betrokken medewerkers in dit tweede jaar geen rekening meer wordt gehouden met de afstand tot de arbeidsmarkt, waarmee in het eerste jaar nog wel rekening werd gehouden. Hoewel wij hierbij enige clementie zullen betrachten omdat het niet gaat om het verlenen van een vaste aanstelling maar om het (verder) verlengen van een tijdelijke aanstelling, kan het dus zijn dat wij in evidente gevallen van disfunctioneren moeten besluiten het dienstverband per 1 april 2012 te beëindigen. De kosten van optie B ramen wij als volgt: Kosten verlenging huidige Banenplan met een 3 e jaar, uitgaande van de huidige schaal: Loonkosten 9 resterende medewerkers van 1 april 2012 tot 1 april 2013: ,-- Daarnaast is in de meerjarenbegroting abusievelijk nog niet voorzien in de dekking van de kosten van het 1 e kwartaal van 2012 ad ,--. Kosten structurele werkervaringplan vanaf 1 april 2013: Loonkosten externe werkgever op basis van detacheringen: Af: opbrengsten diverse subsidiemogelijkheden: Totale structurele kosten op jaarbasis: Het betreft hier een eerste globale kostenraming, omdat het structurele werkervaringplan vanaf 1 april 2013 nog moet worden uitgewerkt in overleg met de partners Hameland en ISWI. De opbrengsten uit diverse subsidiemogelijkheden zijn afhankelijk van de betreffende regelgeving op dat moment en de specifieke subsidiemogelijkheden behorende bij de individuele omstandigheden van de betreffende kandidaten. Het aantal personen dat op grond van dit budget van werkervaring kan opdoen binnen de organisatie zal variëren afhankelijk van de betreffende individuele begeleidingstrajecten, de specifieke subsidiemogelijkheden en de beschikbare hoeveelheid additioneel werk. Alternatieve beleidskeuzes De alternatieve beleidskeuzes zijn toegelicht bij de opties A en C. Financiële consequenties De bovenstaande kosten zijn nog niet opgenomen in de meerjarenbegroting, dus voor de jaren 2012 en 2013 wordt dit alsnog verwerkt. Voor 2012 moet nog ,-- opgenomen worden voor de kosten van het lopende banenplan en ,-- voor het nieuwe werkervaringplan (tezamen dus ,--). Voor 2013 is ,-- benodigd en vanaf 2014 gaat het om structureel ,-- per jaar. Participatie en Communicatie Het bestuur van het ISWI heeft de directeur afgevaardigd in de stuurgroep m.b.t. de ontschotting van de arbeidsmarkt en hiermee het signaal heeft afgegeven dat de mogelijkheden van samenwerking goed moeten worden onderzocht en de uitgangspunten van de WWNV worden onderstreept. Op 5 juli 2011 hebben wij overleg gepleegd met het ISWI en Hameland over de kaders van dit nieuwe werkervaringplan. Het verslag van deze vergadering is voor u ter inzage gelegd. Tijdens deze vergadering heeft de directeur van het ISWI aangegeven in de huidige situatie niet te willen participeren in het nieuwe banenplan. Bij brief van 19 juli 2012 heeft de directeur van Hameland ons geïnformeerd over zijn standpunt m.b.t. het nieuwe banenplan. Hameland is van mening dat het banenplan mogelijkheden en aanknopingspunten voor Hameland als uitvoeringsorganisatie van de gemeente biedt, mede ook met

6 - 6 - het oog op de nog in te voeren Wet Werken naar Vermogen. Hameland is dan ook, in principe, bereid te participeren in een mogelijk banenplan. Een definitief standpunt hierover kan pas worden gegeven wanneer het plan meer invulling heeft gekregen en daardoor duidelijker is geworden onder welke voorwaarden een deelname van Hameland wordt verzocht. Hameland is desgewenst bereid aan de verdere planvorming en uitwerking bij te dragen. Verder hebben wij over dit onderwerp advies c.q. overeenstemming gevraagd aan de ondernemingsraad en de commissie voor Georganiseerd Overleg. Bij brief van 26 juli 2011 heeft de ondernemingsraad ons geïnformeerd over zijn advies. Zij kunnen zich vinden in het voorgenomen besluit van het college voor optie B. Echter met de nadrukkelijke toevoeging dat een eventuele oplossing niet ten koste mag gaan van het huidige personeelsbudget. De ondernemingsraad steunt de inspanningsverplichting zoals deze door de raad is verwoord, wel stellen zij zich op het standpunt dat de uitvoering van de inspanningsverplichting budget neutraal dient te worden uitgevoerd. Door middel van de brief van 28 juli 2011 heeft de commissie voor Georganiseerd Overleg ons medegedeeld dat men zich in hoofdlijnen kan vinden in de door het college voorgestane optie B. Het Georganiseerd Overleg geeft in haar brief hun visie wat de keuze voor optie B inhoudt. Hoofdpunten hierbij zijn: Verlenging huidige banenplan tot uiterlijk 1 april 2013; Bij verlenging komen alleen huidige medewerkers in aanmerking, geen vaste aanstellingen; Een banen- of werkervaringsplan heeft als uitgangspunten additioneel werk, geen verdringing reguliere arbeidsplaatsen, tijdelijke ervaringsplaatsen en geen formele werkgever-werknemer verhoudingen; Bij een toekomstig banenplan vooroverleg met GO en OR; Een eventuele oplossing mag niet te koste gaan van het huidige personeelsbudget. Vervolgstappen inclusief tijdspad De periode tot 1 april 2013 wordt gebruikt om in nauwe samenwerking met de uitvoeringsorganisatie Wet Werken naar vermogen het nieuwe werkervaringplan verder uit te werken op basis van de door de gemeenteraad vastgestelde kaders. Bijlagen Evaluatie Banenplan Gemeente Aalten. Verslag van de bespreking met het ISWI en Hameland van 5 juli Brief van de directeur van Hameland d.d. 19 juli Brief van de ondernemingsraad van 26 juli Brief van de commissie voor Georganiseerd Overleg d.d. 28 juli Aalten, 9 augustus 2011 Burgemeester en wethouders, J. Nobel G. Berghoef secretaris burgemeester

7 DE RAAD VAN DE GEMEENTE A A L T E N ; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 9 augustus 2011 gelet op het bepaalde in de Gemeentewet: B E S L U I T : 1. het gemeentelijk werkervaringsplan vast te stellen; 2. de financiële gevolgen op te nemen in de nog vast te stellen begroting 2012 en meerjarenraming AALTEN, 6 september 2011 De Raad, M.A.J.B. Fiering griffier G. Berghoef voorzitter