RAPPORTAGE. Samenvatting. Waterberging Noord-Drenthe

Transcriptie

1 RAPPORTAGE PROJECT WATERBERGING NOORDDRENTHE Programma Voldoende en gezond water Proces Watersysteembeheer Doel Veilig, veerkrachtig en robuust watersysteem Uitvoering Maart 2007 tot Oktober 2012 Financiën Datum rapportage 1 november 2011 Samenvatting De uitvoering van de water gerelateerde maatregelen binnen het gehele project zijn voor 90% gerealiseerd. Op dit moment is 321 ha van de gerealiseerde waterberging in NoordDrenthe operationeel te gebruiken van de totale 1700 ha. De einddatum van 1 januari 2012 zal niet worden gehaald. Belangrijkste oorzaak hiervan is vertraging in lopende procedures zoals wijziging van bestemmingsplan, wachten op de uitspraak van de Raad van State in de zaak Groot Waal, vertraging in de bouw van 2 gemalen en onderhandelingen met de Suiker Unie. Vanuit de Bestuurscommissie wordt nu vol ingezet op de werking van de waterberging op 1 maart 2012 om extra beheerkosten te voorkomen. Daarnaast zijn er nog de nodige financiële risico s zoals benoemd in de risicoparagraaf. Inzet op dit dossier is om het project te sluiten op 0 dus binnen de waterschapsbijdrage van 16,5 miljoen. Het Ruilplan (module 2) voor het agrarisch gebied ligt prima op schema en zorgt voor de nodige landbouwkundige verbetering in het gebied. Als gevolg van mogelijke bezuinigingen door de provincie Drenthe op het project zal door het waterschap de EHS opgave niet worden overgenomen van de provincie Drenthe. Waterberging NoordDrenthe Projectomschrijving Op 28 maart 2007 heeft het AB ingestemd met een voorgenomen investering voor de realisatie van de waterberging Peize en RodenNorg, van Uit dit bedrag is het waterschapsaandeel in de voorbereidingskosten voor 100% betaald door het waterschap zijnde een bedrag van , Van het resterende deel is 16,5 miljoen de 50% bijdrage van het waterschap in het project waarbij de andere 50% wordt betaald door de provincie Drenthe. Tenslotte is door het waterschap nog een post onvoorzien opgenomen van , Voor het totale financiële overzicht wordt u verwezen naar de laatste bladzijde van deze notitie. In 2008 is gestart met de uitvoering van het eerste bestek. Binnen het project wordt gewerkt in 4 modules, te weten: Module 1: Module 2: Module 3: Module 4: 1 de proceskosten. het ruilplan, dit betreft de kosten die gemoeid zijn met het gehele toedelingsproces om o.a. gronden vrij te maken in en voor de waterberging. uitvoering waterberging en natuur RodenNorg. uitvoering waterberging en natuur Herinrichting Peize.

2 Het totale waterbergingsgebied is opgedeeld in grond en waterlopenbestekken. Hoofdonderdelen uit deze bestekken zijn: het aanbrengen van kaden, het plaggen en graven van slenken, het plaggen van grasland ten behoeve van natuurontwikkeling en afdekken van de kern van de nieuwe kade. Daarnaast zijn er bestekken ten behoeve van de aanpassing/nieuwbouw van gemalen, aanbrengen van nieuwe kunstwerken/overlaten, realisatie van een robuuste verbindingszone, reconstructie van wegen, aanleg van bruggen en de aanleg van fietspaden en natuurbelevingpunten. Verder moeten gasleidingen, elektriciteitskabels, een rioolpersleiding worden verlegd en toegangswegen worden aangebracht naar de elektriciteitsmasten. Vanwege de aanwezigheid van ongeveer 70 veenterpen zullen 10 hiervan worden afgedekt en geconserveerd. Overzicht voortgang project Waterbergingsgebied RodenNorg en Peize In onderstaande tabel is op hoofdlijnen een totaaloverzicht van de geplande werkzaamheden. Naast de genoemde maatregelen zijn er tal van werkzaamheden welke een voorwaarde zijn voor het realiseren van de waterberging. Te noemen zijn werkzaamheden in verband met grondaankopen, ruilplan, archeologie, flora & fauna, bedrijfssanering en realiseren van de EHS. De oorspronkelijke datum van afronding van het project op 1 januari 2012 zal niet worden gehaald. Met name door een lopende procedure bij de Raad van State en het wijzigen van het bestemmingsplan als gevolg van een andere gerechtelijke uitspraak wordt door de Bestuurscommissie ingezet op de volledige werking van de waterberging op 1 maart Deze datum is van cruciaal belang vanwege de Flora en Fauna wet. Wanneer na deze datum de laatste ingerichte gebieden worden ingezet voor waterberging zou dit tot schade kunnen leiden voor de fauna. Concreet betekent dit wanneer de resterende gebieden niet voor 1 maart 2012 kunnen worden ingezet er extra beheerkosten (zie ook risicoparagraaf) dreigen te ontstaan. Daarnaast zijn er ook nog werkzaamheden welke niet direct gekoppeld zijn aan het functioneren van de waterberging op 1 maart 2012 zoals het aanbrengen van sommige fietspaden en de technische aanpassing van 2 bestaande gemalen en de stuw in het Peizerdiep. Deze werkzaamheden zullen in de loop van 2012 worden afgerond. Landbouwkundige ontwikkeling Peize Tegen het Ontwerp Ruilplan Peize waren in totaal 175 zienswijzen ingediend. Na inhoudelijke behandeling en gesprekken met belanghebbenden zijn tegen het vastgestelde Ruilplan Peize 18 bezwaarschriften ingediend bij de rechtbank Assen. Behandeling van de bezwaarschriften zal in de maand november en december 2011 plaatsvinden. Door middel van het nemen van een Besluit Tijdelijk gebruik is het waterbergingsgebied per 1 januari 2012 vrij van agrarisch gebruik. De aktepassering zal in 2012 plaatsvinden. De bestuurscommissie is van mening dat er voor de landbouw een prima ruilplan is gemaakt wat uitstekend aansluit bij de uitgangspunten van moderne bedrijfsvoering. Gesprekken voor kavelaanvaardings werkzaamheden zijn inmiddels gevoerd met betreffende agrariërs (zie bijgevoegde Update 6). Daarnaast zijn voor het waterschap de benodigde gronden vrij gemaakt voor de inrichting van de benodigde onderhoudspaden langs hoofdwatergangen. De kosten voor de inrichting van deze paden maken geen onderdeel uit van het VIEP. De bestuurscommissie heeft daarnaast kans gezien om een strook van 23 meter vrij te maken voor de beoogde koppeling MaslootEelderdiepje zoals is benoemd in het inrichtingsplan Peize. De inrichting van deze koppeling maakt ook geen direct deel uit van de inrichting van de waterberging maar heeft wel een relatie met het VIEP via het Ruilplan (module 2). Voor beide hiervoor genoemde onderdelen kunt u volgend jaar voorstellen verwachten. 2

3 Planning 2008 (goedgekeurde wijziging) Gerealiseerd per 1 november 2011 Nog te realiseren of in uitvoering 10 bruggen 9 bruggen 1 brug 5 nieuwe gemalen, 2 aanpassen 5 overlaten 36 km kade 10 km slenken 7 km aanpassen wegen etc. 400 ha plaggen 1 stuw in Peizerdiep 1 aangepast en 1 nieuw 5 overlaten 26 km 10 km slenken 1,5 km 400 ha plaggen 1 aanpassen, 4 nieuw 10 km 5,5 km 1 stuw in Peizerdiep Risicoparagraaf In de hier volgende paragraaf worden in grote lijnen de risico s benoemd welke op dit moment zijn te benoemen met de eventuele effecten. Feit doet zich nu wel voor dat alle moeilijke dossiers bij elkaar komen en wachten op afhandeling. De problemen concentreren zich met name in het gebied Matsloot van de waterberging. Om de risico s te beperken zullen beheersmaatregelen worden voorgesteld welke in de volgende vergadering van de Bestuurscommissie worden behandeld. Procedures Zoals al eerder aangegeven loopt er nog een procedure bij de Raad van State tegen het onder de waterberging brengen van het Groot Waal met de daarbij behorende werkzaamheden zoals vergund in de aanlegvergunning van de gemeente Noordenveld. In november 2011 zal deze zitting plaatsvinden waarna de uitspraak in januari 2012 zal volgen. Momenteel wordt er nog gezocht naar oplossingen om de zitting bij de Raad van State te voorkomen. Vanwege alle onduidelijkheid is momenteel geen uitspraak te doen over wat de consequenties zijn in tijd en geld. Zolang er geen duidelijkheid is kan er niet verder gewerkt worden aan de inrichting(welke een directe relatie heeft met het bezwaar) van het waterbergingsgebied en is de volledige inzet van het gebied Matsloot (500 ha) t.b.v. waterberging geblokkeerd. Daarnaast loopt er een procedure om het bestemmingsplan buitengebied opnieuw voor een klein gedeelte aan te passen als gevolg van een uitspraak van de Raad van State. Tegen deze aanpassing zijn bezwaren mogelijk welke de afrondingstermijn van het gebied Matsloot op 1 maart 2012 onder druk kan zetten. Op dit moment is geen inschatting te maken of de tijdstermijnen worden gehaald. Afhankelijk van de inhoud van de eventuele bezwaren kan dit financiële consequenties hebben. Er worden nog steeds onderhandelingen gevoerd met de Suiker Unie om een waterkerende kade in het gebied Matsloot te combineren met de bestaande toegangsweg op de rand van het waterbergingsgebied. Zoals het zich nu laat aanzien bevinden deze onderhandelingen zich in een afrondende fase. Mogelijk is hier nog sprake van een financieel voordeel in het project. Vanwege problemen met de aannemer welke de 2 gemalen in het gebied Peize moet realiseren, wordt overwogen om de betreffende aannemer in gebreke te stellen. 3

4 Archeologie Inmiddels zijn alle ongeveer 70 veenterpen onderzocht en is op basis van een waarderend onderzoek door de bestuurscommissie besloten om 10 veenterpen af te dekken. Er is een pilot gestart om dit eerst voor 2 te proberen. De eerste resultaten van deze pilot komen niet overeen met de verwachtingen. en kunnen leiden tot vertraging en mogelijk financiële consequenties voor het project en dus het waterschapsaandeel hierin. Beheer Als de datum van 1 maart 2012 niet gehaald kan worden vanwege de uitloop van procedures, beroepschriften of tegenslagen in het dossier archeologie zullen er mogelijk extra beheerkosten komen in de vorm van het maaien van percelen van de terreinbeheerders Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer. Het onder water zetten van de waterbergingsgebieden na 1 maart 2012 kan leiden tot schade aan met name de fauna. Vanuit de Flora en Fauna wet is dit niet toegestaan. Wanneer sprake is van verlenging van de opleveringsdatum na 1 maart 2012 zullen ook de kosten voor de ingenieursdiensten oplopen tot boven het geraamde budget. BBL grond Zoals ook al gemeld in de rapportage van juli 2011 zal er ongeveer 40 ha aan restkavels niet worden toegedeeld aan agrariërs. Vanuit de gezamenlijke verantwoordelijkheid van waterschap en provincie zal het verlies op deze kavels gedeeld moeten worden wanneer deze nu in de markt worden gezet. Mogelijke oplossing zou kunnen zijn om de percelen getemporiseerd op de markt te zetten afhankelijk van de behoefte van belanghebbende eigenaren. Uitgangspunt van het waterschap is om geen grondpot te realiseren en dit budgettair neutraal op te lossen. Momenteel wordt nog naar andere oplossingen gezocht om te kunnen voldoen aan dit uitgangspunt. Samenhang tussen betrokken partijen In de afrondingsfase van dit project is het van groot belang juist naar de gezamenlijke belangen te blijven kijken en actief te zoeken naar oplossingen. Indien dit niet gebeurt kan dit op vele terreinen effect hebben op de samenhang en met name tijdverlies en vertraging oplopen. Vanuit de provincie Drenthe zijn duidelijk effecten merkbaar als gevolg van het onderhandelingsakkoord natuur en landelijk gebied (besluit Bleker om beheertaken over te hevelen naar provincie en de EHS te herijken). Voor de provincie betekent dit grote bezuinigingen op o.a. nationale parken, landschapsbeheer, grondgebonden landbouw, EHS, robuuste verbindingen, duurzaam bodemgebruik en leefbaarheid. Om voorgaande reden worden geen nieuwe verplichtingen meer aangegaan in projecten ondanks toezeggingen. Reeds toegezegde bijdragen van de provincie kunnen komen te vervallen zodra er geen verplichtingen zijn richting een aannemer. Vanuit de provincie worden nu alle projecten doorgelicht waarbij rekening wordt gehouden met de fase waarin een project zich bevindt. Wat de exacte gevolgen hiervan zijn is nog niet bekend maar een bezuiniging van provinciale zijde op het project is niet uitgesloten. Uitgangspunt is dat het waterschap niet de EHS opgave van de provincie Drenthe gaat overnemen. Gedeputeerde Staten nemen in december 2011 een definitief besluit over welke bezuinigingen worden doorgevoerd en op welke projecten. 4

5 Financiën Op basis van het voorgaande mag duidelijk zijn dat er nog de nodige financiële risico s boven de markt hangen. In aansluiting op de vorige rapportage van juli 2011 zitten we nu in het project op de 0lijn. Voor het waterschap betekent dit dat de uitgaven nog net binnen de toegezegde bijdrage van 16,5 miljoen zit. Met name aan de toegezegde inkomsten kant van het project in de vorm van subsidies, ligt aanmerkelijke druk om deze binnen het project te houden. Hierbij moet opgemerkt worden dat in lijn met de vorige rapportage de post Mitigerende maatregelen volledig is aangewend ten behoeve van het project. Bestuurlijk was zowel het VIEP als de BC van mening om geen extra middelen te vragen zolang er gedurende het project nog een beroep kon worden gedaan op de post Mitigerende maatregelen Het geagendeerde bestuursvoorstel om een krediet van , beschikbaar te stellen ligt in lijn met de totaal voorgenomen investering in het project van 16,5 miljoen. Na beschikbaarstelling van het benodigde krediet resteert er nog een bedrag van ,. Naast dit restant is er nog een post onvoorzien van , waarop nog geen beroep is gedaan. De inzet vanuit het waterschap is om het project te sluiten op een waterschapsbijdrage van 16,5 miljoen. Deze 16,5 miljoen (50% deel) is gekoppeld aan de uitvoeringsmodules 1, 2, 3 en 4 en staat volledig los van de voorbereidingskosten welke door zowel het waterschap als de provincie voor 100% zijn betaald uit eigen middelen. Totaaloverzicht kredieten AB. In onderstaande tabel is op hoofdlijnen een totaal overzicht opgenomen van het project waterberging in relatie tot de verleende kredieten door het Algemeen Bestuur inclusief de voorgenomen investering met bijbehorende verrekening van beschikbaar gestelde kredieten welke vandaag aan u wordt voorgelegd. Zoals al is aangegeven wordt nog geen beroep gedaan op de post onvoorzien van ,. Proceskosten (module 1) Moeder Krediet begroting Tot heden Krediet 2012 Totaal Ruilplan (module 2) Uitvoering RodenNorg en Peize (Module 3 en 4) Onvoorzien Voorbereiding Totaal Subsidie Verwacht resultaat