Interacties met Psychofarmaca. Drs. G. Nap, Ziekenhuisapotheker MHA Apotheek Parnassia Groep 14 november 2016

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Interacties met Psychofarmaca. Drs. G. Nap, Ziekenhuisapotheker MHA Apotheek Parnassia Groep 14 november 2016"

Norbert van den Berg
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Interacties met Psychofarmaca Drs. G. Nap, Ziekenhuisapotheker MHA Apotheek Parnassia Groep 14 november 2016

2 Disclosure belangen spreker Gert Nap (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk geen geen geen geen Geen Geen Richtlijnenmiddag

3 Onderwerpen Soorten interacties Belangrijke interacties GGZ Hoe herken je een interactie? Aanbevelingen voor de praktijk Richtlijnenmiddag

4 Soorten interacties (1) Oplossen Farmaceutisch ADME Farmacokinetiek (PK) Absorptie Distributie Metabolisme Excretie Werking Farmacodynamiek (PD) Richtlijnenmiddag

5 Doel: Therapeutische Bloedspiegel Richtlijnenmiddag

6 Toedienwegen Richtlijnenmiddag

7 Biologische beschikbaarheid Richtlijnenmiddag

8 Beïnvloeding orale absorptie Richtlijnenmiddag

9 Richtlijnenmiddag

10 Interacties Plasma concentratie Plasma concentratie Receptor activatie Richtlijnenmiddag

11 Voorbeelden gevolgen interacties Serotonerg syndroom MAO-I + SSRI Hypotensie klassiek antidepressivum + antihypertensivum Minder werkzaamheid door dopamineantagonist + agonist bij Parkinseon Richtlijnenmiddag

12 Terminologie Substraat Stof die door een enzym wordt afgebroken Inductor Stof die enzymwerking vergroot Inhibitor Stof die enzymwerking vermindert Richtlijnenmiddag

13 Inhibitor vs Inductor Inhibitor Maximaal effect na 4-5 halfwaardetijden Effect weg 4-5 halfwaardetijden na stop Inductor Effect maximaal na dagen tot 2 weken Effect weg na 4-5 halfwaardetijden van de enzymsynthese Richtlijnenmiddag

14 Cytochroom P 450 INHIBITOR INDUCTOR Richtlijnenmiddag

15 Richtlijnenmiddag

16 Welke CYP in psychiatrie? Ca. 50% pat. heeft CYP2D6-substraat LET OP: Single nucleotide polymorphisms SNP, uitgesproken als SNIP CYP2D6, CYP2C9, CYP2C19 ASMAR Hoge plasmaspiegels Wegens: Poor metabolizer (PM) Heel lage plasmaspiegels Wegens: Ultrarapid metabolizer (UM) Richtlijnenmiddag

17 CYP450-profielen atypische antipsychotica Richtlijnenmiddag

18 Richtlijnenmiddag

19 Substraten per groep psychofarmaca Richtlijnenmiddag

20 Substraten per groep psychofarmaca Richtlijnenmiddag

21 Substraten per groep psychofarmaca Richtlijnenmiddag

22 Inhibitoren en inductoren per CYP-enzym CYP1A2 Effect op: Clozapine, (olanzapine), agomelatine, duloxetine Richtlijnenmiddag

23 Inhibitoren en inductoren per CYP-enzym CYP2D6 Effect op: aripiprazol, risperidon, ami/nor/imi, fluvox/fluva, duloxetine, venlafaxine, mirtazapine, paroxetine Richtlijnenmiddag

24 Inhibitoren en inductoren per CYP-enzym CYP3A4 Effect op: quetiapine, aripiprazol, pimozide, brotizolam, alprazolam Richtlijnenmiddag

25 Inhibitoren en inductoren per CYP-enzym CYP2C9 Invloed: op alleen niet-psychofarmaca Richtlijnenmiddag

26 Inhibitoren en inductoren per CYP-enzym CYP2C19 Effect op: amitriptyline, escitalopram, clomipramine, imipramine, sertraline, atomixetine Richtlijnenmiddag

27 Qtc interacties (PD) Richtlijnenmiddag

28 Richtlijnenmiddag

29 Praktische aanbevelingen (1) Invoeren in Klinicom: Allergieën (niet gekoppeld met Pygis!!!) Thuismedicatie Ziektebeelden/Contra-indicaties Zwanger (niet gekoppeld met Pygis!!!) Farmacogenetica (mits beschikbaar) Zorg voor complete medicatiehistorie! Klik signalen niet weg Richtlijnenmiddag

30 Klinicom, invoer CYP-farmacogenetica Richtlijnenmiddag

31 Alarm? Signalen dat er mogelijk sprake is van een geneesmiddelinteractie: bijwerkingen op basis van PD effecten bij subtherapeutische/lage doseringen uitblijven PD effect bij hoog/supratherapeutische doseringen polyfarmacie Richtlijnenmiddag

32 Beoordeling (Stoker, Psyfar 2007) VRAAG ten gunste van: GENEESMIDDEL ALTERNATIEF Is er een alternatief? Nee Ja Ernst IA? AB CDEF Kans op effect IA? Klein Groot Kwaliteit studie IA? Laag (0,1) Hoog (2,3,4) Te voorkomen IA Ja Nee Eenvoudige labmonitoring Ja Nee Eenvoudige functiemonitoring Ja Nee Andere risicofactoren Nee Ja Richtlijnenmiddag

33 Vragen! Cruciale vragen bij verdenking op PK interacties: medicatietrouw absorptieproblemen, metabolisme (CYP polymorfismen, inductie/inhibitie), excretie (nierfunctie) primair vs secundair substraat Richtlijnenmiddag

34 Praktische aanbevelingen (2) Weeg klinische relevantie af Leeftijd, overige condities patient Kans relevante interactie grootst: Bij primair substraat Smalle therapeutische breedte Combinatie met sterke remmer Combinatie met sterkte inductor Richtlijnenmiddag

35 Met dank aan: Richtlijnenmiddag

36 Richtlijnenmiddag

Vergelijkbare documenten

Farmacogenetica - workshop RCH -

Farmacogenetica - workshop RCH - Maureen ter Laak, ziekenhuisapotheker 8 en 16 november 2017 Disclosure belangen spreker Geen (potentiele) belangenverstrengeling: Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties