GEMEENTE KOLLUMERLAND C.A. JAARSTUKKEN Van Limburg Stirumweg 18 Postbus KB Kollum 9291 AA Kollum

Transcriptie

1 GEMEENTE KOLLUMERLAND C.A. JAARSTUKKEN 2015 Van Limburg Stirumweg 18 Postbus KB Kollum 9291 AA Kollum

2 Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

3 Inhoudsopgave Onderdeel A: Jaarverslag Algemeen... 4 Programmaverantwoording... 9 Programma 1: Sturende en dienstverlenende gemeente Programma 2: Wonen en Werken in Netwerken Programma 3: Sociale kwaliteit Programma 4: Voorzieningen Programma 5: Leefkwaliteit Programma 6: Mobiliteit en Infrastructuur Programma 7: Sociale en Fysieke Veiligheid Algemene dekkingsmiddelen Onvoorzien en incidentele baten en lasten Paragrafen Weerstandsvermogen en risicobeheersing Onderhoud kapitaalgoederen Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid Financiering Lokale heffingen Onderdeel B: Jaarrekening Jaarrekening Grondslagen voor waardering van activa en passiva Balans per 31 december Overzicht van baten en lasten Toelichting op de balans Toelichting op het overzicht baten en lasten Normering topinkomens Toelichting rechtmatigheid Onderdeel C: Overige gegevens SISA bijlage Bestuurlijke organisatie in Investeringsoverzicht 2015 per programma Vaststelling Controleverklaring Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

4 Algemeen Onze gemeente heeft de volgende missie geformuleerd: De gemeente Kollumerland c.a. wil een aantrekkelijke gemeente zijn om te wonen, te werken en te verblijven. Daarbij geeft de gemeente prioriteit aan een aantal specifiek publieke taken die daarvoor als voorwaardenscheppend worden beschouwd, zoals een veilig en goed onderhouden openbaar domein (wegennet, groenstructuur en overig openbaar gebied), goede vestigingsmogelijkheden en goede onderwijsvoorzieningen. Ook de voorzieningen en zorg voor minima behoren tot de kerntaken van de lokale overheid en maken daarmee deel uit van het primaire aandachtsgebied van de gemeente. Het afgelopen jaar is op verschillende terreinen een bijdrage geleverd aan deze missie. Zo is onder andere gewerkt aan de realisatie en uitvoering van: het uitvoeren van nieuwe taken op het gebied van participatie, Wmo en jeugdzorg. Kollum Watersportdorp Hart van Kollum (oude gemeentehuis en omgeving) de invoering van basisregistraties, zoals Grootschalige Topografie (BGT) en Kadaster (BRK). Deze jaarverslaggeving is net als vorige jaren opgesteld conform het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV). Er wordt gestart met de programmaverantwoording waarbij antwoord wordt gegeven op de vragen die gesteld zijn in de begroting 2015, dus wat willen we bereiken, wat doen we ervoor en wat mag het kosten. Tevens worden de algemene dekkingsmiddelen aangegeven en een overzicht van de bestuurlijke organisatie in Verder is, evenals vorig jaar, het burgerjaarverslag in deze jaarverslaggeving geïntegreerd. Het resultaat 2015: Het jaar 2015 wordt afgesloten met een negatief totaal saldo van baten en lasten (ruim ). Dit resultaat is negatiever ten opzichte van de primitieve begroting (bijna negatief), maar positiever ten opzichte van de begroting na wijzigingen ( negatief). Daar er per saldo meer aan de reserves wordt onttrokken dan wordt toegevoegd, wordt het resultaat ruim positief. Primitieve Begroting begroting 2015 na Realisatie 2015 wijzigingen 2015 Totaal saldo van baten en lasten Mutaties reserves Resultaat Per programma zijn de afwijkingen op hoofdlijnen als volgt: Hoofdanalyse van het resultaat ten opzichte van de begroting Verschil Primitieve Begroting begroting na Saldo van de programma's begroting 2015 na Realisatie wijzigingen (lasten minus baten) 2015 wijzigingen 2015 en realisatie 1.Sturende en dienstverl.gemeente Wonen en werken in netwerken Sociale kwaliteit Voorzieningen Leefkwaliteit Mobiliteit en infrastructuur Fysieke en sociale veiligheid Algemene dekkingsmiddelen Tot. saldo van baten en lasten Mutaties reserves Resultaat Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

5 Analyse resultaten op hoofdlijnen Als we de begroting (na wijzigingen) met de rekening vergelijken is het totaal saldo van baten en lasten afgerond positiever dan begroot; het resultaat (na bestemming van de reserves) is afgerond positiever dan begroot. Dat dit verschil van het resultaat lager is dan het verschil van het saldo van baten en lasten wordt veroorzaakt door een lagere onttrekking ( ) aan de reserves. Onderstaand de grootste verschillen tussen de begroting (na wijzigingen) en de rekening: prog. positieve ontwikkelingen t.g.v. resultaat meer leges bouwvergunningen lagere kosten sociale werkvoorzieningen lagere uitgaven minimavoorzieningen lagere kosten re-integratie-/participatievoorzieningen minder uitgaven voorzieningen gehandicapten lager kosten hulp bij het huishouden lagere kosten eerstelijnsloket Wmo en jeugd lagere kosten jeugdvoorz., veiligheid, reclas., opvang saldi overige baten en lasten sociaal domein lagere kosten/uitgestelde investeringen riolering inruil tracties AD uitkeringen gemeentefonds AD saldo van kostenplaatsen AD saldi overige baten en lasten negatieve ontwikkelingen t.l.v. resultaat meer sociale uitkeringen lagere opbrengst rioolheffing positieve ontwikkelingen t.g.v. reserves overgang ICT uitgesteld naar lagere kosten Hart van Kollum lagere kosten vastgoedregistraties positief saldo bouwgrondexploitatie lagere uitgaven minimavoorzieningen minder/uitgesteld onderhoud basisscholen nog niet afgeronde voorbereiding scholenbouw lagere en niet afger. uitgaven riolering/waterbeheer nog uit te voeren onderhoud bruggen nog uit te voeren realisatie baggerdepot saldi overige baten en lasten negatieve ontwikkelingen t.l.v. reserves Fokkema's Pleats/Oranjefonds hoger gerealiseerd saldo van baten en lasten per saldo lagere onttrekking aan de reserves hoger gerealiseerd resultaat ========= Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

6 Toelichting Saldo van baten en lasten Bij een nadere analyse blijkt het grootste deel van de mee- en tegenvallers van incidentele aard te zijn. Van de onderschrijdingen op het sociaal domein (participatie, Wmo en jeugd) valt een jaar na de decentralisaties moeilijk aan te geven of deze een structureel of incidenteel karakter hebben. De overschrijding op sociale uitkeringen lijkt wel een structureel karakter te hebben. resultaat totaal soc.domein overig meevallers tegenvallers reserves meevallers tegenvallers Verwerking baten en lasten sociaal domein In 2015 zijn een aantal taken op het gebied van maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en Jeugdzorg overgeheveld van het rijk en de provincies naar de gemeenten. Onze gemeente heeft geprobeerd de baten en lasten voortvloeiende uit deze taken zo goed mogelijk in de jaarrekening te verwerken. Voor de diverse onderdelen van het sociaal domein zijn er richting zorgaanbieders en instanties uitvragen gedaan met betrekking tot de verwachte zorgconsumptie 2015 zodat de DDFK-gemeenten onderbouwd cijfermateriaal in de jaarrekening konden opnemen. Het resultaat van de uitvragen was dat er de nodige informatie en verantwoordingen (al dan niet voorzien van accountantsverklaringen) zijn ontvangen maar nog niet alle benodigde gegevens zijn ontvangen. Ambtelijk is besloten om op 1 april jl. een streep te zetten onder de gegevens die werden gebruikt voor de jaarrekening. Hierbij is voor de Wmo 2015 uitgegaan van hetgeen tot dan toe was gefactureerd/verantwoord. Voor de Persoons Gebonden Budgetten (PGB s) is uitgegaan van een maximaal uitnuttingspercentage van 85% ten opzichte van de maximaal beschikbare budgetten. Bij het onderdeel Jeugd is uitgegaan van de verwachte zorgconsumptie op basis van de notitie van Sociaal Domein Friesland (SDF). Dit alles heeft er toe geleid dat er diverse verplichtingen zijn opgenomen in de jaarrekening. De DDFK-gemeenten hebben ervoor gekozen om bij een zorgproductie groter dan (op DDFK-niveau) een accountantsverklaring van de desbetreffende zorgaanbieders te eisen, zodat dat de basis vormt voor de definitieve afrekening met de aanbieders. Mutaties reserves Dat er minder aan de reserves onttrokken wordt, wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door het feit dat verschillende projecten nog niet afgerond zijn. per saldo lagere onttrekking aan reserves nog aan te wenden restantbudgetten van nog niet afgeronde projecten nog te ontvangen middelen meevallende uitgaven op afgeronde projecten Van de per saldo lagere onttrekking aan de reserves van wordt gesaldeerd ( =) nog aangewend in Dat betekent dat er uiteindelijk een meevaller van ten gunste van de reserves is. Daarnaast is er via een raadsbesluit in december via budgetoverheveling aan restantbudgetten in de reserves gestort, die in 2016 alsnog tot uitgaven zullen leiden. Voor een meer gedetailleerde analyse van de verschillen wordt verwezen naar de programmaverantwoording, de toelichting op de programmarekening en de ontwikkeling van de reservepositie bij het hoofdstuk algemene dekkingsmiddelen. Liquiditeit Vanwege het sturen op liquiditeit hoefde er in 2015 geen lening afgesloten te worden. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

7 Resumerend Resultaat Het totaal saldo van baten en lasten is dus ruim negatief. Doordat er bijna meer aan de reserves wordt onttrokken dan wordt toegevoegd, wordt het resultaat ruim positief. Vergelijking begroting - rekening Ten opzichte van de begroting is het totaal saldo van baten en lasten ruim positiever uitgevallen en het resultaat ruim positiever. Rechtmatigheid De rechtmatigheid valt onder de bedrijfsvoering en is de verantwoordelijkheid van het College van Burgemeester en Wethouders. De accountant neemt in het kader van zijn controleopdracht kennis van de uitkomsten van de interne controles. Door middel van de jaarrekening wordt verantwoording afgelegd aan de gemeenteraad. De belangrijkste conclusies en aanbevelingen zijn opgenomen in de paragraaf bedrijfsvoering. Achterin deze jaarverslaggeving is een paragraaf opgenomen over de fouten/onzeker-heden welke naar voren zijn gekomen bij het opmaken van de jaarrekening. Het gaat hierbij om mogelijke begrotingsonrechtmatigheden die met het vaststellen door de gemeenteraad worden opgeheven. Planning & control In 2007 is programmasturing ingevoerd en nog steeds vindt er regelmatig overleg plaats met de programmaregisseurs om verbeterpunten aan te brengen. In de tussentijdse rapportages vindt betere aansluiting plaats tussen de beleidsmatige- en inhoudelijke verantwoording. SiSa en de jaarstukken Met ingang van het verantwoordingsjaar 2006 is het principe van Single information Single audit (Si- Sa) van toepassing. Hierdoor hoeven gemeenten, provincies en gemeenschappelijke regelingen voortaan minder informatie te verstrekken aan het Rijk over de besteding van specifieke uitkeringen. Ook wordt de controle van deze informatie sterk verminderd. Het CBS vervult hierbij namens het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) de intermediaire rol tussen medeoverheden en vakdepartementen. Voor de gemeente Kollumerland betreft het over 2014 de volgende uitkeringen: - Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) - Brede doeluitkering verkeer en vervoer SiSa tussen medeoverheden - Wet sociale werkvoorziening (Wsw) totaal Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 Wwb Participatiewet gemeentedeel Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen) gemeentedeel 2015 Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

8 Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

9 Programmaverantwoording Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

10 Programma 1: Sturende en dienstverlenende gemeente Programmaportefeuillehouder: B. Bilker Progr.regisseur/fin. adviseur: S. Hoeksma Donormanagers: S. de Boer H.J. Jonker lasten programma 1 lasten ov. pr. 93% Progr. 1 6% bevolkzaken 2% bestuur 5% Wat hebben wij bereikt In het bestuursakkoord zijn verschillende afspraken gemaakt, waarvan een aantal betrekking hebben op programma 1. Het afgelopen jaar is gewerkt aan de verschillende doelstellingen die in de begroting bij dit programma vermeld stonden. Dit zijn echter geen doelstellingen die in een jaar gerealiseerd kunnen worden. Het zijn processen die in gang zijn gezet en die pas in de loop van de komende jaren resultaat zullen opleveren. Door de afnemende financiële middelen zullen er scherpe keuzes gemaakt gaan worden. Dat betekent dat er meer zaken aan de burgers overgelaten gaan worden. Dit proces is in gang gezet en zal, mede door de noodzakelijke bezuinigingen, de komende jaren steeds meer realiteit worden. De gemeente is niet meer in staat om alles te regelen en op het huidige niveau aan te bieden. Burgers krijgen steeds meer ruimte om hun eigen zaken te regelen. Dit wordt gestimuleerd door participatie en het beschikbaar stellen van budgetten. De rol van de gemeente wordt steeds meer faciliterend en minder uitvoerend. De gemeente probeert burgers, instellingen en bedrijven ruimte te geven om zelf zaken te regelen en te ontwikkelen. De mensen staan centraal bij de dienstverlening. Het ondersteunen van zelfredzaamheid, vanuit wederzijds vertrouwen tussen overheid en burgers, staat daarbij voorop. De positie van de zwakkeren blijft daarbij een belangrijk punt van aandacht. Burgerparticipatie Burgers en maatschappelijke organisaties zijn onder andere betrokken geweest bij: Reconstructie Zwagerbosch Reconstructie Joh. Bogermanstraat Kollum Reconstructie Tolhuis Kollum Reconstructie De Dôlle en De Triemen Inspreken bij vergaderingen raad en raadscommissie commissie raad commissie raad Totaal In de raadscommissie is ingesproken over Bestemmingsplan Kollum Dorp (2 insprekers) en Campus Kollum (1 inspreker). In de raad is ingesproken over Bestemmingsplan Veenklooster (1 inspreker). Moties en amendementen Er werden in 2015 door de raad 20 moties ingediend, waarvan15 werden aangenomen. Er werden in 2015 door de raad 11 amendementen ingediend, waarvan 7 werden aangenomen. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

11 Rekenkameronderzoek In 2015 is de rekenkamercommissie een onderzoek gestart naar het kapitaalgoederenbeheer. Dit rapport wordt in 2016 gepresenteerd. Ingekomen bezwaar- en klaagschriften algemeen Van de Commissie Beroep en Bezwaar (incl. sociale zaken) zal een apart jaarverslag verschijnen. Wet dwangsom en boete Totaal WOB-verzoeken (Wet Openbaarheid Bestuur) Totaal Bevolkingszaken Afgegeven reisdocumenten particuliere paspoorten kinderbijschrijvingen kinderstickers zakenpaspoorten Nederlandse identiteitskaarten rijbewijzen Samenstelling van de bevolking Totaal inwoners Geboorten Overledenen Vestiging Vertrek Overige registraties huwelijken partnerschapsregistraties omzetting partnerschapsreg. in huwelijk ontbindingen huwelijk ontbindingen partnerregistratie Hoofddoelstellingen Er is gewerkt aan de volgende hoofddoelstellingen. 1. Mensgerichte dienstverlening en daarop ingerichte (werk)processen De dienstverlening van de gemeente is mensgericht en de (werk)processen van de gemeente zijn ingericht op basis van de behoeften van burgers. 2. Mensgerichte techniek Het stelsel van basisregistraties is toegankelijk, gekoppeld en op orde zodat burgers snel en zeker hun zaken kunnen regelen en de verschillende mogelijkheden om met de overheid te communiceren zijn op orde (loket, website, telefoon). Gegevens van burgers worden slechts eenmaal opgevraagd. 3. Mensgerichte organisatie en cultuur De gemeentelijke organisatie is ingericht op de mensgerichte processen en techniek (back-office, midoffice en KCC). Gedrag en houding (cultuur) van de gehele gemeentelijke organisatie (niet alleen de front-office!) is gericht op mensgericht contact met burgers, bedrijven en instellingen. De samenwerking en gegevensuitwisseling met ketenpartners is optimaal. 4. Transparant en aanspreekbaar gemeentebestuur De gemeente is transparant over haar niveau van dienstverlening en daarop aanspreekbaar. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

12 Wat doen we ervoor Hoofddoelst. Subdoelstelling 1. Aansluiten bij Regelhulp.nl en een verwijzing (link) daarnaar op de hoofdpagina van de gemeentelijke website plaatsen 1. Aansluiten bij Berekenuwrecht.nl en een verwijzing (link) daarnaar op de hoofdpagina van de gemeentelijke website plaatsen 1. Het digitaliseren en publiceren van de bevolkingsregisters op de website AlleFriezen.nl 1. Het archiveren van de gemeentelijke website vanuit het oogpunt van de recht- en bewijszoekende burger en vanuit cultuurhistorisch oogpunt 2. Gebruiken BRP als (binnengemeentelijke) basisregistratie + terugmelden Voortgangsinformatie De link is op de website geplaatst onder het thema wonen en leven / gezondheid en zorg. De DDFK+S-gemeenten maken gebruik van de Antwoord-sites van Schulinck, zie Deze publiekssite is gekoppeld met het handboek van Dantumadiel Grip op Participatiewet en bevat een aantal vraagantwoordmodules zodat gebruikers kunnen zien of ze voor een regeling in aanmerking komen. De bevolkingsregisters zijn gedigitaliseerd en op de website AlleFriezen.nl gepubliceerd. Dit proces is in uitvoering, maar is nog niet afgerond. Dit proces is in werking gezet. 2. Aansluiting op basisregistratie kadaster Deze aansluiting is in 2015 gerealiseerd. 2. Aansluiting op basisregistratie grootschalige topografie (BGT) Dit proces is in uitvoering Deze aansluiting wordt in de loop van 2016 gerealiseerd. 2. Aansluiting op Nieuw handelsregister Eerste overleg is gestart; dit wordt in 2016/2017 gerealiseerd. 2. De gemeentelijke website op orde houden De gemeentelijke website voldoet aan de richtlijnen. op basis van de webrichtlijnen 2. Het aanbieden van online diensten (zoals Dit is een doorlopend proces. online uittreksel, vergunningen etc.) 2. Het realiseren van één centrale landelijke Dit staat op de planning voor 2017/2018. BRP i.p.v. gedecentraliseerd per gemeente 2. Inzet van mediation Dit is een doorlopend proces. 2. Het implementeren van een nieuw zaaksysteem inclusief RMA (Record Management Applicatie) en KCC (Klantcontactcentrum) functie 2. Informatieveiligheid, randvoorwaarde voor de professionele gemeente 3. Vermindering en afschaffing van overbodige regelgeving 3. Een doel- en resultaatgerichte flexibele organisatie die (zelf)lerend is en waarbij er sprake is van duidelijkheid, openheid en vertrouwen in en met elkaar 3. Inrichten van een klanten contact centrum (KCC) 3. Zowel in woord als in geschrift duidelijk en begrijpelijk communiceren en medewerkers daar in scholen 3. Burgers meer betrekken bij beleidsontwikkeling, projecten en gemeentelijk bestuur in z n algemeen Dit staat gepland vanaf Dit wordt in 2016 in DDFK-verband opgepakt. Hier is continu aandacht voor. Hier is continu aandacht voor. Waar mogelijk worden verbeterslagen in huis opgepakt. Structurele ontwikkelingen worden in 2017 in DDFK-verband opgepakt. Hier is doorlopend aandacht voor. Burgers worden regelmatig bij beleidsontwikkeling en projecten betrokken; het gemeentelijk bestuur heeft regelmatig contact met de burgers. 4. Vaststellen en voldoen aan gemeentelijke branchenormen overeenkomstig de Algemene Wet Bestuursrecht (ABW) Dit is een doorlopend proces. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

13 Hoofddoelst. Subdoelstelling 4. Het inrichten van een duidelijke en transparante klachtenafhandeling Voortgangsinformatie Er ligt een concept gezamenlijke klachtenregeling klaar voor de GR-DDFK en de bestuursorganen van de gemeenten Dantumadiel, Dongeradiel, Ferwerderadiel en Kollumerland c.a. Vanwege het uitstel van de ambtelijke opschaling is de regeling nog niet vastgesteld. De beoogde datum van ingang is nu 1 januari Het meedoen met Onze gemeente doet hier aan mee Het toepassen van het kwaliteitshandvest Het kwaliteitshandvest wordt toegepast; in 2016 wordt er weer een klanttevredenheidsonderzoek gehouden. Wat mag het kosten Programma 1 begroting begroting rekening verschil begroting na w ijziging na w ijziging - rekening totale baten totale lasten Tot. saldo van baten en lasten onttrekking reserves toevoeging reserves Resultaat gunstiger/t.g.v. resultaat Ondernemingsraad: Daar de ondernemingsraad is opgegaan in de bijzondere ondernemingsraad (BOR) voor de vier DDFKgemeenten zijn er geen uitgaven gedaan. (zie ook bij compensatie inkomsten en uitgaven). Bestuursondersteuning raad/rekenkamer ( ): de rekenkamercommissie heeft in 2015 geen onderzoek verricht ( ). Daarnaast is er geen personeel ingehuurd vanwege vervanging van de griffier voor werkzaamheden bij de Veiligheidsregio als expert crisisbeheersing ( 4.500) gunstiger/t.g.v. reserves ICT: De overgang van ICT naar Leeuwarden is uitgesteld naar (De kosten zijn begroot op de interne producten en deze worden verdeeld over de externe producten). KCC: Vanwege de ambtelijk fusie zijn er geen kosten gemaakt voor een klantcontactcentrum. Saldi overige kleinere mutaties ongunstiger/t.l.v. resultaat Secretarieleges burgerzaken: De afdrachten aan het Rijk zijn omhoog gegaan ( ). Verder zijn de inkomsten iets te gunstig begroot ( 9.000). Deze inkomsten variëren per jaar. Saldi overige kleinere verschillen compensatie inkomsten en uitgaven Voorlichting en communicatie: de begrote vacatureruimte voor de ambtelijk secretaris van de ondernemingsraad is per abuis, via de bestuursrapportage 2015, in mindering gebracht op het product voorlichting en communicatie ( ) in plaats van het product ondernemingsraad.deze omissie heeft budgettair geen gevolgen. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

14 Programma 2: Wonen en Werken in Netwerken Programmaportefeuillehouder:J. Benedictus Programmaregisseur: G. van der Wijk Donormanager: B.J. Kram Financieel adviseur: L. van der West Wat hebben we bereikt Het programma Wonen en Werken in Netwerken richt zich op het ontwikkelen en uitvoeren van ruimtelijk- en sociaaleconomisch beleid. Een belangrijk onderdeel hiervan is de uitvoering van het gemeentelijk woningbouwbeleid vanuit het woonplan en het hieraan gekoppelde woonprogramma. Het draait hierin om het faciliteren van de woonwensen van de huidige inwoners en het werven van nieuwe inwoners. Een belangrijke doelstelling is het verbeteren van de woon- en leefkwaliteit in onze dorpen. In 2015 is vanuit deze doelstelling gewerkt aan het opstellen van een regionale woonvisie als nieuw kader voor het woningbouwbeleid in de periode Samen met het woonprogramma en de prestatieafspraken met de corporatie vormt dit het raamwerk voor woningbouw binnen de gemeente. In 2016 zal dit traject worden afgerond met besluitvorming in de raden en het maken van concrete prestatieafspraken met de corporatie Thús Wonen. Thús Wonen heeft in het kader van de nieuwe woningwet 2015 een bod gedaan aan de gemeente. In dit kader zijn de eerste concrete stappen voor uitvoering van nieuwbouw binnen de herstructurering in Kollum-Zuidoost gezet. Het aantrekken van de woningmarkt is ook in onze gemeente duidelijk zichtbaar door een toenemende belangstelling voor kavels en de start van een aantal belangrijke projecten. Als concrete voorbeelden kunnen worden genoemd de nieuwbouw achter Huize Sytzama voor Talant, de bouw van de nieuwe Halbertsmaflat en particuliere woningen. Kortom de woningbouw in Kollumerland zit na een aantal moeizame jaren weer in de lift! In 2015 is extra ingezet op de samenwerking tussen gemeente en de corporatie Thús Wonen en andere partijen zoals ontwikkelaars. De faciliterende rol van de gemeente is en blijft de komende jaren belangrijk. In relatie tot de daling van de bevolking is samenwerking van de gemeenten binnen de regio met de partijen op de woningmarkt cruciaal om in te spelen op de ontwikkelingen op de woningmarkt en te zorgen voor een zachte landing van de krimp. Het programma is verder gericht op behoud en groei van de werkgelegenheid in Noordoost-Fryslân en in het bijzonder in de gemeente Kollumerland c.a. De gemeente streeft naar een gunstig ondernemersklimaat, waar bedrijven in diverse sectoren de ruimte krijgen om zich te kunnen ontwikkelen. Recreatie en toerisme vormen een speerpunt van ons beleid. Vanuit dit uitgangspunt is in 2015 samen vanuit de Agenda Netwerk Noordoost (ANNO) gewerkt aan een sociaaleconomisch vitaal en leefbaar gebied. Ambitieprojecten zijn gezamenlijk met de andere gemeenten opgepakt en het prioritaire project Kollum Watersportdorp is volop in uitvoering geraakt. Voor het vervolg van ANNO I is in de regio gewerkt aan het plan ANNO II voor de periode 2016 t/m De agenda en de opgaven zijn benoemd en door de deelnemende gemeenten en provincie vastgesteld. Verder is samen met de ondernemers voor het gebied Kollumeroord een masterplan gemaakt met projecten en ideeën die bijdragen aan de ontwikkeling van dit gebied. Ook belangrijk is te noemen de inzet van de Stichting Regiomarketing & Toerisme die in 2015 haar eerste volledig jaar heeft gedraaid met ondersteuning van de regio Noordoost Fryslân. Het jaar 2015 heeft verder in het teken gestaan van het intensiveren van de contacten met het bedrijfsleven. Naast de collegebezoeken is in 2015 gestart met het afleggen van werkbezoeken door de burgemeester. Verder vond o.a. verbinding met ondernemers plaats via het economisch platform, het Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

15 ondernemersmagazine, het Koploperproject en de stamppotavond. Wat betreft de verkoop van bedrijfsterreinen zijn voor het eerst sinds enkele jaren weer bouwkavels uitgegeven op Dwarsried in Kollum en de Harm Smidswei in Kollumerzwaag (exploitatie gemeente). banen (minimaal 15 uur) in Kollumerland c.a landbouw en visserij industrie en delfstoffenwinning nutsbedrijven bouwnijverheid handel en reparatie vervoer, opslag en communicatie horeca financiële instellingen zakelijke dienstverlening openbaar bestuur en overheid onderwijs gezondheids- en welzijnszorg overige dienstverlening totaal Bron: Werkgelegenheidsregister, Provincie Fryslân 2015 Behandelde vergunningen en meldingen bouwen van een bouwwerk handelen in strijd met regels ruimt.ord slopen van een bouwwerk sloopmelding monumentenvergunning vergunning i.h.k.v. leegstandswet planschadevergoedingen vellen van een houtopstand uitvoeren van een werk woningen aantal woningen Hoofddoelstellingen Wonen 1. Aanbod woningmarkt laten aansluiten op vraag ; 2. Nieuwe en bestaande woningen zijn klaar voor de toekomst (duurzaam en energiezuinig); 3. Versterken van ruimtelijke kwaliteit in en buiten de bebouwde omgeving. Werken 4. Versterken van de sociaaleconomische structuur; 5. Een goed vestigingsklimaat voor (startende) ondernemers; 6. Een betrokken en actieve partner van het bedrijfsleven. Klimaatbeleid 7. Kollumerland Klimaatneutraal Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

16 Wat hebben we ervoor gedaan Hoofddoelst. Subdoelstelling 1. Inzicht krijgen in de kwaliteit en kwantiteit van de woningvoorraad en deze laten aansluiten op de vraag vanuit de woningmarkt. Wat hebben we gerealiseerd In het kader van de invoering van de nieuwe Woningwet 2015 is in DDFK-verband de wettelijk verplichte Beleidsvisie Wonen opgesteld. De verwachting is, dat deze na een presentatie aan de raden in de eerste helft van 2016 kan worden vastgesteld. Samen met het woonprogramma en de prestatieafspraken met de corporatie vormt dit het raamwerk voor woningbouw binnen de gemeente. Op basis van de uitgangspunten van de in 2015 opgestelde Beleidsvisie Wonen wordt een raamovereenkomst inclusief procesafspraken met de corporaties opgesteld. Dit document vormt de basis voor jaarlijks met de corporaties binnen DDFK te sluiten prestatieafspraken. Thús Wonen heeft voor 1 november 2015 een bod uitgebracht aan de gemeenten. Dit door alle colleges geaccepteerde bod betekende een hernieuwde start en een stimulans voor bouwactiviteiten in de gemeente. Het jaar 2015 laat een duidelijke verbetering zien in de samenwerking met en de prestaties van de corporatie Thús Wonen. Na het ondertekenen van een intentieovereenkomst in 2014 is in 2015 gezamenlijk met Thús Wonen gewerkt aan de concrete planopzet voor de Revitalisering van het gebied Tsjibbe Geartsstrjitte/Gysbert Japicxstrjitte e.o. te Kollum. Er is op hoofdlijnen overeenstemming tussen gemeente en Thús Wonen bereikt over de planopzet. De start bouw van 15 woningen wordt conform het bod van Thús Wonen in de tweede helft van 2016 verwacht. De ontwikkeling is mede mogelijk gemaakt door een verkregen provinciale ISV-subsidie samen met de benodigde gemeentelijke co-financiering. In 2015 is overeenstemming bereikt met de corporatie over het plan Halbertsmaflat. De oude flat is afgebroken en in 2015 vervangen door een prachtig nieuw appartementencomplex. De daadwerkelijke oplevering heeft van 17 appartementen heeft begin 2016 plaatsgevonden. In 2015 is ook gestart met de concrete planvoorbereiding van de herstructurering Julianastraat e.o. Concreet wordt gewerkt aan een plan van minimaal 19 nieuwe woningen in dit gebied. Na overeenstemming over de definitieve plannen wordt de bouw van deze woningen vanaf eind 2016 of begin 2017 verwacht. Het Platform Wonen heeft in 2015 haar rol als klankbordgroep nadrukkelijk weer opgepakt. Via themabijeenkomsten worden actuele thema s en ontwikkelingen op het gebied van woningbouw besproken. Daarnaast wordt inzicht gegeven in de actuele stand van zaken op de lokale en regionale huur- en koopmarkt. De uitkomsten worden meegenomen bij de monitoring van het woningbouwbeleid en het woonprogramma. In 2015 is extra aandacht gegeven aan het onder de aandacht brengen van het actuele kavelaanbod via de gemeentelijke website. De beschikbare informatie is beter bereikbaar geworden voor belangstellenden. Dit heeft in 2015 geresulteerd in een toenemende belangstelling voor de kavels. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

17 In 2015 zijn de erfpachtvoorwaarden door de gemeenteraad vastgesteld. De regeling is van toepassing op de eigen gemeentelijke woningbouwkavels. De informatie over de regeling is in de vorm van een informatiefolder met rekenvoorbeelden gepubliceerd op de website van de gemeente. Op 11 april 2015 heeft de gemeente voor de tweede keer meegedaan met het provinciale woonoffensief. Tijdens het woonoffensief is het actuele kavelaanbod en de regeling erfpacht gepresenteerd. Potentiële belangstellenden voor kavels en projecten konden zich laten voorlichten en inschrijven. Ook zijn diverse subsidie regelingen op het gebied van duurzame materialen en toepassingen gepresenteerd. In onze gemeente is het woonoffensief ook in 2015 samen met het Platform Wonen georganiseerd. In 2015 is er op twee manieren aandacht besteed aan de kwaliteit van de woningen in de gemeente. In samenwerking met Thús Wonen is in een aantal wijken de actie Thús om hús gehouden waarbij gekeken is naar de kwaliteit van de erven en de kwaliteit van de leefomgeving. Bewoners zijn aangesproken op sterk afwijkend gedrag en achterstallig onderhoud van het erf of de opstallen. Naar aanleiding van klachten en meldingen is daarnaast gekeken naar de bouwkundige staat van bepaalde woningen. Dit leidt bij ongewenste situaties meestal tot langdurig contact met de bewoners. Vanwege de sociaal economische of gezondheidssituatie van de betrokkenen worden vaak, behoudens urgente gevaarlijke situaties, lange termijnen aangehouden voor het voldoen aan de voorschriften, of het gewenste beeld. 2. Alle nieuwe en bestaande woningen moeten zoveel mogelijk duurzaam, energiezuinig en levensloopbestendig zijn. Het bestaande beeld over de kwaliteit van de woningen is in 2015 niet gewijzigd. Met een financiële bijdrage van de VNG hebben de Friese gemeenten een gezamenlijk duurzaam bouwloket opgezet. Woningeigenaren kunnen via de website ( per mail, app of telefonisch terecht met vragen over subsidiemogelijkheden, kwaliteitsverbetering en besparingsmogelijkheden voor hun woning. De adviseurs van het Bouwloket geven gratis informatie en advies. Sinds november 2013 kunnen particuliere woningeigenaren in Fryslân Friese Energiepremie bij SNN aanvragen voor het treffen van energiebesparende maatregelen aan hun woning. Eind 2015 hadden 192 woningeigenaren uit Kollumerland c.a. gebruik gemaakt van deze regeling. 3. De uitvoering van het ruimtelijk beleid is op het wettelijk vereiste niveau. In 2015 is de digitale beschikbaarheid van de bestemmingsplannen via de eigen website verder toegenomen en is de stabiliteit en beschikbaarheid van de website verbeterd. De onderstaande plannen zijn digitaal beschikbaar. Intern heeft een ieder toegang tot de vastgestelde en in procedure zijnde bestemmingsplannen. Extern kan dat via een landelijke website. In 2015 zijn de bestemmingsplannen Kollumerpomp, Veenklooster, Kollum Dorp en Kollum Trekvaart vastgesteld. De procedure voor het project Hart van Kollum in 2015 succesvol afgerond, eind 2015 is gestart met de bouw. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

18 Verder zijn de volgende wijzigingsplannen in 2015 vastgesteld: Imkershof 2 Kollumerzwaag, Kwelderweg 2 Kollumerpomp, Dellenswei 2 Oudwoude, Brongersmaweg 14 Warfstermolen, Asterstraat 19 Munnekezijl. Evenals het uitwerkingsplan Koetsjekralen 8 Zwagerbosch. Het bestemmingsplan Zwagerbosch zal in maart 2016 worden vastgesteld en het bestemmingsplan Warfstermolen zal in 2016 de procedure doorlopen. Het opstellen van de partiële herziening van het bestemmingsplan Buitengebied 2012 is in 2015 vervolgd. Indien inspraakrijp zal de procedure in 2016 worden gestart. Met betrekking tot het Scholenproject zijn er in 2015 veel voorbereidende inspanningen gedaan. De raad heeft zich voorgenomen om twee basisscholen aan de Tsjerk Hiddestraat te Kollum samen te voegen in een nieuw te bouwen school. Tevens is er het voornemen om twee voortgezet onderwijs scholen met bibliotheek en De Colle samen te voegen op locatie Gerrit Bleekerstraat 1 3 te Kollum, eveneens in een nieuw te bouwen locatie. In 2016 zal het stedenbouwkundig ontwerp worden opgesteld en wordt de planologische procedure gestart. De actualisering en realisatie van bestemmingsplannen en structuurvisies is in 2015 nagenoeg op het vereiste wettelijke kwaliteitsniveau. 3. De stedenbouwkundige kwaliteit wordt versterkt. Vanaf eind 2011 is gewerkt aan het lostrekken van het project Hart van Kollum. Na een periode waarin er o.a. door de economische crisis weinig voortgang in het project kon worden bereikt is in 2015 concreet resultaat geboekt. Na vele pogingen heeft zich in 2015 een projecteigenaar gemeld die het project wilde realiseren voor Talant. Mede door de toegekende provinciale Quick-Win subsidie en het door de raad beschikbaar gestelde krediet konden de plannen snel worden uitgevoerd. Onder zeer hoge druk is het proces van vergunningverlening en alle benodigde werkzaamheden vervolgens succesvol doorlopen. De plannen zijn gedurende het gehele proces meerdere malen door ontwikkelaar en gemeente gepresenteerd aan omwonenden en betrokkenen. Mede dankzij de positieve opstelling van alle partijen is binnen de randvoorwaarden van de subsidieregeling de bouw tijdig gestart. Op 19 augustus 2015 heeft gedeputeerde Johannes Gerrit Kramer samen met de ontwikkelaar en de gemeente de officiële starthandeling verricht voor de realisatie van het project. De opleving door de ontwikkelaar wordt rond de zomer van 2016 verwacht. Uiteraard zal hieraan nog de nodige aandacht worden gegeven. De raad zal conform afspraak na afloop van het project worden geïnformeerd over de financiële afwikkeling van de toegekende Quick-Win subsidie en het definitieve beslag op het voor dit project beschikbaar gestelde krediet. 3. De taken op het gebied van de vergunningverlening, toezicht- en handhaving zijn op het wettelijk vereiste uitvoeringsniveau. In gezamenlijkheid met de andere DDFK gemeenten is de opbouw van de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) in volle gang. De oplevering van de gegevens van de gemeenten Dantumadiel en Ferwerderadiel heeft inmiddels plaatsgevonden. Het volledige project zal in 2016 worden afgerond. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

19 Evenals als in 2014 heeft de FUMO 2015 afgesloten met batig saldo. Helaas heeft de FUMO ook in 2015 niet de afgesproken productie gerealiseerd. De oorzaak hiervan is heel divers. De gemeente Kollumerland c.a. heeft, als opdrachtgever, in 2015 evenals in voorgaande jaren inzet gepleegd op verbeteren van en grip houden op de FUMO. 4. Samen met andere gemeenten zorgen voor een sociaaleconomisch sterke en vitale regio Noordoost-Fryslân. De Agenda Netwerk Noordoost (ANNO I) is voor het laatste jaar in uitvoering geweest. Gewerkt is aan ANNO II ( ). De agenda en de opgaven ANNO II zijn benoemd en in besluitvorming geweest. Het project Ontwikkeling Kollum Watersportdorp is volop in uitvoering: o.a. aanlegvoorzieningen, wandel- en fietsbruggen zijn gereed. Project heeft enige vertraging opgelopen in verband met de voorbereiding en procedure brug Tochmalaan. De projectperiode voor de uitvoering van Kollum Watersportdorp is verlengd tot 31 december Dit in verband met de subsidieverlening en de verantwoording hiervan. Het Masterplan voor Kollumeroord is gereed gekomen. Deze fungeert o.a. als leidraad voor ontwikkelingen en input voor het project Rondje Lauwersmeer. Voor het project Rondje Lauwersmeer heeft het kernteam Lauwersmeer gewerkt aan een Waddenfonds aanvraag. Deze is ingediend bij het Waddenfonds. (In april 2016 is positief beschikt op de Waddenfonds aanvraag). 4. Vanuit het gezamenlijk merk Noordoost Fryslân Kollumerland c.a. op de kaart zetten. Marketing en gastheerschap vinden plaats vanuit de Stichting RMT in samenwerking met Merk Fryslân. Het wonen en werken deel gaat via Dwaande en is nog verder in ontwikkeling. Dit vormt o.a. een opgave voor ANNO II. Samenwerking en ondersteuning van initiatieven: o.a. Welkom in Kollum folder, organisatie Drakenbootrace. Een folder is gemaakt van het project Historische wandelroute in Kollum, die wordt verspreid bij Tourist Info Kollum. Het blad Ondernemend Noordoost Fryslân wordt uitgegeven (4 edities per jaar) met o.a. artikelen en nieuws uit Kollumerland c.a. 5. Het scheppen van een gunstig klimaat voor de (toeristische) ondernemers. Onderhoud toeristische infrastructuur is op peil. Beheer en onderhoud van het fietsknooppuntensysteem en wandelnetwerk is ondergebracht bij de Marrekrite. De Stichting Regiomarketing Toerisme (RMT) met de SPIN(nen) geeft uitvoering aan marketing, gastheerschap en lerend netwerk. De stichting krijgt hiervoor vanuit Noordoost-Fryslan jaarlijks een subsidie. Kollumerland c.a. is penvoerder. 5. Vestigingsmogelijkheden bieden voor bedrijven. Op Jumaheerd en Dwarsried zijn in Kollum bouwkavels beschikbaar. De bouwmogelijkheden op Dwarsried zijn in het bestemmingsplan Kollum Dorp meer aangepast op de vraag (o.a. bedrijfswoningen en situering). In 2015 zijn twee kavels verkocht. In Kollumerzwaag geeft de gemeente kavels uit op het bedrijventerrein aan de Harm Smidswei. In 2015 is hier een kavel verkocht. Gesprekken zijn gevoerd met initiatiefnemers voor de kavels aan de Foarwei. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

20 6. Intensiever inzetten op economische ontwikkeling via bedrijfscontacten, promotie van de gemeente. Het Economisch Platform (overleg met ondernemersverenigingen) is in april en september bij elkaar geweest. Gemeente neemt deel aan gesprekken en activiteiten in Gouden Driehoek (onderwijs, ondernemers, overheid). College heeft bedrijfsbezoeken afgelegd. Burgemeester en bedrijvencontactfunctionaris bezoeken frequent ondernemers in de gemeente (informeel). 6. Een laagdrempelig en goed bereikbaar gemeentelijk aanspreekpunt voor (startende) ondernemers. 7. Inzicht krijgen in de mate waarin de gemeente en de gemeentelijke organisatie klimaatneutraal is In mei is in Kollum een startersavond voor de regio gehouden (120 deelnemers). De vervolgcyclus Dwaande met je bedrijf is uitgevoerd. In totaal zijn 8 avonden georganiseerd met een opkomst van gemiddeld rond de 40 bezoekers. Ondernemers kunnen voor vragen en plannen terecht bij de Beleidsmedewerker Economische zaken (inclusief bedrijfscontacten). Begin 2015 heeft de gemeente een verkennend gesprek gehad met Enerzjy Koöperaasje Westergeast (EKW). Voor inhoudelijke ondersteuning kan EKW terecht bij Energiewerkplaats Fryslân. In februari had Kollumerland c.a. de primeur met de eerste kraanauto met elektrisch aangedreven kraanarm. De elektrische energie wordt opgewekt met zonnepanelen op het dak van de buitendienst. In april ontvingen alle belangstellenden van de gemeente een GFT emmertje voor keukenafval. Hiermee probeert de gemeente het GFT in grijze container te reduceren. In september 2015 openden de gemeente en stichting WerkPro in Kollum een kringloopwinkel en een demontagebedrijf. Hiermee krijgen afgedankte spullen een tweede kans of wordt het grondstof voor nieuwe producten. In 2015 was beschikbaar voor zonnepanelen op het gemeentehuis. De inzet was om in oktober SDEsubsidie aan te vragen, dan was de terugverdientijd nog 13,2 jaren. De pot met SDE-subsidie was in juni al leeg! In oktober zijn twee informatiebijeenkomsten De Duurzame Sportvereniging georganiseerd door Sport Fryslân, de provincie, de ANNO-gemeenten en Sport Stroom. Van de 100 sportverenigingen in NOF met een eigen accommodatie kwamen 48 (waarvan 5 uit Kollumerland) verenigingen naar één van de bijeenkomsten. Hiervan hebben 26 (waarvan 1 uit Kollumerland) verenigingen zich aangemeld voor het pilotproject en de energiescan. 12 verenigingen hebben daarnaast een vitaliteitscan voor hun vereniging laten uitvoeren. Vanaf 4 jan kunnen sportverenigingen een subsidie aanvragen voor energiebesparende maatregelen. Eind april 2016 worden de eerste resultaten van het project gepresenteerd. In okt sept hebben elf bedrijven uit Kollumerland c.a. deelgenomen aan het Koploperproject. Door het project zijn de koplopers zich bewust geworden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO), hebben beter inzicht gekregen over hun energieverbruik en de besparingsmogelijkheden en kunnen een aantal zich beter profileren bij een aanbesteding. De deelnemers gaven het project gemiddeld een 7,5. Dit project werd grotendeels gefinancierd door de provincie. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

21 In december startte in de ANNO-regio het project Koploper Kans. Dit koploperproject richt zich meer op zzp ers, winkeliers en kleine mkb-bedrijven. Vanuit Kollumerland doen twee bedrijven mee aan dit project. Het project loopt door tot mei Wat heeft het gekost Programma 2 begroting begroting rekening verschil begroting na w ijziging na w ijziging - rekening totale baten totale lasten Tot. saldo van baten en lasten onttrekking reserves toevoeging reserves Resultaat gunstiger/t.g.v. resultaat Economische ontwikkelingen: Een deel van de uitgaven van het koplopersproject (economische ontwikkeling) heeft al in 2014 plaats gevonden ( ). Daarnaast hebben we een nietbegrote subsidie voor het masterplan Kollumeroord ontvangen ( 7.000). Toerisme en openluchtrecreatie: De gemeente heeft minder subsidie uitgekeerd voor toeristische ontwikkelingen en regiomarketing ( 9.500); bovendien is er nog subsidie van de provincie ontvangen voor de historische wandelroute in Kollum ( 5.500). Wonen, herstructurering, leefkwaliteit: Verder is geen gebruik gemaakt van het restant investeringsbudget voor wonen, herstructu rering en leefkwaliteit ( 9.500). Overige kleinere verschillen ( 3.500). Leges bouwvergunningen: De opbrengst van de leges voor bouwvergunningen is voorzichtig ingeschat. Uiteindelijk zijn er meer ver gunningen aangevraagd en zijn de leges hoger uitgevallen. Saldi diverse kleinere verschillen gunstiger/t.g.v. reserves Vastgoedregistraties: De kosten voor de invoering van de Basisregistratie Kadaster is te hoog ingeschat ( ). Hiervan moet worden overgeheveld naar De beheerskosten voor de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) zijn lager, omdat het programma nog niet in beheer is genomen. Overige verschillen ( 4.000). Wonen, herstructurering, leefkwaliteit: Voor het plan van Hart van Kollum was een bedrag voor onvoorzien opgenomen. Op basis van de voorlopige financiële afwikkeling is hiervan in niet gebruikt Bouwgrondexploitatie: Er konden ad hoc niet in exploitatie genomen gronden worden verkocht die niet waren begroot. Leefbaarheidsprojecten: Er zijn minder verzoeken voor cofinanciering van leefbaarheidsprojecten ingediend. Herstructurering: Het investeringsbudget voor herstructurering is niet volledig gebruikt Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

22 ongunstiger/t.l.v. resultaat Structuur- en bestemmingsplannen: Vanwege diverse plannen moesten er meer planologische werkzaamheden verricht worden ( ). Daar staat tegenover dat er ook meer leges voor bestemmingsplanprocedures zijn binnengekomen ( ). Saldi diverse kleienere verschillen Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

23 Programma 3: Sociale kwaliteit Programmaportefeuillehouder: P. Maasbommel Programmaregisseur: J. Visser Donormanager: H.J. Jonker Financieel adviseur: J. Sinnema Wat hebben we bereikt sociale uitkeringen Participatiewet IOAW IOAZ BBZ gevestigd BBZ starter Minimaregelingen werknemers WSW WSW beschut werk schuldhulpverlening trajecten Wonen, vervoer en huishouden woningaanpassingen/verhuiskostenvergoeding rolstoelen/scootmobielen vervoersvoorzieningen (incl. toekenning extra km.) hulp bij het huishouden gesprekken zonder aanvraag (136) (233) (349) Dagbesteding/begeleiding nieuwe indicaties (toegekend) indicaties overgangsrecht (toegekend) indicaties overgangsrecht (niet verzilverd) indicaties overgangsrecht (beëindigd) Jeugdwet specifieke hulpvraag MEE/Maatsch.Werk individuele begeleiding dagbesteding dyslexiezorg integrale vroeghulp indicaties overgangsrecht indiv.voorz. (toegek.) indicaties overgangsrecht (beëindigd) indicaties overgangsrecht (naar Wet langd.zorg) indicaties overgangsrecht (naar Wmo) indicaties overgangsrecht (naar Besch.Wonen) Diverse hulpvragen hulpvraag MEE/Maatsch.Werk (jeugd + volw.) hulpvraag Wmo (ingetrokken/geen hulp nodig) Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

24 hulpvraag schulden hulpvraag directe hulp bij huiselijk geweld Totaal * In behandeling per Herindicaties dagbesteding/begeleiding diverse hulpvragen diverse hulpvragen op wachtlijst * Bij het aanleveren van bovengenoemde cijfers voor het jaarverslag 2015 is het aantal herindicaties dagbesteding/begeleiding afgenomen tot 30 en het aantal diverse hulpvragen op wachtlijst tot 32. De verwachting is dat er op 1 juni 2016 geen wachtlijst meer is en dat de herindicaties dagbesteding/ begeleiding nagenoeg zijn afgehandeld. Hoofddoelstelling 1. Individuele bewoners zijn in staat vorm te geven aan hun dagelijkse leefsituatie en (kunnen) participeren in de samenleving. Wat doen we ervoor Hoofddoelst. Subdoelstelling 1. Werkloze inwoners re-integreren binnen de arbeidsmarkt Wat hebben we gerealiseerd In 2015 is de instroom van het aantal uitkeringsgerechtigden Participatiewet (PW) lager dan de uitstroom. 31/12/ 14 31/12/ 15 Mutatie PW PW-AIO nb 3 nb Ioaw Ioaz Bbz-gevestigd Bbz-starter (AIO = aanvullende inkomensvoorziening ouderen). Het aantal huishoudens dat via de Participatiewet een periodieke uitkering ontvangt is per saldo met 6 gestegen. De huidige economische situatie en de wettelijk verplichte huisvesting van statushouders zijn hieraan debet. In 2015 blijft het aantal te verstrekken uitkeringen bijzondere bijstand aan sociaal minima gelijk ten opzichte van het aantal in In 2015 zijn 541 aanvragen voor bijzondere bijstand en/of minimaregelingen ingediend. Ten opzichte van 2014 (520) zijn dit 21 (4%) aanvragen meer. De toename is met name toe te schrijven aan ± 35 personen die bijzondere bijstand in de schoonmaakkosten van hun woning hebben aangevraagd. Zij maken met ingang van 2015 van deze regeling gebruik nadat huishoudelijke hulp een algemene voorziening is geworden. In 2015 is het aantal uitkeringsgerechtigden dat via een tegenprestatie deelneemt aan vrijwilligersprojecten toegenomen ten opzichte van het aantal in In 2015 is het aantal uitkeringsgerechtigden dat deelneemt aan vrijwilligersprojecten flink gestegen. Er zijn in het Kringloopproject te Kollum 39 personen geplaatst. In 2015 is er met maatschappelijke partners als MEE Friesland, NEF, Maatschappelijke Werk, Mind-Up (GGZ), Het Bolwerk en Timpaan Welzijn een project gestart om te kijken of er meer mensen kunnen worden toegeleid naar een participatieplaats. In eerste instantie gaat het om zo n Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

25 Hoofddoelst. Subdoelstelling 2. Instroom van schuldhulpverleningstrajecten beperken door meer in te zetten op vroegsignalering Wat hebben we gerealiseerd 20 cliënten die tot juli 2016 in diverse trajecten worden geplaatst. In feite hebben wij voor dergelijke initiatieven nog geen goede uitvoeringsstructuur omdat in 2014 de beleidskeuze is gemaakt vooral in te zetten op het toeleiden naar werk van Wwb ers met een korte afstand tot de arbeidsmarkt. Voor de doelgroep met juist een grote afstand tot de arbeidsmarkt zal in 2016 en verder een meer activerend (vrijwilligers)beleid worden ontwikkeld. Maandelijks worden 5 burgers actief benaderd naar aanleiding van een melding in betalingsachterstand door nutsbedrijven, woningcorporaties etc. Ook in 2015 is veel aandacht uitgegaan naar vroegsignalering. De signalen komen met name van Thús Wonen, de energiebedrijven en de ketenpartners in de zorg. Hiermee zijn goede afspraken over meldingen gemaakt. Het betreft ongeveer 100 meldingen. Naar aanleiding van een melding wordt met de betrokkenen eerst schriftelijk contact gelegd. Evenals voorgaande jaren, heeft vervolgens een beperkt aantal zelf contact gezocht met de afdeling schulphulpverlening. Met de anderen is telefonisch contact geweest. In ongeveer een kwart van de gevallen worden vervolgacties uitgezet. 3 Het bevorderen van (arbeids)participatie met schuldhulpverlening Schuldhulpverlening en re-integratie worden voorwaardelijk aan elkaar. Er worden 5 schuldhulpverleningstrajecten in combinatie met re-integratietrajecten in de vorm van een pilot opgestart. Door de intensieve inzet op vroegsignalering en het daarmee gepaard gaande beroep op de ambtelijke capaciteit, is deze pilot in 2015 niet gestart. Een praktisch aspect is ook de situatie dat de schulddienstverlening te Buitenpost wordt uitgevoerd en de uitvoering van de Participatiewet in Damwoude. Inmiddels hebben beide organisaties opnieuw met elkaar afgesproken de onderlinge afstemming in 2016 op een constructieve(re) wijze vorm te geven. 4 Minima-/armoedebeleid (Lauwersregeling) In 2015 worden de aanvragen vergeleken met het aantal aanvragen in De aanvragen voor de Lauwersregeling worden niet apart 5 Regievoering verbeteren over het plaatsen van uitkeringsgerechtigden bij GR NEF 6. Realiseren van een vraaggestuurde dienstverlening geregistreerd. Zie het 2 e item aanvragen bijzondere bijstand onder hoofddoelstelling 1. In 2015 worden alle uitkeringsgerechtigden die kunnen werken geplaatst in een werktoeleidingstraject bij NEF. Er zijn in klanten in een traject bij NEF geplaatst. Daarvan zijn 33 personen uitgeplaatst naar fulltime werk en 2 naar een parttime baan. In 2015 wordt het aantal inwoners dat via een gesprek met het gebiedsteam o.g.v. Wmo 2015 tot een eigen oplossing van de hulpvraag is gekomen vergeleken met In 2015 hebben 83 van de 733 personen na een gesprek aangegeven dat er geen verdere hulp van de gemeente nodig is. Redenen: doorverwijzing naar andere hulpverlening, vallen onder andere wetgeving of komen zelf tot een oplossing, etc. Dit aantal laat zich niet goed vergelijken met 2014 omdat de gemeente toen alleen verantwoordelijk was voor hulpmiddelen, woningaanpassing en huishoudelijke hulp. In 2015 wordt het aantal en soort aanvragen op grond van de Wmo 2015 vergeleken met Meest opvallende ontwikkelingen: Woningaanpassingen: Afname van 19 naar 8 (58%) Huishoudelijke hulp: Afname van 104 naar 18 (83%) Dagbesteding/begeleiding: Toename 191 (nieuwe taak) Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

26 Hoofddoelst. Subdoelstelling Wat hebben we gerealiseerd Per 31/12/ 15: Actieve maatwerkvoorzieningen o.g.v. Wmo: 682 Actieve individuele voorzieningen o.g.v. Jeugdwet: Vluchtelingen met een verblijfstatus worden in de gemeente gehuisvest 8. Bevorderen dat inwoners in buurten en dorpen actief op elkaar zijn betrokken De medewerkers van het gebiedsteam hebben in meldingen (aanvragen) opgepakt en vervolgens gesprekken gevoerd. Hierin zijn ook de hulpvragen voor organisaties als MEE Friesland en de maatschappelijk werk organisaties verwerkt. Er zijn 110 vragen voor deze organisaties ontvangen, onder te verdelen in: divers (72), schulden (21) en huiselijk geweld (17). In 2015 wordt uitvoering gegeven aan de in oktober 2014 vastgestelde beleidsplannen Participatiewet, Jeugdwet en Wmo De drie beleidsplannen op de terreinen Participatiewet, Jeugdwet en Wmo 2015, hebben de basis gevormd voor het vorm en inhoud geven van de wettelijke taken en de daarmee samenhangende uitvoeringsorganisatie. Er zijn veel zaken opgepakt, zoals: inkoop, het vernieuwen van de uitvoeringsorganisatie (gebiedsteams), communicatie met de cliëntgroepen, zorgaanbieders en gemeentebesturen etc., het herbeoordelen van specifieke doelgroepen, het opstarten van projecten gericht op de transformatie (omvorming) van taken etcetera. In 2016 zal de focus meer liggen op de transformatie, het monitoren van de ontwikkelingen en de inbedding van de uitvoeringsstructuur binnen de nieuwe organisatie DDFK. Tevens worden in 2016 nieuwe beleidsplannen opgesteld. In 2015 moeten in het eerste halfjaar 11 vluchtelingen worden gehuisvest op grond van de wettelijke taakstelling. Het quotum over het 2 e halfjaar is nog niet bekend. In 2015 moesten 23 statushouders worden gehuisvest. Deze taakstelling is ruimschoots gehaald met 29 personen. De 6 extra gehuisveste personen tellen mee voor In 2015 worden vrijwilligersorganisaties ondersteund via de website vrijwilligerskollumerland.nl en periodiek via de digitale nieuwsbrieven. De website heeft een homepagina met nieuws voor vrijwilligers én mantelzorgers, een periodiek geactualiseerde vacaturebank en een nieuwe rubriek Spotlight!, waarin vrijwilligers aan het woord komen Er zijn 6 digitale nieuwsbrieven uitgebracht (ook te vinden op de website). Het monitoren van bezoekersaantallen is technisch niet meer mogelijk omdat het overkoepelende platform (Vrijwillig Werken) waar de site deel van uitmaakte niet meer functioneert. In 2015 is er in Kollum een groep van 3-5 vrijwilligers die een actieve rol krijgt bij het matchen van vraag en aanbod van vrijwilligerswerk. Actieve werving van vrijwilligers, waarbij gebruik is gemaakt van zowel een persoonlijke benadering (binnen het netwerk van bekende vrijwilligersorganisaties) als een benadering via de pers, media en vacaturebank heeft geen resultaat gehad. Inmiddels wordt voor het matchen van vraag en aanbod WeHelpen.nl ingezet. Om mensen hierbij te helpen is het steunpunt WeHelpen beschikbaar, telefonisch en via mail bereikbaar. Hiervoor is wél een vrijwilliger actief. Vacatures voor vrijwilligerswerk zijn ook te vinden op Het in Burum ontwikkelde dorpsportaal is in 2015 beschikbaar voor alle dorpen. Het portaal heeft een aantal digitale diensten, onder andere een bibliotheekfunctie (Boekenruil). Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

27 Hoofddoelst. Subdoelstelling Wat hebben we gerealiseerd Dorpen kunnen het portaal gratis gaan gebruiken. Vereist enige aanpassing per dorp, de kosten hiervoor zijn beperkt en afhankelijk van eigen ict- expertise Het dorpsportaal is beschikbaar. Het initiatief voor implementatie in dorpen ligt bij de dorpen zelf. Triemen overweegt het gebruik van een portaal en dorpsbelang Triemen is van informatie voorzien. Het onderdeel boekenruil, een applicatie in het portaal waarmee men onderling boeken kan ruilen c.q. boeken kan aanvragen bij de bibliotheek, is door de Bibliotheek Service Fryslân vernieuwd en verbeterd. In 2015 wordt WeHelpen in de hele gemeente ingezet. Met WeHelpen beschikken de inwoners over de mogelijkheid digitaal hulp te vragen en aan te bieden én mantelzorg te organiseren (mantelzorgagenda). Hiermee ontstaat een burenhulpstructuur c.q. ondersteuningsstructuur voor mantelzorgers. Aanvullend op de digitale structuur wordt een fysiek inlooppunt gerealiseerd in Kollum. WeHelpen is in 2015 geïntroduceerd in Kollum. Het uitvoeringsplan is uitgevoerd en afgerond. Belangrijk onderdeel was de publiciteitscampagne (maart 2015). Er zijn lokale ambassadeurs geworven, lokale Posters, flyers en banners zijn gemaakt en verspreid. De slogan Kollumers helpen elkaar is gelanceerd. Er zijn huis-aan-huis ansichtkaarten in Kollum verspreid. De scholen voor VO zijn verbonden aan WeHelpen: 130 leerlingen van!mpulse Kollum hebben gedurende een week in het kader van WeHelpen vrijwilligerswerk gedaan bij: Meckama State, Voedselbank, WIL, Tumba en de Prof. Casimirschool. Leerlingen van het Lauwers College (opleidingen SDV en Zorg en Welzijn) hebben een wekelijkse activiteit uitgevoerd met een cliënt van WIL. Per week 2 dagdelen à 2 leerlingen. De professionele organisaties WIL, Talant, Thuiszorg Het Friese Land en Vluchtelingenwerk gebruiken WeHelpen c.q. hebben de intentie met WeHelpen te werken. De vrijwilligersorganisaties Humanitas heeft als pilot de uitvoering van het Steunpunt WeHelpen op zich genomen en een vrijwilliger beschikbaar gesteld. Bij WIL te Kollum is een fysiek inlooppunt gerealiseerd. Het aantal gebruikers, hulpvragen en hulpnetwerken wordt gemonitord. Het aantal gebruikers groeit gestaag: eind december was de stand: 81 gebruikers, 76 hulpvragen, 5 hulpnetwerken (mantelzorgnetwerk). In 2015 zorgt het gebiedsteam op basis van signalen uit de samenleving voor passende ondersteuning. Zie het aantal meldingen bij hoofddoelstelling 6. Er zijn veel individuele hulpvragen opgepakt. Er is een begin gemaakt om te komen tot een meer preventief en (mogelijk) collectieve aanpak. De projecten Seniorenvoorlichting en Netwerkcoaches zijn in dat kader geïntegreerd en worden door één coördinator uitgevoerd die ook werkzaam is in het gebiedsteam. Ook wordt de samenwerking tussen het gebiedsteam, de dorpencoördinator en bijvoorbeeld de Stichting Present geïntensiveerd. Daarnaast is eind 2015 het plan opgevat om samen met de plaatselijke belangen een structuur op te zetten ( voelsprieten ) zodat meer wordt geborgd dat er geen inwoners tussen de wal en het schip raken. Dit voornemen wordt in 2016 uitgewerkt. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

28 Hoofddoelst. Subdoelstelling 9. Verbeteren van de participatie van inwoners ten aanzien van het gemeentelijke beleid 10. Verbeteren van de voorlichtingsfunctie over Wmo- en Participatiewet 11. Vergroten van de weerbaarheid van kinderen en jongeren Wat hebben we gerealiseerd In 2015 wordt het aantal (on)gevraagde adviezen van de Wmo-adviesraad vergeleken met 2014, zodat de effectiviteit van dit orgaan wordt aangetoond. De lokale adviesraad is in in de 2 e helft 2015 geïntegreerd met de Wmo-adviesraden van Dantumadiel, Dongeradeel en Ferwerderadiel. Tijdens de diverse overleggen van de DDFK-gemeenten met deze Participatieraad i.o. heeft dit orgaan veelvuldig in de mondeling sfeer gevraagd en ongevraagd advies gegeven. Ook is er meermalen een schriftelijk advies uitgebracht (± 5). In 2016 integreert de Participatieraad i.o. met de Wsw-raad en de cliëntenraad Participatiewet. De lokale stichting wordt dan opgeheven. In 2015 weten de inwoners door minimaal 8 publicaties of nieuwsbrieven op welke wijze de gemeente of andere instanties de wet- en regelgeving uitvoert. Er zijn 7 nieuwsbrieven uitgebracht: Participatiewet 4, Jeugdwet/Wmo 3. Daarnaast zijn er in de gemeenterubriek van de Kollumer courant 8 artikelen geplaatst over de Jeugdwet en Wmo. Er is een projectplan geschreven voor een nieuwe website Digitaal Zorgloket Sociaal Domein. Deze website gaat eind vervangen. Hiermee krijgen de inwoners van de DDFK-gemeenten en de zorgaanbieders één portaal voor antwoorden op vragen over welzijn, inkomen, werk, voorzieningen Jeugdwet en Wmo 2015 etc. De website kent een uitgebreide Sociale Kaart en een module om onderling hulp te organiseren. In 2015 wordt het aantal preventieve huisbezoeken bij ouderen >75 jr. vergeleken met 2014 ter beoordeling van de behoefte van deze dienstverlening. Er zijn 150 inwoners > 75 jr. aangeschreven, waarvan er 38 zijn bezocht. De seniorenvoorlichters hebben eind 2015 nog nieuwe bezoekadressen ontvangen, deze bezoeken vinden in 2016 plaats. 78 personen maken geen gebruik van deze voorziening (2014: 139 aangeschreven: 75 bezoeken). Sinds enkele jaren wordt bij de uitnodigingsbrief een voorlichtingsfolder aangeboden. Dit verklaart een afname van het aantal gesprekken. Daarnaast is een aantal nietgeïnteresseerden voor een gesprek eerder bezocht. In 2015 wordt het aantal kinderen van 0-19 jaar dat thuis extra pedagogische ondersteuning ontvangt van de Jeugdgezondheidszorg van de GGD Fryslân vergeleken met Het doel hiervan is te beoordelen of het inkopen van dit product tot resultaat leidt. In 2015 zijn er 39 aanmeldingen voor pedagogische ondersteuning geweest. Dit is eenzelfde aantal als in Deze preventieve voorziening voorziet in een behoefte. In 2015 wordt het aantal kinderen met overgewicht (obesitas), dat extra pedagogisch wordt begeleid, vergeleken met Het doel hiervan is te beoordelen of het inkopen van dit product tot resultaat leidt. In 2015 heeft pedagoog 12 maal een gesprek gehad met een jongere en/of de ouders in het kader van het programma Big fun for kids. In overleg met het team Jeugdgezondheidszorg JGZ) wordt bekeken of en hoe dit een vervolg krijgt. Dit is mede afhankelijk van de resultaten in Overigens blijkt uit een rapportage van de JGZ dat het aantal kinderen met overgewicht de laatste jaren licht is afgenomen. In 2015 heeft het kernteam CJG minimaal 50 gezinnen ondersteund. In 2015 heeft het kernteam CJG 52 gezinnen ondersteund. In 2015 is 1 teamtraining voor het kernteam CJG georga- Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

29 Hoofddoelst. Subdoelstelling 12. Verbeteren van de leefstijl en de gezondheidssituatie van inwoners Wat hebben we gerealiseerd niseerd. In 2015 is geen teamtraining voor het kernteam CJG georganiseerd, in afwachting van de integratie in het gebiedsteam. In 2015 wordt het kernteam CJG geïntegreerd in het gebiedsteam zodat een integrale aanpak op het terrein van zorg voor jeugd ontstaat. Met ingang van 2016 is het CJG kernteam opgeheven. In de plaats hiervan is een overleg met partijen over casuïstiek gekomen, onder leiding van het gebiedsteam. De functie van CJG coördinator is daarmee geïntegreerd in het gebiedsteam. In 2015 wordt de uitvoering van de Jeugdwet gemonitord, onder meer het aantal kinderen en jeugdigen die op een wachtlijst staan. Per 31 december 2015 staan er geen kinderen c.q. gezinnen met kinderen met een spoedvraag op de wachtlijst. In 2015 wordt het aantal inwoners met vragen om hulp bij het maatschappelijk werk vergeleken met Zie beantwoording bij hoofddoelstelling 6. In 2015 worden de actiepunten uit de nota gezondheidsbeleid uitgewerkt. het provinciale platform Nuchtere Fries heeft met behulp van mystery-shoppers in 2015 onder andere een nalevingsonderzoek alcohol-verstrekking aan jongeren onder de 18 jaar uitgevoerd. Op de scholen voor voortgezet onderwijs heeft een interactieve theatervoorstelling over alcohol, drugs, roken en groepsdruk plaatsgevonden. Ook de ouders van de leerlingen zijn hierbij betrokken. Onze gemeente heeft zich aangesloten bij het platform Jongeren op Gezond Gewicht. Er is gewerkt aan een actieplan met betrekking tot de ontvangen decentralisatie-uitkering Gezond in de Stad (GIDS-gelden). Uitvoering in Tijdens de week van de opvoeding zijn er diverse activiteiten georganiseerd. Wat heeft het gekost Programma 3 begroting begroting rekening verschil begroting na w ijziging na w ijziging - rekening totale baten totale lasten Tot. saldo van baten en lasten onttrekking reserves toevoeging reserves Resultaat gunstiger/t.g.v. resultaat Sociale werkvoorziening: NEF heeft een aanzienlijk beter resultaat geboekt dan verwacht. Dit is enerzijds het gevolg van een beter bedrijfsresultaat en anderzijds van een positiever subsidieresultaat. (er zijn meer rijksgelden ontvangen dan geraamd). Minimavoorzieningen: Van de in 2015 beschikbare Klijnsmamiddelen is ongeveer 1/3 e uitgegeven aan onder meer Stichting Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

30 Present, Stichting Leergeld en Stichting Urgente Noden. De niet bestede middelen vallen vrij. Vanaf 2017 is structureel zo n extra beschikbaar voor de armoedebestrijding. Verder is het budget voor de bijzondere bijstand middels de bestuursrapportage 2015 naar boven bijgesteld tot een bedrag van Dit was inclusief de bijstand die nu onder de bijzondere bijstandsregeling Hulp bij het Huishouden valt en dus elders in de jaarrekening wordt verantwoord. Re-integratie- en participatievoorzieningen: Het verschil is voornamelijk veroorzaakt doordat een deel van de kosten voor de vluchtelingenopvang personeelskosten betreft. Voorzieningen gehandicapten: Minder aanvragen woonvoorzieningen ( ) en vervoersvoorzieningen ( ) en minder verstrekkingen nieuwe rolstoelen/auto s ( Hulp bij het huishouden: Minder groot beroep op bijzondere bijstandsregeling Hulp bij het Huishouden ( ) en op de HH2 (zwaardere ondersteuning ( ). Op de uitgaven van de zorg in natura voor de nieuwe taken Wmo 2015 blijft over. Individuele voorzieningen in natura jeugd en veiligheid, jeugdreclassering en opvang ( ): In de gerealiseerde jeugdkosten zitten o.a. de kosten van de PGB s versleuteld. Aangezien deze kosten in de gemeentelijke begroting en jaarrekening elders worden verantwoord ontstaat op deze post een rekeningoverschot. Het totale saldo van het onderdeel Jeugd bedraagt overigens -/ Openbare gezondheidszorg: Dit wordt o.a. veroorzaakt doordat de middelen voor het project gezond in de stad niet volledig besteed zijn Voor veel onderdelen van het sociaal domein geldt dat er bedragen zijn opgenomen voor de diverse onderdelen zonder dat daar een expliciete onderbouwing aan ten grondslag heeft gelegen. Voor die onderdelen is dus eigenlijk ook geen expliciete verklaring te geven, er wordt dan in zijn algemeenheid gesteld dat het blijkt dat we in 2015 met minder middelen toe konden dan aangenomen. Tegemoetkoming chronisch zieken Opvang en beschermd wonen Innovatie- en transformatiebudget Eerstelijnsloket Wmo en jeugd Saldi overige kleinere verschillen (o.a. maatsch.dienstverlening en Centrum Jeugd en Gezin) gunstiger/t.g.v. reserves Sociale uitkeringen: Volgens berekening valt het tekort op de gebundelde uitkering voor sociale uitkeringen lager uit en wordt er minder onttrokken aan de reserve dan geraamd ( in plaats van ). Minimavoorzieningen: Dit bedrag voor armoedebeleid is via budgetoverheveling van 2014 naar 2015 overgeheveld en hoeft niet benut te worden. Dit is hierboven reeds toegelicht. Centrum Jeugd en Gezin: Ook het bedrag dat voor de invoering van decentrale jeugdzorg was overgeheveld hoefde niet gebruikt te worden. Maatschappelijke dienstverlening: Het overgehevelde bedrag voor mantelzorg hoefde eveneens niet gebruikt te worden. ongunstiger/t.l.v. resultaat Sociale uitkeringen: er zijn meer sociale uitkeringen verstrekt ( ); dit bedrag is ten laste van de reserves gebracht (zie hierboven). Door de inhuur van extra personeel zijn de uitvoeringskos Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

31 ten door Dantumadiel hoger uitgevallen ( ). Eigen bijdragen maatwerkvoorzieningen: Er is minder gebruik gemaakt van de maatwerkvoorzieningen Wmo; daardoor zijn er ook minder eigen bijdragen geïnd. PGB Wmo en jeugd: Er waren meer middelen voor benodigd dan in 2015 was aangenomen. Jeugdgezondheidszorg: Er is bij de Veiligheidsregio een herverdeling geweest van de toerekening van kosten aan de diverse programma s. Per saldo is totale bijdrage aan de Veiligheidsregio ongeveer gelijk gebleven Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

32 Programma 4: Voorzieningen Programmaportefeuillehouder: P. Maasbommel Programmaregisseur: A. Dijkstra Donormanager: H.J. Jonker Financieel adviseur: J. Sinnema Wat hebben we bereikt aantal leerlingen VCBO (christelijk onderwijs) Roobol (openbaar onderwijs) gebruik leerlingenvervoer aantal leerlingen Verstrekte subsidies sportbevordering kunst- en cultuur speelvoorzieningen sociaal-cultureel werk ouderenwerk oudejaarsactiviteiten dorpsbudgetten openbare bibliotheek aantal leden Hoofddoelstelling 1. Het voorzieningenniveau in de gemeente Kollumerland c.a. is van een kwalitatief voldoende niveau en past bij de schaal van het dorp/de gemeente. Wat hebben we ervoor gedaan Hoofddoelst. Subdoelstelling 1. Realiseren van een evenwichtig voorzieningenniveau dat past bij de schaal van de gemeente en haar dorpen. Wanneer zijn we tevreden? => Geformuleerde doelen In 2015 is het in Burum ontwikkelde dorpsportaal ook voor andere dorpen beschikbaar. Hiermee worden digitale voorzieningen beschikbaar. Implementatie naar behoefte (zie ook programma 3). Het portaal is beschikbaar; het onderdeel boekenruil, een applicatie in het portaal waarmee men onderling boeken kan ruilen c.q. boeken kan aanvragen bij de bibliotheek, is door de Bibliotheek Service Fryslân vernieuwd en verbeterd. Er zijn nog geen andere dorpen die het dorpsportaal gebruiken. In 2015 zijn de resultaten van het ANNO Ambitieproject Atlas van Noordoost Fryslân beschikbaar en kunnen worden ingezet voor gesprekken met maatschappelijke organisaties (o.a. onderwijsveld). Met het instrument Transitieatlas worden de demografisch ontwikkelingen inzichtelijk en de gevolgen daarvan bespreekbaar gemaakt. Het instrument is bedoeld ter ondersteuning van Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

33 Hoofddoelst. Subdoelstelling Wanneer zijn we tevreden? => Geformuleerde doelen het regionaal afstemmen van voorzieningen. Het project Atlas van Noordoost Fryslân is afgerond. Er is een eindrapport beschikbaar, waarin drie denkrichtingen zijn beschreven voor spreiding van voorzieningen. Bij het rapport hoort een uitvoerige bijlage met kaartbeelden. Het rapport is te downloaden via de website Er is als vervolg op het project Atlas een pilot gestart met de sportverenigingen: Pilot Open Clubs, in samenwerking met NOC*NSF. In onze gemeente nemen de (sport) verenigingen in Kollumerzwaag deel aan de pilot. In 2015 wordt uitvoering gegeven aan het beleid, geformuleerd in de notitie Kleinschalige initiatieven in het kader van leefbaarheid. De voorwaarden m.b.t. het Leefbaarheidsfonds zijn in 2015 aangepast. Aan 3 organisaties is een bijdrage beschikbaar gesteld. Dit zijn VV Kollum (bijdrage voor energiezuinige maatregelen accommodatie), dorpshuis Munnekezijl (bijdrage voor verbouwing/renovatie) en de Colle (bijdrage voor Dag van Kollum. Deze dag is echter om verschillende redenen niet doorgegaan en subsidie is niet uitbetaald). 2. Optimaliseren van (de kwaliteit en bereikbaarheid) van onderwijsvoorzieningen. In 2015 vindt in REA (Regionaal Educatieve Agenda) verband afstemming plaats op het gebied van de jeugdplannen en passend onderwijs in het kader van één kind, één gezin, één plan. Afstemming is een doorlopend proces. In onze gemeente is gestart met een overleg van voorschool naar basisschool in het kader van de stelselwijziging passend onderwijs voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Het doel van het overleg is om te komen tot een betere doorgaande lijn zodat de overgang van voorschool naar basisschool goed verloopt. In 2015 en volgende jaren wordt het project MFA/VO Kollum uitgevoerd conform het raadsbesluit van 6 februari 2014: realisatie en verhuur door consortium uitgaande van huur van scholen voor VO en obs Prof. Casimir en cbs Kon. Juliana door gemeente. Het project is in 2015 opgesplitst in 2 projecten namelijk Campus Kollum: beide scholen voor VO, bibliotheek en dorpshuisfunctie (De Colle) en de centrumscholen; bouwen voor cbs Kon Juliana en obs Prof Casimir. Het financiële kader is niet gewijzigd. In 2015 wordt de monitoring van VVE (voor- en vroegschoolse educatie) geëvalueerd, evenals de resultaat gerichte afspraken die met de VVE scholen zijn gemaakt. De aangeleverde gegevens worden steeds specifieker en nauwkeuriger aangeleverd. Er is goed overleg met de betrokken partijen. De doelgroepkinderen (kinderen met een achterstand) komen eerder in beeld en worden beter begeleid. In het schooljaar 2014/2015 is het aantal verzuimmeldingen via het verzuimloket van DUO met 5% afgenomen ten opzichte van schooljaar 2013/2014 Het aantal verzuimmeldingen is met meer dan 30% toegenomen, ten opzichte van schooljaar 2013/2014. Daarmee is het aantal verzuimmeldingen in 2014/2015 op het zelfde niveau als in het schooljaar 2012/2013. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

34 Hoofddoelst. Subdoelstelling Wanneer zijn we tevreden? => Geformuleerde doelen Een onderbouwde verklaring voor deze toename is er niet. Wellicht dat het jaar 2013/2014 een positieve uitzondering is geweest. In het schooljaar 2014/2015 is het aantal jongeren zonder een startkwalificatie t.o.v. schooljaar 2013/2014 afgenomen met 10%. In het schooljaar 2014/2015 is het aantal jongeren zonder een startkwalificatie t.o.v. schooljaar 2013/2014 afgenomen met bijna 10%. Tot en met juli 2015 zijn er voor jongeren zonder een Startkwalificatie trajecten beschikbaar vanuit het Regionaal actieplan Jeugdwerkloosheid. Uitgangspunt is jongeren zo goed mogelijk toegerust de arbeidsmarkt te laten betreden, d.m.v. scholing en training. Daarna is er binnen het gemeentelijk budget ruimte voor dergelijke trajecten. 2 jongeren hebben een traject gevolgd. In 2015 is het streven dat op alle basisscholen muzieklessen worden gegeven. Op 8 van de negen basisscholen wordt algemene muzikale vorming gegeven. Op drie van deze negen scholen is ook een koperproject gehouden. Per 1 januari 2015 is de doordecentralisatie van het buitenonderhoud van de scholen voor primair onderwijs van kracht. In 2015 zal pas duidelijk worden wat dit voor gevolgen heeft voor het basisonderwijs. De gevolgen voor het basisonderwijs zijn meegevallen. Wel is er een toename van het aantal aanvragen m.b.t. constructiefouten. In 2015 is in het kader van het onderwijshuisvestingsprogramma overleg gevoerd met het primair onderwijs over de toekomst bestendigheid van de scholen en de bijbehorende gebouwelijke aspecten De verordening onderwijshuisvesting is in 2015 in DDFK verband afgestemd en vastgesteld. In de toekomst zal ook het onderwijshuisvestingsprogramma in DDFK verband op elkaar worden afgestemd en met scholen hierover overleg worden gevoerd. In 2015 zijn de ontvangen constructieaanvragen en eventuele nieuwbouwaanvragen voor het onderwijshuisvestingsprogramma 2016 beoordeeld en getoetst. De aanvragen(12) voor het onderwijshuisvestingsprogramma 2016 zijn beoordeeld en getoetst. Het programma is door het college vastgesteld. In 2015 wordt de cbs Pr. Bernhard gerenoveerd. De plannen zijn eind 2015 door het schoolbestuur aangeleverd. In 2016 zal de cbs pr. Bernhard gerenoveerd worden. De centrumgemeente (voor Noordoost Friesland is dit Leeuwarden) ontvangt per 1 januari 2015 de rijksbijdrage volwasseneneducatie. Met Leeuwarden zal afstemming plaatsvinden hoe deze middelen voor onze gemeente en regionaal in te zetten. Er heeft een goede afstemming plaatsgevonden over de regionale afstemming van de middelen voor de volwasseneneducatie. Dit is in de productovereenkomst vastge- Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

35 Hoofddoelst. Subdoelstelling 3. Realiseren, behouden en/of aanpassen van culturele voorzieningen. 4. Inzetten op realisatie en/of behoud van preventieve voorzieningen op het welzijnsterrein. Wanneer zijn we tevreden? => Geformuleerde doelen legd en ondertekend door de gemeente Leeuwarden. Er is o.a. aandacht voor de basisvaardigheden taal en rekenen onder andere gericht op alfabetisering en instapgsniveau richting beroepsonderwijs. In 2015 is het cultuurbeleid Kollumerland c.a geëvalueerd en is er een nieuwe cultuurnota opgesteld. Er is nog geen start gemaakt met het opstellen van een nieuwe cultuurnota. In 2015 is in Anno verband een plan van aanpak gemaakt over wat onze regio gaat doen t.a.v. Kulturele Haadstêd In Anno verband wordt structureel overleg gevoerd over KH2018. Organisaties die een projectplan hebben kunnen zich in dit overleg presenteren. In mei 2015 is een regionale informatieavond georganiseerd. Omdat er geen middelen beschikbaar zijn voor KH2018 is er nog geen plan van aanpak gemaakt. In 2015 is er een nieuwe nota Fries Taalbeleid Kollumerland c.a. vastgesteld. In 2015 is in DDFK verband een start gemaakt met een nieuwe nota Fries Taalbeleid. Met behulp van de Taalbeliedsmakker van de Afuk is het beleid van de 4 gemeenten in schema gezet. In 2016 wordt de nota ter vaststelling aangeboden. In 2015 worden de projecten die opgenomen zijn in het (nog vast te stellen) preventie- en handhavingsplan alcohol en drugs Noordoost Fryslân uitgevoerd. het provinciale platform Nuchtere Fries heeft met behulp van mysteryshoppers in 2015 onder andere een nalevingsonderzoek alcohol-verstrekking aan jongeren onder de 18 jaar uitgevoerd. Op de scholen voor voortgezet onderwijs heeft een interactieve theatervoorstelling over alcohol, drugs, roken en groepsdruk plaatsgevonden. Ook de ouders van de leerlingen zijn hierbij betrokken In 2015 wordt het sociaal cultureel werk 2015 conform het vastgestelde activiteitenplan uitgevoerd. In 2015 is het sociaal cultureel werk 2015 conform het vastgestelde activiteitenplan uitgevoerd. Onderwerpen uit het activiteitenplan zijn: Sociaal Team, Jongerenwerk, Versterken eigen regie en sociaal netwerk, Deelname Gebiedsteam en Steunpunt vrijwilligerswerk. 5. Het huidige voorzieningenniveau op het terrein van sport wordt waar mogelijk in stand gehouden. In 2015 zijn er diverse activiteiten uitgevoerd in het kader van het Sportstimuleringsproject voor de inwoners van de gemeente Kollumerland c.a. Voor de jongeren worden o.a. Kies voor Hart en Sport, naschoolse activiteiten en sport en spelinstuiven georganiseerd. Voor de ouderen worden er o.a. fitwandeltesten georganiseerd. In het project wordt samengewerkt met de gemeenten Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel. Het project Kies voor Hart en Sport is in het voorjaar van 2015 uitgevoerd. Het gehele jaar door zijn naschoolse activiteiten en sport-en spelinstuiven georganiseerd. In 2015 zijn met behulp van de sportsubsidieregeling minimaal 20 activiteiten door de sportverenigingen georganiseerd. Met behulp van de subsidieregeling zijn er 15 activiteiten door sportverenigingen georganiseerd. Het betreft met namen (ledenwerf)activiteiten voor de jeugd. In 2015 is in overleg met de sportsector onderzocht of er meer verantwoordelijkheid voor de accommodaties bij de Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

36 Hoofddoelst. Subdoelstelling Wanneer zijn we tevreden? => Geformuleerde doelen verenigingen kan worden neergelegd. In 2015 zijn er overleggen gevoerd met de voetbalverenigingen over de huurovereenkomsten en de aansprakelijkheid van de opstallen op de diverse sportaccommodaties. Naar verwachting worden de huurovereenkomsten begin 2016 ondertekend. Het aspect aansprakelijkheid is nog een gesprekspunt. Wat heeft het gekost Programma 4 begroting begroting rekening verschil begroting na w ijziging na w ijziging - rekening totale baten totale lasten Tot. saldo van baten en lasten onttrekking reserves toevoeging reserves Resultaat gunstiger/t.g.v. resultaat Basisonderwijs: Diverse renovatiewerkzaamheden aan de scholen van het basisonderwijs zijn nog niet uitgevoerd of waren bij nader inzien in 2015 niet nodig. Daardoor zijn de kapitaallasten lager. Voor een deel heeft dit maken met de ontwikkelingen met betrekking tot het project centrumscholen in Kollum. Peuterspeelzaalwerk: De nieuwe peuterspeelzaalorganisaties werken goedkoper, waardoor de kosten voor de gemeente lager zijn ( ). Sociale vernieuwing/leefbaarheid: Een bedrag voor de Atlas van Noordoost-Fryslân was bestemd voor personele kosten. Daar dit project grotendeels door eigen personeel is uitgevoerd is een besparing bereikt van Er is slechts één bijdrage uit het leefbaarheidsfonds aangevraagd en uitgekeerd (meevaller ). MFA Westergeest-Triemen: Vanwege een lagere rentetoerekening zijn de kapitaallasten voor het MFA Westergeest-Triemen lager; de stroomafrekening over 2014, die geboekt is op 2015, viel voordeliger uit. Saldi overige kleinere verschillen gunstiger/t.g.v. reserves Scholenprojecten Kollum: De voorbereidingen voor de scholenprojecten in Kollum zijn nog niet afgerond Onderwijshuisvesting: Een deel van het onderhoud aan onderwijsgebouwen is uitgesteld of wordt niet uitgevoerd Dorpshuizen: Het onderhoud aan een aantal dorpshuizen is uitgesteld naar Saldi overige kleinere mutaties ongunstiger/t.l.v. resultaat Sportaccommodaties: Er is meer onderhoud aan de binnensportaccommodaties gepleegd ( ) en er is, evenals in 2014, minder huur ( 6.500) voor de Van der Bijhal binnengekomen dan was begroot. Overige kosten onderwijs: De overheadkosten zijn hoger, omdat er Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

37 in de begroting vanuit was gegaan dat er op de scholenprojecten afgeschreven zou worden en de uren aan de investering toegeschreven konden worden. Daar voor een andere constructie is gekozen, moeten de uren (zonder afschrijving) op de exploitatie geboekt worden. ongunstiger/t.l.v. reserves MFA Westergeest-Triemen: Er moeten nog bedragen binnenkomen voor het MFA Westergeest-Triemen (zie hierboven). Openbare Bibliotheek: Het exploitieoverschot over is lager uitgevallen dan in eerste instantie was begroot (zie hierboven) Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

38 Programma 5: Leefkwaliteit Programmaportefeuillehouder: J. Boerema Programmaregisseur: J. Bijlsma Donormanager: A. Roorda Financieel adviseur S. Hoeksma Wat hebben we bereikt Er is een bijdrage geleverd aan de fysieke en milieukenmerken van de woonomgeving die positief bijdragen aan het welbevinden van de bewoners, zonder dat de eigen milieubelasting afgewenteld wordt op toekomstige generaties of bevolkingsgroepen elders. Aangevraagde vergunningen en meldingen: milieuvergunningsplichtige bedrijven meldingsplichtige bedrijven verleende milieuvergunningen geaccepteerde milieumeldingen milieucontroles hercontroles milieu Ingezamelde hoeveelheid afval Afval (in tonnen) Afval (in tonnen) groente, fruit en tuin tuinmeubelen 12 7 tuinafval matrassen 5 9 verpakkingsglas harde kunststoffen vlakglas gips papier en karton vloerbedekking kleding en textiel puin metaal keramiek elektrische apparaten restafval geverfd/gelijmd hout mineralen geïmpregneerd hout zachte kunststoffen dakleer drankenkartons 0 36 autobanden bedrijfsafval asbest veegvuil/kolkenslib klein chemisch afval gras/slootvuil batterijen en accu's 1 2 takken oliën en vetten 1 1 grof huishoudelijk afval totaal Het grof huishoudelijk afval is de laatste jaren afgenomen door de invoering van de knipkaart, meer scheiding op de milieustraat en het starten van een demontageafdeling. realisatie t.o.v. ambities Rijk ambitie Rijk 2020 Kol Kol rest- en grofafval per inwoner 100 kg 170 kg 197 kg scheidingspercentages 75,0% 73,5% 68,5% Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

39 De dekkingspercentages voor riolering, afval en begraafplaatsen zijn: begroting: rekening: riolering 111,87% 113,38% bedrijfsafval 118,60% 118,20% huishoudelijk afval 97,93% 118,23% begraafplaatsen 97,94% 93,79% Wat hebben we ervoor gedaan In de volgende tabel is per subdoelstelling aangegeven welke werkzaamheden in 2015 zijn uitgevoerd. Hoofddoelst. Subdoelstelling Wat hebben we gerealiseerd 1. Planmatig beheren van de openbare ruimte In 2015 wordt een evaluatie van integrale werkwijze voor de openbare ruimte uitgevoerd. In verband met de op handen zijnde fusie wordt dit op de agenda voor de nieuwe organisatie geplaatst. In 2015 is het groenstructuurplan geactualiseerd. Vanwege de beschikbare capaciteit op de afdeling is dit niet mogelijk. Komt op de agenda van de nieuwe organisatie. Overdragen Stedelijk waterbeheer Planmatig beheer rioleringszorg In 2015 heeft de gemeente Kollumerland c.a. het beheer van de hoofd- en schouwwatergangen binnen de bebouwde kommen overgedragen aan Wetterskip Fryslân. De actie voor de overdracht van het stedelijk waterbeheer ligt bij Wetterskip Fryslân. Zij heeft geen kans gezien om de overname in 2015 te realiseren. De planning is dat dit in 2016 wel het geval zal zijn. In 2015 wordt gezamenlijk met de gemeenten Dantumadiel, Dongeradeel en Ferwerderadiel een monitoringsprogramma voor de riolering opgesteld. De DDFK-gemeenten zijn begonnen met het opstellen van een monitoringsprogramma voor de riolering. Wetterskip Fryslân is hierbij betrokken. In verband met de ambtelijke fusie is de afronding van dit project uitgesteld naar In 2015 wordt gezamenlijk met de gemeenten Dantumadiel, Dongeradeel en Ferwerderadiel de reiniging en inspectie van riolen gezamenlijk aanbesteed. In juli 2015 is de reiniging en inspectie van riolen voor de DDFK-gemeenten aanbesteed. Nacalculatie heeft uitgewezen dat, zoals verwacht, de kosten lager uitvallen. Deze kostenbesparing is al meegenomen in de Riolering- en Watertakenplan Het op orde houden van het bestaande groenareaal Essentaksterfte In 2015 is het aanplantplan ter conservering van het bestaande areaal gereed Er zijn onvoldoende middelen beschikbaar gesteld om een integraal plan te maken. Benodigde aanplant ad hoc waar mogelijk of op basis van regelgeving. Vanaf 2015 worden de hoogst noodzakelijke zieke bomen verwijderd. Er zijn in 2015 ongeveer 200 bomen gekapt. Wegens het ontbreken van vervangingsbudget is er nog geen herplant uitgevoerd. Dit zal in een volgend jaar worden uitgevoerd. De Boswet stelt dat binnen 3 jaar na kap er herplant moet worden gepleegd. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

40 Duurzaamheidsproject NME In 2015 wordt een zwerfafvalproject ontwikkeld, welke in maart (Himmelmoanne) 2016 wordt uitgevoerd. In 2015 is het zwerfafvaleducatieplan ontwikkeld. De uitvoering vindt plaats in Verbeteren afvalinzameling en scheiding In afwachting van de resultaten van een onderzoek naar het perspectief van de Friese Milieustraten, worden in 2015 eerst alleen de meest noodzakelijk aanpassingen aan de inrichting uitgevoerd. De maatregelen aan de geluidswallen en de bijbehorende groenvoorziening is in twee fases geknipt om te voldoen aan de eisen uit de Flora- en faunawet. Fase 1 (noordzijde) is in 2015 uitgevoerd. Het geluidsscherm wordt gelijktijdig met fase 2 in 2016 uitgevoerd. In 2015 is in DDFK-verband onderzocht of het chippen van de containers haalbaar is. Het chippen van de containers is strategisch haalbaar gebleken. Het chippen van containers kan een besparing opleveren van maximaal 12% (landelijke cijfers) op de exploitatie van de inzameling (voorkomen van dubbele ledigingen, spookcontainers enzovoorts). De uitvoering is afhankelijk van de aanschaf van nieuwe containers (mogelijk DDFK-breed). In 2015 neemt de gemeente Kollumerland c.a. deel aan de benchmark Inzameling Huishoudelijk Afval. Als gevolg van het niet kunnen uitvoeren van de beoogde maatregelen uit het afvalplan (beschikbare middelen en personeel), heeft deelname aan de benchmark weinig zin. Wat heeft het gekost Programma 5 begroting begroting rekening verschil begroting na w ijziging na w ijziging - rekening totale baten totale lasten Tot. saldo van baten en lasten onttrekking reserves toevoeging reserves Resultaat gunstiger/t.g.v. resultaat Plantsoenen en landschap: Door ziekte zijn er minder uren aan plantsoenen en landschap besteed ( ). Er zijn inkomsten ontvangen voor vergoeding van schade van een boom en een hekwerk en het afvoeren van kaphout en snippers ( ). Overige diverse kleinere verschillen ( 7.500). Huisvuil: Doordat er ongeveer 13% minder restafval is ingeleverd ( ) waren daardoor de nascheidingskosten voor drankenkartons en kunststoffen ook lager ( ); verder was het te betalen nascheidingstarief lager dan begroot; ook zijn de scheidingseisen voor kunststoffen aangescherpt, waardoor de nascheiding lager wordt. - Er was een vacature voor de buitendienst begroot op afvalinzameling die niet ingevuld behoefde te worden ( ). Gescheiden inzameling: Het budget voor subsidies oud papier was Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

41 te hoog begroot ( ), er is minder aan inzameling zwerfvuil uitgegeven ( ) en er zijn minder personeelsuren aan besteed ( 6.500). Daar staat tegenover dat er niet begrote kosten voor de kringloopwinkel zijn gemaakt ( ) en aan de inkomstenkant was de opbrengst van het oud papier te hoog begroot ( ). Milieustraat: Voor de Milieustraat zijn, doordat de investeringen nog niet zijn afgerond, de kapitaallasten lager uitvallen; en zijn er minder personeelsuren aan de Milieustraat besteed ( ). Riolering: Door nog niet afgeronde investeringen vallen de kapitaallasten lager uit ( ); daarnaast zijn de planvormingskosten lager uitgevallen ( 9.500). Daar staat tegenover dat er, o.a. vanwege storingen, meer personeelsuren aan riolering zijn besteed ( ). Saldi overige kleinere verschillen gunstiger/t.g.v. reserves Regenwaterstructuurplannen: Het opstellen van de regenwaterstructuurplannen is nog niet afgerond Bodemsanering Zwagerbosch: De bodemsanering is goedkoper uitgevallen. Inventarisatie stedelijk water: De inventarisatie van stedelijk water is nog niet afgerond. Saldi overige kleinere mutaties ongunstiger/t.l.v. resultaat Rioolheffing ( ): De rioolopbrengsten zijn lager doordat een bedrag van aan Thús Wonen na een bezwaarprocedure terugbetaald moest worden; daarnaast zijn de opbrengsten iets (namelijk 0,8%) lager uitgevallen ( ). Begraafplaatsrechten: Er zijn minder graven verkocht, waardoor de opbrengsten lager zijn uitgevallen ( ). Huishoudelijk afval: Bij de begroting was uitgegaan van een onttrekking van aan de voorziening. Op rekeningbasis wordt er echter in de voorziening gestort. Deze storting gaat ten laste van de exploitatie (= verschil ) Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

42 Programma 6: Mobiliteit en Infrastructuur Programmaportefeuillehouder: J. Boerema Programmaregisseur: T. Reitsma Donormanager: A. Roorda Financieel adviseur: S. Hoeksma Wat hebben we bereikt Er is een bijdrage geleverd aan de verbetering van de verkeersveiligheid en aan het onderhoud van de infrastructuur en kunstwerken. Aangevraagde vergunningen uitwegvergunningen Gladheidsbestrijding aantal strooidagen/uitrukken Wat hebben we ervoor gedaan In de volgende tabel is per subdoelstelling aangegeven welke werkzaamheden in 2013 zijn uitgevoerd. Hoofddoelst. Subdoelstelling Wat hebben we gerealiseerd 1 Verkeersveilige wegen Veilig verkeersgedrag In 2015 is de reconstructie van de Boskwei, Heidewei en Bremwei te Zwagerbosch afgerond. De werkzaamheden aan de straten Heidewei, Boskdwarswei, Bremwei en Boskwei zijn afgerond. De werkzaamheden zijn 1 december afgerond. Verkeershandhaving wordt uitgevoerd volgens het jaarplan 2015 van team Noordoost van politie Noord Nederland. De politie heeft controles in het verkeer uitgevoerd op het dragen van de helm verkeersgedrag, alcohol en snelheid. Snelheidscontroles zijn onder andere uitgevoerd in Kollumerzwaag, Oudwoude en Kollum. Daarnaast heeft de politie geassisteerd bij het praktisch verkeerexamen en een bijdrage geleverd aan de verkeersmarkten op de Piter Jelles en het Lauwers College. Uitvoering van het Verkeerseducatieplan overeenkomstig het Manifest Verkeersveiligheid. De onderstaande activiteiten zijn georganiseerd: verkeerslessen op Lauwers College en PJ Impuls te Kollum. schriftelijk en praktisch verkeersexamen basisonderwijs ANWB Streetwise i.s.m. prof. obs Casimirschool Veilig omgaan met landbouw-verkeer tijdens Katdagen verkeersmarkt PJ Impuls en Lauwers College Cursus Bijtanken en Oppoetsen De scholen zijn weer begonnen Rijvaardigheidsdag Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

43 Optimaal openbaar vervoersysteem In 2016 is in ANNO verband een plan van aanpak vastgesteld voor het inrichten van een regiecentrale voor een efficiënte uitvoering van het openbare en gemeentelijke vervoer. In oktober j.l. heeft de Stuurgroep ANNO gekozen voor de realisering van een mobiliteitscentrale en dit opgenomen in ANNO II als 1 van de 16 opgaven voor de regio. In de periode daarna hebben de provincie en de gemeenten samen met een adviseur gewerkt aan de verdere concretisering van een mobiliteitscentrale. In maart 2016 heeft verdere besluitvorming in Thema- en Stuurgroep plaatsgevonden over de vormgeving van de mobiliteitscentrale. Verbeteren bereikbaarheid De brug Aldwâldmersyl is voor 2020 definitief versterkt zodat de aslastbeperking kan worden opgeheven. In samenwerking met de provincie en Doarpsbelang Aldwâld heeft de gemeente de vervanging van de brug onderzocht. Daarbij zijn ook de mogelijke bijdragen van derden in kaart gebracht. Het resultaat van beide inspanningen is dat de vervangingskosten van de brug ruim boven het beschikbare budget liggen. Er zal nu worden gezocht naar oplossingen om de brug te versterken. Het college start in 2015 een lobby om samen met de belanghebbende gemeenten de voorgenomen knip in de Trekweg te voorkomen. In november heeft bestuurlijk overleg plaatsgevonden tussen vertegenwoordigers van het college en de gedeputeerde. Afgesproken is een gezamenlijk verkeersonderzoek te starten na gereedkoming van De Centrale As waarbij het aandeel doorgaand verkeer op de Trekweg ten zuiden van Kollum wordt onderzocht. Dit onderzoek zal waarschijnlijk medio 2017 starten en wordt door de provincie geïnitieerd. Tijdens de projectvoorbereidingen van de N358 Uterwei-Skieding blijft de gemeente het proces beïnvloeden om een verkeersveilige en vlotte verbinding met de A7 te realiseren. Voor de Skieding is een mer-procedure gestart. In opdracht van de provincie werkt een adviesbureau aan de milieueffectrapportage (MER) door middel van bureau- en veldonderzoek en berekeningen. In de mer worden 9 varianten onderzocht. Na afronding van het rapport wordt een inloopmoment georganiseerd en kunnen zienswijzen worden ingediend. Op basis van het onderzoeksrapport en de zienswijzen neemt de provincie een besluit over het tracé van de weg. In 2015 zijn de knelpunten in de toegankelijkheid van voetpaden en trottoirs geïnventariseerd. Op basis van klachten is een voorlopige lijst opgesteld. Er zal een prioritering worden aangebracht in de klachten en een plan van aanpak worden opgesteld. In 2015 is een verkennend onderzoek verricht naar carpoolplaatsen. Uit de schouw blijkt dat er langs de gemeentelijke wegen geen locaties zijn die functioneren als carpoolplaats. Langs de Trekweg zijn wel 2 locaties waar regelmatig geparkeerd wordt, maar deze voorzieningen zijn in beheer bij de provincie. Verdere acties worden niet noodzakelijk geacht.. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

44 Verlaging energieverbruik openbare verlichting 20% energiebesparing openbare verlichting en verkeersinstallaties in 2020 t.o.v % energiebesparing openbare verlichting en verkeersinstallatie in 2030 t.o.v % slim energiemanagement openbare verlichting in % energiezuinige openbare verlichting in Deze doelstellingen zijn bij de begrotingsvergadering in november 2014 toegevoegd. Er zijn echter geen financiële middelen beschikbaar zijn gesteld. Om die reden beperken de maatregelen zich tot het vervangen van defecte armaturen door energiezuinige modellen. Goed beheer en onderhoud van de infrastructuur In 2015 is de herziene wegenvisie vastgesteld. Adviesbureau Sweco heeft een quickscan opgesteld voor de kapitaalgoederen van de gemeente waaronder de wegen. Op dit moment wordt de laatste hand gelegd aan het onderzoek. Begin 2016 wil het college de resultaten met de gemeenteraad bespreken. De herziening van de wegenvisie zal daarna plaatsvinden. Wat heeft het gekost Programma 6 begroting begroting rekening verschil begroting na w ijziging na w ijziging - rekening totale baten totale lasten Tot. saldo van baten en lasten onttrekking reserves toevoeging reserves Resultaat gunstiger/t.g.v. resultaat Openbare verlichting: Een opgenomen stelpost in boekjaar 2014 hoefde bij nader inzien niet betaald te worden ( ). Er zijn vergoedingen ontvangen voor schades veroorzaakt aan straatlantaarns ( ). Bebording, bewegwijzering en markering: Er was minder onderhoud aan/vervanging van verkeersborden en bewegwijzering nodig en de kosten voor kantbelijning van erftoegangswegen zijn lager uitgevallen (totaal ) gunstiger/t.g.v. reserves Realisatie baggerdepot: Het baggerdepot is nog niet gerealiseerd ( ). Brug Aldwâldemersyl: De draagkracht van deze brug moet nog versterkt worden. Onderhoud spoortunnel: Het onderhoud aan de spoortunnel is lager uitgevallen ongunstiger/t.l.v. resultaat Gladheidsbestrijding: Door de weersomstandigheden moesten er meer personeelsuren aan gladheidsbestrijding besteed worden ( 8.000) en is er iets meer aan onderhoud materieel uitgegeven ( 2.000). Saldi overige kleinere verschillen Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

45 Programma 7: Sociale en Fysieke Veiligheid Programmaportefeuillehouder: B. Bilker Programmaregisseur: T. Hogendorp manager: S. de Boer financieel adviseur J. Sinnema Wat hebben we bereikt Kollumerland c.a. is een woongemeente waar de inwoners veilig zijn en zich veilig voelen. verleende vergunningen APV en drank/horeca drank- en horecavergunningen evenementenvergunningen ontheffing geluid (live muziek) tijdelijk schenken alcoholische dranken standplaatsvergunningen aangemelde vergunningen en meldingen vergunningsplichtige bedrijven meldingsplichtige bedrijven adviezen besluit risico s zware ongevallen adviezen evenementen adviezen ruimtelijke ordening adviezen vuurwerk adviezen omgevingsvergunning milieu adviezen handhaving adviezen omgevingsvergunning bouw brandweer (post Kollum) branden hulpverleningen afgaan brandalarminstallatie 16?? ongevallen 12?? ondersteunen ambulancedienst 3?? bijstand naburige korpsen Wat hebben we ervoor gedaan Hoofddoelst. Subdoelstelling Wat hebben we gerealiseerd re sul taa t 1 Een veilige woon- en leefomgeving Aantal incidenten woonoverlast < 65 nb inc. overlast gestoord persoon < 30 nb inc. drugs / drank overlast <10 24 Inc. vernielingen <80 72 inc. inbraak woningen < Acties Samenwerking tussen overheid, woningcorporatie en hulpverlening Inzet Soc. Team opsporing politie Verhalen schade Witte voetjes acties Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

46 2 3 4 inc. inbraak voertuigen < 8 3 diefstal rijwielen < Incidenten geweld fys. /psych < meldingen huiselijk geweld > 15 nb Veiligheid bij bedrijven 7 Incidenten winkeldiefstal < 10 Incidenten inbraak bedrijven < 5 6 Incidenten overlast horeca <3 2 incidenten overlast evenementen <3 1 Veiligheid en jeugd inc. vandalisme / baldadigheid < Inc. overlast groepen jongeren < 25 nb Fysieke Veiligheid aantal verkeersong. met dodelijke afloop nihil 0 aantal verkeersongevallen met letsel < 10 aantal verkeersong. materiële schade < 40 Aantal snelheidsovertredingen < 30 Aantal incidenten rijden onder invloed < 20 Brand aantal < 12 4 Brandstichting < 4 nb Incidenten Externe veiligheid < Interne veiligheid Terreur daden/-dreiging nihil 0 Drugshandel < 10 5 Overige inc. georganiseerde criminaliteit < Discriminatie < 2 4 nb nb nb idem idem Project geweld is niet oké Omgeving stimuleren te melden bij AMKH (Adv. en Meldp. Huis. Geweld en Kindermishandeling) Voorlichting aan winkeliers door MKB Witte voetjes actie Afspraken/ Voorschriften omtrent beveiliging Toezicht en handhaven Schade verhalen ev. op ouders Ouders aanspreken op verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid Fysieke aanpassingen om lagere snelheid af te dwingen Idem idem Metingen door gemeente / controle door politie BOB campagne overheid/ controleacties door politie Toezicht brandveiligheidseisen Schade verhalen Toezicht en handhaving Waakzaamheid op signalen Opsporing politie Opsporing politie ondersteuning Tûmba Toelichting: De Nationale politie gebruikt een ander registratieformat dan de voormalige Regiopolitie Friesland. In het nieuwe format zijn de geregistreerde incidenten minder uitgesplitst. Maar in het nieuwe format zijn ook de cijfers van erbij gezet en dat maakt het weer gemakkelijker om bepaalde trends te herkennen. Hieronder het format zoals de politie de cijfers nu aanlevert: Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

47 Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

48 Bij woningcriminaliteit is in de afgelopen jaren een lichte stijging van diefstal uit schuren en garages te zien. Het hang- en sluitwerk van bijgebouwen is vaak van mindere kwaliteit en elektrische fietsen zijn in trek als buit. Dat ziet men ook terug in het aantal fietsendiefstallen dat ook toeneemt. Bij overige vermogensdelicten gaat het veelal om oplichting via internet dat toch wel regelmatig voorkomt. De cijfers zullen zeker hoger liggen omdat niet iedereen bij de politie meldt of aangifte doet van oplichting, wellicht uit schaamte. Op het gebied van geweldsdelicten was er in 2014 sprake van een bovengemiddeld aantal incidenten en 2015 is juist weer een beneden gemiddeld jaar geweest. Incidenten betreffende de aantasting openbare orde en openbare ruimte zijn ten opzichte van 2012 aanmerkelijk afgenomen, maar de laatste 3 jaren zit het aantal incidenten vrijwel op gelijk niveau. Het aantal incidenten met betrekking tot drugshandel en fraude blijft redelijk in de pas. Overigens betekent het aantal incidenten niet dat er evenveel overlastlocaties zijn. Het merendeel van de incidenten betrof hetzelfde adres. Dat geldt ook voor de cijfers betreffende drugsoverlast, verkeersoverlast, burengerucht, geluidsoverlast, vernielingen en algemene overlast. Het aantal adressen of locaties/straten is beduidend minder. Het is jammer dat de politie de veiligheidsvelden en thema s van de VNG niet meer volgt. Als gemeente willen we graag gegevens over het aantal incidenten van verwarde personen, huiselijk geweld, overlast van groepen jongeren, rijden onder invloed of snelheidsovertredingen. Deze zaken geven een indicatie van het nut en wenselijkheid van een sociaal team, het case management van Fier Fryslân (huiselijk geweld), de onderzoeken van Tumba etc. Maar afgezien van de politiejaarcijfers is er iedere 14 dagen overleg tussen burgemeester en de groepschef. Bovendien is er periodiek een overleg, waarin samen met politie, jongerenwerker en de beleidsmedewerker de meldingen van overlast op hangplekken worden besproken en de taken worden verdeeld. Iedere drie weken is er een gezamenlijk ambtelijk overleg van de beleidsmedewerkers, wijkagenten en groepschefs van de DDK gemeenten.

49 Over het geheel bezien geven de cijfers en de overleggen geen aanleiding om het beleid te wijzigen. Wat heeft het gekost Programma 7 begroting begroting rekening verschil begroting na w ijziging na w ijziging - rekening totale baten totale lasten Tot. saldo van baten en lasten onttrekking reserves toevoeging reserves Resultaat gunstiger/t.g.v. resultaat Regionale brandweer: De bijdrage aan de Veiligheidsregio is lager, wat met name veroorzaakt wordt door lagere kosten voor de Wabo-taken (vergunningen) ( ). Daar staat tegenover dat er kosten gemaakt moesten worden naar aanleiding van een brand in Kollumerzwaag welke voor rekening van de gemeente blijven ( ). Integraal veiligheidsbeleid: Er zijn meer leges ontvangen voor het verlenen van het vergunningen voor bijzondere wetten en de APV ( 7.500); overige diverse kleine verschillen ( 4.000). Saldi overige kleinere verschillen Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

50 Algemene dekkingsmiddelen Algemene dekkingsmiddelen begroting begroting rekening verschil begroting na w ijziging na w ijziging - rekening totale baten totale lasten Tot. saldo van baten en lasten onttrekking reserves toevoeging reserves Resultaat gunstiger/t.g.v. resultaat Bespaarde rente reserves: Door een hogere beginstand van de reserves, dan waar bij het opstellen van de begroting van was uitge gaan, is de bespaarde rente over de reserves hoger ( ). Algemene uitkering en integratie-uitkering sociaal domein gemeentefonds: De verrekening uit het gemeentefonds over voorgaande jaren bedroeg gesaldeerd positief. Algemene baten en lasten: Voor inruil van tractiemiddelen is ontvangen. Daarnaast waren op begrotingsbasis personeelsuren begroot voor investeringsprojecten, waarvan nog niet bekend aan welke projecten deze uren toegerekend moesten worden; op rekeningbasis wordt op deze uren afgeschreven en worden de kapitaallasten op basis van nacalculatie toegerekend aan de verschillende investeringen ( ). Saldo van kostenplaatsen: Er zijn minder kosten op de kostenplaatsen gemaakt dan begroot ( ). Het grootste verschil ( ) wordt veroorzaakt doordat het beschikbaar gestelde ICT budget voor de overgang naar Leeuwarden pas in 2016 tot daadwerkelijke uitgaven zal leiden. Andere verschillen zijn: lagere kosten automatisering ( ), geen aanschaf nieuw financieel pakket (kapitaallasten ), studie- en opleidingskosten ( ), hogere inhuur veegauto door Dongeradeel ( ) en er zijn geen kosten voor het klantcontactcentrum gemaakt ( ). Het restant betreft het saldo van een groot aantal kleine verschillen tussen begroting en rekening. - Op begrotingsbasis is uitgegaan van een geraamd renteomslagpercentage van 3,5%, welke via de kapitaallasten aan de diverse producten is toegerekend. De werkelijke rente valt achteraf lager uit (3%) en het verschil komt tot uitdrukking op saldo kostenplaatsen ( ). - Overige kleinere verschillen ( 7.500). opbrengst onroerende zaakbelasting: De opbrengst voor de ozb is iets hoger uitgevallen. Saldi overige kleinere verschillen ongunstiger/t.l.v. resultaat Heffing en invordering belastingen: Een onderzoek naar de invoering van de precariobelasting heeft meer gekost en het versturen van de aanvragen heeft, evenals in 2015, ook meer gekost ( 4.500). Overige diverse kleine verschillen ( 4.000) Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

51 WOZ-waarde verzonden aanslagen ontvangen bezwaren waarvan: niet ontvankelijk verklaarde bezwaren gegronde bezwaren ongegrond bezwaren ingestelde beroepen op uitspraken Kwijtschelding Aanvragen toegewezen toegewezen bedrag Ontwikkeling reservepositie De stand van de reserves laat een daling van zien, van naar Op rekeningbasis is het saldo van mutaties in de reserves negatief. Het resultaat is echter positief. De grootste daling is veroorzaakt door het vervroegd afboeken van een aantal investeringen in wegen en automatisering, waardoor er door vrijval van kapitaallasten meer ruimte op de exploitatie ontstaat. Verder moet aangetekend worden dat er nog bedragen ter hoogte van ( aan niet afgeronde projecten en via de bestuursrapportage) aan restantkredieten ten laste van de reserves openstaan, die in 2016 en eventueel volgende jaren zullen worden aangewend. Daarnaast worden nog inkomsten verwacht van die ten gunste van de reserves komen. Na deze mutaties zal het saldo op uitkomen. De stand van bestemmingsreserves zou daarmee op uitkomenen de saldi-reserve op Voor de saldi-reserve heeft de raad een minimumbuffer van vastgesteld. mutaties reserves ont- stor- saldo stand trekkingen tingen mutaties reserves beginsaldo incidentele mutaties structurele mutaties positief resultaat mutaties totaal eindsaldo nog openstaande restantkredieten via budgetoverheveling naar Ontwikkeling rente De rentebetalingen laten een lichte daling zien ten opzichte van 2014, van naar De rente is niet apart zichtbaar in de jaarrekening, maar wordt doorberekend aan de investeringen en via de kapitaallasten geboekt op de onder de programma s vallende producten. verloop rente verloop reserves Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

52 onttrekking reserves storting reserves storting reserves, naar 2016 reserves nog niet uitgegeven/ ontvangen onttrekking/ storting onvoorzien t.l.v. exploitatie t.g.v. exploitaite Onvoorzien en incidentele baten en lasten incidentele lasten en baten programma 1 afboeken boekwaarden automatisering inventarisatie archief document- en sjabloongenerator inventarisatie archief archiveren website overgang ICT naar Leeuwarden inhuur automatisering inruil tracties premie pensioenvoorziening college programma 2 garantiefonds stimulering econ. ontw inhuur personeel R.O invoering basisreg. kadaster invoering basisreg. grootschal. topografie Hart van Kollum lasten bouwgrondexploitatie boekwinst verkoop gronden boekverlies verkoop gronden leefbaarheid energie uit hout watersportdorp Kollum wonen, herstructuering, leefkwaliteit kapitaallasten verkoop gronden bouwgrondexploitatie regiomarketing masterplan Kollumeroord koplopersproject programma 3 sociale voorzieningen inburgering invoering decentrale jeugdzorg huishoudelijke hulp thuis- en mantelzorgondersteuning tegemoetkoming chronisch zieken opvang vluchtelingen We Helpen programma 4 onderhoud onderwijsgebouwen positief saldo bibliotheek dorpshuizen speelvoorzieningen scholenprojecten Kollum verkoop Fokkema's Pleats bijdrage Oranjefonds MFA Westergeest aanschaf sportmaterialen kapitaallasten Atlas van Noordoost-Fryslân Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

53 onttrekking reserves storting reserves storting reserves, naar 2016 reserves nog niet uitgegeven/ ontvangen onttrekking/ storting onvoorzien t.l.v. exploitatie t.g.v. exploitaite onttrekking reserves storting reserves storting reserves, naar 2016 reserves nog niet uitgegeven/ ontvangen onttrekking/ storting onvoorzien t.l.v. exploitatie t.g.v. exploitaite incidentele lasten en baten programma 5 bedrijfsafval notariskosten grondruil grondverkopen inventarisatie stedelijk water opstellen regenwaterstructuurplannen kapitaallasten bodemsanering Zwagerbosch programma 6 overdracht vaarbeheer brug Aldwâldemersyl afboeken boekwaarden wegen spoortunnel Pella kapitaallasten realisatie baggerdepot programma 7 beveiliging/opruimwerkzaamheden brand algemene dekkingsmiddelen haalbaarheidsonderzoek precariobelasting kapitaallasten uitkeringen gemeentefonds totaal totaal per programma programma programma programma programma programma programma programma algemene dekkingsmiddelen totaal recapitulatie lasten baten saldo mutaties reserves mutaties onvoorzien mutaties exploitatie saldo eenmalige baten en lasten Resultaat exclusief Primitieve Begroting incidentele baten en lasten begroting 2015 na Realisatie 2015 wijzigingen 2015 Totaal saldo van baten en lasten incid. baten en lasten / reserves incid. baten en lasten / overig Resultaat Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

54 Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

55 Paragrafen Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

56 Weerstandsvermogen en risicobeheersing Algemeen Onder het weerstandsvermogen wordt verstaan het vermogen om niet-structurele financiële risico s te kunnen opvangen teneinde de taken van de gemeente te kunnen voortzetten. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen weerstandscapaciteit (de middelen waarover de gemeente beschikt/ kan beschikken om niet begrote posten te dekken) en de risico s waarvoor geen voorzieningen zijn getroffen of verzekeringen zijn afgesloten. Het berekende weerstandsvermogen is één van de indicatoren voor het bepalen van de gezondheid van de financiële positie van de gemeente voor het begrotingsjaar, maar ook voor de meerjarenramingen. Om het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen is het noodzakelijk inzicht te hebben in de weerstandscapaciteit en de risico s die de gemeente loopt. Vanaf de jaarverslaggeving 2015 zijn er in deze paragraaf ingevolge artikel 11 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeente (BBV) een aantal kengetallen opgenomen. Deze kengetallen geven tezamen met het berekende weerstandsvermogen een goed beeld van de gezondheid van de financiële positie van de gemeente. De kengetallen maken inzichtelijk over hoeveel (financiële) ruimte de gemeente beschikt om structurele en incidentele lasten te kunnen dekken of opvangen. Ze geven zodoende inzicht in de financiële weerbaar- en wendbaarheid. Voor de beoordeling van de financiële positie is het belangrijk dat zowel naar de balans als naar de exploitatie wordt gekeken. De kengetallen zijn bedoeld als instrument voor de raad en worden niet worden gebruikt als extra normeringsinstrument door provincie of Rijk. Begin 2014 is de geactualiseerde Nota Risicomanagement en weerstandsvermogen in de Gemeente Kollumerland c.a. vastgesteld door de gemeenteraad. Een belangrijk onderwerp hiermee annex vormen de grondexploitaties en hiervoor is de Nota Grondbedrijf vastgesteld. Beleid omtrent weerstandscapaciteit en risico s De gemeente doet binnen de bestaande besluitvorming en de werkprocessen aan risicomanagement en kent een planmatig risicomanagement dat als zodanig in de nota Risicomanagement en weerstandsvermogen is vastgelegd en wordt uitgevoerd. Om risicomanagement toe te passen in de bedrijfsvoering is het onderdeel geworden van de planning & control cyclus. Op de afdeling Bedrijfsvoering is een medewerker verantwoordelijk voor het up-to-date houden van de risicotabel en er wordt bij ieder voorstel kritisch gekeken of er aandacht is geweest voor het risicomanagement en weerstandsvermogen. In B&W- en raadsvoorstellen wordt, waar dat van toepassing is, een paragraaf risico s opgenomen zodat de risico s door het cluster financiën in de paragraaf weerstandsvermogen kunnen worden opgenomen. Voor het hoofdstuk risico s moeten bij elk advies, waar financiële risico s aan te pas komen, drie stappen worden doorlopen: 1. Identificatie van risico s: risico benoemen, omschrijven en categoriseren en het aanwijzen van een risicoverantwoordelijke. 2. Analyse en beoordeling van risico s: de kans inschatten dat een risico optreedt, een uitspraak doen over in hoeverre het financiële gevolg van een risico is in te schatten in termen van goed, redelijk, slecht of niet, beoordelen of een risico regulier (afgedekt) is of niet en bij een niet regulier risico, waar mogelijk, aangeven wat het financiële gevolg is als het risico zich voordoet. 3. Beheersing van risico s: beoordelen hoe met het risico om te gaan. Dat wil zeggen bekijken of een risico ook kan worden vermeden, verminderd, overgedragen of moet worden geaccepteerd. Inventarisatie weerstandscapaciteit: Weerstandscapaciteit zijn de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken. De onderdelen zijn de algemene reserves, de bestemmingsreserves, de stille reserves, de begrotingspost onvoorzien en de onbenutte belastingcapaciteit. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

57 De berekende weerstandscapaciteit per 31 december 2015 van de Gemeente Kollumerland c.a. is (afgerond) als volgt opgebouwd: a. Algemene reserves b. Bestemmingsreserves (deels) c. Stille reserves p.m. d. Begrotingspost onvoorzien 0 e. Onbenutte belastingcapaciteit Totaal Toelichting: a. Dit betreft de stand van de algemene reserve per b. Dit betreffen de geraamde vrij besteedbare bestemmingsreserves per De berekening hiervan ligt in het verlengde van de door de raad vastgestelde notitie reserves en voorzieningen. Het uitgangspunt bij het vrij kunnen aanwenden van een bestemmingsreserve is dat deze extra begrotingsruimte geeft. Dit zijn de reserves waarvan de raad nog altijd kan bepalen of deze daadwerkelijk gebruikt worden voor de ingestelde bestemming of niet. Dit geldt niet voor de bestemmingsreserve eigen kapitaal, niet vrij besteedbaar. Deze reserve wordt jaarlijks afbouwend ingezet voor structurele dekking, zodat ook deze reserve niet vrij te besteden is. c. Stille reserves zijn activa die onder de opbrengstwaarde of tegen nul zijn gewaardeerd. In andere woorden: de boekhoudkundige waarde is lager dan de reële waarde. De activa moeten direct verkoopbaar zijn. De winst bij verkoop is eenmalig vrij inzetbaar. De gemeenteraad heeft in februari 2011 de notitie stille reserves vastgesteld, waarbij de stille reserves van onze gemeente als p.m. post worden aangemerkt. d. In de programmabegroting van 2015 is een post opgenomen voor onvoorziene incidentele uitgaven, deze is in 2015 volledig ingezet. e. De onbenutte belastingcapaciteit betreft het verschil tussen de opbrengsten die de gemeente zou moeten realiseren alvorens zij aanspraak zou kunnen maken op rijkssteun zoals die geldt conform de artikel 12 regeling van de financiële verhoudingswet en de huidige opbrengsten. Door het beleid in de gemeente Kollumerland c.a. om de jaarlijkse stijging van de lokale lasten zoveel mogelijk te beperken is de onbenutte belastingcapaciteit inmiddels tot een aanzienlijk bedrag opgelopen. Het in de berekening meegenomen bedrag is gebaseerd op de situatie per Inventarisatie risico s: In de onlangs geactualiseerde nota Risicomanagement en weerstandsvermogen is een uitgebreide risicotabel opgenomen. Voor de tabel en de toelichting daarop wordt verwezen naar de genoemde nota. In deze paragraaf wordt volstaan met een gecomprimeerd overzicht. De opgenomen cijfers zijn gespiegeld aan de recentelijk verzamelde cijfers zoals opgenomen in de begroting Inkomsten Kapitaalgoederen Financiering Deelnemingen Grondzaken Accepteren Bedrijfsvoering Grote projecten Verbonden partijen Open einde regelingen (w.o. sociaal domein) Juridische zaken Diversen/overige Totaal Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

58 Toelichting Inkomsten: hieronder vallen o.a. de algemene uitkering uit het gemeentefonds, dubieuze debiteuren, onroerende zaakbelasting en dividend. Deze begrote inkomsten kunnen door allerlei oorzaken lager uitvallen. Kapitaalgoederen: hierbij moet met name gedacht worden aan de wegen. Door achterstallig onderhoud ontstaan er risico s als kapitaalvernietiging en schadeclaims. Financiering: de gemeente staat garant voor een aantal geldleningen aan derden. Als deze instellingen niet aan hun verplichtingen voldoen, zal de gemeente voor de afgegeven garantie aansprakelijk worden gesteld. Deelnemingen: de aandelen (Kabel Noord, Eneco, Gem. Kredietbank, Afvalsturing, BNG) die de gemeente bezit zijn gewaardeerd op de balans tegen nominale waarde. Het risico is nihil. Grondzaken: het in exploitatie nemen van een bouwgrondcomplex brengt risico s met zich mee, bijvoorbeeld omdat een aangekocht perceel niet voor de verwervingsprijs in exploitatie genomen kan worden of als de verwachte kosten en opbrengsten tegenvallen. Bedrijfsvoering: risico s als gevolg van de bedrijfsvoering zijn o.a. ontslag en wachtgeld vanwege het disfunctioneren van personeelsleden en verhoging van salariskosten als gevolg van Cao-onderhandelingen. Grote projecten: het realiseren van grote projecten, brengt risico s met zich mee, zoals tegenvallende baten of lasten. Verbonden partijen: de gemeente loopt risico s door een minder goede bedrijfsvoering of stijgende kosten door aanscherping van regels (als gevolg van wetgeving) bij verbonden partijen. Als gevolg daarvan kan de exploitatiebijdrage hoger worden. Open einde regelingen: door allerlei redenen is het mogelijk dat er een groter beroep op voorzieningen als de participatiewet, bijzondere bijstand, WSW, WMO, leerlingenvervoer en de nieuwe regelingen op het vlak van het sociaal domein wordt gedaan. Juridische zaken: door onrechtmatig handelen, planschades, bezwaarschriften en juridische procedures loopt de gemeente risico s. Diversen/overige: de gemeente loopt risico s door allerhande onvoorziene ontwikkelingen. Betekenis en ontwikkeling weerstandsvermogen: De benodigde weerstandscapaciteit wordt afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. De uitkomst van die berekening vormt het weerstandsvermogen. Beschikbare weerstandscapaciteit Ratio weerstandsvermogen = Benodigde weerstandscapaciteit De betekenis van de uitkomst van deze berekening is als volgt: Categorie Ratio Betekenis A >2,0 Uitstekend B 1,4 2,0 Ruim voldoende C 1,0 1,4 Voldoende D 0,8 1,0 Matig E 0,6 0,8 Onvoldoende F <0,6 Ruim onvoldoende Beoogd wordt een weerstandsvermogen dat tenminste voldoende is (categorie C), hetgeen gelijk staat aan een ratio tussen 1 en 1,4. Op basis van bovenstaande gegevens bedraagt de actuele ratio 3,6. Deze uitkomst valt ruim in de categorie A = uitstekend en komt overeen met de ratio zoals die in de begroting is berekend. Kengetallen financiële positie In deze paragraaf worden in de begroting en het jaarverslag, ingevolge artikel 11 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeente (BBV), kengetallen opgenomen. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

59 De kengetallen hieronder maken inzichtelijk over hoeveel (financiële) ruimte de gemeente beschikt om structurele en incidentele lasten te kunnen dekken of opvangen. Ze geven zodoende inzicht in de financiële weer- en wendbaarheid. Voor de beoordeling van de financiële positie is het belangrijk dat zowel naar de balans als naar de exploitatie wordt gekeken. De kengetallen zijn bedoeld als instrument voor de raad en worden niet worden gebruikt als extra normeringsinstrument door provincie of Rijk. Rekening jaar t Verloop van de kengetallen Kengetallen: Rek.2014 Begr.2015 Rek.2015 Netto-schuldquote 91% 100% 69% Netto-schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen 77% 72% 58% Solvabiliteitsratio 21% 18% 20% Structurele exploitatieruimte -3% 0% -3% Grondexploitatie 6% 4% 3% Belastingcapaciteit 101% 105% 107% Toelichting per kengetal Netto schuldquote en netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen Hoe hoger de schuld, hoe hoger de netto schuldquote. De netto schuldquote weerspiegelt het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen en geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie. Een hoge netto schuldquote hoeft op zichzelf geen probleem te zijn. Of dat het geval is valt niet direct af te leiden uit de netto schuldquote zelf, maar hangt af van meerdere factoren. Zo kan een hoge schuld worden veroorzaakt doordat er leningen zijn afgesloten en die gelden vervolgens worden doorgeleend aan bijvoorbeeld woningbouwcorporaties die op hun beurt weer jaarlijks aflossen. In dat geval hoeft een hoge schuld geen probleem te zijn. Om inzicht te verkrijgen in hoeverre er sprake is van doorlenen wordt de netto schuldquote zowel in- als exclusief doorgeleende gelden weergegeven (netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen). Bij een percentage van de netto schuldquote tussen de 100% en 130% is voorzichtigheid geboden. Solvabiliteitsratio Dit kengetal geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Indien er sprake is van een forse schuld én veel eigen vermogen (het totaal van de algemene en de bestemmingsreserves), hoeft een hoge schuld geen probleem te zijn voor de financiële positie. Daar is bijvoorbeeld sprake van indien een lening is aangegaan omdat het eigen vermogen niet liquide is (omdat het vast zit in bijvoorbeeld een gemeentehuis of dat er andere investeringen mee zijn gefinancierd). Hoe hoger de solvabiliteitsratio, hoe groter de weerbaarheid van de gemeente. Grondexploitatie De afgelopen jaren is gebleken dat grondexploitatie een forse impact kan hebben op de financiële positie van een gemeente. Indien gemeenten leningen hebben afgesloten om grond te kopen voor een (toekomstige) woningbouwproject hebben zij een schuld. Bij de beoordeling van een dergelijke schuld is het van belang om te weten of deze schuld kan worden afgelost wanneer het project wordt uitgevoerd. Van de opbrengst van de woningen kan immers de schuld worden afgelost. Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe groot de grondpositie (de waarde van de grond) is ten opzichte van de totale (geraamde) baten. Wanneer de grond tegen de prijs van landbouwgrond is aangekocht, loopt een gemeente relatief gering risico. Het is dus belangrijk om te kunnen beoordelen of er een reële verwachting is of grondexploitatie kan bijdragen aan de verlaging van de schuld. Staat de grond tegen een te hoge waarde op de balans en moet die worden afgewaardeerd dan leidt dit tot een lager eigen vermogen en dus een lagere solvabiliteitsratio. Structurele exploitatieruimte Voor de beoordeling van de financiële positie is het ook van belang te kijken naar de structurele baten en structurele lasten. Structurele baten zijn bijvoorbeeld de algemene uitkering uit het gemeentefonds en de opbrengsten uit de onroerende zaakbelasting. Dit kengetal geeft aan hoe groot de structurele Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

60 exploitatieruimte is, doordat wordt gekeken naar de structurele baten en structurele lasten en deze worden vergeleken met de totale baten. Een positief percentage betekent dat de structurele baten toereikend zijn om de structurele lasten (waaronder de rente en aflossing van een lening) te dekken. De relevantie van dit kengetal voor de beoordeling van de financiële positie schuilt erin dat het van belang is om te weten welke structurele ruimte een gemeente heeft om de eigen lasten te dragen, of welke structurele stijging van de baten of structurele daling van de lasten daarvoor nodig is. De kengetallen moeten daarbij in samenhang worden bezien. Wanneer bijvoorbeeld de grondexploitatie er niet toe bijdraagt om de schuldpositie te verminderen en de structurele exploitatie ruimte negatief is, geeft het kengetal belastingcapaciteit inzicht in de mogelijkheid tot hogere baten. Belastingcapaciteit De OZB vormt voor de gemeenten de belangrijkste eigen belastinginkomsten. De belastingcapaciteit geeft inzicht in de mate waarin bij het voordoen van een financiële tegenvaller in het volgende begrotingsjaar deze kan worden opgevangen of ruimte is voor nieuw beleid. Om deze ruimte weer te kunnen geven is een ijkpunt nodig, er is voor gekozen om de belastingcapaciteit te relateren aan landelijk gemiddelde tarieven. Een percentage hoger dan 100% geeft aan dat het totaal van woonlasten (OZB/rioolheffing/afvalstoffenheffing) in de eigen gemeente hoger is dan het landelijk gemiddelde van woonlasten in het voorafgaande begrotingsjaar en in die zin de hier bovengenoemde ruimte niet aanwezig is. Beoordeling kengetallen in relatie tot de financiële positie De kengetallen zullen altijd in samenhang moeten worden bezien, omdat ze alleen gezamenlijk en in hun onderlinge verhouding een goed beeld kunnen geven van de financiële positie van de gemeente. De niet-gecorrigeerde netto schuldquote zit op rekeningbasis 2015 op ongeveer 70%. Dit is aanzienlijk lager dan waar op begrotingsbasis vanuit is gegaan. Dit heeft ermee te maken dat voor de berekening op begrotingsbasis moet worden uitgegaan van de gegevens van de laatste drie jaarrekeningen. Recentelijke ontwikkelingen (o.a. in de leningenportefeuille) hebben dan ook tot gevolg dat er verschillen ontstaan tussen raming en realisatie voor dit kengetal. Er is reeds een aantal jaren verscherpte aandacht voor de liquiditeit en de lening portefeuille. Mede hierdoor is voorkomen dat er de afgelopen jaren langlopend bijgeleend hoefde te worden wat een positief effect heeft gehad op de schuldpositie en de druk van rente- en aflossingsverplichtingen op de exploitatie. Daarnaast is enige tijd geleden het overgrote deel van de doorgeleende gelden overgeheveld van de eigen leningenportefeuille naar het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (Wsw). Een en ander heeft zich vertaald in een dalende netto schuldquote. Verwacht wordt dat met het beheersen van en sturen op de liquiditeit de netto schuldquote op een goed niveau kan worden gehouden. De solvabiliteit ligt op een acceptabel niveau met een percentage van 20%. Uit de berekeningen op begrotingsbasis blijkt dat de structurele exploitatieruimte in 2015 nihil zou zijn. Op rekeningbasis is gebleken dat er een tekort was en daarmee een negatieve exploitatieruimte. Onlangs is besloten om voor een bedrag van 1,5 miljoen extra af te boeken op investeringen met een maatschappelijk nut (=balansverkorting) om zo structurele ruimte te creëren en te komen tot een sluitende begroting Geconcludeerd wordt dat er in principe geen structurele exploitatieruimte en flexibiliteit aanwezig is, wat betekent dat voor alle nieuwe structurele zaken binnen bestaande posten dekking moet worden gezocht of extra inkomsten (bijv. ozb) gegeneerd moeten worden. De grondposities zijn relatief marktconform gewaardeerd waarbij er bij verkoop op dit moment eerder boekwinst dan boekverlies zal ontstaan. Dit zou dus kunnen bijdragen aan het verder verlagen van de schuldpositie. Geconcludeerd wordt dat de integrale financiële positie van onze gemeente op dit moment dusdanig is dat er geen acute of specifieke acties ingezet hoeven te worden. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

61 Onderhoud kapitaalgoederen Wegen en paden Op de volgende wegen zijn onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd: Zwagerbosch Reconstructie Zwagerbosch Heidewei, Boskwei, Bremwei en de Boskdwarswei, incl. gedeeltelijk vervangen riolering. De Triemen Reconstructie De Dôlle; nieuwe asfaltdeklaag en versterken fundering en bermverharding ( graskeien). Kollum Reconstructie J. Bogermanstraat, incl.rioolvervanging. Kollum Reconstructie Tolhuis, Beatrixstraat. Kollum Renovatie Oostenburgstraat. In alle dorpen zijn herstraatwerkzaamheden uitgevoerd aan voetpaden, afwateringsgoten en inritten. Aan diverse asfaltwegen zijn kleine onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. Dit betreft scheuren vullen, aanbrengen slijtlagen en kleinschalig reparatiewerk. Bij de bovenstaande werkzaamheden is aan m2 verharding onderhoud verricht. Dit is 3,75% van het totale wegverhardingen. begroting: rekening: dagelijks onderhoud groot onderhoud investeringen Bruggen Naast het reguliere onderhoud zijn een aantal werkzaamheden in het kader van groot onderhoud uitgevoerd: Vervangen 3 fietsbruggen als onderdeel van het plan Watersportdorp Kollum. Onderhoud en schilderwerk leuningen 4 fietsbruggen. Onderzoek fundering brug Aldwâldmersyl. begroting: rekening: brug Steenvak overige bruggen Bewegwijzering Aan de bewegwijzering voor autoverkeer en fietsverkeer zijn op verschillende locaties armen vervangen in verband met de leesbaarheid. Aan de groene dorpsbewegwijzering in Kollum is schade hersteld naar aanleiding van vandalisme. Voor het fietsroutenetwerk is een knooppuntbord vervangen en zijn maaiwerkzaamheden uitgevoerd. begroting: rekening: onderhoud Openbare Verlichting Er zijn 148 defecte lampen vervangen en 7 aangereden lichtmasten hersteld. Er is een nieuw beheersysteem in gebruikgenomen waarmee eveneens storingen en schades aan de onderhoudsaannmer kunnen worden doorgegeven. Aan de Oliemolensingel en De Anjen te Kollum is nieuwe verlichting geplaatst. begroting: rekening: beheer en onderhoud Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

62 Waterwegen In het kader van de overdracht vaarwegen is met de provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân afgesproken dat het achterstallig baggeronderhoud in de vaarwegen wordt afgekocht. De afkoopsommen zitten tot en met de jaren 2016 in de meerjarenbegroting opgenomen. Het is Wetterskip Fryslân niet gelukt om in 2015 het beheer van het oppervlaktewater binnen de bebouwde kom over te nemen van de gemeente. De sloten zijn volgens de bestaande overeenkomsten gehekkeld. begroting: rekening: baggeren sloothekkelen baggerfonds Marrekrite Oeverbescherming en aanlegsteigers In de watergangen bij het hertenkamp in Kollum zijn twee stuwen vervangen. begroting: rekening: reconstructies dagelijks onderhoud bijdrage De Marrekrite onderhoud kanoroutes Openbaar groen De in 2008 ingezette werkwijze is doorgezet in Het gehele gemeentelijke groenareaal wordt onderhouden door eigen personeel en gedetacheerde medewerkers van NEF. Uit de uitgevoerde kwaliteitsschouw blijkt ook dit jaar de kwaliteit op basisniveau te liggen. Bomen In 2015 is de boomveiligheidscontrole afgerond. Onderdeel van deze veiligheidscontrole is o.a. een inventarisatie en controle op ziektes en aantastingen waaronder de essentaksterfte. Uit een eerdere inventarisatie van een klein deel van het essenareaal blijkt dat circa 92% van onze essenbeplanting waarschijnlijk is aangetast door deze ziekte. Er is geen remedie tegen de ziekte, aangetaste bomen zullen voor een groot deel uiteindelijk sterven. Veel bomen zullen uit veiligheidsoverwegingen moeten worden verwijderd. In 2013 zijn de eerste zieke essen gerooid, in 2014 en 2015 heeft dit zich doorgezet. De verloren gegane essen langs wegen in het buitengebied zullen in het kader van de boswet moeten worden herplant. Omdat hier in 2015 geen budget voor vrij gemaakt is, is met de herplant nog niet gestart. begroting: rekening: plantsoenen bomen inhuur NEF Begraafplaatsen Het standaard onderhoud is uitgevoerd. De inventarisatie van bijzondere graven is afgerond. Er is een begraafplaatsen beleidsplan opgesteld en door het college vastgesteld. De eerste vervolgstappen worden eind 2015 gemaakt door de administratie te actualiseren. begroting: rekening: onderhoud Sportvelden Op alle velden is het wekelijkse standaard onderhoud uitgevoerd, zoals (prik)rollen, maaien en bemesten. Ook het groot onderhoud (bezanden, doorzaaien, verti-draineren) is volgens planning uitgevoerd. Bij het hoofdveld van VV Kollum is de toplaag opnieuw onder profiel gebracht en geëgaliseerd. Er zijn geen grote renovaties uitgevoerd. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

63 begroting: rekening: onderhoud Gemeentelijke gebouwen Naast het reguliere onderhoud zijn een aantal werkzaamheden in het kader van groot onderhoud uitgevoerd: Gemeentehuis: herstelwerkzaamheden aan de brandmeldinstallatie + aanschaf en montage beamer en geluidsinstallatie raadzaal en camera s achtergevel. Gemeentewerken: herstelwerkzaamheden aan de schuifpoorten. Gemeentelijke gebouwen: aanpassen van de drinkwaterinstallaties i.v.m. legionellapreventie. Van der Bij-hal en de Saedkampe herstelwerkzaamheden aan de scheidingswanden. Van der Bij-hal: werkzaamheden n.a.v. scios-keuring stookruimte. Oudheidkamer: buitenschilderwerk + herstel dakkapel. begroting: rekening: gemeentehuis brandweerkazerne MFC Oostenbrug Oudheidkamer Sporthal Van der Bij Sportzaal De Saedkampe Gymlokaal Baensein Milieuterrein Baarhuisjes Abri s Monumenten St. Erfgoed Onderwijsgebouwen Op basis van het huisvestingsplan 2014 is onderhoud uitgevoerd aan de scholen. Dit onderhoud is aanbesteed door Roobol en VCBO. begroting: rekening: onderhoud Roobol onderhoud VCBO Riolering In Zwagerbosch is, gelijktijdig met de herinrichting, in de Heidewei, Boskwei en Bremwei de riolering vervangen. In Kollum is de riolering in de Johannes Bogermanstraat vervangen. In Tolhuis te Kollum is een schade aan de riolering hersteld tijdens de herstraatwerkzaamheden. In Munnekezijl is een wateroverlastsituatie verholpen. Een deel van de riolering is visueel geïnspecteerd en gereinigd overeenkomstig het Riolering- en watertakenplan. begroting: rekening: onderhoud investeringen Milieustraat In 2014 heeft de raad een krediet vrij gegeven om alleen de hoogst noodzakelijke aanpassingen aan de milieustraat uit te kunnen voeren die voortkomen uit de milieuvergunning. Het merendeel van de werkzaamheden is in 2015 uitgevoerd. De afrondende werkzaamheden vinden plaats in begroting: rekening: Milieustraat Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

64 Tracties De tractor met klepelmaaier is dit jaar vervangen. De nieuwe tractor is een demo-model waardoor op de aanschafprijs kon worden bespaard. begroting: rekening: aanschaf onderhoud leaseauto s Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

65 Bedrijfsvoering Personeel en Organisatie (PenO) De publieke sector heeft inmiddels een aantal jaren achter de rug die bol staan van veranderingen en bezuinigingen. Met als gevolg nogal hectische en onrustige tijden binnen de sectoren overheid, zorg en welzijn, onderwijs en cultuur. Organisaties die toekomstbestendig willen zijn (worden, of blijven) zullen lef moeten tonen als het gaat om ondernemerschap en het verzinnen van creatieve oplossingen of investeringen. Om de huidige veranderingsslag aan te pakken, maar ook om de medewerkers te behouden zodra de arbeidsmarkt zal aantrekken. Aan de andere kant moeten mensen op de arbeidsmarkt ook durf tonen om een volgende stap in hun loopbaan te maken. Er is in 2015 veel tijd besteed aan het voorbereiden van de ambtelijke fusie per 1 januari 2016 en dan met name op het gebied van HR 21, totstandkoming van Functieboek I, de benoeming van de kwartiermakers en de harmonisatie van de arbeidsvoorwaarden en de voorbereidingen op de plaatsingsprocedure voor functieboek II. De harmonisatie heeft niet kunnen plaatsvinden in 2015 en de verwachting is dat dit voor de zomer 2016 kan worden afgerond. Pas dan kan de plaatsingsprocedure voor functieboek II worden opgestart, al is deze van meer factoren afhankelijk zoals de afronding van de definitieve afdelingsplannen, functieboek II, huisvestingsplan. Formatie Op 31 december 2015 waren er 105 personeelsleden in dienst (exclusief de ambtenaren burgerlijke stand en klokkenluiders). Het aantal FTE is dan 91,1. Dit is een daling van 3,7 t.o.v. augustus In 2015 is de vacatureruimte, in het kader van de bezuinigingen en de ambtelijke fusie, niet of tijdelijk via inhuur opgevuld. Uitgezonderd zijn de posities waarbij de taakuitvoering in gevaar kwam. Inhuur derden * automatisering * bestemmingsplannen * advisering/onderzoek/planvorming totaal specialistische kennis ziekte vacatures/zwangerschap trainees Informatisering en Organisatie BGT (Basiskaart Grootschalige Topografie) De gemeenten Dantumadiel, Dongeradeel, Ferwerderadiel en Kollumerland c.a. hebben gezamenlijk een project gedefinieerd met als belangrijkste doelstelling de opbouw en implementatie van de BGT in nauwe samenhang met de verbetering van de informatievoorziening rondom het beheer van de openbare ruimte en overige ruimtelijk georiënteerde processen. Vanwege het uitblijven van de ambtelijke fusie en daarmee het uitblijven van het plaatsingsproces van medewerkers, is de beheersorganisatie (nog) niet definitief opgetuigd, maar wordt het beheer in projectvorm uitgevoerd. Digitaal zaakgericht werken Na de aanbestedingsprocedure voor een nieuw zaaksysteem van het Shared Service Center Leeuwarden, is in 2015 gestart met het voorbereiden voor het invoeren hiervan bij de DDFK gemeenten. Eind 2015 is een extern projectleider aangetrokken en op dit moment is de projectorganisatie ingericht en zijn de (deel)plannen van de diverse projectonderdelen in de afrondingsfase. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

66 Wet revitalisering generiek toezicht (Wet Rgt) en Interbestuurlijk Toezicht (IBT) De uitkomsten van de nulmeting van 2013 en de verantwoording over 2014, voor het toezichtsdomein archief- en informatiebeheer geven aan dat er geen sprake is van taakverwaarlozing. Wel is sprake van aandachtspunten. Deze worden vertaald in verbeteracties en opgenomen in een verbeterplan. Met de planning is rekening gehouden met de aanstaande ambtelijke fusie en de te ontwikkelen landelijke standaarden. Ontwikkeling en Beheer Ruimtelijke Informatie (OBRI) Voor ieder deelproject wordt aangegeven welke resultaten inmiddels zijn bereikt en aan welke resultaten nog moet worden gewerkt. Deelproject BARI Dit deelproject Beleid en Architectuur Ruimtelijke Informatie (BARI) is na diverse overlegmomenten niet verder gekomen dan een concept uitwerking en de bespreking hiervan met de vorige (interim) informatiemanager. Door het lang uitblijven van besluitvorming over de stap naar Leeuwarden is het beoogde resultaat niet gehaald en is de genoemde uitwerking inmiddels achterhaald. Er zal logischerwijs weer opnieuw naar moeten worden gekeken en met name vanuit een nieuw op te stellen missie en visie van de nieuwe I-organisatie DDFK (team Gegevens en Applicaties). Deelproject GIB Het deelproject Geo-Informatie Beheereenheid (GIB) heeft één beoogde fase concreet afgerond met een resultaatsnotitie aan het Directeuren Overleg DDFK begin Deze zogenaamde WAT-fase heeft aangegeven op welke vormen van geo-informatie het GIB zich zou gaan richten. Daarbij zijn ook eerste inschattingen van benodigde capaciteit en jaarlijks budget aangegeven. De tweede HOEfase is gedeeltelijk uitgewerkt met o.a. eerste procesbeschrijvingen, functieprofielen en een aanzet voor aanbesteding van landmeetkundige inwinning van grootschalige topografie. De verdere uitwerking van de benodigde geo-organisatie, inclusief het beheer van de BGT zal moeten worden vormgegeven binnen het lopende plaatsingsproces en de verdere uitwerking van afdeling Bedrijfsvoering. Deelproject IBAG Dit deelproject Integratie Basisregistraties Adressen en Gebouwen (IBAG) is pas begin dit jaar formeel toegevoegd aan het project OBRI, mede naar aanleiding van de migratie van de BAG-omgeving van gemeente Ferwerderadiel naar een andere leverancier en de ICT-omgeving van Leeuwarden. Van de beoogde doelstellingen is vooralsnog alleen een eerste uitwerking van veel toegepaste procesactiviteiten behaald en is er een inschatting gemaakt van de gezamenlijk benodigde capaciteit voor het beheer van de BAG. De verdere uitwerking van het gezamenlijke beheer van de BAG zal moeten worden vormgegeven binnen het lopende plaatsingsproces en de verdere uitwerking van afdeling Bedrijfsvoering. Deelproject VGI Het deelproject Verbetering Geo-Informatie (VGI) heeft grotendeels via het deelproject BGT een gezamenlijke softwareomgeving voor de opbouw en het beheer van de BGT bereikt, die ook overeenstemt met de keuze van Leeuwarden. Hiermee is tevens de aangezet gegeven voor een eenduidige CAD- (teken)omgeving (Microstation) daar waar er in eerste instantie nog met drie verschillende CADomgevingen werd gewerkt. Verder zijn er stappen genomen naar één gezamenlijke geografische raadpleegomgeving (NedBrowser) die in overleg bepaald voorlopig blijft afwijken van de keuze van Leeuwarden. Via deze raadpleegomgeving zijn inmiddels ook de nodige geo-basisbestanden in gezamenlijke vorm beschikbaar voor het gehele DDFK-gebied (GBKN, BGT in opbouw, Kadastrale kaart, luchtfoto's, BAG-geometrie). Tot slot is er inmiddels ook een gezamenlijke software-optie geïmplementeerd voor de nieuwe opzet van de Basisregistratie Kadaster, die nu door het Rijkskadaster geïntegreerd wordt aangeboden. Deze gegevens zullen ook via de gezamenlijke geografische raadpleegomgeving beschikbaar worden gesteld. De verdere uitbouw van de gezamenlijke geo-informatievoorziening zal moeten worden uitgewerkt door nieuw te benoemen functionarissen in het beoogde team Gegevens en Applicaties van de afdeling Bedrijfsvoering. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

67 Transitie ICT naar Leeuwarden Voorbereidingen op de ICT-migratie/verhuizing zijn voldoende op schema (applicatie-inventarisaties, opstarten werkgroepen, site survey, et cetera). Uitstel ambtelijke fusie per 1 januari 2016 heeft enige verstoring veroorzaakt in de organisatie, maar is goed opgepakt. Als gevolg van uitstel ambtelijke fusie is het scenario van de ICT-migratie opnieuw vastgesteld (en akkoord bevonden door de stuurgroep ICT-migratie). Afspraken met Centric in gang gezet ten behoeve van de verhuizing van de Centric applicaties (in het bijzonder met betrekking tot BAG en Burgerzaken); in overleg met Centric, SSL (Shared Servicecentrum Leeuwarden) en DDFK. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt over vervolg implementatie / inrichting PIMS, GISVG en Key2Financien. PIMS is het Personeel Informatiesysteem dat al in gebruik was bij de gemeenten Kollumerland c.a., Dantumadiel en Dongeradeel, maar dat ingericht moest worden voor de nieuwe organisatie. GISVG en Key2Financiën zijn het belastingpakket en het financiële pakket waar de nieuwe organisatie gebruik van gaat maken. De gemeente Dantumadiel en Dongeradeel gebruikten deze applicaties al. Voor alle drie projecten geldt, dat deze in een aparte projectenstructuur zijn opgepakt. Medewerkers zijn en worden op frequente basis geïnformeerd over de (voorbereidingen op de) ICTmigratie naar SSL: per mail, intranet (Viadesk) en informatiebijeenkomsten. CMT, AB/DB en Colleges zijn bijgepraat over voortgang (voorbereidingen) ICT-migratie. Periodiek projectoverleg met de projectkerngroep (ICT, Financiën, P&O en Communicatie). Het SSL is begonnen met het klaarzetten (verhuizen/migreren) van applicaties conform de applicatielijst DDFK (die status verhuizen hebben). Een aantal van deze applicaties kunnen inmiddels getest worden, bij andere applicaties is inzet van leverancier vereist. Communicatie en crisisbeheersing Communicatie Communiceren is en blijft belangrijk. Daarnaast is het vaak ook lastig. Heeft de ontvanger de boodschap goed begrepen? Iedereen geeft er een eigen interpretatie aan. Zorg dat je vraagt naar een feedback. Is de boodschap overgekomen zoals je wilt dat die overkomt? De medewerkers van communicatie worden vaak ingezet bij de projecten. Niet alleen wat gemeentelijke projecten betreft, maar ook in ANNO en DDFK verband. De maatschappij verandert en de gemeenten moeten mee. Inspelen op nieuwe mogelijkheden, wijzen van communiceren, het blijft een uitdaging. De communicatiemensen blijven hier een rol inspelen. Crisiscommunicatie De crisiscommunicatie in Veiligheidsregio Fryslân wordt verder geprofessionaliseerd. Een team van communicatieprofessionals staat paraat die, ten tijde van een crisis of grootschalig ongeluk, de communicatie in goede banen kan leiden. De training en oefening van deze mensen gaat door. Crisisbeheersing De gemeenten zijn, naast politie, brandweer en geneeskundige tak, een volwaardige partner in de crisisbeheersing. Een groepje Officieren van Dienst (OvD s) bevolkingszorg is opgeleid en worden herhaaldelijk getraind en geoefend. Samen met de OvD s van de andere operationele diensten wordt ter plekke van het incident de ernst van de situatie en de noodzakelijke acties beoordeeld. De OvD Bevolkingszorg stuurt in eerste instantie de gemeentelijke kolom aan. Voor de OvD s Bevolkingszorg is onlangs besloten dat zij vanaf 1 januari 2016 in een piket meedraaien. De gemeente Kollumerland c.a. werkt hierin samen met de gemeenten Dantumadiel en Dongeradeel. Met ingang van 1 maart 2016 is de gemeente Ferwerderadiel hieraan toegevoegd. Dat zijn tevens de bijstandsgemeenten van Kollumerland c.a. ten tijde van een crisis of groot ongeluk. In het district Noordoost zijn zes OvD s Bevolkingszorg. De gemeente Kollumerland c.a. levert één OvD. Naast de OvD levert Kollumerland c.a. ook een Expert Leidinggevende team Bevolkingszorg. De inrichting van de crisisbeheersing in Kollumerland c.a. voldoet aan de wettelijk gestelde eisen. De medewerkers met een rol in de crisisbeheersing worden verder opgeleid, getraind en geoefend. In Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

68 2015 zijn deze activiteiten met een intensieve inzet van mensen en middelen gecontinueerd. Dit om de gemeentelijke kolom in het kader van de crisisbeheersing goed neer te blijven zetten. Rechtmatigheid De uitkomsten van de reguliere interne controles en uitgevoerde specifieke rechtmatigheidscontroles hebben geen dusdanige bijzonderheden opgeleverd dat op basis daarvan procesaanpassingen nodig zijn c.q. worden aanbevolen. DDFK van samenwerking naar ambtelijke fusie De ambtelijke fusie heeft geen doorgang kunnen vinden per 1 januari In de begroting 2015 was al aangegeven dat het proces een zeer korte doorlooptijd had, onzekerheden met zich meebracht en veel zou vragen van de medewerkers en dat is gebleken in De opdracht is op dit moment nog om te komen tot een ambtelijke fusie per 1 januari 2017 en ook dit zal in 2016 het nodige vergen van iedereen. Op 23 maart 2016 is door de gemeenteraden van Ferwerderadiel, Dongeradeel en Kollumerland c.a. besloten om in ieder geval met deze drie gemeenten tot een herindeling te komen per 1 januari De gemeente Dantumadiel heeft op 29 maart 2016 besloten om niet mee te doen met de herindeling. Dit betekent in ieder geval dat deze drie gemeenten extra middelen gaan ontvangen vanuit de rijksoverheid zodra de zogenaamde Arhi-procedure (Wet Algemene regels herindeling gemeenten) is opgestart. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

69 Verbonden partijen Verbonden partijen worden volgens het BBV als volgt gedefinieerd: een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de provincie of gemeente zowel een bestuurlijk als een financieel belang heeft. Bij het opstellen van de programmabegroting van vorig jaar is de spreekwoordelijke stofkam door de paragraaf verbonden partijen gehaald. Hierbij bleek dat een groot aantal zaken niet aan de feitelijke definitie van een verbonden partij voldeed. Deze zaken zijn uit de paragraaf verwijderd waardoor er enerzijds een aanzienlijk beknoptere lijst is ontstaan in vergelijking met voorgaande jaren en anderzijds er nu een lijst voorligt die aan de definitie voldoet. In onze gemeente is geen algeheel beleid geformuleerd t.a.v. verbonden partijen. In voorkomende gevallen wordt met betrekking tot specifieke ontwikkelingen of bijzonderheden aangaande de verbonden partijen aan B&W c.q. de raad gerapporteerd. Daar waar het cijfermateriaal voor het jaar 2015 niet aanwezig was ten tijde van het opstellen van deze paragraaf zijn zo recent mogelijke cijfers gehanteerd. Programma Naam Rechtsvorm Aard belang 1. Sturende en NOFA-samenwerking gem.reg. bijdrage expl. dienstverlenende Kabel Noord n.v. aandelen Gemeente Bank Nederlandse Gemeenten n.v. aandelen Eneco n.v. aandelen DDFK-gemeenten gem.reg. bijdrage expl. 2. Wonen en werken Recreatieschap de Marrekrite gem.reg. bijdrage expl. in netwerken Hûs en Hiem gem.reg. bijdrage expl. 3. Sociale kwaliteit Werk-/Leerbedrijf NoardEast gem.reg. bijdrage expl. Fryslân (NEF) Veiligheidsregio Fryslân (VRF), gem.reg. bijdrage expl. onderdeel gezondheid Kredietbank Nederland gem.reg. kap.verstrekking Sociaal Domein Fr. Gemeenten 5. Leefkwaliteit Afvalsturing Fryslân / Omrin n.v. aandelen Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing (voorheen Milieuadviesdienst) gem.reg. bijdrage expl. 7. Fysieke en sociale Veiligheid Veiligheidsregio Fryslân (VRF), onderdeel veiligheid gem.reg. bijdrage expl. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

70 Welstandszorg Hûs en Hiem a. Gevestigd te Leeuwarden. b. Deelnemers: alle Friese gemeenten (excl. Tytsjerksteradiel) c. Openbaar belang: de belangen van de gemeente op het gebied van bouwkunst en landschappelijke schoonheid worden door deze voor heel Fryslân opererende instantie behartigd. d. Financieel belang: de bijdrage in de kosten is naar rato van de afgenomen dienstverlening en wordt in rekening gebracht bij de vergunningaanvragers. Eventuele exploitatietekorten worden gedragen door de gemeente op basis van aantal inwoners. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: zie punt f. f. Financiële positie: de omvang van het eigen vermogen en het vreemd vermogen van Hûs en Hiem bedroeg begin 2015 respectievelijk en en ultimo 2015 respectievelijk en g. Het resultaat van Hûs en Hiem over 2015 bedroeg positief. Recreatieschap de Marrekrite a. Gevestigd te Leeuwarden. b. Deelnemers: de provincie Fryslân en 22 Friese gemeenten. c. Openbaar belang: het schap behartigt de gemeenschappelijke belangen van de gemeenten en provincie op het gebied van watersport en voert het beheer en onderhoud aan het fietsknooppuntennetwerk uit. Daarnaast beheert het schap een baggerfonds waarin de gemeenten jaarlijks een bijdrage storten. d. Financieel belang: in totaliteit De bijdrage voor de waterrecreatie bedroeg De provincie betaalt 44% en de gemeenten betalen gezamenlijk 56% van de exploitatiekosten, waarbij de bijdragen van de gemeenten gebaseerd zijn op: 40% op basis van het aantal inwoners per gemeente; 40% op basis van het aantal watersportovernachtingen per gemeente; 20% op basis van het aantal meters Marrekrite-voorzieningen per gemeente. De bijdrage aan het baggerfonds bedroeg 1.444; De bijdrage voor het ontwikkelingsbeheer landrecreatie bedraagt De provincie betaalt niet mee aan de landrecreatie. De bijdrage van de gemeenten is gebaseerd op: 40% op basis van het aantal inwoners per gemeente; 40% op basis van het aantal watersportovernachtingen per gemeente; 20% op basis van het aantal meters Marrekrite-voorzieningen per gemeente. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: op termijn gaat de Marrekrite het beheer en onderhoud uitvoeren aan de wandelnetwerken. f. Financiële positie: het eigen vermogen en vreemd vermogen van de Marrekrite over 2015 bedraagt naar verwachting respectievelijk g, Het verwachte resultaat van de Marrekrite over 2015 is -/ Werk-/Leerbedrijf NoardEast Fryslân a. Gevestigd te Kollum/Dokkum. b. Deelnemers: de gemeenten Dantumadiel, Dongeradeel, Ferwerderadiel en Kollumerland c.a. c. Openbaar belang: Werk-/Leerbedrijf NoardEast Fryslân (NEF) voert voor de genoemde deelnemers de Wet Sociale Werkvoorziening uit en sinds 2014 daarnaast de gemeentelijke re-integratietaken. Vanaf 2015 zijn deze taken ondergebracht in de Participatiewet. d. Financieel belang: zie punt g. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: het jaar 2015 heeft, als vervolgstap op de fusie en de invlechting met de intergemeentelijke sociale diensten, in het teken gestaan van het zo efficiënt mogelijk uitvoeren van de diverse onderdelen van de Participatiewet. f. Financiële positie: het eigen vermogen en vreemd vermogen ultimo 2015 bedroeg respectievelijk en g, Het resultaat van NEF over 2015 is ongeveer negatief (na vorming van een aantal bestemmingsreserve ad ) terwijl er op begrotingsbasis een negatief resultaat van zo n anderhalf miljoen werd verwacht. Oorzaken van het aanzienlijk betere resultaat waren voornamelijk de meevallende subsidieresultaten en het fors betere bedrijfsresultaat. Dit alles betekent dat de geraamde gemeentelijke bijdrage van zo n uiteindelijk zo n bedroeg. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

71 Veiligheidsregio Fryslân (VRF), onderdeel gezondheid a. Gevestigd te Leeuwarden. b. Deelnemers: alle Friese gemeenten. c. Openbaar belang: gemeenten zijn verplicht een hulpverleningsdienst te hebben. De VRF voert de onderdelen (jeugd)gezondheidszorg, zorg, crisis en advies en brandweer en veiligheid uit voor de Friese gemeenten. d. Financieel belang: e. Verandering in belang/ontwikkelingen: door de recente herschikking van de begroting van de VRF is er beter inzicht is in de keuzemogelijkheden ten aanzien van de afname van de diverse producten. Hier zal vanuit de beleidshoek van onze gemeente aandacht voor moeten komen. Er zullen mogelijk keuzes moeten worden gemaakt over de wenselijkheid van het al dan niet aanhouden van bepaalde producten. Eventuele bezuinigingen bij de VRF zullen verband moeten houden met de kwaliteit van de uit te voeren taken welke in het geval van bezuinigingen naar beneden bijgesteld zullen moeten worden. Besloten is om de VRF het basistakenpakket JGZ ook per 2015 uit te laten voeren. f. Financiële positie: het eigen vermogen van de VRF bedraagt ultimo 2015 ongeveer 2,1 miljoen Het vreemd vermogen bedraagt ultimo 2015 zo n 52,7 miljoen. g, Het resultaat van de VRF (na bovengenoemde bijdrage) over 2015 is nihil. Het resultaat voor de gemeentelijke bijdrage bedroeg negatief. Dit negatieve resultaat is mede veroorzaakt door een verdelingscorrectie met betrekking tot de WABO (waarbij de VRF in 2015 het negatieve effect hiervan zelf heeft opgevangen) en een nabetaling van premies Zorgverzekeringswet over Kredietbank Nederland a. Vestiging: Rechtspersoon statutair gevestigd te Leeuwarden. b. Deelnemers: 120 gemeenten verspreid over geheel Nederland (van waddenkust tot Belgische grens). In al deze gemeenten wordt de sociale kredietverlening verzorgt. Met 60 van die gemeenten heeft de Kredietbank Nederland ook (geheel of gedeeltelijk) een contract voor schuldhulpverlening. c. Openbaar belang: de Kredietbank Nederland wil op langere termijn een toonaangevende bank zijn en blijven, die zoveel mogelijk streeft naar een aanpak waarbij in samenwerking met overige partijen in het maatschappelijk veld aan cliënten een passend pakket van diensten wordt geboden m.b.t. het oplossen van schulden, het leren omgaan met inkomen en uitgaven, het voorkomen van recidive en het verstrekken van sociale kredieten. Deze diensten en cliëntgerichte aanpak heeft als doel om te komen tot een structurele totaaloplossing van schulden en daarmee verband houdende problematiek om aldus bij te dragen aan het optimaal functioneren van individuele huishoudens, zodat zij duurzaam kunnen blijven deelnemen aan de maatschappij. d. Financieel belang: Voor Kollumerland c.a. verzorgt de Kredietbank Nederland de sociale kredietverlening. Ter financiering van dit product trekt de bank middelen aan bij de deelnemende gemeenten tegen een rentevergoeding. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: vanaf februari 2007 worden er bij de Kredietbank Nederland (GKB) geen diensten meer afgenomen op het gebied van schuldhulpverlening, preventie en het leren omgaan met inkomen en uitgaven. Sedert die datum wordt de schuldhulpverlening in eigen beheer uitgevoerd in samenwerking met de gemeente Achtkarspelen op basis van een dienstverleningsovereenkomst. f. Financiële positie: het eigen vermogen en het vreemd vermogen ultimo 2015 is nog niet bekend. g. Het resultaat van de Kredietbank Nederland over 2015 is nog niet bekend. Het resultaat over 2014 bedroeg een verlies van Door reorganisatie en de daaruit voortkomende kostenreductie verwacht men in de nabije toekomst weer een positief resultaat te kunnen behalen. Centrumregeling Sociaal Domein Friese gemeenten a. Gevestigd te Leeuwarden b. Deelnemers: 23 Friese gemeenten c. Openbaar belang: beleidsvoorbereiding ten behoeve van de wettelijke taken op terrein van jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning en participatie en de inkoop ten behoeve van wettelijke taken op het terrein van jeugdzorg en maatschappelijke ontwikkeling doelmatig en kwalitatief hoogwaardig te organiseren met de Friese gemeenten. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

72 d. Financieel belang: de kosten voor uitvoering van de taken van de centrumgemeente worden verdeeld onder alle Friese gemeenten, deels op basis van inwonersaantal en deels op basis van het percentuele aandeel cliënten Jeugdwet. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: deze centrumregeling (gemeente Leeuwarden is centrumgemeente) is 2015 gestart en recentelijk is er een evaluatie geweest op basis waarvan procesverbeteringen zullen worden voorgesteld. f. Financiële positie: n.v.t. g. Resultaat over 2015: n.v.t. Afvalsturing Fryslân / Omrin a. Gevestigd te Leeuwarden. b. Deelnemers: Friese gemeenten. c. Openbaar belang: het transporteren en verwerken van huishoudelijk restafval en groente-, fruit- en tuinafval; daarnaast zamelt Omrin ook andere afvalstromen voor verwerking in. d. Financieel belang: de kosten voor het inzamelen en verwerken worden verrekend op basis van de ingezamelde hoeveelheden afval; daarnaast bezit onze gemeente een aandelenkapitaal van (aanschafwaarde); jaarlijks wordt over dit bedrag 7% aan dividend uitgekeerd. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: geen. f. Financiële positie: de omvang van het eigen vermogen en het vreemd vermogen van Omrin aan het begin en aan het einde van 2015 is nog niet inzichtelijk. g. Het verwachte resultaat van Omrin over 2015 bedraagt positief. Veiligheidsregio Fryslân (VRF), onderdeel veiligheid a. Gevestigd te Leeuwarden. b. Deelnemers: alle Friese gemeenten. c. Openbaar belang: gemeenten zijn verplicht een hulpverleningsdienst te hebben. De VRF voert de onderdelen (jeugd)gezondheidszorg, zorg, crisis en advies en brandweer en veiligheid voor de Friese gemeenten. d. Financieel belang: (inclusief kosten wabo-taken en crisisbeheersing), de kosten worden per gemeente verdeeld op basis van het inwonertal. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: per 2014 is de districtsbrandweer Noordoost Fryslân opgegaan in de VRF. De initiële overgang is goed verlopen waarbij er op dit moment nog de nodige processen lopen om te komen tot de uiteindelijk gewenste geharmoniseerde organisatie. f. Financiële positie: het eigen vermogen van de VRF bedraagt ultimo 2015 ongeveer 2,1 miljoen Het vreemd vermogen bedraagt ultimo 2015 zo n 52,7 miljoen. g, Het resultaat van de VRF (na bovengenoemde bijdrage) over 2015 is nihil. Het resultaat voor de gemeentelijke bijdrage bedroeg negatief. Dit negatieve resultaat is mede veroorzaakt door een verdelingscorrectie met betrekking tot de WABO (waarbij de VRF in 2015 het negatieve effect hiervan zelf heeft opgevangen) en een nabetaling van premies Zorgverzekeringswet over Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing (FUMO) a. Gevestigd te Leeuwarden. b. Deelnemers: alle Friese gemeenten, provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân. c. Openbaar belang: de FUMO voert een aantal milieutaken voor de aangesloten gemeenten uit, waaronder het milieudeel van de omgevingsvergunning voor de zwaarste inrichtingen, waarvoor de gemeenten in het kader van de Wabo/besluit omgevingsrecht (Bor) bevoegd gezag zijn; ook geeft de dienst op verzoek specialistische adviezen. d. Financieel belang: Gemeenten betalen een bijdrage in de vaste kosten van deze gemeenschappelijke regeling; extra afgenomen diensten worden tegen tarief verrekend; het beleid is erop gericht de bijdrage te verlagen en de diensten zo marktconform mogelijk aan te bieden. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: per 1 januari 2014 is de MAD overgegaan in de FUMO, de Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing. Deze nieuwe, provinciebrede, organisatie legt zich toe op de uitvoering van vergunningverlening, toezicht en handhaving op het gebied van het omgevingsrecht voor de deelnemende partijen. Het is de verwachting dat er op korte termijn verplicht nog meer taken over gaan naar de FUMO. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

73 f. Financiële positie: het eigen vermogen ultimo 2015 was gelijk aan het gerealiseerde resultaat over 2015 en bedroeg ruim 1,1 miljoen en het vreemd vermogen bijna 1,3 miljoen. g. Het resultaat van de FUMO over 2015 bedroeg zo n 1,1 miljoen positief (na gemeentelijke bijdragen nihil). NOFA-samenwerking a. Gevestigd te Buitenpost. b. Deelnemers: de gemeente Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradeel en Kollumerland c.a. c. Openbaar belang: NOFA staat voor Noordoost Friese Aanpak en is een samenwerkingsverband tussen de gemeenten Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradeel en Kollumerland c.a.; in 2004 is hiertoe door de raad een gemeenschappelijke regeling vastgesteld; beoogd wordt door middel van samenwerking voordelen binnen te halen. d. Financieel belang: de kosten van de gemeenschappelijke regeling worden over de vier gemeenten verdeeld met het inwonertal als verdeelsleutel; voor projecten die voortvloeien uit de NOFAsamenwerking geldt dat deze in de begroting worden opgevoerd via de gebruikelijke procedure, inclusief een voorstel over de verdeling van de kosten. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: in de praktijk beperkt de NOFA-samenwerking zich vooral nog op het project Vital Rural Area. De uren van de medewerkers van de NOFA-organisatie richten zich daarnaast vooral op de verdere ontwikkeling van ANNO, de Agenda Netwerk Noordoost (Sociaal Economische Masterplan). f. Financiële positie: n.v.t. g. Het verwachte resultaat: n.v.t. Kabel Noord a. Gevestigd te Dokkum. b. Deelnemers: de gemeenten Ameland, Dantumadiel, Dongeradeel, Kollumerland c.a. en Schiermonnikoog. c. Openbaar belang: deze N.V. verzorgt het radio- en televisiesignaal, alsmede telefoon- en internetverbindingen in de huishoudens van de aangesloten gemeenten. d. Financieel belang: onze gemeente is aandeelhouder voor 1809 aandelen à 453,75; de gemeenten dienen als achtervang bij eventuele verliezen, echter Kabel Noord is een financieel gezond bedrijf. In verband met de verglazing en het op peil houden van de reserves wordt er conform de bij de gemeente Kollumerland bekende informatie de komende jaren geen dividend uitgekeerd door kabel Noord. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: recentelijk is besloten om over te gaan tot het verglazen van het kabelnetwerk van Kabel Noord. f. Financiële positie: van het eigen en vreemd vermogen van Kabel Noord over 2015 is nog geen beeld. Uit de cijfers van de voorgaande jaren blijkt wel dat het eigen vermogen (significant) hoger is dan het vreemd vermogen. g. Van het resultaat van Kabel Noord over 2015 is nog geen beeld. Uitgaande van de cijfers van de voorgaande jaren wordt wederom een positief bedrijfsresultaat verwacht. Bank Nederlandse Gemeenten a. Gevestigd te Den Haag. b. Deelnemers: de meeste gemeenten in Nederland. c. Openbaar belang: BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. De bank verzorgt het overgrote deel van de inkomsten- en uitgavenstroom van onze gemeente. Ook zijn de meeste langlopende leningen bij de BNG ondergebracht. d. Financieel belang: onze gemeente is aandeelhouder voor aandelen à 2.50; vanuit ons aandelenbezit ontvangen wij jaarlijks een dividenduitkering; in 2015 is een bedrag van ontvangen wat betrekking had op het jaar De oorzaak van de afname van het dividend voor de eerstkomende jaren is gelegen in de verwachte toekomstige regelgeving (ten aanzien van het minimaal aan te houden vermogen), genaamd Basel III, waar de BNG aan zal moeten voldoen. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: vanaf 2013 zijn gemeenten verplicht om deel te nemen aan het schatkistbankieren wat betekent dat overtollige publieke middelen bij de staat aangehouden moeten worden. De BNG faciliteert de gemeenten ten einde een zo efficiënt mogelijke uitvoering van de nieuwe wet mogelijk te maken. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

74 f. Financiële positie: het eigen vermogen van de BNG bedroeg ultimo ,2 miljard en het vreemd vermogen 145 miljard. g. De nettowinst over 2015 bedroeg 226 miljoen. Eneco a. Gevestigd te Rotterdam. b. Deelnemers: 60 gemeenten in Nederland. c. Openbaar belang: Eneco verzorgt de levering van energie. d. Financieel belang: ons aandeel in dit bedrijf bestaat uit 4002 aandelen met een nominale waarde van 100 per stuk. Jaarlijks wordt dividend ontvangen, zo hebben we in 2015 ongeveer ontvangen wat betrekking had op het boekjaar De dividenduitkering over 2015 bedraagt naar verwachting 19,72 per aandeel, in totaal zo n e. Verandering in belang/ontwikkelingen: geen. f. Financiële positie: het eigen vermogen van Eneco bedroeg ultimo ,.3 miljard. Het vreemd vermogen bedroeg 4,5 miljard. g. Het resultaat van Eneco over 2015 bedroeg positief 208 miljoen. DDFK-gemeenten a. Gevestigd te Dokkum. b. Deelnemers: de gemeenten Dantumadiel, Dongeradeel, Ferwerderadiel en Kollumerland c.a. c. Openbaar belang: gebundelde uitvoeringsorganisatie voor de genoemde gemeenten. d. Financieel belang: de gemeenten dragen op basis van een overeengekomen verdeelsleutel bij in de (uitvoerings)kosten van de GR. e. Verandering in belang/ontwikkelingen: per is deze gemeenschappelijke regeling ingesteld waarbij het de bedoeling was dat het personeel per onder de GR zou worden gebracht. Dit is zoals bekend niet gebeurd en momenteel (in 2016) vallen uitsluitend de gemeentelijke ICT-budgetten onder de GR. f. Financiële positie: niet van toepassing op het jaar g. Het verwachte resultaat: over 2015 was er geen sprake van een financieel resultaat. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

75 Grondbeleid Algemeen Om huizen te bouwen, nieuwe gebieden te ontwikkelen, wegen en andere openbare voorzieningen aan te leggen, moet over de grond worden beschikt die daarvoor bestemd is. Die grond is in beperkte mate aanwezig en dus schaars. Bij de verdeling ervan is een grote taak voor de gemeente weggelegd, zodat die ervoor kan zorgen dat de gewenste ruimtelijke ontwikkelingen ook echt gerealiseerd worden. Dat kan door zelf gronden te verwerven of door er voor te zorgen dat private eigenaren de gewenste bestemming invullen. Het grondbeleid richt zich op de markt waar de grond wordt gekocht, geëxploiteerd, ontwikkeld en verkocht. Het hele palet aan instrumenten dat de gemeente ter beschikking staat om ruimtelijke doelstellingen te realiseren, wordt grondbeleid genoemd. Het nieuwbouwbeleid van Kollumerland c.a. is voor een belangrijk deel gericht op inbreiding. Voor Kollum is het uitgangspunt, dat het realiseren van woningbouw een bijdrage levert aan het versterken van de regionale centrumfunctie. Dit sluit aan bij het provinciaal beleid. Uitgangspunt bij de toekenning van woningcapaciteit buiten Kollum en Kollumerzwaag is, dat er binnen de kaders van het woonprogramma maatwerk wordt geleverd. Nota grondbeleid De voorschriften van het besluit begroting en verantwoording (BBV) verlangen dat de gemeenteraad een visie heeft op het grondbeleid en formuleert hoe dat te realiseren. In haar vergadering van 6 februari 2014 heeft de gemeenteraad de herziene nota grondbeleid Kollumerland c.a vastgesteld. In de voorgeschreven paragraaf grondbeleid bij de begroting en jaarrekening worden een aantal van de facetten uit deze nota grondbeleid nader toegelicht, naast de actuele (financiële) stand van zaken. Voor het overige wordt verwezen naar de hiervoor genoemde nota grondbeleid. Samenhang met programma s Het grondbeleid van de gemeente Kollumerland c.a. heeft invloed op en samenhang met de realisatie van diverse raadsprogramma s. Het grondbeleid dient dienstbaar te zijn aan de gemeentelijke doelstellingen. Het dient te worden ingezet om doelstellingen van de andere beleidsaspecten binnen de gemeente mede mogelijk te maken. Hierbij moet gedacht worden aan ruimtelijke ordening en volkshuisvesting, economie, verkeer en vervoer, sport en recreatie e.d. Daarnaast heeft het grondbeleid een grote financiële impact. De eventuele baten, maar vooral de financiële risico s zijn van belang voor de algemene positie van de gemeente Kollumerland c.a. Grondbeleid Kollumerland c.a. Het grondbeleid binnen de gemeente Kollumerland c.a. is vastgelegd in de (herziene) nota grondbeleid. Op basis van actuele (mark)ontwikkelingen heeft er een verschuiving plaatsgevonden van actief naar faciliterend grondbeleid waarbij steeds aansluiting wordt gezocht met het actuele woonplan (woningbouwbeleid) en woonprogramma. Faciliteren van de markt vraagt een andere werkwijze dan zelf bouwgrond produceren. Ondanks het afstoten van gronden die de gemeente de komende 20 jaar naar verwachting niet nodig heeft, zal met de aanwezige posities gewoon actief worden doorgegaan. Maar nieuwe initiatieven van derden moeten meebetalen aan de ambtelijke en bestuurlijke kosten van planvorming. Waar vroeger de kosten op de eigen bestemmingsplannen werden verantwoord, moet dat nu contractueel worden overeengekomen. De vastgestelde criteria betreffende het aankoopbeleid strategisch gelegen (bouw)grond blijven ongewijzigd. Tot een verwervingsbedrag van berust het mandaat bij het college, daarboven bij de gemeenteraad. Naast minnelijke verwerving staan de gemeente instrumenten als onteigening, het voorkeursrecht, en de nieuwe grondexploitatiewet ter beschikking. Risico s In het kader van die actieve grondpolitiek loopt de gemeente zoals gezegd risico s. Als algemene risico s in de grondexploitatie worden genoemd: Loon- en prijsontwikkelingen Mutaties in woningbouwcontingenten Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

76 Fluctuaties op de aankoopmarkt Planschades Milieuschades / -saneringen Rente- en waarde risico s bij (vroegtijdige) strategische grondaankopen Archeologische belemmeringen Om de risico s binnen de grondexploitatie te beperken zijn de volgende maatregelen van kracht: Zorgvuldige afweging tussen vroegtijdige aankoop en te lopen renterisico s Jaarlijkse toetsing boekwaarde marktwaarde, gronden buiten exploitatie Financiële haalbaarheidstoets nieuwe exploitatiegebieden Nauwkeurige raming te verwachten exploitatielasten en -baten Uitgangspunt: minimaal kostendekkende exploitaties Jaarlijks actualiseren en herzien van bestaande exploitatieopzetten Toepassen marktconforme uitgifteprijzen Treffen van een voorziening voor geraamde (onafwendbare) verliezen Het aanhouden van een financiële (weerstand)buffer Bij het berekenen van de te lopen risico s bij grondexploitaties wordt uitgegaan van het risico volgens de IFLO norm (10% van het geïnvesteerd en 10% van het nog te investeren vermogen), tenzij uit een scenarioanalyse blijkt dat met een hoger risico rekening moet worden gehouden. De IFLO norm is door de Inspectie Financiën Lagere Overheden ontwikkeld voor artikel 12 gemeenten. Weerstandscapaciteit De reserve grondbedrijf fungeert als een stootblok tussen het grondbedrijf en de algemene dienst. Bij onverhoopte tegenvallers (verliezen) hoeft dan geen beroep te worden gedaan op de budgetruimte van de algemene dienst. De begrotingspositie van de algemene dienst wordt evenmin plotseling verstoord. De reserve grondbedrijf wordt gevoed door de gerealiseerde winsten en noodzakelijke toevoegingen vanuit de saldi-reserve van de algemene dienst. Tot de uitgaven van de reserve behoren stortingen in complexen met een feitelijk tekort en overboeking van overschotten naar de algemene dienst. Bij het vaststellen van de nota grondbeleid 2013, alsmede de nota reserves en voorzieningen 2014 heeft de raad besloten dat een eventuele verplichte afstorting ten gunste komt van de saldi-reserve van de algemene dienst. De benodigde weerstandscapaciteit wordt jaarlijks ten tijde van de vaststelling van de jaarrekening bepaald. De omvang van de reserve grondbedrijf bedraagt minimaal 50% en maximaal 150% van de op basis van de IFLO dan wel scenarioanalyse over minimaal 10 jaar berekende risico s. Dualisme binnen grondbeleid De raad streeft er naar om ook binnen het grondbeleid invulling te geven aan de, mede door het dualisme ontstane rollen, van raad en college, te weten: de raad stelt kaders over de inzet van het grondbeleidsinstrumentarium; de raad stelt middelen ter beschikking; het college handelt, koopt en verkoopt binnen deze kaders; de raad controleert de uitvoering van deze kaders. De gemeenteraad stelt de economische haalbaarheid van de exploitatieopzet van een gebied vast, stelt een raamkrediet beschikbaar waar het college mee aan de slag kan en stelt de verkoopprijs van de grond bij aanvang van de exploitatie vast. Uitgangspunt is een in financieel-economische zin minimaal sluitende exploitatie. Het college is belast met het realiseren/uitvoeren van de door de raad in de exploitatieopzet gestelde kaders en doelen, waaronder het verkopen van de beschikbare bouwgrond. Jaarlijks worden alle lopende exploitatieopzetten ten tijde van het opmaken van het jaarwerk geactualiseerd en herzien. Het college legt aan de raad via deze paragraaf grondbeleid verantwoording af over de uitvoering en voortgang. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

77 Winst- verliesneming Het algemeen aanvaarde principe rondom winst en verlies komt voort uit goed Hollands koopmansgebruik: Gerealiseerde tekorten worden gedekt door middel van een storting in het complex en voor geraamde (voorziene) tekorten wordt een voorziening getroffen, beide ten laste van de algemene bedrijfsreserve (voorzichtigheidsprincipe). Winst wordt pas genomen als deze daadwerkelijk is verdiend bij afsluiting van het complex (realiteitsprincipe). Het BBV staat toe dat er onder bepaalde voorwaarden ook tussentijds winst mag worden genomen. Winst wordt tussentijds genomen als het complex een negatieve boekwaarde heeft en het saldo tussen nog te verwachten inkomsten en uitgaven positief is. Gronden in eigendom Een drietal categorieën grond kunnen we onderscheiden: 1. Bouwgrond in exploitatie (BIE) 2. Niet in exploitatie genomen (strategische) gronden (NIEGG) 3. Overige gronden De categorie 1 en 2 vielen tot en met het jaar 2015 onder het grondbedrijf en categorie 3 onder de Algemene Dienst. Op basis van nieuwe voorschriften treedt er met ingang van ten aanzien van de onder 2 genoemde gronden een wijziging op. Zolang de raad voor deze gronden, ook al zijn deze gronden anticiperend of strategisch aangekocht en is er sprake van een reëel bouwvoornemen, nog geen exploitatieopzet heeft vastgesteld, dan heeft de grond voortaan niet meer de status van NIEGG welke vallen onder het grondbedrijf, maar horen deze gronden te worden geadministreerd onder de algemene dienst (materiële vaste activa).. De jaarlijkse exploitatielasten van zowel de gronden onder 2 en 3 komen voortaan ten laste van de exploitatie algemene dienst. Gronden in exploitatie Kollum inbreidingsplan Van Broersmastrjitte In het inbreidingsplan Van Broersmastraat konden maximaal 4 woningen worden gebouwd. Twee kavels worden door de gemeente uitgegeven en twee kavels via de particuliere eigenaar. Eén van de particuliere kavels is een paar jaar geleden verkocht. Begin 2016 is één van de twee gemeentelijke kavels verkocht. Kollumerzwaag bedrijventerrein Harm Smidswei Op het nieuwe gedeelte van het bedrijventerrein aan de Harm Smidswei zijn in eerdere jaren twee bouwkavels verkocht. Na een lange periode van weinig belangstelling is er weer beweging op de markt zichtbaar. Inmiddels is er een kavel verkocht en is een tweede in optie gegeven. Het initiatief tot het realiseren van een bedrijfsverzamelgebouw is nog niet verder gekomen. Kollum bedrijventerrein Jumaheerd Het bedrijventerrein Jumaheerd is in handen van een projectontwikkelaar. Op het bedrijventerrein zijn nog drie kavels beschikbaar. Kollum Westenstein en Waterlelie De gronden zijn overgenomen door een ontwikkelaar en de percelen worden via een plaatselijke makelaars aangeboden. In 2015 zijn ca. 15 kavels in de verkoop gekomen. Mede door de aantrekkende woningmarkt en de gunstige prijsstelling zijn de meeste kavels inmiddels verkocht. Niet in exploitatie genomen (strategische) gronden Tot en met het verslagjaar 2015 was het uitgangspunt dat de jaarlijkse exploitatielasten van de in gemeentelijk bezit zijnde nog niet in exploitatie genomen gronden, na verrekening met eventuele opbrengsten uit pacht/huur, werden bijgeschreven op de boekwaarde. Volgens de voorschriften gold dit echter niet voor gronden die boven de marktwaarde uit waren gestegen. De jaarlasten van deze gronden kwamen ten laste van de exploitatie algemene dienst. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

78 Zoals hierboven eerder aangegeven is het ingaande niet meer toegestaan de jaarlijkse exploitatielasten bij te schrijven op de boekwaarde van de gronden, die nog niet de marktwaarde hebben bereikt. Deze lasten komen met ingang van het boekjaar 2016 ten laste van de exploitatie algemene dienst. Alle gronden waarvoor door de raad geen exploitatieopzet is vastgesteld, zijn verder conform de nieuwe voorschriften, uit de administratie van het grondbedrijf gelicht en overgeheveld naar de algemene dienst onder de zogenaamde materiële vaste activa. De marktwaarde van agrarische gronden in Fryslân trekken de laatste jaren geleidelijk weer aan. In zijn algemeenheid kan worden gesteld dat de marktwaarde van agrarische grond momenteel fluctueert tussen 40 en 50 duizend euro per hectare. De raad heeft eerder besloten vooralsnog een marktwaarde van agrarische gronden van per ha. in onze gemeente aan te houden, om de hoogte van de nodige afwaarderingen te bepalen. In 2011 heeft er op basis van dit uitgangspunt een afwaardering plaatsgevonden van boekwaarden. Omgekeerd is overigens een ophoging van de boekwaarden bij stijgende marktprijzen conform de voorschriften niet toegestaan. In 2015 kon wederom, in het kader van het ingezette verkoopbeleid, van de gronden buiten exploitatie, 13,8 ha. worden verkocht. De voorraad niet in exploitatie genomen gronden is daardoor op balansdatum verder afgenomen tot 27,5 ha, met een boekwaarde van een kleine 9 ton. Het afstoten van niet in exploitatie genomen gronden en het laten aansluiten van de actuele grondvoorraad op de marktvraag blijft een hoge prioriteit houden. Dit mede in het belang van de liquiditeitspositie van de gemeente. Overige gronden Deze categorie valt onder de Algemene Dienst en maakt derhalve geen deel uit van het grondbedrijf. De boekwaarde van deze gronden neemt niet jaarlijks toe aangezien de rente ten laste komt van de exploitatie. Huidige en toekomstige ontwikkelingen Woonoffensief, kavelaanbod en website Op 11 april 2015 heeft de gemeente voor de tweede keer meegedaan met het provinciale woonoffensief. Tijdens het woonoffensief is het actuele kavelaanbod en de regeling erfpacht gepresenteerd. Potentiële belangstellenden voor kavels en projecten konden zich laten voorlichten en inschrijven. Ook zijn diverse subsidie regelingen op het gebied van duurzame materialen en toepassingen gepresenteerd. Ook de netwerkfunctie van de bijeenkomst is door de deelnemende bedrijven wederom als zeer positief beoordeeld. In onze gemeente is het woonoffensief ook in 2015 samen met het Platform Wonen georganiseerd. In 2015 is extra aandacht gegeven aan het onder de aandacht brengen van het actuele kavelaanbod via de gemeentelijke website. De beschikbare informatie is beter bereikbaar geworden voor belangstellenden. Dit heeft in 2015 geresulteerd in een toenemende belangstelling voor de kavels en inmiddels ook tot een concrete verkoop van kavels in De grondprijzen zijn in 2015 geactualiseerd op basis van de marktsituatie en er wordt permanent gewerkt aan het verbeteren van de kwaliteit van het kaartmateriaal en de presentatie van de kavels. Dit alles met de bedoeling de verkoop van de gemeentelijke kavels te bevorderen. Beleidsvisie Wonen DDFK In 2015 heeft Thús Wonen een bod aan de gemeente gedaan voor 2016 in het kader van de nieuwe Woningwet. Dit bod betreft de prestaties van de corporatie in 2016 binnen de gemeente. Het bod van Thús Wonen aan de DDFK-gemeenten is door alle gemeenten geaccepteerd. Ook is in 2015 het concept van de Beleidsvisie Wonen DDFK opgesteld en het gemeentelijke en regionale woonprogramma geactualiseerd. De Beleidsvisie wordt in het eerste kwartaal van 2016 ter vaststelling aangeboden aan de gemeenteraad. Een raamovereenkomst voor de prestatieafspraken voor de komende 5 jaar zal samen met de concrete prestatieafspraken voor 2017 met de corporatie in 2016 worden uitgewerkt. Verkoop strategische gronden In 2015 zijn percelen aan de Tochmalaan verkocht en diverse overige (rest)percelen. Het onderzoeken van mogelijkheden voor het afstoten van strategische gronden en overige percelen is een doorlopend proces. Ook in 2016 zal op basis van de actuele situatie worden bekeken in hoeverre er Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

79 gronden kunnen worden verkocht en welke. De raad wordt over de voortgang van de verkopen periodiek geïnformeerd. Herstructurering Kollum-Zuidoost Het overleg met Thús Wonen is in 2015 geïntensiveerd om vooral de herstructurering een impuls te geven. Als concreet resultaat is na de sloop van de Halbertsmaflat in 2015 gestart met de nieuwbouw van een appartementencomplex op deze locatie. Inmiddels is het nieuwe appartementencomplex met 17 appartementen begin 2016 opgeleverd. De reacties op het complex zijn uitermate positief. Kollum bedrijventerrein Jumaheerd Het bedrijventerrein Jumaheerd is in eigendom van een projectontwikkelaar. Op het bedrijventerrein zijn dit jaar geen bouwkavels verkocht en hier zijn nog drie kavels beschikbaar. De uitgifte hiervan stagneert al enige jaren. De aangrenzende landbouwgronden beoogd voor een mogelijke uitbreiding van deze locatie zijn door de gemeente verkocht. Kollum watersport gebonden bedrijventerrein Dwarsried Het bedrijventerrein Dwarsried is niet in handen van de gemeente maar in eigendom van een projectontwikkelaar. Na een lange periode van stilstand zijn het afgelopen jaar hier twee bouwkavels verkocht die een invulling krijgen. De vraag naar specifieke watersport gebonden kavels op dit bedrijventerrein is niet groot. Er zijn nog geen watersportbedrijven gevestigd. Kollumerzwaag - Brinklocatie Eigenaar Thús Wonen heeft in 2015 het overleg over deze locatie met de gemeente weer opgepakt. De corporatie heeft met meerdere belangstellende partijen gesproken, maar concrete resultaten heeft dit nog niet opgeleverd. Kollumerzwaag - Cedelshof De projectmatige uitgifte van de 20 kavels in het plan Cedelshof is in volle gang vanaf april 2014, waarbij een groot deel van de kavels inmiddels door de ontwikkelaar is verkocht. In 2015 zijn de bouwactiviteiten in volle gang en een aantal woningen is reeds gereed. Maatwerk in de dorpen Gelet op de crisis op de woningmarkt heeft in 2015 geen verkoop plaatsgevonden van kavels in de dorpen. Wel is vanaf begin 2015 is het herstel van de woningmarkt duidelijk zichtbaar. Anticiperend op het herstel van de woningmarkt zijn inmiddels de grondprijzen waar nodig afgestemd op de actuele marktsituatie. In samenhang met het woonoffensief en het actualiseren van het kavelaanbod op de gemeentelijke website zijn in 2016 al de eerste concrete resultaten inmiddels zichtbaar in Kollumerzwaag. In het plan Saedkampe zijn twee kavels beschikbaar die allebei in optie zijn genomen. Westergeest Ljeppershiem In het bestemmingsplan voor Westergeest is een wijzigingsbevoegdheid opgenomen voor het terrein van Ljeppershiem voor het realiseren van een aantal kleinschalige verblijfsaccommodaties. Het eerdere initiatief is uiteindelijk niet verder gekomen, maar de gemeente is nu in gesprek met een lokale partij die hier interesse voor heeft getoond. Mocht het niet tot een toeristische invulling komen, dan kijken we naar alternatieven om het terrein gewoon te verkopen. Triemen - vml. schoollocatie de Bining In 2015 is er uitgebreid gesproken met twee belangstellenden voor de gehele kavel. De onderhandelingen zijn in een vergevorderd stadium. Een deel van de kavel is tot begin augustus in optie gegeven bij één van de gegadigden. Als daarna niet overgegaan wordt tot aankoop, zal de gehele kavel actief op de markt worden aangeboden. Resultaat 2015 Het boekjaar 2015 wordt afgesloten met een klein voordelig resultaat van ( nadelig). Het overschot wordt grotendeels veroorzaakt door de boekwinst die is gemaakt bij het afstoten van (ruwe) gronden die niet in exploitatie waren. Het resultaat op de grondexploitatie maakt onderdeel uit van het totale concernresultaat. De raad stelt de resultaatbestemming over 2015 vast. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

80 M2 Herziening lopende exploitaties (onderhanden werk) Kollum inbreidingsplan Van Broersmastrjitte De exploitatieopzet is geactualiseerd en herzien. De kans op de verkoop van de laatste gemeentelijke kavel is door de aantrekkende markt en de actuele prijsbijstelling aanzienlijk vergroot. Uitgaande van de verwachting dat de laatste gemeentelijke kavel uiterlijk in 2018 zal worden verkocht, sluit de herziene exploitatieopzet aan het einde van de looptijd in 2018 met een geraamd positief overschot van ruim Kollumerzwaag bedrijventerrein Harm Smidswei De exploitatieopzet is geactualiseerd en herzien. Uitgaande van de verwachting dat alle kavels aan het einde van de looptijd in 2020 zullen zijn verkocht, sluit de recentste herziening van de exploitatieopzet met een geraamd positief overschot van bijna Financiële positie De financiële reservepositie van de grondexploitatie is ten opzichte van de voorgaande jaren op balansdatum verslechterd doordat er voor de geraamde verliezen op de twee lopende grondexploitaties zowel in 2013, 2014 en 2015 onttrekkingen aan de bedrijfsreserve moesten worden gedaan. Daarentegen is er wat de grondvoorraden betreft tijdig geanticipeerd op de economische malaise en zijn de boekwaarden van deze gronden al eerder afgeboekt tot op een reëel marktniveau. Alhoewel er tekenen zijn van enig marktherstel blijft voorzichtigheid geboden. De algemene bedrijfsreserve bedroeg per en valt binnen de berekende minimale en de maximale weerstandscapaciteit per Deze bedragen respectievelijk en (zie ook paragraaf weerstandscapaciteit ). Grondverkopen Het verloop van de grondverkopen gedurende de laatste 10 jaren wordt hierna grafisch weergegeven. Zoals de grafiek laat zien is er eindelijk na drie vruchteloze jaren in 2015 weer gemeentelijke bouwrijpe grond verkocht. Grondverkopen 2006 t/m Boekjaren Particulieren Industrie Totaal Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

81 Financiering Ingevolge het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten zijn de gemeenten gehouden in de begroting en rekening een paragraaf Financiering op te nemen. In de begroting dienen de beleidsvoornemens ten aanzien van het risicobeheer van de financieringsportefeuille in kaart te worden gebracht en in de rekening de realisatie daarvan. De Wet Financiering Decentrale Overheden (FIDO), Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden (RUDDO), de wet HOF en de Wet verplicht schatkistbankieren spelen hierbij ook een rol, aangezien het financieringsbeleid van gemeenten conform deze wetten moet plaatsvinden. Hierna wordt ingegaan op de volgende onderwerpen: a. Algemene interne en externe ontwikkelingen; b. Risicobeheer; c. Financieringsbeheer. a. Algemene interne en externe ontwikkelingen Interne ontwikkelingen De rol van de financiering van de gemeentelijke activiteiten is de afgelopen jaren steeds belangrijker geworden. Door een steeds krappere begroting is het namelijk telkens lastiger om significante extra financieringslasten op te vangen. Om in te spelen op deze ontwikkeling is enige tijd geleden besloten tot het uitgangspunt om het volume van de investeringen expliciet af te stemmen op enerzijds de ruimte binnen de kasstromen om extra financieringsverplichtingen (rente en aflossing) aan te gaan en anderzijds op de ruimte binnen de lopende begroting om extra rentelasten te kunnen afdekken. Hierbij wordt uitgegaan van een zogenoemd investeringsplafond welke mede bepaald is op basis van de door het CBS afgegeven referentiewaarde voor onze gemeente; het maximale aandeel dat onze gemeente in principe mag bijdragen aan de totale Nederlandse overheidsschuld. Mede door de in het verleden afgekondigde investeringsstoppen is er een kritischere houding in de organisatie ontstaan ten opzichte van het uitgavenpatroon. De eerder afgekondigde vacaturestop is ook nog steeds van kracht en er wordt continu bekeken hoe de huidige bezetting efficiënter kan worden ingezet. De in 2017 geplande ambtelijke samenvoeging van de gemeenten Dongeradeel, Dantumadiel, Ferwerderadiel en Kollumerland c.a. speelt hier nu in het bijzonder een rol bij. Het resultaat van deze verscherpte aandacht voor de kasstromen is dat er de afgelopen jaren, zo ook in 2015, geen langlopende leningen hoefden te worden afgesloten wat een positief effect heeft gehad op de schuldpositie. De financiële beheersverordening is halverwege 2014 geactualiseerd, dit mede naar aanleiding van de nieuwe model financiële verordening die de VNG heeft gepubliceerd. Externe ontwikkelingen De wet HOF (houdbare overheidsfinanciën) is enige tijd geleden in werking getreden. Een uitvloeisel hiervan is dat het college van B&W heeft besloten om een investeringsplafond vast te stellen waarmee gehandeld wordt in conformiteit met de uitgangspunten van de wet. Daarnaast zijn gemeenten vanaf eind 2013 gehouden tot het verplichte schatkistbankieren. Overtollige publieke middelen behoren sindsdien aangehouden te worden bij het ministerie van Financiën. Dit zou volgens het Rijk de nodige voordelen hebben voor zowel gemeenten als haar zelf (beheersen EMUsaldo). Mede als gevolg van de hierboven beschreven verscherpte aandacht voor de liquiditeit beschikt de gemeente sinds kort met bepaalde regelmaat weer over bancaire overschotten waardoor zij actief deelneemt aan het schatkistbankieren. Om de ontwikkeling van de geldmarktrente te volgen wordt wat betreft de korte rente (looptijd tot 2 jaar), vaak naar de Euribor-tarieven gekeken. Vanaf 2008 is als gevolg van de kredietcrisis een sterke daling van de geldmarktrente waar te nemen. De signalen dat de eurozone uit de recessie opkrabbelt worden steeds duidelijker waarbij de economie van de eurozone in 2015 met 1,6% is gegroeid bij een Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

82 inflatie van 0%. Het conjunctuurherstel, wat naar verwachting gematigd zal doorzetten is vooral te danken aan de export die profiteert van de aantrekkende wereldhandel. De Europese Centrale Bank heeft de afgelopen tijd een ruim monetair beleid gevoerd en dit zal de komende tijd ook zo blijven. De korte rente ultimo 2015 is uitgekomen op een percentage van rond de -/- 0,12%. Als maatstaf voor de rentetarieven van geldleningen met een looptijd van langer dan 2 jaar wordt vaak naar (tienjaars) staatsleningen gekeken. Deze rentetarieven liggen meestal hoger dan de korte rente. De lange rente is ultimo 2015 opgelopen tot zo n 0,7%. b. Risicobeheer Voor een inzicht en oordeel over de financiële risico's van de gemeente is een weergave van het risicoprofiel nuttig. Daarvoor worden twee normen gehanteerd, namelijk de kasgeldlimiet en de rente-risiconorm. Beide worden verkregen door het toepassen van een bepaalde formule. Berekening kasgeldlimiet 2015: Begroot Werkelijk Verschil bedragen in euro (x 1.000) 1. Toegestane kasgeldlimiet - in procenten van de omvang van de exploitatielasten 8,5% 8,5% (grondslag begroting 35,7 mln) - in bedragen Omvang vlottende korte schuld - Opgenomen gelden < 1 jaar (gem. p.mnd) Schuld in rekening-courant (gem. p. mnd) Gestorte gelden van derden < 1 jaar Overige geldleningen niet zijnde vaste schuld Vlottende middelen - Contante gelden in kas Tegoeden in rekening-courant (gem. p.mnd) Overige uitstaande gelden Toets kasgeldlimiet - Totaal netto vlottende schuld (2 en 3) Toegestane kasgeldlimiet (1) Ruimte (4-1) De kasgeldlimiet geeft de ruimte aan waarbinnen de financieringsbehoefte met kort geld kan worden geregeld. In 2015 is er wel ruimte ingeboekt voor het aangaan van nieuwe langlopende verplichtingen. Echter, er zijn dusdanige acties ingezet dat daardoor voorkomen kon worden dat er (met inachtname van de wettelijke bepalingen) een langlopende lening hoefde te worden aangetrokken. Dit heeft een positief effect op de schuldpositie van de gemeente welke op dit moment de nodige aandacht heeft. Berekening rente-risiconorm 2015 Begroot Werkelijk Verschil (bedragen in euro (x 1000) Basisgegevens: 1a Renteherziening op vaste schuld (o/g) b. Renteherziening op vaste schuld (u/g) Netto renteherziening op vaste schuld a. Nieuwe aangetrokken vaste schuld b. Nieuwe verstrekte lange leningen Netto nieuw aangetrokken vaste schuld Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

83 5. Betaalde aflossingen Geherfinancierde schuld (laagste van 4 en 5) Renterisico op vaste schuld (2+6) Renterisico: 8. Begrotingstotaal per Het bij Ministeriële Regeling vastgesteld % 20% 20% 10. Renterisico-norm Toets renterisico-norm 10. Renterisico-norm Renterisico op vaste schuld Ruimte (10-11) De renterisico-norm heeft betrekking op de lange termijn financiering. Het doel van de renterisiconorm is het beheersen van de gevolgen van een stijgende kapitaalmarktrente op de rentelasten van de gemeente. Dit wordt bereikt door een limiet te stellen aan dat deel van de vaste schuld waarover het rentepercentage in een bepaald jaar moet worden aangepast aan de op dat moment geldende markttarieven. De renterisico-norm houdt in dat de jaarlijkse aflossingen en renteherzieningen samen niet meer mogen bedragen dan 20% van het begrotingstotaal. Uit bovenstaande tabel is af te leiden dat er in 2015 geen renterisico is gelopen. c. Financieringsbeheer Het gevoerde financieringsbeheer kan worden uitgedrukt in het verloop van o.a. de liquiditeit, de rentekosten, de leningenportefeuille en de benutting van de vrijstellingsdrempel voor het schatkistbankieren. Het begrote en gerealiseerde liquiditeitsverloop voor 2015 geeft het volgende beeld: 1 e kw. 2 e kw. 3 e kw. 4 e kw. (x 1.000,--) Begroot -/ / / /- 87 Werkelijk -/ / Uit bovenstaande gerealiseerde liquiditeitsposities valt te concluderen dat we in 2015 over het gehele jaar bekeken binnen de kasgeldlimiet hebben weten te opereren. Er is zoals eerder aangegeven geen nieuwe langlopende lening aangetrokken, de beschikbare kasgeldruimte is dan ook met name het eerste kwartaal optimaal benut. Over de boekwaarden van de investeringen worden rentekosten berekend. Voor 2015 is een rekenrente aangehouden van 3,5%. Van de leningenportefeuille kan het volgende overzicht worden gegeven: Restantbedragen van de leningen per 1 januari Nieuwe leningen 0 Reguliere aflossingen Vervroegde aflossingen - Stand per 31 december In 2014 zijn alle doorgesluisde leningen van Thus Wonen (op één na) overgegaan naar het WSW. Deze ene lening is in 2015 volledig afgelost. Dit betekent dat de risico s in onze leningenportefeuille aanzienlijk verkleind zijn. De gemeente staat nu middels een achtervangconstructie via het WSW Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

84 garant voor de leningen, maar dit geeft een aanzienlijk kleiner risico dan wanneer de leningen direct in de eigen portefeuille zijn opgenomen. Van het restantschuldbedrag ad 22,6 mln heeft 3,8 mln betrekking op leningen van de Woningstichting Kollumerland, Stichting Zorggroep Noorderbreedte en Stichting Woonservice Senioren. De overige 18,8 mln is het schuldrestant van de eigen leningen. Hieronder is te zien dat we in het kader van het schatkistbankieren het hele jaar beneden het wettelijke drempelbedrag zijn gebleven wat betreft het aanhouden van middelen buiten s Rijks schatkist. Berekening benutting drempelbedrag schatkistbankieren (bedragen x 1000) Verslagjaar (1) Drempelbedrag 250 Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4 (2) Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen (3a) = (1) > (2) Ruimte onder het drempelbedrag (3b) = (2) > (1) Overschrijding van het drempelbedrag (1) Berekening drempelbedrag Verslagjaar (4a) Begrotingstotaal verslagjaar (4b) (4c) Het deel van het begrotingstotaal dat kleiner of gelijk is aan 500 miljoen Het deel van het begrotingstotaal dat de 500 miljoen te boven gaat (1) = (4b)*0, (4c)*0,002 met een Drempelbedrag 250 minimum van (2) Berekening kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen - Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4 (5a) Som van de per dag buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen (negatieve bedragen tellen als nihil) (5b) Dagen in het kwartaal (2) - (5a) / (5b) Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

85 Lokale heffingen In deze paragraaf wordt ingegaan op alle lokale heffingen. Bij dit laatste punt wordt eveneens aandacht besteed aan de heffingen die niet vrij aanwendbaar zijn. Uitgangspunten tariefbeleid Door de raad zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd: o o o o o Kostendekkende tarieven c.q. percentages onder het motto: de vervuiler, c.q. gebruiker betaalt, Jaarlijkse toepassing inflatiecorrectie (voor zover nog niet kostendekkend), Bij wijziging van getaxeerde WOZ-waarden de OZB-percentages dusdanig bijstellen dat dezelfde opbrengst als het voorgaande jaar wordt gegenereerd (art. 3, lid 7 financiële beheersverordening art. 212 GW), Verwerken van de BTW in de tarieven rioolheffing en afvalstoffenheffing, De inzet van egalisatiereserves om grote tarieffluctuaties tegen te gaan. Lokale heffingen Onroerende zaakbelastingen (OZB) De tarieven van de onroerende zaakbelastingen 2015 zijn ten opzichte van 2014 verhoogd met 15.3% voor woningen en 4.9% voor niet-woningen (beide stijgingen inclusief inflatiecorrectie). Bij de berekening van de OZB-percentages 2015 is rekening gehouden met de ontwikkeling van WOZwaarden van zowel de woningen als niet-woningen. Tarief Eigenaar: Tarief gebruiker: Opbrengsten (afgerond) Woningen 0,1174% 0,1354% n.v.t. n.v.t Niet-woningen 0,2063% 0,2166% 0,1639% 0,1721% Herwaardering (WOZ) De gemeente dient jaarlijks opnieuw de waarden te taxeren. Ten opzichte van 2014 was voor 2015 in onze gemeente sprake van een gemiddelde waardedaling van ongeveer 2,5% voor de woningen en ongeveer 2% voor de niet-woningen. Relatie OZB / gemeentefonds Er bestaat een relatie tussen de OZB en de Algemene Uitkering uit het gemeentefonds (AU). Gemeenten met binnen hun grenzen veel hoog gewaardeerd onroerend goed, ontvangen een lagere uitkering dan gemeenten met minder waardevol onroerend goed. Het verrekentarief wordt echter globaal afgeleid van de gemiddelde OZB-percentages in Nederland. De uitkomst hiervan bepaald de uiteindelijke korting op de AU. De OZB-percentages die onze gemeente hanteert zijn dus niet direct van invloed op de korting van de AU. Forensenbelasting Onder deze naam wordt een directe belasting geheven van personen die, zonder in onze gemeente hun hoofdverblijf te hebben, en daarbij op meer dan 90 dagen van het belastingjaar voor zichzelf of hun gezin een gemeubileerde woning beschikbaar houden. Opbrengsten Waarde Tarief (afgerond) tot ,00 341,00 346,00 Per meer: 53,00 53,00 (heffingsmaatstaf is de OZB-waarde) Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

86 Hondenbelasting De tarieven 2015 voor de hondenbelasting zijn ten opzichte van 2014 gelijk gebleven. De raad heeft besloten de hondenbelasting voor 2015 nog ongewijzigd te heffen en daarna af te bouwen in drie jaar tijd. Tarief 2015 Eerste hond 56,65 Tweede hond 59,25 Iedere volgende hond 61,85 Voor geregistreerde kennels 160,00 Opbrengsten (afgerond) Afvalstoffenheffing (t.a.v. huishoudelijke afvalstoffen) Vanwege het bereiken van kostendekkendheid zijn de tarieven afvalstoffenheffing ten opzichte van het vorige jaar met 0,75% (inflatiecorrectie) gestegen. Omdat veel groenafval nog steeds in de grijze container belandt, is eerder besloten de extra G.F.T.-container gratis te verstrekken. Opbrengsten Tarief (afgerond) Eénpersoonshuishoudens 186,70 188, Meerpersoonshuishoudens 267,60 269, Extra container (partikulieren) 63,50 (grijs) 63,97 (grijs) Reinigingsrechten (bedrijfsafval) Deze rechten worden geheven ingeval er sprake is van bedrijfsafval en hiertoe containers zijn geplaatst. Vanwege kostendekkendheid van de tarieven zijn deze ten opzichte van 2014 gelijk gebleven. De gemeente heft alleen reinigingsrechten voor de 240 liter- bedrijfscontainers. Tarief Opbrengsten (afgerond) 240 Liter container G.F.T.- afval 121,10 121, Normaal bedrijfsafval 151,30 151,30 Graf- en begraafrechten De kosten die de gemeente maakt voor onder meer het onderhoud van de gemeentelijke begraafplaatsen, worden gedekt door het heffen van graf- en begraafrechten. Ook het door de gemeente verlenen van diensten, zoals het aanvragen van een vergunning tot het recht op begraven en plaatsing van grafbedekking, vallen hieronder. Om - binnen enkele jaren - tot kostendekkende tarieven te komen is in 2010 besloten de tarieven extra te verhogen. Voor 2015 zijn de tarieven voor de grafrechten met 1,5% (inflatiecorrectie) verhoogd. Rioolheffing Vanaf 2010 is wettelijk sprake van een rioolheffing in plaats van rioolrechten. Dit is een gevolg van de op 26 juni 2007 in werking getreden Wet gemeentelijke Watertaken. Deze wet geeft gemeenten meer regie en verantwoordelijkheden over het beheer van regen- en grondwater in met name gebouwd gebied. De tarieven rioolheffing zijn gebaseerd op het geactualiseerde rioleringsplan. Voor de uitvoering van de in dit plan opgenomen (toekomstige) investeringen is een reserve ingesteld. Uitgangspunt is dat het rioleringsprogramma kan worden uitgevoerd met op termijn kostendekkende tarieven. De tarieven 2015 zijn ten opzichte van het jaar daarvoor met 4,75% verhoogd. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

87 Tarieven Opbrengsten (afgerond) ,85 257, Precariobelasting De raad heeft in juni 2015 besloten over te gaan tot heffing van precariobelasting op kabels en leidingen per 1 juli Hiertoe is de Verordening Precariobelasting vastgesteld en is een bestemmingsreserve in het leven geroepen. In de loop van 2015 zijn de netwerkbeheerders aangeschreven en is hen verzocht nadere informatie aan te gemeente te verstrekken. Op basis van deze informatie dient te worden onderzocht welke netwerkbeheerders uiteindelijk aangeslagen kunnen worden voor precariobelasting. In de loop van 2016 zal duidelijk welke netwerkbeheerders belastingplichtig zijn en kan worden overgegaan tot aanslagoplegging. De datum van ingang van de heffing is 1 juli Een eventuele opbrengst dient vooreerst gereserveerd te worden in de bestemmingsreserve precariobelasting. De raad heeft in juni 2015 tot het invoeren van deze bestemmingsreserve. De gemeente wordt in dit traject bijgestaan en geadviseerd door TOG Nederland bv. Toeristenbelasting In 2013 is door de raad besloten over te gaan tot invoering van toeristenbelasting vanaf 1 januari Het tarief is voor de jaren 2014 tot en met 2016 vastgesteld op 0,75 (per persoon, per overnachting). Voor 2015 was sprake van een belastingheffing van bijna Lastendruk Eén van de belangrijkste doelstellingen is om, ondanks de economisch zware tijden, een beheerste ontwikkeling van de lokale lasten te realiseren. Ten eerste omdat onze gemeente in een economisch zwakke regio ligt. Ten tweede omdat landelijke onderzoeken aantonen, dat het gemiddelde inkomen per huishouden in onze gemeente één van de laagste is van Nederland. Kwijtschelding Voor mensen met de laagste inkomens blijft de mogelijkheid om kwijtschelding van de opgelegde belastingaanslag bestaan. Kwijtschelding wordt verleend op basis van de maximaal toegestane rijksnorm, zijnde 100% van de bijstandsnorm. Automatische kwijtschelding Sinds 2010 is de gemeente overgegaan op een systeem van automatische kwijtschelding via het landelijke Inlichtingenbureau. Huishoudens die gedurende twee achtereenvolgende jaren volledige kwijtschelding van belastingen hebben gekregen en waarvan (uit de automatische gegevens-uitwisseling over het inkomen en vermogen) blijkt dat de financiële situatie niet is verbeterd, krijgen automatisch kwijtschelding. Deze groep hoeft géén aanvraagformulier voor kwijtschelding meer in te vullen. In 2015 hebben 314 belastingplichtigen kwijtschelding aangevraagd, waarvan 255 verzoeken zijn gehonoreerd. Hiervan hebben 156 automatisch kwijtschelding ontvangen. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

88 Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

89 Jaarrekening 2015 Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

90 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Inleiding Onderstaande samenvatting van de grondslagen, waarop de financiële verslaggeving is gebaseerd, is bedoeld als leidraad voor een juiste interpretatie van de financiële overzichten. Bij het opstellen van de jaarrekening is rekening gehouden met de voorschriften die het Besluit Begroting en Verantwoording gemeenten daarvoor geeft, alsmede met de uitspraken en notities van de Commissie BBV. Algemeen De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, zijn de activa, passiva, baten en lasten opgenomen tegen nominale waarden. De prijsgrondslag is historische kosten. De baten en lasten zijn toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten zijn slechts opgenomen voor zover zij op de balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico s die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar zijn in acht genomen, indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend waren. De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van het voorgaande jaar. Er zijn geen stelselwijzigingen toegepast. Wel zijn de grondslagen op onderdelen verduidelijkt. Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening te kunnen toepassen, is het nodig dat schattingen en oordelen worden gevormd die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen en toelichtingen. Er zijn geen significante wijzigingen in de toepassing van schattingen doorgevoerd. De CAK ontvangsten, zijnde de eigen bijdragen in het kader van de maatwerkvoorzieningen opvang WMO, betreffen de werkelijke ontvangsten in 2015 omdat een afrekening op het moment van opmaken van de jaarstukken nog niet is ontvangen. Dividendopbrengsten van deelnemingen zijn als bate genomen op het moment, waarop het dividend betaalbaar gesteld is. BALANS (activa) Vaste activa Immateriële vaste activa Onder immateriële vaste activa wordt verstaan: kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en disagio; kosten van onderzoek en ontwikkeling; De waardering is gebaseerd op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs, verminderd met: eventuele investeringsbijdragen; eventuele beschikkingen over reserves. De afschrijvingsduur is per investering conform de verordening art. 212 GW bepaald en is afgestemd op de te verwachten gebruiksduur met een maximum van 5 jaar voor de kosten van onderzoek en ontwikkeling. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden onderscheiden in activa met een maatschappelijk, economisch nut en economisch nut waarvoor ter bestrijding van de kosten van een heffing kan worden geheven.onder materiële vaste activa wordt verstaan: investeringen in gronden en terreinen; woonruimten; Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

91 bedrijfsgebouwen; grond-, weg- en waterbouwkundige werken; vervoermiddelen; machines, apparaten en installaties; overige materiële vaste activa. De waardering is gebaseerd op de verkrijgings- of vervaardigingsprijs, verminderd met: eventuele investeringsbijdragen; eventuele beschikkingen over reserves (met uitzondering van activa met economisch nut). Investeringen met een verkrijgingsprijs van minder dan worden niet geactiveerd, maar direct ten laste van de exploitatie afgeschreven. In het eerste en laatste jaar van een geactiveerde investering bedragen de rente en afschrijving (kapitaallasten) 50% van de jaarbedragen. De afschrijvingsduur is per investering conform de verordening art. 212 GW bepaald en is afgestemd op de te verwachten gebruiksduur. In het eerste jaar wordt de helft van het jaarlijkse afschrijvingsbedrag afgeschreven. Financiële vaste activa Onder financiële vaste activa wordt verstaan: leningen aan woningbouwcorporaties; overige langlopende leningen; aandelen in gemeenschappelijke regelingen; deelnemingenbijdragen aan activa in eigendom van derden. De waardering van de leningen is gebaseerd op de verstrekkingsprijs, verminderd met de contractuele aflossingen. De waardering van de deelnemingen vindt volgens de geldende verslaggevingvoorschriften plaats op basis van de verkrijgingsprijs. Op de financiële activa wordt niet afgeschreven. Indien er sprake is van duurzame waardevermindering, dan wordt het verschil in één keer als last genomen in de rekening van baten en lasten. Vlottende activa Voorraden Onder voorraden wordt verstaan: niet in exploitatie genomen gronden; bouwgrond in exploitie; gereed product en handelsgoederen; vooruitbetalingen op voorraden. Gronden die niet in exploitatie zijn en de overige gronden, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, vermeerderd of verminderd met interne verrekeningen zoals rente, waterschapslasten, dan wel lagere marktwaarde. Gronden in exploitatie zijn, onder aftrek van eventuele voorzieningen voor afgesloten complexen, gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, vermeerderd met de kosten van het bouwrijp maken en verminderd met de gerealiseerde verkoopopbrengsten. Vorderingen, overlopende activa en liquide middelen Onder vorderingen wordt verstaan, vorderingen op: andere publiekrechtelijke lichamen; verstrekte kasgeldleningen; rekening-courantverhoudingen met niet-financiële instellingen; overige vorderingen; schatkistbankieren. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

92 De waardering is, onder aftrek van eventuele voorzieningen wegens oninbaarheid, op de nominale waarde gebaseerd. Liquide middelen Onder liquide middelen worden kas-, bank- en girosaldi verstaan. Deze worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Overlopende activa Onder overlopende activa vallen de vooruitbetaalde en de nog te ontvangen bedragen per balansdatum. Dit geldt ook voor de per de balansdatum nog te ontvangen bedragen van Europese en Nederlandse overheidslichamen, die ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel. De waardering geschiedt tegen nominale waarde. BALANS (passiva) Eigen vermogen Het eigen vermogen wordt gevormd door het totaal van de algemene reserves, bestemmingsreserves en het saldo van de rekening van baten en lasten na bestemming. Bestemmingsreserves zijn reserves, waaraan door het algemeen bestuur een bepaalde bestemming is gegeven. De waardering daarvan geschiedt tegen nominale waarde. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd wegens: verplichtingen en verliezen, waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, maar wel redelijkerwijs te schatten; op de balansdatum bestaande risico s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen, waarvan de omvang redelijkerwijs te schatten is; kosten, die in een volgend jaar zullen worden gemaakt, maar de oorsprong hebben in het begrotingsjaar of een eerder begrotingsjaar en de voorziening strekt tot kostenegalisatie; teveel ontvangen bedragen van derden, welke in het betreffende boekjaar niet nodig waren ter dekking van de afval- en rioleringskosten, maar kunnen dienen om tegenvallers in de hiervoor genoemde kosten in de toekomst te kunnen opvangen; van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden. De waardering geschiedt tegen nominale waarde, c.q. het voorzienbare verlies met uitzondering van de voorzieningen welke gewaardeerd zijn tegen contante waarde en bij welke rekening dient te worden gehouden met een jaarlijkse kostenstijging. Langlopende schulden Onder langlopende schulden wordt verstaan: schulden wegens obligatieleningen; schulden wegens onderhandse leningen; schulden wegens door derden belegde reserves en waarborgsommen; alles met een oorspronkelijke looptijd van één jaar of langer. De waardering geschiedt tegen de nominale waarde. Vlottende passiva Kortlopende schulden Onder kortlopende schulden wordt verstaan: de schulden aan publiekrechtelijke lichamen; kasgeldleningen; bank- en girosaldi; overige rekening-courantsaldi; overige schulden; alles met een oorspronkelijke looptijd korter dan één jaar. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

93 De waardering geschiedt tegen de nominale waarde. Overlopende passiva Onder overlopende passiva vallen vooruit ontvangen baten, nog te betalen kosten en/of kapitaalinkomsten, die in het rekeningjaar zijn ontvangen en door middel van de balans worden doorgeschoven naar het volgende rekeningjaar, waarin zij worden verantwoord. Met ingang van 2007 zijn onder de overlopende passiva ook opgenomen de van de Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel, die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren. De waardering geschiedt tegen nominale waarde. BEPALING BATEN EN LASTEN Het gehanteerde stelsel van baten en lasten zorgt er mede voor dat die gelijknamige componenten ook in de jaarrekening worden opgenomen. Het maakt niet uit of zij tot inkomsten of uitgaven in dat jaar leiden of hebben geleid. Zij worden verantwoord tot hun brutobedrag. Verliezen worden verantwoord op het moment dat deze voorzienbaar zijn en bij winsten gebeurt dat nadat deze daadwerkelijk zijn gerealiseerd. Alle baten en lasten worden ingedeeld naar programma s, producten en categorieën. programma s zijn: door de gemeenteraad gekozen gegroepeerde indeling van gemeentelijke taken waarop door de gemeente wordt bestuurd en gestuurd. Daartoe zijn voor elk programma doelstellingen geformuleerd; producten zijn: zaken die de gemeente voortbrengt en die helpen de doelstellingen uit de programma s te verwezenlijken. Elk product valt onder één van de programma s; categorieën zijn: groepen, waarin de baten en de lasten naar soorten zijn ingedeeld. De verdeling van de baten en lasten van kostenplaatsen geschiedt op basis van de bij de begroting vastgestelde verdeelsleutels. Werkelijke tijdverantwoording vindt alleen plaats daar, waar werkzaamheden worden verricht voor gesubsidieerde kapitaalwerken en werken voor derden. Voor het overige worden de uren verdeeld overeenkomstig de voorgecalculeerde uren in de begroting van het betreffende dienstjaar. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

94 Balans per 31 december Activa Vaste activa 31 december december 2014 Immateriële vaste activa - Kosten sluiting geldleningen en saldo agio-disagio Kosten van onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief Materiële vaste activa - Investeringen met een economisch nut - gronden uitgegeven in erfpacht overige investeringen met een economisch nut Investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven Investeringen in de openbare ruimte met een maatsch. nut Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan: - Deelnemingen Gemeenschappelijke regelingen - Overige verbonden partijen Leningen aan: - Openbare lichamen (art. 1a Wet Fin. Decentrale Overheden) - Woningbouwcorporaties Deelnemingen - Overige verbonden partijen Overige langlopende leningen u/g Bijdragen aan activa in eigendom van derden Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden - Niet in exploitatie genomen bouwgronden Grond- en hulpstoffen Onderhanden werk, w.o. bouwgronden in exploitatie Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar - Vorderingen op openbare lichamen Rekening-courantverhoudingen met het Rijk Rekening-courantverhoudingen met niet fin. instellingen Overige vorderingen Liquide middelen Overlopende activa Totaal vaste activa Totaal activa Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

95 Passiva 31 december december 2014 Vaste passiva Eigen vermogen Algemene reserves Bestemmingsreserves Gerealiseerd resultaat Voorzieningen - Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's Egalisatievoorzieningen Van derden verkregen middelen met specifieke bestemming Vaste schulden met een rentetypische looptijd van 1 jaar of langer Onderhandse leningen van: - Binnenlandse banken en overige financiële instellingen Totaal vaste passiva Vlottende passiva: Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar - Banksaldi Overige schulden Overlopende passiva - De van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begr.jaren Geoormerkte gelden Totaal vlottende passiva Totaal passiva Buiten balanstellingen: - Borgstellingen Garantstellingen (achtervangconstructie) Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

96 Overzicht van baten en lasten Programmarekening 2015 Primitieve begroting Begroting na wijziging Rekening baten lasten saldo baten lasten saldo baten lasten saldo 1. Sturende en dienstverlenende gemeente Wonen en werken in netwerken Sociale kwaliteit Voorzieningen Leefkwaliteit Mobiliteit en infrastructuur Fysieke en sociale veiligheid Algemene dekkingsmiddelen Tot.saldo van baten en lasten Mutaties reserves Resultaat Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

97 Toelichting op de balans Activa Vaste activa Boekwaarde vermeerderingvermindering Afschrijving Aflossing Boekwaarde Immateriële vaste activa Boekwaarde vermeerderingvermindering Afschrijving Aflossing Boekwaarde Kosten sluiting geldleningen/agio/disagio (A111) Kosten van ontwikkeling en onderzoek (A112) Materiële vaste activa Boekwaarde vermeerderingvermindering Afschrijving Aflossing Boekwaarde Investeringen economisch nut (A121 - A129) Investeringen economisch nut; heffingsoptie (A121 t/m A129) Investeringen met een maatschappelijk nut (A121 t/m A129) Specificatie materiële activa (E+M): Boekwaarde vermeerderingvermindering Afschrijving Herschik- Boekwaarde king Gronden en terreinen (A121)* Woonruimten (A122) Bedrijfsgebouwen (A123) Grond-, weg- en waterbouwkundige werken (A124) Vervoermiddelen (A125) Machines, apparaten en installaties (A126) Overige materiële vaste activa (A129) Financiële vaste activa (N): Boekwaarde vermeerderingvermindering Afschrijving Aflossing Boekwaarde Kapitaalverstrekkingen aan: Deelnemingen (A1311) Leningen aan: Woningbouwcorporaties (A1321) Overige verbonden partijen (A1323) Overige langlopende leningen (A1331) Bijdragen aan activa in eigendom v. derden (A1333) Totaal conform model C: Vlottende activa Voorraden Boekwaarde vermeerderingvermindering Afschrijving Herschik- Boekwaarde king Grond- en hulpstoffen NIEGG - niet in exploitatie genomen bouwgronden (A211) Voorziening - afwaardering NIEGG Overige grond- en hulpstoffen (A212) BIE -onderhanden werk, w.o. bouwgr.in expl. (A213) NIEGG (niet in exploitatie genomen gronden) Boekwaarde Totale bestedingen Totale opbrengsten Bedrijfsresultaat (min=winst) Boekwaarde (min=positief) Mutatie boekwaarde De oppervlakte van de NIEGG bedraagt op balansdatum ca.41,3 ha. met een gemiddelde boekwaarde van 3,26 per m2. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

98 Bie (bouwgronden in exploitatie) Boekwaarde Totale bestedingen Totale opbrengsten Bedrijfsresultaat (min=winst) Boekwaarde (min=positief) Mutatie boekwaarde Geraamde toek. lasten/baten 0 Totale Toek. bestedingen Totale Toek. opbrengsten Geraamd expl. resultaat (winst) Geraamd expl. resultaat (verlies) Opgemerkt moet worden dat het uiteindelijke resultaat van de grondcomplexen afhankelijk is van een aantal onzekere factoren. Vooral de fasering van de complexen en de realisatie van de geplande verkopen zullen van invloed zijn op het uiteindelijke resultaat van de resultaten op deze grondcomplexen". Uitzettingen met een looptijd korter dan 1 jaar Vorderingen op openbare lichamen (A221) Vorderingen verslagjaar *** Vordering GR DDFK gemeenten (2000) Idem BCF (BTW Compensatiefonds) Vorderingen voorgaande jaren Rekening-courantverh. met het Rijk (A223a) Rekening-courantverh. met niet fin. instellingen (A223) Overige vorderingen (A224) Debiteuren verslagjaar Debiteuren voorgaande jaren *** Niet uit de balans blijkende vordering Het deel van de Bijlsmagronden dat wordt verpacht, moet na maximaal 7 jaar worden gekocht door de ontwikkelaar. De verwachte opbrengst is nog niet in de balans verwerkt. Ook de mogelijke nabetalingen per verkochte m2 die de gemeente kan ontvangen als er zich op termijn ontwikkelkansen voordoen op de verkochte Bijlsma gronden en Jumaheerd zijn niet als vordering in de balans verwerkt. De realisatie daarvan is afhankelijk van de marktsituatie en de planologische besluitvorming. Liquide middelen (A23) BNG SoZa (1001) BNG (1000) Rabobank (1010) Voorschotkas Oostenburg (1730) Voorschotkas openbare werken (1740) 208 Voorschotkas sporthal (1750) SoZa - saldo voorschotten (2602) SoZa - tussenrekening inkomsten (2604) SoZa - debiteuren soza (2605) SoZa - verschillenrekening (2606) Overlopende activa (A29) Vooruitbetaalde bedragen (1700) Overlopend actief, overgeheveld van debiteuren (Nedvang) Overlopende activa Biblio schoolmedia. (1702) Te verrekenen BTW (saldo 2800) Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

99 Passiva Vaste passiva Eigen vermogen Saldo rente toevoeging aanwending herschikking Saldo Algemene reserve (P111) Saldi reserve Totaal algemene reserves: Bestemmingsreserves (P112) Wegenonderhoud Stimulering economische projecten Onderwijshuisvesting Speelvoorzieningen Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) WWB/WSW (excl. participatiewet) Onderhoud dorpshuizen Bedrijfsafval Bouwgrondexploitatie (algemeen) Wonen, Herstructurering en leefkwaliteit (WHL) Eigen kapitaal, niet vrij besteedbaar Reserve overlopende posten Totaal bestemmingsreserves: Resultaat na bestemming (P114) Totaal eigen vermogen: Voorzieningen (P12) Saldo toevoeging aanwending vrijval herschikking Saldo Afgesloten complexen en toekomstige projecten * Dubieuze debiteuren ** Riolering artikel 44:1 (GRP) Riolering artikel 44:2 (overige) Huishoudelijk afval Totaal voorzieningen: Totaal vreemd vermogen: Vaste schulden met een looptijd van 1 jaar of langer Saldo opgenomen Aflossing Saldo Onderhandse leningen van: Binnenl. banken en overige fin. instell. (P133)* * De rentelast in 2015 bedroeg 729,137 Vlottende passiva: Vlottende schuld: kasgeldleningen o/g (P211) Kasgeldleningen Vlottende schuld: banksaldi (P212) BNG Gemeente loonheffing (2910) Gemeente ABP Gemeente IZA Gemeente -inhoudingen op salarissen (2930) 230 SoZa - loonheffing (2603) Soza - tussenrekening gws intern (2601) Stichting platform wonen (1620) Rabobank Vlottende schuld: overige (P213) Crediteuren verslagjaar Crediteuren voorgaande jaren Niet uit de balans blijkende verplichtingen Er zijn geen 'niet uit de balans blijkende verplichtingen' bekend. Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

100 Overlopende passiva (P29) Te verrekenen b.t.w. (saldo op 2800) Gereserveerde vakantiegelden juni t/m december Overlopend passief, overgeheveld van crediteuren Overlopende passiva Biblio boekenkast (1701) Vooruitontvangen bedragen (1710) Idem SoZa (1705) SoZa - aangeleverder betalingen (1703) Soza - kasbetalingen onderweg (1704) Kruisposten 270 Tussenrekeningen belastingen Tussenrekening salarissen Verschil Overlopende passiva (P29) geoormerkte gelden Saldo toevoeging aanwending vrijval herschikking Saldo Provincie Fryslân - Kollum watersportdorp Zorgverzekering De Friesland - subsidie We Helpen Provincie Fryslân - Voorschot Quickwin subsidie HvK Provincie Fryslân - subsidie Atlas NOF Provincie Fryslân - subsidie Kollum-Oost Provincie Fryslân - subsidie zwerfafval Participatiebudget WWB werkprojecten STAAT VAN GEWAARBORGDE GELDLENINGEN rekening 2015 Naam van de geldnemer Gevallen van gemeen- Datum en nummer Rente Jaar Schuldrestant Bedrag Bedrag van Schuldrestant schappelijke garantie van het % einde per in de loop de gew one per Andere Grondslag/% Raadsbe- Goed- looptijd van het en buiten w aar- deelname sluit keurings- aandeel dienstjaar gew one aandeel borgen gemeente besluit gemeente opgenomen aflossing gemeente St. "De Open Ankh" te geen 100% / , ,55 - Soesterberg Voetbalvereniging "Kollum" geen 100% , , ,34 - Paard- en ponyclub "De geen 100% , , , ,20 Maartenruiters" , , ,20 HYPOTHECAIRE GELDLENINGEN MET GEMEENTEGARANTIE L.A.B. Friebe ,26 Diversen ,27 Diversen ,12 A. Renema ,00 Diversen ,85 Diversen ,73 Drent 9.366, ,46 GARANTIES ongebracht bij de zogenaamde achtervangconstructie WSW) Naam van de geldnemer Stichting Mooiland w sw 50% n.v.t. n.v.t. 4, , ,00 Thus Wonen w sw 50% n.v.t. n.v.t. 4, , , ,00 Thus Wonen w sw 50% n.v.t. n.v.t. 4, , ,00 Thus Wonen w sw 50% n.v.t. n.v.t. 4, , ,00 Thus Wonen w sw 50% n.v.t. n.v.t. 4, , ,00 Thus Wonen w sw 50% n.v.t. n.v.t. 4, , ,83 Thus Wonen w sw 50% n.v.t. n.v.t. 5, , ,31 Thus Wonen w sw 50% n.v.t. n.v.t. 5, , ,33 Thus Wonen w sw 50% n.v.t. n.v.t. 4, , ,69 Thus Wonen w sw 50% n.v.t. n.v.t. 4, , , , , ,82 Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

101 Toelichting op het overzicht baten en lasten Programma 1 Primitieve begroting 2015 Begroting 2015 na wijziging Rekening 2015 Omschrijving baten lasten saldo baten lasten saldo baten lasten saldo Raad en raadscommissies Burgemeester en w ethouders Bestuursondersteuning B&W Voorlichting en communicatie Commissie bezw aar en beroep Ondernemingsraad Representatie Burgerlijke stand / bevolkingsregister Reisdocumenten Rijbew ijzen Verkiezingen Secretarieleges burgerzaken Bestuurlijke samenw erking Bestuursonderst. raad en rekenkam Tot. saldo van baten en lasten onttrekking/toevoeging reserves Resultaat Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

102 Tot. saldo van baten en lasten na wijziging saldo begroting na wijziging saldo rekening Analyse resultaat secretarieleges burgerzaken ondernemingsraad voorlichting en communicatie bestuursondersteuning raad saldi overige baten en lasten Negatief saldo van baten en lasten burgerzaken begroting rekening Programma 2 Primitieve begroting 2015 Begroting 2015 na w ijziging Rekening 2015 Omschrijving baten lasten saldo baten lasten saldo baten lasten saldo Economische ontw ikkeling Watersportrecreatie Toerisme en openluchtrecreatie Zorgcentrum Meckamastate Structuur- en bestemmingsplannen Leningen w ooninstellingen Wonen, herstructurering, leef.kw Monumenten Bouw - en w oningtoezicht Ov. volkshuisvesting/energievisie Vastgoedregistraties Leges Bouw vergunningen Ruw e gronden Gronden in exploitatie Tot. saldo van baten en lasten onttrekking/toevoeging reserves Resultaat Tot. saldo van baten en lasten na wijziging saldo begroting na wijziging saldo rekening Analyse resultaat economische ontwikkelingen toerisme en openluchtrecreatie structuur- en bestemmingsplannen wonen, herstructurering, leefkwaliteit vastgoedregistraties bouwvergunningen bouwgrondexploitatie saldi overige baten en lasten Negatief saldo van baten en lasten Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

103 Programma 3 Primitieve begroting 2015 Begroting 2015 na w ijziging Rekening 2015 Omschrijving baten lasten saldo baten lasten saldo baten lasten saldo Inkomensvoorzieningen Sociale Werkvoorziening Minimabeleid, incl. bijz. bijstand Schuldhulpverlening Tegemoetkoming chronisch zieken Re-integratie- en participatievoorz Voorzieningen gehandicapten Hulp bij het huishouden Hulp bij het huishouden (nieuw ) Opvang en beschermd w onen Eigen bijdragen maatw erkvoorz Centrum voor Jeugd en Gezin Maatschappelijke dienstverlening Ouderenw erk Innovatie-, transformatiebudget Eerstelijnsloket Wmo en Jeugd PGB Wmo en Jeugd Eigen bijdragen algemene voorz Indiv. voorz. in natura jeugd Veiligheid, jeugdreclas. en opvang Ouderbijdr. indiv. voorz./opv. jeugd Openbare gezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg Tot. saldo van baten en lasten onttrekking/toevoeging reserves Resultaat Tot. saldo van baten en lasten na wijziging saldo begroting na wijziging saldo rekening Analyse resultaat inkomensvoorzieningen sociale werkvoorziening minimabeleid tegemoektkoming chronisch zieken re-integratie en participatievoorz voorzieningen gehandicapten hulp bij het huishouden hulp bij het huishouden (nieuw) opvang en beschermd wonen eigen bijdragen maatwerkvoorz Centrum voor Jeugd en Gezin maatschappelijke dienstverlening innovatie- transformatiebudget eerstelijnsloket Wmo en Jeugd PGB Wmo en Jeugd indiv. voorzieningen in natura jeugd veiligheid, jeugdreclassering, opvang openbare gezondheidszorg jeugdgezondheidszorg saldi overige baten en lasten -552 Positief Tot. saldo van baten en lasten Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

104 Programma 4 Primitieve begroting 2015 Begroting 2015 na wijziging Rekening 2015 Omschrijving baten lasten saldo baten lasten saldo baten lasten saldo Basisonderw ijs MFC Triemen-Westergeest Voortgezet onderw ijs Begeleiding en - achterstandsbeleid Leerlingenvervoer Leerplicht Overige kosten onderw ijs Openbare bibliotheek Muziekschool Sportbevordering Zw embad Sportaccommodaties Sportvelden Kunst- en cultuuractiviteiten Oudheidkunde en musea Speelvoorzieningen Kinderopvang Peuterspeelzaalw erk Jeugd- en jongerenw erk Sociaal-cultureel w erk (algemeen) Gebouw Oostenburg Dorpshuizen Sociale vernieuw ing/leefbaarheid Tot. saldo van baten en lasten onttrekking/toevoeging reserves Resultaat Tot. saldo van baten en lasten na wijziging saldo begroting na wijziging saldo rekening Analyse resultaat basisonderwijs MFA Westergeest verkoop Fokkema's Pleats/Oranjefonds Centrumscholen/Campus Kollum openbare bibliotheek sportaccommodaties peuterspeelzaalwerk dorpshuizen sociale vernieuwing/leefbaarheid saldi overige baten en lasten Positief saldo van baten en lasten Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

105 Programma 5 Primitieve begroting 2015 Begroting 2015 na w ijziging Rekening 2015 Omschrijving baten lasten saldo baten lasten saldo baten lasten saldo Agrarische zaken en ov. gronden Plantsoenen en landschap Huisvuil Gescheiden inzameling Milieustraat Bedrijfsafval Riolering Milieubeheer Begraafplaatsen Aula Nijenhof Reinigingsrechten en afvalst.heffing Rioolheffing Begraafplaatsrechten Tot. saldo van baten en lasten onttrekking/toevoeging reserves Resultaat Tot. saldo van baten en lasten na wijziging saldo begroting na wijziging saldo rekening Analyse resultaat plantsoenen en landschap huisvuil huisvuil (storting in voorziening) gescheiden inzameling Milieustraat riolering rioolheffing begraafplaatsrechten saldi overige baten en lasten Positief saldo van baten en lasten Programma 6 Primitieve begroting 2015 Begroting 2015 na wijziging Rekening 2015 Omschrijving baten lasten saldo baten lasten saldo baten lasten saldo Wegen en paden Verkeer Openbare verlichting Gladheidsbestrijding Abri's en bushaltes Bebording en bew egw ijzering Bermen Bruggen Vaarten en kanalen Sloten Tot. saldo van baten en lasten onttrekking/toevoeging reserves Resultaat Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving

106 Tot. saldo van baten en lasten na wijziging saldo begroting na wijziging saldo rekening Analyse resultaat openbare verlichting gladheidsbestrijding bebording en bewegwijzering bruggen vaarten en kanalen saldi overige baten en lasten Positief saldo van baten en lasten Programma 7 Primitieve begroting 2015 Begroting 2015 na wijziging Rekening 2015 Omschrijving baten lasten saldo baten lasten saldo baten lasten saldo Regionale brandw eer Brandw eerkazerne Crisisbeheersing Integraal veiligheidsbeleid Tot. saldo van baten en lasten onttrekking/toevoeging reserves Resultaat Tot. saldo van baten en lasten na wijziging saldo begroting na wijziging saldo rekening Analyse resultaat regionale brandweer integraal veiligheidsbeleid saldi overige baten en lasten Positief saldo van baten en lasten Algemene dekkingsmiddelen Primitieve begroting 2015 Begroting 2015 na wijziging Rekening 2015 Omschrijving baten lasten saldo baten lasten saldo baten lasten saldo Nutsbedrijven Ontvangen rente Beleggingen Bespaarde rente reserves Algemene uitkering gemeentefonds Algemene baten en lasten Integratie-uitkering sociaal domein Wet WOZ Baten OZB-gebruikers Baten OZB-eigenaren Baten baatbelasting Baten forensenbelasting Baten toeristenbelasting Baten hondenbelasting Heffing en invordering belastingen Saldo van kostenplaatsen Tot. saldo van baten en lasten onttrekking/toevoeging reserves Resultaat Gemeente Kollumerland c.a. Jaarverslaggeving