Inhoud. Deel 1: Enkele filosofische kaders m.b.t. handicaps en rechtvaardigheid 15
|
|
- Hans de Vos
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 5 Inhoud Woord vooraf 11 Deel 1: Enkele filosofische kaders m.b.t. handicaps en rechtvaardigheid 15 Hoofdstuk 1: John Rawls en personen met een handicap: een moeizame relatie 19 Rechtvaardigheid als billijkheid : een korte inleiding in John Rawls werk 19 De mogelijke betekenis van Rawls rechtvaardigheidstheorie voor personen met een handicap 21 Rawls en rechtvaardigheid tussen verschillende generaties 22 Conclusie 23 Hoofdstuk 2: De sociale contracttheorie onder kritiek: Amartya Sen en Martha Nussbaum 25 Rawls over de opschorting van het probleem van personen met een handicap 25 Waarom deze opschorting bij Rawls? 26 Een andere persoonsopvatting 27 Amartya Sen en de capability-approach 28 Nussbaums filosofisch project m.b.t. personen met een handicap 30 Analyse van de sociale contracttheorie 31 Nussbaums lijst van essentiële menselijke vermogens 32 Het beschikken over vermogens en het uitoefenen van vermogens 35 Samengevat 36 Nussbaum en het probleem van mensen met (zware)verstandelijke handicaps 37 Nabeschouwingen 40 Een terugkeer naar Rawls? 40 Vertrouwen als basis van een contract 41 De zorg voor een overlappende consensus 42 Hoofdstuk 3: De zorgethiek van Eva Feder Kittay 43 Kittay tegenover Rawls 43 Een focus op verstandelijke beperkingen 44 Het zorg-ethisch model van Kittay 46 Het opnemen van zorg in de lijst van menselijke vermogen 46 De eigen wereld van mensen met een verstandelijke handicap 47 Een relationele visie op de menselijke persoon 47 Afhankelijkheid en waardigheid 48
2 6 Kinderwens en ouderschap bij mensen met een verstandelijke beperking Een antiliberale persoonsopvatting 49 Liberalisme en politieke rechtvaardigheid: Nussbaum tegenover Kittay 50 Zorg voor de mantelzorger 51 Conclusie 52 Hoofdstuk 4: Conclusies bij het eerste deel 55 Generositeit en schaarste 55 Wat is prioritair? 57 Ontvangen zonder terug te geven 58 Recht of gunst? 59 De onmogelijkheid van een alomvattende theorie 60 Deel 2: Onderzoek, feiten en vaststellingen 63 Hoofdstuk 5: Verduidelijking van enkele begrippen 65 Opvoeding 65 Verstandelijke handicap 66 Goed genoeg ouderschap en verantwoord ouderschap 68 Hoofdstuk 6: Factoren die de kinderwens beïnvloeden 71 De sociale rol van ouderschap en het belang van een realistisch zelfbeeld 71 Een biologische basis voor de kinderwens? 75 De existentiële dimensie 79 Hoofdstuk 7: Maatschappelijke context 83 Ouderschap en maatschappelijke context 83 Postmodernisme en onzekerheid 83 Het kind als eigendom 85 Hulpverlening en maatschappelijke context 87 De positie van personen met een verstandelijke handicap 87 De markt van welzijn en geluk 89 Hoofdstuk 8: Onderzoeksgegevens over het ouderschap bij personen met een verstandelijke handicap 91 Prevalentie van ouders met een verstandelijke handicap 91 Accentverschuiving in onderzoek 92 Beperkingen van het huidige onderzoek 93 Vier verschillende perspectieven 95 Het perspectief van de hulpverlening 95 Het perspectief van de ouders met een verstandelijke handicap 96
3 Inhoud 7 Het perspectief van de kinderen 100 Het perspectief van het sociaal netwerk 101 Veel gehoorde uitspraken over het ouderschap bij personen met een verstandelijke handicap 102 De uithuisplaatsing van kinderen 107 Parentificatie 108 Langetermijneffecten 110 Hoofdstuk 9: Voorspellen aan de hand van risico- en beschermende factoren 115 Een interactioneel opvoedingsmodel met risicofactoren 116 Een kleine inventarisatie van de risico- en beschermende factoren 117 Een ondersteunend sociaal netwerk als doorslaggevende factor 121 De grootste verklarende succesfactor 121 De grootste risicofactor 122 De rol van professionele hulpverlening 123 De onmogelijkheid van het exact voorspellen 125 Deel 3: Recht en wet: mogelijkheden en grenzen 127 Hoofdstuk 10: Rechten van ouders en rechten van kinderen 129 Welke rechten zijn in het geding? 129 Universele mensenrechten 129 Rechten van personen met een handicap 130 Rechten van het kind 132 Voorlopige conclusie 133 Ouderschap: een relatief recht 134 Het recht op een open toekomst 136 De kinderwens: van behoefte naar verlangen 137 Hoofdstuk 11: Beslissingsbekwaamheid, autonomie en goed hulpverlenerschap 141 Beslissingsbekwaamheid: een juridische benadering 141 Autonomie 143 Ethische uitgangspunten 143 Interafhankelijkheid 147 Goed hulpverlenerschap 149 Respect voor zelfbeschikking 150 Vrijheidsbeperking, dwang en respect voor lichamelijke integriteit 153 Schade voorkomen en ethische dilemma s 155 Een grondhouding van overleg en dialoog 157
4 8 Kinderwens en ouderschap bij mensen met een verstandelijke beperking Hoofdstuk 12: Anticonceptie en sterilisatie bij personen met een verstandelijke handicap 159 Seksualiteit en personen met een verstandelijke handicap 159 Anticonceptie 161 Sterilisatie van personen met een verstandelijke handicap 163 Overwegingen 164 Voorwaarden 165 Dwang en het maken van afwegingen 170 Conclusie 173 Eugenetica 174 Situering en terminologie 174 De argumenten van de Staatseugenetica 175 Heeft de eugenetica nog een invloed op ons huidige denken? 178 Deel 4: Een ethische verkenning 183 Hoofdstuk 13: Het belang van het toekomstige kind: een paradox 185 Schets van het probleem 185 Plichten en schade: identiteitsgebonden of identiteitsonafhankelijk? 187 Gebruik van de onleefbaar leven-standaard 188 Mogelijke toekomstige personen of zekere toekomstige personen? 189 Hoofdstuk 14: Verschillende standaarden m.b.t. het belang van het kind 191 Standaarden uit de selectiecriteria voor medisch begeleide bevruchting 192 Welke inhoud kan aan het begrip kwaliteit van leven gegeven worden? 193 Gebruik van de maximale welzijn-standaard 196 Conclusie 197 Hoofdstuk 15: Wrongful Birth en Wrongful Life: bestaat er een recht op niet bestaan? 199 De zaak Perruche 199 De zaak Kelly 200 Bespreking van de Wrongful Life-casussen 201 Het bestaan zelf als schade? 201 Kinderen tegenover ouders in de rechtbank? 202 Het impliciete oordeel over een gehandicapt leven 204 Mensonwaardig leven of niet leven? 205 Morele status en kwaliteit van leven 207 De kwaliteit van het bestaan en het belang van kinderen 208 Conclusie 210
5 Inhoud 9 Hoofdstuk 16: Onze plichten naar toekomstige generaties 213 Een inleidende antropologie 213 Enige fundering van onze intuïties vanuit voorwaardelijke rechten 214 Conclusie 216 Deel 5: Bouwstenen voor een dialoog 219 Hoofdstuk 17: Bouwstenen uit wetenschappelijk onderzoek 221 Beperkingen en uitdagingen 221 Opvallendste conclusies 222 Ontmoedigingsbeleid? 226 Bemoeizorg: zorgzaam balanceren tussen laksheid en bemoeizucht 230 Pleidooi voor een zorgcontinuüm 232 De opvoedbelofte: ondersteuning én responsabilisering 234 Hoofdstuk 18: Bouwstenen vanuit de mensenrechten van personen met een handicap en hun kinderen 239 Botsende verdragen? 239 De beperkingen van een rechtendiscours 241 Hoofdstuk 19: Bouwstenen vanuit een relationeel en narratief kader 243 Vier mogelijke kaders 243 Dialogale grondhouding 245 Narratief onderzoek 248 Het verhaal van Ronai 252 Het verhaal van Petra en Geja 254 Hoofdstuk 20: Bouwstenen vanuit een ethische reflectie 257 Goed ouderschap of goed genoeg ouderschap 257 Zekerheid en onvoorspelbaarheid 260 Ethische dilemma s 262 Rijke begrippen en lege formules 263 Theorie en intuïtie 263 Morele intuïtie als bouwsteen 264 Conclusie 266 Referenties 269
Bemoeizorg Graduele zorg. Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde
Visies Visies Algemene op op zorgrelatie zorgrelatie casus Bemoeizorg Graduele zorg Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde axel.liegeois@kuleuven.be Morele intuïtie INLEIDING en ethische reflectie
Nadere informatieEigen regie of kansen scheppen? LUMC MOVIT MD 7 februari Prof. Dr. Joris Slaets
Eigen regie of kansen scheppen? LUMC MOVIT MD 7 februari 2017 Prof. Dr. Joris Slaets Simone de Beauvoir (1908-1986) ouderen worden mishandeld door systemen de beeldvorming van de economisch utilitaire
Nadere informatieAutonomie en afhankelijkheid in de langdurige zorg
Sint-Niklaas, P.C. Sint-Hiëronymus 13 november 2014 Autonomie en afhankelijkheid in de langdurige zorg Een pleidooi voor verbondenheid en verantwoordelijkheid Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde
Nadere informatieVoorwoord 11 Inleiding 13
Voorwoord 11 Inleiding 13 1 Een gemeenschappelijk perspectief 13 2 Herkenning, reflectie en argumentatie 14 2.1 Herkenning 14 2.2 Reflectie 14 2.2.1 Ethisch kader 14 2.2.2 Términologisch kader 15 2.3 Argumentatie
Nadere informatiePersoon en lichaam in het recht
VRIJE UNIVERSITEIT Persoon en lichaam in het recht Menselijkc waardigheid en zelfbeschikking in het tijdperk van de medische biotechnologie ACADEMISCH PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad Doctor aan
Nadere informatieHet voorwaardelijk gedeeld beroepsgeheim
11 de Ethiek-Symposium Commissie Ethiek Zorgnet Icuro Hasselt, 19 oktober 2018 Het voorwaardelijk gedeeld beroepsgeheim Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde Recht en ethiek Recht Potentieel conflict
Nadere informatieGeluk en Capabilities: een filosofische analyse. Ingrid Robeyns Erasmus Universiteit Rotterdam Faculteit der Wijsbegeerte
Geluk en Capabilities: een filosofische analyse Ingrid Robeyns Erasmus Universiteit Rotterdam Faculteit der Wijsbegeerte Geluk: welke bijdrage door filosofen? De academische filosofie is veel heterogener
Nadere informatieMorele dilemma s in de tandheelkundige zorg voor ouderen
1 Morele dilemma s in de tandheelkundige zorg voor ouderen Guy Widdershoven Amsterdam Center on Aging Take-home messages 1. Belang van mensvisie in de ouderenzorg: autonomie in afhankelijkheid 2. Kwaliteit
Nadere informatieEthiek in de ouderenzorg Over waarden, dialoog en grondhoudingen
Visies Visies Artevelde Algemene op op Hogeschool zorgrelatie zorgrelatie casus Gent Gent, 24 mei 2016 Ethiek in de ouderenzorg Over waarden, dialoog en grondhoudingen Axel Liégeois KU Leuven Broeders
Nadere informatieEthische adviezen bemoeizorg en vrijheidsbeperking in de ggz
Agentschap Zorg en Gezondheid Inspiratiedag vrijheidsbeperkende maatregelen Residentiële geestelijke gezondheidszorg Brussel, 19 juni 2019 Ethische adviezen bemoeizorg en vrijheidsbeperking in de ggz Prof.
Nadere informatieProf. dr. Rudi Roose Ugent, Vakgroep Sociaal Werk en Sociale Pedagogiek Colloquium 18 mei 2018
Het VN-verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap als referentiekader voor de persoonsvolgende financiering van zorg en ondersteuning: een aanzet Prof. dr. Rudi Roose Ugent, Vakgroep Sociaal
Nadere informatieMoreel Beraad. Roelie Dijkman, specialist ouderengeneeskunde SHDH
Moreel Beraad Roelie Dijkman, specialist ouderengeneeskunde SHDH Wat is goed handelen? Wat en wie bepaalt dat? Ethiek Het systematisch nadenken over normen en waarden die in handelings- en beslissituaties
Nadere informatieEen ethische visie op het delen en geheimhouden van informatie
GGZ Vlaamse Ardennen Zottegem, 21 april 2016 Een ethische visie op het delen en geheimhouden van informatie Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde Morele intuïtie Probleemstelling en ethische reflectie
Nadere informatieInhoud 1 Gezinsopvoeding als politiek probleem 2 Zorgethiek: een politiek filosofisch vocabulaire
Inhoud 1 Gezinsopvoeding als politiek probleem 13 De probleemstelling 13 1.1 Goede gezinsopvoeding: een persoonlijk, maatschappelijk en politiek belang 13 1.2 Opvoedingsondersteuning 16 1.2.1 Wetenschappelijke
Nadere informatieWetenschapsethiek. Prof. dr. Marcus Düwell Departement Wijsbegeerte/Ethiek Instituut Studium Generale-reeks: Weten en Geweten 7 februari 2007
Wetenschapsethiek Prof. dr. Marcus Düwell Departement Wijsbegeerte/Ethiek Instituut Studium Generale-reeks: Weten en Geweten 7 februari 2007 1 Overzicht 1. Enkele discussies in de 20 e eeuw 2. Wat is ethiek?
Nadere informatieGoed verplegen. Kernelementen van een verpleegkundige beroepsethiek. Een voorstel. Oostende 19 maart 2018
Goed verplegen Kernelementen van een verpleegkundige beroepsethiek. Een voorstel. Oostende 19 maart 2018 Uitgangspunten en overwegingen Definities ethiek: 1. Systematische reflectie op waarden en normen
Nadere informatieEthische optiek = hoe is de benadering dat mensen het uiteindelijk goede behoren te doen.
Samenvatting door A. 1576 woorden 4 december 2014 1,3 2 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Paragraaf 2 De ethische optiek 1 inleiding Ethiek gaat over goed en kwaad in het menselijk handelen. Onderscheid
Nadere informatieSamenvatting. Vraagstelling
Samenvatting Vraagstelling De laatste decennia voeren beleidsmakers en zorgverleners steeds nadrukkelijker een specifiek emancipatiebeleid voor mensen met een verstandelijke handicap. Kern van dat beleid
Nadere informatieBlij kuiken of veilig kuiken?
Blij kuiken of veilig kuiken? Een dilemma tussen welzijn en voedselveiligheid Mariska van Asselt, DVM Inhoud Aanleiding Welzijn vleeskuikens Voedselveiligheid Morele waarden Afweging Conclusie Aanleiding:
Nadere informatieBeroepsgeheim en informatie-uitwisseling met familie of netwerk: een ethische reflectie
Overlegplatform Geestelijke Gezondheidszorg West-Vlaanderen Torhout, 29 maart 2018 Beroepsgeheim en informatie-uitwisseling met familie of netwerk: een ethische reflectie Axel Liégeois KU Leuven Broeders
Nadere informatiefilosofie havo 2015-II
Opgave 2 Het kosmopolitisme van Amartya Sen 6 maximumscore 2 een uitleg dat het volgens Cicero medemenselijk is dat de jonge Sen de zwaargewonde man helpt: de hulp van Sen aan de man levert geen nadeel
Nadere informatieVoorkómen van leed of vrijheid van keuze? Ethische aspecten van de NIPT en screening. Prof. dr Marian Verkerk 18 november 2016
Voorkómen van leed of vrijheid van keuze? Ethische aspecten van de NIPT en screening Prof. dr Marian Verkerk 18 november 2016 1 'Het screeningsaanbod heeft tot doel zwangere vrouwen en hun partners die
Nadere informatieEthische reflectie Moreel beraad. Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde
Visies Visies Algemene op op zorgrelatie zorgrelatie casus Ethische reflectie Moreel beraad Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde axel.liegeois@kuleuven.be Morele intuïtie INLEIDING en ethische reflectie
Nadere informatieERGOTHERAPIE BIJ ROUW EN PALLIATIEVE ZORG
DINSDAG 24 MEI 2016 - HETE HANGIJZERS IN DE OUDERENZORG - STUDIEDAG ETHISCHE REFLECTIE OP HET HANDELEN ALS ERGOTHERAPEUT ERGOTHERAPIE BIJ ROUW EN PALLIATIEVE ZORG 27 NOVEMBER 2014 Graag nodigen we je uit
Nadere informatieEthiek in de praktijk Over waarden in dialoog
Visies Visies Algemene op op zorgrelatie zorgrelatie casus Overlegplatform Dementie Noord-West-Vlaanderen Brugge, 18 oktober 2018 Ethiek in de praktijk Over waarden in dialoog Axel Liégeois KU Leuven Broeders
Nadere informatieKwetsbaarheid delen in de zorg
Kwetsbaarheid delen in de zorg workshop ethische dilemma s 2 oktober 2017 Marita de Kleijne, Commissie Ethiek dr. Hans van Dartel, ethicus Opzet Introductie: ethiek en beroepsvereniging Kwetsbaarheid in
Nadere informatieTOETSMATRIJS: Ethiek voor Makelaars en Taxateurs
TOETSMATRIJS: Ethiek voor Makelaars en Taxateurs Doel van het diploma Met dit diploma laten makelaars en taxateurs zien dat ze kritische professionals zijn met kennis van de ethiek. Deze kennis en houding
Nadere informatieOuder van mijn ouders
Ouder van mijn ouders omdat ik geen kind bij hen kon zijn Tekst: Karel Bruinsma Fotografie: Maarten Verbaarschot Inhoudsopgave Deel Ik werd niet gezien Voorwoord 7 0 Rosita Het verleden mag geen excuus
Nadere informatieMULTIPERSPECTIVITEIT EN ERFGOEDEDUCATIE
MULTIPERSPECTIVITEIT EN ERFGOEDEDUCATIE Carla van Boxtel Meerstemmig erfgoed - 8 juni 2016 Genk MULTIPERSPECTIVITEIT Vormen van multiperspectiviteit Het belang van multiperspectiviteit Didactiek PERSPECTIEVEN
Nadere informatieDOELSTELLINGEN LESPAKKET OVERAL DNA
DOELSTELLINGEN LESPAKKET OVERAL DNA HOE TE GEBRUIKEN Als leerkracht kun je kiezen hoe je dit lespakket gebruikt in de klas. Je kunt de verschillende delen los van elkaar gebruiken, afhankelijk van de beschikbare
Nadere informatieWaarom welzijn? Over de ethiek van diergebruik en de waarde van welzijn
Waarom welzijn? Over de ethiek van diergebruik en de waarde van welzijn Dr. Franck L.B. Meijboom Ethiek Instituut & Faculteit Diergeneeskunde Universiteit Utrecht Welzijn We zijn niet de eerste! Welzijn
Nadere informatieAUTONOMIE: HOEKSTEEN OF STRUIKELBLOK?
AUTONOMIE: HOEKSTEEN OF STRUIKELBLOK? PATIËNTENRECHTEN EN ETHIEK IN DE PSYCHIATRIE AXEL LIÉGEOIS Inleiding Verschillende benaderingen van de zorgrelatie Ethische beschouwingen bij de Wet Patiëntenrechten
Nadere informatierechtspositie van mensen met een verstandelijke handicap
BJ.M. FREDERIKS rechtspositie van mensen met een verstandelijke handicap Van beperking naar ontplooiing Sdu Uitgevers 2004 Lijst van afkortingen 15 1. Inleiding 19 1.1 Aanleiding 20 1.2 Het juridische
Nadere informatieFeministische ethiek en voortplantingstechnieken (1989)
Feministische ethiek en voortplantingstechnieken (1989) Sieth Delhaas Abdij Heeswijk-Dinther, 30 november 1989 Aantekeningen gebaseerd op de doctoraalscriptie van Dorry De Beijer, algemeen moraaltheologe
Nadere informatieKinderrechten toepassen Aanknopingspunten en kritische reflecties
Kinderrechten toepassen Aanknopingspunten en kritische reflecties Sara Lembrechts Kenniscentrum Kinderrechten vzw (KeKi) Overzicht Wat is KeKi? Opzet van de presentatie Betekenis van kinderrechten Juridisch
Nadere informatieDe paradox van verantwoordelijkheid en autonomie. Leentje De Wachter Coördinator stimul Lubbeek Lector, filosofie en ethiek, UC Leuven-Limburg
De paradox van verantwoordelijkheid en autonomie Leentje De Wachter Coördinator stimul Lubbeek Lector, filosofie en ethiek, UC Leuven-Limburg OVERZICHT 1. Maatschappelijke context 2. Probleemstelling de
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo 2010 - II
Opgave 2 Religie in een wetenschappelijk universum 6 maximumscore 4 twee redenen om gevoel niet te volgen met betrekking tot ethiek voor Kant: a) rationaliteit van de categorische imperatief en b) afzien
Nadere informatieDisclosure. (Potentiële) belangenverstrengeling. Geen. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven. n.v.t.
Disclosure (Potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven n.v.t. Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder
Nadere informatieOuder van mijn ouder(s) Werkgroep KVBO van belangenvereniging Sien
Ouder van mijn ouder(s) Werkgroep KVBO van belangenvereniging Sien 'Iemand had mij moeten uitleggen dat het niet aan mij lag', zegt een meisje. Ik dacht dat ik een rotkind was. Wat heeft een kind nodig
Nadere informatieDilemmamethode. Formuleer het dilemma:
Dilemmamethode (zie: Jacques Graste, Omgaan met dilemma s. Een methode voor ethische reflectie hoofdstuk 2 in Henk Manschot en Hans van Dartel In gesprek over goede zorg. Overlegmethoden voor ethiek in
Nadere informatieDierenbescherming Lectoraat Welzijn van Dieren Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie. 13 oktober 2011
Dierenbescherming Lectoraat Welzijn van Dieren Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie 13 oktober 2011 Gemeente Heemskerk, Martin Jansen 1 Dierenwelzijnsbeleid gemeente Heemskerk Geen papieren
Nadere informatieBeroepsgeheim in de drughulpverlening
Beroepsgeheim in de drughulpverlening KU Leuven Broeders van Liefde Studiedag De8 Antwerps Integratiecentrum Antwerpen, 15 januari 2013 Inleiding Specifieke invalshoek Vanuit West-Europese en Vlaamse cultuur
Nadere informatieWorkshop moreel beraad
Workshop moreel beraad Swanny Kremer Maart 2009 Forensisch Psychiatrisch Centrum Dr. S. van Mesdag 1 Maart 2009 Forensisch Psychiatrisch Centrum Dr. S. van Mesdag 2 Programma Uitleg Moreel beraad Bespreking
Nadere informatieInhoud. Woord vooraf 11
Inhoud Woord vooraf 11 Inleiding 15 Deel 1 21 Hoofdstuk 1 Personen met een verstandelijke beperking en geestelijke gezondheidsproblemen 23 1. Inleiding 23 2. Definiëring 24 3. Prevalentie 26 4. Typering
Nadere informatiePROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN
PROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN 3.1 Exploreren, verkennen en integreren van de mogelijkheden van de mens 3.2 Exploreren, verkennen en integreren van de grenzen van de mens 3.3 Ontdekken
Nadere informatieHet advies in praktijk
Het advies in praktijk Werken met een ethisch stappenplan Studiedag 23 januari 2009 Laura is 17 en heeft sedert haar geboorte een diep mentale handicap. Meermaals per dag kent zij ernstige woedeuitbarstingen,
Nadere informatieinhoud Stimuleren van zorgethische cultuur binnen een woonzorgcentrum: Ervaringen vanuit trial & error Wat is stimul? Waar staan we voor?
Stimuleren van zorgethische cultuur binnen een woonzorgcentrum: Ervaringen vanuit trial & error Joke Lemiengre en Leentje De Wachter 11-12-17 Symposium Ruimte voor relaties ethisch verantwoorde ouderenzorg
Nadere informatieMorele stress in de zorg
Morele stress in de zorg Een ethisch kader Yvonne Denier Stafmedewerker Ethiek - Zorgnet-Icuro Hoofddocent KU Leuven Centrum voor Biomedische Ethiek en Recht 1 2 Een korte vogelvlucht Verpleging is toch
Nadere informatieInhoud Inhoud 5 Voorwoord 13 Introductie van het onderzoek 15 I. Inleiding 15 II. Participatie als juridisch begrip 16 III. Aanleiding tot het onderzo
Inhoud Inhoud 5 Voorwoord 13 Introductie van het onderzoek 15 I. Inleiding 15 II. Participatie als juridisch begrip 16 III. Aanleiding tot het onderzoek 18 IV. Probleemanalyse 19 V. Doel van het onderzoek
Nadere informatieCapabilities Approach; Betekenis voor sociale inclusie. Janny Beernink Annica Brummel
Capabilities Approach; Betekenis voor sociale inclusie Janny Beernink Annica Brummel Agenda Deel I CA: kernconcepten Kritieken op CA CA: mensen met een beperking Toepassen van CA als kader Niches in CA
Nadere informatieProgramma. Tussen bedoelde insluiting en onbedoelde uitsluiting. Een capability evaluatiekader voor sociale interventies
Tussen bedoelde insluiting en onbedoelde uitsluiting Een capability evaluatiekader voor sociale interventies Erik Jansen, erik.jansen@han.nl Werkplaats Sociaal Domein Nijmegen Annica Brummel, a.brummel@tandemwelzijn.nl
Nadere informatieBiomonitoring en sensoring op de werkplek ethische aspecten
Biomonitoring en sensoring op de werkplek ethische aspecten Bijeenkomst Contactgroep Gezondheid en Chemie, i.s.m. de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde Den Bosch, 13 juni 2019
Nadere informatieVisitatie en Inspiratie
Visitatie en Inspiratie BG-dagen, Papendal Vrijdag 19 juni 2015 Gertjan Beens Sabrina Kwint Jos Manders Disclosure belangen spreker Dienstverband(en) Eigen onderneming(en) en aandelen HumanCapitalCare
Nadere informatieGewetensvol handelen: Wat houdt dat in? Op zoek naar goede zorg. Claudicatiocongres 10 maart 2016 Mirjam Kleinveld
Gewetensvol handelen: Wat houdt dat in? Op zoek naar goede zorg. Claudicatiocongres 10 maart 2016 Mirjam Kleinveld Mirjam Kleinveld? Praktiserend fysiotherapeut, m.n afdeling geriatrie van het Jeroen Bosch
Nadere informatieLeren Filosoferen. Tweede avond
Leren Filosoferen Tweede avond Website Alle presentaties zijn te vinden op mijn website: www.wijsgeer.nl Daar vind je ook mededelingen over de cursussen. Hou het in de gaten! Vragen n.a.v. vorige keer
Nadere informatieHET M-DECREET. Een eerste stap in de richting van het recht op onderwijs voor kinderen met een beperking
HET M-DECREET Een eerste stap in de richting van het recht op onderwijs voor kinderen met een beperking 1 INDELING Het Verdrag betreffende de Rechten van Personen met een Handicap: een nieuw paradigma
Nadere informatieHet (gedeeld) beroepsgeheim
Reling Sint-Truiden, 20 januari 2015 Het (gedeeld) beroepsgeheim Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde Morele intuïtie Probleemstelling en ethische reflectie Patiëntenrechten: recht op informatie
Nadere informatieEthiek tussen beleid en zorg
Ethiek tussen beleid en zorg Ethiek? Misverstanden voorkomen Ethiek? Misverstanden voorkomen Geen orakel Geen GPS Geen kookboek Geen keurmerk I. De Beaufort et al., 2011 Ethiek? Misverstanden voorkomen
Nadere informatieEuthanasie bij psychisch lijden: Een ethische visie
FOD Volksgezondheid Brussel, 14 december 2017 Euthanasie bij psychisch lijden: Een ethische visie Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde Inclusie psychisch lijden Inclusie psychisch lijden in euthanasiewet
Nadere informatieEigen regie bij LVB cliënten. Brigitte Althoff
Eigen regie bij LVB cliënten Brigitte Althoff Voorstellen Onderzoek gedaan naar de ethische dilemma's in de ambulante zorg voor volwassen cliënten met een licht verstandelijke beperking (LVB) die alcohol
Nadere informatieInformatie delen met familie
11 de Ethiek-Symposium Commissie Ethiek Zorgnet Icuro Hasselt, 19 oktober 2018 Informatie delen met familie Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde Morele intuïtie Probleemstelling en ethische reflectie
Nadere informatieConsequentialisme (Gevolgenethiek)
22 oktober 2016 Ethiek Ethische theorieën Deontologie (Plichtethiek) Consequentialisme (Gevolgenethiek) Deugdethiek Casus bespreking Conclusies Filosofie van het juiste handelen. Systematische bezinning
Nadere informatieReflectie op besluitvorming en handelen
Reflectie op besluitvorming en handelen Methodiek Omschrijving: De kwaliteit van besluitvorming heeft een invloed op de kwaliteit van de hulpverlening en het gevoel van effectiviteit. Dit is een belangrijk
Nadere informatiePARTICIPATIE DOOR KINDEREN
PARTICIPATIE DOOR KINDEREN Ellen Van Vooren Kenniscentrum Kinderrechten 17 januari, dialooggroep kleuters & lagere school kinderen, Leuven KINDERRECHTEN PARTICIPATIE IDEE Participatie: een kinderrecht?
Nadere informatieZorg om de zorg. Menselijke maat in de gezondheidszorg
Zorg om de zorg Menselijke maat in de gezondheidszorg Prof.dr. Chris Gastmans Prof.dr. Gerrit Glas Prof.dr. Annelies van Heijst Prof.dr. Eduard Kimman sj Dr. Carlo Leget Prof.dr. Ruud ter Meulen (red.)
Nadere informatieVeranderende rollen in de afstemming van zorg tussen cliënten met NAH, mantelzorgers en zorgprofessionals
Veranderende rollen in de afstemming van zorg tussen cliënten met NAH, mantelzorgers en zorgprofessionals Karen Schipper, Susan Woelders en Annette Hendrikx Aanleiding Context: veranderingen in het zorgstelsel
Nadere informatieDeskundigheid en objectiviteit. bij bouwkundige schade. door ing. J.C. (Johan) Kok
Deskundigheid en objectiviteit bij bouwkundige schade door ing. J.C. (Johan) Kok Test: Welke toren staat schever? Deskundigheid en objectiviteit bij bouwschade Het begrip objectiviteit en de betekenis
Nadere informatieTBN - Beroepscode Tarotprofessional
De Tarot Beroepsvereniging Nederland zet zich in voor de belangen van tarotprofessionals in Nederland. De bij de Tarot beroepsvereniging aangesloten leden werken door het hele land. Door opleiding en nascholing
Nadere informatieRECHT EN SAMENLEVING ANDERS BEKEKEN
Wim Weymans RECHT EN SAMENLEVING ANDERS BEKEKEN Filosofische perspectieven Recht en samenleving anders bekeken Filosofische perspectieven Wim Weymans Acco Leuven / Den Haag Verantwoording 13 Inleiding 17
Nadere informatieKwaliteit van leven en de plaats van het ziekenhuis in 2036
1 Kwaliteit van leven en de plaats van het ziekenhuis in 2036 Guy Widdershoven Amsterdam Center on Aging Casus Mevrouw van Dijk is 86, Ze is weduwe met een klein pensioen Ze woont zelfstandig met thuiszorg
Nadere informatieWelzijn van mens en dier: Ethische beschouwingen
Welzijn van mens en dier: Ethische beschouwingen Dr. Ir. Stef Aerts Odisee Hogeschool Ethics@Arenberg, KU Leuven Thema s Mens-dierrelatie Dierethiek en welzijn Bekommernissen in AAI 2 Historisch perspectief
Nadere informatieIt takes a village to raise a child Het dilemma van een kinderwens van mensen met een verstandelijke beperking
It takes a village to raise a child Het dilemma van een kinderwens van mensen met een verstandelijke beperking Naam: Felice van Noort Studentnummer: 410057 INLEIDING In 2002 heeft de Gezondheidsraad een
Nadere informatieOuders met een verstandelijke beperking
Ouders met een verstandelijke beperking Conclusies en aanbevelingen In deze studie is eerst in de literatuur nagegaan welke factoren beschermend dan wel belemmerend zijn in de opvoedingssituatie van mensen
Nadere informatieEthische overwegingen en vraagstukken
Ethische overwegingen en vraagstukken Congres Domotica & E-Health 24 juni 2010 Claire Huijnen, Smart Homes Stichting Smart Homes, Nationaal Kenniscentrum Domotica & Slim Wonen Inhoud Domotica + Zorg +
Nadere informatieZorgplichten en zorgethiek
Zorgplichten en zorgethiek ACADEMISCH PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit van Amsterdam op gezag van de Rector Magnificus prof.mr. P.F. van der Heijden ten overstaan
Nadere informatieMensen en naasten. Over de vervlochtenheid van individuen. Dr. Dorothea Touwen Ethiek en Recht LUMC 20 MEI 2016
Mensen en naasten Over de vervlochtenheid van individuen Dr. Dorothea Touwen Ethiek en Recht LUMC 20 MEI 2016 Kwesties ter bespreking Belangen Wilsbekwaamheid en vertegenwoordiging Identiteit Sociaal leven
Nadere informatieETHISCHE REFLECTIE ETHISCHE REFLECTIE 20/05/2016
OP HET HANDELEN ALS ERGOTHERAPEUT Autonomie in verbondenheid Dit is voor mij persoonlijk het raakvlaak tussen ergotherapie en ethiek. De autonomie van de cliënt in relatie tot zijn omgeving Het handelen
Nadere informatieSTUDIEDAG IN SAMENSPRAAK PROJECT DIENST ONDERSTEUNINGSPLAN DIENSTEN GEZINSZORG PROVINCIE OOST-VLAANDEREN
STUDIEDAG IN SAMENSPRAAK PROJECT DIENST ONDERSTEUNINGSPLAN DIENSTEN GEZINSZORG PROVINCIE OOST-VLAANDEREN Gewoon waar mogelijk Specifiek waar nodig Gretl Dons - 5 maart 2015 D.O.P. PERSPECTIEF 2020 Zoveel
Nadere informatieInzet en keuzes in de laatste levensfase
Inzet en keuzes in de laatste levensfase Filosofische en ethische beschouwingen Prof. Dr. Yvonne Denier Docent KU Leuven, Centrum voor Biomedische Ethiek en Recht Stafmedewerker Ethiek, Zorgnet Vlaanderen
Nadere informatiefilosofie havo 2018-II
Opgave 2 Gevoelswerk 9 maximumscore 2 een uitleg dat Tessa s twijfel toont dat ze zich kritisch tot zichzelf kan verhouden, waarin volgens Korsgaard de waarde van authenticiteit ligt 1 een weergave van
Nadere informatieBeroepsgeheim. Leren van de buren. Dr. Xavier M.H. Moonen. Professioneel werken. De groepsleider is géén politieagent. Casus: Kennis hebben van
Dr. Xavier M.H. Moonen Leren van de buren Rosmalen 22 april 2010 Orthopedagoog/GZ-psycholoog Docent en onderzoeker UvA in het bijzonder voor het vakgebied zorg voor mensen met een (licht) verstandelijke
Nadere informatieProfessionaliteit in wetenschap en zorg
Professionaliteit in wetenschap en zorg Symposium: in balans Utrecht 27 november 2015 Dr. Hans van Dartel, ethicus, verpleegkundige (np) Voorzitter Commissie Ethiek V&VN Opzet Verkenning waarden van praktijken
Nadere informatieKinderwens bij mensen met een verstandelijke beperking
Kinderwens bij mensen met een verstandelijke beperking Visie van de William Schrikker Groep Expertisecentrum William Schrikker Diemen, november 2010 Samenvatting Als William Schrikker Groep zijn we van
Nadere informatieInformatie & Beroepsgeheim
Informatie & Beroepsgeheim Duffel 1 december 2009 Axel Liégeois, Waarden in dialoog, hoofdstuk 7, p. 147-181. Inleiding Afbakening onderwerp Alle gegevens over zorgvrager in zijn of haar leefwereld Mondeling
Nadere informatieDeel 1 Schets van de verzorgingsstaat
Inhoud Inleiding Deel 1 Schets van de verzorgingsstaat 1 Tekortkomingen van het huidige stelsel 1.1 Eigentijdse sociale problemen 1.1.1 Oude en nieuwe vraagstukken 1.1.2 Secundaire problemen 1.2 Tekortkomingen
Nadere informatieIN HET BELANG VAN WIE? HET KIND!
IN HET BELANG VAN WIE? HET KIND! Katrien Herbots Coördinator Kenniscentrum Kinderrechten 20 september 2019 Studiedag TJK e-zine Belang van het Kind Kinderrechten-perspectief Juridische betekenis Maatschappelijke
Nadere informatieDe meerwaarde van het contextueel denkkader binnen de ouderenzorg
De meerwaarde van het contextueel denkkader binnen de ouderenzorg Claire Meire 2014 Een sterveling draagt zijn ouders op zijn schouders. Of niet op zijn schouders. In zijn binnenste. Zijn leven lang moet
Nadere informatiePROFESSIONEEL INTEGER DIENSTBAAR. Nederlands Compliance Instituut
PROFESSIONEEL INTEGER DIENSTBAAR Nederlands Compliance Instituut MISSIE VAN HET NEDERLANDS COMPLIANCE INSTITUUT We helpen organisaties met kennis, opleidingen, advies en detachering, om compliance en integriteit
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo 2011 - I
Opgave 3 Vreemder dan alles wat vreemd is 12 maximumscore 3 de twee manieren waarop je vanuit zingevingsvragen religies kunt analyseren: als waarden en als ervaring 2 een uitleg van de analyse van religie
Nadere informatiefilosofie havo 2016-II
Opgave 3 2025: een ruimte-utopie 11 maximumscore 3 een uitleg dat een maatschappelijk verdrag een oplossing is voor een onhoudbare/onwenselijke natuurtoestand 1 een uitleg dat de kolonisten zich wel in
Nadere informatieFilosofie. Op het VWO. Filosofie juist op Lyceum Oudehoven!
Filosofie Op het VWO Wat is Filosofie? Wetenschappen beantwoorden vragen: Over een eigen onderwerp (object van studie) Op een eigen manier (methode van bestuderen) Filosofie beantwoordt vragen die niet
Nadere informatieWorkshop Positieve gezondheid in hbo-onderwijs Hélène van den Nieuwenhoff
Workshop Positieve gezondheid in hbo-onderwijs Werkconferentie Positieve gezondheid in opleiding en praktijk Zorgacademie Midden-Brabant, 25 oktober 2017 Hélène van den Nieuwenhoff Fontys Hogeschool Mens
Nadere informatieHoofdstuk 3. Geloof, waarden, ervaringen
Hoofdstuk 3 Geloof, waarden, ervaringen Kennis en geloof Kennis is descriptief Heeft betrekking op feiten Is te rechtvaardigen Geloof is normatief Heeft betrekking op voorschriften Is subjectief Geldt
Nadere informatieDeel I Ethische theorieën 25
Woord vooraf 13 Introductie 17 Deel I Ethische theorieën 25 I DE TELEOLOGISCHE TRADITIE: ARISTOTELES 27 Paul van Tongeren Introductie 27 1 Historische en systematische situering 27 1.1 De polis in het
Nadere informatieDE CONVENTIE MENSENRECHTEN EN BIOGENEESKUNDE VAN DE RAAD VAN EUROPA
DE CONVENTIE MENSENRECHTEN EN BIOGENEESKUNDE VAN DE RAAD VAN EUROPA INHOUD EN GEVOLGEN VOOR PATIENTEN EN HULPVERLENERS H. NYS (editor) INTERSENTIA RECHTSWETENSCHAPPEN Antwerpen Groningen INHOUDSTAFEL pg
Nadere informatiePROCESDOEL 2 MOREEL DENKEN TEGEN ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID
PROCESDOEL 2 MOREEL DENKEN TEGEN ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID Bijzondere procesdoelen 2.1 Exploreren, verkennen en integreren van waarden 2.2 Ontdekken van morele problemen 2.3 Ontwikkelen van
Nadere informatiefilosofie havo 2016-II
Opgave 1 (On)rechtvaardig internet 1 maximumscore 3 een weergave van het begrip capability: de mogelijkheid die een mens heeft om te kiezen en te handelen 1 een weergave van het begrip functioning: het
Nadere informatieSamenvatting. Ingrijpen in het DNA van de mens - Morele en maatschappelijke implicaties van kiembaanmodificatie 5
Dit signalement gaat over kiembaanmodificatie: het veranderen van het DNA in een menselijk embryo. Deze techniek biedt mensen met een erfelijke ziekte nieuwe mogelijkheden om genetisch eigen kinderen te
Nadere informatiePreconceptiezorg & prenatale kinderbescherming. dr Wybo Dondorp, Health, Ethics & Society 19 maart 2013 <<STUDIUM GENERALE >>
Preconceptiezorg & prenatale kinderbescherming dr Wybo Dondorp, 19 maart 2013 Preconceptiezorg (PCZ) Geheel aan maatregelen ter bevordering van de gezondheid van de (aanstaande) moeder
Nadere informatieExamenprograma filosofie havo/vwo
Examenprograma filosofie havo/vwo Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein
Nadere informatie