Klaas Johan

Transcriptie

1 GLB : wat betekent dit voor ons? Klaas Johan

2 Belangrijke punten 1. Het GLB: waar staan we nu? 2. Budget 3. Definitie subsidiabele grond, actieve agrariër 4. Vergroenen 5. Mogelijkheden marktbeleid 6. Mogelijkheden plattelandsbeleid 7. LTO-inzet 8. Openstaande punten

3 1. Het GLB: wat is dat? Sinds 1962: - Voor marktordeningsproducten : graan, vlees, zuivel, suiker, groenten/fruit, aardappelzetmeel, vlas... - Sinds jaren 90: plattelandsbeleid ( pijler 2 ) Budget: ± 57 miljard euro per jaar: - ±40 miljard euro toeslagrechten en marktbeleid - ±17 miljard euro voor plattelandsbeleid (en de lidstaat moet geld bijpassen) Budget voor Nederland: ±1 miljard euro per jaar

4 Waarom landbouwbeleid? - Europees Verdrag van Rome (1957) - Landbouw raakt aan alles: platteland, economie, voedselvoorziening, biodiversiteit, klimaat, dierenwelzijn niet overlaten aan vrije markt - Kosten: 2 euro per Europeaan per week. Vergelijk dat eens met defensie of volksgezondheid. - Grote multiplier: in Nederland banen, netto 25 miljard euro exportoverschot per jaar - Stel: minder geld voor GLB, dan komt er ook minder geld uit Brussel. Elders blijft er landbouwbeleid. Zoals in Frankrijk en Italië.

5 GLB: waar staan we nu? 6 december: Sharon Dijksma informeerde Tweede Kamer over haar keuzes 18/19 december: Tweede Kamer aan zet Maart 2014: plattelandsontwikkelingsplan wordt ingediend in Brussel voor goedkeuring April 2014: Sharon Dijksma informeert Tweede Kamer over uitwerking, o.a. vergroening... Juli 2014: EZ informeert Brussel over uitwerking nieuw GLB Najaar 2014: nieuw plattelandsbeleid van start 2015: nieuwe toeslagrechten

6 2. Budgetkwesties... - Brussel staat onder druk; het GLB dus ook. (22 mei 2014: Europese Verkiezingen!) - Herverdeling GLB-geld in EU en in Nederland (van 1,4 naar ±1,8 miljoen hectare) - Financiële Discipline (-2,45% in 2013) -> pijler I: van 831 (2012) naar 732 miljoen (2020) (budget in 2014: 793 miljoen) -> pijler II: van 94 (2012) naar 72 miljoen (2020) Incl. cofinanciering: 176 miljoen euro per jaar

7 Nederland is in Brussel netto betaler

8 3. Nieuw toeslagrecht: ongeveer 400 per ha te verdelen in miljoen euro op 1,8 miljoen hectare is 407 euro per hectare in 2020 Minus een aantal posten: jonge boerensteun (<41 jaar in 2015), nationale reserve en 20 miljoen euro voor water/nitraat, begrazingsvergoeding Netto flat rate : ongeveer 370 euro per hectare, inclusief geld voor de vergroeningseisen.

9 GLB voor actieve agrariërs Doet mee aan de gecombineerde opgaaf Ingeschreven in Handelsregister KvK Minimaal 500 euro per jaar aan bedrijfstoeslag Staat niet op negatieflijst (overheden als Staatsbosbeheer, gemeenten, waterschappen) Glastuinbouw doet niet mee Beschikt in 2015 over landbouwgrond

10

11 Landbouwgrond in Nederland (bron: Alterra) Totaal (ha) 1 Landbouwgrond * ,4 2 Natuurgrasland * ,2 3 Natuur met landbouwkundige activiteiten ,4 4 Overige natuur ,2 5 Overige (dijken*, bermen) ,1 Niet ingedeeld ,7 Totaal % van totaal

12 Wat is landbouwgrond? Kabinet & LTO: GLB voor agrarische activiteiten. Geen GLB-geld naar terreinbeheerders Definiëren: minimale agrarische activiteit. Bijvoorbeeld: geen heide of zeer extensief grasland in de EHS Compromis: echte natuur uitsluiten. Op die gronden komt een begrazingsvergoeding Wel kijken naar gevestigd gebruik door actieve agrariërs van natuurgraslanden en dijken EZ: teelten in de grond : geen containervelden...

13 Nieuwe toeslagrechten: compensatiepremie, basispremie & groene premie per Compensatiepremie Groene premie (30%) Nieuwe premie per ha ha ± 250 ± ± 120 0

14 Voorbeeld Tuinder voor vrije (1/2) teelten Bedrijfstoeslag nu: 0 euro Bedrijfsareaal: 50 ha Voldoet aan randvoorwaarden en vergroeningseisen

15 Voorbeeld: melkveehouder Melkveehouder (1/4) Bedrijfstoeslag: ca (45 toeslagrechten a 890) Bedrijfsareaal: ca. 50 ha, >75% grasland Voldoet aan randvoorwaarden en vergroeningseisen

16 Voorbeeld: akkerbouwer Akkerbouwer (1/2) 40 toeslagrechten van 375 euro op 50 hectare Akkerbouwer gaat er op vooruit mits wordt voldaan aan de vergroeningseisen!

17 Jonge agrariërs 1. top-up van 25% van de basispremie over de eerste ha, maximaal vijf jaar (pijler 1) 2. Subsidie voor investeringen (pijler 2, loting!) Eisen: - Jonger dan 41 jaar - bedrijfshoofd

18 Vergroenen % van het budget. Maximum boete bij niet-vergroenen: 100% van groene premie in 2015 en 2016, 120% in 2017, 125% vanaf Drie individuele plichten bovenop crosscompliance

19 Vergroenen - 2 Algemene vrijstellingen: - Biologische productie, inclusief bedrijven in omschakeling - Percelen met permanente gewassen (>4 jaar) - equivalente duurzaamheidscertificering. Maar: mogelijkheden zijn beperkt.

20 Vergroenen - 3 Gewasdiversificatie: 3 gewassen, 5-75% van areaal exclusief blijvend gras. Vrijstellingen: bij >75% blijvend & tijdelijk grasland (mits het overblijvende akkerbouwareaal <30 ha is), bij <10 ha bouwland+ en bij >50% jaarlijkse landruil. Bij ha: 2 gewassen. ( bouwland+ = akkerbouw + tijdelijk grasland)

21 Voorbeeld gewasdiversificatie Stel u heeft 50 ha grond waarvan 5 ha blijvend grasland, 15 ha tijdelijk grasland, 10 ha laanbomen (>4 jaar), 10 hectare wintertarwe en 10 hectare zomertarwe. -> U rekent met = 40 hectare -> Op die 40 ha heeft u 50% grasland: die valt dus niet onder de algemene vrijstelling van minimaal 75% grasland! -> Nu kijkt u naar uw areaal bouwland+ (35 hectare). Hierop moet u minimaal drie gewassen telen. U voldoet aan die eis. -> Echter, het 3 e gewas mag niet minder dan 5% en het 1 e niet meer dan 75% van het bouwland+ bedekken. Dit betekent minimaal 1,75 ha (5% van 35 ha)) en maximaal 26,25 ha (75%). U voldoet ook aan deze eis.

22 Vergroenen Ecologische aandachtsgebieden 5% van areaal exclusief blijvend gras, 7% vanaf 2018 maar eerst komt er een evaluatie. Vrijstellingen: >75% blijvend & tijdelijk gras & vlinderbloemigen mits resterend areaal <30 ha, bedrijven <15 hectare bouwland+. Vanaf 2016 mogelijk tot 50% invullen door groepen van maximaal 10 boeren (bijv. agrarische natuurverenigingen). ( bouwland+ = akkerbouw + tijdelijk grasland)

23 Wat kunnen volgens Brussel EFA s zijn? Braakliggend land Bufferstroken, bijvoorbeeld akkerranden met gras of bloemrijke mengsels Snelgroeiend hout met korte omlooptijd (bijvoorbeeld: wilg, zonder bemesting of gewasbescherming) Vanggewassen en groenbemesters (erwten, veldbonen, lupine) Meerjarige stikstofbindende gewassen (zoals luzerne, klavers) Landschapselementen (zie volgende sheet)

24 Wat zijn landschapselementen volgens Brussel? Opgaande groene landschapselementen: - Heggen - Bomenrijen - Groepen bomen (< 0,3 ha per groep, < 25% van perceel) - Oevervegetatie Blauwe landschapselementen: - Natuurlijke poelen - Greppels en sloten

25 Dijksma pakketten - Akkerranden met aangrenzende sloten; - Bufferstroken met aangrenzend sloten; - Natuurvriendelijke oevers met daaraan grenzende sloten; - Stroken of akkerranden in combinatie met bepaalde eiwitgewassen (bijv. luzerne)

26 Vergroenen Behoud blijvend (> 5 jarig) grasland: in 2012 was het areaal 37% van het totaal landbouwareaal. Dit mag niet onder de 32% komen. Bij meer dan 5 %-punt daling ten opzichte van 2012: individuele referentie. Dijksma: volledig ploeg/keerverbod in Natura 2000 gebieden

27 3. Huur, verhuur land Waar op letten in 2014 en 2015 bij de overgang van het oude naar het nieuwe GLB? 1. In 2014: rechten in eigendom zijn basis voor berekening compensatiebedrag U kunt dus gronden met toeslagrechten verhuren in In 2015: op hoeveel subsidiabele hectares u nieuwe rechten aanvraagt. Op die gronden krijgt u nieuwe toeslagrechten toegewezen, waaronder de compensatie. Bij (ver)huur: contract opstellen waarin opgenomen wordt dat u met de grond ook de aanspraak op betalingsrechten verhuurt. Bij kortdurende huur: oppassen dat u na 2015 genoeg hectares heeft om toegekende rechten te verzilveren 3. Vergroening in de gaten houden.

28 4. EU marktbeleid (GMO) 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0,00 prijs (euro's per ton) interventieprijs (euro's per ton) Voertarwe noteringen van 1953 tot 2013, bron: LEI/HPA

29 Producenten- en interbrancheorganisaties Mogelijkheid 1: oprichting en overheidserkenning producentenorganisaties Doelstellingen: afzet, kennis, duurzaamheid,... Mogelijkheid 2: samen met handel en industrie interbranche organisaties (IBOs) oprichten Representatieve* IBOs kunnen maatregelen voorleggen aan overheid om die algemeen verbindend te laten verklaren *>50% productie, >2/3e van handelsvolume

30 5. Plattelandsontwikkeling: POP3 biedt mogelijkheden Agromilieuprogramma s ( /ha/jr): met groepen boeren (zoals ANV s), ganzenschade Jonge boerensteun Brede weersverzekering Kavelruil Deltaplan Agrarisch Water European Innovation Partnership: praktijkonderzoek - brug tussen wetenschap en praktijk risicovol innoveren Leader

31 Budget POP3: 176 miljoen euro per jaar Innovatie/concurrentiekracht 42,6 Jonge agrariërs 5 Agrarische natuur/ganzen 86,6 Water (DAW) 25 Leader 10,8 Technische bijstand 6 Hiervan 85 miljoen van de EU, en 91 miljoen van provincies, EZ en waterschappen

32 Nieuwe GLB biedt kansen Telers kunnen samenwerken: - Samenwerken in erkende producentenorganisaties tbv afzet, PR, kennis enz - Samen <50% van de landschapselementen invullen (vergroening op akker-/tuinbouwland) - Samen meedoen aan het agrarisch natuurbeheer in het nieuwe plattelandsbeleid (vanaf 2016, collectieven ) - Samenwerken in Operationele Groepen ten behoeve van de kenniscyclus (European Innovation Partnership, EIP)

33 6. LTO s inzet (2011) 1. GLB voor actieve agrariërs 2. Behoud van het budget 3. Praktische vergroening 4. Zorgvuldig overgangsbeleid naar een flat rate 5. Grondmarkt niet op slot zetten 6. Behoud vangnet marktordeningsgewassen 7. Gelijk speelveld in de EU 8. Versterking marktpositie 9. Kennis en innovatie 10. Budget voor agrarisch natuurbeheer inclusief ganzenschadevergoeding

34 Wat heeft LTO bereikt? 1. GLB voor actieve agrariërs: ja behalve containerteelt 2. Budget neemt af! 3. Praktische vergroening: nog niet voor akker-en tuinbouw 4. Zorgvuldig overgangsbeleid 5. huur/verhuur percelen kan doorgaan. 6. Behoud vangnet marktordeningsproducten: ja 7. Gelijk speeldveld: hangt sterk af van Frankrijk, België! 8. Versterking marktpositie: ja, nieuwe mogelijkheden 9. Kennis en innovatie: ja, Europees Innovatie Partnerschap 10. Budget agrarisch natuurbeheer inclusief ganzenschadevergoeding: deels!

35 7. Openstaande punten... Wat wil de overheid meer doen om de pijn voor bepaalde sectoren te verzachten? Invulling van vergroeningsmaatregelen, met name 5% ecologische aandachtsgebieden Status containervelden, natuurgraslanden Invulling interbranche-organisaties, producentenorganisaties Invulling plattelandsbeleid, o.a. kennis/innovatie (Europees Innovatie Partnerschap), jongerensteun, waterprogramma (DAW), brede weersverzekering, agrarisch natuurbeheer, ganzenschade,

36 Vervolg (2) - 1 januari 2014: nieuwe GLB van start (nieuwe marktordening (IBOs), cross-compliance) : peilmoment hoogte oude bedrijfstoeslag - najaar 2014: nieuw plattelandsbeleid van start - Vóór 15 mei 2015: nieuwe toeslagrechten opvragen : vergroening van start : collectief agrarisch natuurbeheer van start : %-EFAs mogelijk naar 7% : nieuwe hectarepremies 100% ingevoerd : einde GLB , nieuwe hervormingen

37 Dank u voor uw aandacht! kjosinga@ltonoord.nl;