Pro-actief en patronen doorbreken

Transcriptie

1 Pr-actief en patrnen drbreken Vaak zitten we in patrnen. Patrnen veranderen niet vanzelf, daar is ander gedrag vr ndig. Lees nderstaande tekst uit het bek van Sean Cvey Zeven eigenschappen die ju succesvl maken! Elke dag hebben jij en ik wel hnderd kansen m te kiezen f we practief ( verantwrdelijkheid nemen vr hun leven en vruitziend) f reactief (anderen de schuld geven en reagerend) willen zijn. Op een bepaalde dag kan het bijvrbeeld slecht weer zijn, kun je geen baan vinden, stelt je zus je bluse, verlies je een wedstrijd, rddelt een vriend f vriendin achter je rug, scheldt iemand je uit, krijg je een bn van de plitie. Wat ga je eraan den? Reageer je meestal gewn p al deze dagelijkse dingen f ben je practief? De keuze is aan ju. Dat is echt z. Je heft niet net als iedereen te reageren, f zals andere mensen vinden dat je met reageren. Je hebt vast wel eens meegemaakt dat je met de aut f p de fiets ergens rijdt en dat iemand je afsnijdt, zdat jij p de rem met gaan staan. Wat de je dan? Begin je te schelden? Steek je je vinger p? Laat je hierdr je dag verpesten? Of laat je het van je afglijden? Lach je erm? Rijd je gewn dr? De keuze is aan ju. Reactieve mensen nemen beslissingen p basis van hun impulsen. Zij zijn net een blikje frisdrank. Als het leven ze een beetje dr elkaar schudt, buwt de druk zich p en ntplffen ze. Jij stmme idit, ga van mijn weghelft af! Practieve mensen maken hun keuzen p basis van waarden. Ze denken vrdat ze handelen. Ze weten dat ze niet alles nder cntrle kunnen hebben wat er met hun gebeurt, maar ze hebben wel cntrle ver wat ze den. Reactieve mensen zitten vl klzuur, maar practieve mensen zijn als water. Je kunt schudden wat je wilt, de deksel er af halen, maar er gebeurt niets. Geen schuim, geen bubbels, geen druk. Ze zijn kalm, rustig en hebben alles nder cntrle: ik laat mijn dag niet dr hem verpesten. Om duidelijk te maken he de practieve levenshuding werkt, zullen we enkele practieve en reactieve antwrden p een situatie met elkaar vergelijken. Je werkt nu een jaar in een winkel en hebt heel ged je best gedaan. Drie maanden geleden is er een nieuwe werknemer aangenmen. Krt geleden kreeg hij te hren dat hij vrtaan p zaterdagmiddag mcht werken, de dienst waarp jij je hp had gevestigd. 3 ktber 2012 Pitstp

2 Reactieve keuzen: De hele dag lpen klagen ver de neerlijkheid van deze beslissing. Ged pletten wat de nieuwe werknemer allemaal fut det. Jezelf vertuigen dat je werkgever het p ju gemunt heeft. De kantjes ervan aflpen p je werk. Practieve keuzen: Aan je werkgever vragen waarm de nieuwe werknemer p zaterdagmiddag mag werken en jij niet. Gewn hard blijven werken. Prberen er achter te kmen he je je prestaties kunt verbeteren. Als je echt tt de ntdekking kmt dat je in een uitzichtlze baan zit, p zek gaan naar ander werk. Je kunt het verschil tussen practieve en reactieve mensen meestal herkennen aan hun taalgebruik. Reactieve taal klinkt meestal z: Z ben ik. Z zit ik in elkaar. Eigenlijk bedelen deze mensen iets anders: ik ben niet verantwrdelijk vr mijn daden. Ik kan niet veranderen. Ik ben vrbestemd m z te zijn. Als mijn baas niet z vervelend was, zu het heel anders gaan p mijn werk. Wat ze eigenlijk bedelen is: mijn baas is de rzaak van al mijn prblemen, ik niet. Dank je wel. Je hebt zjuist mijn dag verpest. Eigenlijk zeggen ze: ik heb geen cntrle ver mijn eigen geluk, dingen wel. Ik heb dingen ndig m gelukkig te zijn. Als je ged plet, merk je dat reactief taalgebruik macht bij ju weghaalt en aan iemand f iets anders geeft. Mijn vriend Jhn Bytheway beschrijft in zijn bek What I wish I d knwn in high schl het vlgende: als je reactief bent, geef je iemand anders de afstandsbediening van je leven en zeg je: Alsjeblieft. Je kunt mijn humeur veranderen wanneer je maar wilt. Practief taalgebruik legt de afstandsbediening echter weer in je eigen handen. En je kunt dan zelf kiezen p welk kanaal je vandaag afstemt. Reactief taalgebruik Ik zal het prberen. Z zit ik nu eenmaal in elkaar. Ik kan er niets aan den. Ik met wel. Ik kan het niet. Je hebt mijn dag verpest. Practief taalgebruik Ik zal het den. Ik kan het veel beter. Laat ik eens kijken wat de mgelijkheden zijn. Ik kies ervr. Er met een manier zijn. Ik trek me niets aan van juw slechte humeur. 3 ktber 2012 Pitstp

3 Smmige mensen lijden aan een besmettelijk virus: het slachtffervirus. Je kent dit vast wel. Mensen die met dat virus zijn geïnfecteerd, denken dat iedereen het p hen begrepen heeft en dat de wereld hen iets verplicht is wat helemaal niet z is. Ik speelde p schl ftball met iemand die helaas met dit virus was besmet. Ik werd knettergek van zijn pmerkingen: Ik zu wel in het team zitten als de caches het niet p mij hadden gemunt. Ik wilde de bal nderschappen, maar werd afgesneden. Ik had harder gerend als mijn veters niet ls waren gegaan. Ja hr, had ik altijd de neiging te zeggen, en ik was president als mijn vader niet kaal was. Het verbaasde me niets dat hij nit in het team werd geplaatst. Bij hem lag het prbleem altijd ergens anders. Hij besefte nit dat zijn eigen huding misschien wel het prbleem was. Reactieve mensen velen zich een slachtffer en: Zijn snel beledigd; Geven anderen de schuld; Wrden kwaad en zeggen dingen waar ze later spijt van hebben; Klagen en jammeren; Wachten ttdat er iets met ze gebeurt; Veranderen alleen als ze niet anders kunnen. Practieve mensen zijn heel anders. Practieve mensen: Zijn niet snel beledigd; Nemen de verantwrdelijkheid vr hun keuzen; Denken na vrdat ze handelen; Raken niet in de put als er iets vervelends gebeurt; Vinden altijd wel een manier m dingen vr elkaar te krijgen; Richten zich p dingen waarp ze invled hebben en maken zich geen zrgen ver dingen waarp ze geen invled hebben. Schrijf vr jezelf 5 situaties waarin je practief bent geweest en 5 situaties waarin je reactief was. 3 ktber 2012 Pitstp

4 Maak de test hiernder: he practief ben jij? 1. Je kmt in een file terecht, terwijl je een afspraak hebt. Je belt je afspraak met de mededeling dat je later kmt. Maar wat is je verdere reactie? 1. Ik zit pgefkt achter het stuur, switch vrtdurend van baan. Heeft de regering nu ng geen plssing vr het fileprbleem? (A) 2. Ik prbeer me erbij neer te leggen. Had ik maar eerder van huis meten gaan. Ondertussen baal ik wel. (B) 3. Ik leg me erbij neer en vlg een aflevering van de luistercursus Spaans vr gevrderden. (C) 2. He vaak gebruik je het wrd meten p een dag? 1. Best vaak, maar ik bedel het niet altijd als meten. (B) 2. Op een dag? Dat is niet te den. Je met het per uur tellen! (A) 3. Ik prbeer het te vermijden en gebruik liever ik wil f ik kan. (C) 3. Waarver praat jij tijdens een pauze? 1. Ketjes, kalfjes en als het kan de ik zaken. (C) 2. Over de laatste belachelijke besluiten p mijn werk, stage f schl, lastige cllega s en/f klasgenten en andere dingen die me dwars zitten. (A) 3. Een mix van 1 en 2 (B) 4. He vel je je aan het eind van de dag? 1. Te vergelijken met een clablikje dat ged is geschud. Behrlijk pgefkt dus. (A) 2. Als een flesje water, znder bubbels. (C) 3. Als een flesje cla dat al even halfvl in de kelkast staat, wel geschud truwens. (B) 5. Je krijgt een bs mailtje. Wat de je? 1. Ik antwrd bs terug en verstuur meteen. (A) 2. Ik denk even na en besluit een bze reactie terug te sturen. Ik realiseer me dat ik hiermee het cntact p scherp zet. (C) 3. Ik delete het mailtje en de verder niets. (B) 6. Vreger heb je vast geleerd m in bepaalde situatie tt 10 te tellen, vrdat je ging handelen. Tel je ng wel eens tt 10? 1. Ik km tt 5 (B) 2. Ik slaap er tegenwrdig een nachtje ver. (C) 3. Ik ben van de spntane reactie. Als dat al niet meer kan. (A) 3 ktber 2012 Pitstp

5 Uitslag 7. Het is rtweer. Je kent die dagen wel. Het is grijs, grauw en het regent nafgebrken. He vel je je? 1. Grijs, grauw en nat. Ik ben blij als deze dag vrbij is. (A) 2. Ik heb liever een znnetje, het weer heeft wel een wat negatieve invled p mij. (B) 3. Ik heb liever een znnetje, maar heb geen zin m mijn dag te laten verpesten. (C) 8. Je krijgt zndag visite en dit vind je niet het leukste bezek. Wat de je? 1. Ik ga iets met ze ndernemen dat ik erg leuk vind. (C) 2. Ik spreek af met een vriend dat hij me belt met de mededeling dat ik meteen naar hem te met kmen. (B) 3. Ik nderga het bezek lijdzaam, straks is het weer vrbij. (A) Vral A Practiviteit heeft ng vele geheimen vr je. Je laat je erg leiden dr anderen in plaats van dat je zelf keuzes maakt. Is dat wat je het liefste wilt? Realiseer je dat werkgevers vaak een practieve huding van je verwachten. Vral B Je hebt het in je, practiviteit, maar het kmt er niet altijd uit. Ben je je bewust van je keuzevrijheid f gaat het per ngeluk? En wil je ng sterker het rer in eigen handen nemen? Werkgevers verwachten van hun medewerkers een practieve huding. Vral C Geslaagd! Jij bent behrlijk practief. Je maakt bewust je eigen keuzes. Ga z dr. Beschrijf 3 situaties die jij denkt in je pleiding tegen te kmen, waarin je nu al verwacht dat het vr ju best lastig kan wrden m practief te zijn. Beschrijf vr elke situatie he deze kan verlpen en kan aflpen als je reactief bent. Beschrijf k vr dezelfde situatie wat je kan den als je juist practief handelt. He verlpt het dan en he lpt het dan af vlgens ju? Maak p de vlgende site een krt testje: Welke rl kmt er bij ju uit de test? Denk eens na ver patrnen waar jij een rl in hebt en die je graag zu veranderen. Bijvrbeeld; bij mijn meder pak ik bij altijd de aanvallende rl, het maakt eigenlijk niet uit waar het ver gaat. 3 ktber 2012 Pitstp

6 Beschrijf krt de nderstaande vragen: - Welke patrnen (maximaal 3) wil jij drbreken? Bijv. zie de zin hierbven f ik reageer altijd geïrriteerd p mijn meder, bij die vriendin vertel ik altijd teveel, ik denk steeds negatief ver mezelf waardr ik. - He zien deze patrnen er nu uit? - En he wil je dat het wrdt? - Vraag 1 persn m 1 patrn met je uit te spelen in een rllenspel en vraag k iemand m jullie te bserveren. Speel hetzelfde patrn 2 keer; 1 keer zals het was en 1 keer zals je graag wilt dat het wrdt. 3 ktber 2012 Pitstp