Monitor Wonen 2008 Schiedam, april 2009

Transcriptie

1

2

3 Monitor Wonen Schiedam, april 2009

4 Inhoudsopgave Pagina nr. Hoofdstuk 1: Uitvoering ambities en doelstellingen beleidsnota Wonen Voortgang ambitie ten aanzien van bevordering eigen woningbezit tot Voortgang ambitie ten aanzien van het percentage eengezinswoningen tot Nieuwbouw Nieuwbouw, naar categorie Sloop Aantallen sloop tot 2010, aantallen nieuwbouw tot Nieuwbouwplanning (incl. weer bewoonde woningen) Toelichting en onderbouwing bij punten 1.3 tot en met Verkoop huurwoningen Woningverbetering Woonplus Bijgestelde sloop- en nieuwbouwverwachtingen Stedelijke ambities (ISV II) Differentiatie stedelijke woningvoorraad naar prijsklassen 7 Hoofdstuk 2: Beleidsonderwerpen Particulier opdrachtgeverschap/ consumentgericht bouwen Seniorenhuisvesting Particuliere woningverbetering Werk aan de winkel Monumenten Klimaat en leefomgeving Wet bodembescherming 11 Colofon 12 2

5 Hoofdstuk 1: Uitvoering ambities en doelstellingen beleidsnota Wonen 1.1 Voortgang ambitie ten aanzien van bevordering eigen woningbezit tot 2010 % (grafiek 1) 60,0 55,0 50,0 45, ,0 35,0 30,0 25,0 20, Feitelijke ontwikkeling Streefpercentage Het aandeel koopwoningen in de woningvoorraad is in gestegen van 46,5 naar 47,1%. Het ambitieniveau van 45% koopwoningen was al behaald in Voortgang ambitie ten aanzien van het percentage eengezinswoningen tot 2010 % (grafiek 2) 60,0 55,0 50,0 45,0 40,0 35, ,0 25,0 20, Feitelijke ontwikkeling Streefpercentage Het afgelopen jaar is het aandeel eengezinswoningen van 29,6% naar 29,9% gestegen. Het ambitieniveau van het percentage eengezinswoningen (35%) is, zelfs met planaanpassingen, niet haalbaar. 3

6 1.3 Nieuwbouw (tabel 1) Projectnaam / locatie Planning Realisatie in Bijzonderheden Sveadal 1 e fase Sveadal 2 e fase - 8 Resterende woningen volgen in 2009 Sveadal 3 e fase Sveaborg, Krona Baan/Broersveld, Kuiperswerf Waarvan 18 starterswoningen BHGlaan, Vijfmolens Resterende woningen volgen in 2009 BHGlaan, De Blijhof, gezinsvervangend tehuis (21 zorgunits) - - Oplevering in 2009, maar tellen mee als zorgunits Peter van Anrooylaan, Sonate Laan van Bol es, Menuet 46 - Oplevering in 2009 Andriessenlaan, Suite 27 - Oplevering in 2009 Piet Sandersplein, is verbouw en telt niet mee in de nieuwbouw. Part. opdrachtgeverschap p.m. 4 Totaal NIEUWBOUW p.m. p.m. 25 van de 47 woningen zijn in opgeleverd. De rest volgt in Verbouw is weer bewoond De nieuwbouw is in enigszins achtergebleven op de planning. In de jaren zijn in totaal nieuwbouwwoningen opgeleverd (284 in 2005, 419 in 2006 en 325 in 2007). Het aantal toevoegingen anderszins (weer bewoond) bedroeg in 67 en in totaal 295, waarmee het totaal aantal opgeleverde woningen van 2005 tot en met op komt. 1.4 Nieuwbouw, naar categorie (tabel 2) Wijk Projectnaam/locatie Aantal koop Aantal huur Aantal appt. Aantal eengezinswoningen Prijsklasse Percentage verkocht / verhuurd 89% Centrum Baan/Broersveld, Kuiperswerf Bereikbaar / middelduur Nieuwland BHGlaan, Vijfmolens Middelduur 69% Groenoord Peter van Middelduur 100% Anrooylaan, Sonate Spaland/Sveaparken Sveadal 1 e fase Duur 100% Spaland/Sveaparken Sveadal 2 e fase Duur 80% Spaland/Sveaparken Sveadal 3 e fase Duur 100% Spaland/Sveaparken Sveaborg, Krona Duur 81% Overig Particulier opdrachtgeverschap Totaal opgeleverd in Middelduur / duur % 1.5 Sloop (tabel 3) Projectnaam / locatie Planning Realisatie Bijzonderheden in Parkweg-Noord, winkelblok Havendijk Oost - 1 Kethel - 2 Groenoord - 1 Mariastraat 10 - Start in 2009 Prof. Kamerlingh Onneslaan 12 - Start in 2009 Totaal SLOOP

7 1.6 Aantallen sloop tot 2010 Aantallen nieuwbouw tot 2010 (grafiek 3) (grafiek 4) Streefaantal uit Nota Wonen Gerealiseerde aantallen Streefaantal uit Nota Wonen Gerealiseerde aantallen De gerealiseerde nieuwbouw, en in mindere mate de sloopaantallen, blijven door verschillende oorzaken achter op de planningen. 1.7 Nieuwbouwplanning (incl. weer bewoonde woningen 1 ) (grafiek 5) gerealiseerd geraam d aantal Toelichting en onderbouwing bij punten 1.3 tot en met 1.6 Met de Stadsregio Rotterdam zijn woningbouwafspraken overeengekomen om in de periode van 2005 tot 2010 (eind 2009) in totaal woningen te bouwen, met een minimum van woningen inclusief de categorie toevoegingen anderszins. Deze afspraken zijn gemaakt op grond van de geactualiseerde woningbouwplanning (planaanbod) op basis van de beleidsnota Wonen. Eind zijn van de met de Stadsregio afgesproken woningen, nieuwbouwwoningen en 295 toevoegingen anderszins opgeleverd, totaal dus woningen. Eind waren 315 woningen in aanbouw. Om het minimum van woningen te halen moeten derhalve 256 woningen worden gestart en opgeleverd in De voortgang van de woningbouwproductie zal periodiek aan het college van B&W worden gerapporteerd. 1 Weer bewoonde woningen zijn: woningen die in eerste instantie uit het woningbestand zijn onttrokken door bijvoorbeeld splitsing, samenvoeging of verbouwing. De betreffende panden worden daarna weer met aangepaste adressering toegevoegd aan het woningbestand. Voorbeelden zijn: 2 meergezinswoningen verbouwd tot 1 eengezinswoning, een bedrijfspand verbouwd tot woning etc. 5

8 1.9 Verkoop huurwoningen (tabel 4) Wijk Gerealiseerde verkopen Woonplus Oost 1 Zuid 10 West 3 Nieuwland 3 Groenoord 20 Woudhoek 4 Spaland 5 Totaal VERKOOP Woningverbetering Woonplus (tabel 5) Projectnaam / locatie Planning Gerealiseerd in Bijzonderheden Piet Sandersplein e.o > ,- per woning Casco hergebruik, rest 2009 Tempelstraat e.o > ,- per woning Meesterstraat e.o > ,- per woning Faassen- en Heijermansplein > ,- per woning 2009 Piet Sandersplein e.o. zie - > ,- per woning Casco hergebruik Boerhaaveplein 87 Toegankelijk maken centrale entree Schiedam West 187 gemiddeld ,- per woning Nieuwland 9 > ,- per woning 2010 Lorentzlaan 56 > ,- per woning Groenoord-midden A 44 > ,- per woning Groenoord-midden C (opplussen) 132 > ,- per woning Totaal Verbetering De verbetering van de woningvoorraad in bezit van Woonplus gaat door. In werden 578 woningen verbeterd. In diverse andere woningcomplexen is met de verbetering gestart Bijgestelde sloop- en nieuwbouwverwachtingen (opleveringen) 2009 (tabel 6) Projectnaam / locatie Planning Projectnaam/locatie Planning Vijfmolens, Nieuwe Damlaan e.o. 43 Mariastraat 10 Sveadal 2 e fase 45 Prof. Kamerlingh Onneslaan 12 Menuet I, P.van Anrooylaan 23 Groenoord-Midden C 140 Svealund 18 Huijsmansstraat 52 Toernooiveld 53 Menuet II, W.Andriessenlaan 23 Suite,W. Andriessenlaan 27 Scheepswerf, Lange Nieuwstraat 27 Mews, Parkweg-Noord 40 Kadewoningen, Parkweg-Noord 16 De Drie Maassteden, 160 zorgunits p.m. Tellen niet mee als woning Franklinstraat, 2 woningen p.m. Tellen niet mee als nieuwbouw (verbouw) Particulier Opdrachtgeverschap p.m. Geplande opleveringen in Geplande sloop in

9 1.12 Stedelijke ambities (ISV II) (tabel 7) Woningvoorraad Nulmeting Ambitieniveau 2010 in categoriën 2004 Netto woningvoorraad Huurwoningen 58,4% 56,1% 54,5% 53,5% 52,9% 55% Koopwoningen 41,6% 43,9% 45,5% 46,5% 47,1% 45% Eengezinswoningen 28,6% 29,4% 29,2% 29,6% 29,9% 35% Appartementen 71,4% 70,6% 70,8% 70,4% 70,1% 65% Bereikbare woningen 55% 52,3% 49,9% 48,5% 47,9% 49% Middel(dure) woningen 45% 47,7% 50,1% 51,5% 52,1% 51% De woningvoorraad is, rekening houdend met onttrekkingen, weer bewoonde panden, sloop en nieuwbouw, met 141 woningen toegenomen. Per 31 december beschikte Schiedam over woningen Differentiatie stedelijke woningvoorraad naar prijsklassen De differentiatie in de stedelijke woningvoorraad is alleen enigszins in beeld te krijgen door gebruikmaking van de waarden van de onroerende zaak belastingen (WOZ-waarden). (tabel 8) WOZ-waarde klasse 2007 (prijspeil 2005) in % (prijspeil 2007) in % euro 0,03 0,03 0, euro 1,77 0,66 0, euro 19,65 14,38 13, (prijspeil ) in % euro 40,04 43,67 43, euro 15,82 16,79 17, euro 16,88 18,42 18,34 Meer dan euro 5,80 6,06 6,56 Nog altijd behoort een relatief groot aandeel van de woningvoorraad tot de goedkope categorie tot ,--. Door de waardestijging als gevolg van de WOZ-waardering en de herstructurering is het aandeel woningen in de lagere WOZ-klassen aan het afnemen. Dat heeft mede te maken met de sloop/onttrekking van een aantal sociale huurwoningen. Met een blijvende inzet op herstructurering kan de afname van het aandeel woningen in de lagere WOZ-klassen zich ook in de toekomst doorzetten. Daarnaast worden er aan de bovenkant van de markt (o.a. Sveaparken) duurdere woningen aan de voorraad toegevoegd, waardoor aan een verdere differentiatie van de woningvoorraad wordt bijgedragen. 7

10 Hoofdstuk 2: Beleidsonderwerpen 2.1 Particulier opdrachtgeverschap / consumentgericht bouwen Eén van de doelstellingen binnen het GSB/ISV is het bevorderen van het particulier opdrachtgeverschap en het consumentgericht bouwen. Om verschillende redenen zijn initiatieven tot nu toe niet of nauwelijks uitvoerbaar gebleken. Ook voor het Rijk lijkt particulier opdrachtgeverschap geen prioritaire doelstelling meer te zijn. Om aan woonwensen van bepaalde doelgroepen tegemoet te komen, zal meer worden ingezet op consumentgericht bouwen. Er zijn 18 consumentgerichte woningen in aanbouw in Svealund. 2.2 Seniorenhuisvesting Met Woonplus zijn afspraken gemaakt over het aantal te bouwen woningen die geschikt of bestemd zijn voor senioren. Deze afspraken zijn opgenomen in de meerjarenafspraken en mede gebaseerd op de tweede module van de beleidsnota Wonen Kansen voor ouderen. De voortgang en planning van de nieuwbouw van voor senioren geschikte of bestemde woningen is in onderstaand schema opgenomen. In zijn 120 voor senioren geschikte woningen (nultrede woningen) opgeleverd. Dit zijn toegankelijke woningen voor senioren of mensen met rollator of in een rolstoel. In de periode 2005 tot en met zijn in totaal 740 voor senioren geschikte of bestemde woningen opgeleverd. In is met een pilotproject gestart om een geselecteerd particulier wooncomplex te ondersteunen bij het verbeteren van de toe- en doorgankelijkheid van de algemene ruimten. Begin 2009 zal door de vereniging van eigenaren worden besloten of er tot uitvoering kan worden overgegaan. (tabel 9) Projectnaam / locatie Realisatie Planning Prijsklasse 2009 Sveaborg, Krona 75 - Middelduur BHG.laan, de Vijfmolens Middelduur Broersveld / Baan, Kuiperswerf 9 - Bereikbaar Heenvlietseplein e.o., Sandersblok - 7 Bereikbaar Menuet I & II 46 Bereikbaar / Middelduur Andriessenlaan, Suite - 27 Bereikbaar Lange Nieuwstraat, Scheepswerf - 27 Middelduur / duur Totaal In zijn 120 appartementen opgeleverd die voor senioren geschikt zijn, zoals de projecten Krona (75 koopappartementen), Kuiperswerf (bereikbare koopappartementen) en deels de Vijfmolens (middeldure huur- en koopappartementen). Classificatie naar de mate van toe- en doorgankelijkheid (aantal sterren) van de in opgeleverde woningen dient nog plaats te vinden. 8

11 2.3 Particuliere woningverbetering In de wijken Oost, West en Zuid is het project particuliere woningverbetering en funderingsherstel al enkele jaren bezig. Eigenaren krijgen gratis hulp en advies bij het wegwerken van het achterstallig onderhoud en zij kunnen een lening tegen een aantrekkelijk tarief afsluiten. In is de aanpak uitgebreid met nog eens woningen in Oost, West en Zuid. Daarnaast is het project van start gegaan voor 400 woningen in het Centrum. Dat brengt het totaal op woningen in de particuliere woningvoorraad waarvan de eigenaren actief worden benaderd. Nagenoeg alle bouwkundige onderhoudsrapporten uit de eerste twee fasen zijn gemaakt en besproken met de eigenaren. Vele huiseigenaren hebben hun pand al opgeknapt met behulp van een laagrentende lening. Uit de derde en nieuwe aanwijzing zijn de eerste leningaanvragen overigens ook reeds binnen. Al met al is er in voor ruim 3,7 miljoen euro geïnvesteerd in het particuliere bezit. In zijn 210 leningen verstrekt; tegen 271 in In totaal is voor 16,4 miljoen euro aan laagrentende leningen verstrekt in Schiedam. Verder is voor 192 panden funderingsherstel noodzakelijk om deze woningen voor de toekomst te behouden. Alle eigenaren hebben van de gemeente een gratis globaal funderingsherstelplan ontvangen. Funderingsherstel blijkt echter een moeizaam proces, mede vanwege de hoge kosten die ermee zijn gemoeid. Ook kost het tijd om eigenaren van een bouwkundige eenheid, waarvoor funderingsherstel moet plaatsvinden, op één lijn te brengen. Eind zijn 30 leningen verstrekt aan eigenaren die de funderingsproblemen aan hun huis willen aanpakken. Voor twee andere locaties is de leningaanvraag in een vergevorderd stadium. Een ander tijdrovend proces is de monitoring van nu nog circa 600 woningen in Oost en West. Aan deze woningen vindt twee keer per jaar een meting plaats (dit is de monitoring) naar ongelijkmatige zakkingen van de fundering. Eigenaren van deze panden nemen veelal een afwachtende houding aan als het gaat om de aanpak van hun pand. Dit heeft te maken met de onzekerheid over de fundering. In zijn 60 woningen uit de monitoring gehaald omdat de metingen aangaven dat daar geen funderingsproblemen zijn. De zwamproblematiek in West is onder controle, enkele uitzonderingen nagelaten. Bij de opname van een bouwkundig onderhoudsrapport wordt nu gekeken of een pand mogelijk zwam heeft. Bij twijfel voert een deskundige op kosten van de gemeente een inspectie uit. In heeft het Servicepunt bij 27 panden een inspectie laten uitvoeren, waarvan bij 17 panden inderdaad zwam werd aangetroffen. Bij aanwezigheid van zwam kan de eigenaar de bestrijding financieren met behulp van een laagrentende lening. (tabel 10) Particuliere woningverbetering Raming t/m e fase: Informatiefase afgerond e fase: BOR gereed en besproken* e fase: Laagrentende leningen e fase: Uitvoering gestart zonder financiering Aanschrijving Raming t/m 2009 Aanschrijving gestart Uitvoering door gemeente Funderingsaanpak Monitoren fundering Funderingsherstelplan Uitgevoerd funderingsherstel Sloop nieuwbouw gerealiseerd Sloop nieuwbouw in ontwikkeling Raming t/m 2009 Zwambestrijding Onderzocht Waarvan: - aantasting door zwam geen zwam Zwambestrijding uitgevoerd Nader onderzoek * De afkorting BOR staat voor Bouwkundig Opnamerapport Raming t/m

12 2.4 Werk aan de winkel In is de aanpak Werk aan de Winkel van start gegaan. Er wordt gewerkt met een brede panden aanpak van deur tot deur. Er zijn subsidies mogelijk voor het opknappen van het casco, de gevel, wonen boven- en in winkels en voor lifestyle. Bovendien kan een eigenaar gebruik maken van een laagrentende lening. Van de 277 panden in de binnenstad die voor Werk aan de Winkel in aanmerking komen, zijn de eigenaren van 107 panden reeds benaderd. Er zijn al 73 bouwkundige onderhoudsrapporten of plannen gemaakt en besproken met de eigenaar. Voor 31 panden heeft de eigenaar/ondernemer in een subsidie aangevraagd. (tabel 11) Werk aan de winkel Raming 2009 Contact gelegd BOR gemaakt en besproken In uitvoering en/of gereed Aanschrijvingen Monumenten In is het aantal aanvragen voor laagrentende leningen uit het Schiedams Restauratie Fonds voor de restauratie van gemeentelijke monumenten toegenomen. Dit betrof zowel de restauratie van particuliere woningen, als ook de restauratie van woon-/winkelpanden in de binnenstad. Om voor de toekomst een goede inschatting te kunnen maken van het benodigde budget voor de restauratie van gemeentelijke monumenten zal in 2009 in het kader van het Uitvoeringsprogramma Monumenten een technische opname uitgevoerd worden van deze panden. Op basis van deze gegevens kan beoordeeld worden of er naast het verstrekken van laagrentende leningen uit het SRF ook behoefte is aan een systeem van directe subsidies voor kleine restauratieve ingrepen en onderhoudswerkzaamheden. In de Beleidsnota Monumenten is het stimuleren van de herbestemming van monumenten als een belangrijk speerpunt geformuleerd. Hiermee wordt leegstand zoveel mogelijk voorkomen en blijft de culturele identiteit van de binnenstad gewaarborgd. In is gewerkt aan de planontwikkeling en begeleiding van een aantal herbestemmingprojecten, waaronder het project Stadstimmerwerf en de verbrande panden (voormalige Stadsarmenschool) aan het Broersveld. In 2009 zal gestart worden met de uitvoering van deze projecten. In het geval van de Stadstimmerwerf zullen 5 rijksmonumenten en een gemeentelijk monument gerestaureerd en herbestemd worden tot circa 30 appartementen. Voor de verbrande panden aan het Broersveld loopt, naast het restauratietraject, een haalbaarheidsonderzoek naar het herbestemmen tot grondgebonden woningen en appartementen. 2.6 Klimaat en leefomgeving In is zowel een nieuw klimaatbeleid als een nieuw milieubeleid in concept afgerond. De bestuurlijke vaststelling wordt verwacht in het eerste kwartaal van De vermindering van CO2-uitstoot en het cradle to cradle principe zijn in deze beleidsplannen belangrijke uitgangspunten. Deze uitgangspunten vragen aandacht voor het gebruik van energie, zowel tijdens de bouwfase als de woonfase, en de toepassing van duurzame materialen in de bouw. Ook bij de inrichting van het openbaar gebied spelen deze uitgangspunten een rol. In zowel de bestaande woningbouw als de nieuwbouw zijn nog behoorlijke energiereducties te behalen. Ook zijn er tot nu toe nog vele kansen voor het gebruik van duurzame energiebronnen in de woningbouw onbenut gebleven. Aandacht voor het gebruik van materialen, die in de productie-, gebruiks- en afvalfase het milieu zo weinig mogelijk belasten, verdient in dit kader eveneens de aandacht. Het bieden van een comfortabele en gezonde woning kan hiermee uitstekend samen gaan. Daarnaast is een schone en groene leefomgeving ook een voorwaarde voor het vergroten van het woongenot. Meer concreet kunnen voor wat betreft het onderdeel energie de volgende activiteiten genoemd worden, die in zijn uitgevoerd. In het kader van het TELI-project,(tegemoetkoming energiebesparing lage inkomens), is bij een aantal woningen het CO-gehalte in de woningen gemeten. Dit zal in 2009 een vervolg krijgen. Ook de eerste mogelijkheden voor het bieden van laagrentende leningen voor het treffen van energiezuinige maatregelen in het kader van de particuliere woningverbetering zijn in verkend. In is verder nog onderzoek opgestart naar de subsidiemogelijkheden voor groene daken, dit zal in 2009 verder worden uitgewerkt. Voor het onderdeel schone en groene leefomgeving kunnen nog de volgende activiteiten genoemd worden. In afgelopen jaren is gestart met het plaatsen van ondergrondse afvalcontainers in wijken met veel hoogbouw. In de komende jaren zal dit project worden afgerond. De directe voordelen hiervan zijn onder meer: minder zwerfvuil op straat, een schonere en fraaiere woon- en leefomgeving. Dit zal in de komende jaren mogelijk nog ondersteund worden met zwerfvuilacties. In is 10

13 eveneens nog het hondenbeleid geëvalueerd en zijn er aanbevelingen gedaan voor aanpassing van het beleid. In 2009 zal een nieuw hondenbeleid worden opgesteld. Ook is er in de groenstructuurnota geëvalueerd en is er een bomenbeleidsplan opgesteld en er zal nog een groenbeleidsplan worden opgesteld. Om bouwplannen en natuurwaarden in een vroegtijdig stadium op elkaar af te stemmen is in gestart met het opstellen van een nulmeting uitgevoerd voor een natuurmonitor. Vanaf 2009 zal een jaarlijkse monitoring worden uitgevoerd. 2.7 Wet bodembescherming Vanaf 2004 worden in het kader van de Wet bodembescherming jaarlijks bodemonderzoekprestaties en bodemsaneringprestaties gemeten. In onderstaande figuur is een overzicht gegeven van de afname van de werkvoorraad. De werkvoorraad bestaat uit potentieel verontreinigde (te onderzoeken en/of te saneren) locaties. De werkvoorraad is vastgesteld op 20 februari 2004 in het kader van het project landsdekkend beeld bodemverontreiniging. In de afgelopen jaren is deze werkvoorraad licht bijgesteld naar 1420 locaties. Sinds 2006 wordt ook bijgehouden welke locaties zijn onderzocht die geen betrekking hebben op de in 2004 vastgestelde werkvoorraad. Hierbij moet men aan locaties denken die bijvoorbeeld zijn onderzocht in het kader van grondtransacties of bouwvergunningen. In de figuur zijn de absolute meetgegevens weergegeven. Reden van deze wijziging is de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB). In dit kader dient bekend te zijn van welke locaties bodeminformatie aanwezig is. De oorzaak van de plotselinge afname van de werkvoorraad in 2006 is de uitvoering van de gemeentelijke actie tankslag. Dit project omvatte ruim 200 tanklocaties. Eind 2006 en begin 2007 zijn deze tanklocaties afdoende onderzocht cq gesaneerd. In laat de grafiek weer een sterkere afname zien. Deze wordt veroorzaakt door het uitvoeren van een grootschalig historisch bodemonderzoek in het kader van het landsdekkend beeld. Tijdens dit onderzoek bleken diverse locaties dermate klein of de lokale activiteiten waren zo kleinschalig, dat men de kans op bodemverontreiniging verwaarloosbaar acht. (grafiek6) Status onderzoeken ihkv de werkvoorrraad feb 04 mei 04 aug 04 nov 04 feb 05 mei 05 aug 05 nov 05 feb 06 mei 06 aug 06 nov 06 feb 07 mei 07 aug 07 nov 07 feb 08 mei 08 aug 08 nov feb dec dec dec dec dec 08 Huidige werkvoorraad Afgeronde werkvoorraad Onderzoekslocaties in ander kader Ten aanzien van de Schiedamse werkvoorraad bodemsanering kan geconcludeerd worden dat in 165 locaties, 899 min 734, zijn afgerond. De totale werkvoorraad bestaat per 31 december uit 734 locaties. De voortgang in de bodemsanerings-operatie waarborgt de doelstelling uit het NMP3 om in 2030 alle gevallen van bodemverontreiniging te hebben gesaneerd of te beheersen. De jaarlijkse voortgangsrapportage bodemsanering bevat tal van andere indicatoren. Hierbij moet men denken aan soort onderzoeken en type saneringen, gesaneerd oppervlakte, afgegeven beschikkingen, bodemcalamiteiten, kosten, kwaliteitsborging. Voor meer informatie hierover wordt verwezen naar Jaarrapportage Bodemsanering, d.d. 15 maart

14 Colofon Samenstelling Gemeente Schiedam: Onderzoek en Statistiek (Ton Dijkshoorn), team Wonen en Milieu (Aad Vredebregt) in samenwerking met Woonplus Schiedam: afdeling financiën en control (Carel Kalf) Vormgeving omslag IKV, Paul Stoute Druk BGS Oplage

15 13

16 14