Dikkedarmkanker (CRC)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Dikkedarmkanker (CRC)"

Transcriptie

1 Het proefonderzoek voor dikkedarmkankeropsporing in Vlaanderen Prof. dr. Guido Van Hal Dr. Sofie Van Roosbroeck Drs. Sarah Hoeck Centrum voor Kankerpreventie Onderzoeksgroep Medische Sociologie en Gezondheidsbeleid Vakgroep Epidemiologie en Sociale Geneeskunde Universiteit Antwerpen gratis nummer:

2 Overige indieners: UZA Afdeling Gastro-enterologie ZNA, Campus Middelheim, Afdelingen Gastro-enterologie en Oncologie ZNA, Campus Jan Palfijn, Afdelingen Gastro-enterologie en Oncologie ZNA, Campus Stuivenberg, Afdelingen Gastro-enterologie en Oncologie ZNA, Campus St.-Erasmus, Afdeling Gastro-enterologie St.-Elisabethziekenhuis Turnhout, Afdeling Gastro-enterologie AZ St.-Jozef Turnhout, Afdeling Gastro-enterologie PIH Afdeling Gezondheid Domus Medica HVRT Gemeente Schilde Logo Kempen en Logo Antwerpen Centrum voor Medische Analyse Herentals Landsbond van Onafhankelijke Ziekenfondsen gratis nummer:

3 Dikkedarmkanker (CRC) Belangrijk gezondheidsprobleem Jaarlijks in Vlaanderen: 4250 nieuwe gevallen Jaarlijks in Vlaanderen: 1800 overlijdens Bij vrouwen Borstkanker (37%) DDK (14%) Bij mannen Prostaatkanker (30%) Longkanker (17%) DDK (13%) gratis nummer:

4 gratis nummer: Dikkedarmkanker als ideale opsporingsziekte Hoge incidentie (4250 in Vlaanderen) en mortaliteit (1800 overlijdens) Verwachting: toename Voorloper: adenomateuze poliep Langzame progressie: groot window of opportunity (10-15 jr) waarbij verwijdering van poliep of vroegcarcinoom leidt tot genezing Prognose afhankelijk van stadium van diagnose

5 Europese Code tegen Kanker (2003) Men and women from 50 years of age should participate in colorectal screening. This should be within programmes with built-in quality assurance procedures. En nog: Screening for colorectal cancer by FOBT can reduce mortality from the disease by about 15%. Colorectal screening by FOBT every 2 years from the age of 50 years should be made generally available.

6

7 Voor > 40% van de EU doelgroep is een bevolkingsonderzoek gaande of in voorbereiding.

8 Vlaams Agentschap Zorg & Gezondheid 22 februari 2007 Oproep door de Vlaamse Werkgroep Dikkedarmkanker tot projectvoorstel. Pilootproject : het proefonderzoek voor dikkedarmkankeropsporing in Vlaanderen.

9 gratis nummer: Doel proefonderzoek Het succes van een screeningsprogramma wordt grotendeels bepaald door: de efficiëntie van de gebruikte opsporingstest de bereidheid tot deelname van de doelgroep Het proefproject heeft tot doel kennis te vergaren over de te bereiken participatiegraad in eventueel Vlaams bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker.

10 ifobt Immunochemische Faecale occult bloedtest (ifobt) Humaan Hb 1 staalname Automatische analyse (OC-Sensor) 10 info@dikkedarmkanker.be gratis nummer:

11 Keuze van de ifobt voor het proefbevolkingsonderzoek Cliëntvriendelijkheid Gemak/objectiviteit lezing Afwezigheid van dieetrestricties Slechts 1 staalname nodig Selectiviteit voor colorectale bloedingen Kwaliteitscontrole op beoordeling testresultaten Automatisering metingen/beoordelingen Specifieke cut-off waarde ( ng) Specificiteit en sensitiviteit 11 info@dikkedarmkanker.be gratis nummer:

12

13 gratis nummer: Opzet Proefonderzoek (1) personen met gewoon risico van 50 tot en met 74 jaar uit Schilde, Vosselaar en Borgerhout Uitnodigingsperiode: februari december 2009 Twee uitnodigingsmethoden via post via huisarts

14 Opzet Proefonderzoek (2) Cross-over design Onderzoek houdt in: staalname Analyse in één labo: ifobt Resultaat per post naar huisarts en deelnemer binnen 10 werkdagen Test en analyse zijn gratis gratis nummer:

15

16 Post-groep (gelijk LT en gender) Opsturen ifobt per post Geen respons: uitnodiging HA Spontane consulten bij HA Respons: analyse ifobt in CMA en registratie door PIH HA-groep (gelijk LT en gender) Uitnodiging/consultatie bij HA Geen respons: Opsturen ifobt post Normaal: brief aan deelnemer en HA Afwijkend: brief aan deelnemer en HA met oproep voor colonoscopie Opvragen resultaat bij huisarts en centr registratie

17 Start onderzoek = LABO - test Opsporen onzichtbaar bloed Staalname en antwoordformulier opsturen in bijgevoegde envelop Resultaat naar deelnemer en huisarts binnen de 10 werkdagen Positieve test = bloed gevonden: colonoscopie Negatieve test = geen bloed gevonden: herhaling ifob-test binnen 2 jaar info@dikkedarmkanker.be gratis nummer:

18 Voorbeeld uitnodigingsbrief via huisarts gratis nummer:

19 Voorbeeld informatiebrochure via huisarts

20 Voorbeeld antwoordformulier via huisarts gratis nummer:

21 Respons en deelname Doelgroep Respons (51,4%) NON-Respons 9495 (48,6%) Deelname JA 8239 (42,2%) Deelname NEE 1808 (9,3%)

22 Resultaten Participatie voor cross-over: Totaal: 27,9% Via huisarts: 17,6% Via post: 38,1% Totale participatie per uitnodigingsmethode: Via huisarts: 24,8% Via post: 64,3%

23 Respons per gemeente/district Gemeente/ Respons noemer % district Borgerhout ,9 Vosselaar ,6 Schilde ,7 TOTAAL ,4

24 Respons per geslacht ,8% 46,8% 0 mannen vrouwen deelname JA deelname Nee P<0,0001 Verschillen in respons worden vooral bepaald door verschillen in deelname aan het stoelgangsonderzoek.

25 Respons per leeftijdsgroep deelname JA deelname Nee P<0,0001

26 Deelname JA per gemeente/district Gemeente/ district Deelname JA noemer % Borgerhout ,0 Vosselaar ,3 Schilde ,5 TOTAAL ,2

27 Resultaten (3)

28 Preventiedecreet Vlaamse regering Art. 31 Bevolkingsonderzoek 2. Bevolkingsonderzoeken, in het kader van ziektepreventie, die niet in opdracht van de Vlaamse regering worden uitgevoerd, vereisen een toestemming van de Vlaamse regering.

29 Referenties De Laet C, Neyt M, Vinck I, Lona M, Cleemput I, Van De Sande S. Heath Technology Assessment: colorectale kankerscreening: wetenschappelijke stand van zaken en budgetimpact voor België. KCE report vol 45A Europese Aanbeveling inzake Dikkedarmkankerscreening Europese Code tegen Kanker Georgi Rossi P, Federici A, Bartolozzi F, farch S, Borgia P, Guasticchi G. Trying to improve the compliance to colorectal cancer screening: a complex study design for a complex planning question. Contemporary Clinical Trials, 26, (3), Gezondheidsraad. Bevolkingonderzoek naar darmkanker. Den Haag: Gezondheidsraad, 2009, publicatienr. 2009/13. Govaerts F, Deturck L, Wyffels P. Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering: Screenen naar colorectale kanker bij mensen zonder verhoogd risico. Huisarts nu, 37(7), Van Eycken E, De Wever N, Cancer incidence and Survival in Flanders ,Vlaamse Liga tegen Kanker, VLK, 2006 Statistiek van de doodsoorzaken 2004, MVG, AZG, Team gegevensverwerking en resultaatopvolging. Van Rossum L. Colorectal Cancer: to screen or not to screen? That is the question. PhD thesis, ISBN: , Von Karsa L et al. Cancer screening in the European Union. Report on the implementation of the Council Recommendation on cancer screening First Report. Lyon: International Agency for Research on Cancer; The official website on the trial study for colorectal cancer screening in Flanders, hosted by the Centre for Cancer Prevention, University of Antwerp. Online since December info@dikkedarmkanker.be gratis nummer:

30 ????????????????????? 30 gratis nummer:

Colorectale kanker Eerste resultaten van het bevolkingsonderzoek voor darmkanker in Vlaanderen

Colorectale kanker Eerste resultaten van het bevolkingsonderzoek voor darmkanker in Vlaanderen Colorectale kanker Eerste resultaten van het bevolkingsonderzoek voor darmkanker in Vlaanderen Prof. Dr. Hendrik Reynaert MD, PhD Dienst gastroenterologie-hepatologie UZBrussel Vakgroep basis medische

Nadere informatie

Geneeskundige Dagen van Antwerpen

Geneeskundige Dagen van Antwerpen Antwerpen, 11 september 2014 Prof. dr. Guido Van Hal, Centrum voor Kankeropsporing, Afdeling Antwerpen Sarah Hoeck, Projectcoördinator bevolkingsonderzoek dikkedarmkanker Geneeskundige Dagen van Antwerpen

Nadere informatie

Dr Michel Ferrante AZ Sint Maarten Mechelen - Duffel. Screening voor colon kanker in Vlaanderen in 10 stappen VLK dag 18 september 2014

Dr Michel Ferrante AZ Sint Maarten Mechelen - Duffel. Screening voor colon kanker in Vlaanderen in 10 stappen VLK dag 18 september 2014 Dr Michel Ferrante AZ Sint Maarten Mechelen - Duffel Screening voor colon kanker in Vlaanderen in 10 stappen VLK dag 18 september 2014 CRCancer een gezondheidsprobleem wereldwijd M, 3 e V, 2 e 1,2 miljoen

Nadere informatie

Dr Michel Ferrante AZ Sint Maarten Mechelen - Duffel. Screening voor colon kanker in Vlaanderen in 10 stappen VLK dag 18 september 2014

Dr Michel Ferrante AZ Sint Maarten Mechelen - Duffel. Screening voor colon kanker in Vlaanderen in 10 stappen VLK dag 18 september 2014 Dr Michel Ferrante AZ Sint Maarten Mechelen - Duffel Screening voor colon kanker in Vlaanderen in 10 stappen VLK dag 18 september 2014 CRCancer een gezondheidsprobleem wereldwijd M, 3 e V, 2 e 1,2 miljoen

Nadere informatie

BEVOLKINGSONDERZOEK DIKKEDARMKANKER: BASISTEKST VOOR BEROEPSGROEPEN

BEVOLKINGSONDERZOEK DIKKEDARMKANKER: BASISTEKST VOOR BEROEPSGROEPEN BEVOLKINGSONDERZOEK DIKKEDARMKANKER: BASISTEKST VOOR BEROEPSGROEPEN Inleidend: Elk jaar krijgen ongeveer 5.000 Vlamingen te horen dat ze dikkedarmkanker (DDK) hebben (2010: 5248). Dikkedarmkanker is de

Nadere informatie

BEVOLKINGSONDERZOEK DIKKEDARMKANKER: BASISTEKST VOOR BEROEPSGROEPEN

BEVOLKINGSONDERZOEK DIKKEDARMKANKER: BASISTEKST VOOR BEROEPSGROEPEN BEVOLKINGSONDERZOEK DIKKEDARMKANKER: BASISTEKST VOOR BEROEPSGROEPEN Inleidend: Elk jaar krijgen ongeveer 5.000 Vlamingen te horen dat ze dikkedarmkanker (DDK) hebben. Dikkedarmkanker is de tweede meest

Nadere informatie

Herkenrode. Website : Huisartsen HAK vzw. 22/03/14 Dr. M. Van den Broeck 1

Herkenrode. Website :  Huisartsen HAK vzw. 22/03/14 Dr. M. Van den Broeck 1 Website : www.herkenrodehuisartsen.be 22/03/14 Dr. M. Van den Broeck 1 De aanpak van screening in eerste lijn Dr. Mark Van den Broeck 22/03/14 Dr. M. Van den Broeck 2 Inschatten risicoprofiel patiënt Organisatie

Nadere informatie

Pilootproject bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker. Drs. Sarah Hoeck Dr. Ir. Sofie Van Roosbroeck Prof. Dr. Guido Van Hal

Pilootproject bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker. Drs. Sarah Hoeck Dr. Ir. Sofie Van Roosbroeck Prof. Dr. Guido Van Hal Pilootproject bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker Pilootproject bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker Drs. Sarah Hoeck Dr. Ir. Sofie Van Roosbroeck Prof. Dr. Guido Van Hal Dit proefonderzoek kwam

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek naar dikke darmkanker: September 2013? Prof. dr. J.B.M.J. Jansen

Bevolkingsonderzoek naar dikke darmkanker: September 2013? Prof. dr. J.B.M.J. Jansen Bevolkingsonderzoek naar dikke darmkanker: September 2013? Prof. dr. J.B.M.J. Jansen INTRODUCTIE 2003: EU adviseert lidstaten te gaan screenen op dikkedarmkanker. 2005: Consensus meeting in Zwolle. Criteria

Nadere informatie

Darmkankeronderzoek vanaf 2014 bij 1,9 miljoen Vlamingen

Darmkankeronderzoek vanaf 2014 bij 1,9 miljoen Vlamingen Kabinet Jo Vandeurzen Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin 3 februari 2012 Darmkankeronderzoek vanaf 2014 bij 1,9 miljoen Vlamingen Stoelgangtest kan op termijn 400 kankerdoden per jaar

Nadere informatie

Oncologie Kempen 2013 5 oktober 2013 Cultureel Centrum t Schaliken- Herentals Guido Van Hal Centrum voor Kankeropsporing vzw Afdeling Antwerpen

Oncologie Kempen 2013 5 oktober 2013 Cultureel Centrum t Schaliken- Herentals Guido Van Hal Centrum voor Kankeropsporing vzw Afdeling Antwerpen Oncologie Kempen 2013 5 oktober 2013 Cultureel Centrum t Schaliken- Herentals Guido Van Hal Centrum voor Kankeropsporing vzw Afdeling Antwerpen Centrum voor Kankeropsporing Voorheen: hetconsortium van

Nadere informatie

SCREENING NAAR COLORECTALE KANKER

SCREENING NAAR COLORECTALE KANKER SCREENING NAAR COLORECTALE KANKER Screenen POEP-SIMPEL? Achtergrond - epidemiologie Aanbeveling Domus Medica Het Vlaams bevolkingsonderzoek Waarom? Epidemiologie Klinische studies Epidemiologie: incidentie

Nadere informatie

Vlaams bevolkingsonderzoek: + ifobt - St. Andriesziekenhuis Tielt

Vlaams bevolkingsonderzoek: + ifobt - St. Andriesziekenhuis Tielt Vlaams bevolkingsonderzoek: + ifobt - St. Andriesziekenhuis Tielt Dr. S. De Coninck Mede namens: Dr. J. Beyls Dr. C. Baertsoen E. Rysman Dienst interne gastro-entero 24/11/2015 Darmkanker = gezondheidsprobleem!

Nadere informatie

Dikke darmkanker kan voorkomen worden. Prof Dr Eric Van Cutsem Gastroenterologie/Digestieve Oncologie UZ Gasthuisberg Leuven

Dikke darmkanker kan voorkomen worden. Prof Dr Eric Van Cutsem Gastroenterologie/Digestieve Oncologie UZ Gasthuisberg Leuven Dikke darmkanker kan voorkomen worden Prof Dr Eric Van Cutsem Gastroenterologie/Digestieve Oncologie UZ Gasthuisberg Leuven Dikke darmkanker (Colorectale kanker) Derde meest frekwente maligniteit in Westerse

Nadere informatie

Darmkanker en het bevolkingsonderzoek (en klein stukje erfelijkheid)

Darmkanker en het bevolkingsonderzoek (en klein stukje erfelijkheid) Darmkanker en het bevolkingsonderzoek (en klein stukje erfelijkheid) Huisartsen nascholing en GIO-keten Marleen de Leest (MDL-arts), Arnhem, 28 mei 2013 Marcel Spanier (MDL-arts), Zevenaar, 11 juni 2013

Nadere informatie

Colorectale kankerscreening in Vlaanderen: Hoe staat de Vlaamse huisarts ervoor? Een steekproef met 398 respondenten

Colorectale kankerscreening in Vlaanderen: Hoe staat de Vlaamse huisarts ervoor? Een steekproef met 398 respondenten Colorectale kankerscreening in Vlaanderen: Hoe staat de Vlaamse huisarts ervoor? Een steekproef met 398 respondenten Kristof Ghyselen, Huisarts in opleiding KUL Promotor: - Prof. Jo Goedhuys Vakgroep Huisartsgeneeskunde

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoeken naar kanker: stand van zaken in Tremelo

Bevolkingsonderzoeken naar kanker: stand van zaken in Tremelo Bevolkingsonderzoeken naar kanker: stand van zaken in Tremelo Dit rapport bundelt informatie over de bevolkingsonderzoeken naar kanker. Je vindt er de participatiegraad van Tremelo in terug. Ter vergelijking

Nadere informatie

Nieuwsbrief Bacteriologie

Nieuwsbrief Bacteriologie Nieuwsbrief Bacteriologie Geachte dokter, Betreft: - Nieuw analysemateriaal fecaal occult bloed (ifob test) (p1-5) Introductie nieuwe ifob test Vanaf vandaag zal u bij de bestelling van tubes voor immunochemisch

Nadere informatie

Darmkanker screening zin of onzin? Lisette Saveur, Verpleegkundig specialist MDL-oncologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam

Darmkanker screening zin of onzin? Lisette Saveur, Verpleegkundig specialist MDL-oncologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam Darmkanker screening zin of onzin? Lisette Saveur, Verpleegkundig specialist MDL-oncologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam Agenda Colorectaal carcinoom algemeen Voortraject darmkanker screening Bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

CoRPS. Titel. Subtitel

CoRPS. Titel. Subtitel Titel Subtitel Risicoreductie Nadelen van borstkankerscreening De vondst van tumoren die anders nooit waren gevonden Intervaltumoren Fout positieve uitslagen - extra mammografieën en biopten - extra operaties

Nadere informatie

OVERZICHT 2/07/2013 HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER. Dr. Stefan Teughels KANKERSCREENING IN VLAANDEREN EPIDEMIOLOGIE BMHKS

OVERZICHT 2/07/2013 HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER. Dr. Stefan Teughels KANKERSCREENING IN VLAANDEREN EPIDEMIOLOGIE BMHKS HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Dr. Stefan Teughels OVERZICHT KANKERSCREENING IN VLAANDEREN EPIDEMIOLOGIE BMHKS HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK NAAR BMHK OVERZICHT KANKERSCREENING IN

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek darmkanker

Bevolkingsonderzoek darmkanker Dokter op Dinsdag Bevolkingsonderzoek darmkanker Dr. Anneke De Schryver, MDL arts 25 maart 2014 Het slijmvlies van de dikke darm Het ontstaan van poliepen Poliepen + Goedaardig + Maar: kunnen kwaadaardig

Nadere informatie

De kosteneffectiviteit van de bevolkingsonderzoeken in Vlaanderen. Baarmoederhalskanker, Borstkanker en Dikkedarmkanker

De kosteneffectiviteit van de bevolkingsonderzoeken in Vlaanderen. Baarmoederhalskanker, Borstkanker en Dikkedarmkanker De kosteneffectiviteit van de bevolkingsonderzoeken in Vlaanderen. Baarmoederhalskanker, Borstkanker en Dikkedarmkanker Maaike Fobelets Lore Pil Koen Putman Lieven Annemans 5 oktober 2015 1 Algemene principes

Nadere informatie

Jaarrapport bevolkingsonderzoeken2015. Dr. Patrick Martens Directeur CvKO vzw

Jaarrapport bevolkingsonderzoeken2015. Dr. Patrick Martens Directeur CvKO vzw Jaarrapport bevolkingsonderzoeken2015 Dr. Patrick Martens Directeur CvKO vzw Bevolkingsonderzoeken In Vlaanderen 3BVO naar kanker Borstkanker Baarmoederhalskanker Dikkedarmkanker 2668000 Vlamingen Goede

Nadere informatie

Primaire preventie Behandeling P(rimaire p)reventie Secundaire preventie

Primaire preventie Behandeling P(rimaire p)reventie Secundaire preventie 1 Screening en gezondheidsbeleid Voorkomen is altijd beter dan genezen? Leuven, 24 april 2015 Prof. Dr. Joost Weyler Epidemiologie en Sociale Geneeskunde Screening en preventie Schema 2 Screening en preventie

Nadere informatie

Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio Groot-Rijnmond. Informatie FOBT - 1

Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio Groot-Rijnmond. Informatie FOBT - 1 Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio Groot-Rijnmond 8 Informatie FOBT - 1 Inhoudsopgave Darmkanker 3 Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker 4 Het ontlastingsonderzoek 6 Vervolgonderzoek:

Nadere informatie

Kosteneffectiviteit colonscreening

Kosteneffectiviteit colonscreening Kosteneffectiviteit colonscreening 19 januari 2016 Arjan de Kwant (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Informatie. Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio Groot-Rijnmond. FOBT - vervolg 1 jr.

Informatie. Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio Groot-Rijnmond. FOBT - vervolg 1 jr. 280311 IKR Infoboekje FBT - 2e ronde 06-03-2008 11:41 Pagina 1 Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio Groot-Rijnmond 8 Informatie FOBT - vervolg 1 jr. 280311 IKR Infoboekje FBT - 2e

Nadere informatie

GEZONDHEIDSENQUETE 2013

GEZONDHEIDSENQUETE 2013 GEZONDHEIDSENQUETE 2013 RAPPORT 5: PREVENTIE Stefaan Demarest, Rana Charafeddine (ed.) Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Operationele Directie Volksgezondheid en surveillance J. Wytsmanstraat

Nadere informatie

Kankerscreening. Jean Tafforeau

Kankerscreening. Jean Tafforeau Kankerscreening Jean Tafforeau Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Operationele Directie Volksgezondheid en surveillance J. Wytsmanstraat, 14 B - 1050 Brussel 02 / 642 57 71 E-mail : jean.tafforeau@iph.fgov.be

Nadere informatie

Het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker anno 2019: stand van zaken, knelpunten en uitdagingen

Het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker anno 2019: stand van zaken, knelpunten en uitdagingen Het Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker anno 2019: stand van zaken, knelpunten en uitdagingen Sarah Hoeck Centrum voor Kankeropsporing Gent, 26/03/2019 Inhoud 1. Stand van zaken gegevensstroom nieuw sinds

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch)

Samenvatting (Summary in Dutch) * (Summary in Dutch) Dit proefschrift heeft als onderwerp de testkarakteristieken van fecaal occult bloed testen (FOBT s), voor de detectie van het colorectaal carcinoom (CRC) en zijn voorloper laesies,

Nadere informatie

Disclosure belangen Evelien Dekker

Disclosure belangen Evelien Dekker Disclosure belangen Evelien Dekker (potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Bedrijfsnamen Sponsoring of onderzoeksgeld Olympus: reserach

Nadere informatie

Screenen naar colorectale kanker in de huisartspraktijk

Screenen naar colorectale kanker in de huisartspraktijk Frans Govaerts (Domus Medica) Jessy Hoste (Domus Medica) Screenen naar colorectale kanker in de huisartspraktijk Handleiding voor de moderator Handleidingen voor Kwaliteitsbevordering Antwerpen 2014 Domus

Nadere informatie

Jaarrapport bevolkingsonderzoeken. Dr. Patrick Martens, Directeur CvKO Isabel De Brabander, Belgian Cancer Register

Jaarrapport bevolkingsonderzoeken. Dr. Patrick Martens, Directeur CvKO Isabel De Brabander, Belgian Cancer Register Jaarrapport bevolkingsonderzoeken Dr. Patrick Martens, Directeur CvKO Isabel De Brabander, Belgian Cancer Register Bevolkingsonderzoek Borstkanker Algemeen BVO Borstkanker Vrouwen 50-69 jaar Screeningsmammografie

Nadere informatie

Prof. dr. Lieven Annemans Gezondheidseconomische aspecten van bevolkingsonderzoek naar kanker UGent & VUB

Prof. dr. Lieven Annemans Gezondheidseconomische aspecten van bevolkingsonderzoek naar kanker UGent & VUB Prof. dr. Lieven Annemans Gezondheidseconomische aspecten van bevolkingsonderzoek naar kanker UGent & VUB Een systematische review van de kosteneffectiviteit van bevolkingsonderzoek naar baarmoederhals,

Nadere informatie

Informatie. herhalingsonderzoek. Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio Groot-Rijnmond. FOBT - Groep D 2 e ronde

Informatie. herhalingsonderzoek. Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio Groot-Rijnmond. FOBT - Groep D 2 e ronde Informatie herhalingsonderzoek Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio Groot-Rijnmond FOBT - Groep D 2 e ronde Inhoudsopgave Darmkanker 3 Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker

Nadere informatie

Informatie. 3 e screeningsronde. Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio Groot-Rijnmond. FOBT, 3e ronde

Informatie. 3 e screeningsronde. Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio Groot-Rijnmond. FOBT, 3e ronde Informatie 3 e screeningsronde Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio Groot-Rijnmond FOBT, 3e ronde Inhoudsopgave Darmkanker 3 Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker 5 Het ontlastingsonderzoek

Nadere informatie

Nico Mensing van Charante Lezing 2014. Grenzen aan de Geneeskunde

Nico Mensing van Charante Lezing 2014. Grenzen aan de Geneeskunde Nico Mensing van Charante Lezing 2014 Grenzen aan de Geneeskunde Hermitage Amsterdam, Vrijdag 17 januari 2014 Deel 1: Grenzen aan de diagnostiek prof dr Patrick Bindels, huisarts Deel 2: Grenzen aan de

Nadere informatie

Onderzoek naar gezondheidsvaardigheden in psychosociale oncologie

Onderzoek naar gezondheidsvaardigheden in psychosociale oncologie Onderzoek naar gezondheidsvaardigheden in psychosociale oncologie Dr Mirjam Fransen Amsterdam UMC, Universiteit van Amsterdam Afdeling Sociale Geneeskunde, locatie AMC Deze presentatie 1. Waarom onderzoek

Nadere informatie

Opvolgrapport 3 Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering Screenen op colorectale kanker bij personen zonder verhoogd risico

Opvolgrapport 3 Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering Screenen op colorectale kanker bij personen zonder verhoogd risico Opvolgrapport 3 Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering Screenen op colorectale kanker bij personen zonder verhoogd risico Frans Govaerts november 10 Conclusie voor deze opvolging: Op basis van

Nadere informatie

Gezondheidsindicatoren 2004-2005 Vlaams Gewest. Kanker en andere nieuwvormingen

Gezondheidsindicatoren 2004-2005 Vlaams Gewest. Kanker en andere nieuwvormingen Vlaams Gewest Gepubliceerd op: http://www.zorg-en-gezondheid.be/cijfers/ziekten/cijfers-over-kanker/ - december 2008 Door: Cloots Heidi, De Kind Herwin, Kongs Anne, Smets Hilde Afdeling Informatie & Ondersteuning

Nadere informatie

Reeks 12: De eeuwige mens

Reeks 12: De eeuwige mens Reeks 12: De eeuwige mens Hoe proberen we darmkanker in de toekomst te voorkómen Rogier de Ridder MDL-arts, MUMC+ r.de.ridder@mumc.nl Introductie 1. Waarom bevolking onderzoek naar darmkanker 2. Hoe ontstaat

Nadere informatie

PARTICIPATIE AAN HET VLAAMS

PARTICIPATIE AAN HET VLAAMS PARTICIPATIE AAN HET VLAAMS BEVOLKINGSONDERZOEK NAAR DIKKEDARMKANKER EN DE ROL VAN DE HUISARTS IN DE MOTIVATIE VAN DE PATIËNTEN Daneels Valerie, Ugent Promotor: Prof. Dr. Dirk Avonts, Ugent Master of Family

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Kanker van de dikkedarm en endeldarm (darmkanker of colorectaal carcinoom) is een zeer belangrijke doodsoorzaak in de westerse wereld. Jaarlijks worden in Nederland meer dan 12.000

Nadere informatie

11.02.2008 RONDE TAFEL SCREENING EN VROEGTIJDIGE DIAGNOSE

11.02.2008 RONDE TAFEL SCREENING EN VROEGTIJDIGE DIAGNOSE Deelnemers 11.02.2008 RONDE TAFEL SCREENING EN VROEGTIJDIGE DIAGNOSE Filip Ameye (Belgian Association of Urology), Freddy Avni (Société Belge de Radiologie), Luc Bleyen (Consortium centra borstkankeropsporing

Nadere informatie

Ge-FOBT: stront aan de knikker?

Ge-FOBT: stront aan de knikker? Ge-FOBT: stront aan de knikker? Alles over dikke darmkanker en het recent gestarte BVO. Ronald Linskens, MDL-arts Darmkanker denk vooruit, kijk achterom Algemene opmerkingen Een van de meest voorkomende

Nadere informatie

DEF IKR Boekje B :35 Pagina 1. Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio Groot-Rijnmond.

DEF IKR Boekje B :35 Pagina 1. Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio Groot-Rijnmond. 260749 DEF IKR Boekje B 01-11-2006 15:35 Pagina 1 Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio Groot-Rijnmond 8 Informatie FOBT 260749 DEF IKR Boekje B 01-11-2006 15:35 Pagina 2 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Screening voor prostaatkanker. Dr.K.R. Hente Dienst Urologie AZ KLINA Brasschaat

Screening voor prostaatkanker. Dr.K.R. Hente Dienst Urologie AZ KLINA Brasschaat Screening voor prostaatkanker Dr.K.R. Hente Dienst Urologie AZ KLINA Brasschaat 17 november 2010 De cijfers voor Vlaanderen en Europa Prostaatkanker is de meest voorkomende kanker bij mannen ( lifetime

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek darmkanker. Jochim Terhaar sive Droste Anneke De Schryver MDL-arts Jeroen Bosch Ziekenhuis

Bevolkingsonderzoek darmkanker. Jochim Terhaar sive Droste Anneke De Schryver MDL-arts Jeroen Bosch Ziekenhuis Bevolkingsonderzoek darmkanker Jochim Terhaar sive Droste Anneke De Schryver MDL-arts Jeroen Bosch Ziekenhuis Inhoud Mogelijkheden BVO - Doel screening - Ratio o.b.v. literatuur - Kwaliteit coloscopie

Nadere informatie

Screening van colonkanker

Screening van colonkanker Screening van colonkanker Waarom en hoe? Dr. Jos Callens, Dr. N. Struyf, Dr. P. Goetstouwers A.Z. Klina Brasschaat 17/11/2010 1 Woord vooraf Screening voor colonkanker is de meest succesvolle kankerscreening

Nadere informatie

Laat je borsten zien: doen of niet? Resultaten screening. A Van Steen

Laat je borsten zien: doen of niet? Resultaten screening. A Van Steen Laat je borsten zien: doen of niet? Resultaten screening A Van Steen Wilhelm Conrad Röntgen (1845-1923) Professor Natuurkunde Universiteit Würzburg 26 / 11 / 1897 ontdekt bij toeval X-stralen 20 / 01

Nadere informatie

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim

De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim De Relatie tussen Werkdruk, Pesten op het Werk, Gezondheidsklachten en Verzuim The Relationship between Work Pressure, Mobbing at Work, Health Complaints and Absenteeism Agnes van der Schuur Eerste begeleider:

Nadere informatie

Adviesvraag betreffende een Vlaams bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker

Adviesvraag betreffende een Vlaams bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker Adviesvraag betreffende een Vlaams bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker In 1999 stelde het Raadgevend comité voor kankerpreventie van de Europese Unie aanbevelingen voor aan de lidstaten rond de screening

Nadere informatie

BIJLAGE H: BEVOLKINGSONDERZOEK NAAR KANKER: MIDDELENBEREKENING

BIJLAGE H: BEVOLKINGSONDERZOEK NAAR KANKER: MIDDELENBEREKENING BIJLAGE H: BEVOLKINGSONDERZOEK NAAR KANKER: MIDDELENBEREKENING Rapportering ter voorbereiding van de Gezondheidsconferentie; wordt verder ontwikkeld tijdens het natraject December 2013 Inhoud Inhoud...

Nadere informatie

Medische Publieksacademie

Medische Publieksacademie Medische Publiekacademie Medisch Centrum Leeuwarden Leeuwarder Courant Dinsdag 20 januari 2015 Welkom! #mclmpa 1 Programma 19:30 Welkom door moderator Hans Willems, redacteur gezondheidszorg Leeuwarder

Nadere informatie

Informatie. Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio s Amsterdam en Rotterdam. Inhoudsopgave

Informatie. Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio s Amsterdam en Rotterdam. Inhoudsopgave Informatie Inhoudsopgave Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio s Amsterdam en Rotterdam Inleiding 3 Darmkanker 3 Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker 4 De coloscopie 5 Deelname

Nadere informatie

Kleef hier onmiddellijk een identificatiesticker. blauw. Toelatingsexamen tandarts. 4 juli Generieke competenties (GC) VAARDIG 2

Kleef hier onmiddellijk een identificatiesticker. blauw. Toelatingsexamen tandarts. 4 juli Generieke competenties (GC) VAARDIG 2 Kleef hier onmiddellijk een identificatiesticker blauw Toelatingsexamen tandarts 4 juli 2018 Generieke competenties (GC) VAARDIG 2 Figuur 1: De werking van het p53-tumorsuppressoreiwit. VAARDIG deel 2

Nadere informatie

Kleef hier onmiddellijk een identificatiesticker. geel. Toelatingsexamen tandarts. 4 juli Generieke competenties (GC) VAARDIG 2

Kleef hier onmiddellijk een identificatiesticker. geel. Toelatingsexamen tandarts. 4 juli Generieke competenties (GC) VAARDIG 2 Kleef hier onmiddellijk een identificatiesticker geel Toelatingsexamen tandarts 4 juli 2018 Generieke competenties (GC) VAARDIG 2 Figuur 1: De werking van het p53-tumorsuppressoreiwit. VAARDIG deel 2 pagina

Nadere informatie

BEREIKEN VAN NIET-DEELNEMERS IN HET BVO BAARMOEDERHALSKANKER AAN DE HAND V/E HERINNERINGSBRIEF VAN DE GMD-HOUDEND HUISARTS. Dr.

BEREIKEN VAN NIET-DEELNEMERS IN HET BVO BAARMOEDERHALSKANKER AAN DE HAND V/E HERINNERINGSBRIEF VAN DE GMD-HOUDEND HUISARTS. Dr. BEREIKEN VAN NIET-DEELNEMERS IN HET BVO BAARMOEDERHALSKANKER AAN DE HAND V/E HERINNERINGSBRIEF VAN DE GMD-HOUDEND HUISARTS Dr. Eliane Kellen EPIDEMIOLOGIE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER OPZET

Nadere informatie

Preventieve aanbevelingen cijfers & communicatie. Inwooncursus 2018

Preventieve aanbevelingen cijfers & communicatie. Inwooncursus 2018 Preventieve aanbevelingen cijfers & communicatie Inwooncursus 2018 programma Prostaatkanker Borstkankerscreening buiten het Bevolkingsonderzoek Colorectale kankerscreening buiten het Bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

Implementatie van colonkankerscreening in de huisartsenpraktijk: Van guideline tot praktijkrichtlijn. Interventie in een groepspraktijk.

Implementatie van colonkankerscreening in de huisartsenpraktijk: Van guideline tot praktijkrichtlijn. Interventie in een groepspraktijk. Implementatie van colonkankerscreening in de huisartsenpraktijk: Van guideline tot praktijkrichtlijn. Interventie in een groepspraktijk. Jeroen Polfliet, Huisarts in opleiding Promotor: Prof. Dr. Dirk

Nadere informatie

En dan.? De rol van de huisarts. Marjolein Berger, afdeling huisartsgeneeskunde UMCG

En dan.? De rol van de huisarts. Marjolein Berger, afdeling huisartsgeneeskunde UMCG En dan.? De rol van de huisarts Marjolein Berger, afdeling huisartsgeneeskunde UMCG Kanker in Nederland tot 2020 Trends en prognoses KWF Kankerbestrijding Kanker in Nederland tot 2040 De bevolking zal

Nadere informatie

COLOSCOPIE EN PREVENTIE VAN DARMKANKER. Hoe kan darmkanker voorkomen worden? - Patiëntinformatie -

COLOSCOPIE EN PREVENTIE VAN DARMKANKER. Hoe kan darmkanker voorkomen worden? - Patiëntinformatie - COLOSCOPIE EN PREVENTIE VAN DARMKANKER Hoe kan darmkanker voorkomen worden? - Patiëntinformatie - Wat is darmkanker? Kanker van de darm (colorectale kanker) is de 3de meest voorkomende kanker bij mannen,

Nadere informatie

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN NL NL NL COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, 22.12.2008 COM(2008) 882 definitief VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD, HET EUROPEES PARLEMENT, HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITÉ EN

Nadere informatie

Spreker Functie. Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker Vlaanderen

Spreker Functie. Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker Vlaanderen Spreker Functie Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker Vlaanderen Inhoud 1. De dikke darm en dikkedarmkanker 2. Preventie en vroege opsporing 3. Bevolkingsonderzoek 4. Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker

Nadere informatie

Preventie: Van triomf der geneeskunde tot maatschappelijk bedrog Primaire preventie

Preventie: Van triomf der geneeskunde tot maatschappelijk bedrog Primaire preventie Preventie: Van triomf der geneeskunde tot maatschappelijk bedrog Primaire preventie Luc Bonneux Verpleeghuisarts en epidemioloog (ex-academicus) De adviesindustrie Maak de mensen bang Ouders legden hun

Nadere informatie

Samenvatting. Advies. Darmkanker is een belangrijk gezondheidsprobleem

Samenvatting. Advies. Darmkanker is een belangrijk gezondheidsprobleem Samenvatting Advies De commissie constateert dat er voldoende bewijs is om te beginnen met bevolkingsonderzoek naar darmkanker. De meest geëigende screeningsmethode is een immunochemische Fecaal Occult

Nadere informatie

INLEIDING KANKERPREVENTIE ZIN OF ONZIN VAN SCREENINGSPROGRAMMA S. dr I. GEBOERS COÖRDINATOR ONCOLOGISCH ZORGPROGRAMMA

INLEIDING KANKERPREVENTIE ZIN OF ONZIN VAN SCREENINGSPROGRAMMA S. dr I. GEBOERS COÖRDINATOR ONCOLOGISCH ZORGPROGRAMMA INLEIDING KANKERPREVENTIE ZIN OF ONZIN VAN SCREENINGSPROGRAMMA S dr I. GEBOERS COÖRDINATOR ONCOLOGISCH ZORGPROGRAMMA PREVENTIE Ongeveer een derde van de meest voorkomende gevallen van kanker kan worden

Nadere informatie

Informatieavond borstkanker ism Borstkliniek Voorkempen, LOGO Antwerpen-Noord, en de gemeenten Malle en Zoersel

Informatieavond borstkanker ism Borstkliniek Voorkempen, LOGO Antwerpen-Noord, en de gemeenten Malle en Zoersel Borstkliniek Voorkempen Informatieavond borstkanker ism Borstkliniek Voorkempen, LOGO Antwerpen-Noord, en de gemeenten Malle en Zoersel Dr. Didier Verhoeven 9-12-2008 1 Programma Waarom borstklinieken?

Nadere informatie

Evaluatie van de kankerplannen van de EU landen

Evaluatie van de kankerplannen van de EU landen 1 Evaluatie van de kankerplannen van de EU landen Overzicht van analyses en resultaten Renée Otter, MD, PHD, IKNL De bestaande analyses 2007: «Evaluation and integration of National Cancer plans»; EUROCAN+PLUS;

Nadere informatie

Voorjaarsymposium KARVA

Voorjaarsymposium KARVA Voorjaarsymposium KARVA De voorspellende waarde van een positieve test: een gemiste kans Prof. Dr. Joost Weyler Epidemiologie en Sociale Geneeskunde Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen UA Voorspellende

Nadere informatie

260748 DEF IKR Boekje A 01-11-2006 16:01 Pagina 1. Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio Groot-Rijnmond.

260748 DEF IKR Boekje A 01-11-2006 16:01 Pagina 1. Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio Groot-Rijnmond. 260748 DEF IKR Boekje A 01-11-2006 16:01 Pagina 1 Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio Groot-Rijnmond 8 Informatie SIGMO 260748 DEF IKR Boekje A 01-11-2006 16:01 Pagina 2 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Behandeling Prostaatkanker

Behandeling Prostaatkanker Behandeling Prostaatkanker - Informatieavond 7 december 2011 VUmc Cancer Center Amsterdam André N. Vis, M.D., Ph.D., uroloog Minimaal Invasieve Urologie en Robot Urologie VUmc Amsterdam Behandeling Prostaatkanker

Nadere informatie

Preventie en vroegtijdige opsporing van darmkanker

Preventie en vroegtijdige opsporing van darmkanker Preventie en vroegtijdige opsporing van darmkanker Oncologisch centrum Preventie en vroegtijdige opsporing van darmkanker Inhoud Screening...4 Wie heeft een verhoogd risico?...5 Is dikkedarmkanker erfelijk?...5

Nadere informatie

Netwerkbijeenkomst Bevolkingsonderzoek darmkanker. 25 juni juni 2018

Netwerkbijeenkomst Bevolkingsonderzoek darmkanker. 25 juni juni 2018 Netwerkbijeenkomst Bevolkingsonderzoek darmkanker Programma Bevolkingsonderzoek darmkanker: Update en resultaten dr. Manon Spaander, Regionaal coördinerend MDL-arts T1 colorectal cancer: recognition, treatment

Nadere informatie

Spreker Functie. Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker Vlaanderen

Spreker Functie. Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker Vlaanderen Spreker Functie Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker Vlaanderen Inhoud 1. De dikke darm en dikkedarmkanker 2. Preventie en vroege opsporing 3. Bevolkingsonderzoek 4. Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker

Nadere informatie

Samenvatting Inleiding In veel landen is dikke-darmkanker een belangrijk volksgezondheidsprobleem; zo werden in 1997 ongeveer 8.500 nieuwe gevallen van dikke-darmkanker geconstateerd in Nederland en meer

Nadere informatie

Informatie. Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio s Amsterdam en Rotterdam COCOS CTC. Inhoudsopgave

Informatie. Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio s Amsterdam en Rotterdam COCOS CTC. Inhoudsopgave Informatie Inhoudsopgave Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker in de regio s Amsterdam en Rotterdam Inleiding 3 Darmkanker 3 Een proef-bevolkingsonderzoek naar darmkanker 4 De CT-colografie 5 Vervolgonderzoek:

Nadere informatie

Borstkankerscreening

Borstkankerscreening Borstkankerscreening uit KCE reports vol.11a Voordelen en nadelen van de systematische screening Voordelen De ontwikkeling van borstkankerscreeningsprogramma s steunt op twee argumenten: o de behandeling

Nadere informatie

Programma voor de opsporing van dikkedarmkanker

Programma voor de opsporing van dikkedarmkanker Programma voor de opsporing van dikkedarmkanker Prof Jean-Luc Van Laethem Hoofd van digestieve oncologie Erasmus ziekenhuis Dr. Jean-Benoît Burrion Hoofd van de dienst Preventie en Opsporing - Jules Bordet

Nadere informatie

Heist-op-den-Berg 27 maart 2018 Dr Krista De Bondt. Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker Vlaanderen

Heist-op-den-Berg 27 maart 2018 Dr Krista De Bondt. Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker Vlaanderen Heist-op-den-Berg 27 maart 2018 Dr Krista De Bondt Bevolkingsonderzoek Dikkedarmkanker Vlaanderen Inhoud 1. De dikke darm en dikkedarmkanker 2. Preventie en vroege opsporing 3. Bevolkingsonderzoek 4. Bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

Spreker Functie. Bevolkingsonderzoek Borstkanker Vlaanderen

Spreker Functie. Bevolkingsonderzoek Borstkanker Vlaanderen Spreker Functie Bevolkingsonderzoek Borstkanker Vlaanderen Inhoud 1. Bevolkingsonderzoek 2. Bevolkingsonderzoek Borstkanker in Vlaanderen de uitnodiging de screeningsmammografie de beoordeling het resultaat

Nadere informatie

Rapportage 2014 Landelijke Monitoring & Evaluatie Bevolkingsonderzoek Darmkanker (Erasmus MC NKI / AvL)

Rapportage 2014 Landelijke Monitoring & Evaluatie Bevolkingsonderzoek Darmkanker (Erasmus MC NKI / AvL) Darmkanker Het bevolkingsonderzoek darmkanker loopt goed. In het eerste jaar namen zelfs meer mensen deel aan het bevolkingsonderzoek dan verwacht. Bij bijna 2.500 van hen is darmkanker gevonden. Door

Nadere informatie

MANAMA-project Welke factoren beïnvloeden de deelname aan colorectale kankerscreening bij systematische invoer in een huisartsenpraktijk?

MANAMA-project Welke factoren beïnvloeden de deelname aan colorectale kankerscreening bij systematische invoer in een huisartsenpraktijk? MANAMA-project Welke factoren beïnvloeden de deelname aan colorectale kankerscreening bij systematische invoer in een huisartsenpraktijk? Onderzoeker: Dr Sofie Nijs Promotor: Dr Ann Van den Bruel Co promotors:

Nadere informatie

Darmkanker: Het openbaren van het onbekende. Vasilios Kousoulas MDL-arts ziekenhuis Nij Smellinghe, Drachten

Darmkanker: Het openbaren van het onbekende. Vasilios Kousoulas MDL-arts ziekenhuis Nij Smellinghe, Drachten Darmkanker: Het openbaren van het onbekende Vasilios Kousoulas MDL-arts ziekenhuis Nij Smellinghe, Drachten Wanneer kun je spreken van een normale dikke darm? (1) Wanneer kun je spreken van een normale

Nadere informatie

Wat is de rol van de huisarts in de screening naar colorectaal carcinoom : een vergelijkende internationale studie tussen vijf Europese landen

Wat is de rol van de huisarts in de screening naar colorectaal carcinoom : een vergelijkende internationale studie tussen vijf Europese landen Masterproef huisartsgeneeskunde Wat is de rol van de huisarts in de screening naar colorectaal carcinoom : een vergelijkende internationale studie tussen vijf Europese landen Dr. Smet Peter Promotor: Prof.

Nadere informatie

Fecaal occult bloed testen: money well spent?

Fecaal occult bloed testen: money well spent? Fecaal occult bloed testen: money well spent? Deborah Steensels 20 maart 2012 Supervisie: Apr. P. Vandecandelaere Dr. H. De Beenhouwer Apr. An Boel Dr. K. Van Vaerenbergh Inhoud Inleiding Literatuur FOBT

Nadere informatie

To screen or not to screen:

To screen or not to screen: 75 + : To screen or not to screen: that s the question Flora E van Leeuwen Netherlands Cancer Institute Introductie screening: altijd een afweging VOORDELEN Lagere sterfte Gewonnen levensjaren Betere kwaliteit

Nadere informatie

BEVOLKINGSONDERZOEK DARMKANKER Monitor 2017

BEVOLKINGSONDERZOEK DARMKANKER Monitor 2017 a a a a a a a a BEVOLKINGSONDERZOEK DARMKANKER Monitor 2017 Landelijke Monitoring Bevolkingsonderzoek Darmkanker Erasmus MC NKI / AvL a a a a Uit de monitor 2017 blijkt voor het eerst dat het bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50 De relatie tussen eigen-effectiviteit 1 De Relatie tussen Eigen-effectiviteit, Intrinsieke Motivatie en Fysieke Activiteit bij 50-plussers The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and

Nadere informatie

Werkbevlogenheid bij Wethouders: De Bijdrage van Zingeving en Veerkracht en de Rol van Werkdruk en. Emotionele Werkstressoren

Werkbevlogenheid bij Wethouders: De Bijdrage van Zingeving en Veerkracht en de Rol van Werkdruk en. Emotionele Werkstressoren WERKBEVLOGENHEID BIJ WETHOUDERS 1 Werkbevlogenheid bij Wethouders: De Bijdrage van Zingeving en Veerkracht en de Rol van Werkdruk en Emotionele Werkstressoren Work Engagement of Municipal Executive Councillors:

Nadere informatie

BIJLAGE A: GOED BESTUUR IN HET KADER VAN BEVOLKINGSONDERZOEK NAAR KANKER

BIJLAGE A: GOED BESTUUR IN HET KADER VAN BEVOLKINGSONDERZOEK NAAR KANKER BIJLAGE A: GOED BESTUUR IN HET KADER VAN BEVOLKINGSONDERZOEK NAAR KANKER Rapportering van de werkgroep ter voorbereiding van de Gezondheidsconferentie December 2013 Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid

Nadere informatie

Kanker en Voeding. een Alpe D HuZes/KWF leerstoel. Ellen Kampman, 14 mei 2014

Kanker en Voeding. een Alpe D HuZes/KWF leerstoel. Ellen Kampman, 14 mei 2014 Kanker en Voeding een Alpe D HuZes/KWF leerstoel Ellen Kampman, 14 mei 2014 Wat is gezonde voeding? Koffie verhoogt het risico op kanker Koffie verhoogt het risico op kanker Wat moet je eten als je kanker

Nadere informatie

BEVOLKINGSONDERZOEK DARMKANKER Monitor 2016

BEVOLKINGSONDERZOEK DARMKANKER Monitor 2016 a a a a a a a a BEVOLKINGSONDERZOEK DARMKANKER Monitor 2016 Landelijke Monitoring Bevolkingsonderzoek Darmkanker Erasmus MC NKI / AvL a a a a Het bevolkingsonderzoek loopt goed. In 2016 hebben 1.063.651

Nadere informatie

OVERDIAGNOSE IN HET BVO BORSTKANKER. Dr. Eliane Kellen

OVERDIAGNOSE IN HET BVO BORSTKANKER. Dr. Eliane Kellen OVERDIAGNOSE IN HET BVO BORSTKANKER Dr. Eliane Kellen Wat is een bevolkingsonderzoek? Wat is overdiagnose? Hoe kwantificeren? Vlaamse situatie Wat is een bevolkingsonderzoek? Wat is overdiagnose? Hoe kwantificeren?

Nadere informatie

Optische diagnostiek van poliepen. Mariëlle W.E. Bouwens Arts-onderzoeker Gastroenterologie en Hepatologie Maastricht University Medical Center

Optische diagnostiek van poliepen. Mariëlle W.E. Bouwens Arts-onderzoeker Gastroenterologie en Hepatologie Maastricht University Medical Center Optische diagnostiek van poliepen Mariëlle W.E. Bouwens Arts-onderzoeker Gastroenterologie en Hepatologie Maastricht University Medical Center V&VN 15 November 2012 Colorectale poliepen Mucosa Mucosa Adenoom

Nadere informatie

Laat ik me wel of niet screenen?

Laat ik me wel of niet screenen? Laat ik me wel of niet screenen? Mannen en artsen over beslissingsondersteuning bij vroegtijdige opsporing van prostaatkanker Annelies Engelen Dr. Joke Vanderhaegen Prof. Dr. Chantal Van Audenhove http://www.kuleuven.be/lucas/

Nadere informatie

Is valpreventie kosteneffectief?

Is valpreventie kosteneffectief? Is valpreventie kosteneffectief? Prof. Dr. Lieven Annemans Ghent University, Brussels University Lieven.annemans@ugent.be Lieven.annemans@vub.ac.be Maart 2014 1 Reactie van de overheden op de crisis Jaarlijkse

Nadere informatie

de Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality

de Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality De Relatie tussen Dagelijkse Stress en Emotioneel Eten: de Rol van Persoonlijkheid The Relationship between Daily Stress and Emotional Eating: the Role of Personality Arlette Nierich Open Universiteit

Nadere informatie