Economie. vragen. Donderdag 18 mei uur

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Economie. vragen. Donderdag 18 mei 1995 13.30 15.30 uur"

Transcriptie

1 Eonomie vrgen Donderdg 18 mei uur

2 1995 Eonomie tijdvk 1 toelihting Dit exmen estt uit 50 vrgen. Voor elk vrgnummer is ngegeven hoeveel punten met een goed ntwoord ehld kunnen worden. instrutie Als ij een open vrg een verklring, uitleg of erekening gevrgd wordt, worden n het ntwoord geen punten toegekend ls deze verklring, uitleg of erekening ontreekt. Geef niet meer ntwoorden (redenen, vooreelden e.d.) dn er worden gevrgd. Als er ijvooreeld twee redenen worden gevrgd en je geeft meer dn twee redenen, worden lleen de eerste twee in de eoordeling meegeteld. Kopen/verkopen 1 Vrg n de Consumentenond: Drie weken geleden he ik n de deur een shoonheidsset vn f 95, gekoht. Ik he het koopontrt getekend, mr ik he nog niet etld. Kn ik nog vn de koop f? d Wt ws het ntwoord vn de Consumentenond? J, wnt de fkoelingsperiode is nog niet verstreken. J, wnt U heeft nog niet etld. Nee, wnt de fkoelingsperiode is verstreken. Nee, wnt het edrg vn de shoonheidsset is te lg. vrgen 1 (18)

3 1995 Eonomie tijdvk 1 2 Henk Jnsen wil een ndere uto. Grgeedrijf De Uitlt geeft Henk twee mogelijkheden: Bij nshf vn een nieuwe uto, krijgt hij f , voor zijn oude uto. Inruil vn zijn oude uto voor een tweedehnds uto, zonder ijetling. Henk kiest voor de tweede mogelijkheid. Is sprke geweest vn direte of vn indirete ruil? Welke funtie heeft het geld hier? Hier is sprke vn Geld heeft hier de funtie vn direte ruil rekeneenheid direte ruil ruilmiddel indirete ruil rekeneenheid d indirete ruil ruilmiddel 3 Kls is 18 jr. Hij is onder urtele gesteld. Kls heeft een reis nr Austrlië geoekt voor f ,. Wrom kn deze overeenkomst ongeldig verklrd worden? Deze overeenkomst kn ongeldig verklrd worden, omdt het edrg te hoog is voor Kls zijn leeftijd. Kls hndelingsonekwm is. Kls 18 jr oud is. 4 John Prins wil op vkntie nr Griekenlnd. Hij denkt in Griekenlnd Griekse drhmen nodig te heen. John heeft twee mogelijkheden: In Griekenlnd 5 euroheques inwisselen voor een totl vn Griekse drhmen. Als deze euroheques lter in Nederlnd worden fgerekend, geruikt de nk de koers 0,90. In Griekenlnd Griekse drhmen kopen. Hiervoor moet hij f 1.000, etlen. Is het inwisselen vn euroheques in Griekenlnd duurder, even duur of goedkoper dn het inwisselen vn guldens? Het inwisselen vn euroheques is duurder. even duur. goedkoper. vrgen 2 (18)

4 1995 Eonomie tijdvk 1 5 Christel vn Asperen heeft een slrisrekening. Ze heeft een tegoed vn f 200,. Christel mg op deze rekening f 1.000, rood stn. Christel koopt voor f 1.300, kleding. Als ze dit edrg vi een etlutomt wil etlen, geeft de utomt n dt hr sldo niet toereikend is. Christel etlt drom f 1.000, vi de etlutomt en de rest vn het edrg met een euroheque. Welk edrg wordt fgeoekt vn hr slrisrekening? f 1.000, f 1.100, f 1.200, d f 1.300, 6 Een sportzk koopt een pr shtsen in voor f 120, (exlusief BTW). De sportzk verkoopt deze shtsen voor f 180, (exlusief BTW). Het BTW--perentge is 17,5 0 / 0. Welk edrg ontvngt de winkelier n BTW? f 10,50 f 21,00 f 31,50 Budgetteren/dministreren 7 Crel woont in Vught. Hij is geslgd voor zijn MAVO--exmen. Crel wil verder studeren n de MEAO in Eindhoven. Voor het vervoer vn Vught nr Eindhoven heeft Crel twee mogelijkheden: Heen en weer rijden met de us. An reiskosten is hij dn f 8,60 kwijt. Met de rommer nr Eindhoven. De fstnd Vught--Eindhoven edrgt heen en weer 60 kilometer. De rommer verruikt 1 liter enzine per 30 kilometer. De enzine kost f 2, per liter. Voor verzekering, fshrijving, enzovoorts rekent Crel 9 ent per kilometer. Wt is voor Crel het voordeligst: de us of de rommer? Hoe groot is het voordeel? Het voordeligst is Het voordeel is de rommer f 0,80 de rommer f 1,20 de us f 0,80 d de us f 1,20 vrgen 3 (18)

5 1995 Eonomie tijdvk 1 8 Pomphouder Vn Grinsven verlgt de enzineprijs. De rutowinst per liter is drdoor gehlveerd. De inkoopprijs lijft hetzelfde. Voor de prijsverlging verkoht Vn Grinsven liter enzine, n de prijsverlging liter. Wt is het gevolg vn deze prijsverlging voor de totle rutowinst vn pomphouder Vn Grinsven? De totle rutowinst op de verkoop vn enzine lijft gelijk. wordt hoger wordt lger. 9 Ed wil een nieuwe wsmhine kopen. Hij heeft drvoor f 1.000, gesprd. Om zijn vriendin te verrssen, esluit Ed het gesprde geld te esteden n een kerstdeu. De wsmhine koopt hij op fetling. Ed etlt in 5 mndelijkse termijnen vn f 240, terug. De eerste termijn in deemer. Welk gevolg heeft de nshf vn de wsmhine voor de vste lsten vn Ed? De vste lsten zullen dlen. gelijk lijven. stijgen. 10 Geruik ij deze vrg de figuren 1 en 2. Mndinkomen: Bruto mndinkomen f Vste toeslgen per mnd f Vkntiegeld per mnd f Grtifities f f Sutotl f Alimenttie voor ex--prtner f Totl ruto mndinkomen f Verntwoorde vste mndlsten f Figuur 1 Het gezin Oudewter wil erekenen hoe hoog de vste mndlsten ten hoogste mogen zijn. Het ruto mndinkomen is f 3.000,. De gemiddelde toeslg is f 300, per mnd. Het vkntiegeld is 8% over het ruto mndinkomen en de kerstgrtifitie is f 1.200,. vrgen 4 (18)

6 1995 Eonomie tijdvk 1 Verntwoorde mndlst Totl Bruto Verntwoorde Totl Bruto Verntwoorde mndinkomen mndlst mndinkomen mndlst hoger 35 0 / 0 Figuur 2 Bereken met ehulp vn de ovenstnde gegevens en de gegevens uit de figuren 1 en 2 de verntwoorde vste mndlsten. f 1.008, f 1.036, f 1.260, d f 1.378, Spren/lenen Hoe werkt de Premie Sterrekening? Als je met een Premie Sterrekening sprt, en je n een pr regels geonden. Zo moet je elk jr miniml f 300, spren. Mr dr stt tegenover dt je n het eind vn het jr een premie vn f 10, ontvngt. Figuur 3 vrgen 5 (18)

7 1995 Eonomie tijdvk 1 11 Op 1 jnuri 1995 opent Ktink een Premie Sterrekening. Zij stort op die dtum f 300,. Het renteperentge edrgt 4 0 / 0. Bereken met ehulp vn de gegevens uit figuur 3 het sldo vn hr Premie Sterrekening n het eind vn het jr 1995, n ijshrijving vn de rente over dt jr. f 310,00 f 312,00 f 322,00 d f 322,40 Colletieve voorzieningen 12 Om het stelsel vn soile zekerheid ook in de toekomst etlr te houden, moeten volgens sommige politii de soile uitkeringen verlgd worden. Een verlging vn de soile uitkeringen zl voor de oprengst vn sommige elstingen ndelige gevolgen heen. Hieronder stn twee elstingen: 1. omzetelsting (BTW); 2. loon- en inkomstenelsting. Vn welke elsting(en) zl door de verlging vn de soile uitkeringen de oprengst omlg gn? geen vn eide lleen 1 lleen 2 d eide 13 N floop vn een kmpioensfeest hlden enkele jeugdleden vn een voetlvereniging een grp uit. Zij driden lle rndkrnen in het luhuis open. De shde ws enorm. De dders werden door de politie opgepkt. De ouders vn de dders kregen nr nleiding vn dit voorvl met het volgende te mken: 1. De voetlvereniging eiste shdevergoeding vn de ouders; 2. De dders kregen een proes--verl. Wt hoort tot het puliekreht? geen vn eide lleen 1 lleen 2 d eide vrgen 6 (18)

8 1995 Eonomie tijdvk 1 Het shijventrief: Triefperentge toe te Opvolgende Totl opvolgende pssen op de elstre som inkomensshijven inkomensshijven 37,25 over de eerste over de volgende over de volgende guldens Figuur 4 14 Greet vn der Zlm heeft een elstr inkomen vn f ,. Hr elstingvrije edrg is f 5.925,. Bereken het edrg dt Greet vn der Zlm n de elstingdienst moet etlen. f , f , f , Niet--ftrekre deel kinderopvng Antl kinderen Niet-ftrekre deel 1 f 1,50 per uur 2 f 2,50 per uur 3 f 3,50 per uur 4 f 4,00 per uur 5 f 4,50 per uur 6 en volgende f 4,75 per uur Figuur 5 15 Hns en Hermien heen eiden een etlde n. Voor hun drie kinderen heen ze n shool opvng geregeld. In 1994 etlden zij f 5.000, voor 400 uur kinderopvng. Hns en Hermien esluiten het deel vn de kinderopvng dt ftrekr is, in mindering te rengen op het elstre inkomen vn Hns. Bereken met ehulp vn de gegevens uit figuur 5 het edrg dt Hns op zijn elstr inkomen in mindering mg rengen. vrgen 7 (18)

9 1995 Eonomie tijdvk 1 f 1.400, f 3.600, f 5.000, Huurwrdeforfit 1994 De nieuwe edrgen in guldens worden (tussen hkjes de edrgen die over 1993 gelden) Wrde huis: Meer dn Niet meer dn Huurwrde ( ) (330) (750) (1.740) (2.610) (3.480) (4.930) (6.380) (7.830) (9.280) (11.310) (13.440) (15.370) (17.400) Figuur 6 16 Nio is eigenr vn een woning. Hij moet drom zijn elstr inkomen verhogen met het huurwrdeforfit. In 1994 is het huurwrdeforfit gewijzigd. Is deze wijziging voor Nio ndelig of voordelig geweest? geen ndeel of voordeel ndelig voordelig vrgen 8 (18)

10 1995 Eonomie tijdvk Nieuw pln nominle ijdrge f 208, per jr premie 1,2 0 / 0 vn het inkomen nominle ijdrge f 208, per jr premie 0,8 0 / 0 vn het inkomen eigen risio f 500, per jr Figuur 7 17 Leon is verpliht verzekerd ij het ziekenfonds. Hij heeft een inkomen vn f ,. Er zijn plnnen om voor ziekenfondsptiënten een eigen risio in te voeren. De premie voor het ziekenfonds kn drdoor worden verlgd. Bereken met ehulp vn figuur 7 het edrg n premie dt Leon in de nieuwe situtie zou moeten etlen. f 384, f 592, f 884, d f 1092, Verzekeren 18 Vinent vn de Mden heeft een shoonmkedrijf. De inoedel vn zijn edrijf is verzekerd voor f ,. Door rnd ontstt een shde vn f ,. De verzekering eplt de wrde vn de inoedel op f ,. Bereken welk edrg hij vn de verzekeringsmtshppij krijgt uitgekeerd. f , f , f , Wonen 19 Bij deze vrg hoeft geen rekening te worden gehouden met de inkomstenelsting. Toen Antoine zijn huis koht, sloot hij voor de finniering een 9 0 / 0 hypotheire lening vn f ,. Op deze lening hoefde niet te worden fgelost. De lening heeft nog een looptijd vn 5 jr. Omdt de rente voor hypotheire leningen is gedld, wil Antoine de lening in één keer flossen en een nieuwe goedkopere lening sluiten. De nieuwe lening edrgt eveneens f ,. Het renteperentge is 6,5 0 / 0. Ook op deze lening hoeft niet te worden fgelost. Hoe hoog is het totle rentevoordeel voor Antoine voor de komende 5 jr n het oversluiten vn de hypotheire lening? vrgen 9 (18)

11 1995 Eonomie tijdvk 1 f 2.500, f 6.500, f 9.000, d f , 20 Kees wordt op stnde voet ontslgen. Zijn inkomen gt hierdoor fors hteruit. Kees is drdoor niet meer in stt om de rente vn en de flossing op de hypotheire lening te etlen. Deze lening heeft nog een looptijd vn 5 jr. De nk heeft het reht vn hypotheek. Wt etekent dit reht vn hypotheek voor de nk? d De nk heeft het reht om het huis diret n een nder te verhuren. De nk heeft het reht om het huis diret n een nder te verkopen. De nk wordt diret eigenr vn het huis. De nk wordt over 5 jr eigenr vn het huis. 21 Gert--Jn Onderwter kreeg in 1966 een n ls onderwijzer in Woerden. Het shoolestuur ood hem toen een huurwoning n. De woning ws eigendom vn het shoolestuur. In 1995 verkoopt het shoolestuur de woning n de gemeente Woerden. Wrom kn de gemeente Woerden de huurovereenkomst niet verreken? De huurovereenkomst kn niet worden verroken wnt Gert--Jn mg tot zijn dood in het huis lijven wonen. Gert--Jn woont l meer dn 25 jr in het huis. voor Gert--Jn geldt: koop reekt geen huur. Werken 22 Christel en Hrdy werken ij een reisureu. Christel verdient f 2.000, netto per mnd. Hrdy verdient f 3.000, netto per mnd. Ze krijgen lleei een netto--loonsverhoging vn 2 0 / 0. Werkt deze extr eloning nivellerend of denivellerend ten nzien vn de netto--inkomens vn Christel en Hrdy? denivellerend nivellerend niet denivellerend en ook niet nivellerend vrgen 10 (18)

12 1995 Eonomie tijdvk 1 Infltie 23 In 1993 ws het ntionle inkomen vn Nederlnd 500 miljrd gulden. In 1994 ws dt inkomen gestegen met 2 0 / 0. De Nederlndse evolking steeg in die periode met 0,8 0 / 0. Wt is er in Nederlnd met het ntionle inkomen per hoofd vn de evolking geeurd? Het ntionle inkomen per hoofd vn de evolking is gedld. gelijk geleven. gestegen. Milieu 24 De overheid wil de fvlerg verkleinen. Een vn de mogelijkheden die zij heeft om dit te ereiken, is het eperken vn de hoeveelheid mteril die edrijven geruiken om hun produkten te verpkken. Zij heeft hierover fsprken gemkt met het edrijfsleven. Als gevolg vn deze fsprken zijn de friknten vn tndpst in pril 1994 op een ndere verpkking overgestpt. Zij heen nieuwe, duurdere mhines ngeshft wrdoor zij grotere tues tndpst kunnen produeren, die niet meer in een krtonnen doosje verpkt hoeven te worden. Welk gevolg heeft deze omshkeling gehd voor de mtshppelijke kosten? De mtshppelijke kosten zijn gedld. gelijk geleven. gestegen. Mihelin 25 De vrgen 25 tot en met 35 heen ls onderwerp de sluiting vn ndenfriknt Mihelin in Den Bosh. Geruik ij de volgende vrgen figuur 8. De kosten vn het produeren (de kostprijs) vn een Mihelinnd zijn hoger dn die vn nden die in het uitenlnd worden geprodueerd. Hieronder stn twee mogelijke oorzken voor deze hogere kostprijs: 1. De hoge lonen in Nederlnd; 2. De etrekkelijk kleine omvng vn de produktie. vrgen 11 (18)

13 1995 Eonomie tijdvk 1 Mihelin Den Bosh gt diht Den Bosh, 2 mrt 1994 (ANP) De utondenfriek vn Mihelin in Den Bosh gt diht. Nog voor het einde vn dit jr worden de 420 werknemers vn het ijn 50 jr oude edrijf ontslgen. Mihelin Den Bosh heeft de onurrentie met uitenlndse ndenfriknten niet volgehouden. Alleen een forse verlging vn de loonkosten en een uitreiding vn de produktie, hdden het edrijf misshien nog kunnen redden. Of dergelijke mtregelen voldoende wren geweest, is twijfelhtig, ldus een woordvoerder vn het edrijf. De voortdurende stijging vn de koers vn de gulden, heeft de interntionle onurrentiepositie vn Mihelin Den Bosh ndelig eïnvloed, ldus deze woordvoerder. Het ltste woord over de sluiting is overigens nog niet gezegd. Ondernemingsrd en ndeelhouders zijn er nog lng niet vn overtuigd dt Mihelin diht gt. Figuur 8 Welke vn de genoemde oorzken heeft/heen de hogere kostprijs vn een Mihelinnd veroorzkt? geen vn eide lleen 1 lleen 2 d eide 26 De koersstijging vn de gulden is vn invloed geweest op de interntionle onurrentiepositie vn Mihelin Den Bosh. Welk gevolg heeft de koersstijging vn de gulden gehd voor de prijs vn deze Mihelinnden in het uitenlnd? Door de koersstijging vn de gulden zijn deze nden in het uitenlnd duurder geworden. even duur geleven. goedkoper geworden. 27 Volgens de woordvoerder vn Mihelin hd het edrijf misshien gered kunnen worden, ls er met de eshikre mhines meer nden wren geprodueerd. Afshrijvingen mken deel uit vn de kosten vn het produeren vn een Mihelinnd. Wt zou er met de fshrijvingen per nd zijn geeurd, indien er met de eshikre mhines meer nden wren geprodueerd? De fshrijvingen per nd zouden zijn gedld. gelijk geleven. gestegen. vrgen 12 (18)

14 1995 Eonomie tijdvk 1 28 Mihelin heeft de fgelopen jren een fors verlies geleden. Welk gevolg heeft het verlies gehd voor het eigen vermogen vn Mihelin? Het eigen vermogen vn Mihelin is gedld. gelijk geleven. gestegen. 29 Ook in 1982 ging het sleht met Mihelin Den Bosh. De mensen die toen ontslg nmen, omdt ze een ndere n kregen of omdt ze met pensioen gingen, werden niet meer vervngen. Welk gevolg heeft dit gehd voor de werkgelegenheid in Nederlnd? De werkgelegenheid in Nederlnd is gedld. gelijk geleven. gestegen. 30 Mihelin Den Bosh is een vn de modernste frieken vn het Mihelinonern. Vn 1985 tot 1990 is in deze friek jrlijks voor tien miljoen gulden geïnvesteerd. Door deze investeringen konden er veel meer nden worden geprodueerd met nzienlijk minder personeelsleden. Welk gevolg hdden deze investeringen voor de produktie per werknemer ij Mihelin Den Bosh? De produktie per werknemer is gedld. gelijk geleven. gestegen. 31 De ondernemingsrd vn Mihelin Den Bosh verzette zih tegen de sluiting. Zij vond dt de diretie niet voldoende duidelijk hd gemkt dt Mihelin diht moest. Als het gt om sluiting vn een edrijf heeft de ondernemingsrd dn dviesreht, instemmingsreht of geen enkel reht? dviesreht geen enkel reht instemmingsreht vrgen 13 (18)

15 1995 Eonomie tijdvk 1 32 Mihelin Den Bosh is een nmloze vennootshp. Een fillissement vn Mihelin heeft gevolgen voor de ndeelhouders. De onderstnde eweringen gn over de gevolgen vn de sluiting voor de ndeelhouders: 1. De ndeelhouders vn Mihelin Den Bosh zijn ij een fillissement in het geheel niet nsprkelijk; 2. De ndeelhouders vn Mihelin Den Bosh zijn ij een fillissement nsprkelijk met het ingerhte vermogen. Welke vn de ovenstnde eweringen is/zijn juist? geen vn eide lleen 1 lleen 2 Leeftijd Blijft Hoelng het u in totl gewerkt in de vijf jr voordt u werkloos werd? Tel nu (A) en (B) ij elkr op. Dit is uw reidsverleden.... jr 23 jr... jr (A)... jr (B)... jr Overziht vn uitkeringstermijnen Areidsverleden Bsisuitkering Verlengde uitkering 0,5 4 jr 0,5 jr 5 9 jr 0,5 jr 0,25 jr jr 0,5 jr 0,5 jr jr 0,5 jr 1 jr jr 0,5 jr 1,5 jr jr 0,5 jr 2 jr jr 0,5 jr 2,5 jr jr 0,5 jr 3,5 jr 40 jr en meer 0,5 jr 4,5 jr Figuur 9 33 Als gevolg vn de sluiting ij Mihelin wordt Piet vn Spui ontslgen. Piet is 45 jr en heeft 20 jren neengesloten ij Mihelin gewerkt. Bepl met ehulp vn figuur 9 hoelng Piet in nmerking komt voor een WW--uitkering. vrgen 14 (18)

16 1995 Eonomie tijdvk 1 d e f 0,5 jr 2,0 jr 2,5 jr 3,0 jr 4,5 jr 5,0 jr 34 Als gevolg vn de sluiting vn Mihelin verliezen 420 werknemers hun n. Hoe noemen we de werkloosheid die ontstt door het ontslg vn deze 420 werknemers? onjunturele werkloosheid seizoenwerkloosheid struturele werkloosheid 35 De gemeente Den Bosh is geshrokken vn de erihten over de sluiting vn Mihelin. In een retie op deze erihten zei een mtenr vn deze gemeente: De uiteindelijke stijging vn de werkloosheid in de regio Den Bosh kn wel eens groter zijn dn 420. Hieronder stn twee mogelijke oorzken vn de grotere stijging vn de werkloosheid: 1. De omzet vn de edrijven in Den Bosh die n Mihelin leveren, dlt; 2. De koopkrht vn de ontslgen werknemers vn Mihelin Den Bosh gt omlg. Welke vn de genoemde oorzken is/zijn juist? geen vn eide lleen 1 lleen 2 d eide Begroting 36 Eind 1993 hd de minister vn finniën een meevller op de rijksegroting. De overheid hd meer elstingontvngsten en minder uitgven dn ws verwht. In 1993 werd er meer loon- en inkomstenelsting ontvngen dn ws egroot. Geef hiervoor een oorzk. 37 De PvdA wilde de loon- en inkomstenelsting verlgen. Deze prtij verwhtte dt de vkonden n een verlging vn de loon- en inkomstenelsting, zouden fzien vn een loonstijging. Leg dit uit. 38 Leg uit wrom het gelijklijven vn de lonen gunstig is voor de winsten vn de edrijven. vrgen 15 (18)

17 1995 Eonomie tijdvk 1 39 Het CDA wilde de meevller op een ndere mnier esteden dn de PvdA. Het CDA wilde een verlging vn de lsten voor de werkgevers. Volgens deze prtij zl een verlging vn de werkgeverslsten (ijvooreeld een verlging vn de premies voor de soile verzekeringen) gunstig zijn voor de winsten vn de edrijven. Leg uit wrom een stijging vn de winsten gunstig is voor de investeringen vn de edrijven. 40 Leg uit wrom een stijging vn de investeringen niet ltijd meer werk hoeft te etekenen. 41 President Duisenerg vn De Nederlndshe Bnk ws het niet eens met de voorstellen vn PvdA en CDA. Hij wilde de meevller geruiken voor een verlging vn het egrotingstekort. Een verlging vn het egrotingstekort kn tot gevolg heen dt eplde uitgven vn de overheid in de toekomst zullen dlen. Noem één overheidsuitgve die door een verlging vn het egrotingstekort in de toekomst zl dlen. Geef een verklring. 42 Een dling vn de overheidsuitgven kn leiden tot lgere elstingen. Leg uit wrom een dling vn de elstingen gunstig is voor de werkgelegenheid. Soile zekerheid 43 Geruik ij de volgende vrgen figuur 10. Brinkmn verdedigt evriezing Den Hg, 31 jnuri 1994 (ANP) Elo Brinkmn, de lijsttrekker vn het CDA, heeft tijdens een verkiezingsijeenkomst in Philippine de voorstellen vn zijn prtij om de komende jren de AOW--uitkeringen niet te lten stijgen verdedigd. Brinkmn stelde dt deze mtregel op den duur gunstig uit zou pkken voor de ejrden. De lijsttrekker eloofde ejrden die ls gevolg vn deze mtregel onder het estnsminimum tereht komen, een nvulling op hun AOW--uitkering. De AOW is een volksverzekering. Geef één kenmerk vn een volksverzekering. Figuur Hoe komt men n het geld om de AOW--uitkeringen te etlen? 45 Stel dt de evriezing vn de AOW--uitkeringen doorgt. We gn er tevens vn uit dt de komende jren de lonen en de prijzen zullen stijgen. vrgen 16 (18)

18 1995 Eonomie tijdvk 1 Leg uit wrom door deze ontwikkelingen de koopkrht vn de AOW--ers dlt. 46 Het evriezen vn de AOW--uitkeringen is volgens Brinkmn nodig, omdt het steeds moeilijker wordt om de AOW--uitkeringen te etlen. De fgelopen jren zijn de totle uitgven voor de AOW nmelijk fors gestegen. Geef een verklring voor de forse stijging vn de totle uitgven voor AOW--uitkeringen in de fgelopen jren. Areidsmrkt 47 Geruik ij de volgende vrgen figuur 11. Figuur 11 Welk vershil lijkt uit figuur 11 tussen de positie vn de werkende Nederlndse moeder en die vn de werkende Spnse moeder? 48 Uit figuur 11 is f te leiden dt er in Nederlnd in verhouding minder moeders etld werken dn in ndere lnden. Geef hiervoor een verklring. 49 De regering heeft vershillende mogelijkheden om het voor moeders met jonge kinderen ntrekkelijker te mken etld te gn werken. Geef twee vooreelden vn mtregelen die de regering zou kunnen nemen om het voor moeders met jonge kinderen ntrekkelijker te mken om etld te gn werken. 50 Ook werkgevers kunnen het voor moeders met jonge kinderen ntrekkelijker mken om te gn werken. Geef een vooreeld vn een mtregel die werkgevers zouden kunnen nemen om het voor moeders met jonge kinderen ntrekkelijker te mken om etld te gn werken. vrgen 17 (18)

V2.1 Eerlijk verdeeld?

V2.1 Eerlijk verdeeld? Wie verdient wt? v2 Mkt geld gelukkig? L Voor je sisehoeften zols eten, woonruimte en kleding en je l guw dit edrg kwijt. Bedenk mr eens wt de mndhuur is. En hoeveel etl je voor vste lsten 1s gs, liht

Nadere informatie

Internetopgaven hoofdstuk 8

Internetopgaven hoofdstuk 8 Internetopgven hoofdstuk 8 IO.8.1 Zie onderstnde MVA-stt vn Anders BV, producent vn kunststof kozijnen. MVA stt Anders BV Omschrijving Anschf Anschf Afschrijvings- Boekwrde Afschrijving Boekwrde dtum wrde

Nadere informatie

500 gestort. Elk jaar krijg je 3% interest over dit bedrag. 100.000 100.000. -Eenmalige inleg. looptijd. 10.476 30 maanden.

500 gestort. Elk jaar krijg je 3% interest over dit bedrag. 100.000 100.000. -Eenmalige inleg. looptijd. 10.476 30 maanden. Ais je geen extr geld ijstort of opneemt, wordt het interestedrg per periode steeds hoger ij smen- gestelde interest. per periode steeds even hoog. 1 Bij enkelvoudige interest lijft het interestedrg ENKELVOUDIG

Nadere informatie

8 Kostenverbijzondering (I)

8 Kostenverbijzondering (I) 8 Kostenverijzondering (I) V8.8 Speelgoedfriknt Autoys BV heeft onlngs de Jolls Joye ontwikkeld: een plsti speelgoeduto voor peuters in de leeftijdstegorie vn twee tot vijf jr. De produtie voor 2009 wordt

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Voorwaarden Hypotheek SpaarVerzekering Model 10052. Delta Lloyd Levensverzekering NV. 1 Wat bedoelen wij met? 3

Inhoudsopgave. Voorwaarden Hypotheek SpaarVerzekering Model 10052. Delta Lloyd Levensverzekering NV. 1 Wat bedoelen wij met? 3 Voorwrden Hypotheek SprVerzekering Model 10052 Delt Lloyd Levensverzekering NV Inhoudsopgve 1 Wt edoelen wij met? 3 2 Wnneer strt uw verzekering? 3 3 Wnneer stopt uw verzekering? 3 3.1 Kunt u de verzekering

Nadere informatie

HOEVEEL KEREN WIJ UIT? 5.1 Keren we altijd alles uit? WANNEER KEREN WIJ NIET UIT? WAT DOEN WIJ BIJ FRAUDE? 9.1 Wat zijn de gevolgen van fraude?

HOEVEEL KEREN WIJ UIT? 5.1 Keren we altijd alles uit? WANNEER KEREN WIJ NIET UIT? WAT DOEN WIJ BIJ FRAUDE? 9.1 Wat zijn de gevolgen van fraude? VOORWAARDEN Overlijdensrisicoverzekering Delt Lloyd Levensverzekering NV Amsterdm MODEL 2401 U wilt uw finnciële zken goed geregeld heen. Ook ij overlijden. Drom het u een overlijdensrisicoverzekering

Nadere informatie

Internetopgaven hoofdstuk 6

Internetopgaven hoofdstuk 6 Auteurs: Krijgsheld G. & Strver J.P.G.A. isn: 97-89-001-82065-7 www.eginselenvndefinnieledministrtie.noordhoff.nl 2013 Noordhoff Uitgevers v Internetopgven hoofdstuk 6 IO 6.1 Niole en Frns Berkhuizen runnen

Nadere informatie

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Donderdag 20 mei 13.30 16.30 uur

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Donderdag 20 mei 13.30 16.30 uur Wiskunde B Profi Exmen VWO Voorereidend Wetenschppelijk Onderwijs Tijdvk Donderdg 20 mei 3.30 6.30 uur 9 99 Dit exmen estt uit 5 vrgen. Voor elk vrgnummer is ngegeven hoeveel punten met een goed ntwoord

Nadere informatie

Internetopgaven hoofdstuk 10

Internetopgaven hoofdstuk 10 Internetopgven hoofdstuk 10 IO.10.1 Bij onderneming J. de Wit BV, interntionl trnsporteur, wordt een elstingontrole gehouden: de elstingdienst komt lngs om te ontroleren of J. De Wit BV voldoende elstingen

Nadere informatie

REGLEMENT BETREFFENDE DE SPAARLOONREGELING

REGLEMENT BETREFFENDE DE SPAARLOONREGELING De rd vn de gemeente Coevorden; gelezen het voorstel vn urgemeester en wethouders d.d. 13 jnuri 1998; gelet op de ereikte overeenstemming met de ommissie voor Bijzonder Georgniseerd overleg; e s l u i

Nadere informatie

1a Een hoeveelheid stof kan maar op één manier veranderen. Hoe?

1a Een hoeveelheid stof kan maar op één manier veranderen. Hoe? Oefenopgven over Stoffen en Mterilen Uitwerking en ntwoord op elke opgve stt n de ltste opgve. Gegevens kunnen worden opgezoht in de tellen hterin. Als de zwrteftor niet vermeld is mg je 9,81 N/kg nemen.

Nadere informatie

Praktische Opdracht Lineair Programmeren V5

Praktische Opdracht Lineair Programmeren V5 Prktische Opdrcht Lineir Progrmmeren V5 Bij deze prktische opdrcht g je n het werk met een ntl prolemen die je door middel vn Lineir Progrmmeren kunt oplossen. Je werkt lleen of in tweetllen. De prktische

Nadere informatie

Hoofdstuk 9 Investeringsbeslissingen

Hoofdstuk 9 Investeringsbeslissingen Hoofdstuk 9 Investeringseslissingen 9.5 Beleggingsmtshppij X Beleggingsmtshppij X moet kiezen tussen de investeringsprojeten A en B. Projet A vergt een investering vn 1,5 mln en zl gedurende vijf jr een

Nadere informatie

Hoofdstuk 8 Beslissen onder risico en onzekerheid

Hoofdstuk 8 Beslissen onder risico en onzekerheid Hoofdstuk 8 Beslissen onder risico en onzekerheid 8.5 Tectronis Tectronis, een friknt vn elektronic, kn vn een nder edrijf een éénjrige licentie verkrijgen voor de fricge vn product A, B of C. Deze producten

Nadere informatie

Hoeveel betaal je in totaal? Hoe kun je dat bedrag narekenen? Hoe bereken je het bedrag dat je van de 20 euro terug krijgt?

Hoeveel betaal je in totaal? Hoe kun je dat bedrag narekenen? Hoe bereken je het bedrag dat je van de 20 euro terug krijgt? Opgve 1 Je ziet hier een eenvoudige ksson. Hoeveel dingen he je volgens de ksson gekoht? Hoeveel etl je in totl? Hoe kun je dt edrg nrekenen? Hoe ereken je het edrg dt je vn de 20 euro terug krijgt? Je

Nadere informatie

1.3 Wortels. x x 36 6 = x = 1.5 Breuken. teller teller noemer noemer. Delen: vermenigvuldig met het omgekeerde.

1.3 Wortels. x x 36 6 = x = 1.5 Breuken. teller teller noemer noemer. Delen: vermenigvuldig met het omgekeerde. Voorereidende opgven Stoomursus Tips: Mk de volgende opgven het liefst voorin in één vn de A4-shriften die je gt geruiken tijdens de ursus. Als een som niet lukt, werk hem dn uit tot wr je kunt en g verder

Nadere informatie

De formule van het opslagpercentage voor alle producten luidt:

De formule van het opslagpercentage voor alle producten luidt: 4.3 Verkoopprijs erekenen Om een product of een dienst met winst te verkopen, moet je eerst goed weten wt de kosten zijn. Als je dt weet, dn kun je de verkoopprijs eplen. Kosten De kostprijs vn een product

Nadere informatie

Rapportage Enquête ondergrondse afvalinzameling Zaltbommel

Rapportage Enquête ondergrondse afvalinzameling Zaltbommel Rpportge Enquête ondergrondse fvlinzmeling Zltommel Enquête ondergrondse fvlinzmeling Zltommel VERSIEBEHEER Versie Sttus Dtum Opsteller Wijzigingen Goedkeuring Door Dtum 0.1 onept 4-11-09 VERSPREIDING

Nadere informatie

Verschil zal er zijn hv bovenbouw WERKBLAD

Verschil zal er zijn hv bovenbouw WERKBLAD Vershil zl er zijn hv ovenouw WERKBLAD 1. Hoe heet de gemeente wr jij in woont? 2. Hoeveel inwoners heeft je gemeente in 2010? 3. Is het ntl inwoners in jouw gemeente sinds 2010 gestegen of gedld? 4. In

Nadere informatie

Verschil zal er zijn mvbo bovenbouw WERKBLAD

Verschil zal er zijn mvbo bovenbouw WERKBLAD Vershil zl er zijn mvo ovenouw WERKBLAD 1. Hoe heet de gemeente wr jij in woont? 2. Hoeveel inwoners heeft je gemeente in 2010? 3. Is het ntl inwoners in jouw gemeente sinds 2010 gestegen of gedld? 4.

Nadere informatie

Werkloosheid, armoede, schooluitval en criminaliteit. Er zal veel belastinggeld nodig zijn om al die problemen op te lossen.

Werkloosheid, armoede, schooluitval en criminaliteit. Er zal veel belastinggeld nodig zijn om al die problemen op te lossen. vk Mtshppijleer them Multiulturele smenleving onderwerp Het multiulturele drm vn P. Sheffer ntwoorden ij de vrgen over het rtikel kls Hvo 5 dtum jnuri 2014 1 2 3 4 5 6 7 8 De vrg hoe de slehte werk-, woon-

Nadere informatie

Werkkaarten GIGO 1184 Elektriciteit Set

Werkkaarten GIGO 1184 Elektriciteit Set Werkkrten GIGO 1184 Elektriiteit Set PMOT 2006 1 Informtie voor de leerkrht Elektriiteit is één vn de ndhtsgeieden ij de nieuwe kerndoelen voor ntuur en tehniek: 42 De leerlingen leren onderzoek doen n

Nadere informatie

WERKBLAD. weblink: vmbob. Let op: volg de aanwijzingen in het lesmateriaal bij het beantwoorden van de vragen!

WERKBLAD. weblink:   vmbob. Let op: volg de aanwijzingen in het lesmateriaal bij het beantwoorden van de vragen! 1. Vershillen in eigen omgeving Vershil zl er zijn... tussen uurten, wijken en regio s in Nederlnd Lessenserie CBS & EduGIS voor vmo ovenouw welink: http://it.ly/s- vmo Let op: volg de nwijzingen in het

Nadere informatie

Economische Topper 4 Evaluatievragen thema 3

Economische Topper 4 Evaluatievragen thema 3 Eonomishe Topper 4 Evlutievrgen them 3 1 Vn een lnd zijn volgende gegevens bekend: bbp in 2002 800 miljrd EUR bbp in 2003 833 miljrd EUR Prijspeil 2002 t.o.v. 2003 + 1,5 % Bevolking 2002 t.o.v. 2003 +

Nadere informatie

schets 10 Bergrede: tweeërlei fundament (7:24-29)

schets 10 Bergrede: tweeërlei fundament (7:24-29) shets 10 Bergrede: tweeërlei fundment (7:24-29) A Kernpunten * An het einde vn de Bergrede vergelijkt Jezus de mens met de ouwer vn een huis. Het is een eeld voor wt wij vn ons leven mken en vioor de hele

Nadere informatie

6.4 Rekenen met evenwichtsreacties

6.4 Rekenen met evenwichtsreacties 6.4 Rekenen met evenwihtsreties An de hnd vn een reeks vooreelden zullen we het rekenwerk ehndelen n evenwihtsreties. Vooreeld 6.2 We estuderen het gsevenwiht: A(g) + B(g) C(g) + D(g) In een ruimte vn

Nadere informatie

Pak jouw passer en maak de afstand tussen de passerpunten 3 cm.

Pak jouw passer en maak de afstand tussen de passerpunten 3 cm. Psser en irkel Verkennen Opgve 1 Op de foto hiernst wordt met ehulp vn een psser een irkel getekend. Pk jouw psser en mk de fstnd tussen de psserpunten 3 m. Teken een punt M en zet drin de stlen punt vn

Nadere informatie

opgaven formele structuren procesalgebra

opgaven formele structuren procesalgebra opgven formele struturen proeslger Opgve 1. (opgve 3.3.7 op p.97 vn het ditt 2005) Een mier moet vn links voor onder nr rehts hter oven op een kuus, met ties (rehts), (hter), en (oven). Uitwerking vn opgve

Nadere informatie

Ondernemer Retail. Je kunt maximaal 42 punten halen. Vanaf 26 punten heb je een voldoende. Beantwoord de vragen op het verstrekte papier.

Ondernemer Retail. Je kunt maximaal 42 punten halen. Vanaf 26 punten heb je een voldoende. Beantwoord de vragen op het verstrekte papier. Proefexmen Ondernemer Retil Finnieel 2, B K3 Opleiding Ondernemer Retil Creoode 2566 Cohort 206-207 Proefexmen theorie Onderwerpen Finnieel 2, B-K3 Exploittiekostenudget interpreteren, eoordelen en opstellen,

Nadere informatie

VWO-katern Globalisering - hoofdstuk 1 De economische kijk

VWO-katern Globalisering - hoofdstuk 1 De economische kijk VWO-ktern Glolisering - hoofdstuk 1 De eonomishe kijk Ktern Glolisering hoofdstuk 1 De eonomishe kijk Opdrht 1 Er komt meer eenheidsworst. Er wordt door de pltenindustrie minder gekeken nr uniek tlent,

Nadere informatie

Lespakket Belsimpel.nl

Lespakket Belsimpel.nl Lespkket Belsimpel.nl Alles over wt een smrtphone kost Met een telefoon kun je heel veel dingen doen, zols gmes spelen, video s kijken, internetten en htten met je vrienden. Een telefoon kost veel geld.

Nadere informatie

De standaard oppervlaktemaat is de vierkante meter. Die is afgeleid van de standaard lengtemaat, de meter.

De standaard oppervlaktemaat is de vierkante meter. Die is afgeleid van de standaard lengtemaat, de meter. Opgve 1 Dit is een roosterord. Elk roosterhokje is 5 m ij 5 m. Hoeveel edrgt de oppervlkte vn dit ord? Opgve 2 Welke oppervlktemten ken je l? Noem er zoveel mogelijk. De oppervlkte-eenheid is de vierknte

Nadere informatie

WET BIBOB MODEL 3 Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur

WET BIBOB MODEL 3 Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur WET BIBOB MODEL 3 Wet evordering integriteitseoordelingen door het openr estuur Formulier voor: Gemchtigd nvrger nmens de rechtspersoon BIBOB VRAGENFORMULIER Bestemd voor GEMACHTIGD AANVRAGER NAMENS DE

Nadere informatie

HBO-Monitor (ROA/HBO-Raad) en WO-Monitor (ROA/VSNU) Dataverzameling alumnigegevens particuliere instellingen hoger onderwijs

HBO-Monitor (ROA/HBO-Raad) en WO-Monitor (ROA/VSNU) Dataverzameling alumnigegevens particuliere instellingen hoger onderwijs ReserchNed v Toernooiveld 216 6525 EC Nijmegen Postus 31162 6503 CD Nijmegen t 024 350 62 52 f 024 350 62 53 e info@reserchned.nl kvk 09159322 Bron vrgenlijst: Bewerkt door: In opdrcht vn: HBO-Monitor

Nadere informatie

Aanvulling Oefenboek rijbewijs B 20 e druk

Aanvulling Oefenboek rijbewijs B 20 e druk rijshoolservie Anvulling Oefenoek rijewijs B 20 e druk Nr nleiding vn reties vnuit de mrkt zijn we vn mening dt enkele vrgen ngesherpt of vereterd moeten worden. In deze nvulling stn vrgen en ntwoorden

Nadere informatie

Buitenlandse rechtsvorm/-persoon Land Rechtsvorm

Buitenlandse rechtsvorm/-persoon Land Rechtsvorm BIBOB vrgenlijst Anvrg omgevingsvergunning ouwen ingevolge rtikel 2.1, lid 1, onder Wet lgemene eplingen omgevingsrecht (Wo) Anvullende vrgen in het kder vn de Wet Bevordering Integriteitseoordelingen

Nadere informatie

Werkblad TI-83: Over de hoofdstelling van de integraalrekening

Werkblad TI-83: Over de hoofdstelling van de integraalrekening Werkld TI-8: Over de hoofdstelling vn de integrlrekening. Inleiding We ekijken chtereenvolgens in onderstnde figuren telkens de grfiek vn een functie f met in het intervl [; ]. f ( ) = f ( ) = + y = 5

Nadere informatie

Opgave 1 Stel je eens een getal voor, bijvoorbeeld: 504,76. a b c

Opgave 1 Stel je eens een getal voor, bijvoorbeeld: 504,76. a b c Opgve 1 Stel je eens een getl voor, ijvooreeld: 504,76. Wt zijn de ijfers vn dit getl? Hoeveel is elk vn die ijfers wrd? Wt etekent de komm? Opgve 2 Bekijk het getl 6102,543. d e Hoeveel ijfers hter de

Nadere informatie

Inhoudsmaten. Verkennen. Uitleg. Opgave 1. Dit is een kubus met ribben van 1 m lengte. Hoeveel bedraagt de inhoud ervan?

Inhoudsmaten. Verkennen. Uitleg. Opgave 1. Dit is een kubus met ribben van 1 m lengte. Hoeveel bedraagt de inhoud ervan? Inhousmten Verkennen Opgve 1 Dit is een kuus met rien vn 1 m lengte. Hoeveel ergt e inhou ervn? Kun je e nm kuieke meter ls eenhei vn inhou verklren? In hoeveel kleinere kuussen is eze kuieke meter vereel?

Nadere informatie

Betwisting Een onenigheid tussen u en uw debiteur over de vordering zelf en/of over de geleverde goederen en/of diensten.

Betwisting Een onenigheid tussen u en uw debiteur over de vordering zelf en/of over de geleverde goederen en/of diensten. Model DP 06/03 Algemene voorwrden Interpolis Deiteurenpolis 1084 012008 Inhoudsopgve 1 Verzekerde vordering 2 Verzekerd risio 3 Verplihtingen verzekerde 4 Premie 5 Contrtrisio 6 Kredietlimieten 7 Insso

Nadere informatie

INTERVIEWEN 1 SITUATIE

INTERVIEWEN 1 SITUATIE INTERVIEWEN drs. W. Bontenl 1 SITUATIE Een interview vlt te omshrijven ls een gesprek tussen één of meerdere personen - de interviewers - en een ndere persoon (of diverse nderen) - de geïnterviewden -

Nadere informatie

Moderne wiskunde: berekenen zwaartepunt vwo B

Moderne wiskunde: berekenen zwaartepunt vwo B Moderne wiskunde: erekenen zwrtepunt vwo B In de edities 7 en 8 ws er in de slotdelen vn VWO B ruimte genomen voor een prgrf over het erekenen vn een zwrtepunt. In de negende editie is er voor gekozen

Nadere informatie

Formulier Voor het regelen van een definitief energielabel van uw woning

Formulier Voor het regelen van een definitief energielabel van uw woning Formulier Voor het regelen vn een definitief energielel vn uw Door het invullen vn het formulier en het nleveren vn de enodigde ewijslst kunt u het definitief lel vn uw lten eplen en registreren. Lees

Nadere informatie

SVM~nivo MAKELAARDIJLEER. www.svnmivo.ni

SVM~nivo MAKELAARDIJLEER. www.svnmivo.ni SVM~nivo MKELRDIJLEER 31 mei 2005 eshikre tijd: 3 uur. NWIJZING Dit exmen estt uit 60 m..-opgven. ij elke opgve zijn drie ntwoorden gegeven, wrvn er één het meest juiste is. Is ijvooreeld vn opgve 1 ntwoord

Nadere informatie

Opdrachten bij hoofdstuk 2

Opdrachten bij hoofdstuk 2 Opdrchten ij hoofdstuk 2 2.1 Het vullen vn je portfolio In hoofdstuk 2 he je gezien op welke mnier je de informtie kunt verzmelen. An de hnd vn die informtie kun je de producten mken wrmee jij je portfolio

Nadere informatie

SVM~nivo MAKELAARDIJLEER

SVM~nivo MAKELAARDIJLEER SVM~nivo MAKELAARDIJLEER 7 deemer 2004 Beshikre tijd: 3 uur. AANWIJZING Dit exmen estt uit 60 m..-opgven. Bij elke opgve zijn drie ntwoorden gegeven, wrvn er één het meest juiste is. Is ijvooreeld vn opgve

Nadere informatie

Om welke reden heeft een kwak relatief grote ogen?

Om welke reden heeft een kwak relatief grote ogen? Route K - Volière en fznterie Strt ij de volière; de vrgen 1 t/m 6 gn over een ntl grote Europese vogels. De vrgen over de ndere dieren vn deze route hoeven niet in de juiste volgorde te stn. Dt komt omdt

Nadere informatie

Opdrachten Hoofdstuk 7

Opdrachten Hoofdstuk 7 Opdrhten Hoofdstuk 7 7.1 Herinner je een situtie vn je werk of privé wrvn je hterf geonludeerd het 'dt hd ik nders moeten doen'. Dit mg gerust vn tien jr oud zijn. Het hoeft geen grote morele misser te

Nadere informatie

Auteurs: De Kam, e.a. isbn: 978-90-01-80247-9. Vragen en opdrachten. Vragen en opdrachten bij Overheidsfinanciën 1

Auteurs: De Kam, e.a. isbn: 978-90-01-80247-9. Vragen en opdrachten. Vragen en opdrachten bij Overheidsfinanciën 1 Auteurs: De Km, e.. isn: 978-90-01-80247-9 2012 Noordhoff Uitgevers v Vrgen en opdrchten Vrgen en opdrchten ij Overheidsfinnciën 1 Auteurs: De Km, e.. isn: 978-90-01-80247-9 2012 Noordhoff Uitgevers v

Nadere informatie

De oppervlakte van de rechthoek uit de vorige opgave hangt van dezelfde variabelen af.

De oppervlakte van de rechthoek uit de vorige opgave hangt van dezelfde variabelen af. Opgve 1 Vn twee korte en twee lnge luifers is een rehthoek geleg. Omt je geen fmetingen weet hngt e omtrek vn eze rehthoek f vn twee vrielen, nmelijk lengtekorteluif er en lengtelngeluif er. Welke formule

Nadere informatie

6.0 INTRO. 1 a Bekijk de sommen hiernaast en ga na of ze kloppen. 1 2 0 3 = 2 2 3 1 4 = 2 3 4 2 5 = 2 4 5 3 6 = 2 5 6 4 7 = 2...

6.0 INTRO. 1 a Bekijk de sommen hiernaast en ga na of ze kloppen. 1 2 0 3 = 2 2 3 1 4 = 2 3 4 2 5 = 2 4 5 3 6 = 2 5 6 4 7 = 2... 113 6.0 INTRO 1 Bekijk de sommen hiernst en g n of ze kloppen. Schrijf de twee volgende sommen uit de rij op en controleer of deze ook ls uitkomst 2 heen. c Schrijf twee sommen op die veel verder in de

Nadere informatie

1 De onderneming in de wereldeconomie

1 De onderneming in de wereldeconomie 1 De onderneming in de wereldeconomie Meerkeuzevrgen 1.1 Glolisering is een proces vn wereldwijde economische integrtie door een sterke toenme vn de interntionle hndel en investeringen. wrij de wereldproductie

Nadere informatie

REKENEN MACHTEN MET. 5N4p EEBII 2013 GGHM

REKENEN MACHTEN MET. 5N4p EEBII 2013 GGHM REKENEN MET MACHTEN Np EEBII 0 GGHM Inhoud Herhlin: Eponentiele roei... Netieve Mchten... Geroken mchten... Etr Oefeninen... 9 Hoere-mchts functies... 0 Overzicht vn de reels... Herhlin: Eponentiële roei

Nadere informatie

columbus Onrust in Iran: het begin van het einde of het einde van het begin? HAVO/VWO brengt het beste uit twee werelden samenlesbrief

columbus Onrust in Iran: het begin van het einde of het einde van het begin? HAVO/VWO brengt het beste uit twee werelden samenlesbrief olumus rengt het este uit twee werelden smenlesrief HAVO/VWO Foto: Polo Woods / Anzenerger / Hollndse Hoogte Onrust in Irn: het egin vn het einde of het einde vn het egin? olumus Inleiding Er gt geen dg

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B1,2 (nieuwe stijl)

Examen VWO. wiskunde B1,2 (nieuwe stijl) wiskunde 1,2 (nieuwe stijl) Exmen VWO Voorbereidend Wetenschppelijk Onderwijs Tijdvk 1 insdg 25 mei 13.30 16.30 uur 20 04 Voor dit exmen zijn mximl 86 punten te behlen; het exmen bestt uit 18 vrgen. Voor

Nadere informatie

Vragenlijst Bijstand op Maat

Vragenlijst Bijstand op Maat Vrgenlijst Bijstnd op Mt Deze vrgenlijst wordt u ngeoden omdt u deelneemt n het Experiment Bijstnd op Mt vn de gemeente Groningen. Om n het experiment deel te kunnen nemen is het invullen vn de vrgenlijst

Nadere informatie

Medicatie HOOFDSTUK. Bloeddrukcontrole

Medicatie HOOFDSTUK. Bloeddrukcontrole UNIT 4 Meditie HOOFDSTUK 4 Bloeddrukontrole Dit projet werd gefinnierd met de steun vn de Europese Commissie. De verntwoordelijkheid voor deze pulitie ligt uitsluitend ij de uteur; de Commissie kn niet

Nadere informatie

Hoofdstuk 0: algebraïsche formules

Hoofdstuk 0: algebraïsche formules Hoofdstuk 0: lgebrïsche formules Dit hoofdstuk hoort bij het eerste college infinitesimlrekening op 3 september 2009. Alle gegevens over de cursus zijn te vinden op http://www.mth.uu.nl/people/hogend/inf.html

Nadere informatie

Getallenverzamelingen

Getallenverzamelingen Getllenverzmelingen Getllenverzmelingen Ntuurlijke getllen Het getlegrip heeft zih wrshijnlijk ontwikkeld op een wijze die overeenkomt met de mnier wrop u zelf de getllen geleerd het. De sis is het tellen.

Nadere informatie

Je gaat naar de winkel en koopt 4 pakken melk van 1,40 per stuk.

Je gaat naar de winkel en koopt 4 pakken melk van 1,40 per stuk. Opgve 1 Je gt nr de winkel en koopt 4 pkken melk vn 1,40 per stuk. Hoeveel etl je in totl? Wt he je met de getllen 4 en 1,40 gedn om het ntwoord te vinden? Hoe doe je dt zonder rekenmhine? Opgve 2 Je gt

Nadere informatie

Kennistoets bij H3 havo - antwoorden De Verenigde Staten en hun federale overheid 1865 1965

Kennistoets bij H3 havo - antwoorden De Verenigde Staten en hun federale overheid 1865 1965 Exmenktern hvo en vwo De Verenigde Stten en hun federle overheid 1865 1965 Kennistoets ij H3 hvo - ntwoorden Kennistoets ij hoofdstuk 3 ntwoorden De Verenigde Stten en hun federle overheid 1865 1965 Opdrht

Nadere informatie

Handreiking voor zij-instroom in de zuivelindustrie

Handreiking voor zij-instroom in de zuivelindustrie Hndreiking voor zij-instroom in de zuivelindustrie Inleiding In het projet zij-instroom, onderdeel vn het progrmm Areidsmrkt & Opleiding Zuivelindustrie, is in de periode 2011-2012 onderzoek gedn nr mogelijkheden

Nadere informatie

Route F - Desert. kangoeroerat

Route F - Desert. kangoeroerat Route F - Desert Voor deze route, moet je eerst nr de Bush. Dr moet je even zoeken nr de tunnel die nr de Desert leidt. Geruik onderstnd krtje voor de Desert. Begin ij nummer 1. 1 Kngoeroertten Kngoeroertten

Nadere informatie

Crossculturele psychologie

Crossculturele psychologie Csuïstiek bij Crossulturele psyhologie De zoektoht nr vershillen en overeenkomsten tussen ulturen Jn Pieter vn Oudenhoven Tweede, herziene druk o u t i n h o bussum 2008 Deze suïstiek hoort bij de tweede,

Nadere informatie

Ajodakt. Rekenen Tijd groep 5. Colofon. Tijd. Zelfstandig werken. Antwoorden. Rekenen. Groep 5

Ajodakt. Rekenen Tijd groep 5. Colofon. Tijd. Zelfstandig werken. Antwoorden. Rekenen. Groep 5 Zelfstndig werken Tijd Ajodkt Rekenen Groep Antwoorden Colofon Auteurs Wim Sweers Henk vn Wieringen Redtie Hnn Molenr Vormgeving Mur vn Wermeskerken, Apeldoorn Zinder, Utreht omslg Rekenen Tijd groep Over

Nadere informatie

HOOFDSTUK 1 BASISBEGRIPPEN

HOOFDSTUK 1 BASISBEGRIPPEN I - 1 HOOFDSTUK 1 BASISBEGRIPPEN 1.1. Het egrip krcht 1.1.1. Definitie vn krcht Een stoffelijk punt is een punt wrn een zekere mss toegekend wordt. Dit punt is meestl de voorstellende vn een lichm. Zo

Nadere informatie

Wiskunde voor 2 havo. Deel 1. Versie 2013. Samensteller

Wiskunde voor 2 havo. Deel 1. Versie 2013. Samensteller Wiskunde voor 2 hvo Deel 1 Versie 2013 Smensteller 2013 Het uteursreht op dit lesmteril erust ij Stihting Mth4All. Mth4All is derhlve de rehtheende zols edoeld in de hieronder vermelde retive ommons lientie.

Nadere informatie

Zelfstudie practicum 1

Zelfstudie practicum 1 Zelfstudie prtium 1 1.8 Gegeven is de volgende expressie:. () Geef de wrheidstel vn deze expressie. () Minimliseer de gegeven expressie. () Geef een poort implementtie vn de expressie vn onderdeel ().

Nadere informatie

Inhoudsopgave LES 1: NAAR SCHOOL LES 2: VRIJE TIJD LES 3: THUIS LES 4: NEDERLAND LES 5: TOEKOMST 126

Inhoudsopgave LES 1: NAAR SCHOOL LES 2: VRIJE TIJD LES 3: THUIS LES 4: NEDERLAND LES 5: TOEKOMST 126 Inhoudsopgve LES 1: NAAR SCHOOL 8 1 Wt is het huiswerk? 8 2 Onderwijs voor iedereen 14 3 Een nieuw rooster 20 4 N schooltijd 26 Woorden 32 LES 2: VRIJE TIJD 36 1 Een ijntje 36 2 Zijn jongeren tevreden

Nadere informatie

A P-M Omschrijving bewijsdocument: INKOMEN EN VERMOGEN A P-M Omschrijving bewijsdocument: UITGAVEN

A P-M Omschrijving bewijsdocument: INKOMEN EN VERMOGEN A P-M Omschrijving bewijsdocument: UITGAVEN Gemeente Hoogeveen Kwijtsheldingsverzoek Om te eoordelen of u in nmerking komt voor kwijtshelding, vult u dit formulier nr wrheid in. U levert het verzoek om kwijtshelding en lle gevrgde ewijsdoumenten

Nadere informatie

Aanvulling Oefenboek rijbewijs B 20 e druk

Aanvulling Oefenboek rijbewijs B 20 e druk rijshoolservie Anvulling Oefenoek rijewijs B 20 e druk Nr nleiding vn reties vnuit de mrkt zijn we vn mening dt enkele vrgen ngesherpt of vereterd moeten worden. In deze nvulling stn vrgen en ntwoorden

Nadere informatie

Bewerkingen met eentermen en veeltermen

Bewerkingen met eentermen en veeltermen 5 Bewerkingen met eentermen en veeltermen Dit kun je l 1 werken met letters ls onekenden, ls vernderlijken en om te verlgemenen 2 een tel mken ij een situtie 3 de fsprken over lettervormen toepssen 4 oppervlkteformules

Nadere informatie

Opdrachten Hoofdstuk 5

Opdrachten Hoofdstuk 5 Opdrhten Hoofdstuk 5 5.1 Lees het krnteneriht over het féverod goed door en entwoord de vrgen. Een levenslng féverod Gemeenten en hore nemen steeds drstishere mtregelen tegen overlst gevende jongeren.

Nadere informatie

edatenq is een toepassing die de ondernemingen de mogelijkheid biedt om hun statistische aangiften in te vullen en door te sturen via internet.

edatenq is een toepassing die de ondernemingen de mogelijkheid biedt om hun statistische aangiften in te vullen en door te sturen via internet. Inleiding edatenq is een toepssing die de ondernemingen de mogelijkheid iedt om hun sttistishe ngiften in te vullen en door te sturen vi internet. Het etreft een door de FOD Eonomie volledig eveiligde

Nadere informatie

Welke van de volgende beweringen over de kromme snavel is of welke zijn juist voor jonge flamingo's? Maak het hokje met een juiste bewering zwart.

Welke van de volgende beweringen over de kromme snavel is of welke zijn juist voor jonge flamingo's? Maak het hokje met een juiste bewering zwart. Route I 1 Flmingo's Flmingo's zeven met hun kromme snvel voedsel uit het wter. Jonge flmingo's heen een rehte snvel. De jonge dieren zeven niet zelf voedsel uit het wter, mr worden door de ouders gevoerd.

Nadere informatie

1.3 Wortels. = a b c. x = 1.5 Breuken. teller teller. noemer noemer. Delen: vermenigvuldig met het omgekeerde.

1.3 Wortels. = a b c. x = 1.5 Breuken. teller teller. noemer noemer. Delen: vermenigvuldig met het omgekeerde. Voorereidende opgven Kerstvkntieursus Tips: MEER DAN 0 JAAR ERVARING Mk de volgende opgven het liefst voorin in één vn de A-shriften die je gt geruiken tijdens de ursus. Als een som niet lukt, werk hem

Nadere informatie

Breuken en verhoudingen

Breuken en verhoudingen WISKUNDE IN DE BOUW Breuken en verhoudingen Leerdoelen N het estuderen vn dit hoofdstuk moet je in stt zijn om: te rekenen met reuken en verhoudingen; reuken toe te pssen in erekeningen vn onder ndere

Nadere informatie

Tabellen, grafieken en indexcijfers

Tabellen, grafieken en indexcijfers Tellen, grfieken en indexijfers Opgven 1 Verffriek Prism De mrktonderzoeker vn verffriek Prism stelt een onderzoek in nr de omzetverwhting vn hun reguliere fnemers, onderverdeeld nr ontrtors, industriële

Nadere informatie

Privacyverklaring Rademaker Vastgoed V.O.F.

Privacyverklaring Rademaker Vastgoed V.O.F. Privyverklring Rdemker Vstgoed V.O.F. In deze verklring wordt uitgelegd welke gegevens n Rdemker Vstgoed V.O.F (hiern te noemen: Rdemker Vstgoed) worden verstrekt en wt Rdemker Vstgoed met deze gegevens

Nadere informatie

In dit hoofdstuk introduceren we de hoofdrolspelers van het college: eindige automaten.

In dit hoofdstuk introduceren we de hoofdrolspelers van het college: eindige automaten. 9 2 Eindige utomten In dit hoofdstuk introduceren we de hoofdrolspelers vn het college: eindige utomten. 2.1 Deterministische eindige utomten We eginnen met een vooreeld. Vooreeld 2.1 Beschouw het volgende

Nadere informatie

les 1 1 Welke breuk is het grootst? 2 Hoe kun je een meter veterdrop in zes gelijke stukken verdelen? Hoe vergelijk je de breuken?

les 1 1 Welke breuk is het grootst? 2 Hoe kun je een meter veterdrop in zes gelijke stukken verdelen? Hoe vergelijk je de breuken? 0 vergelijken en op volgorde zetten vn eenvoudige reuken en kommgetllen reuken omzetten in kommgetllen en omgekeerd Welke reuk is het grootst? 5 6 2 7 9 5 5 9 2 5 7 2 7 8 8 9 8 5 00 5 6 7 20 5 7 27 70

Nadere informatie

7 Databases 1 RELATIONELE DATABASES

7 Databases 1 RELATIONELE DATABASES Hoofdstuk 7 Dtses 7.1 7 Dtses N verwerking vn dit hoofdstuk: kun je uitleggen wt een dtse systeem is; ken je de vershillen tussen een één-op-één reltie, een één-op-veel reltie en een veel-op-veel reltie;

Nadere informatie

11 Wiskundige denkactiviteiten: digitale bijlage

11 Wiskundige denkactiviteiten: digitale bijlage Wiskundige denkctiviteiten: digitle ijlge Suggesties voor opdrchten wrij de leerlingen uitgedgd worden wiskundige denkctiviteiten te ontplooien. De opdrchten heen de volgende structuur. In de kop stn chtereenvolgend:

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv ICT - Grfieken met VU-grfiek ldzijde 64 1 De snijpunten met de x-s zijn ( 3, ), (4, ) en (5, ). f( 3) =, 5 ( 3) 3 ( 3) 35, 3+ 3= f( 4) =, 5 ( 4) 3 ( 4) 35, 4+ 3= f( 5) =, 5 ( 5) 3 ( 5) 35, 5+ 3= Met de

Nadere informatie

Voorbereidende opgaven Stoomcursus

Voorbereidende opgaven Stoomcursus Voorereidende opgven Stoomcursus Tips: MEER DAN 0 JAAR ERVARING Dit document estt uit twee delen: de voorereidende opgven en een overzicht met lgerïsche vrdigheden. Mk de volgende opgven het liefst voorin

Nadere informatie

Riante bouwkavel met ruime bebouwingsmogelijkheden

Riante bouwkavel met ruime bebouwingsmogelijkheden Rinte ouwkvel met ruime eouwingsmogelijkheden gelegen n de krkteristieke strt Berg te Nuenen Koopprijs 682.000,00 v.o.n. Groot 1.748 m² 1. Algemene eschrijving Op een prchtige plek, nij het centrum vn

Nadere informatie

Assertiviteit. Agressiviteit

Assertiviteit. Agressiviteit ASSERTIVITEIT drs. M.F. Serrurier Shepper 1 SITUATIE Assertiviteit is een zelfewuste, psyhishe weerrheid wrdoor u in stt ent op te komen voor uw eigen elngen en uiting te geven n uw gevoelens, wensen en

Nadere informatie

1.0 Voorkennis. Voorbeeld 1:

1.0 Voorkennis. Voorbeeld 1: 1.0 Voorkennis Voorbeeld 1: 4 2 4 2 8 5 3 5 3 15 Als je twee breuken met elkr vermenigvuldigd moet je de tellers en de noemers vn beide breuken met elkr vermenigvuldigen. Voorbeeld 2: 3 3 1 5 4 8 3 5 4

Nadere informatie

4 De regio s in de wereldeconomie

4 De regio s in de wereldeconomie 4 De regio s in de wereldeonomie Meerkeuzevrgen 4.1 De Wereldnk lssifieert lnden nr inkomensniveu. Tot de lge inkomenslnden worden lnden gerekend met een inkomen per hoofd dt lger ligt dn zo n $ 1.000

Nadere informatie

Makelaarschap B.V. Privacyverklaring

Makelaarschap B.V. Privacyverklaring Privyverklring Mkelrshp U heeft te mken met Mkelrshp. Mkelrshp is een NVM-mkelr/txteur. In deze privyverklring wordt uitgelegd hoe er met uw gegevens wordt omgegn. Overl wr in deze verklring NVM-mkelr

Nadere informatie

Rekenregels van machten

Rekenregels van machten 4 Rekenregels vn mchten Dit kun je l 1 mchten met een ntuurlijke exponent berekenen mchten met een gehele exponent berekenen 3 terminologie in verbnd met de mchtsverheffing correct gebruiken Test jezelf

Nadere informatie

1 Uw secretaresse vraagt u wie u voor deze sessie wilt uitnodigen. Aan welke mensen denkt u?

1 Uw secretaresse vraagt u wie u voor deze sessie wilt uitnodigen. Aan welke mensen denkt u? CREATIVITEIT drs. R.B.E. vn Wijngrden 1 SITUATIE Elke dg zijn er momenten die om retiviteit vrgen. Een proleem oplossen, een nieuw idee ontwikkelen, ties edenken, vereterpunten zoeken zken wrvoor het nuttig

Nadere informatie

De route van de Ocean start in de Bush. Volg de bordjes naar de Ocean. De vragen staan in chronologische volgorde.

De route van de Ocean start in de Bush. Volg de bordjes naar de Ocean. De vragen staan in chronologische volgorde. Route L - Oen 1 De route vn de Oen strt in de Bush. Volg de ordjes nr de Oen. De vrgen stn in hronologishe volgorde. Kwllen Dt er lngs de Nederlndse kust kwllen voorkomen, is lgemeen ekend. De oorkwl kun

Nadere informatie

Ontleden? Leuk! Inleiding. Opzet van deze lesbrief. Door Henk Jongsma, hoofdauteur Op Niveau tweede fase

Ontleden? Leuk! Inleiding. Opzet van deze lesbrief. Door Henk Jongsma, hoofdauteur Op Niveau tweede fase Door Henk Jongsm, hoofduteur Op Niveu tweede fse Ontleden? Leuk! Inleiding Lstig soms, dt ontleden. Denk je net een regel te egrijpen, kom je weer een uitzondering tegen. En ls je denkt die uitzondering

Nadere informatie

DOEL: Weten wat de gevolgen en risico s kunnen zijn van het plaatsen van (persoonlijke) informatie op internet.

DOEL: Weten wat de gevolgen en risico s kunnen zijn van het plaatsen van (persoonlijke) informatie op internet. kennismking met i-respect.nl INTRODUCTIE GEMAAKT DOOR: Annèt Lmmers ONDERWERP: Een eerste kennismking met i-respect.nl en het onderwerp publiceren. DOEL: Weten wt de gevolgen en risico s kunnen zijn vn

Nadere informatie

Onder Auditoren. Zestien praktijksituaties door de ogen van. milieuauditors. Stichting Coördinatie Certificatie Milieuzorgsystemen

Onder Auditoren. Zestien praktijksituaties door de ogen van. milieuauditors. Stichting Coördinatie Certificatie Milieuzorgsystemen Onder Auditoren Zestien prktijksituties door de ogen vn milieuuditors Verslg SCCM-Auditordgen 2002 Stihting Coördintie Certifitie Milieuzorgsystemen Inleiding Op 18 en 26 mrt 2002 heeft SCCM een tweetl

Nadere informatie

Spiegelen, verschuiven en draaien in het vlak

Spiegelen, verschuiven en draaien in het vlak 2 Spiegelen, vershuiven en drien in het vlk it kun je l 1 de iddelloodlijn vn een lijnstuk herkennen en tekenen 2 een hoek eten en tekenen 3 de issetrie vn een hoek herkennen en tekenen 4 de oördint vn

Nadere informatie

Formeel Denken 2012 Uitwerkingen Tentamen

Formeel Denken 2012 Uitwerkingen Tentamen 1. Schrijf de formule vn de propositielogic Formeel Denken 2012 Uitwerkingen Tentmen (23/01/13) ( ) volgens de officiële grmmtic uit de syllus, en geef de wrheidstel. De officiële schrijfwijze is De ijehorende

Nadere informatie

Auteurs: Renaud, De Keijzer isbn: 978-90-01-78886-5

Auteurs: Renaud, De Keijzer isbn: 978-90-01-78886-5 Hoofstuk 11 Opgve 1 An Het Finnieele Dgl vn zterg 16 pril 2011 zijn onerstne optienoteringen ontleen: Klsse Cll/Put Serie (flooptum) Uitoefenprijs Slotkoers Looptij Rente jrsis ING Cll April 2011 8,60

Nadere informatie

AFLEIDING. Apparatuur tijdens het rijden

AFLEIDING. Apparatuur tijdens het rijden Apprtuur tijdens het rijden Er zijn ieder jr tientllen verkeersongevllen doordt de estuurder even fgeleid ws door tijdens het rijden ijvooreeld te ellen of de oordomputer in te stellen. Bij het rijden

Nadere informatie