Visietekst Leerlingenbegeleiding

Transcriptie

1 Visietekst Leerlingenbegeleiding LEREN WERKEN GROEIEN Als CDO streven we ernaar om onze jongeren een plaats te bieden in een veilige, laagdrempelige en transparante omgeving om zo een optimaal leerklimaat te kunnen creëren. Eigen aan onze manier van werken is dat we daarbij structureel aandacht hebben voor differentiatie en zorg op maat (bv. screening en intake bij inschrijving, beperkte grootte van klasgroepen, opleidingsgericht denken, nadruk op individueel werken met coaching door de leerkracht, ). Leerlingenbegeleiding op het PCDO begint met luisteren. Luisteren naar de jongere, de ouders en naar elkaar. Om van daar uit samen op pad te gaan door bij elkaar te rade te gaan en in overleg stappen te nemen. Samen met én voor de jongere. Op ons centrum sta je er niet alleen voor. De structurele maatregelen die eigen zijn aan de opleidingsvorm bieden al wat ruimte voor extra kansen, maar volstaan soms niet om een veilig en motiverend leer- en leefklimaat te bieden voor alle leerlingen. Vandaar dat we als centrum daarnaast ook zo veel mogelijk proberen inzetten op een proactieve en preventieve begeleiding waarbij elke medewerker verantwoordelijkheid draagt voor het welzijn van de jongere. De eerste vraag waarop we een antwoord proberen te vinden, is dan ook Wat is er nodig om een jongere tot leren te brengen?. Het antwoord is iedere keer anders, want elke jongere is in zijn bepaalde context uniek. Op basis daarvan bekijken we zowel tijdens de component leren als de component werkplekleren steeds inhoudelijk én procesmatig welke stappen een jongere kan zetten. Aan de hand van een adequate evaluatie gaan we systematisch na of de gezette stappen het gewenste effect opleveren en sturen we bij waar nodig. Wanneer blijkt dat de brede basiszorg op vlak van leren en studeren (STICORDI -maatregelen, uniforme lay-out, extra tijd, extra uitleg, op computer werken i.p.v. schrijven ), onderwijsloopbaan (gesprek rond motivatie, aanleg, talent en interesses, perspectieven), psychisch en sociaal functioneren (fouten mogen maken, sensitief lesgeven ) en preventieve gezondheidszorg (gezonde voeding, slaaphygiëne, persoonlijke hygiëne, drugpreventie, anti-tabak campagnes ) niet volstaat, gaat de leerlingenbegeleider in de fase van verhoogde zorg via individuele begeleiding met die bewuste jongeren aan de slag. Tijdens de cel leerlingenbegeleiding waarin de coördinator, leerlingenbegeleider, trajectbegeleiders en het CLB aanwezig zijn, worden de leerlingenproblematieken besproken. Iedereen kan vanuit zijn/haar expertise adviezen uitbrengen en een stappenplan wordt uitgewerkt. Het behaalde effect van de acties wordt onder de loep genomen en bijgestuurd waar nodig. Indien de situatie echter niet door de school alleen opgelost zou geraken, kan in de fase van uitbreiding van zorg beroep gedaan worden op externe hulp: het CLB via individuele begeleiding van jongeren, het CSW, het ondersteuningsteam Ook het resultaat van deze acties wordt in de cel leerlingenbegeleiding besproken en opgevolgd. oplossing. Het advies hiertoe wordt steeds na evaluatie van genomen stappen in overleg met het CLB gegeven.

2 Zoals de kerndoelen van ons centrum leren, werken, groeien aangeven, willen we jongeren opleiden, begeleiden naar de arbeidsmarkt en hebben we oog voor hun sociaal functioneren en actieve deelname/engagement in onze maatschappij. We willen jongeren een plaats bieden in een veilige, laagdrempelige, transparante omgeving om zo een optimaal leerklimaat te kunnen creëren voor onze jongeren. Vanuit de organisatie van het deeltijds onderwijs, en de wijze waarop deze vorm heeft gekregen binnen ons centrum voor deeltijds onderwijs, wordt eigenlijk al structureel aan differentiatie en daarmee zorg op maat gedaan. (Cf. de screening en intake bij inschrijving, de beperkte grootte van de klasgroepen, het beperkt aantal leerkrachten per opleiding, de pedagogische omkadering (leerlingenbegeleider, opvoeder, trajectbegeleider, praktijkleerkracht, leerkracht algemene vorming, leerkracht Engels), het opleidingsgericht denken eerder dan schooljaar- of graadgericht denken, de nadruk op individueel werken met coaching eerder dan klassikaal lesgeven, het parallel werken binnen algemene vorming zodat bij een overstap van opleiding geen inspanningen verloren gaan ) Het team stelt duidelijk dat leerlingenbegeleiding begint met luisteren : luisteren naar de jongere, naar de ouders op contactmomenten, luisteren naar elkaar. Het betekent ook SAMEN op pad gaan: in overleg stappen ondernemen, bij elkaar te rade gaan, er niet alleen voor staan. Samen MET de jongere, en VOOR de jongere. De structurele maatregelen die eigen zijn aan de opleidingsvorm bieden al wat ruimte voor extra kansen, maar volstaan niet om een veilig en motiverend leer- en leefklimaat te bieden voor alle leerlingen. Als school proberen we daarnaast zo veel mogelijk in te zetten op proactieve en preventieve begeleiding, door elke medewerker verantwoordelijk te maken voor het welzijn van de jongere: Wat is er nodig om een jongere tot leren te brengen? is dan ook de eerste vraag waarop we een antwoord proberen te vinden. Het antwoord is iedere keer anders, want elke jongere is in zijn bepaalde context uniek. De vier domeinen waarin de brede basiszorg wordt ingedeeld, vinden we terug in de kerndoelen waar ons centrum voor wil staan. Binnen LEREN kunnen heel wat initiatieven rond leren en studeren worden aangeboden waardoor alle jongeren kansen krijgen om op eigen tempo, en met gepaste ondersteuning de leerstof te verwerken en ook de nodige sociale inzichten en vorming kunnen worden bijgebracht (via verschillende werkvormen, waarin vb. samenwerken ook een rol speelt). WERKEN is sterk verbonden met (studie)loopbaanbegeleiding: een jongere moet immers voldoende zicht krijgen op zijn/haar eigen talenten, interesses en mogelijkheden, en wat hij/zij daarmee zoal kan gaan doen. Welke job het beste bij hem/haar past, en welke opleidingen daar het beste toe kunnen leiden. Dat betekent ook dat een jongere soms beter af is bij een andere onderwijsverstrekker en dat de doorverwijzing dan ook besproken moet durven worden. Een individu zal als persoon pas goed functioneren als hij/zij in een opleiding zit die hij/zij aan kan. GROEIEN kan zowel op persoonlijk als op professioneel vlak. Proactief werken rond psychosociaal functioneren is hierin erg belangrijk: een jongere moet zich veilig en welkom voelen op school. Wanneer een jongere zich niet kan ontspannen, niet zichzelf kan zijn (binnen welbepaalde grenzen van het schoolreglement), kan die niet tot leren komen. Dan moet gezocht worden hoe daaraan kan worden verholpen. Een aantal factoren spelen daarin een belangrijke rol: de familiale situatie het school- en klasklimaat eventuele leerproblemen of problematieken waarmee de jongere worstelt, die aan de basis liggen van een lager zelfbeeld of bepaalde reacties de relatie met de leerkrachten de psychosociale context: het zelfbeeld van de jongere

3 Zowel de component leren als de component werkplekleren zijn cyclische processen: daarbij moet steeds inhoudelijk én procesmatig gekeken worden welke stappen gezet zullen worden, en na de uitvoering moet gekeken worden of deze ook het gewenste effect opleveren: waar nodig dient te worden bijgestuurd. Om dit te kunnen meten, is een adequate evaluatie noodzakelijk. Wanneer blijkt dat door brede ondersteuning op vlak van leren en studeren (DICORDI, STICORDImaatregelen, uniforme lay-out, extra tijd, extra uitleg, op computer werken ipv schrijven ), onderwijsloopbaan (gesprek rond motivatie, aanleg, talent en interesses, perspectieven), psychisch en sociaal functioneren (fouten mogen maken, sensitief lesgeven ) en preventieve gezondheidszorg (gezonde voeding, slaaphygiëne, persoonlijke hygiëne, drugpreventie, anti-tabakcampagnes ) niet volstaat, gaat de leerlingenbegeleider in de fase van verhoogde zorg via individuele begeleiding met die bewuste jongeren aan de slag. De problematieken worden 2-wekelijks besproken in de cel leerlingenbegeleiding, waarin de coördinator, leerlingenbegeleider, trajectbegeleiders, het CLB en CSW aanwezig zijn. Daarbij worden de problematieken besproken en kan iedereen vanuit zijn/haar expertise adviezen uitbrengen. Dan worden acties afgesproken, waarop in volgende overlegmomenten van de cel leerlingenbegeleiding het behaalde effect ervan wordt teruggekoppeld. Daarbij kunnen eventueel bijsturingen of andere acties gepland worden. Indien de situatie echter niet door de school alleen opgelost zou geraken, in de fase van uitbreiding van zorg beroep gedaan worden op externe hulp: het CLB via individuele begeleiding van jongeren, het CSW, GON-begeleiding Ook het resultaat van deze acties worden in de cel leerlingebegeleiding besproken en opgevolgd. oplossing. Het advies hiertoe wordt steeds na evaluatie van genomen stappen in overleg met het CLB gegeven.

4 Concreet Intake en screening Elke jongere wordt zo snel mogelijk na de inschrijving gescreend op reeds verworven kennis, het eigen potentieel, en de leerpunten waaraan extra aandacht gegeven dient te worden. Bij de intake rond de trajectinvulling wordt ook duidelijk naar het opleidingsdoel dat de leerling voor ogen heeft geïnformeerd, evenals de motivatie voor de gekozen opleiding. Daarbij wordt ook een beeld geboden van het mogelijke verloop van de opleiding, zodat een jongere min of meer een idee heeft van wat hij/zij mag verwachten. Het deeltijds onderwijs bekijkt een opleiding niet in aparte opleidingsjaren, maar vanuit het geheel aan competenties en kennis die verbonden is aan een bepaalde opleiding: deze competentie en kennis kunnen op eigen tempo en schooljaaroverschrijdend worden opgebouwd, waardoor een jongere die aan het einde van het schooljaar het voorziene pakket aan competenties nog niet heeft bereikt, tijdens het volgende schooljaar gewoon verder kan werken in plaats van te moeten herbeginnen. Ook het aantal begeleiders per opleiding ligt laag: één leerkracht PAV, één leerkracht BGV, één leerkracht Engels, één opvoeder, één leerlingenbegeleider en een trajectbegeleider die gedurende de volledige opleiding de jongere zal volgen. Op die manier leren de begeleiders de jongeren ook beter kennen en omgekeerd, en kunnen deze een wederzijdse vertrouwensband opbouwen. Een traject wordt bepaald op maat van de jongere: het is de bedoeling dat een jongere meer zelfvertrouwen krijgt, en niet door (zelf)overschatting een faalervaring moet verwerken. Een nauwe opvolging zorgt ervoor dat het traject mee evolueert met de mogelijkheden en situatie van de jongere. Zowel de component leren als de component werkplekleren zijn cyclische processen: daarbij moet steeds gekeken worden welke stappen gezet zullen worden, en na de uitvoering moet gekeken worden of deze ook het gewenste effect opleveren: waar nodig dient te worden bijgestuurd. Om dit te kunnen meten, is een adequate evaluatie noodzakelijk. Als school proberen we zo veel mogelijk in te zetten op proactieve en preventieve begeleiding, door elke medewerker verantwoordelijk te maken voor het welzijn van de jongere: Wat is er nodig om een jongere tot leren te brengen? is dan ook de eerste vraag waarop we een antwoord proberen te vinden. Het antwoord is iedere keer anders, want elke jongere is uniek. Wat wel steeds belangrijk is, is dat een jongere zich veilig voelt op school: wanneer een jongere zich niet kan ontspannen, niet zichzelf kan zijn (binnen welbepaalde grenzen van het schoolreglement), kan die niet tot leren komen. Dan moet gezocht worden hoe daaraan kan worden verholpen. Een aantal factoren spelen daarin een belangrijke rol: de familiale situatie het school- en klasklimaat eventuele leerproblemen of problematieken waarmee de jongere worstelt de relatie met de leerkrachten de psycho-sociale context: het zelfbeeld van de jongere Wanneer een jongere niet via de proactieve/preventieve maatregelen voor het creëren van een positief klas- en schoolklimaat tot leren komt, dient elk betrokken lid van het team zich ook volgende vraag te stellen: Waarom lukt het jongere X niet om zijn/haar doel na te streven: wat is er nodig om leerling X daarbij te helpen? Het is belangrijk om daarbij de verschillende factoren even af te toetsen, en dus ook zichzelf in vraag te durven stellen.

5 Ouders kennen hun kinderen vaak veel beter dan de school: dit zijn dan ook belangrijke partners om bepaalde veranderingen bij de jongere te realiseren. Het is dan ook belangrijk om goed met hen te communiceren. Dit hoeft niet steeds via de formele contacten (oudercontacten) zijn. Ouders worden ook steeds onmiddellijk op de hoogte gebracht van afwezigheden. Bij problemen die niet eenvoudig op te lossen zijn, worden de ouders ook uitgenodigd voor een gesprek met de coördinator, leerlingbegeleider, trajectbegeleider en/of leerkracht. Er wordt niet gewacht tot een volgend rapport om problemen aan te kaarten: hoe sneller hierop ingespeeld kan worden, hoe beter. Aangezien sommige ouders misschien al negatieve ervaringen hebben met scholen en formele contactmomenten, probeert de school de ouders ook te bereiken als het goed gaat, of voor informele activiteiten om zo de band met de school terug te versterken. Wanneer blijkt dat door brede ondersteuning op vlak van leren en studeren (DICORDI, STICORDImaatregelen, uniforme lay-out, extra tijd, extra uitleg, op computer werken i.p.v. schrijven ), onderwijsloopbaan (gesprek rond motivatie, aanleg, talent en interesses, perspectieven), psychisch en sociaal functioneren (fouten mogen maken, sensitief lesgeven ) en preventieve gezondheidszorg (gezonde voeding, slaaphygiëne, persoonlijke hygiëne, drugpreventie, anti-tabakcampagnes ) niet volstaat, gaat de leerlingenbegeleider in de fase van verhoogde zorg via individuele begeleiding met die bewuste jongeren aan de slag. De problematieken worden 2-wekelijks besproken in de cel leerlingenbegeleiding, waarin de coördinator, leerlingenbegeleider, trajectbegeleiders, het CLB en CSW aanwezig zijn. Daarbij worden de problematieken besproken en kan iedereen vanuit zijn/haar expertise adviezen uitbrengen. Dan worden acties afgesproken, waarop in volgende overlegmomenten van de cel leerlingenbegeleiding het behaalde effect ervan wordt teruggekoppeld. Daarbij kunnen eventueel bijsturingen of andere acties gepland worden. Indien de situatie echter niet door de school alleen opgelost zou geraken, in de fase van uitbreiding van zorgberoep gedaan worden op externe hulp: het CLB via individuele begeleiding van jongeren, het CSW, GON-begeleiding Ook het resultaat van deze acties worden in de cel leerlingebegeleiding besproken en opgevolgd. oplossing.