Betreft: Steunmaatregelen van de Staten N 17/A/03 en N 17/B/03/ België

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, C (2003) 2854 Betreft: Steunmaatregelen van de Staten N 17/A/03 en N 17/B/03/ België Excellentie, 1. PROCEDURE Uw autoriteiten hebben bij een op 3 januari ontvangen schrijven bij de Commissie drie steunregelingen van het Waals gewest aangemeld, die in de plaats zullen komen van de regelingen op grond van de wet voor de economische expansie van 30 december 1970, zoals gewijzigd bij decreet van 25 juni De hier onderzochte regeling N17/2003 is specifiek gericht op grote ondernemingen. Daar de aanmelding onvolledig was, heeft de Commissie op 12 februari en 7 mei 2003 aanvullende vragen gesteld, waarop uw autoriteiten hebben geantwoord bij schrijven van 11 maart en 18 juni BESCHRIJVING VAN DE REGELING Uit het aangemelde voorontwerp van decreet en het aangemelde ontwerp van arrest blijkt de wil van de Waalse autoriteiten om grote ondernemingen die in een ontwikkelingszone van het gewest zijn gevestigd, aan te sporen daar productieve investeringen te doen die bijdragen tot een duurzame ontwikkeling Ondernemingen die niet de criteria vervullen om in de zin van het Gemeenschapsrecht te worden beschouwd als KMO, komen in aanmerking voor de regeling. Bovendien moeten zij hun economische activiteit minstens gedeeltelijk uitoefenen in een gemeente die is vermeld in de regionalesteunkaart van België, zoals vastgesteld bij besluit van de Commissie van 25 september Ondernemingen in moeilijkheden komen niet in aanmerking voor de regeling. Er is een uitputtende lijst van uitgesloten sectoren, die over drie jaar kan worden herzien na een evaluatie. 1 PB C 37 van 3 februari 2001, blz. 48. Zijne Excellentie de Heer Louis MICHEL Minister van Buitenlandse Zaken Karmelietenstraat, BRUSSEL Europese Commissie, B-1049 Brussel - België. Telefoon: (32-2)

2 Deze lijst omvat in het beginstadium vooral het bank- en verzekeringswezen, de groothandel, de onroerendgoedsector, de productie en distributie van energie en water, evenals de sectoren onderwijs en gezondheidszorg. De regeling is wel van toepassing op de sector verwerking en marketing van landbouw- en visserijproducten, maar niet op landbouwers (primaire productie) en coöperatieve vennootschappen voor de verwerking en marketing van landbouwproducten De regeling heeft een looptijd tot 31 december De investeringen moeten betrekking hebben op de oprichting of uitbreiding van een vestiging of op de overname van een vestiging die anders zou worden gesloten; vervangingsinvesteringen komen niet in aanmerking. Het gesteunde investeringsprogramma moet minstens 1 miljoen euro belopen. Gronden, gebouwen, uitrusting, octrooien, licenties en niet geoctrooieerde technische knowhow zijn uitgavenposten die in aanmerking komen. Het aangemelde ontwerp bevat een clausule dat de in aanmerking komende uitgaven voor immateriële investeringen niet meer dan 25% van de grondslag mogen bedragen. Indien de onderneming binnen een termijn van 5 jaar na de datum van voltooiing van de uitvoering van de investeringen waarvoor de steun wordt verleend, deze niet zou gebruiken of zou verkopen, zou zij de steun moeten terugbetalen De steun wordt verleend als subsidie, als vrijstelling van de onroerende voorheffing waaraan de begunstigde onderneming is onderworpen, of als door het gewest verleende garantie. Bij verlening van een garantie kan geen andere vorm van steun worden gegeven, maar de vrijstelling van onroerende voorheffing kan een aanvulling op een subsidie vormen. Er worden investeringspremies toegekend tot een maximum van EUR per nieuwe baan ( EUR indien het project van groot belang is voor het gewest). Het gewest trekt voor 2003 een budget van 110,6 miljoen euro uit voor de financiering van deze subsidies; verwacht wordt dat het EFRO voor 50 miljoen euro zal medefinancieren. De omvang van de verleende steun zal niet op het hele grondgebied van het gewest even groot zijn. De steunintensiteit zal afhangen van de diverse maxima die zijn toegestaan in het vermelde besluit van de Commissie. In geen geval kan zij in 2003 hoger zijn dan 24% BSE van de in aanmerking komende kosten, wat overeenstemt met een maximum van 17,09% NSE; uw autoriteiten hebben bovendien gepreciseerd dat dit maximum jaarlijks zal worden verminderd en in 2006 tot 20% BSE zal worden beperkt. De vrijstelling van de onroerende voorheffing voor investeringen in onroerend goed door aard of door bestemming zal worden verleend voor een periode die tot 7 jaar kan duren. De berekeningsmethode die werd gekozen voor de raming van het NSE dat overeenstemt het voordeel dat een onderneming zal genieten, is het resultaat van drie factoren: 2

3 a) de belastingvoet die de onderneming kan vermijden; Het gewest heeft deze vastgesteld op 1,25% van het kadastraal inkomen van het goed. Dit basistarief van de voorheffing die wordt geheven ten behoeve van het gewest, wordt vermeerderd met de opcentiemen die de gemeenten en provincies vaststellen. b) het kadastraal inkomen van het goed; Dit komt overeen met 0,018% van de huurwaarde van de gronden en gebouwen. De huurwaarde van een goed wordt bepaald op basis van de waarde ervan op 1 januari Is het gebouw van latere datum, wordt een vergelijking gemaakt met het kadastraal inkomen van vergelijkbare percelen ofwel wordt in laatste instantie forfaitair een jaarcoëfficiënt toegepast van 5,3% van de venale waarde van het goed op 1 januari c) het tarief van de vennootschapsbelasting. Het actualiseringspercentage dat per 1 januari 2003 geldt, bedraagt 4,8%. Het wordt toegepast op een belasting van 1,25% van het kadastraal inkomen dat is vastgesteld als 0,018% van de investering, of 0,023% ten behoeve van het Waals gewest; dit percentage wordt vermeerderd met opcentiemen. Gelet op deze elementen komen uw autoriteiten uit op een NSE tussen 2,74 en 3,66%, naargelang de vrijstelling van de onroerende voorheffing voor vijf dan wel zeven jaar wordt toegekend. Het gewest verleent zeer zelden steun in de vorm van een garantie. Enkel een onderneming die een lening tegen marktvoorwaarden krijgt, kan een garantie krijgen; deze dekt hoogstens 75% van het nominale kredietbedrag. Aangezien sinds de institutionele hervormingen van 1980/1982 weinig leningen werden gegarandeerd (ongeveer 300, waarvan slechts vier in de voorbije drie jaar), kon het Waals gewest het risico dat een op deze wijze gesteunde onderneming in gebreke blijft, niet statistisch vastleggen. Bijgevolg heeft het ervoor gekozen om bij ieder geval afzonderlijk het markttarief voor de betrokken onderneming te vergelijken met het tarief dat dankzij de garantie wordt bekomen en zo het bedrag van de subsidie te bepalen waarmee deze garantie overeenstemt. Ter informatie: het gewest is van oordeel dat een garantie voor een periode van 5 jaar overeenstemt met het verlenen van steun voor 1,75% In het aangemelde ontwerp wordt een onderneming niet de mogelijkheid geboden gelijktijdig een beroep te doen op een andere steunregeling voor hetzelfde investeringsprogramma; meer in het algemeen zal de overheid ervoor zorgen dat de communautaire regels inzake cumulatie van steun worden nageleefd Wat de staatssteun aan ondernemingen uit de landbouwsector betreft, noteert de Commissie dat uw autoriteiten er zich toe hebben verbonden de 3

4 voorwaarden die voortvloeien uit de communautaire richtsnoeren terzake na te komen. 3. BEOORDELING 3.1. De door het Waals Gewest ten gunste van grote ondernemingen ingestelde regeling, die door uw autoriteiten is aangemeld, vormt zonder enige betwisting steun. Zij wordt gefinancierd uit overheidsmiddelen, bezorgt de ondernemingen die ervoor in aanmerking komen een concurrentievoordeel en bovendien zijn de activiteiten van sommige van deze ondernemingen van invloed op het intracommunautaire handelsverkeer De Commissie wijst erop dat uw autoriteiten zich ertoe hebben verbonden in het kader van deze regeling de diverse communautaire teksten betreffende sectorale steun en de multisectorale kaderregeling betreffende regionale steun voor grote investeringsprojecten 2 na te leven en bijgevolg de betrokken steunprojecten afzonderlijk aan te melden. De Commissie neemt nota van de verbintenis van uw autoriteiten om de vereisten van de communautaire richtsnoeren betreffende staatssteun in de landbouwsector te doen nakomen, in het bijzonder de volgende voorwaarden: aantoning en controle van de levensvatbaarheid van de betrokken ondernemingen; beantwoording van de onderneming aan de minimale normen inzake milieu, hygiëne en dierenwelzijn; naleving van de bepalingen van de gemeenschappelijke marktordeningen en verbod tot vervaardiging en marketing van namaakmelk en - zuivelproducten. aantoning van en waarborgen inzake het bestaan van afzetmarkten voor de betrokken producten; naleving van de maximale toegestane steunintensiteit, ook bij een eventuele cumulatie van steun voor een zelfde investering; afzonderlijke aanmelding van investeringssteun waarbij de in aanmerking komende uitgaven meer dan 25 miljoen euro bedragen, of waarvoor het effectieve steunbedrag meer dan 12 miljoen euro bedraagt De looptijd van de regeling is beperkt tot ; de regeling zal worden aangepast aan eventuele wijzigingen van de Belgische regionalesteunkaart en meer in het algemeen aan wijzigingen van de communautaire regelgeving inzake staatssteun. 2 PB C 107 van , blz.7. 4

5 3.4. De doelstelling van de regeling is de bevordering van investeringen en het scheppen van werkgelegenheid door deze investeringen in het kader van de regionale ontwikkeling. De financieringen die krachtens deze regeling worden uitgevoerd, hebben betrekking op initiële investeringen, zoals bedoeld in punt 4.4 van de richtsnoeren; ondernemingen met financiële problemen kunnen er geen gebruik van maken. De overheid zal erop toezien dat de betrokken investeringen gedurende een periode van minimaal vijf jaar behouden blijven overeenkomstig punt 4.10 van de richtsnoeren. Steunaanvragen worden overeenkomstig punt 4.2 van de richtsnoeren ingediend bij de overheid vóór de aanvang van de uitvoering van de betrokken projecten. De betrokken gronden, gebouwen en productiemiddelen moeten zich bevinden in een ontwikkelingszone van het Waals gewest. De in aanmerking komende immateriële investeringen mogen niet meer dan 25% van de standaardgrondslag bedragen en moeten de in punt 4.6 vermelde voorwaarden vervullen. Het aandeel van de begunstigde onderneming in de financiering van het investeringsprogramma dient overeenkomstig punt 4.2, eerste alinea, van de richtsnoeren tenminste 25% te bedragen. Wat betreft de activiteitensectoren die in aanmerking komen voor de regeling, worden de in hoofdstuk I van de richtsnoeren vermelde uitzonderingen nageleefd Overeenkomstig het in punt 4.8 van de richtsnoeren vermelde beginsel, dat voor België ten uitvoer werd gelegd bij het hierboven aangehaalde besluit van de Commissie, wordt de steunintensiteit afgestemd op de aard en de ernst van de te bestrijden problemen in iedere regio van het niveau NUTS-III. Volgens de gunstigste bepalingen kan een onderneming die zijn productieactiviteit uitoefent in een van de regio's waar de maximale steunintensiteit is vastgelegd op 20% NSE, zowel een premie met de maximaal toegelaten intensiteit, d.i. 17,09% NSE, ontvangen als worden vrijgesteld van onroerende voorheffing (geschat voordeel: 2,74% NSE). De methode voor de berekening van het NSE van garanties stemt overeen met punt 3.2 van de Mededeling van de Commissie betreffende de toepassing van de artikelen 87 en 88 van het EG-Verdrag op staatssteun in de vorm van garanties 3, gelet op het marginale karakter van deze vorm van steun, die niet mag worden gecumuleerd met de toekenning van een investeringspremie of de vrijstelling van onroerende voorheffing krachtens deze regeling. Meer in het algemeen moet steun die in de vorm van een garantie wordt verleend, de vereisten vervullen van de mededeling terzake van de Commissie. Zo mag overeenkomstig punt 3.4 van deze tekst minstens 20% van de lening niet worden gedekt door een garantie en overeenkomstig punt 5.3 mag de toegekende garantie pas in laatste instantie worden ingeschakeld. 3 PB C 71 van 11 maart 2000, blz

6 4. CONCLUSIE Uit het onderzoek van de regeling blijkt dat deze in overeenstemming is met de bepalingen van de richtsnoeren inzake regionale steunmaatregelen en van de specifieke richtsnoeren voor steun aan de landbouwsector. Mitsdien komt het aangemelde ontwerp in aanmerking voor de afwijking van artikel 87, lid 3, onder c), van het EG-Verdrag en van artikel 61, lid 3, onder c), van de EER- Overeenkomst, aangezien de voorwaarden waaronder het handelsverkeer plaatsvindt daardoor niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad. Aan deze gunstige beoordeling door de Commissie is de verplichting verbonden haar jaarlijks een verslag te doen toekomen betreffende de tenuitvoerlegging van de regeling. Ingeval deze brief vertrouwelijke gegevens bevat die niet mogen worden bekendgemaakt aan derden, wordt u verzocht de Commissie daarvan binnen vijftien werkdagen vanaf de ontvangst van dit schrijven in kennis te stellen. Ontvangt de Commissie binnen de vastgestelde termijn geen met redenen omkleed verzoek, dan neemt zij aan dat U instemt met mededeling aan derden en bekendmaking van de volledige tekst van dit schrijven in de authentieke taal op de website Dit verzoek dient bij aangetekend schrijven of bij faxbericht te worden gericht aan: Europese Commissie Directoraat-generaal Concurrentie Griffie Staatssteun en Directoraat Overheidssteun I Eenheid G2 B-1049 BRUSSEL Faxnummer: (+32) Met bijzondere hoogachting, Voor de Commissie Mario MONTI Lid van de Commissie 6