Betreft : Steunmaatregel nr. N 247/2004 België Steun voor gecombineerd vervoer in het Waalse gewest

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, 16.III.2005 C(2005)540 fin Betreft : Steunmaatregel nr. N 247/2004 België Steun voor gecombineerd vervoer in het Waalse gewest Excellentie, I. PROCEDURE (1) Bij brief van 25 mei 2004 hebben de Belgische autoriteiten de Commissie overeenkomstig artikel 88, lid 3, van het EG-Verdrag in kennis gesteld van een steunmaatregel voor gecombineerd vervoer in het Waalse gewest. Deze aanmelding is door het Secretariaat-generaal van de Europese Commissie op 7 juni 2004 geregistreerd onder nr. N 247/2004. Bij brief van 15 juli 2004 heeft de Commissie om nadere gegevens verzocht. De Belgische autoriteiten hebben geantwoord bij brief van 28 september 2004, geregistreerd op 4 oktober Bij brief van 15 november 2004 heeft de Commissie nogmaals verzocht om nadere gegevens, die de Belgische autoriteiten hebben verstrekt bij brief van 5 januari 2005, geregistreerd op 7 januari II. GEDETAILLEERDE BESCHRIJVING VAN DE STEUNREGELING 2.1 Doelstelling (2) De maatregel voorziet in investeringssteun (premie voor gecombineerd vervoer), een vrijstelling van de roerende voorheffing en in voorkomend geval een garantie op investeringen in de aanpassing van infrastructuur die nodig is voor de overslag en in overslagvoorzieningen en laad- en lossystemen door een particulier multimodaal platform in het Waalse gewest. Voorts wordt voorzien in steun voor adviesverlening voor ondernemingen die uitvoerbaarheidsstudies uitvoeren met het oog op de overschakeling op gecombineerd vervoer. Zijne Excellentie de Heer Karel DE GUCHT Minister van Buitenlandse Zaken Karmelietenstraat, 15 B Brussel Europese Commissie, B-1049 Brussel - België. Telefoon: (32-2)

2 2.2 Rechtsgrondslag (3) Besluit van de Waalse regering houdende diverse maatregelen inzake gecombineerd vervoer ter uitvoering van artikel 5, lid 1, tweede alinea, onder a), van het decreet van 11 maart 2004 betreffende de gewestelijke incentives ten gunste van grote ondernemingen, en van artikel 5, lid 1, tweede alinea, onder a), van het decreet van 11 maart 2004 betreffende de gewestelijke incentives ten gunste van kleine en middelgrote ondernemingen. (4) Deze decreten, die zijn bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 8 april 2004, zijn aangemeld bij de Europese Commissie, die haar goedkeuring heeft gegeven bij besluiten van respectievelijk 31 juli 2003 (C (2003) 2854 steunmaatregel nr. N 17/a/2003), 11 juli 2003 (C(2003) 2606 steunmaatregel nr. N16/a/2003) en 3 september 2003 C(2003) 3245 steunmaatregel nr. N16/b/2003). 2.3 Begunstigde van de steun (5) Elke natuurlijke of rechtspersoon in de hoedanigheid van een handelsvennootschap die is ingeschreven bij de Kruispuntbank van ondernemingen 1. De onderneming moet beschikken over een exploitatiezetel in het Waalse gewest die investeringen verricht in een overslag-, laad- of losinstallatie voor gecombineerd vervoer, of die in het ontwerp-besluit vastgestelde maatregelen ten uitvoer legt die gecombineerd vervoer bevorderen. 2.4 Gedetailleerde beschrijving van de aangemelde regeling (6) De regeling voorziet in de volgende soorten steun : - Premie voor gecombineerd vervoer. De definitie van «gecombineerd vervoer» in de ontwerp-maatregelen komt overeen met de definitie in artikel 1, lid 1, van Richtlijn 92/106/EEG van de Raad van 7 december 1992 houdende vaststelling van gemeenschappelijke voorschriften voor bepaalde vormen van gecombineerd vervoer van goederen tussen lidstaten 2. De premie voorziet in subsidiëring van investeringen voor: a) de aankoop van de voor de bouw van overslaginfrastructuur bestemde terreinen, alsmede van investeringen die rechtstreeks verband houden met deze activiteit (openbare wegen, riolering, energietoevoer, kaden, spoorwegen, ). Productie- of opslagbedrijven (evenals de desbetreffende terreinen) komen niet in aanmerking voor steun; b) de aanpassing van voor de overslag noodzakelijke infrastructuur en installaties; 1 Er zij aan herinnerd dat sinds de goedkeuring van de wet van 16 januari 2003 (Belgisch Staatsblad van 5 februari 2003, in werking getreden op 19 mei 2003) tot oprichting van een Kruispuntbank van Ondernemingen, tot modernisering van het handelsregister, tot oprichting van erkende ondernemingsloketten en houdende diverse bepalingen, de inschrijving in het handelsregister en andere gegevens betreffende de ondernemingen zijn vervangen door de toekenning van een uniek ondernemingsnummer bij één of meer «ondernemingsloketten». Deze inschrijving is verplicht voor alle handelsondernemingen in de zin van artikel 2, leden 4 en 5, van vorengenoemde wet van 16 januari Publicatieblad L 368 van 17/12/1992 2

3 c) overslagvoorzieningen en intermodale laad- en lossystemen, die speciaal voor gecombineerd vervoer zijn gebouwd, met uitzondering van vrachtwagens. De voor de premie voor gecombineerd vervoer in aanmerking komende investeringen vormen een geheel van verrichtingen en uitgaven die in de balans moeten worden opgenomen in de rubriek "vaste activa" en die ten minste euro bedragen - Vrijstelling van de roerende voorheffing voor deze investeringen; de voorwaarden en bepalingen voor deze vrijstelling zijn vastgesteld bij de decreten van 11 maart 2004 waarover de Commissie een positief besluit heeft genomen zoals aangegeven in punt 4 van deze brief. - Premie voor adviesverlening; deze premie is bedoeld voor uitvoerbaarheidsstudies over commerciële, organisatorische en financiële aspecten van de overgang naar gecombineerd vervoer. - Garantie; de voorwaarden en bepalingen voor de toekenning van deze garantie zijn vastgesteld bij het decreet van 11 maart 2004 betreffende de gewestelijke incentives ten gunste van grote ondernemingen waarover de Commissie een positief besluit heeft genomen zoals aangegeven in punt 4 van deze brief. Deze incentives worden toegekend in het kader van een overeenkomst waarin met name de verbintenissen op het vlak van tonnage of door de begunstigde ondernemingen te verrichten overslag zijn opgenomen. 2.5 Steunintensiteit (7) De premie voor het gecombineerd vervoer en de vrijstelling van de onroerende voorheffing zijn beperkt tot 30% van de investeringen, en mogen niet meer bedragen dan euro. (8) De premie voor adviesverlening is vastgesteld op 50% van de honoraria van de erkende consultant, en mag niet meer bedragen dan euro per bedrijf over een periode van drie jaar. Het maximumbedrag van de in aanmerking genomen honoraria bedraagt 620 euro per dag, exclusief BTW. Deze belasting en de eventuele verplaatsingskosten van de consultant zijn voor rekening van de onderneming. 2.6 Cumulatie (9) In de eerder genoemde decreten van 11 maart 2004 is bepaald dat de onderneming voor een zelfde investeringsprogramma of een zelfde verrichting het voordeel uit de incentives niet mag cumuleren met uit hoofde van andere regionale wetgeving of regelgeving ontvangen steun. De maxima voor de steunintensiteit moeten hoe dan ook in acht worden genomen. 2.7 Totaal budget en duur van de regeling (10) Het totale budget bedraagt ongeveer euro per jaar. De regeling verstrijkt op 31 december

4 III. BEOORDELING VAN DE MAATREGELEN 3.1 Is er al dan niet sprake van staatssteun in de zin van artikel 87, lid 1, van het Verdrag? (11) Overeenkomstig artikel 87, lid 1, van het Verdrag zijn steunmaatregelen van de Staten of in welke vorm ook met staatsmiddelen bekostigd die de mededinging door begunstiging van bepaalde ondernemingen of bepaalde producties vervalsen of dreigen te vervalsen, onverenigbaar met de gemeenschappelijke markt. (12) In het onderhavige geval kennen de Waalse autoriteiten steun toe aan ondernemingen en exploitanten van gecombineerd vervoer in de vorm van een commercieel voordeel uit staatsmiddelen dat concurrerende exploitanten niet ontvangen. (13) Aangezien de begunstigde ondernemingen opereren op een geliberaliseerde markt, kan worden aangenomen dat in het onderhavige geval aan het criterium van beïnvloeding van het handelsverkeer tussen de lidstaten is voldaan. (14) De hierboven beschreven regeling vormt staatssteun in de zin van artikel 87, lid 1, van het Verdrag en is dus slechts verenigbaar met de gemeenschappelijke markt als hij in aanmerking komt voor één van de uitzonderingen waarin het Verdrag voorziet. 3.2 Verenigbaarheid van de steun met de gemeenschappelijke markt (15) Op grond van artikel 87, lid 3, onder c), van het Verdrag kunnen als verenigbaar met de gemeenschappelijke markt worden beschouwd : steunmaatregelen om de ontwikkeling van bepaalde vormen van economische bedrijvigheid of van bepaalde regionale economieën te vergemakkelijken, mits de voorwaarden waaronder het handelsverkeer plaatsvindt daardoor niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad. (16) De ontwikkeling van activiteiten die de overschakeling van het wegvervoer naar andere vervoerswijzen mogelijk maken, is in het gemeenschappelijk belang in de zin van artikel 87, lid 3, onder c), van het Verdrag 3. Volgens de Commissie is artikel 87, lid 3, onder c), van het Verdrag dan ook de passende rechtsgrondslag voor een onderzoek van de onderhavige maatregel. De premie voor gecombineerd vervoer (17) In het witboek inzake het gemeenschappelijk vervoersbeleid 4 wordt het gebruik van milieuvriendelijke vervoerswijzen bevorderd met het oog op de ontwikkeling van alternatieven voor het wegvervoer. (18) De premie voor gecombineerd vervoer voorziet in twee soorten maatregelen: steun voor overslaginfrastructuur en steun voor overslaguitrusting. 3 Zie besluit van de Commissie van 8 juli 1999, N 121/99 - Oostenrijk, PB C 245 van 28 augustus 1999, blz. 2; besluit van de Commissie van 4 mei 1999, Italië, PB L 227 van 28 augustus 1999, blz. 12; besluit van de Commissie van 9 december 1998, N 598/98 - Nederland, PB C 29 van 4 februari 1999, blz. 13; besluit van de Commissie van 21 januari 1997, C 2/97- Nederland, PB C 93 van 22 maart 1997, blz Witboek; Het Europese vervoersbeleid tot het jaar 2010: tijd om te kiezen. Com (2001)

5 (19) Met betrekking tot de steun voor overslaginfrastructuur, met name de aankoop van terreinen en de bouw en aanpassing van infrastructuur, is de Commissie van oordeel dat met het oog op de totstandbrenging van een duurzaam intermodaal vervoerssysteem voorrang dient te worden gegeven aan investeringen op dit vlak. Deze installaties zijn van fundamenteel belang voor een verhoging van de kwaliteit en de competitiviteit van de alternatieve vervoerswijzen. (20) De Commissie is van oordeel dat de bijdrage van de overheid in de financiering van dit soort infrastructuur nodig is om particuliere exploitanten aan te moedigen te investeren in alternatieve vervoerswijzen. Indien de overheidssector de intermodale terminals niet zou cofinancieren, zouden de economische actoren niet in dergelijke infrastructuur investeren, aangezien de levensvatbaarheid ervan niet kan worden gegarandeerd zonder staatsfinanciering 5. (21) Opgemerkt zij dat alleen investeringen die strikt noodzakelijk zijn voor de bouw van overslaginfrastructuur voor de betrokken premie in aanmerking kunnen komen. (22) Tot slot is de Commissie van mening dat investeringssteun normaliter verenigbaar is met de gemeenschappelijke markt tot een maximale steunintensiteit van 50% van de subsidiabele kosten 6. In het onderhavige geval is de premie beperkt tot 30% van de investeringen, en mag zij niet meer bedragen dan euro. (23) Met betrekking tot de overslaguitrusting en de intermodale laad- en lossystemen, die speciaal voor het gecombineerd vervoer zijn gebouwd, zij opgemerkt dat deze uitrusting van essentieel belang is voor het functioneren van de gecombineerdvervoerketen. 30% van de kosten voor intermodaal vervoer houden direct of indirect verband met overslag. Via steun voor overslagmaterieel kunnen de structurele kosten van het gecombineerd vervoer dan ook worden beperkt en de concurrentievoorwaarden van deze vervoerswijze ten opzichte van het wegvervoer worden verbeterd. (24) De steunintensiteit, die beperkt is tot 30% van de investeringen en niet meer mag bedragen dan euro, is aanvaardbaar in het licht van het nagestreefde doel en de hoge kosten van de te verwezenlijken investeringen. Het voor deze investeringen vastgestelde steunniveau is in overeenstemming met de praktijk van de Commissie inzake gecombineerd vervoer 7. 5 Besluit van de Commissie van 14 september 2000, steunmaatregel N 208/2000 (Nederland), SOIT, par. 32. Zie eveneens het eindverslag van de groep op hoog niveau over de financiering in publiek-privaat partnerschap van projecten voor het transeuropese vervoersnet, mei 1997, blz. 25 en volgende. 6 Besluit van de Commissie van 31 januari 2001, zaak N 597/2000, Nederland Subsidieregelingen voor bepaalde industriële aansluitingen voor de binnenvaart, besluit van de Commissie van 14 september 2001, zaak N 208/2000, Nederland SOIT, PB C 315 van en besluit van de Commissie van 15 november 2000, zaak N 755/1999 IT- Bolzano 7 Zie besluit van de Commissie van 9 december 1998, N 598/98 Nederland, PB C 29 van 4 februari 1999, blz.13; besluit van de Commissie van 8 juli 1999, N 121/99 Oostenrijk, PB C 245 van 28 augustus 1999, blz. 2; besluit van de Commissie van 4 mei 1999 Italië, PB L 227 van 28 augustus 1999, blz.12; besluit van de Commissie van 21 december 2000, N 508/99 Italië Bolzano - Alto Adige - Wet 4/97, PB C 71 van 3 maart 2001, blz. 21; besluit van de Commissie van 6 september 2000 België, PB C 284/2000, besluit van de Commissie van 19 februari 2002, N 566/02 België, nog niet bekendgemaakt. 5

6 (25) Het steunprogramma staat zonder enige discriminatie open voor alle ondernemingen in de Europese Unie die investeringen verrichten in een overslag-, laad- of losinstallatie voor gecombineerd vervoer, of die maatregelen ter bevordering van gecombineerd vervoer in Wallonië uitvoeren. Bovendien zal aan de nieuwe regeling veel ruchtbaarheid worden gegeven, zodat alle bestaande of potentiële exploitanten in de EU ervan op de hoogte kunnen zijn. De Commissie is dan ook van mening dat de regeling voldoende garanties biedt voor een niet-discriminerende behandeling. (26) De regeling stelt eveneens als voorwaarde dat de begunstigde een contractuele verbintenis aangaat ten aanzien van de extra of nieuwe te vervoeren tonnage en de extra of nieuwe overslag, evenals de gebruiksduur van de overslaguitrusting. (27) De regeling zal de overschakeling van het wegvervoer op gecombineerd vervoer aanmoedigen zonder een concurrentievervalsing te veroorzaken die in strijd is met het gemeenschappelijk belang. (28) Om deze redenen is de Commissie van oordeel dat de aangemelde maatregelen bijdragen tot de ontwikkeling van de sector van het gecombineerd vervoer, en dat ze derhalve verenigbaar zijn met de gemeenschappelijke markt op grond van artikel 87, lid 3, onder c), van het Verdrag. De premie voor adviesverlening (29) De Commissie is van oordeel dat de steun voor uitvoerbaarheidsstudies verenigbaar is met de gemeenschappelijke markt op grond van artikel 87, lid 3, onder c), van het Verdrag 8. De toekenning van een subsidie voor uitvoerbaarheidsstudies zet exploitanten ertoe aan maatregelen op te zetten die de distributie van goederen via gecombineerd vervoer verbeteren. Anderzijds is de steun voor uitvoerbaarheidsstudies niet rechtstreeks van invloed op de concurrentiepositie van de exploitanten ten opzichte van andere, niet-gesubsidieerde exploitanten. (30) De Commissie constateert dat het maximumbedrag van de subsidie voor uitvoerbaarheidsstudies (50% van de honoraria, met een maximum van euro per bedrijf over een periode van drie jaar) in overeenstemming is met de vaste praktijk 9. De vrijstelling van de roerende voorheffing voor de investeringen en de garantie (31) De voorwaarden en bepalingen voor deze vrijstelling, evenals die voor de toekenning van de garantie, zijn vastgesteld bij de decreten van 11 maart 2004, waarover de Commissie een positief besluit heeft genomen N 121/99 Oostenrijk, besluit van de Commissie van 8 juli PB C 245 van 28 augustus 1999, blz.2. 9 NN 13/998 - Italië- Interporto di Bologna, besluit van de Commissie van 22 december 1999; N 121/99- Oostenrijk Förderrichtlinie Kombinierter Verkehr, besluit van de Commissie van 7 juli Steunmaatregel N 17/a/2003, besluit van de Commissie van 31 juli 2003; Steunmaatregel N16/a/2003, besluit van de Commissie van 11 juli 2003; Steunmaatregel N16/b/2003, besluit van de Commissie van 3 september

7 IV. BESLUIT. De Commissie heeft derhalve besloten - de steunregeling als verenigbaar met de gemeenschappelijke markt op grond van artikel 87, lid 3, onder c), te beschouwen. Ingeval deze brief vertrouwelijke gegevens mocht bevatten die niet mogen worden bekendgemaakt, wordt U verzocht de Commissie daarvan binnen vijftien werkdagen vanaf de ontvangst van dit schrijven in kennis te stellen. Ontvangt de Commissie binnen de vastgestelde termijn geen met redenen omkleed verzoek, dan neemt zij aan dat U instemt met mededeling aan derden en bekendmaking van de volledige tekst van dit schrijven in de authentieke taal op Internet: Dit verzoek dient bij aangetekend schrijven of bij faxbericht te worden gericht aan: Europese Commissie Directoraat-generaal Energie en Vervoer Gebouw/Kamer DM B-1049 BRUSSEL Fax : + 32 (0) Met bijzondere hoogachting, Voor de Commissie Jacques BARROT Vice-voorzitter 7