Steunmaatregelen van de staten / Nederland Steunmaatregel nr. N 124/2007 Uitbreiding van de gewasschadeverzekering in de fruitsector tot vorstschade

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, C(2007) 3096 Betreft: Steunmaatregelen van de staten / Nederland Steunmaatregel nr. N 124/2007 Uitbreiding van de gewasschadeverzekering in de fruitsector tot vorstschade De Commissie wenst Nederland mee te delen dat zij, na onderzoek van de door de Nederlandse autoriteiten verstrekte gegevens over bovengenoemde steunmaatregel, besloten heeft geen bezwaar te maken tegen deze steunmaatregel, aangezien hij verenigbaar is met het EG-Verdrag. Bij dit besluit heeft de Commissie zich gebaseerd op de onderstaande overwegingen. 1. PROCEDURE 1. Bij brief van 7 maart 2007, geregistreerd op 8 maart 2007, heeft de Permanente Vertegenwoordiging van Nederland bij de Europese Unie bovengenoemde ontwerpmaatregel overeenkomstig artikel 88, lid 3, van het Verdrag bij de Commissie aangemeld. Bij brief van 15 mei 2007, geregistreerd op 16 mei 2007, zijn aanvullende gegevens verstrekt. 2. OMSCHRIJVING 2.1. Benaming 2. Uitbreiding van de gewasschadeverzekering in de fruitsector tot vorstschade 2.2. Middelen 3. Ten hoogste euro per jaar voor vorstschade 2.3. Duur 4. De regeling zal van kracht zijn in de periode en belangstellende verzekeringsondernemingen zullen eenmaal per jaar een aanvraag kunnen indienen. Zijne Excellentie de Heer Maxime J.M. Verhagen Minister van Buitenlandse Zaken Bezuidenhoutseweg 67 Postbus NL EB Den Haag Commission européenne, B-1049 Bruxelles / Europese Commissie, B-1049 Brussel - Belgium. Telephone: (32-2)

2 2.4. Begunstigden 5. Fruittelers in Nederland die voldoen aan de omschrijving van kleine en middelgrote ondernemingen die is vastgesteld in artikel 1 van bijlage I bij Verordening (EG) nr. 70/ (tussen 500 en 1000 begunstigden) Aanpassing van de steunmaatregel 6. Met deze maatregel wordt de werkingssfeer van de onder nummer N 36/2003 goedgekeurde steunmaatregel uitgebreid. Na deze aanpassing zal in het kader van de steunmaatregel zowel een garantie worden geboden voor de verzekering van telers van akkerbouwgewassen tegen gewasschade als gevolg van zware regenval, als een garantie voor de verzekering van fruittelers tegen gewasschade als gevolg van extreme vorst. De reikwijdte van de gewasschadeverzekering in de fruitsector zal strikt beperkt zijn tot schade als gevolg van extreme vorst. De Nederlandse autoriteiten verwachten dat deze maatregel een structurele oplossing voor dergelijke schade zal bieden. In dat geval zal het niet langer nodig zijn geval per geval te vergoeden. 7. Deze maatregel zou de Nederlandse minister van Landbouw, natuurbeheer en voedselkwaliteit de mogelijkheid bieden een subsidie te verstrekken in de vorm van een garantie als stimulans voor verzekeringsondernemingen om verzekeringen te introduceren voor schade aan de agrarische productie in de fruitsector als gevolg van extreme vorst; hierbij zouden de voorwaarden en bepalingen gelden die zijn vastgesteld voor steunmaatregel N 36/2003 en in dat kader zijn goedgekeurd. De verzekeringsregelingen moeten ertoe strekken de schade bij kleine en middelgrote ondernemingen te vergoeden; de verzekeringsondernemingen kunnen in het kader van deze garantstellingsmaatregel geen verzekering aanbieden voor grote ondernemingen. 8. Er is uitdrukkelijk bepaald dat de verzekeringsondernemingen het volledige voordeel van de garantie moeten doorsluizen naar de verzekerden (de landbouwers) door de betrokken verzekeringspremie te verlagen. In hun subsidieaanvraag moeten zij aantonen dat de garantie volledig in mindering wordt gebracht op de premie, zoniet wordt de aanvraag niet in overweging genomen. De verzekeringsondernemingen moeten de staat een premie betalen van 0,1 van de totale verzekerde waarde. Het voordeel dat de verzekeringsondernemingen door deze relatief lage premie krijgen, moet ook in mindering worden gebracht op de door te landbouwers te betalen premie. Of aan deze voorwaarden wordt voldaan, wordt gecontroleerd aan de hand van de bepalingen van steunmaatregel N 36/2003, die zijn goedgekeurd. 9. De steunmaatregel omvat de volgende voorwaarden voor het verkrijgen van een garantie voor de introductie van een verzekering die gewasschade als gevolg van zware regenval dekt: de verzekering moet schade dekken die ten minste 25% bedraagt van de normale productie (gemiddelde productie in de drie voorafgaande jaren) voor het betrokken product op het bedrijf; of 1 Verordening (EG) nr. 70/2001 van de Commissie van 12 januari 2001 betreffende de toepassing van de artikelen 87 en 88 van het EG-Verdrag op staatssteun voor kleine en middelgrote ondernemingen, PB L 10 van , blz. 33.

3 ten minste 10% van de normale productie van meerjarige gewassen in het eerste jaar, en het productieverlies in het eerste jaar, vermenigvuldigd met het aantal jaren waarin verliezen worden geleden, moet ten minste uitkomen op 25% van de normale productie. 10. De garantie is beperkt tot een bedrag van euro. De totale waarde van de verzekerbare productie wordt geraamd op ten hoogste euro (93% van het te verzekeren potentieel). De risicofactor is berekend op basis van de statistische waarschijnlijkheid dat de garantie wordt aangesproken en is vastgesteld op ten hoogste 0,082. Voor de risicoberekening is gebruik gemaakt van de Monte Carlo - simulatie, die is vermeld en goedgekeurd in het kader van steunmaatregel N 36/03. 2 De Nederlandse autoriteiten zijn van mening dat deze methode ook kan worden toegepast voor de berekening van het risico op vorstschade. 11. Deze steunmaatregel verlaagt de maximaal verzekerbare waarde voor regenschade, die in het kader van steunmaatregel N 36/03 was vastgesteld op euro, tot euro, d.i. 93% van de totale verzekerbare productie. Het maximumbudget voor regenschadeverzekeringen is verlaagd van euro naar euro per jaar. Dit creëert de nodige budgettaire ruimte om de staatsgarantie tot vorstschade uit te breiden, zonder dat het totale budget van de staatsgarantie toeneemt. 12. In punt 3.2, tweede streepje, van de Mededeling van de Commissie betreffende de toepassing van de artikelen 87 en 88 van het EG-Verdrag op staatssteun in de vorm van garanties 3 is bepaald dat het contante subsidie-equivalent kan worden beschouwd als het verschil tussen (i) het gegarandeerde verschuldigde bedrag, vermenigvuldigd met de risicofactor, en (ii) de eventueel betaalde premie. In het licht van deze berekeningsmethode zijn de Nederlandse autoriteiten overeengekomen de minimumverzekeringspremie op 1,25 vast te stellen om uit te komen op de maximale steunintensiteit van 50%, rekening houdend met de bovengenoemde gegarandeerde verschuldigde som en de risicofactor. Bijgevolg is het contante subsidie-equivalent: ( x 0,082) ( x 1,25 ) = euro. 13. De garantie wordt slechts verleend indien de financiële verplichtingen van de verzekeringsondernemingen het bedrag van euro overschrijden, afhankelijk van de totale verzekerbare productie. Als de totale verzekerbare productie kleiner is, wordt dit bedrag dienovereenkomstig aangepast. 14. Alle verzekeringsondernemingen, zowel in Nederland als in de andere lidstaten, die de vorstverzekering voor de fruitsector introduceren, kunnen de subsidie aanvragen. De in steunmaatregel N 36/03 opgenomen voorwaarden blijven van toepassing. De Nederlandse autoriteiten hebben verklaard dat de aanpassing van deze subsidie uiterlijk drie maanden vóór de bekendmaking van de toepassingsperiode in de Nederlandse Staatscourant zal worden aangekondigd in een in de Europese Unie veel gelezen krant en in het Supplement bij het Publicatieblad van de Europese Unie. Zo krijgen alle belangstellende verzekeraars de kans om de nodige regelingen te treffen. 2 Berekening gebaseerd op de Monte Carlo simulatie zoals deze wordt beschreven in ' Alternatieve instrumenten voor risico financiering voor varkenspest' gepubliceerd in Elsevier Science. 3 Mededeling van de Commissie betreffende de toepassing van de artikelen 87 en 88 van het EG-Verdrag op staatssteun in de vorm van garanties (PB C 71 van , blz. 14).

4 Zolang de garantie niet volledig is toegewezen, zal elk jaar de mogelijkheid worden geboden de subsidie aan te vragen. De bekendmaking van de openstelling in de Nederlandse Staatscourant zal worden voorafgegaan door een passende aankondiging in het Supplement bij het Publicatieblad van de Europese Unie. 15. De subsidie in het kader van deze regeling kan niet worden gecumuleerd met andere vormen van steun die voor dezelfde doeleinden worden verleend Rechtsgrond 16. Artikel 2 en 4 van de Kaderwet LNV-subsidies, concept wijziging van de subsidieregeling nieuwe agrarische schadeverzekeringen Intensiteit van de steun 17. Maximaal 50%. 3. EVALUATIE 3.1. Is hier sprake van steun? 18. Artikel 87, lid 1, van het Verdrag is van toepassing als de steun wordt toegekend door een lidstaat of met staatsmiddelen wordt bekostigd, bepaalde ondernemingen begunstigt in die zin dat de betrokken onderneming een economisch voordeel wordt geboden dat zij onder normale marktvoorwaarden niet zou hebben gehad, de mededinging tussen de lidstaten vervalst of dreigt te vervalsen en het handelsverkeer tussen de lidstaten ongunstig beïnvloedt. 19. De door de Nederlandse autoriteiten aangemelde maatregel wordt met staatsmiddelen bekostigd en wordt toegekend aan verzekeringsondernemingen die de subsidie moeten doorsluizen naar de betrokken landbouwers door de verzekeringspremie te verlagen. De steun komt landbouwbedrijven in Nederland ten goede. De regeling vervalst derhalve de mededinging of dreigt deze te vervalsen 4. Gelet op de Nederlandse productie van agrarische producten is de kans groot dat het handelsverkeer tussen de lidstaten ongunstig wordt beïnvloed. Artikel 87, lid 1, van het Verdrag is derhalve van toepassing. 20. Op grond van artikel 87, leden 2 en 3, kan evenwel een afwijking van het in artikel 87, lid 1, vastgestelde verbod worden toegestaan. Gelet op de kenmerken van het onderhavige geval is de enig mogelijke afwijking die van artikel 87, lid 3, onder c), op grond waarvan steunmaatregelen om de ontwikkeling van bepaalde vormen van economische bedrijvigheid of van bepaalde regionale economieën te vergemakkelijken, als verenigbaar met de gemeenschappelijke markt kunnen worden beschouwd, mits de voorwaarden waaronder het handelsverkeer plaatsvindt daardoor niet zodanig worden veranderd dat het gemeenschappelijk belang wordt geschaad. 4 Volgens de Jurisprudentie van het Hof van Justitie is een verbetering van de mededingingspositie van een onderneming als gevolg van staatssteun gewoonlijk het bewijs dat de mededinging met andere ondernemingen die dergelijke steun niet hebben ontvangen, is verstoord, Zaak C-730/97, Jurispr. 1980, blz. 2671, punten 11 en 12.

5 3.2. Staatssteun voor de introductie van schadeverzekeringen 21. Met ingang van 1 januari is de verordening van de Commissie betreffende staatssteun voor kleine en middelgrote ondernemingen die landbouwproducten produceren, in werking getreden (groepsvrijstellingsverordening) 5. De aangemelde steunmaatregel betreft een garantie voor verzekeringsondernemingen. Aangezien in het kader van deze steunregeling geen rechtstreekse steun wordt verleend als bijdrage in verzekeringspremies en de steun niet specifiek beperkt is tot kleine en middelgrote ondernemingen, is artikel 12 van de groepsvrijstellingsverordening niet rechtstreeks van toepassing. 22. Op 6 december 2006 werden de Richtsnoeren voor staatssteun in de landbouw- en de bosbouwsector (hierna de nieuwe richtsnoeren genoemd) goedgekeurd en overeenkomstig punt 194 van deze richtsnoeren zijn zij met ingang van 1 januari 2007 van toepassing op nieuwe staatssteunmaatregelen. Aangezien de kennisgeving op 8 maart 2007 is geregistreerd, zijn de nieuwe richtsnoeren van toepassing. 23. In hoofdstuk V.B.5, punten 138 tot en met 142, van de nieuwe richtsnoeren staan de volgende bepalingen inzake staatssteun als bijdrage in verzekeringspremies: de steun mag alleen aan primaire producenten worden verleend; de steun moet voldoen aan alle in artikel 12 van de groepsvrijstellingsverordening vastgestelde voorwaarden; andere steunmaatregelen worden geval per geval onderzocht; o In artikel 12, lid 2, van de groepsvrijstellingsverordening is het volgende bepaald: De brutosteunintensiteit mag niet meer bedragen dan: 80 % van de verzekeringspremies indien in de polis is bepaald dat uitsluitend verliezen ten gevolge van ongunstige weersomstandigheden die met een natuurramp kunnen worden gelijkgesteld, worden gedekt; 50 % van de verzekeringspremies indien in de polis is bepaald dat de verzekering dekking biedt tegen: i) de onder a) bedoelde verliezen en andere door weersomstandigheden veroorzaakte verliezen ( ), o In artikel 12, lid 3, van de groepsvrijstelling is het volgende bepaald: Steun mag de werking van de interne markt voor verzekeringsdiensten niet belemmeren. De steun mag niet worden beperkt tot verzekeringen van een enkele maatschappij of groep maatschappijen en mag niet worden gebonden aan de voorwaarde dat het verzekeringscontract wordt gesloten met een in de betrokken lidstaat gevestigde maatschappij. ; De Commissie verleent geen toestemming voor staatssteun als bijdrage in verzekeringspremies van grote ondernemingen en bedrijven die landbouwproducten verwerken en afzetten. 5 Verordening (EG) nr. 1857/2006 van de Commissie van 15 december 2006 betreffende de toepassing van de artikelen 87 en 88 van het Verdrag op staatssteun voor kleine en middelgrote ondernemingen die landbouwproducten produceren, en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 70/2001, PB L 358 van , blz Communautaire richtsnoeren voor staatssteun in de landbouw- en de bosbouwsector (PB C 319 van , blz. 1).

6 24. Hierbij moet erop worden gewezen dat de minimumverzekeringspremie op een dergelijk peil is vastgesteld dat de steunintensiteit van de garantie niet groter zal zijn dan 50% van de premiekosten. Deze steunintensiteit is berekend aan de hand van de methode die is vastgesteld overeenkomstig punt 3.2, tweede streepje, van de Mededeling van de Commissie betreffende de toepassing van de artikelen 87 en 88 van het EG-Verdrag op staatssteun in de vorm van garanties 7 (zie de punten 9 tot en met 13). 25. Voorts garanderen de maatregelen die zijn genomen om het subsidiebedrag te verlagen wanneer de waarde van de verzekerde productie lager blijkt te zijn dan geraamd, dat de steunintensiteit niet groter zal zijn dan 50% van de premiekosten. Wat de risicofactor betreft, neemt de Commissie er nota van dat die gebaseerd is op statistische gegevens over de waarschijnlijkheid dat zich een door de garantie gedekte schade zal voordoen 8 (zie de punten 10 en 12). 26. De Nederlandse autoriteiten hebben laten weten dat alle verzekeringsondernemingen die in een van de lidstaten zijn gevestigd, van de regeling gebruik kunnen maken. Rekening houdend met de bekendheid die zal worden gegeven aan de invoering van de garantie, de wijze waarop de verzekeraars over de toekenning van de subsidie zullen worden ingelicht, de wijze waarop de garantie zal worden toegekend en de bepalingen in verband met de toepassingsperiode, acht de Commissie het bewezen dat de verzekeringsondernemingen op transparante en niet-discriminerende wijze zullen worden geselecteerd en is zij van mening dat de werking van de interne markt voor verzekeringsondernemingen niet wordt belemmerd (zie punt 14). 27. De Commissie neemt er nota van dat de subsidie aan de verzekeringsondernemingen wordt verleend onder de strikte voorwaarde dat zij aantonen dat het voordeel volledig wordt doorgesluisd naar de primaire producenten via een verlaging van de verzekeringspremie, en dat maatregelen zijn genomen om de autoriteiten in staat te stellen na te gaan of werkelijk aan deze uitdrukkelijke verplichting is voldaan. Voorts heeft de Commissie er kennis van genomen dat de verzekeringsondernemingen voor de garantie een compensatie aan de staat moeten betalen (0,1 ). Dankzij de door de Nederlandse autoriteiten verstrekte informatie is de Commissie ervan overtuigd dat de steun uitsluitend aan primaire producenten wordt gegeven en dat geen enkele steun aan de verzekeringsondernemingen wordt verleend (zie punt 8). 28. Van de steunmaatregel de garantie kan alleen gebruik worden gemaakt voor verzekeringsregelingen die ertoe strekken gewasschade bij kleine en middelgrote ondernemingen te vergoeden (zie punt 7). Het contante subsidie-equivalent wordt berekend in overeenstemming met de berekeningsmethode die is opgenomen in paragraaf 3.2, tweede streepje, van de Mededeling van de Commissie betreffende de op staatssteun in de vorm van garanties (zie punt 12). 29. Overeenkomstig punt 119 van de nieuwe richtsnoeren hebben de Nederlandse autoriteiten verklaard en bevestigd dat de verzekeringsondernemingen de schadevergoeding binnen vier jaar na de gebeurtenis zullen betalen. De Nederaldse autoriteiten hebben verklaard dat de steun niet kan worden gecumuleerd met andere steun die dezelfde doeleinden wordt gegeven (zie punt 15). 7 Mededeling van de Commissie betreffende de toepassing van de artikelen 87 en 88 van het EG-Verdrag op staatssteun in de vorm van garanties (PB C 71 van , blz. 14). 8 Risicoafdekking vorstschade fruitteelt, Institute for Risk Management in Agriculture (IRMA), Wageningen, september 2006,

7 30. Bijgevolg is de regeling in overeenstemming met punt V.B.5 van de nieuwe richtsnoeren. Derhalve mag de steunmaatregel overeenkomstig artikel 87, lid 3, onder c), van het EG-Verdrag met de gemeenschappelijke markt verenigbaar worden geacht. 4. CONCLUSIE 31. Aangezien de maatregel voldoet aan de communautaire richtsnoeren, kan hij uit hoofde van artikel 87, lid 3, onder c), van het EG-Verdrag als verenigbaar met de gemeenschappelijke markt worden beschouwd. De Commissie heeft derhalve besloten de steunmaatregel als verenigbaar met het EG-Verdrag te beschouwen. 32. Als deze brief vertrouwelijke gegevens bevat die niet aan derden mogen worden bekendgemaakt, wordt u verzocht de Commissie daarvan binnen vijftien werkdagen vanaf de ontvangst van dit schrijven in kennis te stellen. Ontvangt de Commissie binnen de vastgestelde termijn geen met redenen omkleed verzoek, dan neemt zij aan dat u instemt met mededeling aan derden en bekendmaking van de volledige tekst van dit schrijven in de authentieke taal op het internet: Uw verzoek dient per aangetekend schrijven of per fax te worden gericht aan: Europese Commissie Directoraat-generaal Landbouw en plattelandsontwikkeling Directoraat H B-1049 Brussel Faxnummer: Hoogachtend, Voor de Commissie Mariann Fischer Boel Lid van de Commissie