EUROPESE COMMISSIE. Steunmaatregel SA (2017/N) Nederland Wijziging van de SDE+-regeling voor steun voor biogas

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, C(2017) 3217 final OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. Betreft: Steunmaatregel SA (2017/N) Nederland Wijziging van de SDE+-regeling voor steun voor biogas Excellentie, 1. PROCEDURE (1) Op 10 maart 2017 heeft Nederland de Commissie in kennis gesteld van voorgenomen wijziging in de steunregeling voor duurzame energie SDE+ (hierna "de SDE+" genoemd), zoals goedgekeurd door de Commissie op 25 augustus BESCHRIJVING VAN DE MAATREGEL (2) De SDE+ is een bestaande Nederlandse steunregeling waarmee investeringen in de productie van duurzame elektriciteit, gas en warmte worden gesteund. Bij de aangemelde wijziging wordt een inschrijvingsprocedure voor een variabele premie ingevoerd, uitsluitend voor kleinschalige gistingstanks voor mest. Het betreft installaties voor de productie van elektriciteit uit biogas dat is verkregen door gisting van mest. Nederland heeft bevestigd dat alleen biogas dat voldoet aan de definitie van hernieuwbare energie in punt 19, onder 5), van de richtsnoeren staatssteun ten behoeve van milieubescherming en energie (hierna "de richtsnoeren" genoemd) 2, voor steun in aanmerking komt. 1 2 Zie steunmaatregel SA (2016/N), PB C 425 van Mededeling van de Commissie Richtsnoeren staatssteun ten behoeve van milieubescherming en energie , PB C 200 van , blz. 1. Zijne Excellentie de Heer Bert Koenders Minister van Buitenlandse Zaken Bezuidenhoutseweg 67 NL 2500 EB Den Haag Europese Commissie, 1049 Brussel, BELGIË - Tel

2 (3) De steun zal worden verleend in de vorm van een variabele premie boven de marktprijs voor elektriciteit voor projecten die de inschrijvingsprocedure winnen. Met de variabele premie zal het verschil tussen de offerte (in EUR/MWh) in de inschrijvingsprocedure en een referentiemarktprijs voor elektriciteit worden betaald. De begunstigden zullen niet worden gestimuleerd om elektriciteit te produceren in periodes met negatieve energieprijzen (in overeenstemming met Besluit SA.39399) en zullen niet worden onderworpen aan standaardbalanceringstaken. (4) In overeenstemming met algemeen erkende boekhoudkundige afschrijvingsregels zal de premie gedurende een periode van twaalf jaar worden betaald. Het budget voor de steun bedraagt 150 miljoen EUR voor de periode van twaalf jaar. (5) Het Energieonderzoek Centrum Nederland maakt schattingen van de gemiddelde kosten van energie uit hernieuwbare bronnen voor de Nederlandse autoriteiten. Volgens deze schattingen bedragen de gemiddelde energiekosten van kleinschalige gistingstanks voor mest ongeveer 0,20 EUR/kWh. In deze jaarlijks herziene schattingen wordt uitgegaan van een redelijk rendement. (6) Om de kosteneffectiviteit van de maatregel te garanderen, zal Nederland een plafond vaststellen voor de in het kader van de inschrijvingsprocedure betaalde premie, zodat de som van de variabele premie en de marktprijs voor elektriciteit niet meer bedraagt dan 0,125 EUR/kWh. Dit is de maximaal beschikbare vergoeding voor ondersteunde projecten, die lager uitvalt dan de geschatte gemiddelde energiekosten. (7) De inschrijvingsprocedure zal uitsluitend openstaan voor generatoren met een geïnstalleerd vermogen van minder dan 400 kw. De inschrijvingsprocedure staat open voor individuele gistingstanks, samenwerkingsverbanden tussen meerdere gistingstanks en generatoren met meerdere gistingstanks op verschillende locaties. (8) Om deel te nemen aan de inschrijvingsprocedure voor biogas moeten generatoren soortgelijke informatie indienen als in het kader van de steunregeling SDE+. Het betreft onder meer een haalbaarheidsstudie, een beschrijving van de installatie, een financieringsplan, berekeningen van de energie-opbrengst, een plan over het gebruik van warmte, vergunningen en een goedkeuring van de eigenaar van de locatie. 3. BEOORDELING VAN DE MAATREGEL Aanwezigheid van staatssteun (9) Zoals de Commissie in het besluit betreffende zaak SA heeft uitgelegd, vormt de variabele premie staatssteun in de zin van artikel 107, lid 1, van het Verdrag. Aangezien de te beoordelen wijziging voorziet in een specifieke inschrijvingsprocedure voor kleinschalige gistingstanks voor de productie van biogas dat is verkregen door gisting van mest, geldt de motivering in het besluit betreffende zaak SA eveneens. 2

3 Rechtmatigheid van de steun (10) De aangemelde wijziging is nog niet van kracht geworden. Nederland heeft dus de "standstill"-bepaling als bedoeld in artikel 108, lid 3, VWEU in acht genomen. Verenigbaarheid van de steun (11) De Commissie heeft de verenigbaarheid van de aangemelde wijziging beoordeeld op basis van de richtsnoeren. De wijziging is specifiek van invloed op de beoordeling van de evenredigheid van de SDE+ in besluit SA De beoordeling is derhalve vooral daarop gericht. Doelstelling van gemeenschappelijk belang, noodzaak van staatssteun, geschikt instrument en stimulerend effect. (12) De aangemelde wijziging van de SDE+ stelt een specifieke inschrijvingsprocedure voor een variabele premie bovenop de marktprijs, voor kleine biogasinstallaties in. Dergelijke steun voor de opwekking van hernieuwbare elektriciteit draagt bij tot de Europese doelstellingen inzake energie- en klimaatbeleid, namelijk het bereiken van een aandeel van tenminste 20 % duurzame energiebronnen in het totale eindverbruik in 2020 en tenminste 27 % in Het gesteunde, door gisting van mest verkregen biogas is een hernieuwbare energiebron in de zin van punt 19, onder 5, van de richtsnoeren. De wijziging in SDE+ draagt bijgevolg bij aan een doelstelling van algemeen belang. (13) De Commissie neemt aan dat er marktfalen blijft spelen, waardoor staatssteun noodzakelijk kan zijn om investeringen in hernieuwbare energie aan te moedigen (punt 115 van de richtsnoeren). Krachtens punt 116 van de richtsnoeren neemt de Commissie aan dat staatssteun een geschikt instrument is om energie uit hernieuwbare bronnen te bevorderen, mits alle overige voorwaarden zijn vervuld. (14) Zoals uitgelegd in punt (5) schatte Nederland de gemiddelde energiekosten van kleinschalige gistingstanks op een niveau (0,20 EUR/kWh) dat aanzienlijk hoger ligt dan de verwachte gemiddelde marktprijs voor elektriciteit. Zonder steun zal een rationele investeerder bijgevolg niet investeren in deze technologie, aangezien het project financieel niet levensvatbaar zou zijn. (15) Dankzij de steun zullen de begunstigden, die de inschrijvingsprocedure winnen, kunnen investeren in projecten voor de gisting van mest, wat zij zonder de steun niet zouden doen. De Commissie merkt op dat de aanvragen in het kader van de inschrijvingsprocedure overeenkomstig punt 50 van de richtsnoeren zullen worden ingediend voordat steun wordt ontvangen en voordat wordt begonnen met de werkzaamheden voor het project. (16) De Commissie concludeert derhalve dat de steun bijdraagt aan een doelstelling van gemeenschappelijk belang, een noodzakelijke en geschikte maatregel is om die doelstelling te bereiken en een stimulerend effect heeft doordat hij het gedrag van de begunstigden kan veranderen. 3

4 Evenredigheid (17) Het in het kader van de inschrijvingsprocedure toegestane maximumvermogen van de installaties bedraagt 400 kw, en blijft daarmee onder de in punt 125 van de richtsnoeren vermelde drempel van 500 kw. De Commissie hoefde bijgevolg niet te beoordelen of de voorwaarden van punt 124 van de richtsnoeren zijn vervuld. (18) Overeenkomstig punt 127 van de richtsnoeren mag steun zonder een concurrerende inschrijvingsprocedure zoals beschreven in punt 126 van de richtsnoeren worden toegekend voor installaties met een geïnstalleerd elektrisch vermogen van minder dan 1 MW. Aangezien installaties met een vermogen van meer dan 400 kw niet voor steun in het kader van de inschrijvingsprocedure in aanmerking komen, hoefde de Commissie niet te beoordelen of de voorwaarden van punt 124 van de richtsnoeren zijn vervuld. (19) Echter, om de evenredigheid van de steun te garanderen, zal Nederland de steun verlenen via een transparante en concurrerende inschrijvingsprocedure. De inschrijvingsprocedure staat open voor individuele begunstigden, samenwerkingsverbanden tussen verschillende generatoren en begunstigden met meerdere gistingstanks op verschillende locaties. De Commissie is van mening dat de inschrijvingsprocedure voldoet aan de definitie van punt 19, onder 43), van de richtsnoeren, waarin de steun wordt beperkt tot het minimum dat nodig is om de beoogde doelstelling te bereiken. (20) Voorts merkt de Commissie op dat, indien geen concurrerende inschrijvingsprocedure had plaatsgevonden, zou moeten worden voldaan aan de voorwaarden van punt 131 van de richtsnoeren, zoals vermeld in punt 128 van de richtsnoeren. De wijziging voldoet ook aan de voorwaarden van punt 131 van de richtsnoeren: zoals uitgelegd in punt (6) zal de steun per energie-eenheid niet meer bedragen dan het verschil tussen de gemiddelde energiekosten en de marktprijs voor elektriciteit. Het plafond van de variabele premie wordt zo vastgesteld dat de totale inkomsten niet meer zullen bedragen dan 0,125 EUR/kWh (d.w.z. dat ze onder de geschatte gemiddelde energiekosten inclusief een redelijk rendement blijven). de schattingen voor de gemiddelde energiekosten van de technologie worden jaarlijks herzien (zie punt (5)) en de steun wordt slechts toegekend totdat de installaties volledig zijn afgeschreven volgens algemeen erkende boekhoudkundige afschrijvingsregels (zie punt (3)). (21) De Commissie concludeert derhalve dat de steun evenredig is. Transparantie (22) De begunstigden van de maatregel zullen moeten voldoen aan de transparantievereisten in de SDE+ die de Commissie bij besluit SA als in overeenstemming met de richtsnoeren heeft aangemerkt. De wijziging voldoet bijgevolg aan de vereisten van de punten 104 tot en met 106 van de richtsnoeren. 4

5 Conclusies betreffende de verenigbaarheid (23) De Commissie is van oordeel dat de aangemelde maatregel verenigbaar is met de interne markt op grond van artikel 107, lid 3, onder c), VWEU. 4. BESLUIT De Commissie heeft derhalve besloten geen bezwaar tegen de aangemelde wijziging in de SDE+ te maken omdat deze verenigbaar is met de interne markt op grond van artikel 107, lid 3, onder c), van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. Indien deze brief vertrouwelijke gegevens bevat die niet aan derden mogen worden bekendgemaakt, wordt u verzocht de Commissie daarvan binnen vijftien werkdagen vanaf de ontvangst van dit schrijven in kennis te stellen. Ontvangt de Commissie binnen die termijn geen met redenen omkleed verzoek, dan neemt zij aan dat u instemt met mededeling aan derden en bekendmaking van de volledige tekst van dit schrijven in de authentieke taal op het internet: Uw verzoek moet elektronisch naar het volgende adres worden gezonden: Europese Commissie Directoraat-Generaal Concurrentie Griffie Staatssteun B-1049 Brussel Stateaidgreffe@ec.europa.eu Met bijzondere hoogachting, Voor de Commissie Tibor NAVRACSICS Lid van de Commissie 5