Therapie op maat voor patiënt met Acute lymfatische Leukemie. Dr V. de Haas Kinderarts-oncoloog/hematoloog Hoofd SKION laboratorium

Transcriptie

1 Therapie op maat voor patiënt met Acute lymfatische Leukemie Dr V. de Haas Kinderarts-oncoloog/hematoloog Hoofd SKION laboratorium

2 Casus 8-jarig meisje wordt gezien door huisarts - Sinds een week bleek - Opvallend veel blauwe plekken - Hoesten, laatste dag koorts LO/ matig ziek kind, mat Vergrote lever & milt Verspreide lymfadenopathie

3 Verwijzing naar handboek

4

5

6 Nieuwe patient met verdenking leukemie 1. Lab perifeer bloed: VBB + differentiatie, nier- & leverfunctie 2. Aanvullende uitgebreide diagnostiek: Beenmerg & liquoronderzoek

7 Hematologische diagnostiek 1) Analyse beenmerg-bloed bloed-liquorliquor 2) Morfologie 3) Immunologie/flowcytometrie 4) Moleculaire diagnostiek Cytogenetica (lokale centrum) RQ-PCR fusietranscripten Minimal Residual Disease (MRD labs) 5) Restmateriaal -> > studies/biobank

8 Diagnostiek gericht op Diagnose en FU 1. Diagnose stellen 2. Prognostische factoren vaststellen bij diagnose 3. Prognostische factoren vaststellen bij FU: Therapie respons (bv Pred Response op dag 8; CR op dag 33) Kinetiek van respons (MRD( MRD) ) gedurende behandeling 4. Indien van toepassing: therapiestratificatie obv bovenstaande uitslagen.

9 Stap 1: Basisdiagnostiek 1) Cytomorfologie leukemieën,, lymfomen en beenmergfalen Maligniteit ja/nee? Verdenking beenmerguitbreiding? Analyse beenmergfalen,, dysplasie? 2) Flowcytometrie: karakterisatie leukemie Onderscheid ALL/AML Lymfoom MDS/SAA

10 Cytomorfologie Beenmerg Normaal beenmerg Acute lymfatische leukemie (ALL)

11 Flowcytometrie

12 Flowcytometrie Analyse

13 Verdeling ALL versus AML AML ALL In Nederland: ~100 nieuwe patienten (kinderen) met ALL en 20 met AML per jaar

14

15 Moleculaire diagnostiek 1. Prognostische factoren bij diagnose 1. Follow-up: kinetiek van afname van ziekte

16 Moleculaire diagnostiek Klinische genetica: Cytogenetica: karyotypering bepalen FISH voor bepaling chromosomale fusietranscripten en andere afwijkingen Bepaling van minimal residual disease (MRD) ErasmusMc/Sanquin MRD - Genomische PCR DNA:IgH en TCR genherschikkingen

17 Moleculaire diagnostiek SKION Real time PCR: RT-RQ RQ PCR voor detectie van chromosomale fusietranscripten MLPA: detectie IKZF1-deletie

18 Frequentie van specifieke afwijkingen in ALL bij kinderen Pui C et al. Blood 2012;120:

19 Moleculaire diagnostiek Belang: Mogelijkheid om leukemie beter te herkennen en karakteriseren Bij diagnose: t(12;21) gunstig t(4;11) t(9;22) ongunstig FU: MRD (genrearrangements( fusietrnascripten)

20 Prognostische targets Fusietranscript ALL t(4;11)(q21;q23) MLL-AF4 t(12;21)(p13;q22) TEL-AML1 t(9;22)(q34;q11) BCR-ABL t(1;19)(q23;p13) E2A-PBX1 AML Inv16(p13;q22) CBFB-MYH11 t(15;17)(q22;q21) PML-RARA t(8;21)(q22;q22) AML1-ETO

21

22 SKION: Ikaros mbv MLPA PCR en capillair electroforese

23

24 FU tijdens de ziekte: MRD mbv RQ-PCR Doel: vaststellen van het verdwijnen van minimale restziekte, gebruikmakend van patiënt-specifieke IgH- en TCR- genrearrangements

25 Detectie van Minimal Residual Disease 1 relative frequency of leukemic cells detection limit of cytomorphological techniques detection limit of immunophenotyping and PCR techniques I C II maintenance Rx cure follow-up in years MRD voorspelt beter dan prognostische factoren bij diagnose, omdat het de response op therapie in de tijd meet

26 Achtergrond: (JJM van Dongen et al.) vaststelling MRD op twee tijdspunten gedurende therapie geeft inzicht in effect v behandeling I M II Onderhoud

27

28

29 Voorbeeld Risico-stratificatie stratificatie - ALL11: SRG: geen BCR-ABL, geen MLL-AF4 PGR, dag 33:CR MRD op dag 33 en 79: negatief MRG: geen BCR-ABL, geen MLL-AF4 PGR/PPR, dag 33:CR MRD: TP1 en/of TP2 positief,, maar MRD op TP2 is < 10-3 HRG: BCR-ABL, of MLL-AF4 positief PPR, dag 33 geen CR MRD: TP2 10-3

30 Risico-stratificatie stratificatie MRG ALL11: MRG 1: ALL11-MR met IKZF1 deletie (delta1-8 8 of delta4-7): MR Intens/Maint1B + Maint 2 + Maint 3 MRG 2: ALL11-MR TEL-AML1 zonder IKZF1 deletie: MR Intens/Maint1A + Maint 2 MRG 3: ALL11-MR Down zonder IKZF1 deletie: MR Intens/Maint1A + Maint 2 MRG 4L ALL11-MR others zonder IKZF1 deletie: MR Intens/Maint1B + Maint 2

31 Translationele research & toekomst Ontwikkeling 8-kleurenflowcytometrie 8 ism EUROflow Bepaling MRD bij AML/ALL op basis van flow

32 Op naar prinses Maxima Centrum voor kinderoncologie Kinderoncologisch laboratorium met centraal alle diagnostiek onder 1 dak 1. Hemato-oncologische oncologische faciliteit Cytomorfologie Flowcytometrie (incl lymfoom) Tumorgenetica FU: MRD (PCR/flow flow) 2. Faciliteit Solide tumoren/hersentumoren Centrale opwerk en vriescoupe faciliteit Tumorgenetica