Trombocytose. Dr. Dimitri Breems, internist-hematoloog ZNA Stuivenberg ZNA Medisch Centrum Regatta 3 juni 2014

Transcriptie

1 Trombocytose Dr. Dimitri Breems, internist-hematoloog ZNA Stuivenberg ZNA Medisch Centrum Regatta 3 juni 2014

2 Casus 1 Vrouw, 25 jaar

3 Laboratoriumonderzoek hemoglobine 11,2 g/dl 11,0-14,4 hematocriet 0,341 - l/l 0,350-0,459 MCV 75,8 - fl 82,4-97,3 bloedplaatjes x10 9 /l witte bloedcellen 7,38 x10 9 /l 3,45-9,76 neutrofielen 60,8% 40,2-74,7 eosinofielen 0,7% 0,7-8,4 basofielen 0,4% 0,0-1,5 lymfocyten 33,2% 17,6-47,6 monocyten 4,9% 4,0-11,3 3

4 Vrouw, 25 jaar Voorgeschiedenis Scoliose rug Anamnese Verkouden geweest, nu geen klachten Samenwonend, geen kinderen, bediende?

5 Vrouw, 25 jaar Voorgeschiedenis Scoliose rug Anamnese Verkouden geweest, nu geen klachten Samenwonend, geen kinderen, bediende Medicatie: gestodelle 20 Intoxicaties: rookt niet, gebruik weinig alcohol Eet weinig vlees Lichamelijk onderzoek geen afwijkingen Hoe nu verder?

6 Trombocytose Bovengrens afhankelijk van laboratorium, WHO >450 x10 9 /l Twee belangrijkste vragen voor de praktijk: Reactief versus clonale hematologische aandoening? Reactief = secundair aan andere aandoening Autonome trombocytose (myeloproliferatieve/myelodysplastische aandoening) Risico(management) van met name trombose? 6

7 Trombocytose Meest voorkomende oorzaken van reactieve trombocytose Infectie Postoperatief Maligniteit Postsplenectomie of hyposplenisme Bloedverlies of ijzergebrek Trauma Ontstekingsreactie Reactief na trombopenie 7

8 Trombocytose Symptomen Vasomotor (hoofdpijn, visus stoornissen, licht gevoel in hoofd, atypische pijn op de borst, acrale dysestesie, erytromyalgie) Trombose Bloedingen 8

9 Trombocytose Vaker symptomen bij autonome trombocytose Trombose Bloedingen Autonome trombocytose 24% 24% Reactieve trombocytose 1% 3% 9

10 Trombocytose Initiële evaluatie patiënt met trombocytose herhaal trombocyten bepaling met bloeduitstrijkje anamnese en lichamelijk onderzoek gericht op secundaire oorzaak bepaal volledig bloedbeeld (Howell-Jolly bodies, target cells, misvormde erytrocyten, neutrofilie, links verschuiving, toxisch granulatie, Döhle bodies) ferritine, ijzer, CRP 10

11 Casus 1, vrouw, 25 jaar Aanvullend laboratoriumonderzoek serumijzer 21 - mcg/dl ferritine 5 - ng/ml CRP 11,9 mg/l <5 11

12 Casus 1, vrouw, 25 jaar Aanvullend laboratoriumonderzoek serumijzer 21 - mcg/dl ferritine 5 - ng/ml CRP 11,9 mg/l <5 Therapie ferogradumet 1 dd 525 mg 12

13 Casus 1, vrouw, 25 jaar Uitgevoerde test Eenheid 17/02/14 20/01/14 16/12/13 Leukocyten 10E9/L 7,66 10,8 7,38 Hematocriet L/L 0,371 0,377 0,341 Hemoglobine g/dl 12,6 12,5 11,2 Mean cell volume fl 76,5 77,9 75,8 Trombocyten 10E9/L Serumijzer µg/dl Ijzerverzadiging % 12,3 12,7 3,8 Ferritine ng/ml

14 Casus 2 Man, 54 jaar

15 Laboratoriumonderzoek hemoglobine 15,7 g/dl 12,9-16,4 hematocriet 0,456 l/l 0,350-0,460 MCV 83,1 fl 82,4-97,3 bloedplaatjes x10 9 /l witte bloedcellen 9,26 x10 9 /l 3,45-9,76 neutrofielen 63,5% 40,2-74,7 eosinofielen 3,5% 0,9-8,4 basofielen 0,9% 0,0-1,5 lymfocyten 27,2% 17,6-47,6 monocyten 4,9% 4,0-11,3 15

16 Man, 54 jaar Voorgeschiedenis Hemorroïden Doorbloedingsprobleem linker been waarvoor cardioaspirine Steekwond rechts thoracaal Anamnese Buiklachten met name links in de buik, jeukklachten, soms nachtzweten Beroep: bakker Medicatie: cardioaspirine 1 jaar geleden gestopt met roken, gebruikt geen alcohol Lichamelijk onderzoek Milt 4 cm onder ribbenboog

17 Man, 54 jaar Aanvullend laboratoriumonderzoek serumijzer 71 mcg/dl ferritine 100 ng/ml CRP <1,0 mg/l <5

18 Man, 54 jaar Beenmergaspiraat Hyperaktief,licht dysplastisch beenmerg met een sterk vertegenwoordigde megakaryocytaire reeks Moleculair onderzoek: BCR-ABL fusie gen: negatief; JAK2 V617F: positief Karyotype: 46,XY (normaal)

19 Trombocytose Autonome trombocytose Myeloproliferatieve neoplasieën Chronische myeloide leukemie Polycythemia vera Primaire myelofibrose Myelodysplastische syndromen Acute myeloide leukemie Essentiele trombocytose uitsluiten reactieve trombocytose uitsluiten andere autonome trombocytose reuze bloedplaatjes beenmerg: megakaryocyte clusters, milde reticuline fibrose 19

20 Trombocytose Mutatie in JAK2 gen bijna alle patiënten met polycytemia vera en RARS-T meer dan helft van primaire myelofibrose en essentiële trombocytose 20

21 Essentiële Trombocytose Prognose Meeste patiënten normale levensverwachting Trombose risico Progressie naar myelofibrose Progressie naar acute myeloide leukemie 17-22% over 15 jaar 4-9% over 15 jaar 2% over 15 jaar Trombo-hemorragisch risico model Laag risico <60 jaar en geen voorgeschiedenis van trombose en bloedplaatjes <1000x10 9 /l Hoog risico 60 jaar en/of voorgeschiedenis van trombose 21

22 Essentiële Trombocytose Behandeling Vasomotore symptomen Lage dosis aspirine mg per dag Cytoreductieve therapie bij hoog risico patiënten (preventie trombose/bloedingen) Hydroxyurea (Hydrea) met aspirine, doel bloedplaatjes <400x10 9 /l Anagrelide (Xagrid ) Imidazoquinazoline derivaat Inhibitie van plaatjes aggregatie Verlaagd bloedplaatjesaantal door interferentie met megakaryocyte proliferatie en maturatie Toekomst: JAK2 inhibitoren Ruxolitinib (Jakafi ) Behandeling van (post ET) myelofibrose Reductie van miltgrootte, symptomen en mogelijk overlevingsvoordeel 22

23 23

24 24