A. Voorstel bestuurlijk eigenaar Armand van de Laar (Rijswijk)

Transcriptie

1 27 september 2018 agendapunt 4 Onderwerp: Werklocaties MRDH Datum: 13 september 2018 Contactpersoon: Gert de Visser Telefoonnummer: Aan de bestuurscommissie Economisch Vestigingsklimaat, Besluit 1. Het bestuurscommissielid Armand van de Laar (Rijswijk) aan te wijzen als bestuurlijk eigenaar werklocaties in de bestuurscommissie Economisch Vestigingsklimaat. 2. Ter besluitvorming in de bestuurscommissievergadering van 22 november 2018, de projectaanvragen voor financiële ondersteuning uit de bijdrageregeling EV samen met de betreffende gemeenten verder uit te werken voor a. een bijdrage voor proceskosten in het opstellen of (liever nog) uitvoeren van een Gebiedsvisie voor complexe werklocaties; b. een bijdrage voor proceskosten voor het verbeteren van kwaliteit (inclusief verduurzaming) en organisatiegraad van ondernemers op bedrijventerreinen, in aanvulling op subsidiebudgetten van de provincie Zuid-Holland; c. een incidentele investeringsbijdrage voor een kwalitatieve impuls in economische vernieuwing/innovatie, die bijdraagt aan de doelstellingen van de Strategie Werklocaties en zonder een bijdrage vanuit de MRDH moeilijk/niet van de grond komt. 3. Conform bijgevoegde conceptbrief een positief advies te geven aan de gemeente Zoetermeer inzake de wijzigingen in de bestemmingsplannen van de bedrijventerreinen Nutrihage en Dwarstocht. Inleiding De MRDH stelt samen met de 23 regiogemeenten een nieuwe Strategie Werklocaties op. Deze strategie biedt een samenhangende aanpak van kwaliteit en marktevenwicht, biedt kaders in regionale afstemming en geeft de regiogemeenten richting en ondersteuning in hun eigen aanpak van werklocaties. De Strategie Werklocaties is nog in voorbereiding en zal worden aangeboden aan de BCEV van 22 november 2018, en vervolgens het AB van 14 december. In de aanloop daarnaar toe liggen aan de BCEV van 27 september de volgende onderwerpen voor: A. Voorstel bestuurlijk eigenaar Armand van de Laar (Rijswijk). B. Invulling bijdrageregeling voor werklocaties. C. Adviesaanvragen Zoetermeer bedrijventerreinen Nutrihage en Dwarstocht. A. Voorstel bestuurlijk eigenaar Armand van de Laar (Rijswijk) Evenals de voorafgaande bestuursperiode wordt voor de nieuwe termijn in de BCEV van de MRDH voor een aantal beleidsterreinen een bestuurlijk eigenaar gekozen. Deze eigenaar is het bestuurlijk aanspreekpunt binnen en buiten de BCEV voor dat specifieke werkterrein. Het is geen formele rol, maar de bestuurder is wel betrokken bij het voorbereiden en inbrengen van agendapunten, en de Adviescommissie van raadsleden (ACEV). Voor de nieuwe bestuursperiode staat sowieso de nieuwe Strategie Werklocaties op de rol. Aansluitend bestaat de ambitie in 2019 een uitvoeringsagenda op te stellen, en zullen 1

2 periodiek nieuwe adviesaanvragen, financiële bijdragen en voortgangsberichten volgen. Voor de rol van bestuurlijk eigenaar is uitgekeken naar een wethouder economie van een (middel)grote gemeente waar zowel detailhandel, kantoren als bedrijventerreinen actuele thema s zijn en die tijd beschikbaar wil maken voor deze rol. Uit voorbespreking is naar voren gekomen dat dhr. Armand van de Laar (Rijswijk) bereid is deze rol op zich te nemen. B. Invulling bijdrageregeling Economisch Vestigingsklimaat voor werklocaties; Parallel aan de Strategie Werklocaties wordt financiële ondersteuning aan de regiogemeenten voorbereid in het kader van de Bijdrageregeling Economisch Vestigingsklimaat MRDH. In de BCEV van 27 september worden wel de bestedingsdoelen en de voorlopige projectenlijst vastgesteld. Na nadere uitwerking van deze voorstellen, legt MRDH deze als complete aanvragen voor aan de BCEV van 22 november. In de eerste helft van 2018 zijn de beleidsdoelen van de financiële bijdragen van de MRDH ambtelijk besproken en is uitgevraagd voor welke projecten de regiogemeenten een bijdrage willen ontvangen van de MRDH. Hieruit zijn onderstaande bestedingen naar voren gekomen, die volledig aansluiten op de opgaven, visie en aanpak in de Strategie Werklocaties. 1. Een bijdrage voor proceskosten in het opstellen of (liever nog) uitvoeren van een Gebiedsvisie voor complexe werklocaties. De regiogemeenten in de MRDH vinden de kwalitatieve match tussen vraag en aanbod van groot belang. Kwalitatieve versterking is noodzakelijk en op enkele (vooral grootstedelijke) locaties kan dit leiden tot toevoegingen aan de voorraad. De regiogemeenten ontwikkelen daartoe op locaties met ingrijpende veranderingen een gebiedsvisie over aanwezige doelgroepen en gewenste kwalitatieve ontwikkelrichting. Kwaliteitsverbetering van bestaande voorraad vraagt een actieve overheid, die in contact met eigenaren en bereid is te investeren in samenwerking en concrete zaken zoals bereikbaarheid en buitenruimte. Voor dergelijke initiatieven is een bijdrage vanuit de MRDH mogelijk. 2. Een bijdrage voor proceskosten voor het verbeteren van kwaliteit (inclusief verduurzaming) en organisatiegraad van ondernemers op bedrijventerreinen, in aanvulling op subsidiebudgetten van de provincie Zuid-Holland. Het is duidelijk dat voor het verbeteren van kwaliteit op terreinen (inclusief investeringen in verduurzaming) de gemeenten een faciliterende rol hebben. Als de samenwerking groeit en koplopers worden geholpen, kunnen initiatieven uitgroeien en aanspraak maken op subsidies van provincie Zuid-Holland (subsidieregeling Planvorming en subsidieregeling Energie) en Rijk. Die rol kost de gemeenten echter veel tijd. Mogelijk kunnen parkmanagement-organisaties daar een rol in spelen. 3. Een incidentele investeringsbijdrage voor een kwalitatieve impuls in economische vernieuwing/innovatie, die bijdraagt aan de doelstellingen van de Strategie Werklocaties en zonder een bijdrage vanuit de MRDH moeilijk/niet van de grond komt. Ook voor concrete investeringen zijn bijdragen mogelijk. Dan gaat het dus niet om proceskosten maar een bijdrage aan een economische innovatie op een werklocatie, die bijdraagt aan kwaliteit en marktevenwicht. Voor iedere projectaanvraag geldt dat uit de beschikbare middelen van de MRDH alleen een bijdrage wordt vrijgemaakt indien er geen andere subsidiemogelijkheden zijn en het project verzekerd is van gemeentelijke inzet, financiering en prioriteit. Hierbij ligt de focus op het uitvoeren van plannen, en minder op vooronderzoek en analyse. 2

3 Voor bovenstaande bestedingsmogelijkheden zijn de onderstaande conceptprojectaanvragen bekend. Deze worden in oktober verder uitgewerkt tot volledige aanvragen. In die periode kunnen ook andere projecten die passen binnen de bestedingsdoelen nog worden toegevoegd. 1. Vervolgaanpak Rivium (Capelle aan den IJssel) Het kantorengebied Rivium in Capelle aan den IJssel heeft een van de hoogste leegstanden van Nederland. Om dit te veranderen is een aantal onderzoeken uitgevoerd, die onder andere mogelijk zijn gemaakt door een bijdrage van de MRDH. Op basis hiervan is vorig jaar het Gebiedspaspoort vastgesteld en zijn vele ontwikkelaars actief uitgedaagd om te komen met vernieuwende plannen. Het Gebiedspaspoort en de dialoog met ontwikkelaars is gelukkig een zeer succesvolle aanpak gebleken en de initiatieven stapelen zich op. Het is zelfs zo succesvol dat de gemeente Capelle aan den IJssel nu de noodzaak voelt meer structuur aan te brengen. Het woud van verschillende initiatieven zal middels een verdieping van het Gebiedspaspoort in goede banen worden geleid. Capelle aan den IJssel heeft als gemeente namelijk meer werkplaatsen dan beroepsbevolking. Een goede ontwikkeling van dit gebied is daarom van majeur regionaal belang voor de werkgelegenheid van de gehele MRDH regio. Het gaat daarbij om het creëren van een gezonde balans tussen werken en wonen, met name in de uitvoering van de transformatie van deze complexe kantorenlocatie naar een aantrekkelijk woon- en leefklimaat. Er zijn talloze initiatieven gekomen op het eerste gebiedspaspoort en het is van groot belang dat er hier tevens een goede procesbegeleiding op komt om zo hier echt zinvolle meters mee te kunnen maken. De gemeente investeert flink in dit proces, de uitvoering en op de begeleiding. De kosten voor deze uitwerking zijn geraamd op ,- voor Na meer specifieke uitwerking daarvan verzoekt de gemeente de MRDH om een cofinanciering van 50 procent. Bart de Boer 2. Herijken toekomstvisie en ontwikkelkaders voor deelgebieden van Plaspoelpolder (Rijswijk) De toekomstvisie Plaspoelpolder (PPP) is aan vernieuwing toe vanwege de uitdagingen van de kantorenleegstand en de herstructurering van het bedrijfsmatig vastgoed. Directe aanleidingen zijn: - Het vertrek van Shell uit Kesslerpark. Inmiddels is daar d.m.v. regionale samenwerking een voorkeursscenario ontwikkeld dat niet past binnen de huidige en door de gemeenteraad vastgestelde beleidskaders en bestemmingsplan. - Onderzoeken naar kantoren- en bedrijventerreinmarkt (STEC en Ecorys), op grond waarvan er minimaal nog eens m2 kantoren van de markt moeten worden gehaald, bovenop de bijna m2 die al in meer of mindere mate in de planning zit van gemeente Rijswijk. Het gaat dan over transformatie naar woningen, maar ook andere functies zoals hotels. Belangrijk is dat we moet tegelijkertijd rekening worden gehouden met een (groeiend) tekort aan bedrijfsmatig vastgoed. Wat is er nodig om een herijking van de toekomstvisie PPP en ontwikkelkaders te maken. - Bestuurlijke commitment: uiteindelijk gaat de gemeenteraad erover. - Maatschappelijk draagvlak: de grenzen van de toekomstvisie PPP zijn mede vormgegeven door participatie en zienswijze uit de samenleving. 3

4 - Meten is weten. Denk daarbij aan verkeer, milieu, stedenbouwkundige verkenningen. - Aanpassing van beleid en andere stukken: bestemmingsplan (verbreding reikwijdte), toekomstvisie, parkeerbeleid, hoogtevisie. - Gemeenschappelijke investeringen in het openbaar gebied. - Projectmanagement en procesbegeleiding van o.a. de participatie met stakeholders. Na herijking van de toekomstvisie PPP als geheel, zal deze vervolgens voor deelgebieden naar ontwikkelkaders verder worden uitgewerkt. Na het havengebied is de logische volgende het gebied verblijven met een toponsluiting/ kantorenstrook, dit i.v.m. vertrek van Shell uit Kesslerpark. De gemeente betrekt daarbij niet alleen de lokale stakeholders maar ook de partners van het convenant rondom Shell. De kosten voor externe ondersteuning voor het opstellen van een visie en het bespreken met omgevingspartijen, bedragen ca voor Na meer specifieke uitwerking daarvan verzoekt de gemeente de MRDH om een cofinanciering van 50 procent. Sandra de Waart 3. Verduurzaming Bedrijventerrein Heron (Pijnacker-Nootdorp) Het bedrijventerrein Heron is een nieuw terrein dat op dit goed moment loopt qua verkoop van kavels. De ondernemers zijn georganiseerd en zetten Ericis in voor het uitvoeren van Parkmanagement. Het bedrijventerrein is modern en eigentijds en zet op dit moment stappen in de verduurzaming. Daarom is er met ondernemers een duurzaamheidscommissie op het bedrijventerrein opgezet. De commissie is continu bezig met het zoeken naar de juiste mix van duurzaamheidsmaatregelen en vervolgstappen. In 2017 heeft het bedrijventerreinen een duurzaamheidsonderzoek uitgevoerd. In 2018 is het initiatief zonnepanelen op bedrijfsdaken opgepakt en zijn bij meerdere bedrijven panelen geplaatst. Het idee is om ook de omgeving te betrekken wanneer het gaat om duurzame energie (Glastuinbouwgebied Noukoop & en woongebieden). Aanpak 2019 Onderzoek / verkenning naar verdere verduurzaming van het bedrijventerrein, wordt uitgevoerd door onder andere parkmanagement Ericis en B+. De insteek is om op termijn te komen tot een energieneutraal bedrijventerrein. Kosten 2019 en gewenste bijdrage MRDH De gemeente verwacht dat de totale kosten ongeveer ,- gaan bedragen. Na meer specifieke uitwerking daarvan verzoekt de gemeente de MRDH om een cofinanciering van 50 procent. Marc Wiese 4. Organisatiegraad ondernemers Bedrijventerrein de Boezem (Pijnacker- Nootdorp) Het bedrijventerrein de Boezem bestaat uit een reeds bestaand bedrijventerrein (Boezem- West) én een nieuw uit te geven bedrijventerrein (Boezem-Oost). De organisatiegraad op Boezem-West is op dit moment gerealiseerd in een vereniging. Deze wordt gerund door de ondernemers zelf, er wordt geen professioneel parkmanagement ingezet. Boezem West bestaat reeds een dertigtal jaar. Het terrein ontwikkelt zich op enkele vlakken negatief en die trend willen we doorbreken. Voor Boezem West wordt nu een startnotitie opgesteld. Deze startnotitie moet, in een goede samenwerking tussen de publieke 4

5 en private partijen, concrete bouwstenen opleveren voor de verdere ontwikkeling en toekomstbestendigheid van het bedrijventerrein. Voor de planvorming is een subsidie aangevraagd bij de provincie, maar is afgewezen vanwege het bereiken van het subsidieplafond. Daarom is bij de MRDH een verzoek ingediend voor een bijdrage uit de bijdrageregeling. Boezem-Oost is een nieuw bedrijventerrein waar formeel nog geen ondernemersorganisatie aanwezig is. Het idee is dat dit vanuit en in samenwerking met de vrijwillige ondernemersvereniging vanuit Boezem-West wordt opgepakt. Het doel van het project is: Versterken organisatiegraad Boezem West Ontwikkelen ondernemersorganisatie Boezem Oost Stimuleren van samenwerking tussen deze twee bedrijventerreinen Aanpak 2019 In 2019 richt de aanpak zich op: Vertrekpunt is de startnotitie die nu wordt opgesteld Professionaliseren/ versterken organisatiegraad Boezem-West en inzicht in de economische vitaliteit van het terrein; Activeren van bedrijven op de bedrijventerreinen. Verkennend onderzoek kwartiermakerschap door parkmanagement organisatie (aanjagen) Boezem-Oost Realiseren van een ondernemersorganisatie Boezem-Oost en deze koppelen aan Boezem-West De totale kosten voor de (plansubsidie) startnotitie en de ontwikkeling en versterking van de organisatiegraad zijn geraamd op ,-. Na meer specifieke uitwerking daarvan verzoekt de gemeente de MRDH om een cofinanciering van 50 procent. De overige kosten worden door gemeente en ondernemers opgebracht. Marc Wiese 5. Pilot Gebiedspaspoort Zichtenburg (Den Haag) De gemeente Den Haag heeft voor de toekomst van de binnenstedelijke bedrijventerreinen de volgende drie ambities: vernieuwen van de bedrijventerreinen, toevoegen kleinschalige bedrijfshuisvesting op de bedrijventerreinen en energieneutrale bedrijventerreinen. In vervolg op deze ambities en initiatieven vanuit Zichtenburg, heeft de pilot Zichtenburglaan de volgende doelstellingen: a. Inventariseren van de bereidheid van de verschillende eigenaren van het vastgoed op de Zichtenburglaan en bij het bestuur van ZKD, om over te gaan tot integrale herontwikkeling van de Zichtenburglaan; b. Het opstellen van een gebiedspaspoort/ontwikkelingsvisie voor de Zichtenburglaan waarin de randvoorwaarden voor een integrale en duurzame herontwikkeling worden beschreven. c. Het maken van een massastudie inclusief visuele weergave van een mogelijke herontwikkeling van de Zichtenburglaan. Deze drie onderdelen van de pilot geven duidelijkheid over de mogelijkheden tot een integrale en duurzame herontwikkeling van de Zichtenburglaan, inclusief een forse toevoeging van duurzame vierkante meters schakelbare, kleinschalige en betaalbare bedrijfshuisvesting. 5

6 De totale kosten voor de pilot worden geschat op ,-. Na meer specifieke uitwerking daarvan verzoekt de gemeente de MRDH om een cofinanciering van 50 procent. Gerard Kroon 6. Gebiedsvisie bedrijventerrein Oost in Barendrecht Bedrijventerrein Oost in Barendrecht grenzend aan het spoor/station is van oudsher een bedrijventerrein gericht op de AGF-sector. De ambitie is om het deel van het bedrijventerrein gelegen nabij het station in samenwerking met de ondernemers en betrokken partijen organisch te transformeren naar een modern bedrijventerrein met nieuwe (gemengde) functies. Met als doel een aantrekkelijk gebied te creëren. Gezien de ligging van het bedrijventerrein aan het spoor (Oude Lijn) mede in relatie tot de Stedenbaan wordt onder andere de optie wonen nabij het spoor als kansrijk geacht. Om inzichtelijk te krijgen wat de mogelijkheden zijn,wordt een gebiedsvisie opgesteld. Om tot de gewenste visie te komen vinden de volgende drie fases plaats: 1) inventarisatie en analyse 2) informatie verwerken tot scenario s en 3) het samenbrengen van deze informatie in een gebiedsvisie. De gebiedsvisie wordt een wervend document met heldere kaders voor ontwikkeling van het gebied. De totale kosten voor het uitvoeren van de Gebiedsvisie zijn geraamd op Na meer specifieke uitwerking daarvan verzoekt de gemeente de MRDH om een cofinanciering van 50 procent. Jurriën van den Berg C. Adviesaanvragen Zoetermeer bedrijventerreinen Nutricia Terrein en Dwarstocht Hoewel de MRDH met de 23 regiogemeenten de Strategie Werklocaties nog uitwerkt, zijn op 3 september vanuit de gemeente Zoetermeer 2 adviesaanvragen ontvangen. De provincie Zuid-Holland vraagt namelijk nadrukkelijk om regionale afstemming. De MRDH heeft daarom regionale afstemming georganiseerd inzake twee beoogde functiewijzigingen naar wonen van nog lege kavels op de bedrijventerreinen Nutrihage en Dwarstocht.. Formeel is de nieuwe aanpak rondom dergelijke transformaties nog niet vastgesteld, maar Zoetermeer heeft aangegeven geen bezwaar te hebben tegen het gebruik van het (concept) instrumentarium. Andere afspraken voor dergelijke adviesaanvragen zijn er niet. Op 10 september heeft ambtelijke afstemming plaatsgevonden. Daarbij de afweging gemaakt zoals onderstaand omschreven, op basis van de 2 adviesaanvragen. Zoetermeer heeft adviesaanvragen ingediend over het voornemen om de bestemming van de bedrijventerreinen Nutrihage en Dwarstocht te wijzigen naar wonen. Hierbij wordt voorgesteld dat Bestuurscommissie Economisch Vestigingsklimaat van de MRDH hiermee instemt. Hieronder staan de beweegredenen. De Visie Ruimte en Mobiliteit van de provincie Zuid-Holland schrijft in artikel voor dat bij transformatie van bedrijventerreinen naar een andere bestemming compensatie achterwege kan blijven als er: regionale afstemming heeft plaatsgevonden en hieruit is gebleken dat na transformatie voldoende bedrijventerrein in de regio beschikbaar zal blijven afgezet tegen de kwantitatieve en kwalitatieve behoefte. 6

7 In dit kader heeft Zoetermeer de MRDH gevraagd om in te stemmen met het uitblijven van compensatie voor de transformatie van een gedeelte van de terreinen Nutrihage en Dwarstocht in Zoetermeer. Daarvoor zijn adviesaanvragen aangeleverd waaruit onderstaande blijkt: Binnen Zoetermeer blijft na deze transformaties nog circa 10 hectare nieuw uit te geven kavels op diverse bedrijventerreinen beschikbaar. Additioneel is er specifiek nog ruimte op het Dutch Innovation Park voor ICT-cluster gerelateerde bedrijvigheid, en wordt binnenkort 3,7 hectare extra ruimte toegevoegd doordat een baggerdepot van functie verandert. Voor de komende jaren is volgens onderzoek van Zoetermeer (Stec, 2015) nog maximaal 8 hectare nodig. De terreinen zijn leeg, er hoeven geen bedrijven te worden verplaatst om de transformatie mogelijk te maken. In het onderzoek van de MRDH (Ecorys, 2018) zijn beide terreinen al niet meer als beschikbaar aanbod meegenomen. Uit dat onderzoek blijkt een tekort aan terreinen voor meer stedelijke bedrijvigheid (werkmilieu klassiek kleinschalig ) in de Haagse regio. Die vraag concentreert zich echter in en direct nabij Den Haag, waardoor Nutrihage en Dwarstocht geen rol vervullen als regionale opvangcapaciteit. Voor de overige terreinen van Zoetermeer (waaronder Zoeterhage) wordt een strategie ontwikkeld inclusief kansen voor pilots, verdichting, vermenging op bestaande terreinen en nieuwe woon-werk milieus. Doel is om bedrijvigheid en werkgelegenheid in Zoetermeer te blijven huisvesten. Bij het opstellen van deze strategieën zal ook de marktsituatie in de Haagse regio en de mogelijkheid om te voorzien in regionale behoefte meegenomen worden in de afwegingen. Indien nodig wordt in subregionaal verband bekeken hoe Haagse ondernemers (elders) in Zoetermeer huisvesting kunnen vinden. Geadviseerd wordt dit in samenwerking met Businesspark Haaglanden en Steenworp te doen. Bij dergelijke adviesaanvragen is de hoofdgedachte van de bestuurscommissie dat in het belang van het behoud van stedelijk en (sub)regionaal economisch vestigingsklimaat, een adequate inhoudelijke onderbouwing noodzakelijk is om tot een positief regionaal advies te komen over een gewenste transformatie. Daarom is naar de samenstelling en het belang van het terrein zelf, de kansen voor behoud & menging en de samenhang met andere terreinen binnen het betreffende werkmilieu (binnen het betreffende marktgebied) gekeken. De uiteindelijke uitkomst van deze regionale afstemming is positief. Na transformatie blijft er voldoende van dit type bedrijventerrein in het lokale verzorgingsgebied beschikbaar, afgezet tegen de kwantitatieve en kwalitatieve behoefte. Door de afstand tot Den Haag lijkt Zoetermeer een beperkte rol te hebben in het regionale tekort aan het werkmilieu klassiek kleinschalig. Toch benadrukt de MRDH dat van Zoetermeer wel inspanning wordt gevraagd om daar een bijdrage aan te leveren. Geadviseerd wordt dit in samenwerking met Businesspark Haaglanden en Steenworp te doen. Daarom wordt aan de bestuurscommissie van de MRDH voorgesteld dat afgezien kan worden van compensatie. 7