ARBEIDSMARKTMONITOR Regio Twente / POWI Uitgave 6 van 2012

Transcriptie

1 ARBEIDSMARKTMONITOR Regio / POWI Uitgave 6 van 2012 Gedegen opleiding voldoende voor vinden baan De arbeidsmarkt wordt steeds veeleisender en in de huidige kenniseconomie is een diploma dan ook essentieel. Het aandeel laaggeschoold werk is gelijk gebleven met voorgaande jaren, er heeft echter wel een verschuiving plaatsgevonden van medewerkers die deze plaatsen invullen. Nog altijd zien we hoger opgeleid personeel op lager geplaatste functies. Mede daardoor neemt het aandeel laaggeschoolden en het aandeel zonder startkwalificatie onder werkloze jongeren toe. Onder een startkwalificatie verstaan we een diploma op HAVO, VWO of MBO niveau 2 of hoger. Meest kansrijke posities naar werk worden onder (werkloze) jongeren met een MBO opleiding ingenomen door jongeren met een opleiding op niveau 3 en 4. Cijfers in de regio tonen aan dat de geregistreerde werkloosheid onder jongeren in mei weliswaar gedaald is met 5,3% (naar 2.244) ten opzichte van vorige maand. Op jaarbasis zien we echter een toename van maar liefst 12,4% (van mei 11 totaal naar mei 12 totaal 2.244). Regio ondersteunt en coördineert, onder regie van het POWI, een aantal grotere en kleinere arbeidsmarkt projecten. Voorbeelden van dergelijke projecten zijn: Doorleren Loont en het Leer Werk Loket (zie special van deze maand). Een deel van deze projecten leidt tot directe scholing of plaatsing van werklozen (of met werkloosheid bedreigde) inwoners van. Een juiste afstemming tussen opleidingen en arbeidsmarkt wordt steeds belangrijker. Patrick Welman lid van het Platform Onderwijs, Werk en Inkomen (POWI): Ik ben zeer verheugd over de wijze waarop we als Regio anticiperen op de ontstane problematiek onder jongeren. Met behulp van verschillende initiatieven en projecten kunnen we ze een helpende hand bieden. Verder blijkt uit de arbeidsmarktmonitor: Het aantal geregistreerde werklozen (NWW: Niet Werkende Werkzoekenden) daalt seizoensmatig nog licht in (-1,3%): in april en in mei (In van in april naar in mei). Aantal personen met een WW uitkering in daalt licht deze maand met 0,3% van naar Op jaarbasis een grote toename van 18,8% in (landelijk een stijging van 14,7% van naar personen); Aantal starters in stijgt ten opzichte van dezelfde maand vorig jaar van 199 vorig jaar naar 206 nu ( een daling van naar 3.498). Toelichting: De Maandelijkse Arbeidsmonitor van de Regio is gemaakt in opdracht van het POWI (Platform Onderwijs Werk en Inkomen). Tussen bekend worden van data en het verschijnen van de monitor zit de verwerkingstijd van cijfermatige informatie. De arbeidsmarktmonitor is gevuld met cijfers van eind afgelopen maand. Reacties op deze editie kunt u mailen naar: e.denobel@regiotwente.nl Colofon: Samenstelling en coördinatie: E. De Nobel (Regio ) Meegewerkt hebben: P. Kuiper (gemeente Almelo J. Irtürk (UWV Werkbedrijf), M. Locht (UWV WERKbedrijf), P. Winkelhorst (Stadsbank Oost-), B. Bakker-Mulder (gemeente Hengelo en ROZ W. de Jong en H. Seker (gemeente Hengelo), H. te Walvaart en P. Mollink (Regio ) Ambtelijk opdrachtgever: T. Windmulder (Regio ) Bestuurlijk opdrachtgever: P. Welman (lid Platform Onderwijs en Inkomen POWI) Arbeidsmarktmonitor Regio 1

2 Ontwikkeling werkloosheid (NWW, percentage van de beroepsbevolking) NWW percentage ontwikkeling 10,0% 9,0% 8,0% 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% jan-07 mei-07 sep-07 jan-08 mei-08 sep-08 jan-09 mei-09 sep-09 jan-10 mei-10 sep-10 jan-11 mei-11 sep-11 jan-12 mei-12 Het werkloosheidspercentage komt niet voort uit een daling of stijging van de totale beroepsbevolking maar uit het aantal werklozen. In is het aantal werklozen gedaald van naar Het landelijke NWW percentage is per eind mei 6%. Dit was eind april ook 6%. De huidige markt maakt prognoses enorm lastig. De iets grotere schommelingen in ten opzichte van zijn deels seizoensmatig bepaald. Daarbij kent door een sterke vertegenwoordiging van technische sectoren ook nog een sterke afhankelijkheid van conjuncturele schommelingen. De verwachting dat nu en in de komende maanden het werkloosheidspercentage in iets terug zal lopen lijkt deels te kloppen. Dit heeft met het eerder genoemde seizoensmatige karakter van werkzaamheden te maken. De daling die we zien is echter te gering en geeft een negatieve voorspelling weer voor de rest van het jaar. Zeker als we nog meetellen dat er straks een grote stroom schoolverlaters de arbeidsmarkt op gaat komen. Arbeidsmarktmonitor Regio 2

3 Werkloosheid NWW percentage ontwikkeling 10,0% 9,0% 8,0% 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% jan-10 apr-10 jul-10 okt-10 jan-11 apr-11 jul-11 okt-11 jan-12 apr-12 laat deze maand wederom een daling zien, namelijk -1,3%. Voor zien we ook een daling namelijk -2,3%. In cijfers hebben we het dan in over een daling van in april naar in mei en in over een daling van in april naar in mei. praktijk dan ook veelal definitief verloren voor de bouwsector. Eind 2011 stonden bij het UWV Werkbedrijf landelijk niet werkende werkzoekenden (NWW) ingeschreven, bijna (-3,5%) minder dan eind Bij jongeren heeft de werkloosheid veelal een kortdurend karakter, echter de groep jarigen en laagopgeleiden zijn vaker langdurig werkloos. Een zorgelijke ontwikkeling is verder dat nadat in 2009 de kortdurende werkloosheid sterk was gestegen, tussen 2009 tot 2011 vooral het aantal langdurig werklozen toegenomen. Op de langere termijn hangt de hoogte van het aantal werklozen zeer nauw samen met economische ontwikkelingen in en. Ook de ontwikkeling in buurlanden en de rest van Europa zijn uiteraard van groot belang. Op de langere termijn levert de uitstoot van personeel uit de bouwsector problemen op. De sector verwacht een sterk negatief effect op de instroom in de vervangingsvraag de komende jaren. Deze ontstaat zowel door vertrek van personeel naar pensioen als ook door vertrek van werkenden uit de sector naar ander werk. Deze laatste groep blijkt in de Arbeidsmarktmonitor Regio 3

4 Jeugdwerkloosheid (tot 27 jaar) De jeugdwerkloosheid in is relatief laag ten opzichte van ons omringende landen en de rest van Europa. Voor kunnen bij gebrek aan voldoende CBS cijfers alleen NWW percentages voor jongeren vergeleken worden met het landelijke beeld. Het werkloosheidspercentage voor jongeren is in met 5,3% gedaald deze maand, namelijk van in april naar in mei. In zien we een bijna identieke daling namelijk 4,9% van in april naar in mei. Echter op jaarbasis zien we in een stijging van het werkloosheidspercentage voor jongeren van maar liefst 12,4% (dit is in een daling van 0,1%). Jongeren staan over het algemeen kort als werkloos geregistreerd. De toename van het aantal werkloze jongeren is onder ander het gevolg van aflopende contracten en het momenteel niet direct voorhanden zijn van ander (tijdelijk) werk. feb '09 apr '09 juni '09 aug '09 okt '09 dec '09 feb '10 apr '10 juni '10 aug '10 okt '10 dec '10 feb '11 apr '11 juni '11 aug'11 okt'11 dec'11 feb'12 apr ' Er komen steeds meer werkzoekende jongeren en de trends ten aanzien van bijvoorbeeld langere flexibele contracten maken het, ook zeker voor deze groep werkzoekenden, niet makkelijker. Het momenteel niet doorzetten van de verwachte seizoensdaling maakt dat ook de groep jongere werklozen verder onder druk komt te staan. Naar beroepsgroep en naar opleidingsniveau neemt het overgrote aandeel laaggeschoolden en het aandeel zonder startkwalificatie onder werkloze jongeren verder toe. Meest kansrijke posities naar werk worden onder (werkloze) jongeren met een MBO opleiding ingenomen door jongeren met een opleiding op niveau 3-4. Arbeidsmarktmonitor Regio 4

5 Vacatures naar sectoren, aantal vacatures per arbeidsplaatsen Schatting vacaturemarkt (openstaande vacatures) 2011 vergelijkbaar kwartaal 2012 lopend kwartaal Landbouw Industrie Bouwnijverheid Handel Vervoer en opslag Horeca Informatie & communicatie Fin. instellingen Verhuur & ov. zak. dienstverl. Advies & onderz. (zak. dienstverl.) Openbaar bestuur Cultuur, sport & recreatie Onderwijs Gezondheids- en welzijnszorg Ov. dienstverlening De economische groei in en ook in is beperkt en onzeker. Dit werkt ook uit in een beperkte arbeidsmobiliteit (van werk naar werk) en daarmee ook een teruglopend aantal vacatures. In zien we al vanaf 2009 het aantal vacatures teruglopen. In vergelijk met begin 2009 is het aantal vacatures in de sector openbaar bestuur sterk terug gelopen van ! Dit, voor een grote werkgelegenheidssector lage aantal komt voort uit een hele lage vacaturegraad (aantal vacatures per 1000 werknemers = 9 ipv 35 in 2009). Dit lage aantal is sinds het bereiken ervan in 2010 ook niet veranderd. Door de bezuinigingen van nu hebben we ook geen zicht op een terugkeer naar het oude vacaturegraad niveau. Het herstel van begin 2011 is alweer teniet gedaan vanaf eind 2011 tot op heden. We zijn op dit moment ongeveer terug op het begin van 2010 met, zoals al benoemd, als negatief verschil dat we nu een verdere daling zien en geen (lichte) stijging van het totale aantal vacatures. Het verdere vergroten van flexibiliteit in arbeidsmarktcontracten, maakt dat werkenden in vaste banen minder snel van baan wisselen en biedt aan nieuwkomers en reintegratieklanten weinig baan- en bestaanszekerheden. In zien we dat het aantal vacatures in de industrie de laatste twee kwartalen een daling laat zien. Bouwnijverheid vacatures blijven op jaarbasis dalen van 16 naar 13 per 1000 arbeidsplaatsen en zijn ten opzichte van 2009 vrijwel gehalveerd (destijds nog 22). Verder zien we een lichte daling in het aantal vacatures in de handel, zijn vacatures in de sector vervoer en opslag redelijk stabiel en zijn de vacatures in de horeca gedaald over een jaar genomen (van 25 naar 23 per 1000 arbeidsplaatsen). Als positief punt kunnen we noemen dat het aantal vacatures voor de financiële dienstverlening is gestegen van 109 naar 135; dit is +24%), helaas is deze sector in zijn geheel niet groot in. Arbeidsmarktmonitor Regio 5

6 Lopende WW Uitkeringen Het landelijke aantal WW uitkeringen is in mei gedaald van naar een daling van 0,4%. Als we echter over een heel jaar gaan kijken zien we een stijging van maar liefst 14,7% op landelijk niveau. Naast het seizoenspatroon laat de grafiek zien dat het aantal WW uitkeringen zich in nog altijd ongunstiger ontwikkeld dan in. Ook op jaarbasis is in het aantal WW uitkeringen gestegen namelijk met 18,8% (mei 2011 mei 2012). De laatste maand is in echter een zeer kleine daling van WW waarneembaar van 0,3% (landelijk 0,4% daling). Het verloop van het aantal WW uitkeringen kent een sterke relatie met de kortdurende (frictie) werkloosheid. Hierdoor treedt een feb-09 apr-09 jun-09 aug-09 okt-09 dec-09 feb-10 apr-10 jun-10 aug-10 okt-10 dec-10 feb-11 apr-11 jun-11 aug-11 okt-11 dec-11 feb-12 apr sterke seizoenswerking op. De daling die we in voorgaande jaren zagen optreden in de lente blijft voor nu nog altijd uit. Door de economische verslechtering zullen minder mensen na ontslag of na beëindiging van een tijdelijke baan werk kunnen vinden. Naast het optreden van de seizoenspiek zal dus ook vanuit ontslagwerkloosheid het beroep op WW uitkeringen toenemen. In lijn met de eerder gestelde prognose is het aantal lopende WW uitkeringen in tot eind mei nog altijd (mei 2011 waren dat er 9.739). Een jaarstijging van bijna 19% (18,8%). Arbeidsmarktmonitor Regio 6

7 WWB (excl WIJ vanaf juli 2010) Jan '09 April Juli Okt Jan '10 April Juli Okt Jan'11 April Juli Okt jan '12 April lijkt nog altijd de landelijke WWB-trend te volgen echter de se cijfers zijn momenteel niet compleet. In juli 2010 wordt het effect geregistreerd van de afsplitsing van jongeren tot 27 jaar (WIJeffect). Van mei 2011 tot mei 2012 is het aantal WWB uitkeringen toegenomen met 2,2%.De maandstijging van april 2012 naar mei 2012 laat een stijging van 0,3% zien. De landelijke WWB lijn laat ook nog altijd een lichte stijging zien, deze loopt in ieder geval tot eind 2011 in lijn met de Twentse ontwikkeling. Onder invloed van de stijgende werkloosheid is te verwachten dat het aantal WWB uitkeringen verder zal stijgen. WWB < 27 jaar Jan '10 Apr Jul Okt Jan '11 De cijfers voor zijn (nog) niet bekend vanaf januari, de cijfers voor zijn voorlopig. Apr Jul okt Jan '12 Apr Arbeidsmarktmonitor Regio 7

8 Special: Leer Werk loket In het Leerwerkloket werken het Werkplein en het ROC van samen om een goede verbinding tussen arbeidsmarkt en onderwijs tot stand te brengen. Het LWL (Leerwerkloket ) werkt aan deze doelstelling door het geven van advies en informatie over hoe leren en werken gecombineerd kunnen worden. Strategische keuzes van het LWL : Het LWL heeft een belangrijke, herkenbare positie binnen de dienstverlening van de partners (de drie O s) in het bestuurlijke Platform Onderwijs Werk en Inkomen (POWI) op en rond de Werkpleinen. In het POWI zijn de 14 Twentse gemeenten, UWV, ROC van, Saxion Hogeschool en MKB /VNO-NCW vertegenwoordigd. Het LWL functioneert als verbindende schakel in de netwerkstructuur van onderwijs en arbeidsmarkt. Het LWL is een integraal onderdeel van het totale dienstenpakket van de Werkpleinen in. Er wordt steeds gezocht naar integratie met andere initiatieven, organisaties of loketten op het gebied van leren en werken. Hierbij wordt gestreefd de effectiviteit en efficiëntie in de publieke dienstverlening op het gebied van werk en scholing te verhogen voor werkgevers, werknemers en werkzoekenden. Binnen het LWL wordt ingezet op verdere vormgeving van de integrale werkgeversbenadering met name vraaggestuurde dienstverlening bieden aan klanten. Hierbij zijn de behoeften van werkgevers en de afstemming vraag en aanbod op de regionale arbeidsmarkt leidend. Regionale Arbeidsmarkt: Van oudsher kent een sterke textiel- en maakindustrie. De textielindustrie ging ongeveer 30 jaar geleden verloren en die gevolgen zijn nog altijd voelbaar. krijgt, door de vergrijzing, al snel te maken met een daling van de beroepsbevolking en daarmee gepaard gaande problemen in het personeelsbestand voor bedrijven en instellingen in deze regio. Groot risico is dat naast de vergrijzing er een mismatch ontstaat tussen de vraag naar goed geschoolde werknemers en de opleidingen die jongeren momenteel volgen. Werkgeversbenadering: Uitgangspunt is dat de werkgever wordt bediend bij het verhelpen van personele knelpunten. Kwaliteit en a perfect fit met de vraag is doorslaggevend voor vertrouwen en duurzaam partnership. Door bundeling van kennis en netwerken ontstaat goed zicht op de vraag en kan snel en adequaat worden geleverd. Ook samenwerking met EZ afdelingen van gemeenten en bijvoorbeeld de KvK is van belangrijke en toegevoegde waarde. Deze partijen hebben zicht op wensen van ondernemers, verlenen diensten aan bedrijven en organisaties en krijgen signalen over mogelijke personele knelpunten. Levering van diensten: Bedrijven hebben te maken met werving en instroom van personeel, het opleiden van personeel en door- en uitstroom van personeel. Door in te zetten op verdere aansluiting en samenwerking binnen de reeds bestaande keten van partijen,is het mogelijk om voor (bijna) alle HRM vragen van werkgevers een passende oplossing te bieden. Binnen de regio werkt het LWL samen met EVC Connect (Ervaringscertificaat). EVC Connect fungeert als makelaar voor advies en inzet van EVC trajecten. EVC Connect is het aanspreekpunt voor ondernemers waar een mogelijke vraag over de inzet van EVC aan de orde is. Werkconferenties: Een beproefd concept in om het bedrijfsleven te bereiken en impact in werkgeversbenadering te hebben is het organiseren van grote werkconferenties. Website LWL : twente.lerenenwerken.nl Arbeidsmarktmonitor Regio 8

9 Ontwikkeling Starters feb-10 apr-10 jun-10 aug-10 okt-10 dec-10 feb-11 apr-11 jun-11 aug-11 okt-11 dec-11 feb-12 apr-12 Ontwikkeling Faillisementen feb-10 apr-10 jun-10 aug-10 okt-10 dec-10 feb-11 apr-11 jun-11 aug-11 okt-11 dec-11 feb-12 apr-12 Bovenstaande gegevens komen uit het bestand van de KVK van de ingeschreven bedrijven, de uitgeschreven bedrijven zijn dus niet meegeteld. (zie ook voor actuele gegevens over starters en faillissementen op In mei zien we in dat er bedrijven gestart zijn dat waren er vorig jaar in dezelfde maand nog In zien we in mei 206 starters, dat waren er vorig jaar in dezelfde maand 199. Verder zien we ook in het aantal faillissementen een oplopende lijn in naar 378 (mei ). In 16 faillissementen in de maand mei. Dat waren er vorig jaar in dezelfde maand meer namelijk 21. Je zou kunnen zeggen dat een iets gunstiger beeld laat zien dan totaal. Als momentopname klopt dit, echter gezien de grilligheid van het totaalbeeld is dat een wankele en moeilijk te trekken conclusie. Arbeidsmarktmonitor Regio 9

10 Toelichting op grafieken Op twee grafieken na (NWW als % van de beroepsbevolking en vacatures), vindt u links en rechts een verticale as (y-as), ieder met een eigen schaalverdeling. De linker as met rode belettering van de schaalverdeling is voor de rode lijn van. De rechteras met zwarte belettering is voor de zwart gekleurde lijn voor heel. De reden voor deze dubbele y-as is dat de cijfers voor en door de grootte van het gebied en de bevolking te veel uiteenliggen om inzichtelijk met één as weer te geven. In vorige uitgaven is voor iedere grafiek een factor vastgesteld. Deze factor is zodanig berekend dat de Twentse en se lijn in het beginpunt van de grafiek zo veel mogelijk samenvallen. Hierdoor is te zien hoe presteert ten opzichte van heel. Vanaf deze monitoruitgave is gekozen om een vaste factor voor alle grafieken te kiezen. Deze factor is gelijk aan de verhouding tussen de beroepsbevolking van en. De beroepsbevolking in is ongeveer 28 keer die van. Nog steeds is te zien hoe presteert ten opzichte van heel door te kijken hoe de beide lijnen zich ten opzichte van elkaar bewegen. Extra informatie is nu uit de grafieken te halen: waar staat ten opzichte van. Verhoudingsgewijs kent bijvoorbeeld ongeveer evenveel starters als heel. Door voor alle grafieken de verhouding van de beroepsbevolking te kiezen, kunt u zien hoe de afstand voor de verschillende onderdelen is, niet alleen de ontwikkeling ten opzichte van elkaar. Arbeidsmarktmonitor Regio 10