ECONOMISCHE MONITOR EDE 2011 / 4

Transcriptie

1 ECONOMISCHE MONITOR EDE 20 / 4 De Economische Monitor geeft een beeld van de economie van de gemeente Ede in de afgelopen periode van 2008 tot 20. De Economische Monitor is verdeeld in twee delen: Het thermo deel dat elk artaal informatie geeft over de stand van zaken met betrekking tot de economie en arbeidsmarkt. Hierbij wordt een aantal relevante parameters in de tijd gevolgd: bedrijfsresultaten maar ook de ontwikkeling van de arbeidsmarkt: WW- en bijstandsuitkeringen en het aantal werklozen. Het thematisch deel waarin de pendel naar Ede aan bod komt. BELANGRIJKSTE UITKOMSTEN Thermometer 4 e artaal 20 Economie De resultaten van de bedrijven in de regio FoodValley waren relatief gunstig in het derde artaal, zeker in vergelijking met de resultaten voor Nederland. De omzet ontwikkeling van de bedrijven in de regio FoodValley was licht positief. De exportresultaten vertoonden een toename, voor het zevende artaal op rij, maar de toename is wel heel gering. De werkgelegenheidsindicator is nog steeds licht negatief: ook het afgelopen artaal waren er net iets meer bedrijven waar de personeelssterkte van is afgenomen dan bedrijven waar de personeelssterkte van is toegenomen. Arbeidsmarkt De arbeidsmarkt laat een stabiel beeld zien voor het afgelopen artaal. Het aantal Niet Werkende Werkzoekenden is ongeveer gelijk gebleven, dit geldt ook voor de bijstandsuitkeringen en de WW uitkeringen. Er was een lichte toename in de instroom in de WW uitkeringen en een lichte afname van de uitstroom. Het aantal Niet Werkende Werkzoekenden bleef stabiel met ongeveer 1880 Niet Werkende Werkzoekenden. Aan het einde van het 3 e artaal waren er in Ede 1350 bijstandsuitkeringen. Het aantal WW uitkeringen was aan het einde van het derde artaal op hetzelfde niveau als in het tweede artaal: 60 WW uitkeringen. De instroom bedroeg 430 WW uitkeringen in het derde artaal, de uitstroom was minder met maar 420 in het laatste artaal Thema: Pendel In Ede zijn in 20 ongeveer arbeidsplaatsen 12. Het merendeel van deze arbeidsplaatsen (32.370) wordt ingevuld door Edenaren. Er komen ongeveer forensen naar Ede. Uit de dichtbijgelegen grotere steden van de FoodValley komen de meeste forensen: uit Veenendaal 3050, uit Wageningen 2230 en uit Barneveld Ook uit de grotere omringende steden komen veel forensen: uit Arnhem 1640, uit Apeldoorn 6 en uit Utrecht 500, maar ook uit andere gemeenten als Renkum (1260) en de Overbetuwe (670). Op het bedrijventerrein in het westen van Ede is het percentage arbeidsplaatsen dat wordt ingevuld door Edenaren 51%. Hier werken dan ook veel inwoners uit andere gemeenten. Naast de 6200 Edenaren, werken hier ook 6060 forensen, afkomstig uit Veenendaal (940), Wageningen (3) Barneveld (470), en vele andere gemeenten. In de wijken de Rietkampen en ook in Ede-Oudzuid is het percentage werkenden afkomstig uit de gemeente Ede relatief klein met 53% en 55%. In de buitendorpen worden de arbeidsplaatsen meer ingevuld door Edenaren, bijvoorbeeld in Bennekom 63% oplopend tot 73% in Otterlo. Ook naar de buitendorpen vindt pendel plaats, in Bennekom worden bijvoorbeeld zo n 1790 arbeidsplaatsen ingevuld door forensen: 37%. In 20 is ook de uitgaande pendel bepaald naar gemeenten in Gelderland, Utrecht en Overijssel. Barneveld is de gemeente waar de meeste forensen uit de gemeente Ede werken: 2840, gevolgd door Veenendaal (2520) en Wageningen (1830). 1 PWE Gelderland 20 2 In 20 werden in totaal banen geteld, waarvan 2640 ambulante functies, deze zijn niet meegenomen in de inkomende pendel Strategie & Onderzoek, februari

2 ECONOMISCHE THERMOMETER 4 E KWARTAAL 20 Bedrijfsleven Ontwikkeling omzet bedrijven in de Vallei in e 2e 3e 4e 1e 2e 3e 4e 1e 2e 3e Bron:COEN enquête KvK/CBS De omzet ontwikkeling 3 in de regio FoodValley was gunstig in het derde artaal van 20. Er zijn meer bedrijven met een omzetstijging (26%) in de afgelopen 3 maanden, dan met een daling in de omzet (12%). Hierdoor wordt het saldo positief met 14%. Ontwikkeling export in de Vallei in e 2e 3e 4e 1e 2e 3e 4e 1e 2e 3e Bron: COEN enquête KvK/CBS De export omzet in de FoodValley heeft in de afgelopen 7 artalen een positieve trend laten zien. Ook in het 3 e artaal van 20 zijn er nog net iets meer bedrijven met een gunstiger export resultaat voor het afgelopen artaal (23%) dan bedrijven met een minder gunstig resultaat voor het afgelopen artaal (15%) e Ontwikkeling personeelssterkte bedrijven in de Vallei in e 3e 4e 1e 2e 3e 4e 1e 2e 3e Bron: COEN enquête KvK/CBS De ontwikkeling van de personeelssterkte liet een licht negatief beeld zien; er waren net iets meer bedrijven (13%) waarvan de personeelssterkte in de afgelopen 3 maanden was afgenomen dan bedrijven waarvan de personeelssterkte was toegenomen (9%), het saldo am uit op -4%. 3 De COEN vragenlijst wordt elk artaal uitgezet onder ondernemers. De indicatoren in de Conjunctuurenquête Nederland (COEN) zijn saldi van het percentage positieve antwoorden minus het percentage negatieve antwoorden. Zo rapporteerde in het tweede artaal van 20 30% van de geënquêteerde bedrijven een stijging van de omzet en 23% een daling van de omzet. Per saldo zag (30%-23%=) -8% de omzet in het tweede artaal van 20 dus dalen. Strategie & Onderzoek, februari

3 ECONOMISCHE THERMOMETER 4 E KWARTAAL 20 Arbeidsmarkt 2500 Niet Werkende Werkzoekenden Ede begin feb- apr- jun- aug- okt- dec- feb- apr- jun- aug- okt- dec- feb- apr- jun- aug- Bron: UWV Werkbedrijf De werkloosheid 4 in de gemeente Ede is in het derde artaal van 20 ongeveer gelijk gebleven op circa Hiermee bleef het werkloosheidspercentage van de beroepsbevolking op 4%. Midden Gelderland liet eenzelfde beeld zien, In Nederland liep de werkloosheid de afgelopen maanden iets op, het werkloosheids percentage van de beroepsbevolking bleef hierbij op het zelfde percentage van 5,8% begin 08 feb-08 Bron: Gemeente Ede afd. WIZ Aantal bijstandsuitkeringen < 65 jaar, apr-08 jun-08 aug-08 okt-0 8 begin feb- apr- jun- aug- okt- dec-0 9 feb- apr- jun- aug- okt- dec- feb- apr- ju n- aug- Het aantal bijstandsuitkeringen is in de loop van het derde artaal stabiel gebleven met zo n Het betreft hier de Niet Werkende Werkzoekenden die geregistreerd staan bij het UWV Werkbedrijf. Strategie & Onderzoek, februari

4 ECONOMISCHE THERMOMETER 4 E KWARTAAL 20 Arbeidsmarkt WW uitkeringen begin 08 mrt-08 jun-08 sep-08 begin mrt- jun- sep- dec- mrt- jun- sep- dec- mrt- jun- sep- WW deeltijd WW Bron: UWV Werkbedrijf Het totaal aantal WW uitkeringen is in het derde artaal van 20 iets opgelopen, na een lichte daling in juli is het aantal uitkeringen eind september op hetzelfde niveau als in het tweede artaal met 60 WW uitkeringen. 700 Instroom en Uitstroom WW e e e e e 20 2e 20 3e 20 4e 20 1e 20 2e 20 3e 20 4e 20 1e 20 2e 20 3e 20 Instroom Uitstroom Bron: UWV Werkbedrijf In de afgelopen maanden nam de instroom van WW- uitkeringen toe en de uitstroom nam iets af. De instroom was met 430 hoger dan in het tweede artaal met 390, maar minder dan in de artalen daarvoor. De uitstroom nam iets af: in juli, augustus en september was de uitstroom 420, minder dan in het tweede artaal toen de uitstroom 480 was. Strategie & Onderzoek, februari

5 THEMA Pendel In 20 is aan bedrijven bij de Provinciale Werkgelegenheids Enquête gevraagd waar de werknemers van Edese bedrijven wonen. Deze pendelgegevens 5 geven inzicht in de inkomende pendel: de forensen naar de gemeente Ede en wijk of dorp, en geven daarnaast een grove indicatie van de uitgaande pendel 6 : de Edenaren die elders werken. Inkomende pendel Voor de inkomende pendel is gebruik gemaakt van gegevens van de werkenden in Ede naar woonplaats. Van de arbeidsplaatsen in Ede zijn er die betrekking hebben op ambulante functies, deze zijn niet meegenomen in het onderzoek banen worden ingevuld door inwoners van Ede, dit is 61% (zie tabel 1 en bijlage 1 voor een uitgebreide lijst), met andere woorden 61% van de banen in Ede wordt ingevuld door inwoners uit Ede. 14% van de banen wordt bezet door inwoners uit Veenendaal Wageningen en Barneveld. Daarnaast komen veel forensen uit grotere gemeenten in de buurt als Arnhem en Amersfoort, kleinere FoodValley gemeenten en dorpen uit de Betuwe, maar ook kleinere nabijgelegen buurgemeenten als Renkum. Tabel 1: Inkomende pendel in de Gemeente Ede, 20. Percentage van Herkomst gemeente: Aantallen werkenden in Ede Ede ,8% Veenendaal ,7% Wageningen ,2% Barneveld ,2% Arnhem ,1% Renkum ,4% Overbetuwe 670 1,3% Apeldoorn 6 1,2% Rhenen 5 1,0% Utrecht 500 0,9% Nijmegen 490 0,9% Amersfoort 390 0,7% Lingewaard 380 0,7% Neder-Betuwe 3 0,6% Utrechtse Heuvelrug 300 0,6% Renswoude 270 0,5% Scherpenzeel 270 0,5% Rheden 220 0,4% Nijkerk 2 0,4% Duiven 200 0,4% Zevenaar 190 0,4% Putten 170 0,3% Buren 160 0,3% Harderwijk 140 0,3% Deventer 130 0,2% Bron: PWE 20. Provincie Gelderland 5 De pendel heeft betrekking op kleine en grote banen (minder en meer dan 12 uur, doch exclusief uitzendkrachten) in de gemeente Ede. De aantallen zijn niet helemaal te vergelijken met de gegevens over arbeidsplaatsen hier zijn de uitzendkrachten wel opgenomen. 6 Uitgaande pendel: inwoners van Ede die elders werken: de pendel gegevens zijn afkomstig van provinciale werkgelegenheids enquêtes. Niet in alle provincies zijn vragen over pendel in de enquêtes opgenomen. Zo kan niets gezegd worden over hoeveel inwoners uit Ede in de provincie Nood Holland werken, maar wel zijn er gegevens van de provincie Gelderland, Utrecht en Overijssel. 7 In 20 werden in totaal banen geteld, hiervan waren er ongeveer 2640 niet direct naar woonplaats traceerbaar, de pendel gegevens hebben betrekking op banen. Strategie & Onderzoek, februari

6 Arbeidsplaatsen en pendel in de wijken en dorpen Arbeidsplaatsen en pendel in de wijken en de dorpen Het aantal arbeidsplaatsen verschilt per wijk en/of dorp in de gemeente Ede. De meeste bedrijvigheid: arbeidsplaatsen is te vinden op de bedrijventerreinen in het westen van Ede. Ook in Ede-Oost is er veel werkgelegenheid met 6660 arbeidsplaatsen evenals in Ede-Oudzuid. Daarnaast is in Bennekom en Lunteren het aantal arbeidsplaatsen hoog. Arbeidsplaatsen in de wijken en de dorpen Otterlo 990 Wekerom Harskamp De Klomp Ederveen Lunteren Bennekom Buitengebied Ede 90 Bedrijventerrein Rietkampen 4170 Maandereng Ede-Oudzuid Kernhem Ede-Veldhuizen Ede-West Ede-Oost incl Ede Centrum Bron: PWE Gelderland 20 Het percentage van de werkenden dat uit de gemeente Ede afkomstig is varieert nogal per wijk of dorp. Van alle werkenden die een arbeidsplaats bezetten in geheel Ede komt 61% uit Ede. 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% % 0% 01 Ede-Oost 02 Ede-West 03 Ede-Veldhuizen Percentage arbeidsplaatsen ingevuld door Edenaren 04 Kernhem Ede-Oudzuid Maandereng 12 de Rietkampen 13 Bedrijventerrein 20 Buitengebied Ede 30 Bennekom 40 Lunteren 50 Ederveen 60 De Klomp 70 Harskamp 80 Wekerom 90 Otterlo Bron: PWE Gelderland 20 Strategie & Onderzoek, februari

7 Op het bedrijventerrein is het percentage uit Ede het kleinst, maar nog altijd net iets meer dan de helft is afkomstig uit Ede: 51%. In de Rietkampen komt 53% uit Ede en in Ede-Oudzuid 55%. In de buitendorpen is op zijn minst 60% afkomstig uit de gemeente Ede: in Bennekom is 63% van de werkenden afkomstig uit Ede, oplopend tot 73% in Otterlo. Het hoogste percentage werkenden dat uit de gemeente Ede komt is te vinden in de wijk Kernhem, hier is 80% van de werkenden afkomstig uit Ede. In alle wijken en dorpen is het merendeel van de arbeidsplaatsen ingevuld door inwoners van Ede. Meestal wordt dit gevolgd door inwoners van Veenendaal, Wageningen en Barneveld. Er zijn echter ook een aantal wijken en dorpen die hiervan afwijken. Tabel 2 geeft het aantal werkenden weer in wijken en dorpen, afkomstig uit de gemeente Ede en de top drie plaatsen waar de meeste forensen van afkomstig zijn. Tabel 2: Werkenden in de wijken en dorpen, Gemeente Ede, 20. Werkenden afkomstig uit: Veenendaal Wageningen Barneveld Arnhem Renkum Ede In: 01 Ede-Oost Ede-West Ede-Veldhuizen Kernhem 240 Ede-Oudzuid Maandereng de Rietkampen Bedrijventerrein Buitengebied Ede Apeldoorn 30 Bennekom Lunteren Ederveen De Klomp Harskamp Wekerom Otterlo Gemeente Bron: PWE Gelderland 20 De verdeling van het aantal werkenden afkomstig uit Ede en forensen is ook gerelateerd aan de soort bedrijvigheid in de wijken en dorpen. In de buitendorpen staan in de top drie van de werkgelegenheidssectoren de gezondheidszorg, landbouw en detailhandel. In de laatste twee sectoren zijn veel werkenden vanuit Ede. UITGAANDE PENDEL In 20 zijn door de provincie Gelderland gegevens verzameld over de pendel in Gelderland op basis van enquêtes bij bedrijven in Gelderland. In meer provincies zijn bedrijven geënquêteerd over de pendel, maar niet in alle provincies. Van Overijssel, Utrecht en Zuid-Holland zijn wel pendelgegevens, waardoor er een vrij compleet beeld ontstaat van de uitgaande pendel 8. Zoals in tabel 2 is te zien, is Barneveld de plaats waar de meeste forensen uit Ede werken: 2840, gevolgd door Veenendaal (2520) en Wageningen (1830). Ook in Arnhem(1490) en Utrecht (1380) en Amersfoort(820) werken veel Edenaren. Er is meer inkomende pendel (3050) uit Veenendaal dan uitgaande (2520), en dat geldt ook voor Wageningen. Dit is niet het geval bij Barneveld, er is meer uitgaande pendel (2840) naar Barneveld 8 Hierdoor zijn er wel gegevens over de uitgaande pendel van Edenaren naar Gelderse, Utrechtse en Overijsselse gemeenten, maar bijvoorbeeld niet naar Amsterdam. Strategie & Onderzoek, februari

8 dan inkomende (2220), dit geeft een saldo van 620. Ook voor Utrecht en Amersfoort geldt dat de uitgaande pendel veel groter is dan de inkomende pendel. Tabel 2: Inkomende en uitgaande pendel voor de Gemeente Ede, 20. Saldo inkomende- Herkomst gemeente: Inkomende pendel Uitgaande pendel uitgaande pendel Ede Veenendaal Wageningen Barneveld Arnhem Renkum Overbetuwe Apeldoorn Rhenen Utrecht Nijmegen Amersfoort Lingewaard Neder-Betuwe Utrechtse Heuvelrug Renswoude Scherpenzeel Rheden Nijkerk Duiven Zevenaar Putten Buren Harderwijk Bron: PWE Gelderland 20 VERANTWOORDING In deze thermometer worden relevante cijfers over economie en arbeidsmarkt per artaal weergegeven om ontwikkelingen op deze terreinen te signaleren en te volgen. Voor de onderwerpen zijn de volgende indicatoren gebruikt: Economie Arbeidsmarkt Indicator Schaal Bron omzet afgelopen 3 maanden bij Vallei COEN enquête, KvK/CBS bedrijven export afgelopen 3 maanden Vallei COEN enquête, KvK,CBS personeelssterkte afgelopen 3 Vallei COEN enquête, KvK,CBS maanden Aantal WW uitkeringen per Gemeente Ede UWV Werkbedrijf artaal Deeltijd WW uitkeringen Gemeente Ede UWV Werkbedrijf Aantal NWW ers Gemeente Ede UWV Werkbedrijf Aantal bijstandsgerechtigden Gemeente Ede WIZ Gebruikte gebiedsindelingen: Regio FoodValley 20: bestaat uit de gemeenten Barneveld, Ede, Nijkerk, Renswoude, Rhenen, Scherpenzeel, Veenendaal en Wageningen. Gemeente Ede, Afdeling Strategie & Onderzoek, Karin Vermeij. Strategie & Onderzoek, februari