Controlelijst bij het bepalen van de focus van het Ris.K-project

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Controlelijst bij het bepalen van de focus van het Ris.K-project"

Transcriptie

1 Controlelijst bij het bepalen van de focus van het Ris.K-project binnen het 11-factorenmodel van MARZANO Overloop deze lijst met actiepunten, overgenomen uit de publicaties van MARZANO e.a., en bepaal op basis van een kritische reflectie op het klas- en schoolgebeuren, de verbeterpunten die men wil aanpakken in het kader van de deelname aan het Ris.K-project. Het document kan gebruikt worden in het kader van een zelfanalyse of als document bij onderhandelingen met (externe) dienstverleners of ondersteuners. In de laatste kolom kunnen scoringen worden gegeven om de prioriteiten vast te stellen en één of meerdere actiepunten te kiezen. De scoringen kunnen individueel, per duo, met kernteam, worden toegekend, al dan niet in combinatie. De scoringsschaal kan op school worden afgesproken: +, ++, 0 of 1, 2, 3, om de mate van prioriteit aan te geven. Men kan ook een scoringscategorie OK afspreken om aan te duiden dat deze actie voorlopig niet aan de orde is. In de voorlaatste kolom wordt gerefereerd naar bronnen waar de actie beschreven wordt. De bronnen waarnaar verwezen wordt, zijn de volgende: 1 MARZANO R., e.a. (2012, ) Beknopte uitgave. Wat werkt: Pedagogisch handelen en klassenmanagement. Vier fundamentele strategieën. Bazalt Educatieve Uitgaven. ISBN MARZANO R., e.a. (2012, ) Beknopte uitgave. Wat werkt op school. Elf factoren die tot betere leeropbrengsten leiden. Bazalt Educatieve Uitgaven. ISBN MARZANO R. (2007, ) Wat werkt op school. Research in actie. Meta-analyse van 35 jaar onderwijsresearch direct toepasbaar in beleid en praktijk. Bazalt Educatieve Uitgaven. ISBN MARZANO R., e.a. (2010, ) Wat werkt: Pedagogisch handelen en klassenmanagement. Evidence-based strategieën voor iedere leraar. Bazalt Educatieve Uitgaven. ISBN In de bronvermeldingen worden de omcirkelde cijfers die verwijzen naar deze publicaties, gevolgd door een komma en paginanummer(s) OPMERKING: In het kader van het Ris.K-project gaat de aandacht naar de Marzano-factoren 4, 7 en 9. De school kiest de actie(s) die zij wil opnemen in haar verbetertraject en haar kwaliteitsbeleid. De factoren 4, 7 & 9 die hier werden geselecteerd, mogen niet los gezien worden van het geheel van de elf factoren. Zij versterken elkaar. Bijvoorbeeld: een goede didactische aanpak (factor 6) en gedegen feedback bij het leren (factor 11), zorgen ervoor dat de leerling zich gesteund voelt, leidt tot succeservaringen en een positieve binding met de school. Een cultuur van hoge verwachtingen binnen het schoolteam geeft voeding aan een respectvolle en waarderende relatie tussen leerlingen, ouders en school De onderlinge samenhang van de acties binnen de factoren 4, 7 & 9 betekent dat zij ook best samen gelezen worden. Het opstellen van regels en routines (actie 7.1) bijvoorbeeld, dient te kaderen binnen een schoolbrede aanpak (actie 7.16). Betrek ook de leerlingen (actie 7.2) bij het opstellen van regels en routines (actie 7.1 en 4.2), en zorg ervoor dat deze bijdragen tot het vergroten van de verantwoordelijkheid van de leerlingen (actie 7.13) en vermijden dat zij als louter machtsmiddelen worden gebruikt (actie 4.4). Uitgebreide controlelijst voor bepalen van focus Ris.K-project schoolteam versie /10

2 Periode (maand & jaartal): Context (zelfanalyse, actieplan, ): Ingevuld door (individueel/duo/kernteam/..): Acties bij Factor 4: een veilige, ordelijke omgeving Orde en veiligheid als alternatief voor verbaal of fysiek geweld op school, schorsing en uitsluiting (Actie 4.1) maatregelen op basis van een analyse van knelpunten m.b.t. fysische kenmerken van het schoolgebouw en organisatorische omstandigheden die gedragsproblemen induceren (Actie 4.2) duidelijke regels en routines voor algemeen gedrag opstellen, schriftelijk vastleggen en communiceren aan ouders en leerlingen bij inschrijving en start schooljaar, met betrekking tot: veiligheid, spijbelen, drugsgebruik, pesten (Actie 4.3) toepassen van passende maatregelen bij overtreding van de regels en deze maatregelen op hun effectiviteit evalueren en zo nodig vervangen door effectieve maatregelen (Actie 4.4) opstellen van een ordecode in overleg van onder uit met alle betrokkenen waardoor verantwoordelijkheidsgevoel wordt bevorderd en de beleving voorkomen dat regels uitsluitend als machtsmiddelen worden ervaren (Actie 4.5) vroegtijdige signalering en detectie van leerlingen die kwetsbaar zijn in het ontwikkelen van extreem gedrag met het oog op tijdige ondersteuning BRONNEN 2, , SCORE Acties bij Factor 7: pedagogisch handelen en klassenmanagement Fundament voor het onderwijsleerproces, opgedeeld in 7 aspecten (A tot G) A. Opstellen van regels (algemene verwachtingen) en routines (specifieke gedragingen) en toezien op de naleving ervan 7.1 Leg een allesomvattende set van specifieke regels en routines vast voor in de klas en zien toe op de naleving ervan. Deze regels en routines behandelen: o Algemeen gedrag in groep: 1, Beleefd en behulpzaam zijn in omgang met anderen 3, Respecteren van andermans eigendommen 4, Uitgebreide controlelijst voor bepalen van focus Ris.K-project schoolteam versie /10

3 Onderbreken van de leraar of leerlingen Slaan of duwen van anderen o Begin van de dag en van de les: Schooldag beginnen met specifieke sociale activiteiten (verjaardagen, belangrijke gebeurtenis in het leven van een leeerling, ) Afhandelen van administratie o Einde van de dag en van de les: Schoonmaken van het lokaal en de tafels Opbergen van de materialen o Overgangen tussen lessen en onderbrekingen van lessen: Regels en routines i.v.m. verlaten van en terugkeer naar de lokalen Voor het gebruik van het toilet, bibliotheek en materialenruimte, studiezaal, speelplaats Brand- en rampenoefeningen Optreden als klassenhulp o Gebruik van materialen en benodigdheden: Materialen uitdelen, ophalen en opbergen Gebruik van de lessenaar, kasten en bergruimte van de leraar Gebruik van kasten en bergruimten van de leerlingen Gebruik van digibord en computers Gebruik van drinkfonteintje, wasbak en puntenslijper o Werken in groepen: Regels en routines i.v.m. een team vormen en verlaten Gedrag binnen het team Gedrag buiten het team Teamcommunicatie met de leerkracht o Zelfstandig werken en door de leraar geleide activiteiten: Opletten tijdens presentaties Meedoen Onderling praten Hulp verkrijgen Gedrag wanneer leerlingen niet op hun plaats zitten Gedrag wanneer leerlingen klaar zijn met hun opdracht 7.2 o Betrek leerlingen bij het ontwerp van de regels en routines Inleidend praatje door leerkracht over de noodzaak van regels en routines voor de meeste situaties in het leven, zowel thuis als buiten de school aan de hand van voorbeelden laten zien welke regels en routines er al gelden, en aan de hand van voorbeelden deze toelichten laat leerlingen deze bespreken, alternatieven bedenken en suggesties aanbrengen idealiter leidt dit tot een compromis, zoniet heeft de leraar het laatste woord 1, , Uitgebreide controlelijst voor bepalen van focus Ris.K-project schoolteam versie /10

4 B. Uitvoeren van maatregelen bij ordeverstorend gedrag 7.3 Maak gebruik van specifieke vormen van aanpak waarbij gepast gedrag wordt benoemd en beloond en ongepast gedrag wordt benoemd en tot consequenties leidt: o reactie van de leerkracht (gradueel): 1, oogcontact maken met leerling bij storend gedrag 3, geef non-verbaal teken dat bepaald gedrag niet OK is 4, herinner leerling verbaal aan de regel of routine die niet wordt opgevolgd, best subtiel en zo mogelijk privé geef aan wat het gewenste gedrag is indien leerling niet reageert op de wenken of andere subtiele interventies, zeg dan gewoon dat hij moet stoppen stimulusaanwijzingen waarbij leraar de leerling al een waarschuwing of aanwijzing geeft voordat het ongewenst gedrag al vertoond wordt (op basis van voorgaande vaststellingen en indien deze observatie vooraf met leerling is besproken) o tastbare beloning (van positief gedrag): geven van tastbaar teken van waardering of beloning! voorafgaand: discussie over de principes van het systeem! vermijden van beleving van omkoperij of dwang o onmiddellijk leergeld betalen (als consequentie bij negatief gedrag): time-out: mag geen gemakkelijk alternatief zijn voor het aanpakken van een gedragsprobleem enkel effectief indien leerlingen vooraf weten welk gedrag leidt tot time-out leerlingen moeten weten dat time-out enkel toegepast wordt als alle andere mogelijkheden binnen de klas zijn uitgeput o groepsbeloning 2 systemen: met onderlinge afhankelijkheid: alle leerlingen moeten voldoen aan het criterium om groepsbeloning te krijgen met afhankelijkheid: één leerling of enkele leerlingen moeten voldoen aan het criteriumgedrag voor de groepsbeloning o straf en beloning met hulp van thuis: ouders worden (via korte notitie of korte ) geïnformeerd over het positieve of negatieve gedrag in overleg met de ouders een systeem van positieve of negatieve consequenties thuis voor gedrag in de klas 7.4 Opstellen van een aanpak voor het handhaven van regels en routines voor de gehele school, zodat voor leerlingen en ouders de leraren uit één mond spreken. o Voorbeeld: Think Time ( NadenkTijd ) met als elementen: 1, Onderkennen van het verstorend gedrag: leerling stopt niet na een directe reactie van de leraar op ongepast gedrag 3, , Time-Out: naar het NadenkTijd-lokaal NadenkTijd-verslag Controleren NadenkTijd-verslag Terugkeren in het eigen lokaal o Hanteer effectief systeem voor registratie van ongewenst gedrag Uitgebreide controlelijst voor bepalen van focus Ris.K-project schoolteam versie /10

5 C. Zorgen voor een effectieve relatie tussen leraar en leerlingen 7.5 Toepassen specifieke technieken voor juiste mate van dominantie in de klas: o Assertief optreden: 1, gebruik van assertieve lichaamstaal: oogcontact, rechtop staan, storende leerling aankijken, expressie afstemmen op inhoud van de boodschap 3, , gebruik juiste toon: goed articuleren, iets luider dan normaal, niet emotioneel volhouden tot gewenst gedrag getoond wordt en luisteren naar legitieme uitleg voor het storend gedrag o Duidelijke leerdoelen stellen (zie ook Factor 6: Didactiek): leerdoelen opstellen bij begin van een leerstofeenheid en helder aangeven van prestatieniveaus voor specifieke leerdoelen (formatieve en summatieve) feedback geven op deze doelen voortdurend en systematisch terugkomen op deze doelen 7.6 Met specifiek gedrag uitdrukken van juiste mate van medewerking: o Flexibele leerdoelen stellen, door te peilen naar interesse van leerlingen in bepaalde toepassing of verwant onderwerp 1, , o Persoonlijke interesse tonen in leerlingen: 4, informele gesprekken over interesses voor, tijdens, na de les op hoogte zijn van belangrijke gebeurtenissen in het leven van leerlingen leerlingen complimenteren met belangrijke prestaties binnen en buiten de school o Rechtvaardig en positief gedrag: oogcontact maken met iedere leerling in de groep laat blik over de groep gaan wanneer u aan het woord bent en loop door verschillende delen van het lokaal tijdens de les doelbewust naar leerlingen toegaan en dichtbij ze gaan staan ideeën toeschrijven aan leerlingen die deze aandragen alle leerlingen gelegenheid bieden en stimuleren om deel te nemen aan discussies en interacties o Passend reageren op onjuiste antwoorden van leerlingen benadrukken wat wel goed is in het antwoord en geef hiervoor erkenning herhaal vraag bij foutief antwoord stimuleer samenwerking gebruik andere woorden of stel vraag vanuit ander perspectief geef hints of aanwijzingen 7.7 Wees bewust van de diversiteit aan zorgvragen van de leerlingen. Er zijn 5 categorieën van leerlingen die bijzondere aandacht nodig hebben: o Passief door angst voor relaties of faalangst 1, o Agressief met als varianten: vijandig, opstandig en heimelijk 3, 96, o Aandachtsproblemen: hyperactief of onoplettend o Perfectionisme 4, o Sociaal zwak Uitgebreide controlelijst voor bepalen van focus Ris.K-project schoolteam versie /10

6 D. Zorgen voor de juiste mentale houding voor management: alertheid en objectiviteit*. 7.8 Pas specifieke strategieën toe om alert te zijn en bewustzijn te verhogen van wat gebeurt in de klas door: o Onmiddellijk reageren 1, loop tijdens klassikale instructie door het lokaal en sta in ieder deel ervan even stil 3, 97 4, kijk regelmatig naar de gezichten van leerlingen en maak zo mogelijk oogcontact met elke leerling let op incidenten of gedragingen die tot problemen kunnen leiden maak oogcontact met leerlingen die bij het incident of gedrag betrokken zijn werkt dit niet, ga dan dichter bij deze leerlingen staan indien gedrag zich nog voordoet, zegt u iets tegen de leerlingen, zo privé als mogelijk o Problemen voorspellen bedenk voordat de les begint welke problemen zouden kunnen ontstaan, in het bijzonder bij leerlingen vermeld sub 7.7 neem maatregelen of acties die hierop anticiperen o Een ervaren leerkracht observeren vraag een leerkracht die sterk is in het alert zijn om hem een aantal keren te mogen observeren in de klas vraag een mentor je te observeren in de klas en tips te geven 7.9 Pas specifieke strategieën toe een gezonde emotionele objectiviteit te bewaren t.a.v. de leerlingen (geen woede of frustratie tonen bij ordemaatregelen, evenmin aarzeling) door: o te proberen de redenen van ordeverstoring te begrijpen ( herkaderen of reframing in de psychologie) 1, , 98 o te vermijden dat een negatieve houding naar bepaalde leerlingen de objectiviteit in de weg staat controle op eigen gedachten: 4, sta stil voor de les bij de leerlingen waarmee u problemen verwacht stel u voor dat deze leerlingen zich positief gedragen (vervang negatieve verwachtingen door positieve) houd uw positieve verwachtingen in gedachten wanneer u met deze leerlingen te maken heeft o goed voor uzelf te zorgen met oog op goede emotionele gezondheid: doe wat u nodig heeft om de volgende dag met frisse moed te beginnen *Van de vier voorgaande elementen, is mentale houding de managementfactor met het grootste effect (zie figuur 1.3 in 4, p. 17. Hoewel de benaming mentale houding ongebruikelijk is in het onderwijsjargon, is het een uitstekende beschrijving van een essentieel aspect van pedagogisch handelen en klassenmanagement. ( ) Het concept mentale houding in pedagogisch handelen en klassenmanagement is te vergelijken met het concept mindfullness in de psychologie. (4, p. 81) E. Verantwoordelijkheid van leerlingen 7.10 Pas algemene routines toe in de groep die het verantwoordelijkheidsgevoel van de leerlingen vergroten o organiseer klassenvergaderingen waarbij een aantal regels zorgen voor de effectiviteit: 1, , Uitgebreide controlelijst voor bepalen van focus Ris.K-project schoolteam versie /10

7 bepaal wie een klassenvergadering kan bijeen roepen en welke tijden en plaatsen hiervoor geschikt zijn zorg dat leraren en leerlingen zo zitten dat ze elkaar kunnen aankijken er worden geen namen genoemd, doel is het aanpakken van problemen, niet van personen grondregels: bij het onderwerp blijven, recht om niet deel te nemen bijhouden van een logboek over de klassenvergadering o taalgebruik dat verantwoordelijkheid in de hand werkt door het introduceren van de basisprincipes van rechten, vrijheden, gelijkheid, verantwoordelijkheden en bedreigingen en aldus een woordenschat wordt gecreëerd waarmee over problemen in de groep kan worden gesproken o schriftelijke waardenovertuigingen die de basis vormen voor verwachtingen inzake gedrag, worden uitgeschreven in een waardendocument, opgesteld met een maximale input van de leerlingen alle leerlingen hebben het recht om met respect behandeld te worden alle leraren hebben het recht om met respect behandeld te worden iedereen heeft het recht zich veilig te voelen op school en in de groep de leerlingen dienen respect te tonen voor de eigendommen van de school o gebruik van schriftelijke zelfanalyses door leerlingen na incidenten met als hoofddoel: hen te dwingen hun eigen verantwoordelijkheid in het incident te onderzoeken. Elementen van dit zelfverdedigingsformulier : datum en plaats van het incident overige betrokkenen bij het incident reactie van de leerlingen op vragen als: hoe heb ik bijgedragen aan het conflict? hoe hebben anderen bijgedragen aan het conflict? hoe kan dit opgelost worden? hoe kan voorkomen worden dat het nog eens gebeurt? Slotconclusie en gemaakte afspraken n.a.v. het incident 7.11 Reik bepaalde leerlingen waarbij andere strategieën niet helpen, methoden aan voor zelfevaluatie en controle: o voorafgaandelijk is overeenstemming nodig met leerling (en best ook ouders) om dergelijke methode toe te passen 1, , 55 o breng met oog op voorbereidend gesprek, de gedragsproblemen in kaart: 4, datum en tijdstip van het incident context waarin incident plaats vond specifieke gedragingen van de leerling wat u daarop deed en reactie van de leerling op uw acties impact van het incident op de groep, op u en op de leerling o gesprek met de leerling en de ouders waarin de aanpak wordt gekaderd o uitvoering van het programma: fase 1: registreren en contingente beloningen fase 2: toezicht zonder officiële registratie fase 3: geen officiële registratie, geen beloning fase 4: autonomie van de leerling 7.12 Verschaf leerlingen cognitief gebaseerde strategieën o toepassing van deze strategieën verloopt in aantal stappen: 1, Uitgebreide controlelijst voor bepalen van focus Ris.K-project schoolteam versie /10

8 o 1. let op wanneer je boos, geïrriteerd, gefrustreerd of van streek raakt en stop dan onmiddellijk met waar je mee bezig bent 2. vraag je af of er andere manieren zijn om op deze situatie te reageren 3. denk na over de gevolgen van de verschillende manieren 4. kies voor de actie die de meeste positieve gevolgen zal hebben, zowel voor jou als voor de anderen andere formulering van de stappen voor jongere kinderen: 1. als je het gevoel hebt dat je iets gaat doen wat niet mag: stop en denk 2. wat kun je anders doen? 3. wat gebeurt er als je dat doet? 4. kies het beste idee voorbereidend gesprek met leerling en ouders om deze aanpak toe te lichten, te kaderen en afspraken te maken in functie van uitvoering 4, F. Een goede start bij het begin van het schooljaar is het halve werk 7.13 Zorg dat de indeling en aankleding van de klas goed klassenmanagement ondersteunt o de indeling in de klas dient te voldoen aan de volgende punten: u kunt alle leerlingen goed in het oog houden leerlingen kunnen alle presentaties en demonstraties zien veelgebruikte materialen zijn eenvoudig toegankelijk de paden zijn breed genoeg om moeiteloos te kunnen lopen het kost weinig moeite om de leerlingen in tweetallen of kleine groepjes van 4 (eventueel 3) te laten werken het lokaal biedt geen onnodige afleiding o zorg voor een plek om met een kleine groep apart te werken, zo dat u een oogje op de groep kunt houden o overweeg uw lessenaar achteraan in de klas te zetten o kies zorgvuldig de decoratieve elementen die je wil aanbrengen 7.14 Begin met een sterke eerste schooldag o essentiële dingen om op de eerste schooldag te doen (organisatorische voorbereiding, kennismaking, afspraken, ) 1, , ,56 4, Stel klassenmanagement centraal in de eerste schooldagen, organiseer activiteiten in de eerste week die ervoor zorgen dat het klasmanagement goed werkt: o stel nieuwe leerlingen voor aan de groep, help leerlingen iets over de nieuwe leerlingen te weten te komen o oefen de groepsroutines zodat zij precies weten hoe deze uit te voeren zonder zich onzeker te voelen o neem de regels en routines gepresenteerd op de eerste dag, door met de leerlingen, samen met de ordemaatregelen. Lok een gesprek hierover uit met de leerlingen, en pas ze zo nodig aan op basis van hun inbreng o o o zet een systeem op voor communicatie met de ouders neem de beoordelingsroutines door en nodig leerlingen uit hun mening te geven blijf activiteiten organiseren om te zorgen dat de leerlingen u en elkaar beter leren kennen 1,57 4, Uitgebreide controlelijst voor bepalen van focus Ris.K-project schoolteam versie /10

9 G. Maatregelen voor de school als geheel: schoolbreed management 7.16 Stel regels en routines op voor gedragsproblemen die veroorzaakt zouden kunnen zijn door de inrichting of de regels en routines in de school o keuze voor ecologische interventies als antwoord op de mogelijk negatieve gevolgen van de fysieke kenmerken van het gebouw en van het lesrooster: 1, 60 3, 53 4, verminderen van leerlingendichtheid door gebruik van in- en uitgangen van het gebouw wachttijden voor betreden en verlaten van gemeenschappelijke ruimten tot een minimum beperken verkorten van reistijd en verkleinen van afstanden tussen activiteiten gedrag controleren met bordjes die wenselijk gedrag aangeven goede volgorde aanbrengen in de gebeurtenissen in gemeenschappelijke ruimten om overbezetting te voorkomen o na beslissing tot ecologische interventie de invoering van regels en routines bekend maken en implementeren in drie stappen 7.17 Stel duidelijke schoolbrede regels en routines voor bepaalde soorten wangedrag o identificeer de specifieke vormen van wangedrag, bijvoorbeeld: intimidatie, verbale pesterijen, drugsgebruik obscene taal en gebaren, samenscholen ongewenste intimiteiten herhaaldelijk verstoren van de lessen niet letten op de veiligheid van anderen vechten, diefstal, spijbelen o communiceer deze duidelijk bij het begin van het schooljaar o zet deze op schrift en communiceer ze naar de ouders 7.18 Bepaal en leg passende maatregelen op voor specifieke soorten wangedrag o leg de consequenties vast voor de verschillende vormen van wangedrag o pas deze eerlijk en consequent toe 7.19 Voer een systeem in om leerlingen die gevoelig zijn voor het ontwikkelen van gewelddadig en/of extreem gedrag vroegtijdig op te sporen o aandacht voor wangedrag in basisschool dat een predictieve waarde heeft voor gewelddadig en extreem gedrag later, dit vanuit een preventieve bekommernis o gedragingen die hiervoor in aanmerking komen: vechten waarbij geweld wordt gebruikt lastig vallen van anderen op een gewelddadige manier wangedrag zonder geweld 7.20 Voer een schoolbreed managementprogramma in o kies voor schoolbreed programma dat de essentiële aspecten van management aanpakken o vereist de inzet van alle leerkrachten die het programma consequent toepassen, onvermijdelijk gepaard gaand aan een gedeeltelijk verlies van vrijheid van de individuele leerkracht o voorbeeld van programma: NadenkTijd (zie sub 7.4) 1, 60 3, , , 61 3, , , 61 4, , 62 3, 56 4, Uitgebreide controlelijst voor bepalen van focus Ris.K-project schoolteam versie /10

10 Actie bij Factor 9: thuissituatie Gericht op één aspect van het sociaaleconomisch milieu van het gezin dat, anders dan de andere aspecten (zoals inkomen, beroep en opleiding van de ouders), van grootste invloed is op de schoolresultaten en bovendien beïnvloedbaar is door en via de school: BRONNEN 2, , de sfeer thuis of de thuissituatie SCORE (Actie 9.1) Biedt ouders vorming en trainingsprogramma s aan die gericht zijn op de drie basiselementen van de thuissituatie* 1. Communicatie over school: interesse van ouders in het schoolwerk van hun kinderen en de communicatie hierover. Dit uit zich in drie aspecten: Ouders bespreken regelmatig en systematisch het huiswerk met hun kinderen Ouders stimuleren hun kinderen om het huiswerk te maken Ouders bieden hun kind hulp bij het maken van het huiswerk 2. Supervisie van ouders op het gedrag thuis van hun kinderen, tot uiting komend in gedragingen als toezicht op de tijd besteed aan huiswerk wanneer de kinderen thuiskomen van school en wat zij na school doen hoeveel de kinderen televisiekijken, met computer of smartphone bezig zijn 3. Verwachtingen en opvoedingsstijlen van ouders**: Hoge verwachtingen van ouders en het beeld dat leerlingen hebben van de verwachtingen van hun ouders beïnvloeden de leerprestaties. De wijze waarop deze verwachtingen worden overgebracht, de opvoedingsstijl, is hierbij van cruciaal belang. Men maakt een onderscheid tussen autoritaire, tolerante en democratische opvoedingsstijl. De democratische opvoedingsstijl heeft hierin de voorkeur en is gekenmerkt door: o Hartelijkheid van de ouders o Consequente regels opgesteld met inbreng van de kinderen o Geen strenge straffen, maar consequenties die met weinig of geen negatieve emotie worden uitgevoerd *De school kan deze vorming zelf aanbieden, of hiervoor samenwerken met de oudervereniging of andere externe aanbieders. Gezien de beperkte mogelijkheden van de school binnen het kader van haar andere opdrachten, kan de school zich richten op het aantrekken van een gericht aanbod. ** Dit vormt het belangrijkste basiselement van de thuissituatie Besluiten: Uitgebreide controlelijst voor bepalen van focus Ris.K-project schoolteam versie /10

PBS Schoolwide Positive Behavior Support. Sigrid Bokkers

PBS Schoolwide Positive Behavior Support. Sigrid Bokkers PBS Schoolwide Positive Behavior Support Sigrid Bokkers sigridbokkers@bco-onderwijsadvies.nl WELKOM Welke invloed hebben we als volwassenen op het gedrag van kinderen? Hoe reageren we op de kinderen bij

Nadere informatie

Goedlopende groep, weinig ordeverstoring en prettige relaties!

Goedlopende groep, weinig ordeverstoring en prettige relaties! 4 Wat werkt - Pedagogisch handelen & klassenmanagement Beknopte uitgave Goedlopende groep, weinig ordeverstoring en prettige relaties! Toepasbaar onderzoek Kan ik ervoor zorgen dat het gedrag van mijn

Nadere informatie

PBS Schoolwide Positive Behaviour Support Het Aventurijncollege Verkorte handleiding

PBS Schoolwide Positive Behaviour Support Het Aventurijncollege Verkorte handleiding PBS Schoolwide Positive Behaviour Support Het Aventurijncollege Verkorte handleiding 1 Inleiding Het Aventurijncollege is bezig met het implementeren van PBS (Schoolwide Positive Behaviour Support) in

Nadere informatie

PBS Schoolwide Positive Behavior Support. Sigrid Bokkers

PBS Schoolwide Positive Behavior Support. Sigrid Bokkers PBS Schoolwide Positive Behavior Support Sigrid Bokkers sigridbokkers@bco-onderwijsadvies.nl WELKOM OPDRACHT Wat is er positief veranderd op school (door PBS)? Wat doen de kinderen en leerkrachten nu meer

Nadere informatie

PROTOCOL OMGAAN MET (ON) GEWENST GEDRAG Basisschool Bergop Ubachsberg

PROTOCOL OMGAAN MET (ON) GEWENST GEDRAG Basisschool Bergop Ubachsberg PROTOCOL OMGAAN MET (ON) GEWENST GEDRAG Basisschool Bergop Ubachsberg Directie José Winckelmolen Oktober 2018 Wij vinden het op onze scholen belangrijk dat we een veilige leeromgeving creëren voor iedereen

Nadere informatie

Omgaan met gedrag op Basisschool De Bareel

Omgaan met gedrag op Basisschool De Bareel 1. Uitgangspunten gedrag Omgaan met gedrag op Basisschool De Bareel Schooljaar 2013 Inhoud 2. Preventief handelen om te komen tot gewenst gedrag 3. Interventies om te komen tot gewenst gedrag 4. Stappenplan

Nadere informatie

18-9-2014. Pedagogische opleiding theorie. Doelstellingen. Doelstellingen. Hoofdstuk 1 Communicatie en feedback. De kennis over de begrippen:

18-9-2014. Pedagogische opleiding theorie. Doelstellingen. Doelstellingen. Hoofdstuk 1 Communicatie en feedback. De kennis over de begrippen: Pedagogische opleiding theorie Hoofdstuk 1 Communicatie en feedback Doelstellingen De kennis over de begrippen:, feedback, opleiden en leren kunnen uitdrukken en verfijnen Doelstellingen De voornaamste

Nadere informatie

Welke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken. Astrid van den Hurk 22 januari 2015

Welke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken. Astrid van den Hurk 22 januari 2015 Welke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken Astrid van den Hurk 22 januari 2015 Doelen Zicht op basisbehoeftes van leerlingen om gemotiveerd te kunnen werken; Zelfdeterminatietheorie

Nadere informatie

GEDRAGSCODE FRANCISCUSSCHOOL

GEDRAGSCODE FRANCISCUSSCHOOL Inleiding GEDRAGSCODE FRANCISCUSSCHOOL Goede leerprestaties kunnen bereikt worden als leerlingen en leerkrachten met plezier naar school gaan. Respect en zorg voor elkaar, gelijkwaardigheid en verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Onze parel van obs de Meent uit Maarn De gouden weken

Onze parel van obs de Meent uit Maarn De gouden weken Onze parel van obs de Meent uit Maarn De gouden weken De Gouden Weken zijn de eerste weken van ons schooljaar. Ze zijn bij uitstek geschikt om een fundament neer te zetten voor een goede groepsvorming

Nadere informatie

Creëer een stevig ontwikkelingsplatform

Creëer een stevig ontwikkelingsplatform Creëer een stevig ontwikkelingsplatform workshop format Dit document is onderdeel van een set ondersteunend materiaal dat ter download wordt aangeboden aan kopers van Strategie Helden door Jeroen De Flander

Nadere informatie

bs Den Krommen Hoek Pestprotocol Protocol gewenst gedrag.

bs Den Krommen Hoek Pestprotocol Protocol gewenst gedrag. bs Den Krommen Hoek Pestprotocol Protocol gewenst gedrag. Ontwikkeling. Met dit protocol geven wij aan, hoe wij aankijken tegen pestgedrag en hoe wij er op een positieve manier om gaan. Vanaf augustus

Nadere informatie

Inleiding begeleiding van team en (individuele) spelers De stelling is dat het maken van afspraken een voorwaarde is om te presteren.

Inleiding begeleiding van team en (individuele) spelers De stelling is dat het maken van afspraken een voorwaarde is om te presteren. Inleiding begeleiding van team en (individuele) spelers De stelling is dat het maken van afspraken een voorwaarde is om te presteren. Een trainer maakt afspraken met zijn spelers, binnen en buiten de lijnen.

Nadere informatie

Geestig Omgaan met (ongewenst) gedrag van kinderen in groep

Geestig Omgaan met (ongewenst) gedrag van kinderen in groep Geestig 2017 Omgaan met (ongewenst) gedrag van kinderen in groep basisprincipes van het scheppen van een positief klimaat, het bieden van structuur en herstelgericht reageren op ongewenst gedrag YES I

Nadere informatie

Pestprotocol. Plagen en pesten. Pesten op school, hoe gaan we er mee om?

Pestprotocol. Plagen en pesten. Pesten op school, hoe gaan we er mee om? Pesten op school, hoe gaan we er mee om? Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen willen zien en op onze school serieus willen aanpakken. Plagen en

Nadere informatie

kempelscan K1-fase Eerste semester

kempelscan K1-fase Eerste semester kempelscan K1-fase Eerste semester Kempelscan K1-fase eerste semester 1/6 Didactische competentie Kern 3.1 Didactisch competent Adaptief omgaan met leerlijnen De student bereidt systematisch lessen/leeractiviteiten

Nadere informatie

Leerwerktaak 18: Orde houden voor gevorderden

Leerwerktaak 18: Orde houden voor gevorderden Leerwerktaak 18: Orde houden voor gevorderden LWT 4 Regels en afspraken LWT 8 Structuur bieden in de onderbouw LWT 12 Zelfstandig werken LWT 18 Orde houden Leerwerktaak (LWT) uit de leerlijn: Klassenmanagement

Nadere informatie

Enkele gegevens evens over jezelf en de school:

Enkele gegevens evens over jezelf en de school: VEILIGHEID VRAGENLIJST LEERLINGEN Een belangrijke taak voor de school is te zorgen dat leerlingen zich prettig en veilig voelen. Dat lukt niet altijd. Bijvoorbeeld, omdat er soms wordt gediscrimineerd

Nadere informatie

Waarden en normen op RKBS Sint Jan (Waarland)

Waarden en normen op RKBS Sint Jan (Waarland) R.K. Basisschool Sint Jan Gedragsprotocol Waarden en normen op RKBS Sint Jan (Waarland) Inleiding Een veilig klimaat en een prettige sfeer zijn belangrijke voorwaarden om te komen tot goede leerprestaties.

Nadere informatie

Actieplan sociale veiligheid

Actieplan sociale veiligheid Actieplan sociale veiligheid Regels zonder waarden zijn waardeloze regels Inleiding Onze opdracht als opvoeder (ouders en school) is een goede bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van kinderen tot sociale,

Nadere informatie

Ouders begrijpen, ouders begrenzen

Ouders begrijpen, ouders begrenzen Ouders begrijpen, ouders begrenzen Lies Ledegen Integratief kindertherapeute www.kroost.be Programma Inleiding en opwarmer Basisvaardigheden omtrent communicatie met ouders : trainen en oefenen. Doelstelling

Nadere informatie

Behandel een kind zoals die is, en het zal zo blijven. Behandel het kind zoals het kan zijn, en het zal zo worden.

Behandel een kind zoals die is, en het zal zo blijven. Behandel het kind zoals het kan zijn, en het zal zo worden. Het Kindgesprek. Behandel een kind zoals die is, en het zal zo blijven. Behandel het kind zoals het kan zijn, en het zal zo worden. 1 Inleiding. Door gesprekken met kinderen te voeren willen we de betrokkenheid

Nadere informatie

Gedragsprotocol de Driestam versie: mei 2017

Gedragsprotocol de Driestam versie: mei 2017 Gedragsprotocol Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Doel van het protocol... 3 Gewenst gedrag... 4 Hoe gaan we op de Driestam om met dit gedrag?... 4 Ongewenst gedrag.... 5 Reactieprocedure

Nadere informatie

Omgaan met lastige leerlingen op de ISK

Omgaan met lastige leerlingen op de ISK Omgaan met lastige leerlingen op de ISK Pedagoog, leraar, intern begeleider, zorgcoördinator, schoolleider en adviseur. Verwachtingen Training Omgaan met lastige leerlingen op de ISK Inhoud van de workshop

Nadere informatie

Pestprotocol Rietslenke.

Pestprotocol Rietslenke. Pestprotocol Rietslenke. Dit PESTPROTOCOL heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar

Nadere informatie

Zelfevaluatie * Agressie

Zelfevaluatie * Agressie ben op de hoogte van agressie & beleid Ik heb inzicht in beleidsmatige zaken rondom agressie, stel (mede) beleid op voor een veilig klimaat en toon leiderschap om een veilige werkomgeving te optimaliseren.

Nadere informatie

KWALIFICATIESTRUCTUUR SPORT IJSHOCKEYTRAINER/COACH 1 (Teambegeleider) LEIDERSCHAP

KWALIFICATIESTRUCTUUR SPORT IJSHOCKEYTRAINER/COACH 1 (Teambegeleider) LEIDERSCHAP KWALIFICATIESTRUCTUUR SPORT 2012 IJSHOCKEYTRAINER/COACH 1 (Teambegeleider) 1.3.2. LEIDERSCHAP LEIDERSCHAPSSTIJLEN U bent als teambegeleider/sportleider één van de centrale aanspreekpunten van het team.

Nadere informatie

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument

Nadere informatie

De volgende vragen gaan over jouw gevoel van veiligheid op school.

De volgende vragen gaan over jouw gevoel van veiligheid op school. Bureau Brekelmans heeft deze vragenlijst met zorg samengesteld. We zien dat de vragenlijst haar weg weet te vinden naar scholen die actief zoeken naar mogelijkheden om leerlingen te betrekken bij de veiligheid

Nadere informatie

PESTPROTOCOL DE BOOG. Koudenhovenseweg Zuid 202 5641 AC Eindhoven T: 040-2811760 E: deboog@skpo.nl

PESTPROTOCOL DE BOOG. Koudenhovenseweg Zuid 202 5641 AC Eindhoven T: 040-2811760 E: deboog@skpo.nl PESTPROTOCOL DE BOOG Pestprotocol De Boog Dit pestprotocol heeft als doel voor De Boog: Alle kinderen moeten zich op school veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door regels

Nadere informatie

Pedagogische aanpak op de St. Plechelmusschool

Pedagogische aanpak op de St. Plechelmusschool Pedagogische aanpak op de St. Plechelmusschool Ons uitgangspunt is het welbevinden en positief gedrag van leerlingen te bevorderen. Wij gaan uit van: Goed gedrag kun je leren Om dit te bereiken werken

Nadere informatie

PESTPROTOCOL DE SCHELP

PESTPROTOCOL DE SCHELP PESTPROTOCOL DE SCHELP Pestprotocol De Schelp Dit pestprotocol heeft als doel voor de De Schelp: Alle kinderen moeten zich op school veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door

Nadere informatie

Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject

Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Deze lijst is het onderzoekresultaat van een PWO-traject binnen de lerarenopleidingen van de KAHO Sint-Lieven,

Nadere informatie

Antwerpen. Leren luisteren

Antwerpen. Leren luisteren Antwerpen Leren luisteren Luisteren, hoe leren kinderen dat? Grenzen Grenzen zorgen ervoor dat je kind veiligheid en zekerheid ervaart. Zo weet hij wat mag van mama en papa en moet hij niet steeds aftoetsen

Nadere informatie

Gedragsprotocol t Karregat. versie: september 2018

Gedragsprotocol t Karregat. versie: september 2018 Gedragsprotocol t Karregat versie: september 2018 Inleiding School waar je leert samenleven! De leerkrachten van t Karregat bevorderen het scheppen van een veilig klimaat in en om de school en een sfeer

Nadere informatie

FEEDBACK GEVEN. Feedback = een concrete uitspraak over het gedrag van een ander, met een specifiek doel voor ogen

FEEDBACK GEVEN. Feedback = een concrete uitspraak over het gedrag van een ander, met een specifiek doel voor ogen FEEDBACK GEVEN Feedback geven is een van de meest directe manieren om gedrag te sturen. Zeker op de korte termijn, maar zeker ook op de langere termijn is feedback heel krachtig. Maar effectief feedback

Nadere informatie

Leren luisteren. over opvoeden gesproken - Tips voor ouders

Leren luisteren. over opvoeden gesproken - Tips voor ouders Leren luisteren over opvoeden gesproken - Tips voor ouders? Leren luisteren Grenzen Grenzen zorgen ervoor dat je kind zich veilig en zelfzeker kan voelen. Zo weet hij wat van mama en papa mag en moet hij

Nadere informatie

PESTPROTOCOL (versie april 2014)

PESTPROTOCOL (versie april 2014) PESTPROTOCOL (versie april 2014) Op de Lispeltuut willen wij de kinderen een veilige leeromgeving bieden. Kinderen moeten zich op een prettige en positieve manier kunnen ontwikkelen. Een gevoel van veiligheid

Nadere informatie

Visible Learning - John Hattie. Miljoenen leerlingen. Effect van het leerkracht. Effectgrootte

Visible Learning - John Hattie. Miljoenen leerlingen. Effect van het leerkracht. Effectgrootte Visible Learning - John Hattie Wat maakt de school tot een succes? Daar is veel onderzoek naar gedaan. Maar wat werkt nu echt? In het baanbrekende boek Visible Learning verwerkt John Hattie de resultaten

Nadere informatie

Maandag 18 januari 2016 VTI Diksmuide. Jan Coppieters

Maandag 18 januari 2016 VTI Diksmuide. Jan Coppieters Maandag 18 januari 2016 VTI Diksmuide Jan Coppieters Opvoeden De jeugd van tegenwoordig houdt van luxe. Ze heeft slechte manieren, veracht alle gezag, heeft geen respect en praat als ze zou moeten werken.

Nadere informatie

Inhoud: Inleiding. Algemene omgangsregels: aandacht, respect, samen. Algemene gedragsregels. Regels voor de leerlingen

Inhoud: Inleiding. Algemene omgangsregels: aandacht, respect, samen. Algemene gedragsregels. Regels voor de leerlingen Gedragsprotocol Inhoud: Inleiding Algemene omgangsregels: aandacht, respect, samen Algemene gedragsregels Regels voor de leerlingen Regels voor leerkrachten en ondersteunend personeel Stappen bij storend

Nadere informatie

Gedragsprotocol. Waarden en normen op. (Egmond aan den Hoef)

Gedragsprotocol. Waarden en normen op. (Egmond aan den Hoef) Gedragsprotocol Waarden en normen op RKBS Sint Jozef (Egmond aan den Hoef) Gedragsprotocol Jozefschool 1 Inleiding Een veilig klimaat en een prettige sfeer zijn belangrijke voorwaarden om te komen tot

Nadere informatie

Introductie in effectief en bewust communiceren. Communicatie; wat is dat eigenlijk?

Introductie in effectief en bewust communiceren. Communicatie; wat is dat eigenlijk? Introductie in effectief en bewust communiceren. Communicatie; wat is dat eigenlijk? Zodra er twee of meer mensen in 1 ruimte zijn is er sprake van communicatie, ook al wordt er niet gesproken. Het is

Nadere informatie

Week tegen pesten VAN 5 FEBRUARI TOT 9 FEBRUARI BS Ten Berge kiest kleur tegen pesten

Week tegen pesten VAN 5 FEBRUARI TOT 9 FEBRUARI BS Ten Berge kiest kleur tegen pesten GO! Basisschool Ten Berge Galgenbergstraat 39 9290 Berlare Tel.: 052/42.35.04 E-mail: directeur@tenberge.be www.tenberge.be Week tegen pesten VAN 5 FEBRUARI TOT 9 FEBRUARI 2018 BS Ten Berge kiest kleur

Nadere informatie

TIPS VOOR MOEILIJKE TIJDEN

TIPS VOOR MOEILIJKE TIJDEN TIPS VOOR MOEILIJKE TIJDEN Deze folder legt uit hoe ouders gedragsproblemen van hun kinderen kunnen veranderen. TIPS VOOR MOEILIJKE TIJDEN Deze folder is bedoeld om ouders te helpen gedragsproblemen van

Nadere informatie

VERGADER TIPS VOOR TEAM MEETINGS VERSIE /09/2018 SAM VERHOEVE

VERGADER TIPS VOOR TEAM MEETINGS VERSIE /09/2018 SAM VERHOEVE VERGADER TIPS VOOR TEAM MEETINGS VERSIE 3.1 23/09/2018 SAM VERHOEVE Inhoud Dé 10 tips die vergaderen simpeler maken.... 2 Gebruik 4 vaste onderwerpen: cijfers, klanten, medewerkers & werking.... 3 Cijfers...

Nadere informatie

kempelscan P1-fase Kempelscan P1-fase 1/7

kempelscan P1-fase Kempelscan P1-fase 1/7 kempelscan P1-fase Kempelscan P1-fase 1/7 Interpersoonlijke competentie Kern 1.2 Inter-persoonlijk competent Communiceren in de groep De student heeft zicht op het eigen communicatief gedrag in de klas

Nadere informatie

Anti-pestprotocol op de

Anti-pestprotocol op de Anti-pestprotocol op de Ons doel is dat alle kinderen zich veilig voelen bij ons op school, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door elkaar te steunen en wederzijds respect te tonen, stellen we

Nadere informatie

RONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het KLEUTERONDERWIJS

RONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het KLEUTERONDERWIJS CONFERENTIE STEUNPUNT GOK: De lat hoog voor iedereen!, Leuven 18 september STROOM KRACHTIGE LEEROMGEVINGEN RONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen

Nadere informatie

Pestprotocol op RKBS Titus Brandsma

Pestprotocol op RKBS Titus Brandsma Pestprotocol op RKBS Titus Brandsma Pesten is iemand geestelijk en/of lichamelijk doelbewust en systematisch pijn doen en/of lastig vallen. Dit kan van grote negatieve invloed zijn voor het vervolg van

Nadere informatie

De piek van het pesten ligt tussen 10 en 14 jaar, maar ook in lagere en hogere groepen wordt gepest.

De piek van het pesten ligt tussen 10 en 14 jaar, maar ook in lagere en hogere groepen wordt gepest. PESTPROTOCOL Pesten komt helaas op iedere school voor> Het is een probleem dat we onder ogen zien en op onze school serieus aanpakken. De manier waarop dat gebeurt, wordt beschreven in dit protocol. Het

Nadere informatie

Wat Werkt in de klas. @YorickSaeijs Onderwijsadviseur OMJS yorick@onderwijsmaakjesamen.nl

Wat Werkt in de klas. @YorickSaeijs Onderwijsadviseur OMJS yorick@onderwijsmaakjesamen.nl Wat Werkt in de klas @YorickSaeijs Onderwijsadviseur OMJS yorick@onderwijsmaakjesamen.nl Doel: -Je weet wat een instructieles tot een goede les maakt. -Je hebt kennis opgedaan over de 9 didactische strategieën

Nadere informatie

Protocol. Pestprotocol

Protocol. Pestprotocol Pestprotocol Algemeen Dit pestprotocol heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door regels en afspraken zichtbaar

Nadere informatie

Gedragsprotocol. Samenwerking tussen ouders/verzorgers en school resulteert in een mooie ontwikkeling van de leerlingen.

Gedragsprotocol. Samenwerking tussen ouders/verzorgers en school resulteert in een mooie ontwikkeling van de leerlingen. Gedragsprotocol Samenwerking tussen ouders/verzorgers en school resulteert in een mooie ontwikkeling van de leerlingen. Inhoud 1. Achtergrond... 2 2. De gedragsregels van de Pleiaden... 3 3. De verwachtingen

Nadere informatie

PESTPROTOCOL. Fellenoord

PESTPROTOCOL. Fellenoord PESTPROTOCOL Fellenoord Pestprotocol Fellenoord Verantwoording: Alle kinderen moeten zich op school veilig kunnen voelen, waardoor zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door regels en afspraken zichtbaar

Nadere informatie

Jan Coppieters. PVOC Oost-Vlaanderen

Jan Coppieters. PVOC Oost-Vlaanderen Jan Coppieters PVOC Oost-Vlaanderen Ik weet hoe ik leerbereidheid van leerlingen kan beïnvloeden Ik kan de verwachtingen van leerlingen over het eigen presteren gunstig beïnvloeden Ik kan een gunstige

Nadere informatie

Toolboxmeeting Agressie & Geweld

Toolboxmeeting Agressie & Geweld Agressie en geweld, seksuele intimidatie en pesten op het werk vormen een aanzienlijk probleem. Uit onderzoek blijkt dat het ziekteverzuim onder slachtoffers van seksuele intimidatie en agressie en geweld

Nadere informatie

ACTIEPLAN PESTEN. melding vaststelling pestprobleem. - klastitularis + directie - feiten + verantwoording - hoe schade herstellen?

ACTIEPLAN PESTEN. melding vaststelling pestprobleem. - klastitularis + directie - feiten + verantwoording - hoe schade herstellen? Begin schooljaar : in de klasafspraken Pesten : Niet Nooit Nergens (NNN) ACTIEPLAN PESTEN melding pestprobleem 1. ondersteunend gesprek gepeste melding vaststelling pestprobleem GEDRAGSCODE LEERKRACHTEN

Nadere informatie

Een veilige onderwijstaak!

Een veilige onderwijstaak! Ine Spee, 15 maart 2012 Een veilige onderwijstaak! Preventie de eerste stap naar een Veilige Publieke taak De publieke taak: wat is anders in het onderwijs? Grensoverschrijding van jongeren: inherent aan

Nadere informatie

REGELS & AFSPRAKEN. Inleiding REGELS & AFSPRAKEN. Opstellen van regels & afspraken

REGELS & AFSPRAKEN. Inleiding REGELS & AFSPRAKEN. Opstellen van regels & afspraken Pagina: 1 van 10 REGELS & AFSPRAKEN Inleiding Regels en afspraken zijn een onderdeel van waarden en normen. Het is belangrijk dat kinderen weten welke ideeën en gedachten er achter regels en afspraken

Nadere informatie

EFFECTIEVE COMMUNICATIE IN DE KLAS

EFFECTIEVE COMMUNICATIE IN DE KLAS Het vermogen om effectief te communiceren in de klas vraagt om betrokkenheid, interactie, een positieve sfeer, verwachtingen van de leraar en uitdagingen. Effectieve communicatie in de klas versterkt het

Nadere informatie

De opvoedingsdriehoek. Ann Li Thuisbegeleider bij Feniks www.feniks-opvoeding.org

De opvoedingsdriehoek. Ann Li Thuisbegeleider bij Feniks www.feniks-opvoeding.org De opvoedingsdriehoek Ann Li Thuisbegeleider bij Feniks www.feniks-opvoeding.org Een woord vooraf Wat is normaal? Ieder kind is anders 1 op 4 sociale interacties bij kinderen onder 5j is agressief Ongeveer

Nadere informatie

Bepaal uw toekomstige competenties

Bepaal uw toekomstige competenties Bepaal uw toekomstige competenties Format workshop Dit document is onderdeel van een set ondersteunend materiaal dat ter download wordt aangeboden aan kopers van De Strategiecoach door Jeroen De Flander

Nadere informatie

Stimuleer jouw strategieimplementatieproces

Stimuleer jouw strategieimplementatieproces Stimuleer jouw strategieimplementatieproces workshop format Dit document is onderdeel van een set ondersteunend materiaal dat ter download wordt aangeboden aan kopers van Strategiehelden door Jeroen De

Nadere informatie

Anti-pestbeleid OBS De Schakel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen

Anti-pestbeleid OBS De Schakel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Anti-pestbeleid OBS De Schakel Dit ANTI-PESTBELEID heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken

Nadere informatie

Vandalisme: Het met opzet vernielen of schade toebrengen aan andermans bezittingen

Vandalisme: Het met opzet vernielen of schade toebrengen aan andermans bezittingen Gedragsprotocol 1. achtergrond en doelstellingen 2. definiëring van begrippen 3. de schoolregels 4. categorieën van ongewenst gedrag 5. verplichte en mogelijke acties bij de vijf categorieën. 1. Achtergrond

Nadere informatie

Het allerbeste initiatiefmanagement

Het allerbeste initiatiefmanagement Het allerbeste initiatiefmanagement workshop format Dit document is onderdeel van een set ondersteunend materiaal dat ter download wordt aangeboden aan kopers van Strategiehelden door Jeroen De Flander

Nadere informatie

Voorwoord bij de derde druk 11

Voorwoord bij de derde druk 11 Inhoud 5 Voorwoord bij de derde druk 11 Woord vooraf 13 Hoofdstuk 1 Specifieke begeleidingsbehoeften van 15 hoogbegaafde kinderen Inleiding 1.1. Hoogbegaafde kinderen hebben behoefte aan begrip 25 en aanvaarding

Nadere informatie

Thermometer leerkrachthandelen

Thermometer leerkrachthandelen Thermometer leerkrachthandelen Leerlijnen en ontwikkelingslijn voor leerkrachten van WSKO 1 Inleiding Leerkracht zijn is een dynamisch en complex vak. Mensen die leerkracht zijn en binnen onze organisatie

Nadere informatie

TIPS EN SUGGESTIES KRACHTENSPEL.NL

TIPS EN SUGGESTIES KRACHTENSPEL.NL TIPS EN SUGGESTIES KRACHTENSPEL.NL Het werkmateriaal Tips en suggesties Krachtenspel.nl is een onderdeel van de website Krachtenspel.nl. Werkmateriaal Sociaal Emotionele Educatie (SEE) Alle informatie

Nadere informatie

Inleiding Wat is orde en wat is ervoor nodig om die te bereiken? Tien tips om orde te houden 30 Samenvatting 47

Inleiding Wat is orde en wat is ervoor nodig om die te bereiken? Tien tips om orde te houden 30 Samenvatting 47 Inhoud Inleiding 11 Deel 1 Het gedrag in de klas Inleiding deel 1 17 1 Het gedrag tijdens de eerste lessen 21 Inleiding 21 1.1 Wat is orde en wat is ervoor nodig om die te bereiken? 22 1.2 Tien tips om

Nadere informatie

PROTOCOL. Escapemogelijkheden

PROTOCOL. Escapemogelijkheden PROTOCOL Escapemogelijkheden Inleiding Binnen de school is het de bedoeling om de leerlingen binnen de klas op te vangen bij eventuele problemen. Soms blijkt dit niet te kunnen en is de klassensituatie

Nadere informatie

Tips bij het handhaven van de orde in de klas

Tips bij het handhaven van de orde in de klas Tips bij het handhaven van de orde in de klas 1 Uitgangspunten bij de tips 1. Ga na waar je sterk in bent. 2. Ga na op welke manier jij het liefst het contact met de leerlingen onderhoudt. 3. Kies die

Nadere informatie

Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden

Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden Bij het begeleiden van leeractiviteiten kun je twee aspecten aan het gedrag van leerkrachten onderscheiden, namelijk het pedagogisch handelen en het didactisch handelen.

Nadere informatie

Gedragsprotocol. Sint Gerardusschool. Splitting 145. Gedragsprotocol

Gedragsprotocol. Sint Gerardusschool. Splitting 145. Gedragsprotocol 2018-2019 Sint Gerardusschool Splitting 145 Sint Gerardusschool, de veilige school Afspraken m.b.t. omgaan met elkaar op de Sint Gerardusschool Goede leerprestaties kunnen bereikt worden als leerlingen

Nadere informatie

LESBESCHRIJVINGSFORMULIER

LESBESCHRIJVINGSFORMULIER LESBESCHRIJVINGSFORMULIER Beroepstaak 1 Omgaan met kinderen in een leersituatie Stageschool Plaats Stagementor Stagegroep Aantal kinderen Gegevens Stageschool Datum Naam student Groep Vakgebied Gegevens

Nadere informatie

MEE Utrecht, Gooi & Vecht. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking.

MEE Utrecht, Gooi & Vecht. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. MEE Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Voor verwijzers Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Veel

Nadere informatie

Een Positief. leer en leefklimaat. op uw school

Een Positief. leer en leefklimaat. op uw school Een Positief leer en leefklimaat op uw school met TOPs! positief positief denken en doen Leerlingen op uw school ontwikkelen zich het beste in een positief leer- en leefklimaat; een klimaat waarin ze zich

Nadere informatie

Rapportage Kwaliteitskaart Sociale Veiligheid

Rapportage Kwaliteitskaart Sociale Veiligheid Rapportage Kwaliteitskaart Sociale Veiligheid Afgenomen april / mei 2017. Ingevuld door ouders, kinderen van groep 7 en 8 en teamleden. Inleiding Kwaliteitszorg is: zorg en voor kwaliteit. Scholen die

Nadere informatie

Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen

Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Dit PESTPROTOCOL heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen

Nadere informatie

dan één lade voorkomt. de gemeenschap is de beste preventie van ongewenst gedrag.

dan één lade voorkomt. de gemeenschap is de beste preventie van ongewenst gedrag. Het 4 lademodel Het nieuwe sanctiebeleid is een 4 lademodel, dat werkt met vier categorieën van overtredingen, in combinatie met vier opvoedingsstrategieën. Het moet voor iedereen voor elke overtreding

Nadere informatie

Bijlage bij groepsplan begrijpend lezen

Bijlage bij groepsplan begrijpend lezen Bijlage bij groepsplan Aanpak in de klas via IGDI model Voorbereiding Start van de les: te behandelen leesstrategie op het bord, doel van de les benoemen Instructie en inoefening: 1. één strategie hardop

Nadere informatie

Samenvatting: eenduidig + flexibel

Samenvatting: eenduidig + flexibel Samenvatting: eenduidig + flexibel 1.Categorieën: geen wijzigingen in de loop van het schooljaar. 2.Lades: permanente aanvulling met geslaagde interventies. 3.Schoolregels: alle teamleden in hun gedrag

Nadere informatie

Respectprotocol de Wierde

Respectprotocol de Wierde Waarom een respectprotocol? De Wierde streeft ernaar, dat alle leerlingen zich optimaal kunnen ontwikkelen en kunnen uitgroeien tot evenwichtige volwassenen. Om dit te bereiken wil de school de leerlingen

Nadere informatie

Het veilige pedagogische klimaat van de school

Het veilige pedagogische klimaat van de school Het veilige pedagogische klimaat van de school Op de Montessorischool vinden we een sociaal veilig klimaat heel belangrijk. De kern van veiligheid is respect, het respectvol omgaan met elkaar. Dit betekent

Nadere informatie

Pedagogisch klimaat Wij willen als school een pedagogisch veilig klimaat scheppen. Hiervoor gebruiken wij de volgende methoden.

Pedagogisch klimaat Wij willen als school een pedagogisch veilig klimaat scheppen. Hiervoor gebruiken wij de volgende methoden. Protocol Gedrag Inleiding Wij willen op de Bataaf duidelijk zijn in hoe onze manieren en afspraken zijn omtrent gedrag en wat wij doen bij eventueel overschrijdend gedrag. De Bataaf is een school waar

Nadere informatie

ANTI-PESTPROTOCOL. Onderwerp Anti-pestprotocol Aan Alle medewerkers Van Directie Datum Pagina 0 van 5

ANTI-PESTPROTOCOL. Onderwerp Anti-pestprotocol Aan Alle medewerkers Van Directie Datum Pagina 0 van 5 ANTI-PESTPROTOCOL Onderwerp Anti-pestprotocol Aan Alle medewerkers Van Directie Datum 01-03-2017 0 van 5 INHOUDSOPGAVE 1. VOORWOORD... 2 2. ANTI-PESTPROTOCOL... 3 2.1. Pesten op school... 3 2.2. Algemene

Nadere informatie

D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen

D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen DIDACTISCHE BEKWAAMHEID D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen Resultaat De leraar motiveert leerlingen om actief aan de slag te gaan. De leraar maakt doel en verwachting van de les duidelijk zorgt

Nadere informatie

Pestprotocol Burg. W.A. Storkschool

Pestprotocol Burg. W.A. Storkschool Pestprotocol Burg. W.A. Storkschool Pesten op school Hoe ga je er mee om? Wat verstaan wij onder pesten? Pesten is een ongewenste systematische, psychologische, fysieke of seksuele handeling door een leerling

Nadere informatie

Er is geen slachtoffer en dader; beide partijen zijn even sterk. Plagen kan de sociale weerstand van kinderen vergroten. Vaak speelt humor een rol.

Er is geen slachtoffer en dader; beide partijen zijn even sterk. Plagen kan de sociale weerstand van kinderen vergroten. Vaak speelt humor een rol. PESTPROTOCOL Doel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen kinderen en volwassenen,

Nadere informatie

ORDEREGLEMENT DR. NASSAU COLLEGE PENTA

ORDEREGLEMENT DR. NASSAU COLLEGE PENTA 1 ORDEREGLEMENT DR. NASSAU COLLEGE PENTA Juli 2018 2 Inleiding Wij vinden het belangrijk dat er op onze school goede afspraken zijn over hoe we met elkaar omgaan, wat mag en niet mag, en wat we doen als

Nadere informatie

Gedragsprotocol de Trompetter

Gedragsprotocol de Trompetter Gedragsprotocol de Trompetter Inleiding Het team van de Trompetter heeft ervoor gekozen om in eerste instantie onderlinge ruzies met kinderen positief te benaderen. Vandaar dat er een gedragsprotocol is

Nadere informatie

Pestprotocol Basisschool de Horizon, Te Heerlen

Pestprotocol Basisschool de Horizon, Te Heerlen Pestprotocol Basisschool de Horizon, Te Heerlen Opgemaakt op 26-1-2017 Door: Gedragsspecialisten, Sanne Habets en Carla Vanderheijden Inhoud - Het belang van een anti pest protocol. - Uitgangspunten van

Nadere informatie

Competenties. De beschrijvingen van de 7 competenties :

Competenties. De beschrijvingen van de 7 competenties : Inhoud Inleiding...3 Competenties...4 1. Interpersoonlijk competent...5 2. Pedagogisch competent...5 3. Vakinhoudelijk en didactisch competent...6 4. Organisatorisch competent...6 5. Competent in samenwerking

Nadere informatie

Ds. J. Polyanderschool en Ds. J. Bogermanschool te Dordrecht

Ds. J. Polyanderschool en Ds. J. Bogermanschool te Dordrecht Pestprotocol Ds. J. Polyanderschool en Ds. J. Bogermanschool te Dordrecht Inleiding Op onze school willen we de kinderen een veilig pedagogisch klimaat bieden, waarin zij zich op een prettige en positieve

Nadere informatie

GEDRAGSCODE NICOLAASSCHOOL TE ZANDVOORT

GEDRAGSCODE NICOLAASSCHOOL TE ZANDVOORT GEDRAGSCODE NICOLAASSCHOOL TE ZANDVOORT Achtergrond en doelstellingen Zoals in de visie op onderwijs van de Nicolaasschool staat aangegeven, vinden we het heel belangrijk om op school een pedagogisch klimaat

Nadere informatie

Ontmoetingsdag HGW. HGW en gedrag: een uitdaging? 15 september 2011 te Gent Noëlle Pameijer, schoolpsycholoog

Ontmoetingsdag HGW. HGW en gedrag: een uitdaging? 15 september 2011 te Gent Noëlle Pameijer, schoolpsycholoog Ontmoetingsdag HGW HGW en gedrag: een uitdaging? 15 september 2011 te Gent Noëlle Pameijer, schoolpsycholoog 1 Doel en werkvormen Hoe is HGW toe te passen bij gedrag? doen we al Nu ook nog Theorie met

Nadere informatie

Mogelijke aandachtspunten voor het invullen van het lesevaluatieformulier

Mogelijke aandachtspunten voor het invullen van het lesevaluatieformulier Mogelijke aandachtspunten voor het invullen van het lesevaluatieformulier Gewenst gedrag uit zich bijvoorbeeld in 1 Interpersoonlijk competent De student toont in gedrag en taalgebruik respect Is vriendelijk

Nadere informatie

LMC PrO Talingstraat. Pestprotocol

LMC PrO Talingstraat. Pestprotocol LMC PrO Talingstraat Pestprotocol Inhoud 1. Verantwoording Pestprotocol... 3 Doelstelling... 3 2. Preventie... 4 Het pedagogisch klimaat... 4 Preventie programma s... 4 3. Signaleren... 5 Signaleren door

Nadere informatie