Inhoud. Voorwoord... 10

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud. Voorwoord... 10"

Rosa Maes
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Voorwoord Hoofdstuk 1 Wat weten we over leren? Wat is het nut van verrijking? Leren is onze natuur Psychologie, pedagogiek en cognitiewetenschap over leren Leren in verandering: de maatschappelijke context Wetenschap over leren: wat we (nog) niet weten Wetenschap over leren: wat we wél weten Het brein blijft een leven lang groeien Het brein kan zichzelf veranderen Omgeving en emoties beïnvloeden het leervermogen Het geheugen werkt met patronen om oude en nieuwe kennis te koppelen Metacognitie: het belang van overzicht Creativiteit is te leren! Conclusies Het belang van motivatie Verrijking is geen luxe maar noodzaak voor hoogbegaafde leerlingen Een goed verrijkingstraject bouwt op metacognitief inzicht en ontwikkelt creativiteit Verrijking moet leuk zijn Verrijkingstraject als proeftuin voor het hele onderwijs Literatuur _BW_Uitdagend onderwijs aan begaafde leerlingen.indd :35

3 Leren in verandering: de maatschappelijke context........... 16 1.4 Wetenschap over leren: wat we (nog) niet weten.............. 18 1.5 Wetenschap over leren: wat we wél weten........................ 20 1.

2 Uitdagend onderwijs aan begaafde leerlingen 6 Hoofdstuk 2 Definities en modellen: Hoe denken en leren hoogbegaafden? Hoogbegaafdheid: definities en modellen De g-factor De Gauss-curve Domein-specifieke modellen van hoogbegaafdheid Hoogbegaafdheid als model van samenwerkende factoren Hoogbegaafdheid als groeiproces binnen een ontwikkelingsmodel Kenmerken van hoogbegaafd denken De g-factor Metacognitie, structuur en overzicht: de beheer-taken * Gallagher: Expert-denken * Sternberg: Analytische intelligentie * Bloom: Hogere orde -denken Creativiteit * Gary Davis * Dean Simonton Intensiteit * Kazimierz Dabrowski Conclusie Literatuur Hoofdstuk 3 Signaleren Voor- en nadelen van de selectie van leerlingen voor de verrijking Observeren in de klas Wat kan de observatie belemmeren? Profielen helpen bij de observatie * George Betts en Maureen Neihart * Vereenvoudiging van de profielen: acceptatie/ conflict/afwijzing Assessment Intelligentietests en meer * Omstandigheden * Verhullende factoren * Foutenpatroon Andere bronnen voor assessment Conclusie Literatuur _BW_Uitdagend onderwijs aan begaafde leerlingen.indd :35

1.3 Domein-specifieke modellen van hoogbegaafdheid.. 34 2.1.4 Hoogbegaafdheid als model van samenwerkende factoren................................................................ 36 2.1.5 Hoogbegaafdheid als groeiproces binnen een ontwikkelingsmodel.

3 Hoofdstuk 4 Mogelijke hindernissen voor hoogbegaafden Zelfbeeld * Sociale onzekerheid * Carol Dweck: Mindset * Sylvia Rimm: de rol in het gezin Motivatie * Locus of Control * Attributie Faalangst Sociale spanningen Onderpresteren Sylvia Rimm Michael D. Whitley Algemene kenmerken van onderpresteren * Onderpresteerders zijn slim (bovengemiddeld of meer), en niet gewend aan inspanning doen om een resultaat te bereiken * Onderpresteren is een chronisch probleem, en gaat niet vanzelf over * Onderpresteren komt vaak voor in meer dan één levensbereik, dus niet alleen het werk voor school; het is een vorm van het saboteren van het eigen succes, op verschillende levensgebieden * Waar het mis gaat, is juist bij de simpele taken Persoonlijkheidskenmerken van onderpresteerders 103 * Afhankelijkheid van de omgeving (personen, omstandigheden) * Angst voor verantwoordelijkheid * Gebrekkig zelfinzicht De begeleiding van onderpresteerders Conclusie Literatuur Hoofdstuk 5 Verrijkingsprogramma opzetten Het begint met de doelstelling * Vuistregel * Loskomen van de appels De doelstelling: kennis en vaardigheden Overzicht en transfer * Transfer Koninklijke Van Gorcum 17596_BW_Uitdagend onderwijs aan begaafde leerlingen.indd :35

...................................................................... 93 * Locus of Control................................................... 93 * Attributie............................................................ 94 4.

4 Uitdagend onderwijs aan begaafde leerlingen Zelfinzicht voor de leerling: mijn sterke en zwakke kanten * Gehavend zelfbeeld van hoogbegaafden * Kijken naar jezelf * Kijken naar de anderen Beoordelen van samenwerking De optimale match tussen (hoogbegaafde) leerling en verrijkingsleerstof Moeilijk betekent niet complex Hard werken is niet hetzelfde als veel leren Waarom complexe opdrachten nodig zijn Waarom wrijving nodig is Waarom veiligheid nodig is Conclusie Literatuur Hoofdstuk 6 Docentcompetenties * Opnieuw: wat is de doelstelling? Het belang van natuurlijke leergierigheid Het belang van veiligheid * De pyramide van Maslow * Je onuitgesproken verwachtingen: de paradox van Resnick & Hall Het belang van goede denkgewoonten * Arthur Costa Het belang van motivatie Het belang van hoge verwachtingen Het belang van jouw eigen leerhouding als docent Het belang van de hele leerling, niet alleen diens leervermogen * Kazimierz Dabrowski Het belang van de docent als coach * Maureen Neihart * Omgaan met stress en angst * Risico s aandurven, uitdagingen aangaan * Emoties en meningen herkennen en sturen * Dilemma: bij de groep horen? Of uitblinken? Praktische tips Over keuzes maken: het donkere en het lichte pad Oefenen met creatief denken Het bevorderen van een actieve leerhouding: dynamisch testen _BW_Uitdagend onderwijs aan begaafde leerlingen.indd :35

..............................128 5.2 De optimale match tussen (hoogbegaafde) leerling en verrijkingsleerstof.......................................................... 129 5.2.1 Moeilijk betekent niet complex.

5 Conclusie Een nieuwe rol voor de docent Literatuur Hoofdstuk 7 Beoordeling, verslaglegging en evaluatie Beoordeling: het leertraject van de leerling De beoordelingscriteria in kaart Ieders leerweg in kaart Formulier a. Intakegesprek Formulier b. Tussentijds gesprek Formulier c. Eindverslag Verslaglegging * Portfolio Formulier Vragen voor de leermarkt Evaluatie Effectiviteit van het verrijkingsprogramma * Evaluatie door de begeleider * Evaluatie door reguliere docent Neveneffecten: gevolgen voor de leerling Rol van het verrijkingsprogramma binnen de school Formulier Effectiviteit van het verrijkingsprogramma Formulier a. Neveneffecten: gevolgen voor de leerling Formulier b. Evaluatieformulier voor de ouders Formulier Het verrijkingsprogramma binnen de school Evaluatie van je eigen rol als begeleider Discussiepunten voor de evaluatie van mijn eigen werk Literatuur Bronnen bij de afbeeldingen Dankwoord Koninklijke Van Gorcum 17596_BW_Uitdagend onderwijs aan begaafde leerlingen.indd :35

..................... 173 7.1.1 De beoordelingscriteria in kaart.............................173 7.1.2 Ieders leerweg in kaart...........................................175 Formulier 7.1.2.a. Intakegesprek.

Vergelijkbare documenten

Minka Dumont april 2017

Minka Dumont april 2017 www.21steeeuwsevaardigheden.nl Omdat ik slim ben Omdat ik altijd snel klaar ben met mijn werk Omdat ik hoogbegaafd ben Weet ik niet Omdat ik anders ben Omdat ik in mijn eigen klas