School of Education uit de startblokken!
|
|
- Simon Brouwer
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 School of Education uit de startblokken! EEN TERUGBLIK OP DE EERSTE PROJECTENRONDE
2
3 Het Expertisenetwerk School of Education Het Expertisenetwerk School of Education van de Associatie K.U.Leuven is een samenwerkingsverband van 22 onderwijsinstellingen in Vlaanderen die lerarenopleidingen aanbieden (9 Centra voor Volwassenenonderwijs,12 hogescholen en de K.U.Leuven). Samen streven wij naar een verdere verbetering van de lerarenopleiding voor cursisten en studenten. Zo hopen we bij te dragen tot kwaliteitsvol onderwijs. We gaan uit van de sterke punten van onze partners en zoeken samen naar een optimale synergie van hun specifieke expertise. Wij beogen bestaande initiatieven voor samenwerking op het vlak van opleiding, onderzoek, ontwikkeling en kwaliteitszorg te versterken via overleg en samenwerkingsprojecten. Sinds het academiejaar werken we nauw samen in één- of tweejarige projecten rond thema s als vakdidactiek, mentorenvorming, basiscompetenties startende leraar Met deze brochure stellen we u de resultaten voor van de projecten uit de eerste projectenronde. Een uitgebreide omschrijving hiervan kan u raadplegen op onze website ( of via de contactpersonen en website vermeld bij ieder project. Op de website vindt u ook meer informatie over thans lopende projecten. Wij hopen dat deze brochure u in uw werk als (leraren-)opleider kan inspireren. Veel leesplezier, Namens de medewerkers van het Expertisenetwerk School of Education Associatie K.U.Leuven, Wim Bergen Voorzitter 1
4 De projecten die we in deze brochure thematisch aan u voorstellen, kaderen allemaal in de vijf actieterreinen die wij als expertisenetwerk tot doel hebben gesteld in ons beleidskader, met name opleiding en opleidings - innovatie, interne en externe kwaliteitszorg, navorming, onderzoek en de uitbouw van optimale infrastructuur. Een overzicht van de projecten per thema: 2 Ontwikkeling specifieke vakdidactiek Digitale (vak)didactiek voor toekomstige leerkrachten via USolv-IT en Franel Innovaties in wereldoriëntatie en techniek Interactief innovatiemuseum Multimedia: de onbekende vakdidactiek? Vakdidactiek Gezondheidszorg Vakdidactiek versterken binnen lerarenopleiding in Centra voor Volwassenenonderwijs Nascholing lichamelijke opvoeding en bewegings - opvoeding voor basis- en secundair onderwijs Basiscompetenties: de leraar als Taalcompetenties vertaald: naar een doeltreffende taalopleiding voor alle leraren secundair onderwijs De leraar in het eerste leerjaar Een muzische grondhouding voor de lerarenopleiding lager onderwijs Assessmentvormen in een competentiegerichte lerarenopleiding Actieonderzoek door aankomende kleuteronderwijzers en onderwijzers Van leraren naar mentoren Hoe ontwerpen we een postgraduaat mentorenopleiding? Naar een kwaliteitsvolle mentorenopleiding Twee postgraduaten voor mentorenvorming, één in West-Vlaanderen en één in de regio Mechelen - Brussel - Leuven Andere thema s Leraar worden op de werkplek Implementatie van het leerzorgkader in de banaba-opleidingen Zorg in het secundair onderwijs Seminaries Onderwijs en opvoeding in de 21ste eeuw Taal en studie
5 Ontwikkeling specifieke vakdidactiek Digitale (vak)didactiek voor toekomstige leerkrachten via USolv-IT en Franel Voor twee digitale omgevingen, USolv-IT voor Wiskunde en Franel voor Frans, ontwikkelde de projectgroep heel wat bijkomend leermateriaal voor het inoefenen van basisvaardigheden in de eerste graad van het secundair onderwijs. USolv-IT en Franel bevatten een veelheid aan eenvoudig uitwisselbare oefeningen, voorzien van een nauwkeurige beschrijving voor zowel studenten als lerarenopleiders. Via een eigen interface kan de gebruiker doorheen oefenmateriaal surfen en toetssessies bouwen, aanbieden en opvolgen. Het platform is technisch gekoppeld aan Toledo, Smartschool en elov. De projectgroep biedt ook enkele didactische modellen met concreet uitgewerkte voorbeelden aan. Deze preciseren hoe USolv-IT en Franel effectief in diverse didactische contexten kunnen worden ingezet. Contact Franel: Contact Usolv-IT: K.U.Leuven campus Kortrijk, KHBO en KATHO piet.desmet@kuleuven-kortrijk.be - franel@kuleuven-kortrijk.be paul.igodt@kuleuven-kortrijk.be - usolvit@kuleuven-kortrijk.be 3
6 Ontwikkeling specifieke vakdidactiek Innovaties in wereldoriëntatie en techniek Er is nood aan bewust nadenken over de invulling van techniek in het curriculum en dus ook over de basiscompetenties die een student lager onderwijs ter zake dient te bereiken op het einde van zijn opleiding. De projectgroep ziet techniek niet als een apart vak, maar als een integraal onderdeel van vakken als Wereldoriëntatie, Wiskunde, Nederlands, Muzo Op basis van een enquête bij studenten uit de opleiding kleuter-, lager en secundair onderwijs en leraren uit het basisonderwijs verkreeg de projectgroep een duidelijk beeld van de huidige attitudes en competenties t.a.v. techniek bij deze respondenten. Deze onderzoeksresultaten vormden aanzetten voor curriculumaanpassingen in de deelnemende partnerinstellingen. Hieronder enkele bevindingen uit het rapport van dit project: Ondanks een rijke aanwezigheid van visieteksten, lesfiches, didactische materialen hebben leraren het gevoel niet voorbereid te zijn op hun taak als leraar binnen een eerder technische context. Meer dan 80 % van de ondervraagde leraren en studenten vindt de interesse of het proefondervindelijk laten werken van leerlingen belangrijk. Bestaande organisaties en lopende initiatieven rond techniek in het onderwijs zijn bij leraren en studenten nauwelijks gekend. De ondervraagde leraren en studenten vinden dat er best al in de kleuterklas wordt gestart met techniekonderwijs. In het techniekonderwijs is een verschuiving van know how naar know why aangewezen. Het is belangrijk dat leraren samen met leerlingen op pad durven gaan en zich verwonderen over techniek. Naast dit onderzoekswerk reikt de projectgroep concrete en bruikbare voorbeelden aan om als student of leraar effectief aan de slag te gaan vanuit een moderne visie op techniek - onderwijs. Bovendien biedt dit project een overzicht van organisaties die werken rond techniek (TOS21, RVO-Society ), relevant wetenschappelijk onderzoek en inspirerend lesmateriaal. 4 Contactpersoon: KaHo Sint-Lieven, KHBO en KATHO geert.vanbuynder@kahosl.be
7 Interactief innovatiemuseum De projectgroep ontwierp creatieve didactische materialen rond wetenschap en techniek met de bedoeling een interactief innovatie - museum op te bouwen dat wetenschap, techniek en technologie in een origineel daglicht plaatst. In dit museum konden leerlingen uit het kleuter- en lager onderwijs met de hulp van laatstejaarsstudenten uit de bacheloropleiding de koppen bij elkaar steken om te zoeken naar een originele oplossing voor een probleem rond natuur, techniek, tijd of ruimte dat zich stelde in de klas of de basisschool. Ontwikkeling specifieke vakdidactiek Op basis hiervan ontwikkelde de projectgroep samen met laatstejaarsstudenten kleuter- en lager onderwijs een set didactisch materiaal. Dit materiaal en een visietekst op wetenschap en techniek in het basisonderwijs zullen als bijlage in De praktijkgids voor de basisschool bij Wolters Plantyn worden gepubliceerd. Contactpersoon: KATHO, KaHo Sint-Lieven en KHBO nele.mestdagh@katho.be 5
8 Ontwikkeling specifieke vakdidactiek Multimedia: de onbekende vakdidactiek? De projectgroep ontwierp een multi mediawaaier die studenten kleuter- en lager onderwijs in staat stelt de multimediale wereld te leren kennen en hanteren. Speciale aandacht gaat hierin naar de relatie tussen de wereld en de multi mediale weergave ervan. Deze waaier bestaat uit: een neerslag van didactische bevindingen en technische tips, 35 pedagogisch-didactische fiches die pasklare voorbeelden geven, vanuit 7 thema s (zelfportret, boerderij, gevoelens, onze klas, de kunstenaar en ik, idolen en voeding/sport/gezondheid), verspreid over 5 niveautrappen (jongste en oudste kleuters; eerste, tweede en derde graad basisonderwijs) en 5 media (woord, geluid, stilstaand beeld, bewegend beeld en mix). Daarnaast vindt u op de website ( van deze projectgroep een aantal initiatieven en organisaties die in binnen- en buitenland op dit domein werkzaam zijn, enkele didactische principes voor het gebruik van multimedia in de basisschool en de implementatie van deze principes in de lerarenopleiding. 6 Contactpersoon: KHLeuven, KHMechelen, GROEP T en HUB frank.vandewyer@khleuven.be
9 Vakdidactiek Gezondheidszorg Dit project werkte een specifieke vakdidactiek voor gezondheidszorg uit met bijbehorend didactisch materiaal. Doordat deze vakdidactiek ontbrak creëert het project hiermee een meerwaarde voor de lerarenopleidingen en in het bijzonder voor de specifieke lerarenopleiding in de Centra voor Volwassenenonderwijs. Deze centra hebben van oudsher een ruime instroom van cursisten met een basisopleiding als verzorgende, verpleegkundige of vroedvrouw, maar ook van diëtisten, ergotherapeuten, kinesitherapeuten, opvoeders Ontwikkeling specifieke vakdidactiek Concreet werkte de projectgroep een syllabus met hand leiding voor lerarenopleiders uit binnen de module Didactische competentie oefenlessen voor gezondheidszorg. Deze cursus behandelt de visie op zorg en onderwijs, de beginsituatiekenmerken, de doelstellingen en vaak gehanteerde werkvormen binnen dit domein. Bijzondere aandacht gaat naar het geïntegreerd werken, vakspecifieke didactische materialen en evaluatie. Contactpersoon: CVO VIVO Kortrijk, CVO VTI Aalst, CVO VTI Brugge en CVO LimLo 7
10 Ontwikkeling specifieke vakdidactiek Vakdidactiek versterken binnen lerarenopleiding in Centra voor Volwassenenonderwijs Dit project creëerde meer duidelijkheid over de betekenis, plaats en generieke inhoud van de vakdidactische component. Op basis van een bevraging bij de deelnemende partnerinstellingen en enkele pedagogisch begeleiders ontwikkelde de projectgroep een visie op vakdidactiek en identificeerde ze de randvoorwaarden en contextfactoren voor het realiseren ervan in de CVO s. Dit onderzoek heeft tevens geleid tot aanbevelingen voor verdere ontwikkeling van prioritaire vakdidactieken en samenwerkingsvormen met diverse expertisebronnen: Er is geen standaardoplossing voor de uitbouw van een sterke vakdidactische component in de lerarenopleiding van de CVO s. De regionale omstandigheden en de grootte van het CVO bepalen mee welke strategie de meest geschikte is. Een sterke vakdidactische component in de module Didactische competentie oefenlessen met een duidelijke afstemming van die component op de algemene leerlijn in het CVO is wenselijk. CVO s beschikken vaak over onvoldoende kritische massa om homogene groepen te vormen omwille van de sterk heterogene in- en doorstroom naar diplomaniveau en -inhoud. CVO s overwegen best om bij een voldoende grote in- en doorstroom een flexibel en uitgebreid keuzeaanbod aan te bieden en bij een kleine in- en doorstroom het aanbod te beperken opdat homogene groepen kunnen worden gevormd. Cursisten met eenzelfde onderwijsbevoegdheid uit diverse CVO s zouden samen vakdidactiek kunnen volgen. Vakdidactiek voor de diplomagroepen die in alle CVO s relatief sterk vertegenwoordigd zijn (Gezondheidszorg, Nijverheid en Handel/Economie) moet prioritair worden ontwikkeld door meerdere CVO s, bij voorkeur in het kader van projecten en in samenwerking met andere experten. Indien het CVO geen eigen vakdidactici wil of kan aanwerven, wordt de vakdidactiek in het beste geval verzorgd door een externe vakdidacticus waarvan de inbreng past in de leerlijn van het CVO. De uitbouw van leergroepen met de universiteiten, hogescholen en pedagogische begeleidingsdiensten biedt mogelijkheden tot verdieping van de vakdidactische expertise in de CVO s. Dit project werkte een blauwdruk uit voor nascholingsinitiatieven. 8 Contactpersoon: CVO LimLo, CVO HIK, CVO TNA en CVO VIVO Kortrijk jos.faes@cvolimlo.be
11 Nascholing lichamelijke opvoeding en bewegingsopvoeding voor basis- en secundair onderwijs Deze blauwdruk is gebaseerd op een hedendaagse visie op nascholing: Het aanbod is gericht op het LO-onderwijs. Het verwerven en verdiepen van vakdidactische competenties staat centraal. De sessies passen in een geïntegreerde visie op het vakconcept. De sessies sluiten aan bij een centraal thema. Actieve, kritisch-reflectieve inbreng van de deelnemers tijdens en na de activiteit is vereist. Deze visie resulteert in een kwaliteitslabel voor nascholingen met inhoudelijke en organisatorische criteria. Enkele aandachtpunten die deze projectgroep voorop stelt tijdens de uitwerking van een kwaliteitsvol nascholingsaanbod voor leraren: Aanbieden van nascholingssessies op maat van het onderwijs naar inhoud en organisatie. Coachen van lesgevers bij de inhoudelijke en praktische uitwerking van een nascholingssessie. Breed beschikbaar stellen van het nascholingsprogramma voor de deelnemers. Sensibiliseren van de directies. Uitgeven van naslagdocumenten met betrekking tot de nascholing. Evalueren van het nascholingsinitiatief om het aanbod bij te sturen naar volgende edities. Bij wijze van voorbeeld fungeerde deze blauwdruk als referentiekader voor de jaarlijkse nascholing georganiseerd door de specifieke lerarenopleiding lichamelijke opvoeding van de K.U.Leuven in samenwerking met de lerarenopleidingen van KHLeuven en HUB. Ontwikkeling specifieke vakdidactiek Contactpersoon: K.U.Leuven, KHLeuven en HUB 9
12 10 Basiscompetenties: de leraar als Taalcompetenties vertaald: naar een doeltreffende taalopleiding voor alle leraren secundair onderwijs De lerarenopleidingen en het werkveld stellen al geruime tijd vast dat het met de taalcompetenties van studenten en beginnende leraren niet altijd zo best gesteld is. De moeilijkheden situeren zich op verschillende vlakken: inhouden, vaardigheden en attitudes. De hoofddoelstelling van dit project was een vernieuwd curriculum taalvaardigheid uit te tekenen voor het eerste jaar van de bachelor - opleiding secundair onderwijs. Om dit op een zinvolle wijze te doen, is ook grondig nagedacht over de leerlijn in een traject taalvaardigheid van de hele opleiding. Het uitgangspunt van deze projectgroep is dat de taalvaardigheid van een student best wordt aangestuurd vanuit een apart opleidingsonderdeel Taal(vaardigheid), maar dat er daarnaast ook zoveel mogelijk oefenkansen worden geboden binnen andere opleidingsonderdelen. Contactpersoon: KHLeuven, KHMechelen, HUB en GROEP T karen.de.jonghe@khleuven.be Hetzelfde verhaal geldt ook met nadruk voor de stage van de studenten. Het is immers daar dat ze in een realistische context kunnen werken aan de taalvaardigheidscompetenties die ze als beginnende leraren dienen te beheersen. Dit project ontwikkelde een diagnostische test en een remediëringstraject voor instromende studenten, tekende een leerlijn uit voor het vak taalvaardigheid in het eerste jaar en stelde kijk - wijzers op ter ondersteuning van een sterkere focus op taal in de stage.
13 De leraar in het eerste leerjaar Het eerste leerjaar in de basisschool is een belangrijk jaar en de verantwoordelijkheid voor de leraar is erg groot. De leraar moet beschikken over specifieke pedagogische en didactische inzichten en vaardigheden. Vanuit deze overtuiging hebben de partners van dit project De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen, als inhoudelijk expert en als opvoeder in het eerste leerjaar expertise uitgewisseld met als doel de opleiding te versterken. De bevraging bij studenten en mentoren genereerde aandachtspunten voor de uitwerking van deze activiteit: Een sterk doorgedreven praktijkgerichte voorbereiding en een frequente kennismaking met het eerste leerjaar waarin concrete voorbeelden, veel en efficiënt bestede (participerende) observatietijd aan bod komen zijn aangewezen. Basiscompetenties: de leraar als Daarnaast greep deze projectgroep de kans om te werken vanuit het concept de basisschool en samen met de bacheloropleidingen kleuter- en lager onderwijs een gemeenschappelijke opleidingsactiviteit uit te bouwen. De projectgroep focuste zich op de inhoudelijke en organisatorische uitwerking van een ontwerp van opleidingsactiviteit met bruikbare leermaterialen, waarbij de band met de praktijk de rode draad is. De opleiding voorziet best een opleidingsonderdeel in het curriculum kleuter- en lager onderwijs gericht op het eerste leerjaar. Hierin komen: gangbare didactische modellen; toelichting bij bruikbaarheid van didactisch materiaal; geschikte activiteiten, werk- en groeperings - vormen kiezen en toepassen; soepel en efficiënt lesen dagverloop en aandacht voor overgangsproblematiek aan bod. Dit opleidingsonderdeel focust ook op competenties als stimulerende omgang, enthousiasme, speelse aanpak en aanbreng, kindgerichte aanpak, empathie, geduld en creativiteit. Contactpersonen: KaHo Sint-Lieven, KHBO en KATHO katrien.vanhauwermei@kahosl.be, gertjan.desmet@kahosl.be 11
14 Basiscompetenties: de leraar als Een muzische grondhouding voor de lerarenopleiding lager onderwijs Het uitgangspunt van dit project is de overtuiging dat muzische vorming een essentiële rol speelt in het ontwikkelingsproces van kinderen en dat de leraar in dit groeiproces een belangrijke actor is. Door de muzische grondhouding van de leraar verwerven kinderen elementaire kennis, inzichten en vaardigheden maar vooral ook attitudes om het muzische en kunstzinnige in de wereld te ontdekken en te exploreren. De kwaliteit van muzische vorming in het lager onderwijs is om die reden sterk gelieerd aan de muzische grondhouding van de leraar. In de lerarenopleiding leert de student denken en handelen vanuit een muzische grondhouding en verwerft daartoe een reeks competenties. Dit project toont aan de hand van een competentiematrix, een leerlijn en een meetsleutel op welke manier in een lerarenopleiding hieraan kan worden gewerkt. De matrix bestaat uit: 3 dimensies (de muzische mens, het muzisch leren en het muzisch onderwijzen), 1 leerlijn (starten, groeien en in beweging) en 9 algemeen geformuleerde competenties met deelcompetenties. De projectgroep illustreert deze matrix aan de hand van een casus uit de lerarenopleiding lager onderwijs KHMechelen. Met de meetsleutel toetst de lerarenopleider aan de hand van een hele reeks vragen of de student de specifieke groeimogelijkheden en -kansen voldoende heeft benut en waarom wel/niet. Elke vraag is gekoppeld aan de eindcompetenties en/of deelcompetenties van de competentiematrix. Op die manier vormen de meetsleutel en de matrix één geheel. gewaarwording gevoelen gedachte mensen dingen waarden opnemen/uitdrukken betrokkenheid durf verwondering gewaarwording fantasie gevoelen openheid gedachte ontmoeting communiceren bezieling & bevlogenheid beschouwen & creëren diversiteit & esthetiek 12 Contactpersoon: KHMechelen, W&K, GROEP T en KHLeuven anne.verhoeven@khm.be
15 Assessmentvormen in een competentiegerichte lerarenopleiding Evaluatievormen werden al meer dan eens verzameld, besproken en met elkaar vergeleken. Dit project legt een concrete band tussen een competentiegericht opleidings - programma en het assessment van de competenties van de toekomstige leraar. De projectgroep stelde een instrument op dat lerarenopleidingen helpt een samenhangend, gepast en afwisselend assessmentbeleid uit te werken. Vooreerst selecteerde en inventariseerde de groep gehanteerde assessmentvormen in de lerarenopleidingen uit de deelnemende instellingen en koppelde deze aan de tien functionele gehelen zoals deze terug te vinden zijn in de basiscompetenties van een leraar. Dit alles werd samengevoegd in een elektronische databank. De databank biedt een overzicht van assessmentvormen en een beschrijving van succesfactoren, kanttekeningen en randvoorwaarden. Bezoekers van de website kunnen op zoek gaan naar informatie rond nieuwe assessmentvormen via de verschillende geïnventariseerde assessmentvormen of via de functionele gehelen. Aan de hand van een sjabloon kunnen zij ook informatie aan de databank toevoegen. Een weergave van enkele bevindingen van de projectgroep tijdens de inventarisatie en selectie: Er is weinig consistentie qua definiëring en invulling van zogeheten nieuwe assessmentvormen. De koppeling tussen de geïnventariseerde assessment - vormen en de basiscompetenties als baken voor de lerarenopleiding was niet eenvoudig. Studenten blijken een taak waar geen summatieve beoordeling aan gekoppeld is als minder belangrijk te percipiëren en zetten zich hier bijgevolg beduidend minder voor in. Een modulair onderwijssysteem dwingt lerarenopleiders veelal tot summatieve evaluatie. Basiscompetenties: de leraar als Contactpersoon: K.H.Kempen, K.U.Leuven, CVO HIK, CVO LimLo, KHLim en Expertisenetwerk Novelle mieke.balcaen@khk.be 13
16 Basiscompetenties: de leraar als Actieonderzoek door aankomende kleuteronderwijzers en onderwijzers Uit de conclusies van de visitatiecommissie van de Vlaamse lerarenopleidingen (2007) bleek in vele opleidingen een tekort aan aandacht voor onderzoek en voor de competenties van de leraar als onderzoeker. De toepassing van actieonderzoek in het curriculum kan hierin verandering brengen, indien er voldoende onderzoeksvaardigheden gradueel worden aan - geleerd bij studenten. De projectgroep ging aan de slag met het uitwerken van een gezamenlijke visie op actieonderzoek. Vervolgens werden enkele casussen rond actieonderzoek in de eigen bachelor - opleiding kleuter- en lager onderwijs beschreven en besproken vanuit deze gemeenschappelijke visie en aanpak. Ten slotte formuleert de projectgroep een aantal valkuilen, (rand)voorwaarden en uitdagingen waarmee een lerarenopleiding bij voorkeur rekening houdt om het actieonderzoek optimaal te laten verlopen: Een begeleidingsgroep rond actieonderzoek kan maximum bestaan uit tien studenten om een grondige begeleiding te garanderen. Dit heeft gevolgen voor de taakinvulling van het onderwijzend personeel én dus ook voor de organisatie van de andere opleidings - onderdelen. Deze begeleidingsgroep komt regelmatig samen, studenten zijn er immers elkaars kritische vrienden. Dit vraagt niet alleen het regelmatig plannen van de sessies, maar ook de verplichte aanwezigheid (met voorbereiding) van de studenten. Individuele coaching bij het actieonderzoek komt er alleen vanuit een coachingsvraag van de student en niet op initiatief van de begeleider. 14 Contactpersoon: HUB, KHLim, K.U.Leuven, KHMechelen en GROEP T andre.verkens@ehsal.be
17 Van leraren naar mentoren Mentorenvorming is een belangrijk thema waaraan de partners binnen het Expertisenetwerk School of Education met enthousiasme werken. De mentor heeft immers een cruciale rol in het opleidingstraject van de deelnemers of studenten en ook tijdens de loopbaan van de startende leraar. De mentor vormt daarom een belangrijke schakel tussen de opleiding en het werkveld. School of Education ondersteunde vier projecten die de professionalisering van mentorenopleidingen beoogden. Een eerste project richtte zich op de uitwerking van een ontwerp voor een mentorenopleiding, een tweede op de mentorenopleiding en de laatste twee projecten hadden als bedoeling een gemeenschappelijk postgraduaat Mentor in aanvangs- en stagebegeleiding op te zetten. 15
18 Van leraren naar mentoren Hoe ontwerpen we een postgraduaat mentorenopleiding? In dit project ontwierp de projectgroep een aanpak voor de ontwikkeling van een postgraduaat mentorenopleiding. De aanpak kan de basis vormen voor een variëteit aan mentorenopleidingen die elk een eigen opleidingsvisie en organisatie weerspiegelen. De bouwstenen zijn: de opleidingsvisie de specifieke opvatting over mentorschap de specifieke opvatting over beginnend leraarschap en leren de doelgroep de startvoorwaarden de na te streven eindcompetenties de organisatie en inhouden de leermiddelen en werkvormen het assessment en de kwaliteitszorg Enkele kernideeën op een rij: Kennen, kunnen én beleven Bewust opzetten van interventies en/of -strategieën die groei beogen, gericht op zichzelf, de pupil en de organisatie (school) Leren van elkaar Werken met verscheiden, actieve en interactieve werkvormen Integratie van persoonlijke en professionele ontwikkeling Reflectief leren Bereidheid kritisch nadenken over zichzelf, mentorschap en eigen organisatie (school) Drie opeenvolgende modules: (1) de mentor in relatie tot zichzelf, (2) de mentor in relatie tot de pupil en (3) de mentor in relatie tot de organisatie Eigen ervaringen, casussen en leervragen deelnemers vormen uitgangspunt Ontwikkeling kennisbasis en professionele identiteit 16 Contactpersoon: KHLim, CVO HIK, CVO LimLo, K.H.Kempen en Provinciale Hogeschool Limburg
19 Naar een kwaliteitsvolle mentorenopleiding Dit project biedt een kader voor mentorenopleidingen bestaande uit tien kwaliteitsstandaarden voor een kwaliteitsvolle mentorenopleiding, een visietekst over het beginnend leraarschap en een overzicht van de basiscompetenties van een mentor. De projectgroep stelt de volgende kwaliteitsindicatoren voor: In een kwaliteitsvolle mentorenopleiding 1. is er een duidelijke, geëxpliciteerde en consistente visie op de beginsituatie en het leertraject van de deelnemers uitgezet. Deze visie wordt transparant gecommuniceerd en is herkenbaar aanwezig. 2. is er een duidelijke, geëxpliciteerde en consistente visie op evalueren en evaluatiecriteria geformuleerd. Deze visie wordt transparant gecommuniceerd en is herkenbaar aanwezig. 3. vormt de eigen schoolcontext van de deelnemers een krachtige leeromgeving. 4. is reflectie zowel inhoudelijk als methodisch duidelijk aantoonbaar. Een kwaliteitsvolle mentorenopleiding 5. wordt gedragen door een duidelijke, geëxpliciteerde en consistente visie op leren en opleiden, beginnend leraarschap en mentoring (verschillende vormen). Deze drieledige visie is uitgeschreven, wordt transparant gecommuniceerd en is herkenbaar aanwezig. 6. stimuleert de professionele en persoonlijke ontwikkeling van de deelnemers. 7. stimuleert de ontwikkeling van de competenties van de mentor. 8. stimuleert de deelnemers tot reflectie over en ontwikkeling in volgende drie terreinen: - zichzelf sturen bij het uitvoeren van de opdracht als mentor, - een groeibevorderende relatie met de starter realiseren en uitbouwen, - mentorschap in de school en scholengemeenschap uitbouwen. 9. gaat bewust om met diversiteit en garandeert aldus een veilig en uitdagend leerklimaat. 10. hanteert een adequaat systeem van kwaliteitszorg. Van leraren naar mentoren Contactpersoon: KHLim, CVO VIVO Kortrijk, KHBO, HUB, KHLeuven, CVO LimLo en K.U.Leuven johan.ardui@khlim.be 17
20 Van leraren naar mentoren 18 Twee postgraduaten voor mentorenvorming Twee projectgroepen werkten aan de ontwikkeling van een gemeenschappelijk postgraduaat Mentor in aanvangsen stagebegeleiding. Iedereen die een pedagogischdidactisch diploma bezit; minimum 5 jaar praktijkervaring in het onderwijs heeft of voor een opdracht is aangeduid in de begeleiding en coaching van beginnende leraren, stagiairs en leraren in opleiding kan deze opleiding volgen. Het gaat over mentoren, zorgcoördinatoren, leerlingen - begeleiders, lerarenopleiders, stagebegeleiders in het kleuter-, lager, secundair of hoger onderwijs van het gewoon of het buitengewoon onderwijs. Wie met succes deze opleiding afrondt, ontvangt een getuigschrift 'Postgraduaat mentor in aanvangsen stagebegeleiding. IN WEST-VLAANDEREN Alle partners uit West-Vlaanderen brengen met behulp van dit project een transparant en stevig postgraduaat op de markt dat door zijn modulaire opbouw uitdagend is zonder bedreigend of al te belastend te zijn. Via referentiekaders, praktijkmodellen, reflectie, training, interactie en voorbeelden verwerven de deelnemers fundamentele inzichten en concrete vaardigheden om in een persoonlijke begeleidingsstijl (bijna) beginnende leraren te coachen. Het ontwerpen van een schoolspecifiek begeleidingstraject en het leren van en aan elkaar krijgen in dit postgraduaat de nodige aandacht. Deze opleiding loopt over 2 academiejaren, omvat 20 studiepunten en is opgebouwd uit 5 modules. 1STE JAAR Module 1: Een kijk op verschillende aspecten van mentoraat (4 studiepunten) - Decretaal kader en visieteksten VSKO - Contextuele inbedding mentor worden en zijn - Bekommernissen en verwachtingen van begeleider en begeleide - Beroepsprofielen, startcompetenties, groei- en leerproces van de starter
21 - Stafontwikkeling in scholen - Veel voorkomende moeilijkheden voor (bijna) beginnende leraren Module 2: Begeleidingsvaardigheden - deel 1 (4 studiepunten) - Je leer- en begeleidingsstijl - Gespreksinterventies die het leren en het reflecteren van anderen bevorderen - Trainen van begeleidingsgesprekken Module 5.1: Groepssupervisie (1,5 studiepunten) - Eigen leertraject en werkervaringen inbrengen en bespreekbaar maken - Reflecteren op eigen functioneren 2DE JAAR Module 3: Begeleidingsvaardigheden - deel 2 (4 studiepunten) - Gespreksinterventies die de andere confronteren - Trainen van feedbackgesprekken - Bevorderen van veranderingsprocessen - Omgaan met weerstand en blokkerende reacties Twee postgraduaten voor mentorenvorming Module 4: Schoolspecifiek (5 studiepunten) - Contextanalyse eigen school en SWOT-analyse van starterbegeleiding - Schoolvademecum - Startbegeleidingsopties - Veranderingsprocessen en transities - Omgaan met draagkracht en -last - Ethisch werken als mentor - Communicatie-instrumenten en volgsystemen ontwerpen, bespreken en bijsturen - Schoolspecifieke trajecten voor aanvangsbegeleiding en voor stagebegeleiding ontwerpen, bespreken, bijsturen en vervolledigen - Eigen taakomschrijving opstellen Module 5.2: Groepssupervisie (1,5 studiepunten) - Eigen leertraject en werkervaringen inbrengen en bespreekbaar maken - Reflecteren op eigen functioneren Van leraren naar mentoren Contactpersonen: KATHO, KHBO, K.U.Leuven campus Kortrijk, CVO VIVO Kortrijk, CVO VTI Brugge, Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst Brugge en Eekhoutcentrum dirk.devriendt@katho.be, patricia.waerniers@katho.be 19
22 Van leraren naar mentoren Twee postgraduaten voor mentorenvorming IN DE REGIO MECHELEN - BRUSSEL - LEUVEN Dit project ontwikkelde een gemeenschappelijke mentorenopleiding waarin de deelnemers meer leren over hun eigen taken, kwaliteiten en valkuilen als mentor. Ze krijgen meer inzicht in communicatie- en leerstijlen, verwerven begeleidingsvaardigheden en leren hoe ze concreet een traject voor aanvangsbegeleiding uitzetten. Hierbij wordt vertrokken vanuit een duidelijke middenweg tussen aanbod- en vraaggestuurd leren: de praktijk is steeds het uitgangspunt. Via supervisie, intervisie en portfoliowerking wordt gezocht naar aanknopingspunten tussen theoretische werkkaders en de eigen ervaringswereld. Dit postgraduaat loopt over 1 academiejaar, omvat 20 studiepunten en is opgebouwd uit 3 modules: Module 1: Mentor en starter in de spiegel (6 studiepunten) - Noden en behoeften van beginnende leraren en stagiairs - Sleutelervaringen in de eigen loopbaan - Taken en kwaliteiten of valkuilen van de mentor Module 2: Mentor als coach (8 studiepunten) - Werkkaders van communicatie - Kijk op leerstijlen - Training in diverse begeleidingsvaardigheden: feedbackgesprekken, slecht nieuwsgesprekken, counseling- en functioneringsgesprekken, reflectiegesprekken Module 3: Mentor in schoolcontext (6 studiepunten) - Posities en rollen van de mentor in een schoolbeleid: pijlers van kwaliteitszorg, micropolitiek perspectief en transities - Opties en trajecten voor aanvangsbegeleiding - Aspecten en taken in stagebegeleiding 20 Contactpersonen: GROEP T, KHLeuven, KHMechelen en HUB stijn.dhert@groept.be, marleen.borzee@khleuven.be
23 Leraar worden op de werkplek Andere thema s Leren op de werkplek is de voorbije jaren een centraal thema geworden in (het beleid rond) de leraren - opleiding. Door opleidingen meer te verbinden met de authentieke beroepspraktijk wil men krachtigere leeromgevingen creëren en dus betere studieresultaten bereiken bij de studenten. Dit idee achter werkplek - leren heeft weliswaar een grote 'face validity', maar zowel conceptueel als empirisch gaat het om een complex fenomeen dat via onderzoek slechts in beperkte mate inzichtelijk is gemaakt. Dit project met als titel Onderzoek naar de effectiviteit van werkplekleren in diverse omstandigheden en met verscheiden doelgroepen was erop gericht om: meer inzicht te krijgen in het verloop van de leerprocessen bij verschillende vormen van werkplekleren, meer inzicht te verwerven in de determinanten van deze leerprocessen en een analyse te maken van de ondersteunings- en begeleidingspraktijk in functie van optimalisering. Concreet ontwikkelde de projectgroep een conceptueel model en voerde op basis daarvan vier exploratieve gevalsstudies uit over verschillende vormen van werkplekleren, met name de eindstage opleiding Bachelor kleuteronderwijs (K.H.Kempen), de eigen werkplek als stageplaats voor studenten in de éénjarige verkorte bacheloropleiding (KHLeuven), de LIO-stage (CVO LimLo) en de uitgroeistage (KHLim). Deze gevalsstudies vormen als het ware een echografie' van werkplekleren. Een van de belangrijkste vaststellingen was dat het werkplekleren vaak gericht is op het technisch en functioneel voorbereiden van de uitvoering van de onmiddellijke kerntaken in het lerarenberoep zoals het effectief en efficiënt managen van leerling- en studentengroepen. Op die manier kan de curriculuminhoud (leerplan) technisch-didactisch worden behandeld. Deze focus heeft als gevolg dat het single loop-leren domineert en de brede en diepe reflectie (als voorwaarde voor double loop-leren) moeilijker wordt gerealiseerd. Contactpersonen: K.H.Kempen, K.U.Leuven, KHLeuven, KHLim en CVO LimLo john.maes@khk.be, geert.kelchtermans@ped.kuleuven.be 21
24 Andere thema s Implementatie van het leerzorgkader in de banaba-opleidingen De invoering van leerzorg zal een invloed hebben op de banaba-opleidingen zorg, buitengewoon onderwijs en intercultureel onderwijs. De taken van de leraren zullen verschuiven en daardoor ook de competenties waarover ze moeten beschikken. Deze projectgroep richtte zich op deze gevolgen. Ten eerste stelde de groep een inventaris op van de accentverschuivingen in de competenties van leraren en therapeuten van het buitengewoon onderwijs enerzijds en van de zorgen GOK-coördinatoren in het gewoon onderwijs anderzijds. Voor elk element van het competentiegericht onderwijs gaf de projectgroep vijf componenten op die de opleiding weerspiegelen, namelijk personeelsbeleid en professionalisering, leeromgevingen creëren, curriculum ontwikkelen, relaties met het werkveld en omgaan met diversiteit. Voor elk van deze onderdelen werden gedragsindicatoren geformuleerd die vooral de klemtoon leggen op het effect van de invoering van het leerzorgkader. Vervolgens ontwierpen zij vanuit een gereviseerde competentiematrix van de banaba-opleiding buitengewoon onderwijs van de KHLeuven een instrument dat in staat is om binnen de opleiding een dynamiek te doen ontstaan rond het werken vanuit de specifieke competenties die leerzorg vereist. 22 Contactpersoon: KHLeuven, HUB, KHBO, K.H.Kempen, KHLim, KHMechelen, KATHO en Karel de Grote-Hogeschool lisette.vanhelmont@khleuven.be
25 Zorg in het secundair onderwijs De overheid geeft de secundaire scholen een grote vrijheid in de organisatie en de invulling van zorg. Vaak vullen de scholen deze zorg in als leerlingbegeleiding. Andere thema s Maar vanuit welke visie en doelstellingen geeft een school een concrete invulling aan leerlingbegeleiding? Dit project bespreekt een aantal basisprincipes en -inzichten voor een goede uitbouw van het zorgconcept in het secundair onderwijs en geeft aan wat de bijdrage van de lerarenopleiding hierbij kan zijn. Dit resulteerde in een visietekst over zorg in het secundair onderwijs. Contactpersoon: KATHO, CVO VIVO Kortrijk en KaHo Sint-Lieven ides.depotter@katho.be / depotter.ides@clbblankenberge.be 23
26 Andere thema s Seminaries Onderwijs en opvoeding in de 21ste eeuw Het voorbije decennium bracht nieuwe ontwikkelingen in het onderwijslandschap met zich mee waarmee elke aspirantleraar vertrouwd zou moeten raken. Deze trends komen, net omdat ze zo nieuw zijn, relatief weinig aan bod in de curricula van de lerarenopleidingen. Om een aantal ervan toch zichtbaar te maken, richtte deze projectgroep in het voorjaar van 2008 een seminariereeks Onderwijs en opvoeding in de 21ste eeuw in. De sprekers die vanuit hun eigen expertise op een bepaald didactisch gebied de relatie leggen met de praktijk waren: Minister van Werk, Onderwijs en Vorming, Frank Vandenbroucke met Een tienkamp voor gelijke onderwijskampen in de 21ste eeuw. Over het noodzakelijke samengaan van kwaliteit en gelijke kansen, van inspanning en ondersteuning, van ambitie en betrokkenheid. Wim Jochems met De moeizame relatie tussen onderwijspraktijk en onderwijsonderzoek. Marc Armitage met The School Playground through children's eyes. Gaby Hostens met Internationalisering, beleidsmatig bekeken. Deze presentaties kunnen opnieuw worden bekeken op en werden gepubliceerd in het Cahier voor Didactiek 22 Kansen voor de toekomst. Onderwijs en opvoeden in de 21ste eeuw. bij Wolters Plantyn. 24 Contactpersoon: K.U.Leuven, KHBO en CVO VIVO Kortrijk geraldine.clarebout@kuleuven-kortrijk.be
27 Taal en studie Dit project ontwierp een digitaal instrument om leerlingen en studenten met een taalachterstand te helpen bij het verwerken van schriftelijk materiaal zoals cursussen, artikels, teksten Met dit instrument krijgt een minder taalvaardige tutee talige en inhoudelijke ondersteuning bij aan- of afwezigheid van een tutor. Als praktijkvoorbeeld zette de projectgroep een systeem van tutoring op tussen studenten in de bacheloropleiding (tutors) en leerlingen uit het secundair onderwijs (tutees) waarbij met behulp van het instrument het cursusmateriaal werd doorgenomen en de talige ondersteuning in het materiaal werd opgenomen. Enkele vaststellingen na het testen van dit instrument bij studenten en leerlingen: Zowel derde- als eerstejaarsstudenten waren het meest te vinden voor een één-op-één begeleiding. De tutees die individuele sessies kregen, waren over het algemeen positiever dan zij die groepssessies volgden. De eerstejaarsstudenten haalden aan dat het werken met dit instrument niet noodzakelijk een meerwaarde is bij het instuderen van een niet-digitale cursus. Andere thema s Daarnaast ontwikkelde de projectgroep een handleiding bij dit instrument opdat lerarenopleiders uit het hoger onderwijs en leraren uit het secundair onderwijs dit kunnen gebruiken. Contactpersonen: KATHO, CVO VIVO Kortrijk en CVO VTI Brugge dirk.devriendt@katho.be, bie.lambrechts@katho.be 25
28 Hieronder vindt u de projecten die momenteel lopen binnen ons expertisenetwerk. Een projectomschrijving kan u raadplegen op 26 BASO-TV-Beeldbank voor lerarenopleidingen secundair onderwijs Een adequate voorbereiding op het beroepsonderwijs Het ontsluiten van relevante taaldidactische, taalverwervingsen opleidingsdidactische onderzoeksresultaten in het kader van de professionalisering van lerarenopleiders met een centrale taalcomponent Vervolgproject: Taalcompetenties vertaald. Naar een doeltreffend curriculum taalvaardigheid voor alle leraren secundair onderwijs Evaluatie van en door mentoren De spanning tussen gerichtheid op het heden en historische denken bij aanstaande leraren geschiedenis: ontwikkeling van een onderzoeks - instrument en een opleidingspakket Observationeel leren in het bewegingsonderwijs: de rol van videofeedback Mogelijkheden tot differentiatie binnen de SLO voor (toekomstige) leraren die (willen) werken met onen laaggeschoolde volwassenen Levensbeschouwelijke aspecten in de lerarenopleidingen Associatie K.U.Leuven: samenwerking, visie en innovatie rond onderwijs in de spanning tussen identiteit en diversiteit Kader voor opleiding, begeleiding en evaluatie van de leraar in opleiding (LIO) Actieonderzoek door aankomende kleuteronderwijzers en onderwijzers in Vlaanderen. Vervolgproject: opzet van een digitaal begeleidings - platform en een community voor kennisdeling op het domein van actieonderzoek Leren en helpen leren op de werkplek. Een self-study -project in de lerarenopleiding Instroombeleid: vrijstellingen op basis van EVK in de banabaopleidingen. Een aanzet tot aangepaste studietrajecten studiegebied onderwijs Gamebased learning Sterk in Frans
29 Te zwaar belast met de vernieuwde lerarenopleiding? Werken naar een win-win situatie voor alle betrokken partijen E-ntercultureel werken GOM: Gemeenschappelijke outputmeting. Kwaliteit in de lerarenopleiding vanuit vergelijkend perspectief: de ontwikkeling van een gevalideerd outputinstrument ZETTS: Zelfevaluatie tool voor stagescholen Een identiteitsontwikkelende didactiek voor leraren secundair onderwijs Kwaliteitszorg in de Centra voor Volwassenenonderwijs Taalbeleid Vakdidactiek Geïnteresseerd om mee te werken aan een project of als lerarenopleider binnen één van onze partnerinstellingen zelf een project in te dienen? Hou onze oproep in het najaar van 2009 in de gaten op Afstemming Specifieke Lerarenopleidingen Afstemming Praktijkcomponent Stageregistratie en Stageraming Blended Learning 27
30 Onze partnerinstellingen CVO Hoger Insituut der Kempen (CVO HIK) Campus kleinhoefstraat 4, 2440 Geel CVO Technische Scholen Mechelen (CVO TSM) Jef Denynplein 2, 2800 Mechelen Katholieke Universiteit Leuven (K.U.Leuven) Oude Markt 13, 3000 Leuven CVO Lethas Paleizenstraat 70, 1030 Schaarbeek CVO LimLo Stationsstraat 36, 3590 Diepenbeek CVO Technicum Noord Antwerpen (CVO TNA) Londenstraat 43, 2000 Antwerpen CVO VIVO Kortrijk Scheutistenlaan 12, 8500 Kortrijk CVO VTI Aalst Sinte Annalaan 99, 9300 Aalst CVO VTI Brugge Boeveriestraat 73, 8000 Brugge CVO VTI Leuven Dekenstraat 3, 3000 Leuven GROEP T - Internationale Hogeschool Leuven (GROEP T) Vesaliusstraat 13, 3000 Leuven Hogeschool Sint-Lukas Brussel (HSLB) Paleizenstraat 70, 1030 Brussel Hogeschool voor Wetenschap & Kunst (W&K) Koningsstraat 328, 1030 Brussel
31 Hogeschool-Universiteit Brussel (HUB) Stormstraat 2, 1000 Brussel Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende (KHBO) Xaverianenstraat 10, 8000 Brugge Katholieke Hogeschool Kempen (K.H.Kempen) Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel Katholieke Hogeschool Leuven (KHLeuven) Abdij van Park 9, 3001 Leuven Katholieke Hogeschool Limburg (KHLim) Universitaire Campus gebouw B bus 1, 3590 Diepenbeek Katholieke Hogeschool Mechelen (KHMechelen) Zandpoortvest 13, 2800 Mechelen Katholieke Hogeschool Sint-Lieven (KaHo Sint-Lieven) Gebr. Desmetstraat 1, 9000 Gent Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen (KATHO) Doorniksesteenweg 145, 8500 Kortrijk Lessius Hogeschool (Lessius) Jozef De Bomstraat 11, 2018 Antwerpen DISCLAIMER Wij hebben met de nodige zorg en naar best vermogen geprobeerd de toelating tot overname te vragen bij de rechthebbenden indien illustraties uit de producten van de projecten werden gebruikt. BRONNENLIJST - SoE-projectgroep Digitale (vak)didactiek Usolv-IT en Franel (2008). Uit presentatie projectgroep op Studiedag SoE Op Koers, Leuven, 13 november SoE-projectgroep Interactief innovatiemuseum (2008). Uit bijlage eindrapport Project SoE (Ronde 1 - Academiejaar 07-08) Interactie innovatiemuseum. - Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Dienst voor Onderwijsontwikkeling (2008). Over de grenzen. Vakoverschrijdende eindtermen in de tweede en derde graad van het secundair onderwijs (p. 122). Brugge: die Keure. - SoE-projectgroep Muzische grondhouding (2008). Muzische grondhouding in de lerarenopleiding. Geraadpleegd op 8 juli 2009, op - SoE-projectgroep Mentoring mentors (2008). Uit bijlage eindrapport studiegids Postgraduaat mentor in aanvangs- en stagebegeleiding. 29
32 Associatie K.U.Leuven Schapenstraat Leuven associatie.kuleuven.be Contact Expertisenetwerk School of Education Associatie K.U.Leuven Dekenstraat 6 - postbus 4067, 3000 Leuven info@schoolofeducation.eu Of u kunt ook rechtstreeks contact opnemen met een medewerker van School of Education Wim Bergen (voorzitter) Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Wim.bergen@schoolofeducation.eu Willy Brion (ondervoorzitter) Campus Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel willy.brion@schoolofeducation.eu Jan Elen (coördinator) Dekenstraat 6 - postbus 4067, 3000 Leuven jan.elen@schoolofeducation.eu Eveline Declercq (administratieve medewerker) Dekenstraat 6 - postbus 4067, 3000 Leuven eveline.declercq@schoolofeducation.eu Ann Martin (stafmedewerker) Dekenstraat 6 - postbus 4067, 3000 Leuven ann.martin@schoolofeducation.eu Frederik Maes (stafmedewerker) Xaverianenstraat 10, 8200 Brugge frederik.maes@schoolofeducation.eu Inge Peeters (stafmedewerker) Patersstraat 26, 2300 Turnhout inge.peeters@schoolofeducation.eu Dorien Van Rooy (stafmedewerker) Dekenstraat 6 - postbus 4067, 3000 Leuven dorien.vanrooy@schoolofeducation.eu
School of Education: Bruggen bouwen en onderhouden
School of Education: Bruggen bouwen en onderhouden Ter inleiding - Algemeen kader van projectwerking - Onderscheid kern vs competitieve projecten - Vragensessie met aandacht voor zowel competieve projecten
Nadere informatieEindverslag projectgroep assessmentvormen in een competentiegerichte lerarenopleiding. 1. Doel van het project en samenstelling van het projectteam
Expertisenetwerk School of Education Associatie K.U.Leuven Dekenstraat 6, bus 4067 B-3000 Leuven Eindverslag projectgroep assessmentvormen in een competentiegerichte lerarenopleiding 1. Doel van het project
Nadere informatieVerantwoordelijke opleidingsonderdeel: Gretel Van Heukelom
Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-fiche opleidingsonderdeel VAKDIDACTISCHE STAGE Code: 10379 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 9 Studietijd: 225 à 270 uur Deliberatie: mogelijk Vrijstelling:
Nadere informatieVerantwoordelijke opleidingsonderdeel
Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-Fiche opleidingsonderdeel: VAKDIDACTISCHE STUDIE Code: 10377 Academiejaar: 2017-2018 Aantal studiepunten: 3 Studietijd: 75 a 90 uur Deliberatie: Mogelijk Vrijstelling:
Nadere informatieDe hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen.
De hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen. Associaties, bama-structuur en flexibilisering Frank Baert Jaarlijkse Algemene vergadering van het Wit-Gele Kruis van Vlaanderen 25 juni 2004 Europese
Nadere informatieDidactische competentie oefenlessen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 Semester 3 X Semester 4
MODULE Didactische competentie oefenlessen A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 Semester 3 X Semester 4 Aantal
Nadere informatieECTS- FICHE. L.Fret, H. Hicketick, S. Van Schoubroeck
Specifieke lerarenopleiding ECTS- FICHE ECTS-Fiche Communicatievaardigheid Code: COMM Cluster: 1 Academiejaar: 2017-2018 Aantal studiepunten: 3 Studietijd: 75 à 90 lestijden Deliberatie: mogelijk Vrijstelling:
Nadere informatieVerantwoordelijke opleidingsonderdeel: Gretel Van Heukelom. De cursist moet de volgende opleidingsonderdelen afgewerkt hebben of gelijktijdig volgen:
Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-fiche opleidingsonderdeel PHIOLIO 1 en 2 Code: 10366-10367 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 24 Studietijd: 600 à 720 u Deliberatie: mogelijk Vrijstelling:
Nadere informatie1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs
1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs Het Vlaams parlement legde de basiscompetenties die nagestreefd en gerealiseerd moeten worden tijdens de opleiding vast. Basiscompetenties zijn een
Nadere informatieDidactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4
ALGEMENE INFORMATIE MODULE Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester
Nadere informatieSpecifieke lerarenopleiding ECTS-fiches. ECTS-Fiche Vakdidactische oefeningen 1 Code: 10374 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 6
Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-Fiche Vakdidactische oefeningen 1 Code: 10374 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 6 Studietijd: 120 à 150 uur Deliberatie: mogelijk Vrijstelling: niet
Nadere informatieDe competenties die prioritair aan bod komen tijdens dit opleidingsonderdeel zijn:
Specifieke lerarenopleiding C ECTS-fiche opleidingsonderdeel vakdidactische oefeningen 2 Code: 10375 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 6 Studietijd: 120 à 150 uur Deliberatie: mogelijk Vrijstelling:
Nadere informatieHERVORMING LERARENOP LEIDINGEN - BASISUITGANGSPUNTE N -
HERVORMING LERARENOP LEIDINGEN - BASISUITGANGSPUNTE N - Werkdocument 02.10.2002 1. Woord vooraf...2 2. Basiscompetenties...2 3. Karakterisering van de opleiding...2 4. Stage...3 5. Soorten opleidingen...3
Nadere informatieBACHELOR NA BACHELOR IN HET ONDERWIJS BRUGGE
BACHELOR NA BACHELOR IN HET ONDERWIJS BUITENGEWOON onderwijs BRUGGE profiel De BanaBa Buitengewoon onderwijs is er voor iedereen die graag in het buitengewoon onderwijs zou willen werken, reeds werkt,
Nadere informatieDe cursist moet geen opleidingsonderdelen afgewerkt hebben of gelijktijdig volgen.
Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-fiche opleidingsonderdeel: COMMUNICATIEVAARDIGHEID Code: 10368 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 3 Studietijd: 75 à 90 uur Deliberatie: mogelijk
Nadere informatieDe 10 basiscompetenties van de leraar
De 10 basiscompetenties van de leraar Woord vooraf 1 De leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen 2 De leraar als opvoeder 3 De leraar als inhoudelijk expert 5 8 36 52 4 De leraar als organisator
Nadere informatieOverzicht en samenstelling van beleidsorganen
Expertisenetwerk School of Education Associatie K.U.Leuven Schapenstraat 34, B-3000 Leuven Expertisenetwerk School of Education Associatie K.U.Leuven Overzicht en samenstelling van beleidsorganen Academiejaar
Nadere informatieDidactische competentie oefenlessen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 Semester 3 X Semester 4
MODULE Didactische competentie oefenlessen A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 Semester 3 X Semester 4 Aantal
Nadere informatieDiversiteit, gelijke kansen en taalbeleid. Lenteconferentie NDN 13 mei 2011 Hilde Imberechts Xios Hogeschool Limburg
Diversiteit, gelijke kansen en taalbeleid in de lerarenopleiding l Lenteconferentie NDN 13 mei 2011 Hilde Imberechts Xios Hogeschool Limburg Kader en doelstellingen Netwerk voor de Ontwikkeling van Expertise
Nadere informatieDidactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4
ECTS-FICHE MODULE Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester
Nadere informatieMogelijkheden tot differentiatie binnen de SLO voor (toekomstige) leraren die (willen) werken met laaggeschoolde volwassenen
Mogelijkheden tot differentiatie binnen de SLO voor (toekomstige) leraren die (willen) werken met laaggeschoolde volwassenen Voorstelling resultaten ENW SoE 2008/7 Aanleiding/ Algemeen doel Aanleiding/
Nadere informatieSTEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap
STEM Visietekst van het GO! 28 november 2016 onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap 2 Samenvatting In de beleidsnota 2014-2019 stelt Vlaams minister van Onderwijs de ambitie om leerlingen warmer te maken
Nadere informatie1. Functionele gehelen
AR-WG BASISCOMP-DOC-1718-004 Bijlage. Basiscompetenties als vermeld in artikel 1 De basiscompetenties van pas afgestudeerde leraren worden bepaald door twee factoren. Enerzijds zijn er tien functionele
Nadere informatiePP5 Kwaliteitszorgsysteem in SLO in CVO s van expertisenetwerk School of Education
PP5 Kwaliteitszorgsysteem in SLO in CVO s van expertisenetwerk School of Education UITGANSPUNT Specifieke Lerarenopleidingen (SLO) visitatie in 2012. De SLO s binnen de Centra voor Volwassenenonderwijs
Nadere informatieVakdidactische Studie (VDS) Algemeen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4
MODULE Vakdidactische Studie (VDS) Algemeen A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 Aantal
Nadere informatieVakdidactische Studie (VDS) Algemeen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4
MODULE Vakdidactische Studie (VDS) Algemeen A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 Aantal
Nadere informatieSpecifieke lerarenopleiding economie
Specifieke lerarenopleiding economie Leuven Brussel Antwerpen Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject
Nadere informatieBuitengewoon onderwijs - Bijkomende of gespecialiseerde opleidingen voor leerkrachten
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 163 van KATHLEEN HELSEN datum: 21 januari 2016 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Buitengewoon onderwijs - Bijkomende
Nadere informatieDidactische werkvormen in het hoger onderwijs. Sandra Heleyn, Isabelle Claeys, Ann Verdonck
Didactische werkvormen in het hoger onderwijs Sandra Heleyn, Isabelle Claeys, Ann Verdonck HoGent, een mix van werkvormen Uitgangspunten: Elk talent telt>>maatwerk gezien diversiteit in instroom Vraag
Nadere informatieECTS- FICHE. Bij aanvang van dit opleidingsonderdeel dient de cursist over de volgende competenties te beschikken:
Specifieke lerarenopleiding ECTS- FICHE ECTS-Fiche opleidingsonderdeel Onderwijspsychologie Code: 10372 Academiejaar: 2015 2016 Aantal studiepunten: 6 Studietijd: 150 à 180 uur Deliberatie: mogelijk Vrijstelling:
Nadere informatieVISIE. Met opvoeden en onderwijzen beogen leerkrachten de harmonische ontplooiing van de totale persoon.
Met opvoeden en onderwijzen beogen leerkrachten de harmonische ontplooiing van de totale persoon. OPVOEDEN en LEREN is gebaseerd op een draagvlak van STEUNEN, STUREN EN STIMULEREN: Om binnen de grenzen
Nadere informatieVerken je toekomst. Infomomenten van de instellingen van de Associatie K.U.Leuven. www.associatie.kuleuven.be
Verken je toekomst Infomomenten van de instellingen van de Associatie K.U.Leuven www.associatie.kuleuven.be Antwerpen Brugge Gent Mechelen Geel Hasselt Kortrijk Brussel Leuven Diepenbeek Antwerpen Lessius
Nadere informatieGedifferentieerde leertrajecten
Studiedag: Het volwassenenonderwijs en levenslang leren: een krachtige synergie VERSLAG WORKSHOP PCA / 4 februari 2015 Gedifferentieerde leertrajecten Dit verslag is een beknopte weergave van de gevoerde
Nadere informatieECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding Module Didactische competentie stage 3
ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding SLO Module Didactische competentie stage 3 Code E6 DCS3 Lestijden 40 Studiepunten 6 Ingeschatte totale 150 studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot JA aanvragen
Nadere informatieSpecifieke leraren - opleiding economie
COMBINEER MET BACHELOR / MASTER Specifieke leraren - opleiding economie Leuven Brussel Antwerpen Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit
Nadere informatieDe verhouding tussen de basiscompetenties, de Dublindescriptoren en de domeinspecifieke leerresultaten
Bijlage. Basiscompetenties als vermeld in artikel 1 De basiscompetenties van pas afgestudeerde leraren worden bepaald op basis van de volgende twee factoren: - tien functionele gehelen - een set van attitudes
Nadere informatieVakdidactiek: inleiding
Vakdidactiek: inleiding Els Tanghe 1 1. Inleiding Een specialist in de wiskunde is niet noodzakelijk een goede leraar wiskunde. Een briljant violist is niet noodzakelijk een goede muziekleraar. Een meester-bakker
Nadere informatieKrachtlijnen voor een sterk basisonderwijs Praktijkvoorbeeld
Een onderzoek in kader van de opleiding Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs Departement Onderwijs en Pedagogie Krachtlijnen voor een sterk basisonderwijs Praktijkvoorbeeld Kenniscentrum Urban Coaching
Nadere informatieVragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO
Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?
Nadere informatieHOE STEM OPTIMAAL INZETTEN IN DE LERARENOPLEIDING?
HOE STEM OPTIMAAL INZETTEN IN DE LERARENOPLEIDING? INSPIRATIE OP BASIS VAN DE LEERGEMEENSCHAP STEM VOOR DE BASIS EN STEM+ VLOR-Studiedag Krachtlijnen voor een sterk basisonderwijs: de lerarenopleidingen
Nadere informatieDe bijdrage van praktijkgerichte literatuurstudies onderwijsonderzoek (PGO-project Vlaamse Onderwijsraad)
DIA 1 Vakdidactische STEM-competenties van schoolteams, docenten en lerarenopleiders versterken De bijdrage van praktijkgerichte literatuurstudies onderwijsonderzoek (PGO-project Vlaamse Onderwijsraad)
Nadere informatie27 oktober Terugkomavond SLO-alumni
27 oktober 2011 Terugkomavond SLO-alumni SLO Liaison Officer: Mevr. C. Van Liedekerke Coördinator: Dhr. G. Walraevens Medewerkers SLO: Mevr. D. Bulckmans Mevr. T. Casteele Mevr. H. De Groote Dhr. O. Holz
Nadere informatieSPECIFIEKE LERARENOPLEIDING
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Diploma van leraar Onderwijsbevoegdheid in de tweede en derde graad Diploma strekt tot aanbeveling voor een onderwijsfunctie in het hoger en volwassenenonderwijs Strekt tot
Nadere informatieOnderwijsvernieuwing. We doen er allemaal aan mee.
Onderwijsvernieuwing We doen er allemaal aan mee. Maar. Welke kant willen we op? Wat speelt er in mijn team? Wil iedereen mee? Waar liggen de interesses? Waar zit de expertise? WAARIN GA IK INVESTEREN?
Nadere informatieCompetenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject
Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Deze lijst is het onderzoekresultaat van een PWO-traject binnen de lerarenopleidingen van de KAHO Sint-Lieven,
Nadere informatieHoorzitting Commissie Onderwijs Conceptnota lerarenopleiding
Hoorzitting Commissie Onderwijs Conceptnota lerarenopleiding Lerarenopleidingen versterken Visie hogescholen bij de conceptnota Johan Veeckman, voorzitter VLHORA 1 Algemene aandachtspunten Nood aan promotie
Nadere informatieDossier Mediacoach 2015
Dossier Mediacoach 2015 Mediacoach is een opleiding voor professionelen die werken met jongeren en/of volwassenen en die mediawijsheid willen integreren in hun eigen beroepspraktijk. Mediawijsheid is onontbeerlijk
Nadere informatieECTS-fiche. 1. Identificatie. Specifieke lerarenopleiding Maatschappelijk en beroepsgericht handelen in de onderwijspraktijk
ECTS-fiche Opzet van de ECTS-fiche is om een uitgebreid overzicht te krijgen van de invulling en opbouw van de module. Er bestaat slechts één ECTS-fiche voor elke module. 1. Identificatie Opleiding Specifieke
Nadere informatieUitbouw van een digitaal platform ter ontsluiting van onderzoek voor lerarenopleiders
Uitbouw van een digitaal platform ter ontsluiting van onderzoek voor lerarenopleiders Kristof Van De Keere, Stephanie Vervaet, Thomas Smets, Katrine Patteet, Renaat Frans en Job De Meyere Waarom Edurama?
Nadere informatieDirectievergadering BaKO-BaLO 6 mei 2015 Heverlee
Directievergadering BaKO-BaLO 6 mei 2015 Heverlee UCLL: onze nieuwe hogeschool Volgend academiejaar Stageregelingen BaKO in 1.11-1.12 BaLO in aula Brooddozenlunch agenda voor vandaag Een nieuw logo Onze
Nadere informatieDe Onthaalouderacademie: onthaalouders sterker maken
1 De Onthaalouderacademie Wat is de Onthaalouderacademie? De Onthaalouderacademie: onthaalouders sterker maken De sector van de kinderopvang is in beweging. Er worden heel wat initiatieven genomen om de
Nadere informatieOpleiding van leraren in de informaticawetenschappen
Opleiding van leraren in de informaticawetenschappen Studienamiddag Informaticawetenschappen in het leerplichtonderwijs Paleis der Academiën, Brussel, 2015-04-29 Bern Martens Lerarenopleiding Sec. Onderwijs
Nadere informatieVlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.2 - November 2008-147-
Vlaams Parlement Vragen en Antwoorden Nr.2 November 2008 47 VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTERPRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS
Nadere informatieLerarenopleidingen versterken: hoe doen we dat? Liesbeth Hens Departement Onderwijs en Vorming
Lerarenopleidingen versterken: hoe doen we dat? Liesbeth Hens Departement Onderwijs en Vorming liesbeth.hens@ond.vlaanderen.be Inhoud De conceptnota: lerarenopleidingen versterken Het ontwerpdecreet lerarenopleidingen
Nadere informatieReflectievragen voor het ontwerpen van een traject met werkplekleren
voor het ontwerpen van een traject met werkplekleren Doelstelling Dit instrument is bedoeld voor het management van een opleiding en opleidingsteams. Het reikt reflectievragen aan voor het ontwerpen van
Nadere informatieAssociatie KU Leuven: Sterke partners voor beter hoger onderwijs
Associatie KU Leuven: Sterke partners voor beter hoger onderwijs Associatie KU Leuven: een netwerk van sterke partners Groep T, KHLeuven en KHLim bereiden een fusie voor Facts & figures 4% % 45% 49% 95.000
Nadere informatieNIEUWE CAMPUS ACADEMIEJAAR 2017/2018 STUDEREN COMBINEREN BACHELOR KLEUTER- EN LAGER ONDERWIJS FLEXTRAJECTEN ARTESIS PLANTIJN HOGESCHOOL ANTWERPEN
NIEUWE CAMPUS ACADEMIEJAAR 2017/2018 STUDEREN COMBINEREN BACHELOR KLEUTER- EN LAGER ONDERWIJS FLEXTRAJECTEN ARTESIS PLANTIJN HOGESCHOOL ANTWERPEN BACHELOR KLEUTER- EN LAGER ONDERWIJS FLEXTRAJECTEN Altijd
Nadere informatieVerslag van het onderzoek in de opleidingen
Verslag van het onderzoek in de opleidingen Project 1 ste ronde (2007-2008) : Afstemming van de banaba-opleidingen op de implementatie van het leerzorgkader Inhoudstafel 1. Context 1.1. Historiek 1.2.
Nadere informatieAchtergrond:uitgangspunt 11/20/2012. ENW-project Professionaliseringspakket voor ELO s in het secundair onderwijs
1 ENW-project Professionaliseringspakket voor ELO s in het secundair onderwijs Prof. dr. T. Schellens Leen Casier Veerle Lagaert Prof. dr. B. De Wever Prof. dr. M. Valcke 2 ENW-project Professionaliseringspakket
Nadere informatieBaLO welkom
BaLO 2017-2018 welkom Het beste van de 3 campussen Veel ervaring opdoen Veel mogen oefenen Geleidelijke opbouw van stages Breed kijken naar het onderwijs Gebruik van competentieprofiel voor begeleiden
Nadere informatieStilstaan bij reflecteren. Een competentiegericht opleidingsportfolio binnen SLO.
Stilstaan bij reflecteren. Een competentiegericht opleidingsportfolio binnen SLO. 04 doelgroep BaKO BaLO BaSO SLO tijdperspectief : week maand semester opleiding traject regulier werk opleidingsonderdeel:
Nadere informatieWERKPLEKLEREN OPLEIDINGSFASE 3 ACADEMIEJAAR Geachte stagementor, vakmentor(en)
WERKPLEKLEREN OPLEIDINGSFASE 3 ACADEMIEJAAR 2018-2019 Geachte stagementor, vakmentor(en) Het traject werkplekleren bestaat uit een differentiatiestage (3 weken in semester 1 05/11/2018 t.e.m. 23/11/2018)
Nadere informatieInfobrochure SLO SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING
Infobrochure SLO SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING INHOUD Voor wie? Waar staan wij voor? Opleidingsstructuur en diploma Inhoud van de modules Studiepunten Studieduur en modeltraject Flexibiliteit Waar en wanneer
Nadere informatieLEIDEN DE BANABAOPLEIDINGEN OP TOT LEERKRACHTEN IN EEN
LEIDEN DE BANABAOPLEIDINGEN OP TOT LEERKRACHTEN IN EEN NIEUWE ONDERWIJSCONTEXT? 1 EEN VERSLAG VAN EEN PROJECT VAN DE SOE VAN DE ASSOCIATIE KULEUVEN. Lisette Vanhelmont, Banaba buitengewoon onderwijs K.H
Nadere informatieTAALBELEID. Het geheel is meer dan de som van delen.
TAALBELEID Het geheel is meer dan de som van delen. Inhoud 1. Algemeen kader en doelstellingen van het project 2. Het proces: betrokken partners, werkwijze 3. Beschrijving van de "resultaten" en de implementatie
Nadere informatieSTERKE SCHAKELS. Samen werken aan functionele taalvaardigheid. Probleemstelling STERKE SCHAKELS 1
STERKE SCHAKELS Samen werken aan functionele taalvaardigheid Probleemstelling Jongeren in het deeltijds beroepssecundair onderwijs (DBSO) en het beroepssecundair onderwijs (BSO) stromen vaak uit zonder
Nadere informatieKader voor opleiding, begeleiding en evaluatie van de leraar in opleiding (LIO) ENW SoE 2008/06
Kader voor opleiding, begeleiding en evaluatie van de leraar in opleiding (LIO) ENW SoE 2008/06 1 Samenstelling van het projectteam van het project Totstandkoming van de leidraad : situering van het LIO-traject
Nadere informatieBaCHeLor Na BaCHeLor in HeT onderwijs BUiTeNgeWooN onderwijs
BaCHeLor Na BaCHeLor in HeT onderwijs BUiTeNgeWooN onderwijs brugge 2014-2015 profiel Wie mag de banaba buitengewoon onderwijs) volgen? 1. Iedereen met een bachelor kleuteronderwijs, lager of secundair
Nadere informatieHieronder krijgen jullie een woordje uitleg bij de clustertoewijzing, de inhoudelijke thema s en de aanspreekpunten.
Vakdidactiek in afstand: een handleiding voor cursisten Beste cursist Vanaf volgend semester volg jij specifieke vakdidactiek in de cluster van jouw vereiste bekwaamheid. Deze specifieke vakdidactiek wordt
Nadere informatieVERKORTE TRAJECTEN extra ONDERWIJSVAK (SECUNDAIR ONDERWIJS)
VERKORTE TRAJECTEN extra ONDERWIJSVAK (SECUNDAIR ONDERWIJS) Voor wie? Je bent al leraar, maar je wil je onderwijsbevoegdheid uitbreiden? Dan ben je bij AP aan het juiste adres! De verkorte trajecten voor
Nadere informatieAcademiejaar 2013/2014. navorming. Mentor Klinisch Onderwijs. Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
Academiejaar 2013/2014 navorming Mentor Klinisch Onderwijs Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Navorming Mentor Klinisch Onderwijs Deze opleiding is een samenwerking van het departement Gezondheid en
Nadere informatieLeren van en met elkaar en co-teaching in de Specifieke Lerarenopleiding (SLO)
Leren van en met elkaar en co-teaching in de Specifieke Lerarenopleiding (SLO) Het proces van zelfsturende teams naar expert-teams. Het creëren van een krachtige leeromgeving in de module GRM door middel
Nadere informatieDe specifieke lerarenopleiding
geëngageerd onderzoekend communicatief talent ontwikkelend vakdeskundig leerling gericht samenwerkend De specifieke lerarenopleiding dynamisch leergierig master Jij bent... inspirerend creatief toekomstgericht
Nadere informatieICT-competenties van lerarenopleiders - Visievormende studiedag - Studiedag 24/05/2012 1 okt 2011 1 okt 2013,
ICT-competenties van lerarenopleiders - Visievormende studiedag - Studiedag 24/05/2012 1 okt 2011 1 okt 2013, Projectcontext & voorstelling De sneltrein van technologische evolutie, 21 STE EEUW! Een totaalaanpak
Nadere informatieEen taalbeleid op maat van
Een taalbeleid op maat van de lerarenopleiding Een onderzoeksproject van het expertisenetwerk voor lerarenopleidingen van de Associatie K.U.Leuven School of Education 2009-2011 Guido Cajot Partners HUBrussel
Nadere informatieReflectiedag Godsdienstleerkracht: kleur (h)erkennen?
V L A A M S V E R B O N D V A N K A T H O L I E K E H O G E S C H O L E N Sainte-Adresseplein 12, B-1070 Anderlecht Tel. 02 529 04 29 Fax 02 529 04 93 vvkho@vsko.be ond.vsko.be Reflectiedag Godsdienstleerkracht:
Nadere informatieEnquête noden van de scholen. Eerste verwerking
Enquête noden van de scholen Eerste verwerking Verwerking van formulieren ingediend op 27/9/16 46 enquêtes werden ingediend/verwerkt Achtergrond mooi verspreid over de 4 componenten van STEM Man/vrouw
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van de vrije lagere school Virgo Maria te Merksem
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieKlasmanagement (KLM) A. Algemeen. Theorie x Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 x Semester 4
MODULE Klasmanagement (KLM) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie x Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 x Semester 4 Aantal studiepunten 3
Nadere informatieAcademiejaar 2015/2016. studeren combineren. bachelor Kleuter- en lager onderwijs. Flextrajecten. Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
NIEUWE CAMPUS Academiejaar 2015/2016 studeren combineren bachelor Kleuter- en lager onderwijs Flextrajecten Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Bachelor kleuter- en lager onderwijs FLEXTRAJECTEN Altijd
Nadere informatiePositief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang
Ronde 4 Ayse Isçi Onderwijscentrum, Gent Contact: ayse.isci@gent.be Positief omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs en in de buitenschoolse opvang Meertaligheid in het onderwijs en in de opvang
Nadere informatieOp weg naar de (academische) opleidingsschool
Discussienota Nationalgeographic.nl Adviescommissie ADEF OidS Mei 2014 1 Inhoudsopgave Inleiding 1. Uitgangspunten Samen Opleiden 2. Ambities van (academische) opleidingsscholen 3. Concept Samen Opleiden
Nadere informatieHet onderwijsprogramma van de opleidingen Pedagogiek mei 2013
Bijlage 7: Het onderwijsprogramma van de opleidingen Pedagogiek mei 2013 Visie opleidingen Pedagogiek Hogeschool van Amsterdam Wij dragen als gemeenschap en daarom ieder van ons als individu, gezamenlijk
Nadere informatieCompetentiegericht Onderwijs
Competentiegericht Onderwijs Verband tussen economische groei en innovatie van een land en het competentiebeleid en levenslang leren van een land Vlaanderen > koppeling kan beter en proactiever Hefboom
Nadere informatieStudententutoraat en sociale integratie
GoLeWeGoLeWe-acties 2.5 Studententutoraat en sociale integratie 3e GoLeWe-projectconferentie Hasselt, 9 december 2010 Kennismaking Context Doel Aanpak Effecten Toekomst? Bespreking w w w. g o l e w e.
Nadere informatieNieuwsbrief. Interactieve werkvormen in de klaspraktijk. Onderzoeksresultaten en tips voor de praktijk
Interactieve werkvormen in de klaspraktijk Onderzoeksresultaten en tips voor de praktijk Lia Blaton, medewerker Onderzoek naar onderwijspraktijk In het kader van de opdracht van het Steunpunt Gelijke Onderwijskansen
Nadere informatieSamenwerking over lerarenopleidingen heen:
Samenwerking over lerarenopleidingen heen: Hoe aspirant-leraren voorbereiden op inclusief lesgeven? Debbie De Neve, Ellen Vandervieren Overzicht Context Doel van het inclusietraject Verloop van het inclusietraject
Nadere informatieOm de school te helpen bij het voeren van een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid
Een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid Leidraad bij het stappenplan Sinds 1 september 2012 is elke school verplicht een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid te voeren. Dit
Nadere informatieEen blik op kwaliteitsvol onderwijs door de ogen van de leerkracht
Een blik op kwaliteitsvol onderwijs door de ogen van de leerkracht Evi Geeroms en David Evenepoel Koninklijk Atheneum Etterbeek Wie zijn wij? Leerkrachten Koninklijk Atheneum Etterbeek (Brussel) Nederlandstalige
Nadere informatieCODE TITEL ORGANISATOR MAXIMUM TREKKINGSRECHT PER DIRECTEUR PER OPLEIDING BASISONDERWIJS INITIEEL 2/09/02 ProfS
Bijlage 2 Opleidingen die in aanmerking komen voor vorming van directeurs zoals bepaald in het besluit van de Vlaamse Regering 6 maart 2009 Schooljaar 2009-2010 CODE TITEL ORGANISATOR MAXIMUM TREKKINGSRECHT
Nadere informatieHoe bereiden we de toekomstige leerkracht voor op inclusie en inclusief evalueren binnen een klas?
Hoe bereiden we de toekomstige leerkracht voor op inclusie en inclusief evalueren binnen een klas? 26/03/2014 VELOV-conferentie Mechelen Meggie Verstichele HUB-KAHO Lerarenopleiding Campus Waas, Sint-Niklaas
Nadere informatieDe lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK
De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK Krachtige leeromgeving Inbreken in de klas Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het lager onderwijs Diversiteit KVS
Nadere informatieVraag nr. 139 van 5 december 2012 van GERDA VAN STEENBERGE
VLAAMS PARLEMET SCHRIFTELIKE VRAGE PASCAL SMET VLAAMS MIISTER VA ODERWIS, EUGD, GELIKE KASE E BRUSSEL Vraag nr. 139 van 5 december 2012 van GERDA VA STEEBERGE Begroting Onderwijs Lerarenopleidingen In
Nadere informatie* schrappen wat niet past
SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING LESEVALUATIEDOCUMENT Gelieve deze tabel in te vullen Naam cursist (lio /stagiair*): Naam vakmentor /stagebegeleider /liobegeleider*: Naam Stageschool/Lioschool*: Graad en leerjaar:
Nadere informatieDe missie van ALO! is viervoudig en doelt op kwaliteitsvol onderwijs voor de cursist:
Voorwoord Dit boek stelt de belangrijkste bevindingen van het strategisch basisonderzoek (sbo) Adult Learners Online! Online and Blended Learning in Adult Education and Training (ALO!) voor. Deze bevindingen
Nadere informatieHet onderwijs in evolutie:
Katholieke Hogeschool Mechelen, K.U.Leuven, CLB Het Kompas, de Scholengemeenschap KSO regio Mechelen en de Scholengemeenschap KSO Ter Nethe nodigen u uit op de achtste ontmoetingsnamiddag donderdag 9 december
Nadere informatie11): Uittreksel uit Referentie SLT-APT1 (RITS Brussel)
BIJLAGE 1 (Zie 11): Uittreksel uit Referentie SLT-APT1 (RITS Brussel) 1 BIJLAGE 2 (Zie 12, 33): Uittreksel uit Specifieke lerarenopleiding. Documenten ter ondersteuning van het assessment. LIO-traject
Nadere informatieBASISONDERWIJS Leerlingen. HOGER ONDERWIJS Studenten. A Hoger beroepsonderwijs. B Hogescholen/universiteiten
HOGER ONDERWIJS Studenten A Hoger beroepsonderwijs 1 cursisten HBO5 verpleegkunde (1) 3 inschrijvingen in de specifieke lerarenopleiding (1) 1 inschrijvingen naar finaliteit (1)(2) go vgo ogo Totaal cursisten
Nadere informatieAfspraken Begeleidings- en evaluatietraject Mentorenproject Traject functiebeschrijvingen. SG SN BaO loopbaanontwikkeling / loopbaanbegeleiding
Loopbaanbegeleiding Loopbaanontwikkeling personeelsbeleid in de SG SN BaO Info 18 april 2008 Inhoud van de sessie Schets van het groeiproces Beleidsvoorbereidende jaren Consequenties voor de definitieve
Nadere informatie