Voorstellen Korte kennismaking met Emiliusschool MG-leerlingen / EMG-leerlingen Ontwikkeldomeinen EMG-leerlingen Interregproject:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Voorstellen Korte kennismaking met Emiliusschool MG-leerlingen / EMG-leerlingen Ontwikkeldomeinen EMG-leerlingen Interregproject:"

Transcriptie

1 Agenda Voorstellen Korte kennismaking met Emiliusschool MG-leerlingen / EMG-leerlingen Ontwikkeldomeinen EMG-leerlingen Interregproject: Curriculum / leerlijnen Onderwijs- Zorgplan Vaklokalen voor sensorische activering Wetenschappelijk onderzoek Tot slot EMG-Platform, Nunspeet, 8 april

2 Korte kennismaking leerlingen met (ernstige) meervoudige beperkingen Tyltylschool (S.O. voor MG / EMG) leerlingen, 4 20 jaar ontwikkelingsleeftijd gem. 3 jaar thuiswonend (extern) 65% Zonhove (intern) 35% 110 personeelsleden, 19 functies 5-tal functies ingehuurd EMG-Platform, Nunspeet, 8 april

3 Korte kennismaking (2) nadruk ligt op ieders ontwikkelingsmogelijkheden Werken naar het model kwaliteit van leven en adaptief onderwijs Missie: Worden wie je bent 1. De behoefte aan betekenisvolle relaties met professionals, die kunnen lezen wat je wilt, in een klimaat waarin je je veilig voelt 2. De behoefte om iets te kunnen 3. De behoefte om zelf iets te kunnen EMG-Platform, Nunspeet, 8 april

4 Korte kennismaking (3) Sterk gericht op de ontwikkeling van de school Als weer jaren geleden ook leerlingen met ernstige meervoudige beperkingen Actief, o.a. op het gebied van onderwijskundige ontwikkelingen, leerlijnen en volgsystemen Eén-kind-één-plan ICT: OpMaat, Tailormade EMG-Platform, Nunspeet, 8 april

5 Korte kennismaking (4) profilering MG-leerlingen (ong. 70) Primair: Verstandelijke beperking IQ: Ontwikkelingsleeftijd > 24 maanden 7 jaar. (disharmonisch) Motorische beperking (-en) Daarnaast: Sociaal/Emotionele beperkingen Zintuiglijke beperkingen ADHD, Autisme Spectrum Stoornis, etc. EMG-Platform, Nunspeet, 8 april

6 Korte kennismaking (5) profilering EMG-leerlingen (ong. 85) Primair: Verstandelijke beperking veelal niet-meetbaar IQ: 0 35 Ontwikkelingsleeftijd 0 12/24 maanden waarvan zo n 45 leerlingen 6 9 maanden Motorische beperkingen Daarnaast: Zintuiglijke beperkingen Beperkt gedragsrepertoire Communicatieve beperkingen Chronische aandoeningen Emotionele beperkingen Structuurbehoeftig ADHD, ASS Condities om ontwikkelingsgericht te kunnen werken : lichamelijk welbevinden gevoelsmatig welbevinden contact en communicatie EMG-Platform, Nunspeet, 8 april

7 Ontwikkeldomeinen EMG Sociaal emotionele ontwikkeling Spel Zelfredzaamheid: Zelfzorg o.a. lichaamsschema, hygiëne, eten/drinken, aan- uitkleden, computervaardigheid (muisvaardigheid) Omgangsredzaamheid: oriëntatie op persoon, ruimte en tijd. Pré- en vroeglinguïstische taalontwikkeling/communicatie Sensomotoriek: Visuele ontwikkeling Auditieve ontwikkeling Tactiele ontwikkeling Reuk/smaakontwikkeling Vestibulaire ontwikkeling / zwemmen EMG-Platform, Nunspeet, 8 april

8 What s in a name? E.M.G. ernstig meervoudig gehandicapt E.M.B. ernstig meervoudig beperkt E.C.G. ernstig complex gehandicapt M.C.G. meervoudig complex gehandicapt E.V.M.B. ernstig verstandelijk meervoudig beperkt Z.E.V.M.B. zeer ernstig verstandelijk meervoudig beperkt EMG-Platform, Nunspeet, 8 april

9 Recht op Onderwijs! Sinds 5 jaar: Géén ondergrens Feitelijk recht op onderwijs voor ieder kind, ongeacht de beperking Koploperprojecten Toename nieuwe EMG-populatie binnen onze school Onderwijs????: Inhoud curriculum? Onderwijsomgeving? Deskundigheid personeel? EMG-Platform, Nunspeet, 8 april

10 Interregproject In-Com-Clusie Europees project Grensoverschrijdende samenwerking: Nederlands Brabant en Limburg, Belgisch Limburg, Brabant en Antwerpen Middels dit project de kans aangegrepen om passend onderwijsaanbod te ontwikkelen voor EMG leerlingen, op het gebied van: 1. Ontwikkeling en beschrijving onderwijscurriculum 2. Ontwikkeling van EMG Onderwijs-Zorgplan 3. Bouw vaklokalen voor multi-sensorische activering 4. Inrichting vaklokalen MSR 5. Wetenschappelijk onderzoek EMG-Platform, Nunspeet, 8 april

11 Uitgangspunten voor te ontwikkelen onderwijsaanbod E.M.G. Geschikt onderwijs draagt bij aan kwaliteit van leven Geschikte activiteiten bieden ritme en structuur Herkenbaarheid en voorspelbaarheid Belevingswereld vooral lichaamsgebonden zintuiglijke prikkeling en bewegingservaringen Onderwijs (dagbesteding) bestaat dus uit multi-sensorische en lichaamsgebonden activiteiten Planmatig: passend in de leerlijnsystematiek van de school In een speciaal daartoe ingerichte ruimte: M.S.R. EMG-Platform, Nunspeet, 8 april

12 Curriculum E.M.G. Leerdoelen / leerlijnen: verzameling doelen in logische volgorde, géén keurslijf rekening houdend met disharmonische ontwikkeling, doorlopende lijn binnen de school met M.G. bestrijkt ontwikkeling van 0 tot 3 jaar concreet en toetsbaar, inclusief D.V.L. inmiddels uitgewerkt voor alle ontwikkeldomeinen voor E.M.G. EMG-Platform, Nunspeet, 8 april

13 Onderwijs Zorgplan EMG Leerling-gegevens: N.A.W., etc Kindkenmerken: analyse van functionele mogelijkheden voorkeuren (preferenties) alertheidfactoren ondersteuningsbehoeften Structurele begeleidingskenmerken m.b.t.: relatie participatie ondersteuning omgevingscondities verzorging en verpleging Handelingsplanning: Per domein concrete doelen / werkpunten / aandachtspunten EMG-Platform, Nunspeet, 8 april

14 Waarom activerend snoezelen? (sensorische activatie) Snoezelomgeving is van oudsher: appelerend aan lichaamsgebonden belevingswereld gericht op / nodigt uit tot sensorische prikkeling nodigt uit tot gerichtheid op de omgeving (alertheid, dit is bij EMG voorwaardelijk om tot leren te komen) Door gebruik te maken van de technische mogelijkheden zijn alle zintuigen optimaal te manipuleren, te activeren en te beïnvloeden (bijv. blackbox) Daardoor bij uitstek geschikt om aan de uitgangspunten te beantwoorden Doorontwikkeling tot een onderwijsactiviteit EMG-Platform, Nunspeet, 8 april

15 Snoezelen (neologisme: samentrekking van snuffelen en doezelen) Snoezelen is een activiteit die plaatsvindt in een sfeervol verlichte ruimte waar zachte muziek wordt gespeeld. Er wordt een beroep gedaan op de specifieke zintuigen, zoals horen, ruiken, voelen, zien, etc. (Verheul, Hulsegge) Zich bevinden in een ruimte met voorwerpen, beelden, kleuren, geuren en geluiden die de zintuigen aangenaam prikkelen (Dikke van Dale) Doel als zodanig EMG-Platform, Nunspeet, 8 april

16 Vaklokalen voor multisensorische activatie We ontwikkelen ruimtes die ons in staat stellen planmatig aan de sensomotorische ontwikkeling van de leerlingen te werken Planmatig wil zeggen in dienst van de opgestelde leerdoelen / leerlijnen Vaklokalen voor sensorische activering Inrichting ten dienste van het behalen van leerdoelen Rekening houdend met: lichaamsgebondenheid alertheid prikkelend Geen doel maar middel EMG-Platform, Nunspeet, 8 april

17 Enkele indrukken EMG-Platform, Nunspeet, 8 april

18 Wetenschappelijk Onderzoek Samenwerking Universiteit van Groningen (Prof. C. Vlaskamp), Universiteit van Leuven (Prof. B. Maes), en Emiliusschool Onderzoeksvragen: 1. Preferenties? 2. Alertheid 3. Leerkrachtgedrag Resultaten: 1. Leerlingen 2. leerkrachten EMG-Platform, Nunspeet, 8 april

19 Tot slot Bedankt voor uw aandacht! Boekje en studiemiddagen in september 2008 Vragen? EMG-Platform, Nunspeet, 8 april

20 Discussie: 5 jaar onderwijs aan EMG-leerlingen: Wat heeft het opgeleverd, wat gaat goed? Wat moet er nog, wat gaat niet goed, zorgen en pijnpunten? Onderwijsinhoud? Deskundigheid personeel? Inrichting onderwijsomgeving? N-factor? AWBZ-zorg (PV, VP, OB)????? Manifest 8 april EMG-Platform, Nunspeet, 8 april

Agenda. Multisensorische ruimten en bewegingservaringsruimte. Weesp,

Agenda. Multisensorische ruimten en bewegingservaringsruimte. Weesp, Agenda Voorstellen Korte kennismaking met Emiliusschool Systematiek voor ontwikkelingsgericht handelen bij EMG-leerlingen (z.e.v.m.b.) * Onderwijs-Zorgplan/Persoonlijk Plan * Leerlijnen en volgsysteem

Nadere informatie

Snoezelen. Veel meer dan alleen dromen. Deel 1: De basis

Snoezelen. Veel meer dan alleen dromen. Deel 1: De basis Snoezelen Veel meer dan alleen dromen Barry Emons Aangepast Spelmateriaal b.v. Hoefslag 11 5411 LS Zeeland (N.Br.) telefoon: 0486-45 26 26 www.barryemons.nl Deel 1: De basis Wat is snoezelen? Snoezelen

Nadere informatie

Weten is doen en doen is weten

Weten is doen en doen is weten Dr. Annette van der Putten Department of Special Needs Education and Child Care, University of Groningen, the Netherlands s Heeren Loo Weten is doen en doen is weten Kennis mbt motorische activering bij

Nadere informatie

Succesindicator: Planmatig werken Beeldvorming

Succesindicator: Planmatig werken Beeldvorming PROCES KLASNIVEAU Succesindicator: Planmatig werken Beeldvorming VORMEN VAN HET BEELD Beschikt het schoolteam over gegevens van de leerling van voorbije jaren/settings? Bv. gegevens van de vorige school

Nadere informatie

31 oktober 2013. Martine Joustra

31 oktober 2013. Martine Joustra 31 oktober 2013 Martine Joustra Agenda 9.30 inloop met koffie 10.00 werken met een OPP 11.00 in groepjes stimulerende en belemmerende factoren benoemen 11.30 plenaire terugkoppeling 12.00 vooruitblik op

Nadere informatie

Mytylschool Prins Johan Friso te Haren Onderwijscentrum De Springplank te Emmen

Mytylschool Prins Johan Friso te Haren Onderwijscentrum De Springplank te Emmen Mytylschool Prins Johan Friso te Haren Onderwijscentrum De Springplank te Emmen De Mytylschool PJF en Onderwijscentrum De Springplank zijn scholen voor leerlingen van vier tot achttien jaar, met een mogelijke

Nadere informatie

Autisme en een verstandelijke beperking 20 september 2016

Autisme en een verstandelijke beperking 20 september 2016 Autisme en een verstandelijke beperking 20 september 2016 Cecile Blansjaar: orthopedagoog/autisme specialist Gedragskundige Stichting de Waerden Mede oprichter De Sociale Bron Wat is Autisme? In Nederland

Nadere informatie

Leerroutedocument. Leerroute 1

Leerroutedocument. Leerroute 1 Leerroutedocument Leerroute 1 1 Inleiding. Geachte ouder(s)/verzorger(s), Voor u ligt het leerroute plan van Mariëndael, met informatie over het onderwijsaanbod, onderwijsinhoud en organisatie van het

Nadere informatie

Leerroute 1 (Oranje) Lichtenbeek schooljaar 2014-2015

Leerroute 1 (Oranje) Lichtenbeek schooljaar 2014-2015 Inleiding. Geachte ouder(s)/verzorger(s), Voor u ligt het leerrouteplan van Lichtenbeek, met informatie over het onderwijsaanbod, de onderwijsinhoud en de organisatie van het onderwijs van uw zoon of dochter

Nadere informatie

Goede zorg voor mensen met EMB: de visie van Middin

Goede zorg voor mensen met EMB: de visie van Middin Goede zorg voor mensen met EMB: de visie van Middin Doelgroep EMB Mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking (EMB) vormen een bijzondere groep binnen Middin. De doelgroep mensen met een ernstige

Nadere informatie

Cursusaanbod De Vijf Wijzer

Cursusaanbod De Vijf Wijzer Cursusaanbod De Vijf Wijzer Curriculum voor leerlingen met ernstige meervoudige beperkingen (IQ < 35) Marja Pasman, REC Rivierenland Thea de Graaf, REC Groot Gelre Programma Voorgeschiedenis: Samenwerkingsprojecten

Nadere informatie

Effectief afstemmen met de ervaringsordening Ontwikkelingsniveau: Mensen met een verstandelijke beperking

Effectief afstemmen met de ervaringsordening Ontwikkelingsniveau: Mensen met een verstandelijke beperking Effectief afstemmen met de ervaringsordening Ontwikkelingsniveau: Mensen met een verstandelijke beperking Eind jaren zeventig werden begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking geconfronteerd

Nadere informatie

Voorstellen Doelgroep Passend onderwijs Onderwijsbehoeften Vragen. Inhoud presentatie: Voorstellen

Voorstellen Doelgroep Passend onderwijs Onderwijsbehoeften Vragen. Inhoud presentatie: Voorstellen Passend Onderwijs voor MG leerlingen. Patricia van der Bijl Metty Heideman de Boer 17 april 2015 Inhoud presentatie: Voorstellen Doelgroep Passend onderwijs Onderwijsbehoeften Vragen 2 Voorstellen Wie

Nadere informatie

Succesindicator: Optimale leeromgeving

Succesindicator: Optimale leeromgeving PROCES KLASNIVEAU Succesindicator: Optimale leeromgeving Lees verder rubriek PROCES klasniveau, succesindicatoren ONDERWIJSTIJD, KLASKLIMAAT en KLASGROOTTE. VEILIGHEID EN VERTROUWDHEID Worden onderwijsactiviteiten

Nadere informatie

Kinderdagcentrum Joris, Amsterdam

Kinderdagcentrum Joris, Amsterdam Kinderdagcentrum Joris, Amsterdam Kinderdagcentrum Joris in hartje Amsterdam is onderdeel van de Joriskring en biedt gespecialiseerde dagopvang aan kinderen en jongeren van 0-24 jaar met een verstandelijke

Nadere informatie

Begeleider gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg

Begeleider gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg Begeleider gehandicaptenzorg Thema 1 ORIËNTATIE OP DE GEHANDICAPTENZORG Hoofdstuk 1 CLIËNTEN IN DE GEHANDICAPTENZORG Oriëntatie op de gehandicaptenzorg 1.1 - INLEIDING Mensen met een beperking = functioneringsprobleem

Nadere informatie

Tyltylcentrum De Witte Vogel

Tyltylcentrum De Witte Vogel VSO SO School Ondersteunings Profiel (SOP) Tyltylcentrum De Witte Vogel SO VSO SO De Witte Vogel Willem Dreespark 307 2531 SX Den Haag tel. 070-388 88 50 info@wittevogel.nl www.wittevogel.nl Schoolondersteuningsprofiel

Nadere informatie

AANVRAAG TOELAATBAARHEIDSVERKLARING CLUSTER 3 1. ZEER MOEILIJK LEREN 2. LANGDURIGE ZIEKTE 3. LICHAMELIJKE HANDICAP 4. MEERVOUDIG HANDICAP

AANVRAAG TOELAATBAARHEIDSVERKLARING CLUSTER 3 1. ZEER MOEILIJK LEREN 2. LANGDURIGE ZIEKTE 3. LICHAMELIJKE HANDICAP 4. MEERVOUDIG HANDICAP AANVRAAG TOELAATBAARHEIDSVERKLARING CLUSTER 3 1. ZEER MOEILIJK LEREN 2. LANGDURIGE ZIEKTE 3. LICHAMELIJKE HANDICAP 4. MEERVOUDIG HANDICAP 1. TOELAATBAARHEIDSVERKLARING SO CLUSTER 3 ZEER MOEILIJK LEREN

Nadere informatie

Profiel 1, VSO Belevingsgerichte dagbesteding 1. Algemeen

Profiel 1, VSO Belevingsgerichte dagbesteding 1. Algemeen 1. Algemeen Mytylschool Prins Johan Friso te Haren Onderwijscentrum De Springplank te Emmen Leerlingen worden, onder andere, in Profiel 1 geplaatst vanwege hun verstandelijke beperking. Cognitief niveau:

Nadere informatie

Onderwijs-zorgarrangementen St. Mattheusschool

Onderwijs-zorgarrangementen St. Mattheusschool Onderwijs-zorgarrangementen St. Mattheusschool casus E. (23-5-1997, TIQ 61) heeft een oppositioneel opstandige gedragsstoornis. Zijn geringe verbaliteit vormt een grote belemmering van zijn onderwijsparticipatie

Nadere informatie

Inhoud: - Voorgeschiedenis samenwerking - Gevolg wetgeving - Traject. - Beleid - Praktische vormgeving. - Toekomst

Inhoud: - Voorgeschiedenis samenwerking - Gevolg wetgeving - Traject. - Beleid - Praktische vormgeving. - Toekomst & Inhoud: - Voorgeschiedenis samenwerking - Gevolg wetgeving - Traject - Beleid - Praktische vormgeving - Toekomst Voorgeschiedenis 2001: wet op de expertisecentra (WEC) doel: bevorderen van emancipatie

Nadere informatie

Gecomprimeerd Schoolondersteuningsprofiel. Naam School

Gecomprimeerd Schoolondersteuningsprofiel. Naam School Gecomprimeerd Schoolondersteuningsprofiel Naam School Algemene gegevens School Mytylschool de Brug BRIN 20RX Directeur J. Kraaijenbrink Adres Ringdijk 84, 3054 KV Rotterdam Telefoon 010-2111774 E-mail

Nadere informatie

Checklist bij 'Een doorgaande lijn PO - VO voor hoogbegaafde leerlingen'

Checklist bij 'Een doorgaande lijn PO - VO voor hoogbegaafde leerlingen' Checklist bij 'Een doorgaande lijn PO - VO voor hoogbegaafde leerlingen' 3.1 Het management Op managementniveau worden zeven standaarden onderscheiden, die elk een aantal indicatoren omvatten. Na het scoren

Nadere informatie

Structuurgroep dove en slechthorende leerlingen

Structuurgroep dove en slechthorende leerlingen Structuurgroep dove en slechthorende leerlingen Ontstaan van de structuurgroep - Doelgroep De doelgroep zjin leerlingen die naast hun auditieve en communicatieve beperking in het gedrag extra ondersteuning

Nadere informatie

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL Auteur:Erik Los Samenvatting: In het kader van de te vormen Samenwerkingsverbanden is een Schoolondersteuningsprofiel opgesteld om hiermee aan te geven welke dieptezorg De Witte

Nadere informatie

ONS SCHOOLCONCEPT Onze visie: Algemene schoolregel: Ik laat zien dat ik respect heb voor mezelf, de ander en mijn omgeving.

ONS SCHOOLCONCEPT Onze visie: Algemene schoolregel: Ik laat zien dat ik respect heb voor mezelf, de ander en mijn omgeving. HET SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL (SOP) VAN OBS HET LANG Op 1 augustus 2014 is de Wet Passend Onderwijs van kracht. Alle basisscholen maken dan deel uit van een samenwerkingsverband Passend Onderwijs. Onze

Nadere informatie

Richtlijn Toelaatbaarheid tot het Voortgezet Speciaal Onderwijs

Richtlijn Toelaatbaarheid tot het Voortgezet Speciaal Onderwijs Richtlijn Toelaatbaarheid tot het Voortgezet Speciaal Onderwijs 1. Toelichting Passend Onderwijs wil de omslag maken van diagnosegericht naar handelingsgericht. Niet de diagnose staat centraal, maar de

Nadere informatie

Problemen in de prikkelverwerking op school. Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE

Problemen in de prikkelverwerking op school. Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE Problemen in de prikkelverwerking op school Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE Doel workshop Informatie geven vanuit de fysiotherapie over prikkelverwerking Voorbeelden vanuit de praktijk kort

Nadere informatie

Leerroute 3 (Paars) Lichtenbeek schooljaar 2014-2015

Leerroute 3 (Paars) Lichtenbeek schooljaar 2014-2015 Inleiding. Geachte ouder(s)/verzorger(s), Voor u ligt het leerrouteplan van Lichtenbeek, met informatie over het onderwijsaanbod, de onderwijsinhoud en de organisatie van het onderwijs van uw zoon of dochter

Nadere informatie

Criteria voor de toelaatbaarheidsverklaring speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs cluster 3 en 4 1

Criteria voor de toelaatbaarheidsverklaring speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs cluster 3 en 4 1 Criteria voor de toelaatbaarheidsverklaring speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs cluster 3 en 4 1 Inleiding De scholen in een samenwerkingsverband stellen minstens eenmaal in de vier jaar een

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel ZML TWOG

Schoolondersteuningsprofiel ZML TWOG Schoolondersteuningsprofiel ZML TWOG 1. Inleiding Alle scholen baseren hun onderwijs op de zeven kernwaarden zoals die door het Landelijk Expertise Centrum Speciaal Onderwijs zijn ontwikkeld: 1. Is ambitieus

Nadere informatie

Leerroute 2 (Geel) Lichtenbeek schooljaar 2014-2015

Leerroute 2 (Geel) Lichtenbeek schooljaar 2014-2015 Inleiding. Geachte ouder(s)/verzorger(s), Voor u ligt het leerrouteplan van Lichtenbeek, met informatie over het onderwijsaanbod, de onderwijsinhoud en de organisatie van het onderwijs van uw zoon of dochter

Nadere informatie

INFORMATIEVERSPREIDING EN -UITWISSELING

INFORMATIEVERSPREIDING EN -UITWISSELING NIEUWSBRIEF MULTIPLUS november 2009 Is dit de eerste keer dat u onze nieuwsbrief ontvangt? Neem dan zeker onze vorige nieuwsbrieven eerst even door. Deze zijn terug te vinden op http://www.multiplus.be/nieuwsbrief.php.

Nadere informatie

Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden. Arrangementen extra ondersteuning SWV Passend Onderwijs Drechtsteden

Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden. Arrangementen extra ondersteuning SWV Passend Onderwijs Drechtsteden Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Arrangementen extra ondersteuning SWV Passend Onderwijs Speciaal basisonderwijs In zijn algemeenheid kan gesteld worden dat leerlingen in aanmerking kunnen komen

Nadere informatie

Structuur! Voorstellen Autisme anders bekijken Theorie (en ervaringen!) over autisme Kennis maken met workshop Autisme Anders Ervaren

Structuur! Voorstellen Autisme anders bekijken Theorie (en ervaringen!) over autisme Kennis maken met workshop Autisme Anders Ervaren Structuur! Voorstellen Autisme anders bekijken Theorie (en ervaringen!) over autisme Kennis maken met workshop Autisme Anders Ervaren Wie ben ik? De ijsbergtheorie Wie zijn jullie? Even voorstellen Wie

Nadere informatie

STANDAARDISERING DOELGROEPENMODEL (V)SO

STANDAARDISERING DOELGROEPENMODEL (V)SO STANDAARDISERING DOELGROEPENMODEL (V)SO HOOFDDOCUMENT: LANDELIJK DOELGROEPENMODEL (V)SO Bijlage 1. Invulwijzer ondersteuningsbehoeften Bijlage 2. Kijkwijzer beheersingsdoelen leerstandaard SO Bijlage 3.

Nadere informatie

visie daarnaast visie op pedagogisch klimaat en op school als organisatie

visie daarnaast visie op pedagogisch klimaat en op school als organisatie visie... op de toekomst van onze leerlingen: Prisma bereidt leerlingen voor op een plek in de maatschappij, waarin zij zo zelfstandig mogelijk kunnen functioneren.... op onderwijs: Het onderwijs daagt

Nadere informatie

RICHTLIJNEN TOELAATBAARHEIDSVERKLARING ALMERE

RICHTLIJNEN TOELAATBAARHEIDSVERKLARING ALMERE Voorwoord Met de invoering van passend onderwijs wordt het proces van indiceren naar arrangeren werkelijkheid. Passend Onderwijs Almere heeft afgesproken dat de onderwijsbehoefte van kinderen centraal

Nadere informatie

zorgmakelaar. AB wordt geboden door Dienstencentrum. Dienstencentrum legt contact met de school. Arrangementen AB medischlichamelijk

zorgmakelaar. AB wordt geboden door Dienstencentrum. Dienstencentrum legt contact met de school. Arrangementen AB medischlichamelijk WERKWIJZE AANVRAGEN ARRANGEMENT ALGEMENE INFORMATIE In onderstaand overzicht wordt aangegeven op welke gebieden er een arrangement kan worden aangevraagd, welke rol het Loket heeft en hoe de communicatie

Nadere informatie

Kerndoelen speciaal onderwijs (so)

Kerndoelen speciaal onderwijs (so) Voor het onderwijs Algemene informatie over het speciaal onderwijs Kinderen die het reguliere onderwijs niet kunnen volgen, kunnen terecht in het speciaal onderwijs of het speciaal basisonderwijs (sbo).

Nadere informatie

Richtlijnen Commissie Leerling Ondersteuning (CLO) Samenwerkingsverband De Liemers po

Richtlijnen Commissie Leerling Ondersteuning (CLO) Samenwerkingsverband De Liemers po Richtlijnen Commissie Leerling Ondersteuning (CLO) Samenwerkingsverband De Liemers po Minimaal noodzakelijk bij aanmelding voor alle leerlingen: Ondertekend aanmeldingsformulier Handelingsgericht Zorgformulier

Nadere informatie

Aangeboren doofblindheid

Aangeboren doofblindheid Aangeboren doofblindheid Het ondersteunen van kinderen en volwassenen met beperkingen in zien en horen sinds de geboorte of vlak daarna Saskia Damen Mijkje Worm Bartiméus wil kennis en ervaring over de

Nadere informatie

Handreiking Toeleiding naar onderwijsarrangementen 27-5-2013

Handreiking Toeleiding naar onderwijsarrangementen 27-5-2013 Handreiking Toeleiding naar onderwijsarrangementen 27-5-2013 Uitgangspunten: De toewijzing van het arrangement gebeurt op basis van de onderwijsbehoefte van de leerling. De onderwijsbehoefte van een cluster

Nadere informatie

Symposium Zorg en onderwijs. Annemarie Tadema 8 april 2008

Symposium Zorg en onderwijs. Annemarie Tadema 8 april 2008 Symposium Zorg en onderwijs Annemarie Tadema 8 april 2008 Aanleiding onderzoek Burgerschapsparadigma: participeren in de samenleving KDC: segregatie Onderwijs: integratie/ inclusie Wet op de leerlinggebonden

Nadere informatie

Van AWBZ naar Jeugdwet. Een presentatie over de Factsheet Jeugd met een beperking Werkgroep Jeugd met een Beperking van het Transitiebureau Jeugd

Van AWBZ naar Jeugdwet. Een presentatie over de Factsheet Jeugd met een beperking Werkgroep Jeugd met een Beperking van het Transitiebureau Jeugd Van AWBZ naar Jeugdwet Een presentatie over de Factsheet Jeugd met een beperking Werkgroep Jeugd met een Beperking van het Transitiebureau Jeugd De wetten De Jeugdwet De Wet Langdurige Zorg (Wlz) De Zorgverzekeringswet

Nadere informatie

Leerlijnen voor leerlingen met. een IQ tot 35

Leerlijnen voor leerlingen met. een IQ tot 35 Leerlijnen voor leerlingen met een IQ tot 35 Ontwikkeld door de CED-Groep en Cursusteam Eowyn i.s.m. ZML-scholen en KDC s In beheer van: Verantwoording leerlijnen voor kinderen met een IQ tot 35 Als aansluiting

Nadere informatie

Bewegen in perspectief Motorische activering bij personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen

Bewegen in perspectief Motorische activering bij personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen Bewegen in perspectief Motorische activering bij personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen Dr. Annette van der Putten Afdeling orthopedagogiek, Rijksuniversiteit Groningen

Nadere informatie

Succesindicator: Geschikt onderwijscurriculum

Succesindicator: Geschikt onderwijscurriculum PROCES KLASNIVEAU Succesindicator: Geschikt onderwijscurriculum Biedt het schoolteam onderwijs op maat van elke leerling, vertrekkend van de cyclus van planmatig werken die voor elke individuele leerling

Nadere informatie

Procesbeschrijving en Kwaliteitsindicatoren voor het onderwijs aan leerlingen met een meervoudige beperking.

Procesbeschrijving en Kwaliteitsindicatoren voor het onderwijs aan leerlingen met een meervoudige beperking. Kwaliteitsindicatoren voor het onderwijs aan leerlingen met een meervoudige beperking. In dit document worden het proces beschreven en de kwaliteitsindicatoren benoemd voor het onderwijs aan Hieronder

Nadere informatie

Ouderavond Ordening en Ontwikkeling

Ouderavond Ordening en Ontwikkeling Ouderavond Ordening en Ontwikkeling dinsdag 1 oktober 2013 Programma 1. Missie & Visie; waar staan we voor 2. Wet kwaliteit VSO 3. Richtinggevend (wettelijk) kader USP 4. Profielen in beeld 5. Verbindingen

Nadere informatie

Veranderingen in Onderwijs en Zorg September 2014

Veranderingen in Onderwijs en Zorg September 2014 Veranderingen in Onderwijs en Zorg September 2014 Veranderingen 1. Invoering Passend Onderwijs 1 augustus 2014 2. Nieuwe Jeugdwet 1 januari 2015 3. Decentralisatie van de AWBZ 1 januari 2015 4. Invoering

Nadere informatie

Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training

Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training Even voorstellen; Marlèn Lemmens; - Logopedist - Consulent Expertisecentrum Doofblindheid

Nadere informatie

De Driestroom Zorg en ondersteuning binnen onderwijs

De Driestroom Zorg en ondersteuning binnen onderwijs voor De Driestroom kinderen met een ontwikkelingsachterstand Zorg en ondersteuning binnen onderwijs Mariëndael: Begeleidster Karin geeft individuele begeleiding aan Jesse bij motorische oefening Een kind

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel 2013-2014. juni 2013. (versie 19-6-13)

Schoolondersteuningsprofiel 2013-2014. juni 2013. (versie 19-6-13) Schoolondersteuningsprofiel 2013-2014 juni 2013 (versie 19-6-13) 1 Index 1. Algemeen pag. 3 2. Contactgegevens pag. 3 3. Beschrijving van de doelgroep pag. 3 4. Huidige populatie pag. 4 5. Visie pag. 4

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor verwijzers

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor verwijzers MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Voor verwijzers Voor verwijzers Werkt u als professional in het onderwijs, de kinderopvang, bij Bureau Jeugdzorg, gemeente of justitie? Of bent u arts, bijvoorbeeld

Nadere informatie

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR 2015-2016. Openbare Daltonschool Daalhuizen

SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR 2015-2016. Openbare Daltonschool Daalhuizen SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SCHOOLJAAR 2015-2016 Openbare Daltonschool Daalhuizen 1 Voorwoord. In het kader van de wet Passend Onderwijs is Nederland verdeeld in een aantal regio s. Binnen elke regio hebben

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel (SOP)

Schoolondersteuningsprofiel (SOP) Schoolondersteuningsprofiel (SOP) Ken de populatie! Wat vraagt de populatie? Wat heeft de school in huis om die vraag te beantwoorden? Wat heeft de school (nog) niet in huis om die vraag te beantwoorden

Nadere informatie

29/11/2011. Overzicht. Psychotherapie en emotionele belevingswereld bij personen met een mentale beperking. Achtergrond.

29/11/2011. Overzicht. Psychotherapie en emotionele belevingswereld bij personen met een mentale beperking. Achtergrond. Psychotherapie en emotionele belevingswereld bij personen met een mentale beperking. Katrien Beckx Shana Van Impe Annik Simons CEMA Antwerpen Overzicht achtergrond functies van probleemgedrag probleemsamenhang

Nadere informatie

Proudy. Praktijk voor psychomotorishe kindertherapie

Proudy. Praktijk voor psychomotorishe kindertherapie Proudy Praktijk voor psychomotorishe kindertherapie Wat is psychomotorische kindertherapie? Pmkt is een vorm van kindertherapie bedoeld voor kinderen die vast lopen in hun ontwikkeling en dat in hun gedrag

Nadere informatie

Het belang van (ondersteuning van) communicatie bij personen met een verstandelijke handicap

Het belang van (ondersteuning van) communicatie bij personen met een verstandelijke handicap Het belang van (ondersteuning van) communicatie bij personen met een verstandelijke handicap Prof. dr. Bea Maes, Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek, K.U.Leuven 1. Centrale rol van taal en communicatie

Nadere informatie

Elementen uit workshop:

Elementen uit workshop: Elementen uit workshop: Kern wet Passend Onderwijs kwalitatief goed onderwijs zorgplicht voor besturen van het samenwerkingsverband (SWV) zorgen voor een dekkend onderwijsnetwerk (gebaseerd op de SOP s

Nadere informatie

Kader arrangeren en indiceren

Kader arrangeren en indiceren Kader arrangeren en indiceren Versie vastgesteld door het bestuur van SPPOH op 4 juni 2014 Inhoudsopgave 1.1 Inleiding blz. 1 1.2 Doel van het kader blz. 1 1.3 Uitgangspunten voor het kader blz. 2 2. Procedure

Nadere informatie

Snoezelen in het kinderdagverblijf vorming 2008. snoezelen in het kinderdagverblijf 1

Snoezelen in het kinderdagverblijf vorming 2008. snoezelen in het kinderdagverblijf 1 Snoezelen in het kinderdagverblijf vorming 2008 snoezelen in het kinderdagverblijf 1 Snoezelen snuffelen doezelen ontdekken genieten snoezelen in het kinderdagverblijf 2 Snoezelen is: Het selectief aanbieden

Nadere informatie

Beleid leerlinggebonden financiering

Beleid leerlinggebonden financiering Beleid leerlinggebonden financiering 1. Schoolvisie De uitgangspunten van onze school staan beschreven in ons Schoolplan en zijn in verkorte vorm opgenomen in onze Schoolgids. De daarin opgenomen punten

Nadere informatie

Nieuwe wet passend onderwijs pakt ons kind z n passend onderwijs af

Nieuwe wet passend onderwijs pakt ons kind z n passend onderwijs af Nieuwe wet passend onderwijs pakt ons kind z n passend onderwijs af Onze zoon J. is een bijna 11-jarige jongen met autisme, verstandelijke beperking (TIQ 59), ADHD en DCD. De diagnose autisme is gesteld

Nadere informatie

Prikkelverwerking bij (jong)volwassenen met ASS. Hanneke Lamberink & Marret Fortuin. Even voorstellen

Prikkelverwerking bij (jong)volwassenen met ASS. Hanneke Lamberink & Marret Fortuin. Even voorstellen Prikkelverwerking bij (jong)volwassenen met ASS Manieren van prikkelverwerking en de invloed op het dagelijks leven Hanneke Lamberink & Marret Fortuin Even voorstellen Ontwikkelingspsychologie en Klinische

Nadere informatie

Grenzeloos onderwijs genieten

Grenzeloos onderwijs genieten Grenzeloos onderwijs genieten Een samenwerkingsproject tussen KDC de Joppe - Steinmetz de Compaan en Tyltylcentrum De Witte Vogel sometz Mirjam Schaaij en Nellie Ehren 29 november 2010 Kinderdagcentrum

Nadere informatie

Overprikkeling bij NAH en het ASITT-protocol

Overprikkeling bij NAH en het ASITT-protocol Overprikkeling bij NAH en het ASITT-protocol Marinka Jansen, ergotherapeut Ergotherapie Gouda Hoofddocent post hbo cursus sensorische integratie bij volwassen (ASITT) Inhoud van de presentatie Definitie

Nadere informatie

Bijlage beoordelingskader. Bepaling soort TLV en SO-categorie

Bijlage beoordelingskader. Bepaling soort TLV en SO-categorie Bijlage beoordelingskader Bepaling soort TLV en SO-categorie 17 november 2016 1. Inleiding Onderstaande uitwerking van de bepaling van de soort TLV, SBO of SO en de categoriebepaling SO, is niet alleen

Nadere informatie

Samenvatting van het projectverslag. Passend onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen met sociaal-emotionele problemen en/of een ontwikkelingsstoornis

Samenvatting van het projectverslag. Passend onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen met sociaal-emotionele problemen en/of een ontwikkelingsstoornis Samenvatting van het projectverslag Passend onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen met sociaal-emotionele problemen en/of een ontwikkelingsstoornis Op basisschool D n Heiakker in Deurne i.s.m. Triade Ambulante

Nadere informatie

Gastles 17 september 2009. van Theorie naar Praktijk. Door Theone Kampstra

Gastles 17 september 2009. van Theorie naar Praktijk. Door Theone Kampstra Gastles 17 september 2009 van Theorie naar Praktijk De SI-behandeling Door Theone Kampstra Wie is Theone Bewegingswetenschappen 1992-1997 Ergotherapie 1997-1999 Sensorische Integratie opleiding 2000 Werkzaam

Nadere informatie

Beleven in muziek. Didactische pedagogische planner voor muziekervaring in het speciaal onderwijs

Beleven in muziek. Didactische pedagogische planner voor muziekervaring in het speciaal onderwijs lestool muziek Beleven in muziek Didactische pedagogische planner voor muziekervaring in het speciaal onderwijs Vincent Lamers Carolien Hermans dr. Melissa Bremmer (2018) lestool muziek 2 Het onderzoek

Nadere informatie

School Ondersteuningsprofiel

School Ondersteuningsprofiel Schoolgegevens Adres: Pastoor Maasstraat 15 Postcode: 5473CG Telefoon: 0413-291818 E-mail: info@mozaiekheeswijk.nl Website: www.mozaiekheeswijk.nl Onderwijsconcept: Basisschool Het Mozaïek is een school

Nadere informatie

Workshop Patijnenburg. BuitenGewoon begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking

Workshop Patijnenburg. BuitenGewoon begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking Workshop Patijnenburg BuitenGewoon begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking Patijnenburg is onderdeel van Werkplein Westland is de paraplu waaronder alle extern gerichte activiteiten van Werkplein

Nadere informatie

Clustergids 2010-2011. Mytylschool. Thermiek VSO MG/IBL

Clustergids 2010-2011. Mytylschool. Thermiek VSO MG/IBL Clustergids De Mytylschool Thermiek 2010-2011 VSO MG/IBL Inhoudsopgave Algemene schoolinformatie... 2 Schooltijden... 4 Pauzes/overblijven... 4 Verzuim/verlofaanvraag... 4 Leerling ziek tijdens schoolbezoek...

Nadere informatie

Kinderen met een beperking van AWBZ naar Jeugdwet

Kinderen met een beperking van AWBZ naar Jeugdwet Kinderen met een beperking van AWBZ naar Jeugdwet Een presentatie over de factsheetvan de Werkgroep Jeugd met een Beperking van het Transitiebureau Jeugd De wetten De jeugdwet De Wet Langdurige Zorg (Wlz)

Nadere informatie

Welkom. DGM en Autisme. Esther van Efferen-Wiersma. Presentatie door

Welkom. DGM en Autisme. Esther van Efferen-Wiersma. Presentatie door Welkom DGM en Autisme Presentatie door Esther van Efferen-Wiersma Inhoud DGM en autisme? Autisme: recente ontwikkelingen Van beperkingen naar (onderwijs)behoeften DGM en autisme! Vragen? DGM en Autisme?

Nadere informatie

Landelijke criteria voor de toelaatbaarheidsverklaring SBO en cluster-3 en cluster-4 onderwijs

Landelijke criteria voor de toelaatbaarheidsverklaring SBO en cluster-3 en cluster-4 onderwijs Landelijke criteria voor de toelaatbaarheidsverklaring SBO en cluster-3 en cluster-4 onderwijs Versie 3 1 In oktober 2013 is de landelijke werkgroep Arrangeren en Indiceren door de raad van bestuur (rvb)

Nadere informatie

Developmental Coordination Disorder. Miriam Verstegen Kinderrevalidatiearts

Developmental Coordination Disorder. Miriam Verstegen Kinderrevalidatiearts Developmental Coordination Disorder Miriam Verstegen Kinderrevalidatiearts 11-06-2015 Inhoud Developmental Coordination Disorder Criteria Kenmerken Comorbiditeiten Pathofysiologie Behandeling Prognose

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel. 03HW00 Tyltylcentrum De Witte Vogel

Schoolondersteuningsprofiel. 03HW00 Tyltylcentrum De Witte Vogel Schoolondersteuningsprofiel 03HW00 Tyltylcentrum De Witte Vogel met een positief advies van de MR d.d. 27 november 2013 en vastgesteld door bestuur op 29 januari 2014 Inhoudsopgave Toelichting... 3 DEEL

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel

Schoolondersteuningsprofiel Bezoekadres: Dorpshuisweg 36A Postadres: Postbus 19 9617 ZG Harkstede Voor Openbaar Onderwijs Tel: 050-4041675 URL: www.obsdriespan.nl e-mail: mailbox@obsdriespan.nl Schoolondersteuningsprofiel Naam school

Nadere informatie

Schoolformulier Onderwijskundig zorgrapport voor leerlingen van groep 1 t/m 8

Schoolformulier Onderwijskundig zorgrapport voor leerlingen van groep 1 t/m 8 Schoolformulier Onderwijskundig zorgrapport voor leerlingen van groep 1 t/m 8 Adres: Bureau Instroom Openbaar onderwijs Brongras 7 3068 PA Rotterdam Betreffende Naam leerling: Naam school: Opgesteld door

Nadere informatie

TOELAATBAARHEIDSCRITERIA VOOR HET VOORTGEZET SPECIAAL ONDERWIJS

TOELAATBAARHEIDSCRITERIA VOOR HET VOORTGEZET SPECIAAL ONDERWIJS TOELAATBAARHEIDSCRITERIA VOOR HET VOORTGEZET SPECIAAL ONDERWIJS Inleiding Passend Onderwijs wil de omslag maken van diagnosegericht naar handelingsgericht: niet het probleem van de leerling staat centraal,

Nadere informatie

Samen leren jezelf te zijn, kansrijk en uniek Wij maken werk van talent!

Samen leren jezelf te zijn, kansrijk en uniek Wij maken werk van talent! De missie van onze school: Samen leren jezelf te zijn, kansrijk en uniek Wij maken werk van talent! De visie van onze school: A: Goed onderwijs, opbrengstgericht Door middel van een gevarieerd lesaanbod

Nadere informatie

Onderzoekers: diverse onderzoekers, in binnen- en buitenland onder leiding van Prof. Dr. C. Vlaskamp, Dr. A. van der Putten & Drs. P.

Onderzoekers: diverse onderzoekers, in binnen- en buitenland onder leiding van Prof. Dr. C. Vlaskamp, Dr. A. van der Putten & Drs. P. Alle projecten richten zich op personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen en staan onder leiding van Prof. Dr. C. Vlaskamp en/of Dr. A. van der Putten. Lopende projecten 1.

Nadere informatie

maakt meedoen mogelijk Workshop Wennen aan de brugklas 2014

maakt meedoen mogelijk Workshop Wennen aan de brugklas 2014 maakt meedoen mogelijk Workshop Wennen aan de brugklas 2014 Voorstellen Elly van Vliet Consulent MEE ZK Cursusleider Coördinator autisme netwerken convenant autisme Kennemerland en Amstelland en Meerlanden

Nadere informatie

PILOTONDERZOEK SOCIALE KWALITEIT. Visio Onderwijs Breda

PILOTONDERZOEK SOCIALE KWALITEIT. Visio Onderwijs Breda PILOTONDERZOEK SOCIALE KWALITEIT Visio Onderwijs Breda Plaats : Breda BRIN nummer : 25HE OKE 05 SO Onderzoeksnummer : 266991 Datum onderzoek : 26 november 2013 Datum vaststelling : 20 januari 2014 Pagina

Nadere informatie

In gesprek met ouders. Spel en ontwikkeling! (module 1 en 2) (module 3 en 4) Doel Verkrijgen van inzicht in het belang van spel en

In gesprek met ouders. Spel en ontwikkeling! (module 1 en 2) (module 3 en 4) Doel Verkrijgen van inzicht in het belang van spel en Peuters spelender wijs! Een praktische verdiepingscursus voor pedagogisch medewerkers in peuterspeelzalen en kinderdagverblijven De ontwikkeling van jonge kinderen gaat snel. Ze zijn altijd op ontdekkingstocht

Nadere informatie

Cornelis Haak School

Cornelis Haak School 1 Gecomprimeerd Schoolondersteuningsprofiel Cornelis Haak School Algemene gegevens School Cornelis Haak School BRIN 11BY Directeur J. Ligthart Locatieleider R. Liefhebber Adres Algiersstraat 6, 3067 MZ

Nadere informatie

Regionale bijeenkomsten overheveling begeleiding en dagbesteding. Univé-VGZ-IZA-Trias Zorgkantoren Zorgkantoor Nijmegen 27 juni 2011

Regionale bijeenkomsten overheveling begeleiding en dagbesteding. Univé-VGZ-IZA-Trias Zorgkantoren Zorgkantoor Nijmegen 27 juni 2011 Regionale bijeenkomsten overheveling Univé-VGZ-IZA-Trias Zorgkantoren Zorgkantoor Nijmegen 27 juni 2011 1 Programma extramurale begeleiding en Cliënten Omvang Zorgaanbieders Budgetten 2 Opening: UVIT Zorgkantoren

Nadere informatie

School- Ondersteunings Profiel

School- Ondersteunings Profiel School- Ondersteunings Profiel Naam school Jan Jaspers Ingevuld d.d. 1-okt-18 Ingevuld door Linda Zijlstra Typering van de school als onderwijsondersteuningsvoorziening Wat vinden wij belangrijk op de

Nadere informatie

Communicatie: wat en waarom

Communicatie: wat en waarom TOTALE COMMUNICATIE FILOSOFIE, VISIE EN BASISHOUDING Wilma Scheres Esther Oskam Communicatie: wat en waarom Veel definities gaan over de vorm en het proces van communicatie. Wij waren met name geïnteresseerd

Nadere informatie

Leerroutedocument. Leerroute 5

Leerroutedocument. Leerroute 5 Leerroutedocument Leerroute 5 1 Inleiding. Geachte ouder(s)/verzorger(s), Voor u ligt het leerroute plan van Mariëndael, met informatie over het onderwijsaanbod, onderwijsinhoud en organisatie van het

Nadere informatie

MEE. Voor ouders. Ondersteuning bij leven met een beperking. Passend onderwijs

MEE. Voor ouders. Ondersteuning bij leven met een beperking. Passend onderwijs MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Voor ouders Passend onderwijs Passend onderwijs Voor ouders Hoe kan ik invloed uitoefenen op de ontwikkeling van mijn kind? Welke ondersteuning heeft mijn

Nadere informatie

69 Zorgzwaartepakketten

69 Zorgzwaartepakketten DC 69 Zorgzwaartepakketten verstandelijk gehandicapten 1 Inleiding Cliënten die zorg in het kader van de Algemene wet bijzondere ziektekosten (AWBZ) nodig hebben, kunnen aanspraak maken op een budget daarvoor.

Nadere informatie

MEE Utrecht, Gooi & Vecht. Autisme Spectrum Stoornis (ASS)

MEE Utrecht, Gooi & Vecht. Autisme Spectrum Stoornis (ASS) MEE Utrecht, Gooi & Vecht Autisme Spectrum Stoornis (ASS) Prikkelverwerkingsproblemen De wereld in losse deeltjes Problemen met plannen en organiseren Moeite om zich in te leven in een ander Geef ze de

Nadere informatie

Welkom. DGM en Autisme. Esther van Efferen-Wiersma. Presentatie door

Welkom. DGM en Autisme. Esther van Efferen-Wiersma. Presentatie door Welkom DGM en Autisme Presentatie door Esther van Efferen-Wiersma Inhoud Autisme: recente ontwikkelingen Van beperkingen naar (onderwijs)behoeften DGM en autisme Hulpmiddelen en materialen Vragen? Autisme?

Nadere informatie

Drukke kinderen en storend gedrag Prikkelverwerking in het kort

Drukke kinderen en storend gedrag Prikkelverwerking in het kort Drukke kinderen en storend gedrag Prikkelverwerking in het kort Niet kunnen ophouden met praten Potloden en/of krijtjes breken Extreem veel gapen Schoenen uittrekken De oren bedekken Wapperen met de armen

Nadere informatie

Algemene voorschriften voor het vaststellen van stoornis en beperking

Algemene voorschriften voor het vaststellen van stoornis en beperking CHECKLIST INDICATIESTELLING ONDERWIJSSOORTEN CLUSTER 3: onderwijssoorten: lichamelijk gehandicapte kinderen (LG) en langdurig zieke kinderen (LZK) m.i.v. 01-08-2008 Toelichting: deze checklist is gebaseerd

Nadere informatie

Onderwijs ondersteuningsprofiel

Onderwijs ondersteuningsprofiel Onderwijs ondersteuningsprofiel Zie laatste pagina voor aanwijzingen bij het invullen Naam school De planthof Ingevuld op 01-01-2016 Typering van de school als onderwijsondersteuningsvoorziening De Planthof

Nadere informatie