Aangeboren doofblindheid
|
|
- Bart van de Veen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 Aangeboren doofblindheid Het ondersteunen van kinderen en volwassenen met beperkingen in zien en horen sinds de geboorte of vlak daarna Saskia Damen Mijkje Worm Bartiméus wil kennis en ervaring over de mogelijkheden van mensen met een visuele beperking vastleggen en verspreiden. De Bartiméus reeks is daar een voorbeeld van.
3 Voorwoord Bartiméus biedt sinds 1980 specifieke ondersteuning aan mensen die slecht zien én horen, met name aan mensen die hiermee zijn geboren: mensen met zogenaamde aangeboren doofblindheid. Medewerkers van Bartiméus hebben de gelegenheid gekregen om deze mensen intensief te leren kennen in de ruim dertig jaar die sindsdien voorbij zijn gegaan. Veel mensen met doofblindheid wonen al vele jaren op dezelfde woning. Zij hebben een vast en vertrouwd team van begeleiders, dat hen meegemaakt heeft in alle facetten van het dagelijks leven, in goede en in slechte tijden. Door de intimiteit van het contact, de nabijheid en de vele aanrakingen is er veel ervaring opgedaan met hun unieke combinatie van beperkingen. De ondersteuning aan deze mensen blijkt bijzonder. Als gedragsdeskundigen hebben wij van dichtbij kunnen meemaken hoe deze mensen met de juiste ondersteuning kunnen opbloeien en meer mogelijkheden blijken te hebben dan we hadden durven hopen. In het Expertisecentrum Doofblindheid van Bartiméus hebben we de afgelopen 10 jaar de ontwikkelde kennis vastgelegd en uitgedragen naar andere mensen met doofblindheid en hun begeleiders. Wetenschappelijk onderzoek, onder andere in samenwerking met prof. M. J. Janssen van de Rijksuniversiteit Groningen, ondersteunt onze praktijkervaring dat er veel te behalen valt op het gebied van kwaliteit van leven voor personen met visuele en auditieve beperkingen. Hiervoor dient de omgeving goed te zijn afgestemd op wat de persoon in kwestie aan ondersteuning vraagt. Dit boek is bedoeld om praktische handvatten te bieden aan ouders, begeleiders, leerkrachten en professionals die betrokken zijn bij de ondersteuning aan mensen met aangeboren doofblindheid. Onze ervaring is dat het nooit te laat is om te starten met specifieke ondersteuning aan deze mensen. Via dit boek willen wij deze ervaring graag delen met iedereen die met doofblindheid te maken heeft. Saskia Damen en Mijkje Worm 3
4 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 7 Deel I Aangeboren doofblindheid: achtergrond 2 Wat is aangeboren doofblindheid? Termen Aantallen Oorzaken Samenvatting De gevolgen van aangeboren doofblindheid Tijdsbeleving en waarneming Tast als informatiebron Ontwikkeling en sociale interactie Vier groepen Samenvatting Diagnostiek Medisch onderzoek Psychodiagnostisch onderzoek Communicatieonderzoek Onderzoek naar de sensorische integratie Samenvatting Deel II Inzicht in het dagelijks functioneren 5 De ondersteuningsvraag Lichamelijk welbevinden Elementaire behoeften en lichamelijk ongemak Energie Dag- en nachtritme Samenvatting en begeleidingsadviezen Psychisch welbevinden Basisveiligheid opbouwen Sociale relaties opbouwen Samenvatting en begeleidingsadviezen Prikkel- en informatieverwerking Informatieverwerking Stimuleren van tast: hand-onder-handmethode Samenvatting en begeleidingsadviezen Interactie en communicatie Belemmeringen in interactie en communicatie
5 9.2 Interactie en communicatie verbeteren Hulpmiddelen voor betere communicatie Samenvatting en begeleidingsadviezen Kennis en vaardigheden verwerven Kennis en vaardigheden bevorderen Problemen in het aanleren van vaardigheden Samenvatting en begeleidingsadviezen Oriëntatie en mobiliteit Volgen van vaste routes Begeleidingsstijl Hulpmiddelen bij oriëntatie en mobiliteit Specifieke training Samenvatting en begeleidingsadviezen Deel III Inrichten van de omgeving 12 Wonen en dagbesteding Aangepast wonen Omgevingsaanpassingen Dagbesteding Geïntegreerd dagprogramma Samenvatting Hulpmiddelen Hoortoestellen en/of een bril Wennen aan een hulpmiddel Samenvatting De begeleider: kenmerken en rol Lichamelijk contact Nabijheid en beschikbaarheid Observatievermogen en invoelingsvermogen Kennis Sociaal Netwerk Samenvatting Dankwoord Over de auteurs Literatuurlijst Adressen van dienstverlenende organisaties in Nederland Adressen van enkele dienstverlenende organisaties buiten Nederland Adressen kenniscentra op het gebied van doofblindheid Adressen en websites voor hulpmiddelen en aanpassingen op het gebied van doofblindheid
6 1 Inleiding In dit boek geven we een beeld van de ondersteuning van kinderen en volwassenen bij wie een aangeboren auditieve en visuele beperking is vastgesteld. Sinds de landelijke prevalentie-onderzoeken, onder meer binnen instellingen voor mensen met een verstandelijke beperking, (Evenhuis, Theunissen, Denkers, Verschuure, & Kemme, 2001; Meuwese-Jongejeugd, Van Splunder, Vink, Stilma, Van Zanten, Verschuure & Evenhuis, 2008) is bekend dat het hierbij gaat om een substantiële groep mensen. Een deel van de kinderen en volwassenen met aangeboren doofblindheid ontvangt diensten vanuit organisaties die zich richten op één van beide zintuiglijke beperkingen (zoals scholen of woonvoorzieningen voor blinden/slechtzienden of doven/slechthorenden) of op de combinatie van beide beperkingen. Het grootste deel van deze groep krijgt echter ondersteuning binnen de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Helaas is er nog steeds sprake van veel onwetendheid over deze doelgroep, binnen en buiten Nederland. Het komt regelmatig voor dat (dubbel)zintuiglijke beperkingen niet worden opgemerkt (Fellinger, Holzinger, Dirmhirn, Van Dijk, & Goldberg, 2009) of niet resulteren in de juiste ondersteuning. Mogelijke gevolgen hiervan zijn: ernstige ontwikkelingsachterstanden, gedragsproblematiek en/of een (sociaal) isolement (Van der Burg, Damen, & Evenhuis, 2007; zie ook interview met prof. Janssen: Van Hinthum, 2009). Het komt vaak voor dat ouders van een kind met doofblindheid vragen hebben over de opvoeding. Ook professionals die te maken hebben met mensen met aangeboren doofblindheid geven regelmatig aan behoefte te hebben aan advies. Hierbij valt te denken aan dagelijkse begeleiders, maar ook aan andere disciplines, zoals paramedici en gedragsdeskundigen. Dit boek wil voorzien in hun behoefte aan kennis door informatie te bieden over aangeboren doofblindheid en de gevolgen daarvan. Het eerste deel van dit boek geeft achtergrondinformatie over de term doofblindheid, de oorzaken, de gevolgen en de diagnostiek van doofblindheid. Het tweede deel van het boek gaat per hoofdstuk in op verschillende facetten van de ondersteuning aan mensen met aangeboren doofblindheid. In het derde deel worden suggesties gedaan voor de inrichting van de omgeving en komen specifieke vaardigheden van de begeleider aan bod. 7
7 2 Wat is aangeboren doofblindheid? 2.1 Termen DOOFBLIND De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) gebruikt de term doofblindheid voor mensen die beperkingen hebben in zien én horen. De term wordt niet alleen gebruikt voor mensen die volledig doof en blind zijn, maar ook voor mensen met andere gradaties van beperkingen in zien en horen, namelijk doofheid in combinatie met slechtziendheid, blindheid in combinatie met slechthorendheid en slechtziendheid in combinatie met slechthorendheid. Op basis van de normen voor slechtziendheid en slechthorendheid gaat het om mensen die een gezichtsscherpte hebben kleiner dan 0.3 en/of een gezichtsveld kleiner dan 30 graden (Colenbrander, 2010) en een gehoorverlies groter dan of gelijk aan 26 decibel aan het beste oor (World Health Organization, 2001). In Scandinavië, waar de ondersteuning aan mensen met aangeboren doofblindheid zeer gespecialiseerd is, wordt een zogenaamde functionele definitie van doofblindheid gehanteerd. Dit betekent dat in plaats van het hanteren van strikte normen voor uitslagen van visus- en gehoortests, er gekeken wordt in hoeverre iemand met problemen in zien en horen ook een specifieke doofblinden aanpak nodig heeft. Is dit het geval, dan is iemand doofblind (Dammeyer, 2010a). De term doofblind roept wel eens verwarring op, omdat het niet betekent dat iemand niets meer ziet en hoort. Toch kiezen mensen met aangeboren doofblindheid, hun betrokkenen en professionals er vaak voor om de term doofblind of doofblindheid te gebruiken. Deze term maakt namelijk duidelijk dat niet goed zien en horen leidt tot een unieke en complexe manier van bestaan. Een beperking in de functies van zien én horen houdt namelijk meer in dan het slechts bij elkaar optellen van twee beperkingen. De impact van slecht zien én slecht horen is vele malen groter. We spreken daarom ook wel van een meervoudige beperking, waarmee wordt bedoeld dat de compensatie van de ene beperking niet of nauwelijks mogelijk is vanwege de andere beperking (Nakken, 1993). Pieter is slechtziend en doof. Hij valt hiermee onder de doelgroep doofblind. 9
8
Doofblind specifiek wonen binnen een organisatie voor mensen met een verstandelijke beperking
Doofblind specifiek wonen binnen een organisatie voor mensen met een verstandelijke beperking Deze uitgave is een product van het Bartiméus expertisecentrum Doofblindheid Hoeveel mensen met doofblindheid
Nadere informatiejaqueline van der veen 0102829
jaqueline van der veen 0102829 Wat is een verstandelijke beperking? Verstandelijke beperking is een naam voor een ontwikkelingsstoornis waarbij de verstandelijke vermogens zich niet met de normale snelheid
Nadere informatieVisusproblemen binnen cluster 2
Visusproblemen binnen cluster 2 10-6-2014 Peter Brouwers, Marijke Bolwerk Welkom! 2 Een leerling in de klas haakt altijd af tijdens kringgesprekken en gaat dan voor zich uit zitten kijken, zonder betrokken
Nadere informatieOp donderdag 19 november jl. was de Samen Wijzerdag, deze keer op de locatie van Bartiméus in Zeist.
2015 Op donderdag 19 november jl. was de Samen Wijzerdag, deze keer op de locatie van Bartiméus in Zeist. Thema van deze dag: Wijzer worden op de Samen Wijzerdag De dagvoorzitter, Yvonne Martens (GGMD)
Nadere informatieevaluatie, monitoring, tevr effectonderzoek en datave
ijs arbeid dat a zorg onderwijs zekerheid t enschap rg welzijn obilit eit n beleids- Het ITSmaakt deel uit van de Radboud Universiteit Nijmegen evaluatie, monitoring, tevr effectonderzoek en datave CE
Nadere informatieVoorwoord 7 Leeswijzer 9
Inhoudsopgave Voorwoord 7 Leeswijzer 9 Deel I Traumatische ervaringen 1 Wat kinderen kunnen meemaken 15 2 De reacties van kinderen op trauma 21 3 De impact op het gezin en de school 33 Deel II Kinderen
Nadere informatieGeschiedenis van de gehandicaptenzorg en voorzieningen. 3.3 Zorgprofielen voor mensen met een beperking
Traject V&V; Gehandicaptenzorg niveau 4 TB Inhoudsopgave (concept) 30-03-2017 THEMA 1 De gehandicaptenzorg Hoofdstuk 1 Hoofdstuk Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Zorgvragers in de gehandicaptenzorg 1.1 Inleiding
Nadere informatieIndividueel verhuisprofiel en verhuisplan
Individueel verhuisprofiel en verhuisplan Het ondersteunen van kinderen en volwassenen met een verstandelijke en zintuiglijke beperking bij verhuizen Marijse Pol Bartiméus Expertisecentrum Doofblindheid
Nadere informatieOnderwijs, zorg en dienstverlening voor volwassenen met een visuele beperking
Onderwijs, zorg en dienstverlening voor volwassenen met een visuele beperking Volop in het leven staan Ik wil de krant blijven lezen, zijn daar hulpmiddelen voor? Ik ben slechtziend, hoe breng ik de kinderen
Nadere informatieEven voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training
Even voorstellen; Cor Reusen; - fysiotherapeut s Heerenloo - consulent SI voor CCE - docent SI bij estasi-training Even voorstellen; Marlèn Lemmens; - Logopedist - Consulent Expertisecentrum Doofblindheid
Nadere informatieMet het oog op meedoen
Met het oog op meedoen Over de ondersteuningsbehoefte van mensen met een visuele en verstandelijke beperking Truus van Duijvenboden Marianne Pietersen Marie-Louise Straus Voorwoord Bartiméus is een organisatie
Nadere informatieSlechtziend zijn. ervaar het maar!
Slechtziend zijn. ervaar het maar! Visuele beperkingen bij ouderen Verenso congres 25-11-2011 Marianne Pietersen ambulant begeleider Bartiméus www.bartimeus.nl Programma Hoe vaak komt een visuele beperking
Nadere informatieKoninklijke Visio expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
Koninklijke Visio expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen Perspectief voor iedereen In Nederland krijgen jaarlijks duizenden mensen te maken met blijvende slechtziendheid of blindheid. Wanneer
Nadere informatieCerebrale Visuele Stoornissen. Jij maakt het verschil!
Cerebrale Visuele Stoornissen Weet bij jij kinderen wat ik zie? Weet jij wat ik zie? Jij maakt het verschil! Studiedag Carantegroep 20-05-2011 Even voorstellen Marieke Steendam ergotherapeut VVB-team Koninklijke
Nadere informatieOnderzoek en behandeling bij volwassenen met visuele problemen door hersenletsel. Informatie voor verwijzers
Onderzoek en behandeling bij volwassenen met visuele problemen door hersenletsel Informatie voor verwijzers Mijn ogen zijn goed, maar ik zie de stoeprand niet Meer dan 50% van de mensen met niet-aangeboren
Nadere informatieDoelgroep De doelgroep voor de methode Meer Mens is onder te verdelen in drie hoofdgroepen. Dit sluit niet uit dat de methode niet van toepassing is
Inleiding In de zorgsector wordt een breed pakket aan zorg- en dienstverlening aangeboden aan mensen met een beperking. Hulpvragen van deze mensen variëren in aard en complexiteit. Deze vragen hebben betrekking
Nadere informatieDoofblinde cliënten in een Audiologisch Centrum. Steffie Hendriks-Buurman, 2014
Doofblinde cliënten in een Audiologisch Centrum Doofblind? Combinatie van visuele en auditieve beperking Doof-/slechthorendheid en blind,-/slechtziendheid Doofblind? Belemmert mensen in communicatie, verwerven
Nadere informatieOpsporen van visuele verwerkingsproblemen bij jong en oud
Opsporen van visuele verwerkingsproblemen bij jong en oud Het traceren van verwerkingsproblemen bij mensen die dit zelf niet kunnen aangeven Hans van der Steen, afdeling neurowetenschappen Sanny van der
Nadere informatieOverzicht zorgzwaartepakketten Gehandicaptenzorg (GZ)
Overzicht zorgzwaartepakketten Gehandicaptenzorg (GZ) Pakketten voor mensen met een verstandelijke beperking (VG) VG 1 Wonen met enige begeleiding Wonen met enige begeleiding is wonen in een veilige leefomgeving
Nadere informatieBegeleider gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg
Begeleider gehandicaptenzorg Thema 1 ORIËNTATIE OP DE GEHANDICAPTENZORG Hoofdstuk 1 CLIËNTEN IN DE GEHANDICAPTENZORG Oriëntatie op de gehandicaptenzorg 1.1 - INLEIDING Mensen met een beperking = functioneringsprobleem
Nadere informatieKinderdagcentrum Joris, Amsterdam
Kinderdagcentrum Joris, Amsterdam Kinderdagcentrum Joris in hartje Amsterdam is onderdeel van de Joriskring en biedt gespecialiseerde dagopvang aan kinderen en jongeren van 0-24 jaar met een verstandelijke
Nadere informatieZZP-Productenboek Verzorging en Verpleging
ZZP-Productenboek Verzorging en Verpleging Informatie over zorgproducten van Amerpoort voor oudere mensen met een verstandelijke beperking met het accent op verzorging en verpleging Indicatiestelling Zorg)
Nadere informatieVVKBuO scholen type 7
VVKBuO scholen type 7 VLOR Seminarie 29 november Memorandum i.v.m. het onderwijs aan dove en slechthorende kinderen en jongeren al dan niet met meervoudige beperkingen nov.2012 - VVKBuO - Hans Verpoest
Nadere informatieVoor informatie over Meer Mens: meermens@prismanet.nl 06-21 86 47 70. Meer info? 0800-2357747 www.prismanet.nl
Voor informatie over Meer Mens: meermens@prismanet.nl 06-21 86 47 70 Meer info? 0800-2357747 www.prismanet.nl Meer Mens Zorg voor kwaliteit van leven In de zorgsector wordt een breed pakket aan zorg- en
Nadere informatieZorgprofiel-Productenboek Lichamelijk Gehandicapten (LG)
Zorgprofiel-Productenboek Lichamelijk Gehandicapten (LG) Informatie over zorgproducten van Amerpoort voor mensen met een verstandelijke beperking en een lichamelijke handicap. Een zorgprofiel is een manier
Nadere informatiePresentatie verdiepingssessie inkoop Jeugd-AWBZ. Vrijdag 13 juni 2014
Presentatie verdiepingssessie inkoop Jeugd-AWBZ Vrijdag 13 juni 2014 Wie zijn we? Ons Tweede thuis is een organisatie ten dienste van ongeveer 2000 mensen met een verstandelijke, meervoudige of lichamelijke
Nadere informatieVroegbehandeling stichting Omega juni 2016
Vroegbehandeling stichting Omega juni 2016 1 Inhoudsopgave Inleiding pagina 3 Doelgroep vroegbehandeling pagina 4 Doelstelling vroegbehandeling pagina 5 Werkwijze vroegbehandeling pagina 6 Vervolg vroegbehandeling
Nadere informatieKennismaking VIB en methode CONTACT Hoe contact bevorderen tussen doofblinde personen en hun communicatiepartners?
Kennismaking VIB en methode CONTACT Hoe contact bevorderen tussen doofblinde personen en hun communicatiepartners? Ingrid Korenstra Bartiméus Expertisecentrum Doofblindheid 19-03-2015 Even voorstellen:
Nadere informatieProductbeschrijving Wmo contract 2016
Productbeschrijving Wmo contract 2016 In dit document worden de ingekochte producten beschreven. Het is bedoeld als handreiking bij de beoordeling van de in te zetten ondersteuning. Geen vaste criteria
Nadere informatieAuris-visie op onderwijs. Auris-visie op onderwijs
Auris-visie op onderwijs Auris-visie op onderwijs oktober 2011 Koninklijke Auris Groep Auris is de professionele partner van mensen die ondersteuning nodig hebben bij horen, spreken of taal. Taal is belangrijk
Nadere informatieVerwijzing naar GGMD voor hulpverlening aan doven, doofblinden, ernstig slechthorenden, plots- en laatdoven, en mensen met ménière en gehoorverlies
Hieronder vindt u informatie voor verwijzing naar GGMD voor: hulpverlening aan doven, doofblinden, ernstig slechthorenden, plots- en laatdoven, en mensen met ménière in combinatie met gehoorverlies ambulante
Nadere informatieVisuele stoornissen bij Parkinson en MS. 18 april 2019 Iris van der Lijn
Visuele stoornissen bij Parkinson en MS 18 april 2019 Iris van der Lijn Ziekte van Parkinson Multiple sclerose (MS) 2 Symptomen Ziekte van Parkinson Motorische symptomen Tremor Rigiditeit Bradykinesie
Nadere informatieOnderzoekers: diverse onderzoekers, in binnen- en buitenland onder leiding van Prof. Dr. C. Vlaskamp, Dr. A. van der Putten & Drs. P.
Alle projecten richten zich op personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen en staan onder leiding van Prof. Dr. C. Vlaskamp en/of Dr. A. van der Putten. Lopende projecten 1.
Nadere informatieMEE Zuid-Limburg Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor verwijzers
MEE Zuid-Limburg Ondersteuning bij leven met een beperking Voor verwijzers Voor verwijzers Werkt u als professional in het onderwijs, de kinderopvang, bij Bureau Jeugdzorg, gemeente of justitie? Of bent
Nadere informatieOnderwijs, zorg en dienstverlening voor mensen met een visuele en andere beperking
Onderwijs, zorg en dienstverlening voor mensen met een visuele en andere beperking Gewoon als het kan, bijzonder waar nodig Onze dochter heeft een verstandelijke beperking. Wij denken dat zij ook slecht
Nadere informatieHet ICF schema ziet er als volgt uit. (Schema uit hoofdtekst hier opnemen)
1 International Classification of Functioning, Disability and Health Het ICF-Schema ICF staat voor; International Classification of Functioning, Disability and Health. Het ICF-schema biedt een internationaal
Nadere informatieProblemen met zien? Laat u verrassen door de mogelijkheden
Problemen met zien? Laat u verrassen door de mogelijkheden Revalidatievormen bij Visio Ik ben slechtziend, kan ik toch zelfstandig wonen en reizen? Door mijn plotselinge slechtziendheid kost het huishouden
Nadere informatieOnderwijs, zorg en dienstverlening voor kinderen en jongeren met een visuele beperking
Onderwijs, zorg en dienstverlening voor kinderen en jongeren met een visuele beperking Perspectief voor ieder kind Mijn baby maakt nog steeds geen oogcontact, is dat normaal? Kan mijn dochter naar een
Nadere informatie3 e netwerkbijeenkomst project
3 e netwerkbijeenkomst project De Sensatie van een Goed Leven 3 november 2017, werkgroep c en andere belangstellenden Kenniskaravaan Gewoon Bijzonder Programma ~ onderdelen 14.00-14.10 Opening (dagvoorzitter
Nadere informatieDeze beleidsregel is van toepassing op Zintuiglijk gehandicaptenzorg als omschreven bij of krachtens de Zorgverzekeringswet (Zvw).
BELEIDSREGEL Prestaties en tarieven Zintuiglijk gehandicaptenzorg Ingevolge artikel 57, eerste lid, onderdeel b en c, van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg), stelt de Nederlandse Zorgautoriteit
Nadere informatieAdvanced Therapy. Jeugd- en opvoedhulp. Ibtisam Rizkallah Charlotte Stoop
Advanced Therapy Jeugd- en opvoedhulp Ibtisam Rizkallah Charlotte Stoop 06-44464540 026-3891964 info@advancedtherapy.nl Inhoud Jeugd en Opvoedhulp... 2 A. Hulp aan kinderen en jeugdigen... 2 B. Hulp aan
Nadere informatie&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN
&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN & & VOLWASSENEN Ondersteuning voor mensen met een beperking Heb je een beperking of heeft je zoon of dochter een beperking? Dan is wat ondersteuning soms erg welkom. Ons Tweede
Nadere informatieBeter door de dag met doofheid of hoorproblemen
Beter door de dag met doofheid of hoorproblemen GGMD staat voor Geestelijke Gezondheidszorg en Maatschappelijke Dienstverlening. Wij helpen doven, mensen met een hoorprobleem en hun naasten met advies,
Nadere informatieverwijzers De beste ondersteuning op maat Behandeling en begeleiding voor mensen met een licht verstandelijke beperking
verwijzers De beste ondersteuning op maat Behandeling en begeleiding voor mensen met een licht verstandelijke beperking Mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) hebben een niet-zichtbare beperking
Nadere informatieAmbulante begeleidingsdienst ZigZag
Ambulante begeleidingsdienst ZigZag Gestichtstraat 4 9000 Gent 09/2401325 Ambulante begeleidingsdienst ZigZag Binnen ambulante begeleidingsdienst ZigZag onderscheiden wij twee types van ondersteuning in
Nadere informatieCentrum voor doofblinden
Centrum voor doofblinden Zorg voor mensen met een beperking in horen én zien. Het Centrum voor doofblinden van Kalorama richt zich op mensen van 18 jaar en ouder met een dubbele beperking in horen én zien
Nadere informatieDefinitie van doofblindheid. Doofblindheid is een combinatie van doofslechthorendheid
Definitie van doofblindheid. Doofblindheid is een combinatie van doofslechthorendheid en blind-slechtziendheid. Doofblindheid belemmert mensen in hun communicatie, het verwerven van informatie en de mobiliteit.
Nadere informatieZorgzwaartepakketten Sector V&V Versie 2014
Zorgzwaartepakketten Sector V&V Versie 2014 December 2013 AR/12/2533/izzp Zorgzwaartepakketten sector & Verzorging 201 4 ZZP 4 VV Beschut wonen met intensieve begeleiding en uitgebreide verzorging Deze
Nadere informatiePROBLEEMINVENTARISATIE, ZORGBEHANDELPLAN EN FRADIE
PROBLEEMINVENTARISATIE, ZORGBEHANDELPLAN EN FRADIE De probleeminventarisatie is een overzicht van beperkingen en problemen op verschillende levensgebieden: lichamelijke gezondheid, emotioneel welbevinden,
Nadere informatieZorgzwaartepakketten Sector V&V
Zorgzwaartepakketten Sector V&V Versie 2013 Enschede, december 2012 AR/12/2533/izzp Zorgzwaartepakketten sector & Verzorging 2013 ZZP 3 VV Beschut wonen met begeleiding en intensieve verzorging Deze cliëntgroep
Nadere informatieBegeleiding van een Zorgleerling
Begeleiding van een Zorgleerling Schooljaar 2013-2014 1. Inleiding Als mentor ben je het eerste aanspreekpunt voor de leerlingen in je klas en voor de ouders van deze leerlingen. Soms heb je één of meer
Nadere informatieZZP-Productenboek Volledig Pakket Thuis (VPT)
ZZP-Productenboek Volledig Pakket Thuis (VPT) Informatie over zorgproducten van Amerpoort voor mensen met een verstandelijke beperking die thuis wonen Een zorgzwaartepakket (ZZP) is een manier om aan te
Nadere informatieInhoud Deel I Algemeen 1 2 3 4
V Inhoud Deel I Algemeen 1 1 Inleiding 5 2 Wat is kinderrevalidatie? 5 3 Ontwikkelingen in de kinderrevalidatie in de eenentwintigste eeuw 8 4 Doelgroepen in de kinderrevalidatie en indicatiestelling 12
Nadere informatieWerkWijzer 2.0 WerkWijzer 2.0 erkwijzer 2.0
WerkWijzer 2.0 Voor het ondersteunen van mensen met een visuele beperking in combinatie met een autismespectrumstoornis Anja Pouwels Ellie Verstappen Colofon Bartiméus Van Renesselaan 30A 3703 AJ Zeist
Nadere informatieBijlage 1 bij de Regeling maatschappelijke ondersteuning 2015 Maximale pgb-bedragen voor dienstverlening
Bijlage 1 bij de Regeling maatschappelijke ondersteuning 2015 Maximale pgb-bedragen voor dienstverlening 1. Sociaal en persoonlijk functioneren Ouderen LB excl toeslag NAH LB incl toeslag NAH VB Beperkt
Nadere informatieLeergang ZelfVerzorgd
Leergang ZelfVerzorgd Waar gaat het over? Zuidwester heeft besloten te gaan werken met ondersteuningslijnen. Op deze manier willen we meer gespecialiseerde ondersteuning bieden aan onze cliënten, binnen
Nadere informatieWorkshop Patijnenburg. BuitenGewoon begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking
Workshop Patijnenburg BuitenGewoon begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking Patijnenburg is onderdeel van Werkplein Westland is de paraplu waaronder alle extern gerichte activiteiten van Werkplein
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor verwijzers
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Voor verwijzers Voor verwijzers Werkt u als professional in het onderwijs, de kinderopvang, bij Bureau Jeugdzorg, gemeente of justitie? Of bent u arts, bijvoorbeeld
Nadere informatieZorgprofielen Productenboek Verzorging en Verpleging
Zorgprofielen Productenboek Verzorging en Verpleging Informatie over zorgproducten van Amerpoort voor oudere mensen met een verstandelijke beperking met het accent op verzorging en verpleging Een zorgprofiel
Nadere informatieOntwikkeling stimulerende groep (OSG) De Vlinder voor kinderen met een visuele beperking
Ontwikkeling stimulerende groep (OSG) De Vlinder voor kinderen met een visuele beperking Voor wie? De ontwikkeling stimulerende groep De Vlinder van Visio is er voor slechtziende en blinde kinderen van
Nadere informatieBeleid najaarskinderen in groep ½
Beleid najaarskinderen in groep ½ De doorstroom van groep 1/2/3 2013 Stichting Katholieke Scholen Westelijk Weidegebied Inhoud Hoofdstuk Pagina Inleiding 3 Praktische invulling Groep 1 Groep 2 Kleuterverlenging
Nadere informatieGoede zorg voor mensen met EMB: de visie van Middin
Goede zorg voor mensen met EMB: de visie van Middin Doelgroep EMB Mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking (EMB) vormen een bijzondere groep binnen Middin. De doelgroep mensen met een ernstige
Nadere informatieIndicering (ICF) door de VDAB in het kader van de Decreten Collectief Maatwerk en Lokale Diensteneconomie
Indicering (ICF) door de VDAB in het kader van de Decreten Collectief Maatwerk en Lokale Diensteneconomie Nieuwe term in de wetgeving : personen met een arbeidsbeperking Personen met een arbeidsbeperking
Nadere informatieverwijzers Behandeling en begeleiding Forensische zorg voor mensen met een LVB
verwijzers Behandeling en begeleiding Forensische zorg voor mensen met een LVB Forensische cliënten met een licht verstandelijke beperking (LVB) hebben na een delict strafrechtelijk zorg opgelegd gekregen.
Nadere informatieUniversitair Ambulatorium Groningen
Universitair Ambulatorium Groningen Onderzoeks- en Expertisecentrum 1 2 Universitair Ambulatorium Groningen Een kennismaking Het Universitair Ambulatorium Groningen van de Rijksuniversiteit Groningen is
Nadere informatieIdris TED. Specialistische behandeling in deeltijd. Samen sterk!
Idris TED Specialistische behandeling in deeltijd Samen sterk! TED Samen sterk! Met TED biedt Idris specialistische ambulante behandeling voor jeugdigen met een licht verstandelijke beperking en ernstige
Nadere informatieSherborne en gehechtheid
Kerngroep Sherborne Nederland organiseert Studiedag: Sherborne en gehechtheid Sherborne bewegingspedagogiek met kinderen bij wie sprake is van basisonveiligheid 25 juni 2010 Locatie: Opleidingscentrum
Nadere informatieInhoud. Woord vooraf 7. Over de auteur 9
Inhoud Woord vooraf 7 Over de auteur 9 1 De verstandelijk-gehandicaptenzorg 10 1.1 Het begrip verstandelijke handicap 11 1.2 Historische ontwikkelingen naar de hedendaagse zorg 11 1.3 De rol van de begeleider
Nadere informatieZo hoor ik. Een kijkje in het leven van jonge kinderen met gehoorverlies. www.nsdsk.nl
Zo Zo hoor ik Als een kind doof of slechthorend is, heeft dat vaak hoor grote impact op het gezin. Achter elk kind met gaat een verhaal schuil. Over de oorzaak, de onzekerheid, de zorgen, het onbegrip,
Nadere informatieTweetaligheid in een multidisciplinair jasje. ADC Kentalis St. Michielsgestel
Tweetaligheid in een multidisciplinair jasje. ADC Kentalis St. Michielsgestel Mariëtte Veldman, logopedist ADC Mart Emmen, logopedist ADC inhoud Samenstelling en werkwijze team DSH op ADC Kentalis locatie
Nadere informatie"Een goede oude dag, zo doen wij dat..."
Slechter zien en slechter horen; kijk en luister naar de cliënt een goede oude dag, zo doen wij dat Conny van den Brand, logopediste Sara Clappers, gedragsdeskundige Inhoud Voorstellen Visus: - Visuele
Nadere informatieWONEN. Voor volwassenen met een verstandelijke beperking. Promens Care
WONEN Voor volwassenen met een verstandelijke beperking Promens Care Een eigen plek Wat hebt u nodig om u ergens thuis te kunnen voelen? Dat verschilt van mens tot mens. Dus ook voor mensen met een verstandelijke
Nadere informatieLichaamstaal en sekspraat. Leonora van der Beek en Esther Keller
Lichaamstaal en sekspraat Leonora van der Beek en Esther Keller Even voorstellen Leonora van der Beek Communicatiedeskundige Kentalis, regio west, Zoetermeer Werkzaam binnen de doelgroep Communicatief
Nadere informatieexpertisecentrum Voor ouders met vragen over de ontwikkeling van hun kind Promens Care
expertisecentrum Voor ouders met vragen over de ontwikkeling van hun kind Promens Care Welkom bij het expertisecentrum! Heeft u vragen over de opvoeding of ontwikkeling van uw kind? U bent welkom bij een
Nadere informatieSAMENVATTING VOOR DE NIET MEDISCH ONDERLEGDE LEZER
9 SAMENVATTING VOOR DE NIET MEDISCH ONDERLEGDE LEZER In dit proefschrift zijn de eerste resultaten van de DECIBEL-study besproken. DECIBEL is het acroniem voor DEVELOPMENTAL EVALUATION OF CHILDREN: IMPACT
Nadere informatieStrategie SEIN 2013-2016
Strategie SEIN 2013-2016 2016 Vastgesteld 14 mei 2012 Inleiding Gespecialiseerde Epilepsiezorg SEIN biedt gespecialiseerde diagnostiek en behandeling, woonzorg en dagbesteding en onderwijs aan mensen met
Nadere informatieTRAJECT WELZIJN; ONTWIKKELING EN OPVOEDING_9789006815627_INHOUD_KORT
TRAJECT WELZIJN; ONTWIKKELING EN OPVOEDING_9789006815627_INHOUD_KORT Thema 1 Inleiding op ontwikkeling en opvoeding 1 Begeleiden bij ontwikkeling 1.1 Begeleiden als kerntaak 1.2 Begeleiden bij ontwikkeling
Nadere informatieAveleijn ondersteunt mensen met een verstandelijke beperking of een lage sociale redzaamheid. Leven vol betekenis
Aveleijn ondersteunt mensen met een verstandelijke beperking of een lage sociale redzaamheid. Leven vol betekenis We gaan uit van eigen kracht, eigen keuzes en eigen mogelijkheden. 02 Aveleijn Inhoud Missie
Nadere informatieSamen sterk in communicatie
Samen sterk in communicatie Saskia Damen EMB today, 2 juni 2016 Doel en inhoud van deze workshop Doel: Kennis maken met manieren om betekenisoverdracht te bevorderen bij mensen die geen taal tot hun beschikking
Nadere informatieSIMULATIE DIAGNOSE- EN INDICATIESTELLING
TOETSTABELLEN SIMULATIE DIAGNOSE- EN INDICATIESTELLING 2011-2012 Toetstabellen 1 Toetstabel typering licht/matig/ernstig/afunctioneel m.b.t. motorische beperkingen... 3 2 Toetstabel inspanningscapaciteit...
Nadere informatieHoortoestelaanpassing bij verstandelijk beperkten. Bert van Zanten UMC-Utrecht
Hoortoestelaanpassing bij verstandelijk beperkten Bert van Zanten UMC-Utrecht Overzicht Doelen Hoortoestelkeuze Evaluatie & Controle Waarom geen audicien in dit programma? Doelstellingen hoorrevalidatie
Nadere informatieExtreem zacht en toch. ongelooflijk dichtbij. Verkenning van de hoortoestelaanpassing bij mensen met het syndroom van Usher type 2
Extreem zacht en toch ongelooflijk dichtbij Verkenning van de hoortoestelaanpassing bij mensen met het syndroom van Usher type 2 Arnhem/Voorschoten Ivonne Bressers en Gracia Tham Oktober 2012 2 Inleiding
Nadere informatieAutisme. Informatiebrochure over autismespectrumstoornissen
Autisme Informatiebrochure over autismespectrumstoornissen Autisme Steeds meer mensen hebben psychische problemen. Uit diverse wetenschappelijke onderzoeken is gebleken dat ongeveer één procent van de
Nadere informatieOverprikkeling bij NAH en het ASITT-protocol
Overprikkeling bij NAH en het ASITT-protocol Marinka Jansen, ergotherapeut Ergotherapie Gouda Hoofddocent post hbo cursus sensorische integratie bij volwassen (ASITT) Inhoud van de presentatie Definitie
Nadere informatieGEMOTIVEERD VERSLAG M-DECREET
GEMOTIVEERD VERSLAG M-DECREET IDENTIFICATIEGEGEVENS LEERLING Voor- en achternaam Geboortedatum Geslacht Adres OUDERS Voor- en achternaam moeder Voor- en achternaam vader Adres (indien anders dan adres
Nadere informatieDiagnostisch centrum
REINAERDE Diagnostisch Centrum Als uw kind zich anders ontwikkelt De ontwikkeling van kinderen verloopt niet altijd vanzelfsprekend. Bijvoorbeeld als uw kind een ontwikkelingsachterstand of beperking heeft
Nadere informatieBegeleiding individueel (laag)
Begeleiding individueel (laag) Het bieden van activiteiten gericht op bevordering, behoud of compensatie van de zelfredzaamheid en die strekken tot voorkoming van opname in een instelling of verwaarlozing.
Nadere informatieProblemen in de prikkelverwerking op school. Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE
Problemen in de prikkelverwerking op school Aranka Altena Onderwijskundig Begeleider LWOE Doel workshop Informatie geven vanuit de fysiotherapie over prikkelverwerking Voorbeelden vanuit de praktijk kort
Nadere informatieKerndoelen speciaal onderwijs (so)
Voor het onderwijs Algemene informatie over het speciaal onderwijs Kinderen die het reguliere onderwijs niet kunnen volgen, kunnen terecht in het speciaal onderwijs of het speciaal basisonderwijs (sbo).
Nadere informatieCliëntprofielen auditief en/of communicatief. Beknopte beschrijvingen. Cliëntprofiel 1 Cliënt met een gehoorstoornis in de leeftijd van 0 tot 1 jaar
Cliëntprofielen auditief en/of communicatief Beknopte beschrijvingen 7 januari 2015 Cliëntprofiel 1 Cliënt met een gehoorstoornis in de leeftijd van 0 tot 1 jaar Door neonatale gehoorscreening kan bij
Nadere informatieOnderwerp: Beleidsregels en nadere regel maatschappelijke ondersteuning Maassluis Vlaardingen Schiedam 2015 (Bijlage 3)
Officiële uitgave van de gemeente Maassluis Nummer:27 Datum Bekendmaking: 8 december 214 GEMEENTEBLAD Onderwerp: Beleidsregels en nadere regel maatschappelijke ondersteuning Maassluis Vlaardingen Schiedam
Nadere informatieAMA Guides for Permanent Impairment: Kritische kanttekeningen van een oogarts op het voornamelijk oogheelkundige deel
AMA Guides for Permanent Impairment: Kritische kanttekeningen van een oogarts op het voornamelijk oogheelkundige deel Paulus T.V.M.de Jong Amsterdam Hambresin 1958 Sachsenweger 1976 AMA Guides to the Evaluation
Nadere informatieVoorstellen Korte kennismaking met Emiliusschool MG-leerlingen / EMG-leerlingen Ontwikkeldomeinen EMG-leerlingen Interregproject:
Agenda Voorstellen Korte kennismaking met Emiliusschool MG-leerlingen / EMG-leerlingen Ontwikkeldomeinen EMG-leerlingen Interregproject: Curriculum / leerlijnen Onderwijs- Zorgplan Vaklokalen voor sensorische
Nadere informatieBij deze cliënten is niet of in geringe mate sprake van gedragsproblematiek en psychiatrische problematiek.
en VG Wonen met begeleiding en verzorging (VG03) De volwassen cliënten functioneren sociaal beperkt zelfstandig. De cliënten wordt een veilige en vertrouwde leef- en werkwoonomgeving geboden. Het tijdsbesef
Nadere informatieAandachtspunten. voor ondersteuning van personen met een visuele en (zeer) ernstige verstandelijke beperking
Aandachtspunten voor ondersteuning van personen met een visuele en (zeer) ernstige verstandelijke beperking Inleiding Personen met zowel een visuele als verstandelijke beperking hebben meer ondersteuning
Nadere informatieGehoorverlies bij kinderen
Libra Audiologie Gehoorverlies bij kinderen Onlangs heeft u de mededeling gekregen dat uw kind slechthorend is. Er komt dan ineens veel op u af, er zijn zoveel vragen te stellen en beslissingen te nemen.
Nadere informatieOutdoor Activities. Ingrid Korenstra Bartiméus Expertisecentrum Doofblindheid
Outdoor Activities Ingrid Korenstra Bartiméus Expertisecentrum Doofblindheid Naar buiten?! Outdoor activities: buitensportactiviteiten - Wandelen - fietsen - Kanoën - Wadlopen - Klimmen - Ook voor mensen
Nadere informatieKinderen. Samen op pad. Ondersteuning
Kinderen Kinderen Samen op pad Kind zijn betekent de kans krijgen om je te ontwikkelen, te groeien, te ontdekken, te leren, te spelen en te sporten in een veilige omgeving. Sommige kinderen hebben bijzondere
Nadere informatieUnal College. Professionele zorg, aandacht voor culturele achtergrond
Unal College Trainingen en werkbegeleiding aan (jong) volwassenen met een verstandelijke beperking Unal College Professionele ondersteuning en training met aandacht voor culturele achtergrond voor (jong)
Nadere informatieAls horen en zien je vergaan is...
Als horen en zien je vergaan is... inleiding middagsymposium NVA/KNO vereniging Nieuwegein, 7 april 2011 Videoloog of Visuoloog? Doorn in oog Definitie van doofblind: een visus hebbende van 0.30 of minder
Nadere informatie