Bariatrische chirurgie. Dr. Eveline Dirinck Dienst endocrinologie, diabetologie en metabolisme Universitair Ziekenhuis Antwerpen
|
|
- Stefanie Aalderink
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Bariatrische chirurgie Dr. Eveline Dirinck Dienst endocrinologie, diabetologie en metabolisme Universitair Ziekenhuis Antwerpen
2 Inleiding tot de bariatrische chirurgie
3 Inleiding Bariatrics volgens The Oxford dictionary The branch of medicine that deals with the study and treatment of obesity. Pronunciation: /barɪˈatrɪks From the greek baros (weight) and iatros (physician)
4 Technieken
5 1. Technieken DeMaria E. N Engl J Med 2007
6 1. Technieken DeMaria E. N Engl J Med 2007
7 1. Technieken DeMaria E. N Engl J Med 2007
8 1. Technieken Terugbetalingscriteria Gefaald conservatief beleid ondanks 1 jaar begeleiding BMI > 40 kg/m² BMI > 35 kg/m², in de aanwezigheid van Diabetes mellitus Arteriële hypertensie dewelke niet onder controle is met 3 of meer anti-hypertensiva Obstructief slaap apneu syndroom Gefaalde voorgaande chirurgie
9 1. Technieken Kostprijs Reëel: 6000 à 8000 Na tussenkomst mutualiteit: 1500 à Bypass Banding Sleeve Data met dank aan prof Van Nieuwenhove, UZGent
10 Verwachtingen
11 2. 1. Verwachtingen: gewicht Bariatric surgery: an updated systematic review and meta-analysis, Chang et al. JAMA Surg March 1; 149(3):
12 2.1. Verwachtingen: gewicht SOS study, N Engl J Med 2004
13 2.2 Verwachtingen: diabetes Sjostrom L et al. N Engl J Med 2004
14 2.2 Verwachtingen: diabetes Diabetes remissie (FPG < 110 zonder medicatie) Sjostrom, JAMA, 2014
15 2.2 Verwachtingen: diabetes Diabetes remissie (FPG < 110 zonder medicatie) Sjostrom, JAMA, 2014
16 2.2 Verwachtingen: diabetes Brethauer, Ann Surgery 2014
17 2.3 Verwachtingen: arteriële hypertensie Sjostrom L et al. N Engl J Med 2004
18 2.4 Dyslipidemie Sjostrom L et al. N Engl J Med 2004
19 2.5 Obstructief slaap apneu Kardassis, Obesity, 2012
20 2.6 Verwachtingen: cardiovasculair lijden Kwok, Int J of cardiology, 2014
21 Nutritionele opvolging
22
23 Hoe ontstaan deficiënties? Inname î Deficiëntie Opname î
24 Verminderde inname bij RYGB braken Voedselintolerantie Angst voor gewichtstoename anorexia î inname Restrictieve techniek
25 Verminderde opname bij RYGB
26 Opvolging nutritioneel
27 Waarom aandacht voor eiwitten? Proteïne malnutritie Eiwitinname î ijzer, zink, vit B12, vit D, calcium î Verlies vetvrije massa
28 Relatie eiwitinname en verlies aan vetvrije massa Moizé et al Clin Nutr 2013
29 Eiwitbehoefte : kwantiteit 3 maanden post-op 0,8 tot 2,1 g/kg 60 g 80 g 90 g 100 g 120 g LAGB/RYGB BPD Heber et al., 2010; Mechanick et al., 2009, Mechanik et al., 2013
30 Intolerantie voor eiwitrijke voedingsmiddelen Vooral problemen met rood vlees en gevogelte en varkensvlees (taai) Hoe oplossen? Andere bronnen van eiwitten!! Zoals eieren, vis, peulvruchten met granen, kaas en tofu Eiwitpoeder supplementen Moizé et al., 2010
31 Praktische uitwerking van eiwitrijke voeding Proteïnen moeten deel uitmaken van elke hoofdmaaltijd 20 à 30 g eiwitten per maaltijd Ontbijt: belangrijk moment: lichaam in katabole toestand na nacht vasten, verzadigend effect Ook proteïnen als tussendoortje ovv melkproducten (+calcium)
32 Eiwitbronnen Biefstuk: 18,0 g/100 g Kabeljauw: 16,4 g/100 g Tofu: 12 g/100 g Glas melk: 4,8g/150 g Plak kaas: 9,7 g/33 g Ei: 8,8 g/stuk Snee brood: 2,8 g/30 g Yoghurt : 6,3 g/potje
33 Eiwitsupplementen (indien eiwitinname < 60 g/dag) Essentiële aminozuren aanwezig in adequate hoeveelheid Supplementen op basis van wei-eiwitten: Goede kwaliteit (hoog gehalte aan vertakte keten aminozuren) Blijven oplosbaar in maag Worden snel verteerd Lactose vrij bij lactose intolerantie en dumping??? Maaltijdvervangers en eiwitrepen Eiwit: mengsel van wei, soja en caseïne Koolhydraten, vezels, vitaminen en mineralen Proteïneshakes: Mengsel van plantaardige en dierlijke eiwitten Als aanvulling, niet als enige bron van voeding
34 Koolhydraten Enkelvoudige en tweevoudige koolhydraten Meervoudige koolhydraten Enkelvoudig: glucose,fructose, Verteerbaar = zetmeel Tweevoudig: sucrose,lactose, Onverteerbaar = vezels
35 Vrije suikers
36 Vrije suikers 35 g 25g 8g 8g 17 g 4 g 12 g 14 g 15 g MagUZA 5g 3g
37 Pathofysiologie van dumping syndroom Kanth et al. Medscape 2014
38 Preventie van dumping syndroom Kleine, frequente maaltijden (n=6?) Vermijden van vochtinname tijdens de maaltijd Vermijden van vloeistoffen binnen de 30 minuten voor en tot 30 minuten na de maaltijd Verhogen van de eiwitinname Maïszetmeel 30 minuten na de maaltijd neerliggen Verlengen van maaglediging Toename van veneuze retour naar de circulatie Vermijden van enkelvoudige en tweevoudige koolhydraten Verhogen van de inname van vezels en complexe koolhydraten
39 Opvolging nutritioneel
40 Voorkomen van deficiënties Voeding Supplement Behoefte
41 Nutriënt dicht voedsel
42 4. Opvolging: nutritioneel
43 Monitoring Ionogram Glycemie Transaminasen Ijzer Saturatie Ferritine 3 m 6 m 12 m 18 m 24 m 1x/jr X X X X X X X X X X X X Vitamine B12 X X X X Foliumzuur (RBC) X X X X X X Calcium Vitamine D X X X X X X Parathormoon X X X X Botdensiteit X X (of om 2 jaar)
44 Analyses bij vermoeden van tekorten 3 m 6 m 12 m 18 m 24 m 2x/jr Vit A,E,K,INR x x x x Albumine Pre-albumine x x x x x x Zn, Se, Mg, Cu x x x x
45 Vertaling naar voedingsmiddelen
46 Moizé et al., Obes Surg 2010
47 Aills et al, 2008
48 Voorbeeld dagschema Ontbijt 1 à 2 sneetjes brood dun besmeerd met minarine 1 snede kaas Tussendoortje: melkproduct of fruit Tweede broodmaaltijd 1 à 2 sneetjes brood Dun besmeerd met minarine Mager vleesbeleg Tussendoortje: melkproduct of fruit Warme maaltijd 100 gram groenten 100 gram vlees 1 eetlepel (15 gram) vetstof met goede samenstelling Tussendoortje : melkproduct Haalbaar? Supplement!
49
De valkuilen na bariatrische heelkunde. Inleiding
De valkuilen na bariatrische heelkunde Hannelore Declercq Annick De Vriese Goussey Julie Inleiding De gastricbypass is geen wondermiddel in de strijd tegen obesitas maar een hulpmiddel dat samen met gezonde
Nadere informatieDE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK: OM DAGELIJKS EVENWICHTIG TE ETEN EN VOLDOENDE TE BEWEGEN.
GEZONDHEID INFOBLAD DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK: OM DAGELIJKS EVENWICHTIG TE ETEN EN VOLDOENDE TE BEWEGEN. BRON: VIGeZ, 2011. De actieve voedingsdriehoek. De actieve voedingsdriehoek geeft je een idee
Nadere informatieDiabetes mellitus. Victoza en voeding
Diabetes mellitus Victoza en voeding In het kort Wat is diabetes? Diabetes mellitus wordt in de volksmond ook wel suikerziekte genoemd. Bij Diabetes mellitus is er geen of onvoldoende insuline beschikbaar
Nadere informatieOndervoeding: een miskend probleem
Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Ondervoeding: een miskend probleem Dienst Kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 28 91 11 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke
Nadere informatieVoedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap
Voedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming
Nadere informatieGezonde voeding voor teamsporters
Gezonde voeding voor teamsporters Inleiding Door: Esther Verhoef en Puck Reckers Doel: Kennis vergroten goede voeding rondom trainingen/wedstrijden. Inhoud Presentatie Wat is voeding - Koolhydraten - Vetten
Nadere informatieDe Kracht van Eiwit. Hans Wassink. EFAA Fitness- & Personal Training Congres 15 Februari 2009, Noordwijkerhout
De Kracht van Eiwit Hans Wassink EFAA Fitness- & Personal Training Congres 15 Februari 2009, Noordwijkerhout Programma Eigen Kracht 10.00 uur De Kracht van Eiwit Hans Wassink 11.15 uur Afslanken met IJzer
Nadere informatieGezonde leefstijl, hoe pak je dit op?
Gezonde leefstijl, hoe pak je dit op? Jolande van Teeffelen, diëtist Van de mensen met OSAS heeft 90% overgewicht Vetafzetting door overgewicht kan obstructie van de luchtweg veroorzaken. Maar de apneu
Nadere informatieAdviezen bij ondervoeding
Adviezen bij ondervoeding Bij ziekte en herstel heeft het lichaam extra energie en eiwitten nodig. Als u onbedoeld veel afvalt door ziekte is er sprake van ondervoeding. U krijgt dan onvoldoende energie
Nadere informatieAanbevolen gebruik Dagelijks één kauwtablet. Geschikt voor kinderen van één tot dertien jaar.
Aanbevolen gebruik Dagelijks één kauwtablet. Geschikt voor kinderen van één tot dertien jaar. Een gezonde levensstijl is belangrijk, evenals een gevarieerde, evenwichtige voeding, waarvoor voedingssupplementen
Nadere informatieVoedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes
DIETETIEK Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes Bij de behandeling van zwangerschapsdiabetes hoort een voedingsadvies. Vaak zijn maar een paar aanpassingen nodig in de voeding om nadelige gezondheidsgevolgen
Nadere informatieVoedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap
Voedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap www.jijwij.nl Tijdens de zwangerschap kunnen er problemen optreden bij de verwerking van koolhydraten (suiker) uit de voeding. Dit wordt aangetoond
Nadere informatieBariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep
Bariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep 1 Mellody Cooiman Arts-onderzoeker/PhD-student Disclosure belangen spreker Geen 2 3 Evolutie 4 Overgewicht? Dit zijn de risico s 5 Medicatie switch of behandeling
Nadere informatieTopsport en Voeding V R I J D A G 2 8 M A A R T 2 0 1 4 Z N B A S A R A I P A N N E K OE K S P ORTVOEDINGSADVIES
Topsport en Voeding V R I J D A G 2 8 M A A R T 2 0 1 4 Z N B A S A R A I P A N N E K OE K S P ORTVOEDINGSADVIES Het menu voor de ouders Even voorstellen Voedingspiramide Basissportvoeding Koolhydraten,
Nadere informatieVoedingsadvies bij Diabetes Mellitus. Bij gebruik van GLP-1-analoog
Voedingsadvies bij Diabetes Mellitus Bij gebruik van GLP-1-analoog Aangezien u lijdt aan Diabetes mellitus, type 2 (oftewel ouderdomsdiabetes) én overgewicht hebt, heeft de arts u een behandeling met zogenaamd
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek
PATIËNTEN INFORMATIE Ondervoeding in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek Ondervoeding bij ziekte Ondervoeding door ziekte is in ziekenhuizen een veel voorkomend probleem. Ongeveer 1 op de 4 patiënten is
Nadere informatieDienst geriatrie Gevecht tegen ondervoeding. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie
Dienst geriatrie Gevecht tegen ondervoeding Informatiebrochure voor de patiënt en de familie INLEIDING Met ouder worden veranderen uw dagelijkse activiteiten en gewoonten. Het is niet altijd eenvoudig
Nadere informatieVoeding bij diabetes mellitus
Voeding bij diabetes mellitus Inleiding Dieetadviezen bij diabetes mellitus zijn nauwelijks anders dan adviezen voor een goede voeding. De gedachte dat iemand met diabetes helemaal geen suiker mag eten
Nadere informatieVoorkom Zwangerschapsdiabetes
Voorkom Zwangerschapsdiabetes Steeds meer zwangere vrouwen krijgen zwangerschapsdiabetes (zwangerschapssuiker). Deze folder geeft informatie over gezond eten en bewegen tijdens zwangerschap. Wat is zwangerschapsdiabetes?
Nadere informatieDieetadviezen bij wondgenezing
Dieetadviezen bij wondgenezing Diëtetiek Bereikbaarheid afdeling Diëtetiek Amphia Ziekenhuis: Locatie Langendijk, Molengracht, Pasteurlaan: (076) 595 30 75 Algemeen telefoonnummer Amphia Ziekenhuis: (076)
Nadere informatieDe rol van voeding bij wondzorg. Bo Delesie, diëtiste
De rol van voeding bij wondzorg Bo Delesie, diëtiste 2 Belang goede voedingstoestand Essentieel voor goede wondheling Ondervoeding = vertraagde wondheling Verkorte duur wondheling Ondervoeding = >risico
Nadere informatieVOEDINGSRICHTLIJNEN EET 5-6 MAALTIJDEN PER DAG!
VOEDINGSRICHTLIJNEN Proficiat, je hebt er goed aan gedaan om te kiezen voor extra lichaamsbeweging en dus voor een betere gezondheid. Wil je echter graag overbodig gewicht verliezen dan is het essentieel
Nadere informatie24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren
24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren Annette Schormans, diëtist Lezing 26 januari 2015 KBO Boxtel Gezondheidsproblemen leefregels voor senioren goede keuze in voeding maken blijven bewegen hersenen
Nadere informatieDe voedingsmiddelendriehoek.
Hoofdstuk 8 De voedingsmiddelendriehoek. 1. De voedingsdriehoek invullen. 2. De drie maaltijden per dag opnoemen. 3. Zeggen wanneer we best drinken en hoeveel liter we drinken. 4. Tips opnoemen om gezond
Nadere informatieVoedingsadvies bij ijzertekort
Voedingsadvies bij ijzertekort Wat doet ijzer in het lichaam IJzer is een bestanddeel van het bloed. Het zit in de kleurstof van de rode bloedlichaampjes, het hemoglobine. Dit hemoglobine neemt de zuurstof
Nadere informatieRisico op ondervoeding tijdens opname
Risico op ondervoeding tijdens opname Ondervoeding door ziekte, een behandeling of een operatie is in het ziekenhuis een veelvoorkomend probleem. Ongeveer één op de drie patiënten heeft een risico op
Nadere informatieDiab-eten. Voeding en hartchirurgie. Jacobien Hiemstra Diëtist, St Antonius Ziekenhuis 9 april 2013
Diab-eten Voeding en hartchirurgie Jacobien Hiemstra Diëtist, St Antonius Ziekenhuis 9 april 2013 Inhoud Belang goede voedingstoestand De voedingstoestand van diabeten Risico s intake bij diabeten Gevolgen
Nadere informatieDienstverlenende werkzaamheden Les 7
Dienstverlenende werkzaamheden Les 7 voedingsadvies Julie hebben in les 1 al een voedingsdagboek moeten invullen en in les drie heb je als het goed is geleerd hoe de schijf van vijf werkt. Met deze kennis
Nadere informatieEet, drink en. beweeg!
Eet, drink en. beweeg! WAAROM? Gezond eten en regelmatig bewegen gaan hand in hand. Door een gevarieerde voeding te combineren met voldoende lichaamsbeweging zorgen we ervoor dat we het risico op allerlei
Nadere informatieEet smakelijk René de Groot 15-06-2014
Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014 Inhoudsopgave: Kennis testen Waar is voeding eigenlijk goed voor? Waarmee moeten we dan ontbijten? Bloedsuiker spiegel Calorieën?? Schijf van 5 Hoeveel calorieën
Nadere informatieKwaliteit van leven na een operatie
Kwaliteit van leven na een operatie ~Optimale voeding en beweging~ Drs. Maarten van Egmond, Fysiotherapeut-onderzoeker Sander Steenhuizen, Fysiotherapeut Joyce Haver, Diëtist Fabel Feit 2 Feit of Fabel?
Nadere informatieVoeding bij de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa. Ginette van Lienen, diëtist
Voeding bij de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa Ginette van Lienen, diëtist De diagnose en dan? Nog niet wetenschappelijk aangetoond dat voeding een rol speelt bij ontstaan IBD Er is géén specifiek
Nadere informatieLoes Neven, Erika Vanhauwaert en Krista Morren BEWUST ETEN KIEZEN, KOPEN EN KLAARMAKEN
Loes Neven, Erika Vanhauwaert en Krista Morren KIEZEN, KOPEN EN KLAARMAKEN DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK GROEP PER GROEP WEETJE DEHYDRATEREND EFFECT VAN ALCOHOL EN KOFFIE Alcoholische dranken hebben een
Nadere informatieVoeding voor sporters
Voeding voor sporters De sportvoedingsdriehoek De voedingsbehoefte van een sporter is anders dan die van een sedentair persoon. De spotvoedingsdriehoek is dan ook wat aangepast ten opzichte van de gewone
Nadere informatieVoedingsadviezen na een Whipple-operatie
Voedingsadviezen na een Whipple-operatie Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 1127 Inleiding U heeft een Whipple-operatie gehad waarbij (een deel van) uw alvleesklier is verwijderd. Na de operatie
Nadere informatieWorkshop Korfbal & Voeding: maximaal effect door minimale aanpassingen. Miracle Performance
Workshop Korfbal & Voeding: maximaal effect door minimale aanpassingen. Bob ter Haak Miracle Performance Bob ter Haak Eigenaar Miracle Performance Sportdiëtist Bewegingsdeskundige Docent Sport Fietsen
Nadere informatieS C H I J F V A N V I J F
SCHIJF VAN VIJF DE SCHIJF VAN VIJF, GOED VOOR JE LIJF! V o o r i e d e r e e n i s e e n v o e d i n g s k e u z e v a n b e l a n g w a a r a l l e b e n o d i g d e voedingsstoffen in zitten. Dit zijn
Nadere informatieAfdeling diëtetiek Voeding en zwangerschapsdiabetes
Afdeling diëtetiek Voeding en zwangerschapsdiabetes Telefoonnummer: 0344 674285 Zwangerschapsdiabetes (= diabetes gravidarum) is een vorm van diabetes mellitus die tijdens de zwangerschap ontstaat en meestal
Nadere informatieZuivelproducten voor sporters Effect van melkeiwit en micronutriënten voor prestatie. Jan Steijns
Zuivelproducten voor sporters Effect van melkeiwit en micronutriënten voor prestatie Jan Steijns physical activity, athletic performance, and recovery from exercise are enhanced by optimal nutrition @
Nadere informatieKoolhydraatarm dieet en diabetes mellitus
Koolhydraatarm dieet en diabetes mellitus Een koolhydraatarm dieet De arts of diëtist heeft met u besproken dat u gedurende drie maanden een koolhydraatarm dieet gaat volgen. Dit dieet volgt u in overleg
Nadere informatieVoeding bij zwangerschaps diabetes. Diabetes Gravidarum
Voeding bij zwangerschaps diabetes Diabetes Gravidarum Universitair Medisch Centrum Groningen Zwangerschapsdiabetes is een vorm van suikerziekte die kan optreden tijdens de zwangerschap. Deze brochure
Nadere informatieEten en drinken, voor, tijdens en zeker na een inspanning. Trainer u16, KSV Roeselare
Eten en drinken, voor, tijdens en zeker na een inspanning Renzy Callewaert Trainer u16, KSV Roeselare renzy.callewaert@hotmail.com Index Voeding Koolhydraten Vetten Eiwitten Drinken Wat drinken? Hoeveel
Nadere informatie123-12-2011 SPORTVOEDING. Zwat
1 SPORTVOEDING Zwat Inhoud: Wat is sportvoeding? Energiebehoefte Belang van Koolhydraten Praktisch Supplementen Atleet 1-2 2 WAAROM Voeding en sport Gezonde voeding: optimaal functioneren lichaam Extra
Nadere informatieGezonde voeding. Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat Ieper N Diensthoofd keuken
Gezonde voeding Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.049N 20171110 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Een gezonde voeding is een voeding die alle essentiële
Nadere informatieGrafiek 1: Aanbeveling versus huidige inname. Gemiddelde aanbeveling per dag (ADH) voor volwassenen (19-59 jaar) 2 (uitgedrukt als 100 %)
1 2 Grafiek 1: Aanbeveling versus huidige inname 3 g groenten 2 stukken (of 25 g) fruit minstens 5 sneetjes (of 175 g) bruin brood of volkorenbrood 141 g of 47 % van de ADH (214 g incl. soepen en sappen)
Nadere informatieEen gezonde levensstijl is belangrijk, evenals een gevarieerde, evenwichtige voeding, waarvoor voedingssupplementen geen vervanging zijn.
Aanbevolen gebruik Flinndal Multi is afgestemd op de behoefte van mensen vanaf 14 tot ongeveer 50 jaar. Dagelijks één tablet is voldoende. Ook geschikt voor vegetariërs. Een gezonde levensstijl is belangrijk,
Nadere informatieHet preoperatieve dieet voor een obesitas operatie Obesitas Centrum Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis
Het preoperatieve dieet voor een obesitas operatie Obesitas Centrum Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Inleiding Deze folder geeft u informatie over het dieet dat u moet volgen voorafgaande aan een
Nadere informatieVoedingsadviezen. 2.1. Samenstelling van de voeding. 6-7 sneetjes. 20-25 g. 4-5 aardappelen/ opscheplepels
Hoofdstuk 2 Voedingsadviezen voor mensen met diabetes mellitus 2.1. Samenstelling van de voeding Dieetadviezen bij diabetes mellitus zijn niet anders dan adviezen voor een goede voeding. De basis van een
Nadere informatieVoeding in de zwangerschap
Voeding in de zwangerschap Verloskunde Beter voor elkaar 1 2 Gezonde voeding Een gezonde leefstijl is belangrijk, vooral nu u in verwachting bent. Daarbij hoort gezonde voeding. Eten voor twee is niet
Nadere informatieHet gebruik van pancreasenzympreparaten
Het gebruik van pancreasenzympreparaten Omdat uw alvleesklier te weinig pancreasenzymen aanmaakt, heeft uw arts u aangeraden om pancreasenzympreparaten te gaan gebruiken. In deze folder leest u meer over
Nadere informatieGezond eten met de actieve voedingsdriehoek
Gezond eten met de actieve voedingsdriehoek De actieve voedingsdriehoek Gezond eten is makkelijker dan je denkt. Zeker met de actieve voedingsdriehoek. Het is een handige wegwijzer over eten en bewegen
Nadere informatieVoorwoord... 2. Opstart voeding... 3. Week 1 en 2 na de ingreep... 4. Week 3 en 4 na de ingreep... 6. Vanaf week 5 na de ingreep...
inhoud Voorwoord... 2 Opstart voeding... 3 Week 1 en 2 na de ingreep... 4 Week 3 en 4 na de ingreep... 6 Vanaf week 5 na de ingreep... 8 De actieve voedingsdriehoek... 9 Algemene richtlijnen... 12 Dumping
Nadere informatieVoedingsadvies ZGEEL
De voedingsdriehoek - alle dagen van de week Wat zit er in welke groep? 1. Lichaamsbeweging Dagelijks voldoende bewegen is essentieel voor de gezondheid. Als zwemmer in voorbereiding op een grote wedstrijd
Nadere informatieVOEDING NA GASTRIC BYPASS
VOEDING NA GASTRIC BYPASS Mocht u, na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, aarzel dan niet om telefonisch contact op te nemen met de verantwoordelijke diëtiste: Ilse Callebaut: 02 476 60 96 ilse.callebaut@uzbrussel.be
Nadere informatieVoeding na transplantatie. 2013 Universitair Ziekenhuis Gent
Voeding na transplantatie 1 Algemene voedingsrichtlijnen Jemina Van Loo 24/06/2013 2 Inleiding Optimale gezondheid bereiken of bewaren 1) Medicatie 2) Gezonde voeding gezond gewicht gezonde voedingskeuzes
Nadere informatieG e z o n d e t e n m e t d e Schijf van Vijf
G e z o n d e t e n m e t d e Schijf van Vijf De Schijf van Vijf in het kort Om fit en gezond te leven is het belangrijk om gezond te eten. Gezond eten is samen met voldoende bewegen dé basis voor een
Nadere informatieGlucose Tolerantie Test (GTT)
Glucose Tolerantie Test (GTT) Klinisch Chemisch Laboratorium Op verzoek van uw arts wordt bij u een glucose tolerantie test (GTT) uitgevoerd. Met deze test wordt onderzocht hoe uw lichaam reageert op een
Nadere informatieGezond eten moet dat?
51 K e n n I s m a k e n Gezond eten moet dat? Uit allerlei studies en enquêtes in verband met gezondheid en voeding blijkt dat het aantal zwaarlijvige jongeren toeneemt. Kinderen eten te vaak frieten,
Nadere informatieGEZONDE VOEDING. Duur 90 min.
GEZONDE VOEDING Doelstelling de deelnemers verwoorden waarom we voeding nodig hebben de deelnemers verwoorden dat onze voedingskeuze gevarieerd moet zijn de deelnemers werken samen Duur 90 min. Materiaal
Nadere informatieWaar gaan we het over hebben?
De voor(oor)delen van graanvrije voeding en andere fabels en feiten; weet jij hoe het werkelijk zit? Dr. Esther Hagen-Plantinga Dierenarts en Specialist Diervoeding info@nutrissues.nl Waar gaan we het
Nadere informatieEet evenwichtig en beweeg voldoende met de actieve voedingsdriehoek
Eet evenwichtig en beweeg voldoende met de actieve voedingsdriehoek www.vigez.be Wat is de actieve voedingsdriehoek? De actieve voedingsdriehoek geeft je een idee van wat je dagelijks zou moeten eten.
Nadere informatieDE (BASIS) SPORTVOEDING. Bo van Rooij, sportdiëtist
DE (BASIS) SPORTVOEDING Bo van Rooij, sportdiëtist bo@myfoodcoach.nl 06-41705083 HET MENU Een goede basis (sport)voeding Koolhydraten Eiwitten Vetten Vocht Timing sportvoeding DOELSTELLINGEN Je weet hoe
Nadere informatie19/10/2017. Overview. 1. Inleiding. 1. Inleiding 2. Zin en onzin van diëten 3. Voedingsinterventie 4. Casus Gust. Vele studies met zelfde besluit
Sarcopenie: In beweging Kathleen Gerits, diëtiste Competentiecentrum klinische voeding Overview 1. Inleiding 1. Inleiding Vele studies met zelfde besluit Beweging Voeding algemene richtlijnen: Adequate
Nadere informatieEvenwichtige voeding is net zo belangrijk als sporten
1 voedingsrichtlijnen Evenwichtige voeding is net zo belangrijk als sporten Prijs NL/BE 4,95 2 Proficiat Je hebt de eerste stap gezet!. Je hebt waarschijnlijk het voornemen om gezonder en fitter te worden.
Nadere informatieInfobrochure. Laxerende voeding. Dienst: pediatrie Tel: 011 826 341. mensen zorgen voor mensen
Infobrochure Laxerende voeding Dienst: pediatrie Tel: 011 826 341 mensen zorgen voor mensen Contactgegevens dieetafdeling: Sarah Timmers: 011 826 043 Evelien Truijen: 011 826 057 2 Titel Laxerende voeding:
Nadere informatieFeiten en fabels over voeding, medicatie en diabetes
Feiten en fabels over voeding, medicatie en diabetes Heleen Berkelmans, diëtist, DITO Paul van den Broek, medisch coördinator Diabetes Inhoud Diëten en medicatie aanpassen? Wat te doen na een gastric bypass?
Nadere informatieWat als ik gezonder van het leven wil genieten?
Wat als ik gezonder van het leven wil genieten? Over goede en minder goede eetgewoonten en waarom een consequente keuze voor de mediterrane voedingsstijl belangrijk is. De Deurwaerder Micheline / september
Nadere informatieVOEDING OP DE BUURDERIJ
VOEDING OP DE BUURDERIJ De voeding op de Buurderij voldoet aan de richtlijnen Gezonde Voeding van het Voedingscentrum. Per 1 januari 2018 is er gemiddeld 6,60 beschikbaar per bewoner per dag voor het eten.
Nadere informatieVOEDING NA SLEEVE GASTRECTOMIE
VOEDING NA SLEEVE GASTRECTOMIE Mocht u, na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, aarzel dan niet om telefonisch contact op te nemen met de verantwoordelijke diëtiste: Ilse Callebaut: 02 476 60
Nadere informatieAnnex: Tabellen behorende bij de analyses consumptiedatabanken
Verkennend beleidsgericht onderzoek m.b.t. sociale stratificatie in aankoop en consumptie van voedingsmiddelen, de impact daarvan op de volksgezondheid en de mogelijkheden om deze sociale stratificatie
Nadere informatieVoeding voor goed herstel na operatie
Voeding voor goed herstel na operatie Inhoud 1. Vermijd snel gewichtsverlies, eet gezond 3 2. Nuchter voor de operatie? 3 3. Voeding na de operatie 4 4. Neem voldoende melkproducten, groenten en fruit!
Nadere informatieVoedingsadvies bij verhoogde bloedsuikers tijdens de zwangerschap
Voedingsadvies bij verhoogde bloedsuikers tijdens de zwangerschap 2 Bij de Glucose Tolerantie Test was uw bloedsuiker (ook wel bloedglucose genoemd) te hoog. Daarom ontvangt u deze informatie. Wat is glucose?
Nadere informatiePak voor de activiteit Hoe eten astronauten? de foto van de etende astronaut uit de bijlage.
Mensen in de ruimte GROEP 5-6 58 50 minuten 1 en 23 Pak voor de activiteit Hoe eten astronauten? de foto van de etende astronaut uit de bijlage. De leerling: weet dat voedsel in de ruimte gaat zweven weet
Nadere informatiegezond zijn, gezond blijven met vitamines en mineralen
gezond zijn, gezond blijven met vitamines en mineralen Vitamines en mineralen: we kunnen geen dag zonder We weten dat we ze elke dag nodig hebben. Maar wat zijn het nu eigenlijk? Vitamines en mineralen
Nadere informatieIJZERVERRIJKTE VOEDING
IJZERVERRIJKTE VOEDING 278 Inleiding We weten het allemaal van Popeye: van ijzer wordt een mens sterk. IJzer is een stof die een belangrijke functie in het lichaam vervult. Het is een bestanddeel van hemoglobine,
Nadere informatieGezonde voeding voor senioren
Gezonde voeding voor senioren Versie april 2017 - objectid 234502 vzw Jessa Ziekenhuis Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt, www.jessazh.be Persoonlijke notities Geen pensioen aan tafel Wees er van bewust dat
Nadere informatieEiwitten. Voeding en Welzijn
Eiwitten Voeding en Welzijn Vandaag Mindmap Maak een mindmap Wat weet je allemaal over eiwitten? Filmpje Filmpje Wat is je opgevallen in het filmpje? Wat wist je nog niet? Opdracht Pak ons voedsel erbij.
Nadere informatieAfdeling Diëtetiek. Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes
Afdeling Diëtetiek Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes Inleiding Zwangerschapsdiabetes (diabetes gravidarum) is een vorm van diabetes die tijdens de zwangerschap ontstaat en meestal na de bevalling
Nadere informatieDaarbij kan er sprake zijn van minder eten door bijvoorbeeld: toenemende vermoeidheid; kortademigheid; minder beweging; angst; depressie.
Voeding bij COPD Inleiding Een gezond, afwisselend eetpatroon is voor iedereen goed. Voedsel is immers de brandstof van ons lichaam. Klachten als kortademigheid, vermoeidheid en hoesten kunnen uw lichamelijke
Nadere informatieVoedingenwondzorg. Hanneke van Beek Diëtist
Voedingenwondzorg Hanneke van Beek Diëtist 30-1-2018 Disclosure Hanneke van Beek, diëtist Groene Hart Dieetadvies, gelieerd aan het Groene Hart Ziekenhuis Inhoud -Wonden - Doel behandeling - Voedingstoestand
Nadere informatieBariatrische chirurgie 2016: Operatieve details. Ruben Schouten Chirurg Huisartsen onderwijs
Bariatrische chirurgie 2016: Operatieve details Ruben Schouten Chirurg Huisartsen onderwijs Waar gaat het over? Niet over mensen die een beetje te dik zijn. maar over mensen die extreem en gevaarlijk overgewicht
Nadere informatieDe actieve voedingsdriehoek
De actieve voedingsdriehoek om dagelijks evenwichtig te eten en voldoende te bewegen Wat is de actieve voedingsdriehoek De actieve voedingsdriehoek geeft een idee van wat je dagelijks zou moeten eten om
Nadere informatieIJzerrijke voeding voor kinderen
Dietetiek IJzerrijke voeding voor kinderen Waar hebben we ijzer voor nodig? IJzer is een stof die een belangrijke functie in het lichaam heeft. Het is een belangrijke bouwsteen van hemoglobine. Dit zorgt
Nadere informatiediabetesvoeding Mieke Roelants
diabetesvoeding Mieke Roelants diabetesvoeding Doel Risico s beperken / voorkomen Gezonde voeding Koolhydraten: soorten bronnen (ruilwaarden) vetten lichaamsbeweging Diabetesvoeding: doel Risico s voorkomen
Nadere informatieGezondheidsaspecten van de Gastric Bypass
Gezondheidsaspecten van de Gastric Bypass Dr. Bruno Dillemans AZ Sint-Jan Brugge/Oostende AV 2 e Terugkomdag 26/09/2011 Leven na de Gastric Bypass Wie is OBEES? Terminologie BMI = gewicht (kg)/lengte²(m²)
Nadere informatieBelangrijk is om te beseffen dat deficiënties soms ontstaan ondanks het feit dat patiënten gesuppleerd worden.
Voedingsdeficiënties Er zijn een aantal zaken die meespelen bij het ontstaan van de tekorten na bariatrische chirurgie. Ten eerste is bekend dat morbide obese patiënten vaker voedingsdeficiënties hebben
Nadere informatieDIABETES TYPE 2. De ziekte van de toekomst?!
DIABETES TYPE 2 De ziekte van de toekomst?! Inleiding 1. Wat is diabetes 2. Wat loopt er mis 3. Wie loopt er risico 4. Wat zijn de mogelijke gevolgen 5. Meest voorkomende klachten 6. Behandelen en/of voorkomen
Nadere informatieRelatie voeding en valpreventie
Relatie voeding en valpreventie Donderdag 10 oktober 2018 Suzan Bijleveld, diëtist Doel van deze presentatie Signaleren van factoren die de kans op vallen vergroten Voedings- en beweegtips om dit tegen
Nadere informatieEetdagboek. Voedingsleer. Maaike Oelen
Eetdagboek Voedingsleer Maaike Oelen Inhoud. Antropometrische gegevens.... Activiteiten.... Vrijdag 9-9-.... Maandag -9-... Eetdagboeken... 4.Dagboek vrijdag 9-9-... 4. Dagboek maandag -9-... 4 Verbeteringen...
Nadere informatieDe Belgische Voedselconsumptiepeiling 1-2004
Afdeling Epidemiologie De Belgische Voedselconsumptiepeiling 1-2004 De Belgische Voedselconsumptiepeiling 1-2004: IPH/EPI REPORTS N 2006 016 Stephanie Devriese, Inge Huybrechts, Michel Moreau, Herman
Nadere informatieVoedingsadviezen na bariatrische heelkunde
Abdominale en algemene heelkunde Obesitascentrum Voedingsadviezen na bariatrische heelkunde Inhoudsopgave 1 Aanpassing voeding en drank... 3 2 Aanpassing eetgewoonten... 4 3 Aanpassing drinkgewoonten...
Nadere informatieDiëtetiek Voeding en zwangerschapsdiabetes
Diëtetiek Voeding en zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes (= diabetes gravidarum) is een vorm van diabetes mellitus die tijdens de zwangerschap ontstaat en meestal na de bevalling weer verdwijnt.
Nadere informatiegezond zwanger met vitamines en mineralen
gezond zwanger met vitamines en mineralen Vitamines en mineralen: we kunnen geen dag zonder We weten dat we ze elke dag nodig hebben. Maar wat zijn het nu eigenlijk? Vitamines en mineralen zijn voedingsstoffen
Nadere informatieZin en onzin van voedingssupplementen Voeding voor senioren 23 november 2017 Best
Zin en onzin van voedingssupplementen Voeding voor senioren 23 november 2017 Best BOT Voor sterke botten is nodig: Calcium + Vitamine D + Bewegen >>> alle 3 samen! Sterke botten worden al in de jeugd gevormd
Nadere informatieVoeding bij borstkanker
Voeding bij borstkanker Inhoud 1. Voeding bij chirurgie 4 2. Voeding bij chemotherapie 4 1. Misselijkheid en braken 2. Ontsteking van het slijmvlies 3. Afkeer voor bepaalde voeding 4. Smaak- en reukstoornissen
Nadere informatieSportvoeding. Antwoord op veel gestelde vragen over voeding. Sadia Rodjan Danique Stoop
Sportvoeding Antwoord op veel gestelde vragen over voeding Sadia Rodjan Danique Stoop Alles over eten Wanneer eet ik gezond? Gezond eten wordt vaak gezien als het eten van voldoende groente en fruit. Maar
Nadere informatieVOEDING OP DE BUURDERIJ
VOEDING OP DE BUURDERIJ De voeding op de Buurderij voldoet aan de richtlijnen Gezonde Voeding van het Voedingscentrum. Per 1 januari 2018 is er gemiddeld 6,60 beschikbaar per bewoner per dag voor het eten.
Nadere informatieNDF VOEDINGSRICHTLIJN DIABETES 2015
NDF VOEDINGSRICHTLIJN DIABETES 2015 HANNE VAN BALLEGOOIJEN nr. 1 Het begint met een idee DISCLOSURE De totstandkoming van deze richtlijn is gefinancierd door het Diabetes Fonds. Geen van de leden van de
Nadere informatieVoedingsbeleid Kinderdagverblijf Kiekeboe 2015
Ons voedingsbeleid Inleiding Gezond zijn en blijven begint onder andere met voeding. Gezond eten betekent: gevarieerd en niet te veel. Een gezond voedingspatroon is een voedingspatroon waarmee problemen
Nadere informatie