Innovatie. Inkopen. Risico s. Niels van Ommen Projectmanager CROW Programmamanager RISNET 2010 CROW

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Innovatie. Inkopen. Risico s. Niels van Ommen Projectmanager CROW Programmamanager RISNET 2010 CROW"

Damian Brander
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Innovatie Risico s 2010 CROW Inkopen Niels van Ommen Projectmanager CROW Programmamanager RISNET 1

2 Stellingen 1. Innovatie inkopen gaat prima met een reguliere, relatief eenvoudige aanbestedingsprocedure 2. Daarvoor is nodig: Inhoudelijke kennis van inkopers Optimaal benutten juridische ruimte Goede toepassing EMVI principe Expliciete inventarisatie en allocatie van risico s Respect voor/afspraken over intellectueel eigendom 3. Er zijn voldoende gereedschappen om hier invulling aan te geven (maar onbekend maakt onbemind) 2

EMVI principe Expliciete inventarisatie en allocatie van risico s Respect voor/afspraken over intellectueel

3 Achtergrond Innovatie introduceert per definitie onzekerheden vrijheid aanbesteder vrijheid aanbieder 3 Traditionele aanbesteding (fit for specifications) Innovatieve aanbesteding (fit for purpose) > Onzekerheden / risico s aanbesteder?

Traditionele aanbesteding (fit for specifications)

4 De procedures 1. Niet reguliere procedures: Onderhandelingsprocedure Concurrentiegerichte dialoog Prijsvraag 2. Reguliere procedure, ook geschikt: Openbare procedure met voorafgaande selectie 4

5 Juridische ruimte Openbare procedure met voorafgaande selectie Vooraf: eventueel marktconsultatie Bij aankondiging: objectieve EMVI criteria (!) Tijdens inlichtingen: 1 op 1 gesprekken voeren (!) Bij beoordeling: verduidelijking vragen In contract: extra kwaliteit is bindend 5

criteria (!) Tijdens inlichtingen: 1 op 1 gesprekken voeren (!

6 Toepassen EMVI 1 Minimale eisen (aan kwaliteit) Prijs Extra kwaliteit EMVI Hoe beoordeel je dat? EMVI = waarde = (optimale) combinatie prijs en kwaliteit Voldoet aan minimale kwaliteit Prijs Extra kwaliteit + EMVI Nee? Ongeldig! Uitgedrukt in EUR Hoe meet je dat? + EMVI Druk kwaliteitscriteria uit in EUR: wat is extra kwaliteit waard? Bepaal het relatieve aandeel van kwaliteit versus prijs Gebruik een eenvoudig beoordelingssysteem voor kwaliteit 6

EMVI Nee? Ongeldig! Uitgedrukt in EUR Hoe meet je dat?

7 Toepassen EMVI 2 Het ontwerp in deze bieding reduceert trillingen met 75% tov de minimale eis Cijfer 6 betekent: voldoet aan minimale eisen Bieding 1 is ongeldig want voldoet niet aan minimale eis (scoort 5 ) Deze bieding biedt geen extra kwaliteit voor aspecten Q1, Q2 and Q Bieding 1 (1 meur) Bieding 2 (1,1 meur) Bieding 3 (1,2 meur) In deze bieding wordt uitgegaan van een oplossing zonder CO2 emissie Minimale eisen Q1: Trillingen Q2: CO2 emissie Q3-Q4 Welke bieding wint, 2 of 3? Waarom? 7

aspecten Q1, Q2 and Q3 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Bieding 1 (1 meur) Bieding 2 (1,1 meur) Bieding 3 (1,2 meur) In deze bieding wordt

8 Toepassen EMVI Bieding 1 (1 meur) Bieding 2 (1,1 meur) Bieding 3 (1,2 meur) Minimale eisen Q1: Trillingen Q2: CO2 emissie Q3-Q4 Reductie van trilling (Q1) is waard (max) EUR En: Het exact voldoen aan de minimale eis aan CO2 reductie scoort een 6, dit is 0 EUR waard want het biedt geen Extra's Dus: Score 6 = Geen reductie van trilling = 0 EUR 7 = 25% reductie van trilling = EUR 8 = 50% reductie van trilling = EUR 9 = 75% reductie van trilling = EUR 10 = 100% reductie van trilling = EUR 8

000 EUR En: Het exact voldoen aan de minimale eis aan CO2 reductie scoort een 6, dit is 0 EUR waard want het biedt geen Extra's Dus: Score

9 Toepassen EMVI Bieding 1 (1 meur) Bieding 2 (1,1 meur) Bieding 3 (1,2 meur) Minimale eisen Q1: Trillingen Q2: CO2 emissie Q3-Q4 Reductie van CO2 emissie (Q2) is waard (max) EUR En: Het exact voldoen aan de minimale eis aan trillingen scoort een 6, dit is 0 EUR waard want het biedt geen Extra's Score Dus: 6 = Geen reductie van CO2 emissie = 0 EUR 7 = 25% reductie van CO2 emissie = EUR 8 = 50% reductie van CO2 emissie = EUR 9 = 75% reductie van CO2 emissie = EUR 10 = 100% reductie van CO2 emissie = EUR 9

000 EUR En: Het exact voldoen aan de minimale eis aan trillingen scoort een 6, dit is 0 EUR waard want het biedt geen Extra's Score Dus: 6 =

10 Toepassen EMVI Bieding 1 (1 meur) Bieding 2 (1,1 meur) Bieding 3 (1,2 meur) Minimale eisen Q1: Trillingen Q2: CO2 emissie Q3-Q4 Bieding 1: Ongeldig Bieding 2: Prijs: 1,1 miljoen EUR Extra kwaliteit Q1: EUR Bieding 3: Prijs: 1,2 miljoen EUR Extra kwaliteit Q2: EUR Vergelijking van biedingen: BID 2: 1,1 miljoen EUR 0,075 miljoen EUR = BID 3: 1,2 miljoen EUR 0,200 miljoen EUR = Evaluatie prijs 1,025 miljoen EUR 1,000 miljoen EUR Bieding 2: Laagste prijs.. Bieding 3: Laagste evaluatie prijd = hoogste waarde = WINNAAR 10

000 EUR Bieding 3: Prijs: 1,2 miljoen EUR Extra kwaliteit Q2: 200.

11 Toepassen EMVI 6 Succesvolle toepassing EMVI vereist: Monetair maken van waarde: wat is het (me) waard? Objectivering van beoordelingscriteria Geschikt administratief en juridisch kader Goede voorbereiding en documentatie Handhaving beloftes / eventuele boetes Juiste toepassing zorgt voor: Transparantie en objectieve vergelijking Stimulans voor innovatie en optimalisatie in omgeving van eerlijke competitie (onderscheidend vermogen) 11

documentatie Handhaving beloftes / eventuele boetes Juiste toepassing zorgt voor: Transparantie en objectieve

12 Risico s & Aanbesteden Concrete handvatten: Stappenplan Standaard formats Model Risicolijst (voor inventarisatie en initiële verdeling in de uitvraag) Model Risicodossier (ten behoeve van aanbieding door inschrijvers) Risicoallocatie Risicomanagement als kwalitatief gunningscriterium CROW Publicatie 274 September

Risicodossier (ten behoeve van aanbieding door inschrijvers) Risicoallocatie

13 Procedure LAvGC 1.1 Voorbereiding Stappenplan risicoverdeling Risico-analyse door opdrachtgever Stappenplan 0. Initiatieffase I. Aankondigen, aanmelden en selecteren 1.2 Aankondigen en aanmelden 1.3 Kwalificatie Optioneel: Marktconsultatie Aankondiging Préselectie / kwalificatie Vroege verkenning risicoprofiel Verkenning allocatiemogelijkheden Aanpassing contractvorm/risicoverdeling? Inzicht in aard van werk, top-risico s, beoogde allocatie, selectie en gunning (EMVI) Ervaring met RM kunnen aantonen 1.4 Uitnodiging tot inschrijving II. Informeren en inlichten III. Inschrijven, beoordelen en gunnen IV. Contracteren 1.5 Inlichtingen 1.6 Inschrijven door geselecteerden 1.7 Beoordelen en gunnen 1.8 Sluiten contract Uitnodiging tot inschrijving Inlichtingen 1. Algemeen 2. Bilateraal Inschrijven Beoordelen Ricisoverdeling onderdeel van contract ON vult risicoanalyse (VG) door OG aan Bespreken OG/ON mogelijkheden risicoallocatie ON geeft inzicht in oplossingsspecifieke risico s Risico s (kwalitatief) in risicodossier Risico s (kwalitatief) in EMVI-beoordeling Verantwoordelijkheid OG Verantwoordelijkheid ON 1 op 1 communiceren over oplossingsspecifieke risico s! Resultaat meenemen in beoordeling! Verdeling vastleggen in een annex bij contract 13

Inzicht in aard van werk, top-risico s, beoogde allocatie, selectie en gunning (EMVI) Ervaring met RM kunnen aantonen 1.4 Uitnodiging tot inschrijving II. Informeren en inlichten III.

14 Risicoallocatie: opties 1. Toedelen zwart-wit risico s - Aansluiten bij bestaande kaders / inkoopbeleid - Typische uitvoeringsrisico s: opdrachtnemer - Oplossingsspecifieke risico s: opdrachtnemer 2. Toedelen grijsgebied risico s - Toepassing geobjectiveerde criteria 3. Gelimiteerde verdeling van risico s - Op basis van maatgevende risicoparameter - Op basis van maximalisatie van de gevolgen 4. Delen in plaats van verdelen ( risicopot ) 14

opdrachtnemer - Oplossingsspecifieke risico s: opdrachtnemer 2.

15 Risicoallocatie: grijs gebied Toepassing geobjectiveerde criteria: wie kan een risico het beste dragen? Beïnvloedbaarheid Inzicht Motivatie Draagkracht Bewegingsvrijheid Intrinsieke maatschappelijke verantwoordelijkheid Projectfase 15

Beïnvloedbaarheid Inzicht Motivatie Draagkracht

16 Intellectueel eigendom (IE) Oude, ongewenste situatie in de GWW bij contracten: 1. Optie 1: Geen voorafgaande afspraken over IE: OG gebonden aan ON voor onderhoud, beheer, modificatie. Frustratie OG, innovatie/risicomijdend gedrag. 2. Optie 2: OG claimt IE; ON blijft achter zonder rechten, kan maar 1 keer verdienen aan innovatie, terugverdienen is lastig. Frustratie ON, geen investering in innovatie. 16

Frustratie OG, innovatie/risicomijdend gedrag. 2.

17 Intellectueel eigendom (IE) Gewenste situatie in de GWW (en ) bij contracten: 1. Nieuw evenwicht tussen kennis beschermen en delen 2. Open licenties: - Octrooi blijft bij ON (licentiehouder) - OG (licentienemer) mag innovatie herhalen (ook met andere ON) maar betaalt royalty - ON kan innovatie ook elders (in licentie) aanbieden 17

Open licenties: - Octrooi blijft bij ON (licentiehouder) - OG (licentienemer) mag

18 Intellectueel eigendom (IE) Bijzonderheden: 1. De hoogte van de royalty is een EMVI criterium! 2. Ook mogelijk: ontwerp en uitvoering scheiden Resultaat: 1. OG is na realisatie niet meer gebonden aan 1 ON 2. ON kan blijven verdienen aan zijn innovatie Nieuw evenwicht tussen kennis beschermen en delen 18

Ook mogelijk: ontwerp en uitvoering scheiden Resultaat: 1.

19 Beschikbare tools Leidraad Aanbesteden. Te bestellen via: Gunnen op waarde. Te bestellen via: (publicatie 253) 19

20 Beschikbare tools Samen werken aan innovatie Te bestellen via (publicatie 275) Risico s & Aanbesteden Te bestellen via (publicatie 274) 20

crow.nl (publicatie 275) Risico s & Aanbesteden www.

21 Stellingen 1. Innovatie inkopen gaat prima met een reguliere, relatief eenvoudige aanbestedingsprocedure 2. Daarvoor is nodig: Inhoudelijke kennis van inkopers Optimaal benutten juridische ruimte Goede toepassing EMVI-principe Expliciete inventarisatie en allocatie van risico s Respect voor/afspraken over intellectueel eigendom 3. Er zijn voldoende gereedschappen om hier invulling aan te geven (maar onbekend maakt onbemind) 21

22 Waardering risicobeheersing Risicomanagement is vaak geschikt als (kwalitatief) waardeaspect ten behoeve van EMVI bepaling Hoe? Inschrijver dient een risicodossier bij zijn inschrijving te over leggen Het risicodossier bevat toelichting op/uitwerking van: 1. Operationalisering van risicomanagement 2. Beheersmaatregelen aan opdrachtnemer vraaggerelateerde risico s 3. Inventarisatie oplossingspecifieke risico s 4. Beheersmaatregelen oplossingsspecifieke risico s 24

23 Waardering risicobeheersing Hoe beoordeel je als aanbesteder de onderdelen uit het risicodossier op zo objectief en transparant mogelijk? Ofwel: Wanneer zijn beheersmaatregelen goed? Relatie met oorzaak en gevolg Verwachte effectiviteit, omvang restrisico Robuustheid (van de maatregel zelf), bedrijfszekerheid en duurzaamheid Introductie nieuwe risico s/neveneffecten Afhankelijkheid derden 25

Vergelijkbare documenten

Risico s & Aanbesteden

Risico s & Aanbesteden Themabijeenkomst RISNET Ambassadeurs, 19 mei 2010 Niels van Ommen, Programmamanager RISNET Nico van den Wollenberg, Aiber 1 Programma 1. Welkom en toelichting RISNET Ambassadeurs