OS/OSS in Europese aanbestedingen: leveranciersperspectief. mr drs Walter van Holst (juridisch adviseur)

Transcriptie

1 OS/OSS in Europese aanbestedingen: leveranciersperspectief mr drs Walter van Holst (juridisch adviseur)

2 Programma Introductie Doel en achtergrond van EA regelgeving Wijzen van aanbesteden Gunning- en selectiecriteria Criteria vanuit NoiV-perspectief Handhaving Optioneel: samenwerking bij aanbesteding Werkwijze: veel interactie 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 2

3 Achtergrond en doel Achtergrond en doel van Europees aanbesteden Wat is Europees aanbesteden Welke organisaties moeten Europees aanbesteden Welke Europese richtlijnen zijn er Wat zijn (de) drempelbedragen Waardebepaling opdrachten Randvoorwaarden voor aanbesteden 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 3

4 Omvang Nederlandse overheidsmarkt Statistisch materiaal CBS schaars Marktgrootte: 60 miljard - Rijksoverheid 33% - Gemeenten 52% - Waterschappen 5% - Provincies 3% - Overige 7% 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 4

5 Europees aanbestedingsrecht in een notedop Doel van de aanbestedingsregelgeving is het creëren van één interne Europese markt waarop iedere leverancier onder gelijke omstandigheden in kan schrijven op overheidsopdrachten. De aanbestedingsregelgeving berust op: openbaarmaking van opdrachten in de gehele Europese Unie gebruikmaken van transparante procedures objectieve gunningcriteria gelijke behandeling van aanbieders door informatieverstrekking en niet discriminerende specificaties proportionele eisen 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 5

6 Europees aanbesteden == inkopen 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 6

7 Waar gaat het nu eigenlijk om: Op een voorgeschreven/verplichte wijze d.w.z.: aanbestedende diensten producten en (bepaalde) diensten drempelbedragen termijnen procedure voorschriften objectief (technische normen) transparant (openbaar) niet discriminerend 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 7

8 Wie moeten Europees aanbesteden? (semi-) overheidsinstellingen: Rijksoverheid Gemeenten, Provincies, Waterschappen Publiekrechtelijke instellingen (nadere informatie en beschrijving is te vinden op Let op: niet alle publiekrechtelijke instellingen hebben zich aan het Actieplan NOiV en het NUP gecommiteerd 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 8

9 Regelgeving (sinds 1 januari 2006) Richtlijn 2004/17/EG Nutssectoren, omgezet in Besluit Speciale Sectoren (Bass) Richtlijn 2004/18/EG Coördinatierichtlijn voor werken, leveringen en diensten, omgezet in Besluit aanbestedingen overheid (Bao) Verwachte regelgeving: raamwet aanbestedingen 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 9

10 Drempelbedragen De aangegeven partijen boven de vastgestelde drempelbedragen voor diensten en leveringen (tot ): Centrale Overheid Decentrale overheden ,-- Speciale sectoren ,-- Voor werken (alle overheden) ,-- 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 10

11 Waardebepaling Samenvoegen levering + installatie + onderhoud Looptijd contract werkelijke waarde onbepaalde tijd: 48 x maandbedrag Splitsen levering vs. onderhoud <Percelenregeling> 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 11

12 Openbare en niet openbare aanbestedingen vooraankondiging Vooraankondiging 52 dagen aankondiging Binnenkomst offertes Beoordelen: Selecteren Gunnen Gunning: Voorlopig Definitief 37 dagen 40 dagen Aankondiging Binnenkomst selecties Selectie: Voorlopig Definitief Uitnodiging tot Inschrijving Binnenkomst offertes Beoordelen: Gunning Gunning: Voorlopig Definitief Afmelden Afmelden 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 12

13 Concurrentiegerichte dialoog Dialoog met geselecteerde leveranciers Uitsluitend bij zeer complexe of innovatieve opdrachten Vuistregel: opdrachtgever kan redelijkerwijze niet in staat geacht worden een bestek op te (doen) stellen 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 13

14 Selectie en gunning 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 14

15 Selectiecriteria (1/3) Financieel/ economische draagkracht Bankverklaring of passende verzekering voor beroepsrisico s (of bereidheid daartoe!) Art 48 BAO Rechtsgeldig ondertekende opgave jaarcijfers van de afgelopen 3 jaar Art 48 BAO Holdingverklaring (indien van toepassing) 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 15

16 Selectiecriteria (2/3) Technische bekwaamheid (artikel 49) Referenties Opgave technici (studie, beroepsdiploma s) Technische uitrusting Personeelsbezetting (in/ uitstroom) 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 16

17 Selectiecriteria (3/3) Kwaliteitsmaatregelen (ISO óf gelijkwaardig) Artikel 50 BAO Milieumaatregelen Artikel 51 BAO 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 17

18 Hoe om te gaan met selectiecriteria? Zorg dat standaarddocumenten op de plank liggen Check op KO Kan middels samenwerking wel aan minimumeisen worden voldaan? Maak op basis van concurrentieanalyse een afweging of inschrijven zin heeft Stel vragen over onduidelijke/ onredelijke (die in uw nadeel werken) criteria Formaliseer eventuele samenwerking Werk aanmelding tijdig en secuur uit 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 18

19 Gunningscriteria Materiaal aanbod Kwaliteit van de oplossing Software Hardware Documentatie Demonstratie Kwaliteit van de diensten Implementatie/ projectdiensten Kwaliteit ongoing diensten Voldoen aan termijnen Financieel aanbod (4 jaar) Mate aanvaarding contract 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 19

20 Hoe om te gaan met gunningscriteria Schat kans op scoren in: Aantal gegadigden Beoordeling van de weging (case) Stel vragen over onduidelijke criteria: Beschrijf uw implementatieplan, u kunt hier 15% van de punten mee verdienen Let op selectie achtige criteria! Benut vragenronde en pre-bid meeting Voor die tijd de gehele offerte al bestudeerd en in 'klad' uitgewerkt Stem af in bid-team Goede vragen geven ook een goede indruk bij de aanbestedende dienst Check in het bijzonder hoe de prijs beoordeeld wordt! 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 20

21 Communicatie met aanbestedende dienst Accountmanagement = (?) Reeds weten dat de aanbesteding eraan gaat komen De klant vooraf reeds informeren over belang van bepaalde functionaliteiten, oplossingsmogelijkheden (pas op met het helpen opstellen van het bestek!) Nadat de aanbesteding is gepubliceerd is initiatief zoeken voor contact onverstandig: Reden voor uitsluiting Protesten andere leveranciers De pre-bid meeting en mogelijkheid tot het stellen van vragen (schriftelijk) Selectie en gunningscriteria Onnodige/onredelijke eisen Concurrentie gerichte dialoog (niet- openbare procedure, alleen bij complexe projecten) 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 21

22 Verband tussen score en gewichten (1/2) Twee offertes ontvangen Gunningscriteria: Prijs 0,80 Levertijd 0,20 Per auto Prijs Levertijd Offerte weken Offerte weken Wie wint? 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 22

23 Verband tussen score en gewichten (2/2) Prijs 0,80 maximaal 80 punten bij 0 0 punten bij Levertijd 0,20 maximaal 20 punten bij 0 weken 0 punten bij 20 weken Per auto Prijs Levertijd Prijs punten Levertijd punten Totaal punten Offerte weken Offerte weken bedenk dat het niet het gewicht is dat het belang van een criterium bepaalt: belang = gewicht X score 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 23

24 Interpoleren van scores (1/3) En als we er tussen scoren? Dat heet interpoleren Aanbestedende diensten kunnen voor verschillende methoden kiezen! 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 24

25 Interpoleren van scores (2/3) Prijs in Kwaliteit Offerte A Offerte B Offerte C ,5 Prijs en kwaliteit even belangrijk Bij een prijs van kennen we 100 punten toe, bij krijg je 50 punten. Twee mogelijkheden: methode 1: Aantal punten = * (prijs/3.800) methode 2: Aantal punten = 100 * (3.800/prijs) Wat maakt het uit? 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 25

26 Interpoleren van scores (3/3) Methode 1 Offerte Score op prijs Score op kwaliteit Totaal score A 97, ,4 3 Positie B 90, ,8 2 C 89,6 71,5 161,1 1 Methode 2 Offerte Score op prijs Score op kwaliteit Totaal score A ,0 1 B 84, ,4 2 C 82,6 71,5 154,1 3 Positie NB: Volgorde omgedraaid!

27 Voorbeeld uit een aanbesteding: De score wordt naar rato beoordeeld. De goedkoopste aanbieder krijgt 600 punten en daarna wordt per offerte de laagste prijs gedeeld door de betreffende prijs van de betreffende leverancier x 600 punten. Indien het prijsverschil minimaal is zullen de punten ook minimaal verschillen Bijv. goedkoopste prijs leverancier A bedraagt 100, deze krijgt 600 punten. Leverancier B biedt aan tegen 101 en leverancier C biedt aan tegen 150 B krijgt dan 100/101 x 600 punten is 594 punten en C krijgt 100/150 x 600 punten is 400 punten

28 Relatieve scores (1/4) Relatieve score = score afhankelijk van binnengekomen andere offertes De score op prijs: Aantal punten = * (prijs/laagste prijs) Op kwaliteit kan maximaal 50 punten gescoord worden Prijs en kwaliteit zijn even belangrijk Prijs in Kwaliteit Offerte A Offerte B Offerte C Offerte D

29 Relatieve scores (2/4) De formule voor de prijs luidt dan: Aantal punten = * (prijs/100) Score op prijs Score op kwaliteit Eindscore Offerte A Offerte B Offerte C Offerte D

30 Relatieve scores (3/4) Maar dan: Leverancier D stelt dat de inschrijving van A ongeldig is, omdat deze een minuut te laat zou zijn ingeleverd. Als de rechter dit betoog honoreert, wie krijgt dan de opdracht gegund? Prijs in Kwaliteit Offerte A Ongeldig Ongeldig Offerte B Offerte C Offerte D

31 Relatieve scores (4/4) De formule voor de prijs luidt nu: Aantal punten = * (prijs/150) Score op prijs Score op kwaliteit Eindscore Offerte B Offerte C 46, ,7 Offerte D 43, ,3

32 NOiV perspectief 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 32

33 Achtergrond actieplan NOiV Motie Vendrik: Kennissamenleving software cruciaal Softwaremarkt: aanbodzijde geconcentreerd veranderen van leverancier overstapkosten (vendor lock-in) Conclusie: dit kan en moet beter meer mededinging maximaal benutten mogelijkheden van software Actieplan Heemskerk NOiV 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 33

34 Doelen actieplan Doelstelling Actieplan Nederland Open in Verbinding Verbetering van interoperabiliteit Vermindering van leveranciersafhankelijkheid Creëren van een level playing field op de software markt. negentien actielijnen; Open standaarden en open source software als middel om het doel te bereiken. Programmabureau, meldpunt en open brigade. 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 34

35 Consequenties Open standaarden is de norm pas toe of leg uit Bij gelijke geschiktheid voorkeur open source software Alle overheden hebben eind 2009 beleidsaanpak (implementatiestrategie) voor open source software en open standaarden 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 35

36 Mogelijke insteek in alle gevallen: Leveranciersonafhankelijkheid altijd meenemen als uitdrukkelijke wens in een ICT aanbesteding. Database onafhankelijkheid Platform onafhankelijkheid Veel partijen voor onderhoud Onafhankelijke gebruikersgroepen Ruime licentievoorwaarden Gewicht van die wens is afhankelijk van de implementatiestrategie.

37 Handhaving Blijft primaire taak van de leveranciers Bedenk: overheid is schadeplichtig bij schending regels NOiV heeft een meldpunt Rol OSSLO?

38 Vragen? Meer informatie treft u aan via onderstaande ingangen en naar de verwijizingen en downloads die onder deze rubrieken te vinden zijn: 02/10/10 Nederland Open in Verbinding 38