Parkinsonzorg van de Toekomst
|
|
- Laura Dina Claessens
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Parkinsonzorg van de Toekomst Nieuwe inzichten en ontwikkelingen Marcel Bulder neuroloog Danny Hommel Specialist ouderengeneeskunde
2 Wetenschappelijk onderzoek Kennis Nieuwe inzichten en begrip Ontwikkelingen en betere behandelingen
3 Nieuwe inzichten en begrip Al lange tijd vooral gericht op vroege fase van de ziekte van Parkinson Recente ontwikkelingen late fase
4 Zoektocht naar de oorzaken en behandelingen
5 -synucleïne
6 -synucleïne Eiwit, een onderdeel van het menselijk lichaam In neuronen en rode bloedcellen Functie in het zenuwstelsel onbekend, mogelijk rol bij communicatie Als monomeer Het eiwit kan gaan dysfunctioneren en klonteren
7
8 Lewy bodies Leiden tot dood van dopamine producerende cellen -synucleïne blijkt zich voortdurend te verspreiden Hoe meer verspreid in hersenen, hoe zieker de patiënt wordt
9 -synucleïne waar komt het vandaan?
10
11 Theorieën -synucleïne in de darm aangetoond (oa blinde darm) Klontering -synucleïne in het maag-darmkanaal Via de nervus vagus naar de hersenstam (en vice versa)? Welke (externe) factoren in de darm leiden tot klontering? bijv. pesticiden bij dierexperimenteel onderzoek; ontsteking in de darm? Alternatieve route via reukorgaan?
12 -synucleïne zichtbaar maken
13 -synucleïne zichtbaar maken liever tijdens het leven, in de hersenen en elders Bij voorkeur de klontering of lewy bodies Is in ontwikkeling, nabije toekomst Meten in weten In de vroege fase van de ziekte, voordat te veel neuronen verloren zijn
14
15 Inzicht en ontwikkeling Waar begin het klonteren? Hoe komt het slechte -synucleïne in hersengebieden Wie loopt wanneer risico op het krijgen van de ziekte? Vroege detectie vroege interventie ( time is brain )? Het effect van behandeling kan in beeld gebracht worden
16
17 Classificatie van patiënten in toekomst Leeftijd, tremoren, cognitieve problemen, beloop Veel -synucleïne en hoe gedraagt het zich? Veel inflammatie? Welke genetisch profiel? Gaat mogelijk de keuze van behandelen bepalen Precisiegeneeskunde, behandeling op maat Welke medicijn, wanneer behandelen? Hoe agressief? Bij wie is geavanceerde therapie (niet meer) zinvol?
18 Behandelstrategie toekomst Al jaren goede symptomatische behandeling Onderliggende pathologie behandelen! Klontering en verspreiding van -synucleïne in de hersenen tegengaan het beloop te remmen of de ziekte te voorkomen
19 Behandelstrategie 1. Ingrijpen op de productie van -synucleïne (DNA, mrna) maar niet alle aanmaak remmen 2. Voorkomen dat -synucleïne klontert en verspreidt
20
21 N. Vagus/vagotomie?
22 Behandelstrategie 1. Ingrijpen op de productie van -synucleïne (DNA, mrna) maar niet alle aanmaak remmen 2. Voorkomen dat -synucleïne klontert en verspreidt 3. Proces van afbraak van oligomeren/klonters stimuleren
23 In de cel
24 In de cel Proces van ontsteking (inflammatie)
25 Behandelstrategie 1. Minder productie van -synucleïne (DNA, mrna) maar niet alle aanmaak remmen 2. Voorkomen dat -synucleïne klontert en verspreidt 3. Proces van afbraak van oligomeren/klonters stimuleren 4. Ingrijpen op ontsteking
26 Inflammatie/ontsteking Bij patiënten met M. Parkinson meer ontsteking in neuronen ( actief microglia ) Mogelijke relatie tussen inflammatoire darmziekten en M. Parkinson Vraag 1: ontstekingsreactie te testen? Vraag 2: bruikbaar als marker?
27 Inflammatie/ontsteking Ontsteking om schade te herstellen? Schade tgv (hevige) ontstekingsprocessen neurodegeneratie Vraag: is het remmen van ontsteking of juist het (gericht) stimuleren van het immuunsysteem, een behandeling? Vroege fase onderzoek
28 Behandelstrategie 1. Minder productie van -synucleïne (DNA, mrna) maar niet alle aanmaak remmen 2. Voorkomen dat -synucleïne klontert en verspreidt 3. Proces van afbraak van oligomeren/klonters stimuleren 4. Ingrijpen op ontsteking 5. Immuuntherapie
29 Immuuntherapie Behandeling gericht tegen -synucleïne Als vaccin: a. Injectie van slecht -synucleïne waartegen antilichamen b. Injectie van deze antilichamen c. T cel respons tegen -synucleïne Slecht -synucleïne aanpakken als het zich verspreidt buiten neuronen Wens om in de vroege fase van ziekte te behandelen In verre fase van ontwikkeling veilig, te verdragen Hoopvol en enthousiast
30 Nieuwe inzichten en begrip Al lange tijd vooral gericht op vroege fase van de ziekte van Parkinson Recente ontwikkelingen late fase
31 Meer mensen met Parkinson Dorsey J. Park.Dis. 2018
32 Complexere Parkinson Dorsey J. Park.Dis Gebaseerd op: Bunting Berry, L, J of Neuroscience Nursing (2006)
33 Care of Late-Stage Parkinsonism-study Hoe ziet de late-fase ziekte van Parkinson eruit? Is er verbetering mogelijk in het bestaande behandelproces?
34 Late-fase = HY 4 of S&E 50% Gebaseerd op: Bunting Berry, L, J of Neuroscience Nursing (2006)
35 Care for Late-stage Parkinsonism Sweden Lund United Kingdom Londen Netherlands Nijmegen Germany Munchen Marburg Essen France Bordaux Portugal Lisbon
36 Huidige status 692 deelnemers geworven en alle data verzameld Analyse fase: Grondige analyse neuropsychiatrische klachten Oppervlakkige analyse overige klachten Grondige analyse interventie-studie Nu volgt: korte highlights
37 (Neuro)psychiatrische klachten Wanen Hallucinaties Agitatie en agressie Depressie Angstklachten Overdreven vrolijk en euforisch Apathie Ontremd gedrag Labiliteit en snel geïrriteerd Doelloos repetitieve handelingen Slaapproblemen Problemen met eetlust en eetgewoonte
38 Late-fase ziekte van Parkinson 95.4% heeft minstens 1 (neuro)psychiatrisch symptoom Hoeveel hiervan verdienen behandeling? 75.5% heeft minstens 1 klinisch relevant symptoom Alle klachten Klinische relevante klacht Welke Depressie klacht (60.2 %) komt het meeste Apathie (38.9%) voor? Apathie (49.7 %) Depressie (34.5 %) Slaapproblemen (42.8%) Slaapproblemen (28.4%) Ongepubliceerde data, CLaSP-studie Scores tonen percentages van item-scores van NPI-NH
39 Wat is de belasting voor (mantel)zorg Vraag: hoe zwaar is deze klacht voor u? 0 niet 1 minimaal 2 licht 3 matig 4 ernstig 5 zeer ernstig Klinisch relevante klachten Agitatie en agressie (3.1) Labiliteit en irritatie (3.0) Wanen (3.0) Ongepubliceerde data, CLaSP-studie Scores tonen het gemiddeld van de OD score van de NPI-NH
40 Motorische klachten UPDRS-vragenlijst, 42 parkinson-verschijnselen, score 0-4 Ernstige klachten ( 3) Spraak, regelmatig uitspraken herhalen of onverstaanbaar (43.3%) Vallen, dagelijks vallen of vaker (20.9%) Verslikken, zacht voedsel noodzakelijk of sondevoeding (15.7%) Ongepubliceerde data, CLaSP-studie
41 (Andere) niet-motore klachten NMS-vragenlijst, 30 niet-motore parkinson-verschijnselen, ernst-score 0-3 Ernstige klachten ( 2) Vermoeidheid (60.2%) Urge-incontinentie (59.6%) Nachtelijk plassen (54.8%) Ongepubliceerde data, CLaSP-studie
42 Interventie We hebben een interventie nodig die helpt tegen: Depressie Apathie Slaapproblemen Agitatie en agressie Irritatie en labiliteit Wanen Spraakproblemen Vallen Verslikken Vermoeidheid Nachtelijke plassen Urge-incontinentie Ongepubliceerde data, CLaSP-studie Meervoudige behandeling
43 Ontwikkeling Multidisciplinair Team Radder D et al. Exp Rev of Neurotherap,
44 Brief movement disorder specialist
45 Werkte de brief? Activiteiten van dagelijks leven Interventiegroep: 26 -> 28 Controlegroep: 29 -> 32 Baseline (start) Follow-up (einde) Verschil Aantal Mediaan (IQR) Aantal Mediaan (IQR) Gemiddelde (95% CI) P-waarde Primaire uitkomstmaat Unified Parkinson Disease Rating Scale Part II Interventie (22-31) (22-31) -1.2 (-4.2 to 1.8) Controle (26-33) (28-33) ref. Secundaire uitkomstmaat Parkinson Disease Questionnaire 8 items Interventie (12-19) (11-19) -3.7 (-6.7 to -0.9) Controle (12-18) 8 20 (14-23) ref. Ongepubliceerde data, CLaSP-studie
46 Werkte de brief? Kwaliteit van leven Interventiegroep: 16 -> 14 Controlegroep: 14 -> 20 Baseline (start) Follow-up (einde) Verschil Aantal Mediaan (IQR) Aantal Mediaan (IQR) Gemiddelde (95% CI) P-waarde Primaire uitkomstmaat Unified Parkinson Disease Rating Scale Part II Interventie (22-31) (22-31) -1.2 (-4.2 to 1.8) Controle (26-33) (28-33) ref. Secundaire uitkomstmaat Parkinson Disease Questionnaire 8 items Interventie (12-19) (11-19) -3.7 (-6.7 to -0.9) Controle (12-18) 8 20 (14-23) ref. Ongepubliceerde data, CLaSP-studie
47 Hoe vaak wordt expert-advies opgevolgd Advies over dopaminerge medicatie 35% werd compleet opgevolgd, 15% gedeeltelijk, 50% niet of niet te achterhalen Medicatie advies over behandeling mentale klachten 30% werd compleet opgevolgd, 5% gedeeltelijk, 65% niet of niet te achterhalen Medicatie advies over behandeling andere niet-motore symptomen 25% werd compleet opgevolgd, 9% gedeeltelijk, 66% niet of niet te achterhalen Hoe vaak werd advies om te verwijzen naar opgevolgd: Fysiotherapeut 12% Logopedist 40% Ergotherapeut 22% ParkinsonVPK 0% Ongepubliceerde data, CLaSP-studie
48 Waarom werd advies niet opgevolgd? 36 ontvangers deden mee Advies kwam niet overeen met voorkeur patiënt 10 (28%) Te weinig tijd 8 (22%) Geen verwachting van verbetering 7 (19%) Niet eens met het advies 4 (11%) Advies niet goed uit brief te halen / gehaald 3 (9%) Advies tegenstrijdig met andere adviezen 2 (6%) Te weinig zelfvertrouwen om advies uit te voeren 2 (6%) Ongepubliceerde data, CLaSP-studie
49 Werkte het advies als het werd gevolgd? Baseline Follow-up Difference between baseline and follow-up n Median (IQR) n Median (IQR) Mean (95% CI) p-value ADL-activities: Unified Parkinson Disease Rating Scale Part II Intervention (22-32) (23-33) -1.1 (-3.6 to 1.3) Control (22-31) (24-32) ref. Mental health: Unified Parkinson Disease Rating Scale Part I Intervention 37 5 (4-8) 37 5 (3-9) -1.1 (-2.2 to -0.4) Control 36 5 (3-7) 35 8 (4-9) ref Parkinson symptoms: Unified Parkinson Disease Rating Scale Total Intervention (66-102) (66-96) -7.4 (-14.6 to -0.2) Control (65-96) (72-101) ref. Quality of life: Parkinson Disease Questionnaire 8 items Intervention (12-19) (11-19) -2.7 (-5.1 to -0.3) Control (13-20) (12-18) ref. Treatment: Levodopa equivalent daily dosis Intervention ( ) (51 to 279) Control ( ) ref. Ongepubliceerde data, CLaSP-studie
50 Werkte het advies als het werd gevolgd? mogelijk wel ja Maar betere opvolging van expertise is nodig! en de adviezen moeten beter worden afgestemd op de late-fase van de ziekte
51 Hoe krijgen we een betere rol van de expert? Betere toegang tot expertise Ontwikkeling expertisecentra Ambulant maken (uitwaaieren) expertise Betere afspraken Organisatie-overstijgende ketenzorg Betere faciliteiten Transmuraal dossier Persoonlijke gezondheidsomgeving Monitoring op afstand
52 Afstemming op late fase Hoe behandeling af te stemmen op zorgbehoefte late-fase ziekte? Juiste communicatie-strategie Voldoende expertise Gevalideerde meetinstrumenten Parkinson-specifieke palliatieve zorg = mensen beter helpen met de ongeneeslijke elementen in de ziekte Voorbeeld: Indien therapie niet meer werkt, niet de behandeling stoppen, maar het doel van de behandeling veranderen naar acceptatie van de klacht. Van der Steen J, et al. Front Neurol, Mar
53 De ontwikkeling van de toekomst Veel werk aan de winkel, want: Meer mensen met de ziekte van Parkinson Meer mensen maken de late fase van de ziekte van Parkinson mee Veel psychiatrisch problemen en niet-motore klachten Vraagt om een multidisciplinaire benadering met voldoende expertise Simpelweg een slimme brief sturen is niet voldoende Behandelingen moeten worden afgestemd op de late-fase van de ziekte Er is betere technische ondersteuning met een duidelijke rol voor experts nodig om dit alles te faciliteren
54 TAKE HOME MESSAGES Wetenschappelijk onderzoek gaat leiden tot beter inzicht in de pathogenese van M. Parkinson en atypische parkinsonismen en tot betere behandelingen Er is veel werk te verrichten om de zorgbehoefte van mensen met de ziekte van Parkinson en hun mantelzorgers goed te beantwoorden.
Prognostische factoren bij de ziekte van Parkinson. Daan Velseboer Afdeling Neurologie AMC, 29 November 2013
Prognostische factoren bij de ziekte van Parkinson Daan Velseboer Afdeling Neurologie AMC, 29 November 2013 Nut van prognostische data De patiënt wil (vaak) weten: Hoe snel zullen mijn klachten toenemen?
Nadere informatieZiekte van Parkinson
Ziekte van Parkinson Historie Ontstaanswijze Verschijnselen Behandeling Dr. E.S. Louwerse, neuroloog Jeroen Bosch Ziekenhuis s-hertogenbosch Progressieve neurologische ziekte Oorzaak onbekend Geen genezing
Nadere informatieOnderzoekssessie over dementie op jonge leeftijd UKON symposium, 10 april 2018
Onderzoekssessie over dementie op jonge leeftijd UKON symposium, 10 april 2018 Britt Appelhof, psycholoog/ promovenda, Archipel Zorggroep Ans Mulders, specialist ouderengeneeskunde/ promovenda, Thebe Inleiding
Nadere informatieDe ziekte van Parkinson. Ria Noordmans Margreeth Kooij
De ziekte van Parkinson Ria Noordmans Margreeth Kooij - Oorzaak - Verschijnselen - Symptomen - Psychische verschijnselen - Diagnose - Parkinsonisme - Medicatie - Therapieën - Met elkaar in gesprek gaan
Nadere informatieZiekte van Parkinson
Ziekte van Parkinson De ziekte van Parkinson is een chronische aandoening van de hersenen die progressief is. In deze folder leest u meer over deze ziekte en over de polikliniek Neurologie van het Havenziekenhuis.
Nadere informatieKwaliteit van leven. Kwaliteit van leven bij verpleeghuisbewoners met. Britt Appelhof psycholoog, promovendus. UKON symposium, 11 april 2017
Kwaliteit van leven bij verpleeghuisbewoners met dementie op jonge leeftijd Britt Appelhof psycholoog, promovendus UKON symposium, 11 april 2017 Introductie Doelen Methoden Resultaten Conclusie Kwaliteit
Nadere informatieParkinson en Dementie
Parkinson en Dementie Alzheimer Café 4 februari 2019 dr. Arthur G.G.C. Korten neuroloog geheugenpolikliniek Laurentius Ziekenhuis Roermond Inhoud De ziekte van Parkinson Dementie Lewy Body Ziekte en Parkinsondementie
Nadere informatieInhoud workshop PARKINSON EN DEMENTIE. Braak stadia. Pathologie parkinson. Wat is parkinson? 12-11- 15
Inhoud workshop Wat is Parkinson Symptomen Motorische klachten Psychose Dementie Depressie PARKINSON EN DEMENTIE Danny Hommel, AIOTO specialisme ouderengeneeskunde Marieke van Tilburg, VS / parkinsonverpleegkundige
Nadere informatieCONCERN. Inleiding: Inleiding: Doelstelling: Gevolgen van NPS: Een beloopstudie naar probleemgedrag bij mensen met dementie in de huisartspraktijk
CONCERN Een beloopstudie naar probleemgedrag bij mensen met dementie in de huisartspraktijk UKON symposium 15 april 2014 Petra Borsje Specialist ouderengeneeskunde Thebe Junior onderzoeker Radboudumc Nijmegen
Nadere informatieNON MOTORE KLACHTEN EN VERSCHIJNSELEN BIJ PARKINSON. Jean-Michel Krul, neuroloog
NON MOTORE KLACHTEN EN VERSCHIJNSELEN BIJ PARKINSON Jean-Michel Krul, neuroloog WAAR GAAN WE OVER SPREKEN?.De premotore fase van de ziekte van Parkinson.De motore klachten en verschijnselen.de non
Nadere informatieWetenschappelijk onderzoek Lewy body dementie
Wetenschappelijk onderzoek Lewy body dementie Wetenschappelijke artikelen 600 500 400 300 200 216 198 232 265 270 257 301 346 341 333 326 362 422 437 429 487 504 100 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
Nadere informatieParkinson en Psychoses
Parkinson en Psychoses Inleiding Mensen met de ziekte van Parkinson kunnen last krijgen van ongewone belevingen die niet overeenkomen met de werkelijkheid. Dit zijn psychotische belevingen die de vorm
Nadere informatieZiekte van Parkinson. Patiënteninformatie
Patiënteninformatie Ziekte van Parkinson Informatie over (de oorzaken van) de ziekte van Parkinson, waar u dan last van kunt hebben, hoe we de diagnose stellen en wat u er zelf aan kunt doen Ziekte van
Nadere informatieZiekte van Parkinson en Parkinsonisme. Informatie en behandeling
Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme Informatie en behandeling Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme De ziekte van Parkinson is een chronische progressieve neurologische aandoening. Bij deze ziekte gaat
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 200 NEDERLANDSE SAMENVATTING Duizeligheid is een veel voorkomend probleem bij ouderen. Tot 30% van de thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder ervaart enige vorm van duizeligheid.
Nadere informatieGenetica bij Parkinson
Genetica bij Parkinson Wat is er bekend en wat is de toekomst? Landelijke werkgroep 12 juni 2013 Janneke Rood Arts-onderzoeker GPS Genetische Parkinson Studie Inhoud Overervingspatronen Genetica en kliniek
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20183 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20183 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Rooden, Stephanie Maria van Title: Clinical patterns in Parkinson s disease Date:
Nadere informatieNeuropsychiatrische symptomen bij Nederlandse verpleeghuispatiënten
Proefschrift: S.U. Zuidema Neuropsychiatrische symptomen bij Nederlandse verpleeghuispatiënten met dementie Samenvatting Dementie is een ongeneeslijke aandoening met belangrijke effecten op cognitie, activiteiten
Nadere informatieAls een pilletje niet meer genoeg is
Als een pilletje niet meer genoeg is Jeroen van Vugt Medisch Spectrum Twente Iets over Parkinson n Verstoorde motoriek Trillen (tremor) Stijve spieren Trager Starre mimiek Onduidelijker spreken Moeilijker
Nadere informatieparkinson DE NOODZAAK VAN EEN BREDE BEHANDELING EN AANPAK
parkinson DE NOODZAAK VAN EEN BREDE BEHANDELING EN AANPAK ONDERWERPEN PARKINSON, OORZAAK EN ONTSTAAN GETALLEN: HOE VAAK KOMT DEZE ZIEKTE VOOR? KLACHTEN EN VERSCHIJNSELEN BELOOP THERAPIE CONSEQUENTIES VOOR
Nadere informatieParkinson & Alternatieve therapieën
Parkinson & Alternatieve therapieën Daisy Ramakers Parkinson verpleegkundige Parkinson café 13.03.2018 Even voorstellen: Ziekte van Parkinson: Niet motorische klachten Neuro psychiatrische symptomen;
Nadere informatieDe overeenkomsten tussen de ziekte van Parkinson en de ziekte van Huntington
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Succesvolle gentherapiestudie bij de ziekte van Parkinson geeft
Nadere informatieStemmingsstoornissen bij de ziekte van Parkinson
Stemmingsstoornissen bij de ziekte van Parkinson Maastricht, 9 mei 2017 Dr. A.F.G. Leentjens, psychiater Afdeling Psychiatrie MUMC 1951-2014 1926-2002 Inhoud Depressieve klachten -wat is een depressie?
Nadere informatieDe ziekte van Parkinson
De ziekte van Parkinson Wie krijgt de ziekte van Parkinson? De ziekte van Parkinson is geen zeldzame ziekte. Precieze getallen ontbreken, maar Parkinson komt in Nederland voor bij ongeveer 40.000 mensen.
Nadere informatieVragenlijst Geheugenpoli
Vragenlijst Geheugenpoli - DEEL A Patiëntgegevens Geachte heer, mevrouw, Als voorbereiding op uw bezoek aan de geheugenpolikliniek verzoeken wij u om deze vragenlijst in te vullen en mee te nemen naar
Nadere informatieParkinsonismen Vereniging. Parkinson en Psychose
Parkinsonismen Vereniging Parkinson en Psychose Inhoudsopgave Inleiding 4 Psychose 4 Oorzaak 5 Door de ziekte van Parkinson 5 Door het gebruik van anti-parkinsonmedicatie 5 Door een lichamelijke aandoening
Nadere informatieZiekte van Parkinson en Parkinsonisme
Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme Locatie Arnhem - Doetinchem - Ede Ziekte van Parkinson en Parkinsonisme De ziekte van Parkinson en Parkinsonisme kunnen ingrijpende gevolgen hebben. Niet alleen voor
Nadere informatieDepressie en Parkinson. Nijcare , dr. M. van Beek
Depressie en Parkinson Nijcare 14-06-2018, dr. M. van Beek Casus dhr X, 62 jaar- bij de huisarts Gehuwd, twee kinderen in puberteit, directeur groothandel. Hij loopt al een tijd wat stijf en de huisarts
Nadere informatieIk zie, ik zie wat jij niet ziet
NEDERLANDSE SAMENVATTING Ik zie, ik zie wat jij niet ziet Visuele hallucinaties en dementie bij de ziekte van Parkinson: een zoektocht naar neuropsychologische, neuroradiologische en neuropathologische
Nadere informatieGedragsverandering bij mensen met de ziekte van Parkinson. EC Zorginnovatie en CEMO: PWO onderzoek VIVES gezondheidszorg, campus Kortrijk
Gedragsverandering bij mensen met de ziekte van Parkinson EC Zorginnovatie en CEMO: PWO onderzoek VIVES gezondheidszorg, campus Kortrijk Aanleiding Cognitieve beperking Depressie Fysieke beperking Apathie
Nadere informatieSport & Bewegen bij Parkinson. Arlène Speelman & Marlies van Nimwegen
Sport & Bewegen bij Parkinson Arlène Speelman & Marlies van Nimwegen ParkinsonNet Jaarsymposium November 2012 Wie staan er voor u: Arlène Speelman Fysiotherapeut & Bewegingswetenschapper Onderzoeker ParkFit
Nadere informatieAngst voor vallen en verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington. Kristel Kalkers GZ-Psycholoog De Kloosterhoeve
Angst voor vallen en verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington Kristel Kalkers GZ-Psycholoog De Kloosterhoeve Dysfagie en angst voor verslikken bij patiënten met de ziekte van Huntington Dysfagie
Nadere informatiePsychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct
Psychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct Kate Sitnikova 8 november 2018 Amsterdam UMC Locatie VUmc Afdeling Huisartsgeneeskunde & Ouderengeneeskunde Sheet
Nadere informatieMeer licht op stemming en slaap bij de ziekte van Parkinson. Chris Vriend, neurowetenschapper Sonja Rutten, psychiater in opleiding
Meer licht op stemming en slaap bij de ziekte van Parkinson Chris Vriend, neurowetenschapper Sonja Rutten, psychiater in opleiding Inhoud Verschijnselen van de ziekte van Parkinson Slaapproblemen Stemmingsproblemen
Nadere informatieMarten Munneke UMC St Radboud/MijnZorgNet. Een bekende ziekte. Problemen. Nederland: > Patiënten!
Marten Munneke UMC St Radboud/MijnZorgNet Een bekende ziekte Nederland: > 70.000 Patiënten! 1 Progressief 1994 1998 2001 Motorische symptomen zijn topje van de ijsberg Parkinson Beven Traag en onhandig
Nadere informatieParkinson en palliatieve zorg. Martha Huvenaars Verpleegkundig specialist Bewegingsstoornissen
Parkinson en palliatieve zorg Martha Huvenaars Verpleegkundig specialist Bewegingsstoornissen Parkinson en palliatieve zorg? Wanneer spreek je van palliatieve zorg bij Parkinson? Wanneer handel je palliatief?
Nadere informatieMedicatie bij dementie. Dr. L.K. Pul Huisarts Mw. L.A. Klarenbeek MSc Verpleegkundig specialist
Medicatie bij dementie Dr. L.K. Pul Huisarts Mw. L.A. Klarenbeek MSc Verpleegkundig specialist Inhoud Terug naar de basis De hersenen en de ziekte van Alzheimer Het geheugen Het autonoom zenuwstelsel De
Nadere informatiePalliatieve Zorg. Marjolein Kolkman en Ingrid Kienstra. Verpleegkundigen Palliatieve Zorg
Palliatieve Zorg Marjolein Kolkman en Ingrid Kienstra Verpleegkundigen Palliatieve Zorg Wat is het belangrijkste speerpunt van palliatieve zorg? A Genezing B Kwaliteit van leven C Stervensbegeleiding
Nadere informatieSamenstelling van de verschillende werkgroepen 11. 1 Inleiding 15
Inhoud Samenstelling van de verschillende werkgroepen 11 1 Inleiding 15 1.1 Aanleiding voor de richtlijn 15 1.2 Werkwijze 15 1.3 Patiëntenpopulatie 16 1.4 Doelgroep 16 2 De ziekte van Parkinson 17 2.1
Nadere informatieDe rol van medicatie bij Parkinson
Informatiebijeenkomst Parkinsoncafé De rol van medicatie bij Parkinson Klaas Kooistra Openbaar apotheker Apotheek De Drie Leliën, Leersum Even voorstellen Afgestudeerd in augustus 2010 Geregistreerd openbaar
Nadere informatieParkinson medicatie.. MOET DAT NOU?? Al die pillen??
Datum dinsdag 13 november 2019 Parkinson Café Hengelo Spreker Agnes Wertenbroek Parkinson medicatie.. MOET DAT NOU?? Al die pillen?? Voordracht Stellingen Medicatie Hoe gebruik je die in de praktijk? Wat
Nadere informatieRehabilitatie door zelfmanagement bij chronische angst en depressie (de ZemCAD studie)
Improving Mental Health by Sharing Knowledge Rehabilitatie door zelfmanagement bij chronische angst en depressie (de ZemCAD studie) Jan Spijker, Maringa Zoun, Bauke Koekkoek, Henny Sinnema, Anna Muntingh,
Nadere informatieMultiple Sclerose (MS) Informatie en behandeling
Multiple Sclerose (MS) Informatie en behandeling Multiple Sclerose (MS) De aandoening Multiple Sclerose (MS) kan beperkingen met zich meebrengen in uw dagelijkse leven. In deze folder leest u wat het behandelprogramma
Nadere informatieBegeleiding van psychische klachten bij revalidatie. dr. Bianca Buijck Coördinator Rotterdam Stroke Service 17 maart 2015
Begeleiding van psychische klachten bij revalidatie dr. Bianca Buijck Coördinator Rotterdam Stroke Service 17 maart 2015 Even voorstellen Psychische klachten: neuropsychiatrische symptomen (NPS) De laatste
Nadere informatiePsychosociale problemen bij jongeren met IBD & HAPPY-IBD
Psychosociale problemen bij jongeren met IBD & HAPPY-IBD Gertrude van den Brink, arts onderzoeker kinder MDL Erasmus MC Sophia Prof. J.C. Escher, kinderarts maag-darm-leverziekten CCUVN Familiedag, 20-10-2018
Nadere informatieParkinson Blaas en Darm problemen
Parkinson Blaas en Darm problemen 7 november 2015 JP Kerklaan, Neuroloog Stellingen 1. Obstipatie komt weinig voor bij ziekte van parkinson 2. Vaak s nachts plassen past niet bij parkinson 3. Problemen
Nadere informatieZiekte van Parkinson. 'shaking palsy' ofwel 'schudverlamming
Ziekte van Parkinson 'shaking palsy' ofwel 'schudverlamming Aantal patienten Naar schatting zijn er op dit moment tussen de 40.000 en 45.000 mensen in Nederland die aan de ziekte van Parkinson lijden.
Nadere informatieROM in de ouderenpsychiatrie
Improving Mental Health by Sharing Knowledge ROM in de ouderenpsychiatrie Marjolein Veerbeek Richard Oude Voshaar, Anne Margriet Pot Financier: Ministerie van VWS 2 Routine Outcome Monitoring Definitie
Nadere informatieHoofdstuk 3 hoofdstuk 4
9Samenvatting Chapter 9 156 Samenvatting De ziekte van Parkinson is een veel voorkomende neurodegeneratieve aandoening, die vooral de oudere bevolking treft. Behandeling bestaat tot nu toe uit symptomatische
Nadere informatieSpieren en het brein Multidisciplinaire expertise over leren, ontwikkeling en gedrag van kinderen, jongeren en jongvolwassenen met een spierziekte
NEUROLOGISCHE LEER- EN ONTWIKKELINGSSTOORNISSEN Spieren en het brein Multidisciplinaire expertise over leren, ontwikkeling en gedrag van kinderen, jongeren en jongvolwassenen met een spierziekte Het centrum
Nadere informatieHoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het
Samenvatting Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het individu als op populatieniveau. Effectieve
Nadere informatieJONG EN PARKINSON. ParkinsonNet congres Bart Post & Mark Douwma
JONG EN PARKINSON ParkinsonNet congres Bart Post & Mark Douwma Mark Douwma ParkinsonNet jaarcongres 2015 - Bart Post & Mark Douwma 2 Bart Post ParkinsonNet jaarcongres 2015 - Bart Post & Mark Douwma 3
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/21978 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/21978 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Goeij, Moniek Cornelia Maria de Title: Disease progression in pre-dialysis patients:
Nadere informatieWaarom schrijven specialisten ouderen- geneeskunde psychofarmaca voor?
UMCG Waarom schrijven specialisten ouderen- geneeskunde psychofarmaca voor? Verenso Jaarcongres 2011 Dr. S.U. Zuidema (Sytse) Afdeling Eerstelijnsgeneeskunde UMC St Radboud Nijmegen Afdeling Huisartsgeneeskunde
Nadere informatie2.1: Hoe kunnen wij, als mensen, andere mensen helpen om deze ziekte te laten verdwijnen uit de wereld? Al dan niet een deel.
Werkstuk door een scholier 1417 woorden 10 april 2001 4,8 34 keer beoordeeld Vak Biologie 1.Verhelder onduidelijke begrippen en termen. Geen onduidelijke begrippen. 2.Wat is nu precies het probleem? 2.1:
Nadere informatieFXTAS een neurologische aandoening in verband met fragiele X. Informatie voor mensen met de fragiele X premutatie, behandelaars en andere betrokkenen
FXTAS een neurologische aandoening in verband met fragiele X Informatie voor mensen met de fragiele X premutatie, behandelaars en andere betrokkenen Een uitgave van de Fragiele X Vereniging Nederland Wat
Nadere informatieDr. Teus van Laar UMC Groningen. 25 November 2011, Den Bosch
Dr. Teus van Laar UMC Groningen 25 November 2011, Den Bosch Waarom? Voor wie? Welke mogelijkheden? Resultaten! heden: 50.000 (RIVM) 2005-2025: 47% toename 2025: 73.500 patienten Proc, September 2002,
Nadere informatieDit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest.
Samenvatting 152 Samenvatting Ieder jaar krijgen in Nederland 16.000 mensen een hartstilstand. Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrond van dit proefschrift. De kans om een hartstilstand te overleven is met
Nadere informatieGeen PARKINSON KETENZORG IN NOORD-NEDERLAND. Disclosures belangenverstrengeling. Topics. Wat is de ziekte van Parkinson?
PARKINSON KETENZORG IN NOORD-NEDERLAND Perspectief voor patient en behandelaar Disclosures belangenverstrengeling Geen Topics Wat is Parkinson Huidige situatie Stip aan de horizon Wat is er inmiddels gerealiseerd
Nadere informatieParkinsonzorg en behandeling in Groningen, Maartenshof
Parkinsonzorg en behandeling in Groningen, Maartenshof Verleden, heden en toekomst Annebaukje Berkhof-Huiser, specialist ouderengeneeskunde Wijnand Rutgers, neuroloog Verleden Dagbehandeling Maartenshof
Nadere informatieClinical Patterns in Parkinson s disease
Clinical Patterns in Parkinson s disease Op 28 november 2012 promoveerde Stephanie van Rooden aan de Universiteit van Leiden op haar proefschrift Clinical Patterns in Parkinson s disease. Haar promotor
Nadere informatieDementie in de palliatieve fase
Dementie in de palliatieve fase Wie zijn wij? Marielle Rooijakkers Karin van Mersbergen Dementie Verzamelnaam voor een combinatie van symptomen waarbij de hersenen, informatie niet meer goed kunnen verwerken.
Nadere informatieAPATHIE BIJ DE ZIEKTE VAN ALZHEIMER EN PARKINSON. Rosa Drijgers Vitalis WoonZorggroep UKON jubileumsymposium 16 april 2013
Rosa Drijgers Vitalis WoonZorggroep UKON jubileumsymposium 16 april 2013 CASUS Mevrouw S. 78 jaar Verwezen door huisarts naar geheugenpoli Vergeetachtigheid Zit de hele dag op de bank, doet weinig meer
Nadere informatieZorgen voor cliënten met gedragsproblemen
Zorgen voor cliënten met gedragsproblemen CineMec Ede 29-5-2015 Dr. Martin Kat (ouderen)psychiater Amsterdam/Alkmaar psykat@hetnet.nl Med. Centrum Alkmaar Afd. Klin. Geriatrie Praktijk Amsterdam Experiment!
Nadere informatieHet beloop van dementie in het verpleeghuis
Home no. 3 Juni 2017 Eerdere edities Verenso.nl Het beloop van dementie in het verpleeghuis Palliatief beleid inzetten vanaf opname? Eefje Sizoo redactie@verenso.nl Het is een zonnige dag deze 10 april.
Nadere informatieElectronisch affect monitoren met feedback-interventie in de behandeling van depressie: een randomized controlled trial
Electronisch affect monitoren met feedback-interventie in de behandeling van depressie: een randomized controlled trial Ingrid Kramer ima.kramer@ggze.nl Van onderzoek naar de klinische praktijk PsyMate
Nadere informatiePalliatieve zorg en Dementie verbinden. Jet van Esch Specialist ouderengeneeskunde
Palliatieve zorg en Dementie verbinden Jet van Esch Specialist ouderengeneeskunde Kennistoets Dementie kan alleen sluipend ontstaan ja/nee Bij dementie is ook het gevoel aangetast ja/nee Palliatieve zorg
Nadere informatieOnbegrepen gedrag bij thuiswonende mensen met dementie: een gedragsmethodiek. Iris van Asch Marleen Prins
Onbegrepen gedrag bij thuiswonende mensen met dementie: een gedragsmethodiek Iris van Asch Marleen Prins Programma Trimbos-instituut en Programma Ouderen Achtergrond en aanleiding onderzoek Stellingen
Nadere informatieDe ziekte van Parkinson of atypisch parkinsonisme 1. Wat is dat?
De ziekte van Parkinson of atypisch parkinsonisme 1 Wat is dat? Geschiedenis In 1817 beschreef de Londense arts James Parkinson voor het eerst de verschijnselen van de ziekte van Parkinson in zijn boek
Nadere informatieParkinson diagnostiek en medicamenteuze behandeling MERIAM BRAAKSMA NEUROLOOG BRAVIS ZIEKENHUIS
Parkinson diagnostiek en medicamenteuze behandeling MERIAM BRAAKSMA NEUROLOOG BRAVIS ZIEKENHUIS Inleiding Vraag live.voxvote.com PIN: 12746 Verschijnselen Verschijnselen ziekte ziekte van Parkinson van
Nadere informatiePRIMAIRE ORTHOSTATISCHE TREMOR. Diepe hersenstimulatie? Fleur van Rootselaar, neuroloog AMC 12 mei 2017
PRIMAIRE ORTHOSTATISCHE TREMOR Diepe hersenstimulatie? Fleur van Rootselaar, neuroloog AMC 12 mei 2017 VROUW, 60 JAAR, PIJN BENEN EN MOE Pijn in de benen, vermoeidheid en niet kunnen staan - Al jaren last,
Nadere informatieStudie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling
Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken
Nadere informatieIII Identificatie van de geneesheer die verantwoordelijk is voor de behandeling (naam, voornaam, adres, RIZIV-nummer):
BIJLAGE A: Model van formulier voor eerste aanvraag: Formulier voor eerste aanvraag tot terugbetaling van EXELON pleisters voor transdermaal gebruik ( 4680000 van hoofdstuk IV van het K.B. van 21 december
Nadere informatieWanneer is dementie erfelijk? Dr. Harro Seelaar Neuroloog-in-opleiding & arts onderzoeker Alzheimercentrum Erasmus MC 14 april 2018
Wanneer is dementie erfelijk? Dr. Harro Seelaar Neuroloog-in-opleiding & arts onderzoeker Alzheimercentrum Erasmus MC 14 april 2018 Opbouw presentatie Wat is dementie Wat is DNA Wat is erfelijkheid Erfelijkheid
Nadere informatiePsychiatrische symptomen bij Lewy body ziekten. Groot Haags Geriatrie Referaat April 2017 Marielle Hofman, aios geriatrie
Psychiatrische symptomen bij Lewy body ziekten Groot Haags Geriatrie Referaat April 2017 Marielle Hofman, aios geriatrie Inhoudsopgave Casus Diagnostische criteria Pathofysiologie Psychiatrische symptomen
Nadere informatieFormule VillaKeizersKroon
Formule VillaKeizersKroon DemenetieZorg zonder! Psychofarmaca - PDU Dhr. WMR Balliël VerpleegKundig Consulent / HBO-V / BSc Bestuurslid VillaKeizersKroon / Medische Dienst VillaKK Lid BVKZ (Branchevereniging
Nadere informatieInformatiefolder. ParC Dagcentrum
Informatiefolder ParC Dagcentrum Achtergrond Het Parkinson Centrum Nijmegen (ParC) is een onderdeel van het Radboud Universitair Medisch Centrum te Nijmegen. Het ParC wil de kwaliteit van leven voor de
Nadere informatieParkinson en neuropsychiatrie
Parkinson en neuropsychiatrie Rosalie van der Aa- Neuropsycholoog Altrecht Opbouw Onze Hersenen en Parkinson Neuropsychiatrie Adviezen Onze Hersenen en Parkinson de ziekte van Parkinson: 2 de neurodegeneratieve
Nadere informatieDe Parkinson Service. Neurologie
De Parkinson Service Neurologie De Parkinson Service is onderdeel van de afdeling Neurologie van Orbis Medisch Centrum. Patiënten met de ziekte van Parkinson kunnen hier terecht voor behandeling, begeleiding
Nadere informatieZiekte van Parkinson wat als de pillen niet meer werken? Dr. Ania Winogrodzka, neuroloog Dhr. Koen Gilissen, Parkinson verpleegkundige
Ziekte van Parkinson wat als de pillen niet meer werken? Dr. Ania Winogrodzka, neuroloog Dhr. Koen Gilissen, Parkinson verpleegkundige ± 50% (L-dopa responsieve) PD patiënten ervaart na 5 jr motorische
Nadere informatieSlaap en de ziekte van Parkinson vijanden èn bondgenoten
Slaap en de ziekte van Parkinson vijanden èn bondgenoten Dr. Sebastiaan Overeem, arts-somnoloog Afd. Neurologie, Donders Instituut, UMC St Radboud, Nijmegen Centrum voor Slaapgeneeskunde Kempenhaeghe,
Nadere informatieBody awareness training als behandeling voor wearing-off gerelateerde stress bij patiënten met de ziekte van Parkinson
Body awareness training als behandeling voor wearing-off gerelateerde stress bij patiënten met de ziekte van Parkinson Ires Ghielen, promovendus & GZ-psycholoog i.o., i.ghielen@vumc.nl Parkinson symptomen
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING DUTCH SUMMARY
NEDERLANDSE SAMENVATTING DUTCH SUMMARY Introductie De ziekte van Parkinson werd als eerste beschreven door James Parkinson in 1817. Inmiddels is er veel onderzoek gedaan naar de ziekte van Parkinson, maar
Nadere informatiePatiëntenbrochure. Internet: www.apotheekzorg.nl Telefoon: 0800-766 74 636 (0800-POMPINFO) E-mail: apogo@apotheekzorg.nl.
Patiëntenbrochure Internet: www.apotheekzorg.nl Telefoon: 0800-766 74 636 (0800-POMPINFO) E-mail: apogo@apotheekzorg.nl Versie: Datum: APO112502 25 februari 2011 Aan deze brochure kunnen geen rechten worden
Nadere informatieAndrea van der Meulen, MDL-arts
Andrea van der Meulen, MDL-arts IBD: Enkele cijfers 80.000 mensen met IBD in Nederland Piek leeftijd diagnose 18-25 jaar + 2.500 per jaar + 300 kinderen < 18 jaar Ontstekingen dunne en dikke darm Niet
Nadere informatieDiëtetiek. Ergotherapie. Behandelingen
Behandelingen Behandelingen Fysiotherapie, logopedie, ergotherapie en diëtetiek. U kunt voor veel behandelingen terecht in onze behandelcentra in De Eschpoort, Ariënsstaete en Klaaskateplein. Dat kan ook
Nadere informatieIs cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie?
Nijmeegs Kenniscentrum Is cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie? Jan-Frederic Wiborg, Jose van Bussel, Agaat van Dijk, Gijs Bleijenberg, Hans
Nadere informatieIk ben uit de mode. Netwerk Dementie 7 februari 2019 Judith van Tuijn
Ik ben uit de mode Netwerk Dementie 7 februari 2019 Judith van Tuijn (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium
Nadere informatieCentrum voor ouderenpsychiatrie Regio Apeldoorn 2009. HONOS 65+ Maart 2009 Gerda Rötert
Centrum voor ouderenpsychiatrie Regio Apeldoorn 2009 HONOS 65+ Maart 2009 Gerda Rötert Doelstelling: Het doel is het evalueren van het effect van de behandeling of begeleiding zowel op individueel- als
Nadere informatieParkinson Service. Neurologie
Parkinson Service Neurologie De Parkinson Service is onderdeel van de afdeling Neurologie van Zuyderland Medisch Centrum. Patiënten met de ziekte van Parkinson kunnen hier terecht voor behandeling, begeleiding
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Marel, Sander van der Title: Gene and cell therapy based treatment strategies
Nadere informatieMedicatie bij Probleemgedrag
Medicatie bij Probleemgedrag Reehorst 10-6-2016 Dr. Martin Kat psychiater M.C.Alkmaar afd. Klin. Geriatrie/ Amsterdam/ CCE psykat@hetnet.nl inhoud Probleemgedrag en de ouderenpsychiatrie Wat doet medicatie
Nadere informatieEvaluatie ketenzorg dementie
Evaluatie ketenzorg dementie Research Programme > Ouderennet VUmc Lisa van Mierlo Pim Mental van den Health Dungen Franka Meiland Hein van Hout & AMC & partners Janet MacNeil Ans van Driel Eric Moll van
Nadere informatieCognitie. Wie heeft cognitieve stoornissen? Alles draait om aandacht. Huib Speelman Specialist Ouderengeneeskunde
Alles draait om aandacht Cognitie Huib Speelman Specialist Ouderengeneeskunde Wie heeft cognitieve stoornissen? Bijna iedere persoon met Parkinson heeft cognitieve stoornissen. De een in lichte mate, bij
Nadere informatie23-1-2014. Classificeren en meten. Overzicht van de officiële definities van de meter sinds 1795. Raymond Ostelo, PhD. Klinimetrie
Raymond Ostelo, PhD Professor of Evidence-Based Physiotherapy Dept. Health Sciences EMGO+ Institute for Health and Care Research VU University Amsterdam, the Netherlands r.ostelo@vumc.nl 1 Classificeren
Nadere informatieDe ziektelastmeter COPD: de betrouwbaarheid en de ervaringen van huisartsen tot nu toe. Onno van Schayck. Cahag Conferentie 15-1-2015.
De ziektelastmeter COPD: de betrouwbaarheid en de ervaringen van huisartsen tot nu toe Onno van Schayck Cahag Conferentie 15-1-2015 Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Voor
Nadere informatieWerkstuk Biologie De ziekte van Parkinson
Werkstuk Biologie De ziekte van Parkinson Werkstuk door een scholier 1433 woorden 19 januari 2004,2 8 keer beoordeeld Vak Biologie DE ZIEKTE VAN PARKINSON De ziekte van Parkinson is een stoornis in de
Nadere informatiehuisartsennascholing 10 sept 2013
huisartsennascholing 10 sept 2013 -polyneuropathie -restless legs syndrome Joost van Oostrom Afdeling Neurologie Rijnstate Programma (2x) WAAROM moeten we hier iets over weten WAT moeten we hierover weten
Nadere informatieZiekte van Parkinson. Jacqueline Janssen Klinisch arbeidsgeneeskundige Parkinsoncentrum
Ziekte van Parkinson Jacqueline Janssen Klinisch arbeidsgeneeskundige Parkinsoncentrum Dorsey, Lancet, 2018 Dorsey, Lancet, 2018 Dorsey, JAMA neurology, 2018 Pathofysiologie Parkinson Ziekte van Parkinson
Nadere informatieClinimetrics, clinical profile and prognosis in early Parkinson s disease Post, B.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Clinimetrics, clinical profile and prognosis in early Parkinson s disease Post, B. Link to publication Citation for published version (APA): Post, B. (2009). Clinimetrics,
Nadere informatie