Zie ook tekst Personeelsuitstroom (Chamilo) Personeelsopvolging en - uitstroom: Exit- en ontslaggesprek Marijke Van Nieuwenhuyse

Transcriptie

1 Personeelsopvolging en - uitstroom Lesblok: Exit- en ontslaggesprek Inhoud les Zie ook tekst Personeelsuitstroom (Chamilo) Verloop en retence Ontslaggesprek Roos van Leary Exitgesprek 2 Factoren op vlak van arbeids- situace en/of organisace Demografische & persoons- gebonden factoren Verloop Turn- over Vrijwillig Onvrijwillig Incidenteel Natuurlijk Econo- mische situace 3 1

2 Verloop en reten?e Verloop is niet per definice funcconeel of disfuncconeel Verloop versus retence Belang van retence: Ø Groeiend belang van intellectueel kapitaal Ø Band tussen houden van bepaalde medewerkers en klantentevredenheid Ø Kost van verloop ü Directe onkosten: rekruteren en selecteren van vervanger, ü Indirecte kosten: effect op klantentevredenheid, mocvace overblijvers, ü Opportuniteitskosten; wie krijgt de vrijgekomen stoel? 4 Inhoud les Verloop en retence Ontslaggesprek Roos van Leary 2 dimensies 8 communicacescjlen InteracCe tussen communicacescjlen Gedrag bewust beïnvloeden Exitgesprek 5 Factoren op vlak van arbeids- situace en/of organisace Demografische & persoons- gebonden factoren Verloop Turn- over Vrijwillig Onvrijwillig Incidenteel Natuurlijk Econo- mische situace Ontslaggesprek 6 2

3 Slechtnieuwsgesprek Waarom mensen niet graag slecht nieuws brengen Het slechte nieuws is vaak nieuws dat de brenger zelf ook niet wil krijgen. De brenger van de boodschap wordt vaak geïdencficeerd met het slechte nieuws. De brenger voelt zich vaak ongemakkelijk bij emoconele uicngen van de ontvanger. Stel dat jij de brenger van het slechte nieuws bent Hoe zou jij dit aanpakken? Wat zijn de do s en don ts? Ontslaggesprek Laat persoon ruscg zihen en zeg dat je slecht nieuws hebt. Vertel dan meteen het slechte nieuws: ruscg / duidelijk Meedelen van Gebruik de term ontslag het ontslag Voorbereiding: Personeelsdossier compleet? Argumenten duidelijk en gestaafd? Juridische kant voorbereid? Prak?sche elementen geregeld? Informa?e netwerk medewerker geregeld? Vang de reacce(s) op: accef luisteren / parafraseren / reflecteren Toon begrip voor de ander, maar voorkom dat je je laat meeslepen in zijn emoces. Blijf ruscg. Gedrag roept Opvangen van gedrag op (Roos van Leary). de emoces Geef pas toelichcng op het slechte nieuws als de ander eraan toe is (Valley of Despair). Beperk je tot objecceve gegevens (liefst gekwancficeerd). Geef daarna de ander terug de mogelijkheid om te reageren. Uitleggen van Idealiter zal de ontvanger het slechte nieuws al Cjdens het gesprek aanvaarden, maar dit is geen zekerheid. de reden Bespreken van de vervolgacces: formaliteiten, manier waarop werk zal afgerond worden Ev. helpen met zoeken naar mogelijkheden (outplacement) Afronden van het gesprek 8 Valley of despair (Kübler- Ross) 9 3

4 Roos van Leary: 8 communica?es?jlen 10 Roos van Leary: 2 dimensies Invloed (Boven- Onder) Wie is in de interacce bepalend. Wie is medebepalend? Mate van sturing Ook non- verbaal gedrag Boven- en ondergedrag Afstand (Samen- Tegen) Is de bijdrage aan de interacce ik- of wij- gericht? Belang van non- verbaal gedrag Tegen- en samengedrag 11 Roos van Leary: 8 communica?es?jlen 12 4

5 Voorbereid tegen vandaag: Roos van Leary Ga op zoek naar jouw kenmerkende interpersoonlijke gedragss5jl. Beperk je tot één situa5e. Vul het pdf- document Roos van leary_vragen in. Houd een concrete situa5e voor ogen. Breng je resultaten over in het excel- document Roos van leary_verwerking Meer uitleg: Roos van Leary_ToelichCng scjlen 13 8 communica?es?jlen: Resultaat vragenlijst Bedoeling invullen vragenlijst: Nagaan welke je kenmerkende interpersoonlijke gedragsscjl is. Resultaat: Geen weer welke gedragingen je van nature uit het meest/liefst toepast in interpersoonlijk gedrag / voorkeuren in de scjl van omgaan met anderen Opgelet: Gedragingen die naast elkaar aanleunen, vertonen in zeker mate gelijkenissen Elk deel staat voor een kwaliteit, maar het kan zodanig overheersen dat het belemmerend werkt => dan wordt het een valkuil.is NIET niet bedoeld als een karakterschets. Het gaat om kenmerkende gedragspatronen Leary wil mensen niet in hokjes indelen, maar stelt dat elkeen een voorkeur heen voor een bepaalde scjl CommunicaCe hangt af van de situace. Iedereen kan zijn gedragsrepertoire uitbreiden communica?es?jlen: Zelfreflec?e In welke hoek zit ik vooral? Voel ik me hier goed bij? Wat kan ik er zelf aan doen om een iets andere rol op te pakken? Hoe kunnen anderen me daarbij scmuleren? Meer info bij verschillende scjlen: Roos van Leary_toelichCng scjlen (Chamilo) 15 5

6 S?jl: Leidend Boven / Samen Rela?ewens: Luister naar mij Taakgericht leiding geven IniCaCef nemen Opdrachten geven Verantwoordelijkheid nemen Deskundigheid tonen, adviseren Aandacht trekken, indruk maken Bemoeial, domineren 16 S?jl: Helpend Samen / Boven Rela?ewens: Wij mogen elkaar Sociaal- emoconeel leiding geven Aanmoedigen Instemmen, steun geven Graag voor anderen zorgen Sfeer scheppen Betuhelen, opdringen van hulp Conflict toedekken 17 S?jl: Meewerkend Samen / Onder Rela?ewens: Ik doe wat jij wilt Vragen stellen, accef luisteren Erkenning tonen, respect voor de ander Consensus, conformeren Sympathiek gedrag Dwepen Te makkelijk toegeven 18 6

7 S?jl: A]ankelijk Onder / Samen Rela?ewens: Help me Laten merken dat je het eens bent met de ander AcCe overlaten aan de ander Bewondering tonen, volgzaam Mening, advies vragen Zachtaardig Wil Leren Asankelijk / hulpeloos gedrag Huilen Meelopen, manipuleerbaar 19 S?jl: Teruggetrokken Onder / Tegen Rela?ewens: Laat me maar met rust Gehoorzaam zijn, geen protest Bescheiden, scl Doen of er niets aan de hand is Verantwoordelijkheid vermijden Isolement Slachtoffer- rol 20 S?jl: Opstandig Tegen / Onder Rela?ewens: Minacht me maar Verdedigen Tegenspreken, stoort zich niet aan regels Klagen Weerstand bieden Cynisme Ongezond wantrouwen Verzet om het verzet 21 7

8 S?jl: Offensief (aanvallend) Tegen / Boven Rela?ewens: Wees bang voor mij KriCek geven Streng toespreken Corrigerend optreden 22 VernieCgen, kwetsen Agressief gedrag (schelden, dreigen) S?jl: Concurrerend Boven / Tegen Rela?ewens: Kijk eens hoe goed ik ben Inspirerend Orders geven, regels stellen Persoonlijk belang uitspreken Zelfvertrouwen Een oordeel geven Geen rekening houden met anderen ArroganCe Zichzelf overschahen 23 Interac?e tussen communica?es?jlen Gedragspatronen zijn voorspelbaar 2 principes in de wisselwerking tussen gedragsscjlen 24 8

9 Reac?e volgens vaste gedragspatronen Principe van symmetrisch gedrag Samengedrag roept samengedrag op Tegengedrag roept tegengedrag op Principe van complementair gedrag Bovengedrag roept ondergedrag op Ondergedrag roept bovengedrag op 25 Enkele voorbeelden Bas is degene die 5jdens vergaderingen telkens weer het woord neemt. Hij bereidt de vergaderingen goed voor en weet voor alle problemen een oplossing. (BS) Wat doet de rest van de groepsleden? De rest van het team zit er passief bij. Bas weet het toch Leidend gedrag (BS) roept volgend gedrag (OS) op. Bron: Van Dijk & Moes, Het grote beïnvloedingsspel. Zaltbommel: Thema Enkele voorbeelden Jacques kan moeilijk tegen kri5ek. Hij riep vorige week 5jdens de vergadering Hier is mijn rapport en als het niet goed is, dan zoeken jullie het zelf maar uit. Terwijl we het rapport niet eens hadden gelezen. (TO) Hoe reageert de voorziuer? De voorziuer viel fel tegen Jacques uit: Jij lijkt wel een puber! Opstandig gedrag (TO) roept aanvallend gedrag (TB) op. Bron: Van Dijk & Moes, Het grote beïnvloedingsspel. Zaltbommel: Thema

10 Gedrag bewust beïnvloeden Een effecceve reacce om gedrag te beïnvloeden / doorbreken, is gewenst gedrag bij de ander op te roepen. 28 Gedrag bewust beïnvloeden door patronen te doorbreken Stel: Je bent leidinggevende en verwacht van je medewerkers wat meer inicacef. Waar situeert hun gedrag zich nu? Hoe kan je dit doorbreken? Je kan bvb. expliciet inicacef vragen aan je medewerkers over hun expercsedomeinen (OS). Wat kan het effect hiervan zijn op het gedrag van de ander? Dit kan ertoe leiden dat de persoon zich leidend opstelt (BS). Tip: vertrek vanuit de vraag: welk gedrag wil ik oproepen? 29 Roos van Leary in de context van een ontslaggesprek. Stel: Je meldt je werknemer dat je zijn contract zal beëindigen en deze wordt agressief (TB). Welk gedrag zal dit volgens Leary spontaan bij je oproepen? Hoe kan je het patroon trachten te doorbreken? Door zelf helpend gedrag (SB) te vertonen i.p.v. je verdedigend op te stellen (TO). Dit kan ertoe leiden dat de persoon zich meewerkend opstelt (SO). Tip: vertrek vanuit de vraag: welk gedrag wil ik oproepen? 30 10

11 Roos van Leary in de context van een ontslaggesprek. Stel: Je meldt je medewerker dat je zijn contract zal beëindigen en de persoon begint te wenen (OS). Hij zegt dat hij echt niet weet hoe het nu verder moet Hoe kan je het patroon trachten te doorbreken? Door zelf helpend gedrag (SB) te vertonen. Dit kan ertoe leiden dat de persoon zich meewerkend (SO) opstelt. Tip: vertrek vanuit de vraag: welk gedrag wil ik oproepen? 31 Bruikbaarheid van het model in management Conflicthantering Team Leiding geven 32 Inhoud les Verloop en retence Ontslaggesprek Roos van Leary Exitgesprek 33 11

12 Exitgesprek Factoren op vlak van arbeids- situace en/of organisace Demografische & persoons- gebonden factoren Verloop Turn- over Vrijwillig Onvrijwillig Incidenteel Natuurlijk Econo- mische situace 34 Exitgesprek = gesprek door HR- medewerker met elke medewerker die op het punt staat de organisace te verlaten. <> ontslaggesprek! Doel? Reden van vertrek / probleemgebieden beleid achterhalen Goede relace behouden of versterken Niet: medewerker overtuigen om te blijven 35 Verloop exitgesprek 1. Hoe heen de medewerker zijn Cjd bij de organisace ervaren? 1. Welke zaken kunnen verbeterd worden? Arbeidsinhoud Voorbereiding: Gesprek?jdig ingepland? Ken je de loopbaan van de werknemer in je organisa?e? (ev. op voorhand vragenlijst laten invullen) Arbeidsomstandigheden 2 Wat is de reden van vertrek? Arbeidsverhoudingen Arbeidsvoorwaarden 3. Medewerker bedanken Aandachtspunten Cjdens gesprek: Creëer sfeer van vertrouwen LSD- techniek / open vragen 36 12

13 Feedback ontvangen en ac?e Houding bij ontvangen feedback: Hoor de feedback aan; luister zonder je te gaan verdedigen. Vraag door naar wat de ander precies bedoelt. BevesCg de ontvangst door samen te vahen. Reflecteer op gevoelens: wat jij vermoedt dat de ander voelt hoe je jezelf voelt Vertel eventueel wat je met de feedback doet. Beoordeel de feedback. Je bepaalt zelf of je er iets mee doet of niet. Bedank degene die feedback geen. Neem nooit info uit exitgesprek mee in gesprekken met andere medewerkers! Doe er wel iets mee! 37 13