Multiculturele samenleving vmbo-kgt34

Transcriptie

1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 18 january 2018 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Multiculturele samenleving Leerdoelen Eindproduct-Beoordeling Werkwijze Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Stap 5 Stap 6 Begrippenlijst Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Multiculturele samenleving Leerdoelen In Nederland wonen bijna 17 miljoen mensen. De meesten van hen zijn hier geboren, maar om verschillende redenen zijn er ook veel mensen naar Nederland gekomen. Het heeft Nederland gemaakt tot wat het is, een samenleving waarin mensen uit allerlei verschillende landen en culturen naast en met elkaar leven, een multiculturele samenleving. Aan het eind van deze opdracht kun je: Uitleggen wat we bedoelen met de multiculturele samenleving. Uitleggen dat Nederland al heel lang een multiculturele samenleving is. Weergeven wanneer de meeste vreemdelingen naar Nederland gekomen zijn. Uitleggen wat de begrippen autochtoon en allochtoon betekenen. Uitleggen dat er spanningen zijn ontstaan tussen autochtonen en allochtonen. Toelichten dat er kritiek is op de multiculturele samenleving. Eindproduct-Beoordeling Eindproduct Het eindproduct van deze opdracht is een sleepoefening. Je vult de gaten in de tekst aan met de juiste woorden die je ernaast ziet staan. Met de sleepoefening laat je zien dat je de leerdoelen hebt behaald. Beoordeling De antwoorden op de vragen in de stappen 1-5 en de sleepoefening laat je beoordelen door jullie docent. Bij de beoordeling let jullie docent op: De vorm: is de sleepopdracht goed ingevuld? Taalfouten: bevatten je antwoorden op de vragen niet te veel taalfouten? Werkwijze Activiteiten Stap Groepsgrootte Activiteit Stap 1 Alleen Tekst lezen over wat de multiculturele samenleving inhoudt. Stap 2 Alleen Tekst lezen over de voormalige koloniën van Nederland. Pagina 2

4 Stap 3 Alleen Tekst lezen over arbeidsmigratie. Stap 4 Alleen Tekst lezen over problemen met de tweede generatie allochtonen. Stap 5 Alleen Een aantal cijfers over multicultureel Nederland. Stap 6 Alleen Een sleepoefening maken over de Multiculturele samenleving. Benodigdheden Geen bijzonderheden. Tijd Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 lesuren nodig. Stap 1 Samenleving in de praktijk In kranten en op televisie hoor je vaak spreken over de multiculturele samenleving. Wat bedoelen we daar mee? We kijken eerst naar multicultureel : een samenvoeging van multi (= veel) en cultuur (= gewoonten en gedragsregels van een groep mensen). Samenleving is weer een samenvoeging van samen en leven. Een multiculturele samenleving is een samenleving waarin mensen met verschillende gewoonten en gedragsregels naast elkaar wonen en leven. Of je nu christen, jood of moslim bent en op vrijdag naar de moskee, op zaterdag naar de synagoge, of op zondag naar de kerk gaat of helemaal niet gelovig bent, van spruitjes met aardappelen of kousenband met rijst houdt, het liefst naar klassieke of hiphopmuziek luistert, geboren bent in Nederland of oorspronkelijk uit een ander land komt, je maakt deel uit van de Nederlandse samenleving. Of je het wilt of niet. En die samenleving is met al zijn verschillende culturen dus een multiculturele samenleving. De term "multicultureel" is pas na de Tweede Wereldoorlog ontstaan, maar eigenlijk is Nederland altijd een multiculturele samenleving geweest. Vijfhonderd jaar geleden kwamen er al vreemdelingen naar Nederland. Ze kwamen voor de handel en soms bleven ze. De eerste vreemdelingen die met hele families tegelijk naar Nederland kwamen, deden dat omwille van hun godsdienst. In Nederland was er vrijheid van godsdienst. Eind 15e eeuw werden de joden in Spanje en Portugal vervolgd en ze sloegen op de vlucht, onder andere naar Nederland. De meeste joden vestigden zich in Amsterdam. In de 17e eeuw kwamen er duizenden joden uit Oost- en Midden-Europa bij. Vraag: Cultuur bestaat uit al die dingen die mensen denken, doen en hebben. De godsdienst is er een onderdeel van. Kun je nog een ander onderdeel noemen? Stap 2 Pagina 3

5 Voormalige koloniën Nederland had in de eerste helft van de 20e eeuw verschillende koloniën: de Nederlandse Antillen, Nederlands- Indië en Suriname. De Nederlandse Antillen maken nog steeds deel uit van het Koninkrijk der Nederlanden. Bonaire, Saba en St. Eustatius zijn nu speciale Nederlandse gemeenten en Aruba, Curaçao en St. Maarten zijn onafhankelijke landen binnen het Koninkrijk. Omdat hun inwoners allemaal een Nederlands paspoort hebben, kunnen ze zich vrij in Nederland vestigen. Nederlands-Indië is in 1949 onafhankelijk geworden onder de naam Indonesië en Suriname werd zelfstandig in De inwoners van beide koloniën werden voor de keus gesteld: blijven met een Indonesisch of Surinaams paspoort of verhuizen naar hun nieuwe vaderland en een Nederlands paspoort krijgen. De meesten bleven, maar duizenden kozen voor Nederland. Zo werd Nederland na 1949 en opnieuw in 1975 een stuk gekleurder. Vraag: Waarom is de keuze voor mensen van de Nederlands-Antillen om naar Nederland te komen nu nog steeds minder ingrijpend dan voor de mensen uit Nederlands-Indië in 1949 en voor de mensen uit Suriname in 1975? Stap 3 Arbeidsmigratie Na de Tweede Wereldoorlog ging de wederopbouw sneller dan gedacht. De werkgelegenheid groeide snel en er was veel vuil en zwaar werk in fabrieken. Arbeid waarvoor geen of niet veel scholing nodig was. Om het tekort aan arbeiders op te vangen nodigden Nederlandse bedrijven arbeiders uit Spanje, Italië, Marokko en Turkije uit om in Nederland te komen werken. Met toestemming van de Nederlandse regering. Werving van Marokkaanse gastarbeiders (bekijk tot 04:33 min.) Het beeld over gastarbeiders is aanvankelijk zeer positief. Ze vulden immers een groot tekort aan arbeidskrachten aan en maakten economische groei mogelijk. Daarbij ging men ervan uit dat ze tijdelijk hier zouden zijn. Dat zit ook opgesloten in de naam gastarbeider. Pagina 4

6 Toen het slechter ging met de Nederlandse economie veranderde de kijk op gastarbeiders. Nederland werd in de jaren zeventig en tachtig geconfronteerd met een grote crisis en de werkloosheid liep op. Nieuwe gastarbeiders waren niet meer welkom. En veel landgenoten zagen de gastarbeiders die er waren (soms al jaren) liever teruggaan. Bekijk de video en beantwoord hierna de onderstaande vragen. Vragen: 1. Welke gastarbeiders hadden de fabrikanten het liefst? 2. Het beeld over gastarbeiders veranderde langzaam. Deels kwam dat door de economische crisis. In het filmpje wordt nog een tweede reden gegeven. Welke is dat? Stap 4 Problemen met de tweede generatie allochtonen De kinderen van de migranten zijn vaak geboren in Nederland, spreken uitstekend Nederlands en hebben vaak een Nederlands paspoort. Toch worden ze nog steeds gezien als buitenlanders of als allochtonen, een woord dat alleen in het Nederlands bestaat. Een allochtoon is iemand die in het buitenland is geboren of die een ouder heeft die in buitenland is geboren. Iemand met bijvoorbeeld een Argentijnse, Duitse of Belgische ouder is een allochtoon. In het dagelijkse taalgebruik gebruiken we die term vooral voor niet-westerse allochtonen. Voor mensen met een Marokkaanse of een Turkse naam of met een niet-blanke huidkleur. Allochtonen van de tweede generatie komen vaak moeilijk aan een baan ook al hebben ze een goede opleiding. Onderstaand krantenartikel (Spitsnieuws, november 2012) spreekt boekdelen: De jongen werd geboren uit een Turkse vader en een Nederlandse moeder. Hij groeide op in Nederland, heeft een Nederlands uiterlijk en voelt zich Nederlander. Maar toch merkte hij dat mensen hem anders benaderden vanwege zijn naam. Intolerant Zijn ouders zeggen dat ze Nederland de laatste jaren hebben zien veranderen van een zeer tolerant in een racistisch en intolerant land. Als ze destijds de gevolgen hadden kunnen overzien, hadden ze nooit voor de Turkse voornaam gekozen. Behalve de psychische last die de jongen had, vreesden hij en zijn ouders ook voor zijn toekomst. De scholier, die dit jaar waarschijnlijk de havo afrondt, wil een vervolgstudie gaan doen en was bezorgd dat hij minder snel voor een sollicitatiegesprek zal worden uitgenodigd dan sollicitanten met een Nederlandse naam. Rechtbank Pagina 5

7 Hoewel de naam in objectieve zin in Nederland geen negatieve associaties zou hoeven op te roepen, gebeurt dat bij sommigen kennelijk wel en juist daardoor bestaat heel veel last, overweegt de rechtbank. De naamswijziging werd door de rechtbank in Maastricht toegestaan omdat het persoonlijk belang zwaarder weegt dan het algemeen belang. Bron: Spitsnieuws Ook onderstaand gesprek zegt veel. Tijdens een gesprek met een nieuwe bewoner die al zijn hele leven in Nederland woont vroeg zijn buurman hem: Waar ben je geboren? -- In Rotterdam Nee ik bedoel, waar kom je écht vandaan? De multiculturele samenleving krijgt de laatste jaren zware kritiek. Dan gaat het vooral om het integratievraagstuk. De mensen met kritiek vinden vooral dat allochtonen zich onvoldoende aanpassen aan de Nederlandse samenleving. Veel allochtonen klagen over discriminatie, bijvoorbeeld bij sollicitaties. Vragen: 1. We maken in Nederland vaak een onderscheid tussen allochtonen en autochtonen. De term allochtoon ken je al. Geef een eigen definitie van autochtoon. 2. Sommige gastarbeiders zijn nu inmiddels oud genoeg om kleinkinderen te hebben. Kun je spreken over de derde generatie allochtonen? 3. Stelling: Het woord allochtoon is discriminerend. Ben je het eens met die stelling? Licht je antwoord toe. 4. Waar of niet waar? Koning Willem-Alexander, Koningin Maxima en kroonprinses Amalia zijn allochtonen. Stap 5 Pagina 6

8 Cijfers Multicultureel Nederland Bevolking van Nederland Autochtonen Allochtonen Westerse allochtonen Niet-Westerse allochtonen Marokko Nederlandse Antillen en Aruba Suriname Turkije Overig Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek d.d. 1/1/2014 Autochtonen: 78,89% Allochtonen: 21,11% (waarvan 11% van niet-westerse herkomst) Dat Nederland een multiculturele samenleving is, zie je niet alleen aan de herkomst van de bevolking in Nederland. Je ziet het ook aan de cijfers van de verschillende godsdiensten: Jaar Protestants Rooms-katholiek Islam Overig Geen Pagina 7

9 Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek POLS = Permanent Onderzoek LeefSituatie Tot 2005 werden moslims niet apart geteld Overig = hindoeïsme, boeddhisme, jodendom en andere Het aantal christenen is gedaald (van 69% in 1975 naar 48% in 2010). Het aantal mensen met een niet-christelijke godsdienst is gestegen (van 3% in 1975 naar 10% in 2010). Vroeger trouwden mensen alleen met iemand van dezelfde godsdienst: katholieken met katholieken en protestanten met protestanten. Dat een katholiek met een protestant trouwde kwam voor, maar niet vaak. Uit die tijd, van voor de Tweede Wereldoorlog, stamt ook het spreekwoord: Twee geloven op één kussen, daar slaapt de duivel tussen. Een gemengd huwelijk tussen iemand met een christelijke en iemand met een islamitische achtergrond, of iemand van autochtone en allochtone afkomst is tegenwoordig veel gewoner. Vraag: Godsienst is een belangrijk onderdeel van de groepscultuur en in Nederland is er wat dat betreft veel veranderd in de afgelopen 30 jaar. Maar de verschuiving van christendom naar islam is niet de grootste verandering. Welke dan wel? Stap 6 Pagina 8

10 Eindproduct: sleepoefening Maak nu de onderstaande sleepoefening. Je vult de gaten in de tekst aan met de juiste woorden die je ernaast ziet staan. Met deze oefening laat je zien dat je de leerdoelen hebt behaald. Eindproduct: sleepoefening maken.wikiwijs.nl/p/questionnaire/standalone/ De eerste vreemdelingen die in de 16e eeuw met hele families tegelijk naar Nederland kwamen, waren uit Spanje en Portugal. Ze vluchtten omwille van hun. De meesten vestigden zich in Amsterdam. Ook in de 20e eeuw kwamen er verschillende groepen vreemdelingen naar Nederland. In 1949 verloor Nederland zijn kolonie en velen verhuisden van daar naar Nederland. In 1975 werd de voormalige kolonie zelfstandig, waarbij een derde van de inwoners naar Nederland trok. De maken nog steeds deel uit van het Koninkrijk der Nederlanden en daarom kunnen hun inwoners gemakkelijk naar Nederland verhuizen. Weer andere groepen bestaan uit de uit en Turkije. Zij kwamen omwille van en waren aanvankelijk van harte welkom, al bleven oorspronkelijke Nederlanders, de, hen zien als buitenlanders of. De multiculturele samenleving kreeg vanaf de jaren zeventig zware kritiek. Aan de ene kant had je de migranten die omwille van hun herkomst gediscrimineerd werden, aan de andere kant zorgden sommige van hun kinderen, de zogenaamde, voor overlast. Toch is Nederland een echt land geworden. Zo zijn gemengde huwelijken tussen mensen met verschillende godsdiensten of een verschillende herkomst vrij normaal geworden. Beschikbare keuzes: autochtonen, allochtonen, Marokko, godsdienst, multicultureel, tweede generatie, Nederlandse Antillen, gastarbeiders, Nederlands-Indië, Suriname, Joden, werk Pagina 9

11 Begrippenlijst Cultuur Gewoonten en gedragsregels van een groep mensen. Gastarbeider Arbeiders uit Spanje, Marokko en Turkije die vanaf de jaren zestig naar Nederland werden gehaald om hier tijdelijk te werken. De meesten bleven hier, met hun overgekomen familie. Tweede generatie De in Nederland geboren kinderen van mensen die in het buitenland geboren zijn en in Nederland zijn komen wonen. Allochtoon Iemand die in het buitenland is geboren, of die een ouder heeft die in het buitenland is geboren. De term gebruiken we vooral voor niet-westerse allochtonen. Arbeidsmigratie Verhuizing van arbeiders naar een ander land, met als doel daar (tijdelijk) te werken. Multiculturele samenleving Een multiculturele samenleving is een samenleving waarin mensen met verschillende gewoonten en gedragsregels naast elkaar wonen en leven. Gemengd huwelijk Een gemengd huwelijk is een huwelijk dat gesloten wordt tussen twee partners met een verschillende achtergrond. (nationaliteit, etniciteit, of verschillend economisch of cultureel milieu) Pagina 10

12 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 18 january 2018 om 16:00 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Eindgebruiker Moeilijkheidsgraad Studiebelasting Trefwoorden leerling/student gemiddeld 2 uur en 0 minuten arrangeerbaar, leerlijn, rearrangeerbare Pagina 11