Voorjaarsnota

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Voorjaarsnota"

Transcriptie

1 0 Voorjaarsnota 2016

2 Opbouw voorjaarsnota De opbouw van de voorjaarsnota 2016 is als volgt: Blz: 1. Inleiding 2 2. Voorjaarsnota 2016: Structureel 2.1. Hoe staan we ervoor? Wat komt er op ons af? Wat willen we nog graag? Waar kunnen we bezuinigen? Conclusie structureel Uitgangspunten begroting Lastendruk Risico s Voorjaarsnota 2016: Incidenteel 3.1. Hoe staan we ervoor? Wat komt er op ons af? Wat willen we nog graag? Waar kunnen we bezuinigen? Conclusie incidenteel Risico s Wat wil de raad? 25 Bijlage I Nieuwe wensen Bijlage II Reserve Eenmalige Bestedingen Bijlage III Algemene uitkering en integratie-uitkering sociaal domein; meicirculaire 2016 Bijlage IV Verantwoording besteding van het ontwikkelingsbudget samenwerkingstrajecten 1

3 1. Inleiding Het doel van de voorjaarsnota is om een actueel beeld te schetsen van de (financiële) consequenties van beleid voor de jaren 2017 t/m 2020 en om een integrale afweging te maken tussen bestaand beleid, ontwikkelingen, nieuwe wensen en/of bezuinigingen. Resultaten voorjaarsnota 2016 In de voorjaarsnota 2016 wordt onderscheid gemaakt in structurele consequenties en incidentele consequenties. Op basis van de voorliggende voorjaarsnota ziet de meerjarenbegroting inclusief alle ontwikkelingen en nieuwe wensen (structureel) er als volgt uit: Omschrijving (-)= nadeel (+)= voordeel Meerjarenbegroting Meerjarenbegroting De Reserve Eenmalige Bestedingen inclusief alle ontwikkelingen en nieuwe wensen (incidenteel) ziet er op basis van deze voorjaarsnota als volgt uit: Omschrijving (-)= nadeel (+)= voordeel Saldo Reserve Eenmalige Bestedingen Reserve Eenmalige Bestedingen Eind 2017 Eind 2018 Eind 2019 Eind De meerjarenbegroting is hiermee sluitend. Daarnaast laat de Reserve Eenmalige Bestedingen meerjarig een positief saldo zien. Begrotingsevenwicht / toezicht provincie In de gemeentewet staat dat de begroting structureel en reëel in evenwicht moet zijn. Dit betekent dat structurele lasten gedekt dienen te worden door structurele baten. Van dit evenwicht kan afgeweken worden indien aannemelijk is dat het structureel en reëel evenwicht in de begroting in de eerstvolgende jaren tot stand zal worden gebracht. In 2014 heeft de provincie het nieuwe gemeenschappelijk toezichtkader Kwestie van evenwicht! vastgesteld. Hierin is de wijze vastgelegd waarop aan het financieel toezicht invulling wordt gegeven. De provincie beoordeelt of de ramingen volledig, realistisch en haalbaar zijn. Wanneer de ramingen onvoldoende reëel zijn, kan een negatieve bijstelling op het structureel begrotingssaldo worden doorgevoerd. Dit kan betekenen dat de begroting niet meer in evenwicht is. De toezichthouder beschouwt het als een verantwoordelijkheid van de raad om een sluitende begroting vast te stellen. Een niet sluitende begroting leidt tot het instellen van preventief toezicht. Voorafgaand aan het instellen van preventief toezicht wordt altijd in overleg getreden. Doel van dit overleg is om tot een oplossing te komen zodat preventief toezicht achterwege kan blijven. Ook in het coalitieakkoord Asten in evenwicht is voor de periode vastgelegd dat we financieel gezond willen blijven door de (landelijke) economische en financiële ontwikkelingen op de voet te volgen zodat we voor de langere termijn onze 2

4 burgers niet onnodig belasten of voorzieningen moeten beperken. Deze doelstelling betekent dat we de Rijksbijdrage goed monitoren, diverse samenwerkingsvormen bekijken en het project Ambitie, Taken en Geld hebben uitgevoerd. Toekomst Door de veranderingen in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) verandert er financieel(-technisch) veel voor de toekomst. Eenmalige investeringen in openbare ruimte mogen niet meer incidenteel gedekt worden uit de Reserve Eenmalige Bestedingen. Hierdoor blijft meer ruimte in deze reserve beschikbaar. Voor de structurele begroting betekent dit meer lasten omdat de kosten van de investering over meerdere jaren (de levensduur) worden uitgespreid en hiervoor meer structurele middelen binnen de begroting nodig zijn. Dit betekent wel dat er aan het einde van de levensduur altijd voldoende budget beschikbaar is voor vervanging. In deze voorjaarsnota zijn de financiële consequenties hiervan verwerkt. 3

5 2. Voorjaarsnota 2016: Structureel 2.1. Hoe staan we ervoor? Begroting 2016 De basis voor de voorjaarsnota 2016 is de meerjarenbegroting uit de begroting Tabel 1 Meerjarenbegroting Programma Saldo Besluitvorming na vaststelling begroting 2016 Tussen het moment dat de begroting 2016 is vastgesteld (november 2015) en nu (mei 2016) zijn er diverse ontwikkelingen geweest. Deze ontwikkelingen zijn opgenomen in de tussentijdse rapportage voorjaar Voor een totaaloverzicht van de verschillen wordt verwezen naar de tussentijdse rapportage voorjaar 2016 (zie bijlage 4 van de tussentijdse rapportage). Tabel 2 Omschrijving (-)= nadeel (+)= voordeel Meerjarenbegroting Tussentijdse rapportage voorjaar Totaal tussentijdse rapportage voorjaar September- en decembercirculaire 2015 In de begroting 2016 is de ontvangst uit het gemeentefonds opgenomen tot en met de meicirculaire In de tussentijdse rapportage voorjaar 2016 zijn de financiële consequenties van de september- en decembercirculaire 2015 verwerkt voor 2016 en Het financieel effect voor 2016 en 2017 is structureel ,= voordelig en wordt veroorzaakt door verwachte stijging Rijksuitgaven door toestroom asielzoekers en door bijstelling BTW compensatiefonds (BCF). Het BCF is bijgesteld omdat de gemeenten naar inschatting van het ministerie van Financiën minder BTW declareren bij het rijk dan het daarvoor geldende plafond. Het niet gedeclareerde deel wordt in het gemeentefonds gestort. In onderstaande tabel zijn de financiële consequenties voor 2018 t/m 2020 opgenomen. Tabel 3 Meerjarenbegroting Omschrijving (-)= nadeel (+)= voordeel September- en decembercirculaire Totaal circulaires In de september-circulaire is een toename opgenomen van het accres vanaf Deze stijging wordt in de september-circulaire niet toegelicht. De algemene uitkering schommelt veel. Dit maakt het moeilijk om een gedegen meerjarenraming van de algemene uitkering te maken. De mutaties in de integratie-uitkering Sociaal Domein zijn minimaal. 4

6 Bovenstaande leidt tot een aangepaste, geactualiseerde meerjarenbegroting. Tabel 4 Meerjarenbegroting Omschrijving (-)= nadeel (+)= voordeel Meerjarenbegroting 2016 [tabel 1] Tussentijdse rapportage voorjaar 2016, tabel [2] September- en decembercirculaire 2015, tabel [3] Geactualiseerde meerjarenbegroting De meerjarenbegroting 2016 liep tot en met In bovenstaande tabel is het jaar 2020 toegevoegd. Het nadeel ten opzicht van 2019 wordt veroorzaakt door autonome ontwikkelingen zoals inflatie, areaal uitbreiding en de post onvoorzien structureel Wat komt er op ons af? Taakstellingen In de meerjarenbegroting zijn de volgende (geactualiseerde) taakstellingen opgenomen voor 2017 en verder. Tabel 5 Taakstellingen Maatschappelijke voorzieningen en accommodaties Vacaturesnippers overhevelen naar budget tijdelijke personeel Verhoging uitvoeringskosten Werkbedrijf Realisatie taakstelling uitvoeringskosten bij tussentijdse rapportage voorjaar 2016 Besparing samenwerking Peelgemeenten Efficiencybesparing samenvoeging werven Asten-Someren Totaal Taakstelling verhoging uitvoeringskosten Werkbedrijf De uitvoeringskosten Werkbedrijf Atlant De Peel zijn met ,= gestegen. Hiervoor is in de begroting 2017 de volgende dekking opgenomen: Uitkering deelnemende gemeenten Werkbedrijf Atlant De Peel Dekking restant uit: Meevallers sociaal domein 2. Reserve sociaal domein 3. Algemene middelen De uitkering is echter geen ,=, maar 44% van het ontvangen participatiebudget. Voor 2016 is dit ,=. Dit betekent dat nog ,= gedekt moet worden uit meevallers sociaal domein, reserve sociaal domein of algemene middelen. Dit geldt ook voor 5

7 2017 en verder. Via de tussentijdse rapportage voorjaar 2016 is de taakstelling gedeeltelijk ingevuld. De nog te realiseren taakstelling bedraagt ,=. Toekomstige winsten uit het Werkbedrijf zijn door de Participatiewet in de toekomst niet meer te verwachten. Besparing samenwerking Peelgemeenten Door het uittreden van Helmond is de peelsamenwerking gewijzigd. De 5 Peelgemeenten hebben besloten de samenwerking op het gebied van WMO, Jeugd en BMS voort te zetten en later te kijken naar mogelijke verbreding naar andere werkterreinen. De financiële voordelen binnen het sociaal domein blijven beschikbaar voor de taakstellingen binnen het sociaal domein. De vraag is dus of de gewijzigde omvang en fasering van de samenwerking betekent dat de of de taakstelling nog volledig haalbaar is. Het antwoord hangt nauw samen met de prognose van de samenwerking op de gebieden buiten WMO, Jeugd en BMS tussen de 5 Peelgemeenten. Bijvoorbeeld op het terrein van belastingen waarover een raadsvoorstel gemaakt wordt. Vooralsnog blijft de taakstelling daarom overeind. Uiteraard maken we extra incidentele kosten om de samenwerking tussen de 5 Peelgemeenten te organiseren. Er zijn risico s bij de realisatie van de taakstellingen samenwerking Peelgemeenten, samenvoeging werven Asten-Someren en verhoging uitvoeringskosten Werkbedrijf. Voorlopig worden echter alle taakstellingen gehandhaafd. 6

8 Bezuinigingstaakstellingen ATG In de begroting 2016 zijn de volgende bezuinigingstaakstellingen uit het project Ambitie, Taken en Geld verwerkt. Alle taakstellingen zijn concreet ingevuld met uitzondering van de maatregelen toetsing rapporten, brandveiligheid en externe veiligheid. Concrete invulling gebeurt bij de begroting Nr. A Ontwikkelingen Omschrijving (-)= nadeel (+)= voordeel a Minder huuropbrengst peuterspeelzalen en kinderopvang b Voordeel uit BTW vernieuwd mengpercentage c Invoering Vennootschapsbelasting (VPB) PM PM PM PM d Rente-omslag / nadeel schatkistbankieren e Meerjarige autonome ontwikkelingen f Autonome ontwikkeling algemene uitkering g Doorvoeren verhoging OZB h Wetwijziging onkruidbestrijding i Onderhoud van de brandkranen PM PM PM PM j Minder kosten voor meldpunt discriminatie k Bezuiniging bibliotheek l Besparing op Jeugdgezondheidszorg m Bouwbesluittoets n Aframing bijdrage ODZOB o Bodem p Leerlingenvervoer q Minder uitkeringen r Bijzondere bijstand s Voorzieningen WMO t Subsidies: ONIS / LEVgroep TOTAAL ONTWIKKELINGEN

9 Omschrijving Nr. (-)= nadeel (+)= voordeel B Besparingscategorie per hoofdfunctie Openbare orde en veiligheid a Terrasvergunning leges verhogen b Terrasvergunning ambtelijke inzet verlagen PM PM PM PM c Aanpassen Integraal veiligheidsbeleid d Coördinatie externe veiligheid e Beëindigen beveiliging Criminaliteitspreventie DAS f Beëindigen coördinatie arbeidsmigranten g Geen preventieactiviteiten Asten Veilig en Alert h Bezuiniging op bijdrage Veiligheidsregio TOTAAL Verkeer, vervoer en waterstaat a Ambitie wegen verlagen TOTAAL Cultuur en recreatie a Verlagen ambitieniveau op sportbeleid b Tarieven Schop verhogen c Kermis budgettair neutraal maken TOTAAL Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting a RO Stedelijk: veegplannen 1x i.p.v. 2x per jaar b Bijdrage SRE (MRE) a Monumentenzorg: incidenteel i.p.v. structureel a Constructieve veiligheid b Toetsing externe rapporten omgevingsvergunningen alleen bij risicovolle procedures c Brandveiligheid; toetsing door Veiligheidsregio d Externe veiligheid e Leefbaarheid binnen lokaal sociaal netwerk f Handhaving bestemmingsplannen TOTAAL Overige hoofdfuncties en overige besparingen a PM post huisvesting onderwijs b Speerpunten Lokaal Gezondheidsbeleid c Subsidies: subsidieprogramma doelgroepsubsidies d Bedrijfsvoering / overhead algemeen e Bestuurlijke formatie bij nieuwe verkiezingen f Verhoging pachtprijzen TOTAAL TOTAAL BESPARINGEN PER HOOFDCATEGORIE TOTAAL

10 We hebben een ATG discussie gevoerd. Veel maatregelen zijn doorgevoerd zonder dat daarbij ingeleverd is op ambitie en zonder dat dit effect heeft gehad op de dienstverlening aan de klant. Een aantal maatregelen uit ATG hebben wel direct effect op de dienstverlening. Gelet op het belang van de dienstverlening en de financiële ruimte die nu is ontstaan, stellen we voor om deze in heroverweging te nemen. Geen preventieactiviteiten Asten Veilig en Alert (B1g): De commissie AZC vraagt extra aandacht voor woninginbraken en fietsendiefstallen. Kermis budgettair neutraal maken (B5c): Er is een bezuiniging op de kermis gerealiseerd van 1.000,= door verlaging kosten elektriciteit en promotiekosten voor Ommel. Het restant van de taakstelling kan niet gerealiseerd worden. Er heeft in 2015 een forse reductie in uren plaatsgevonden. Een verdere reductie is niet mogelijk. RO Stedelijk: veegplannen 1x i.p.v. 2x per jaar (B8a) Maatregel raakt direct de dienstverlening richting de klant. Leefbaarheid binnen lokaal sociaal netwerk (B8e) Ambitieverlaging op dit terrein past niet binnen de prioriteiten die in het handhavingsprogramma zijn gesteld. Handhaving bestemmingsplannen (B8f) Ambitieverlaging op dit terrein past niet binnen de prioriteiten die in het handhavingsprogramma zijn gesteld. De nadelen uit ATG (totaal ,=) kunnen vanaf 2018 gedeeltelijk gecompenseerd worden door de alternatieve structurele bezuinigingen die uit de jaarrekening 2015 naar voren zijn gekomen. Zie paragraaf 2.4. De financiële consequenties van de heroverweging ATG zijn opgenomen in tabel 8. ATG deel 2 In de begroting 2016 is de volgende paragraaf opgenomen: Vervolg project ATG Zoals reeds hierboven vermeld zijn de eerste resultaten van het project Ambitie, Taken en Geld verwerkt in de begroting In de tweede werksessie van ATG is aan de raad aangegeven dat er ook verder gekeken zal worden of er voldoende balans zit in de bezuinigingen ATG. Dit onderzoek is gestart en zal de komende tijd verder uitgewerkt worden. De resultaten van dit onderzoek zullen worden meegenomen bij de behandeling van de voorjaarsnota De financiële ontwikkelingen zijn zodanig dat met het goed uitvoeren van de maatregelen ATG (deel 1) de doelstelling van de gezonde meerjarenbegroting wordt gerealiseerd. Uiteraard zal er altijd gekeken worden naar efficiencymogelijkheden en structurele effecten van uitgaven- en inkomstenpatronen, blijkend uit de jaarverslagen. Er is (mede daarom) onderzocht of er verdere maatregelen mogelijk zijn. Dit is het geval in die zin dat in de Voorjaarsnota enkele (positieve) structurele effecten uit het jaarverslag zijn opgenomen. Daarnaast is nog eens kritisch gekeken naar mogelijke verdere maatregelen binnen ATG (deel 2). Conclusie is dat er mogelijkheden zijn, echter alleen wanneer verdere ambitieverlaging en hiermee formatievermindering plaatsvindt (bijvoorbeeld bij openbare werken). Het college is hiervan geen voorstander gezien de forse risico s én de realisatie 9

11 van de bezuinigingsdoelstelling. Er wordt voorgesteld om voor nu geen verdere bezuinigingsmaatregelen op te nemen en alle mogelijke maatregelen op de plank te houden Ontwikkelingen 1. Indexering verbonden partijen Diverse verbonden partijen voeren een index door in hun begroting 2017 (bijvoorbeeld VRBZO en GGD). Met deze indexering hebben wij bij het ramen van de bijdragen in de meerjarenbegroting geen rekening gehouden. Wel is in de meerjarenbegroting jaarlijks een stelpost van ,= opgenomen om deze kostenstijgingen op te vangen. De indexering kan binnen deze stelpost opgevangen worden. 2. Salariskosten Als gevolg van de Cao stijging 2016 (3%) en de stijging van de pensioenpremie 2016 zijn de salariskosten 2016 structureel ,= hoger dan geraamd. Deze stijging werkt door naar Actualisatie verdeelsleutel en verhoging bijdrage Veiligheidsregio Brabant Zuidoost (VRBZO) De bijdrage aan de Veiligheidsregio wordt bepaald op basis van de ontvangsten in algemene uitkering gemeentefonds. In 2014 en 2015 is een herijking uitgevoerd van het clusteronderdeel Brandweer en Rampenbestrijding van het gemeentefonds. Na deze herijking ontvangt de gemeente Asten meer budget voor Brandweer en Rampenbestrijding. Dit voordeel is verwerkt in de begroting Naar aanleiding van de herijking is ook de bijdrage aan de Veiligheidsregio aangepast. De gemeente Asten ontvangt meer van het Rijk en moet nu ook meer afdragen (2,1% in plaats van 2% van het totaal) aan de Veiligheidsregio. In de meerjarenbegroting van de gemeente Asten is geen rekening gehouden met actualisatie van de verdeelsleutel. Het nadeel voor Asten bedraagt in ,= en voor 2018 en verder ,=. Daarnaast wordt de bijdrage aan de Veiligheidsregio verhoogd omdat de Veiligheidsregio minder Brede Doeluitkering Rampenbestrijding (BDuR) ontvangt. Het nadeel voor Asten is 4.936,= e onderhoudsronde gemeentefonds (herziening gemeentefonds) Omdat er grote herverdeeleffecten blijken uit een onderzoek van 2015, gaf het ministerie van Binnenlandse zaken opdracht tot een vervolgonderzoek. Het onderzoek moest antwoord geven op de vraag of verdere invoering van de nieuwe verdeelformule voor het cluster Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing (VHROSV) verantwoord is vanaf De afgelopen maanden heeft onderzoeksbureau Andersson Elffers Felix (AEF) een verdiepend onderzoek uitgevoerd. De AEF adviseert de voorgestelde verdeling in het eerste onderzoek uit 2015 volledig in te voeren en de komende jaren het subcluster (VHROSV) te monitoren. Daarnaast zouden de komende jaren gebruikt moeten worden om een meer fundamentele discussie te voeren over de verdeelsystematiek van het gemeentefonds. De gemeentefondsbeheerders willen een weloverwogen besluit nemen hoe om te gaan met de resultaten van het onderzoek, de ontvangen adviezen en de mogelijke herverdeeleffecten. Gezien de korte termijn na de ontvangen adviezen is het niet mogelijk gebleken om in de meicirculaire 2016 hierover uitsluitsel te geven. Het streven is voor de zomer hierover een besluit te nemen. 10

12 Wanneer de herverdeling onverminderd zou worden doorgevoerd zou het positief structureel effect op basis van grove berekeningen ongeveer ,= bedragen. Hierbij geldt zoals gebruikelijk dat de nadeel gemeenten er per jaar niet meer op achter uitgaan dan 15,= per inwoner. Daar staat tegenover dat gemeenten met voordelige effecten een percentage in moeten inleveren. In deze voorjaarsnota 2016 is nog geen rekening gehouden met een extra uitkering uit het gemeentefonds. Op het VNG congres is door de Peelgemeenten, Zeeuwse gemeenten en Achterhoekse gemeenten door middel van een motie opgeroepen om de herverdeling door te zetten. Gezien de onzekerheid wordt in deze voorjaarsnota (voorlopig) nog geen bedrag opgenomen. Verwacht wordt dat de financiële consequenties worden verwerkt in de septembercirculaire Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Activeren investering maatschappelijk nut Investeringen in openbare ruimte met een maatschappelijk nut zijn tot nu toe ten laste van de Reserve Eenmalige Bestedingen of de Reserve Centrumvisie gebracht. Door de vernieuwing van het BBV, zal het verplicht worden om investeringen met een maatschappelijk nut te activeren. Deze mogen dan niet meer in één keer als last worden genomen. Dit betekent dat afschrijving moet plaatsvinden over de gebruiksduur en dat reserves niet meer direct in mindering op de investering mogen worden gebracht. Investeringen in de openbare ruimte worden vanaf 2017 dus niet meer ten laste van de Reserve Eenmalige Bestedingen gebracht, maar de lasten voor rente en afschrijving worden structureel afgedekt in de begroting. Kredieten reconstructie Palmstaat en herinrichting Wilhelminastraat moeten (gedeeltelijk) worden geactiveerd. Dit brengt structurele lasten met zich mee. Reconstructie Palmstraat 2017 structurele lasten ,= Herinrichting Logtenstraat 2017 structurele lasten 2.800,= Herinrichting Wilhelminastraat Wilhelminastraat (van Kerkstraat - tot A. van Cuijkstraat) structurele lasten 2.600,= - Wilhelminastraat (van A. van Cuijkstraat - tot Heesakkerweg) structurele lasten 1.700,= Totaal structurele lasten: ,= Toerekening rente In de wijziging Besluit Begroting en Verantwoording is de rentetoerekening op belangrijke punten aangepast. Om de begroting en jaarrekening transparanter en eenvoudiger te maken en de vergelijking tussen gemeenten te verbeteren worden een aantal wijzigingen per 1 januari 2017 van kracht. De belangrijkste wijziging is dat rentevergoeding over het eigen vermogen maximaal het rentepercentage mag zijn dat is gebaseerd op het gemiddelde rentelasten over aangetrokken leningen. De gemeente Asten heeft geen externe leningen, het rentepercentage is derhalve 0%. Dit betekent dat geen rentekosten worden opgenomen in de begroting De gemeente Asten heeft tot nu de rente over de eigen financieringsmiddelen (reserves en voorzieningen) via de renteomslag toegerekend naar de exploitatie. Bovenstaande wijziging leidt tot budgettaire consequenties. 11

13 Op basis van grove berekening bedraagt het nadeel ,= en wordt veroorzaakt door de volgende effecten: 1. geen rentevergoeding vanuit het grondbedrijf ,= nadelig (conform Vennootschapsbelasting en BBV) 2. geen rentetoerekening naar riolering ,= nadelig 3. geen rentetoevoeging meer aan reserves ,= voordelig Totaal ,= nadelig De precieze consequenties worden inzichtelijk bij de begroting Toelichting 1. Voorheen werd 3,75% rentekosten over de boekwaarden van het grondbedrijf berekend. Deze rentekosten zijn een last voor de grondexploitaties en een baat voor de exploitatie. Na de wijziging komen er geen rentebaten GB meer ten gunste van de exploitatie. Dit betekent een nadeel voor de exploitatie ,=. Voor de resultaten GB betekent dat deze positief worden beïnvloed. Er zijn geen rentekosten meer (incidenteel voordeel - Reserve Eenmalige Bestedingen). 2. Voorheen werden rentekosten over de boekwaarden van riolering berekend. Deze rentekosten zijn een last voor riolering en een baat voor de exploitatie. Na de BBV wijziging komen er geen rentebaten riolering meer ten gunste van de exploitatie. Dit betekent een nadeel voor de exploitatie van ,=. Omdat riolering kostendekkend is, kunnen minder kosten meegenomen worden bij de berekening van de tarieven riolering. Er zijn immers minder kosten. Op dit moment is de begrote rioolheffing 2017 berekend inclusief rentekosten en dus te hoog. 3. Aan reserves werd rente toegevoegd om de reserves op voldoende niveau te houden. Nu er geen rente meer toegevoegd wordt aan reserves en voorziening betekent dit een voordeel voor de exploitatie. Dekking Optie 1: Nadeel van ,= meenemen in de voorjaarsnota. Tarief voor riolering gaat omlaag (voordeel voor burger). Optie 2: Consequenties riolering budgettair neutraal vertalen. Nadeel opbrengst riolering compenseren door verhoging OZB uitgaande van gelijkblijvende woonlastendruk. Dit betekent een stijging van de OZB met ongeveer 8,48%. Tarief voor riolering gaat omlaag met 37,=. Nadeel van ,= ( ,= -/ ,=) meenemen in de voorjaarsnota. Optie 3: Een mix tussen optie 1 en 2. Nadeel opbrengst riolering compenseren voor 50% compenseren door verhoging OZB. Tarief voor riolering gaat omlaag (voordeel voor burger). Stijging OZB met 4,2%. Nadeel van ,= ( ,= -/- 50% van ,=) meenemen in de voorjaarsnota. In tabel 6 is optie 2 verwerkt. Wanneer blijkt dat extra geld wordt ontvangen als gevolg van de 2 e onderhoudsronde gemeentefonds, kan dit (gedeeltelijk) ingezet worden om de woonlasten (OZB) te verlagen. 12

14 6. Areaal uitbreiding openbaar groen Vanaf 2018 is extra budget voor grondonderhoud nodig i.v.m. areaaluitbreiding Loverbosch Oost en Heusden Oost. De extra kosten bedragen 6.000,=. Deze extra kosten kunnen worden gedekt uit de stelpost van ,= voor kostenstijgingen. 7. Toeristenbelasting De afgelopen jaren is geconstateerd dat de opbrengsten uit de toeristenbelasting achterblijven bij de begroting. Redenen hiervoor zijn een daling in de afgelopen jaren van het aantal recreatieve toeristen en een daling van het aantal arbeidsmigranten die toeristenbelasting betalen. Vooral het aantal arbeidsmigranten is met een kwart afgenomen omdat zij verplicht worden als zij langer dan 3 maanden in Nederland zijn, zich te laten inschrijven. Op basis van het voorgaande de opbrengst toeristenbelasting structureel af te ramen met ,=. 8. Gebouwenbeheer Voor alle gemeentelijke gebouwen is een meerjarig onderhoudsprogramma beschikbaar. Op basis van het onderhoudsprogramma wordt rekening houdend met het bedrag dat in de voorziening zit een gemiddelde storting gedaan voor een periode van 10 jaar. Dit wordt jaarlijks geactualiseerd. Er komt een nieuw jaar bij en er valt een jaar af. Bij de berekening van de onderhoudsvoorziening wordt met ingang van 2016 uitgegaan van een onderhoudstermijn van 40 jaar in plaats van 10 jaar. De volledige onderhoudscyclus wordt hiermee in beeld gebracht. Fluctuaties in de benodigde storting komen hierdoor niet meer voor. Om de voorziening op niveau te brengen worden de stortingen in de voorzieningen de komende 5 jaar jaarlijks met ,= verhoogd. In de tussentijdse rapportage 2016 zijn de structurele consequenties voor 2016 meegenomen. Hier worden de consequenties voor 2017 en verder opgenomen. 9. Beheer sportvelden Ook voor velden wordt uitgegaan van een onderhoudstermijn van 25 jaar in plaats van 10 jaar. De storting moet hierdoor in totaal met ,= verhoogd worden. Dit gebeurt de komende 4 jaar stapsgewijs. 10. Vormbomen In de begroting 2015 is een bezuiniging op vormbomen doorgevoerd. In eerste instantie was het voorstel om alle vormbomen te kappen. Uiteindelijk is afgesproken dat de bomen in ieder geval voorlopig niet gekapt zouden worden en we even aan zouden kijken of en welke problemen er zouden ontstaan. Inmiddels ontstaan er al op diverse locaties problemen die tot verschillende klachten en meldingen hebben geleid. Het is mogelijk om de bezuiniging op vormbomen terug te draaien. Het snoeien zal na het bijwerken van de bomen weer in het beheer van de buitendienst worden opgenomen. De kosten zijn dan jaarlijks 2.500,= voor het huren van een hoogwerker en het afvoeren van het groenafval. 11. Onvoorzien structureel Voor onvoorziene structurele zaken wordt jaarlijks een bedrag geraamd van 0,15% van de omzet. Voor 2017 is hiervoor een bedrag van ,= begroot. Wanneer er in 2016 een restant op de post onvoorzien structureel is, wordt dit overgeheveld naar Na de tussentijdse rapportage voorjaar 2016 bedraagt de stand onvoorzien structureel ,=. Hiervan is al ,= als voordeel meegenomen bij de tussentijdse rapportage voorjaar 2016 (tabel 2 en tabel 4). Voorgesteld wordt om ,= als structureel voordeel mee te nemen bij de voorjaarsnota 2016 en het restant te reserveren voor structurele risico s in 2016 en verhoging van de post onvoorzien naar ,= conform de nieuwe financiële verordening. 13

15 12.Maatstaven algemene uitkering Op basis van de cijfers van de jaarrekening 2015 zijn een aantal maatstaven in de algemene uitkering bijgesteld. Het gaat hier vooral om de waarde van niet-woningen en het aantal bedrijfsvestigingen. Dit leidt tot een hogere uitkering gemeentefonds (voordeel ,=). 13. Meicirculaire De meicirculaire valt voornamelijk voor 2020 nadeliger omdat het Rijk minder uitgeeft, de daling van de algemene uitkering doet zich ook voor in de jaren na Er is een voordeel voor integratie-uitkering sociaal domein, er wordt meer ontvangen voor WMO, jeugdzorg en participatie. De toename van deze budgetten worden budgettair neutraal verwerkt, dit betekent dat de budgetten met hetzelfde bedrag worden verhoogd. Voor een nadere specificatie van de algemene uitkering zie Bijlage III Algemene uitkering en integratie-uitkering sociaal domein. Tabel 6 Meerjarenbegroting Omschrijving (-)= nadeel (+)= voordeel 1. Indexering verbonden partijen Salariskosten VRBZO Actualisatie verdeelsleutel VRBZO Verhoging bijdrage VRBZO e onderhoudsronde gemeentefonds p.m. p.m. p.m. p.m. 5. Vernieuwing BBV Activeren maatschappelijk nut Toerekening rente Areaaluitbreiding openbaar groen Toeristenbelasting Gebouwenbeheer Beheer sportvelden Vormbomen Post onvoorzien structureel Maatstaven algemene uitkering Meicirculaire Totaal Na verwerking van het totaal aan taakstellingen en ontwikkelingen ziet de meerjarenbegroting er als volgt uit: Tabel 7 Meerjarenbegroting Omschrijving (-)= nadeel (+)= voordeel Geactualiseerde meerjarenbegroting [tabel 4] Consequenties ontwikkelingen [tabel 6] Meerjarenbegroting inclusief taakstellingen en ontwikkelingen

16 2.3. Wat willen we nog graag? De begroting 2017 loopt meerjarig tot en met Voor die periode zijn nieuwe wensen, geïnventariseerd. Deze zijn in onderstaande tabel weergegeven samen met de heroverweging ATG. Voor een nadere onderbouwing van de nieuwe wensen voor 2017 wordt verwezen naar bijlage I: Geactualiseerde wensen Hier worden per nieuwe wens de 6-W vragen beantwoord. Tabel 8 Omschrijving (-)= nadeel (+)= voordeel Meerjarenbegroting Heroverweging ATG Geen preventieactiviteiten Asten Veilig en Alert Kermis budgettair neutraal maken RO Stedelijk: veegplannen 1x i.p.v x per jaar Leefbaarheid binnen lokaal sociaal netwerk Handhaving bestemmingsplannen Totaal ATG Nieuwe wensen Programma 1 uitbreiding Griffie-functie formatie I&A Programma 2 renovatie jeugdgebouw Heusden huisvesting statushouders Programma 4 Heesakkerweg (Beatrixlaan- Zuid Willemsvaart) aanpassing kruising Heesakkerweg Beatrixlaan parkeervoorziening Beatrixlaan - p.m. p.m. p.m. p.m. Ostaderstraat stijging bijdrage Brainport Development deelname aan een regionaal migranten informatiepunt capaciteit duurzaamheid duurzaamheidsbeleid Totaal nieuwe wensen Totaal heroverweging ATG en nieuwe wensen

17 Inclusief heroverweging ATG en nieuwe wensen, ziet de prognose van de meerjarenbegroting er als volgt uit. Tabel 9 Meerjarenbegroting Omschrijving (-)= nadeel (+)= voordeel Meerjarenbegroting [tabel 7] Consequenties heroverweging ATG en nieuwe wensen [tabel 8] Meerjarenbegroting incl. nieuwe wensen 2.4. Waar kunnen we bezuinigen? Op basis van de jaarrekening 2015 zijn een aantal bezuinigingen mogelijk: Bijdrage MRE In de begroting is een stelpost opgenomen voor bijdrage MRE. Dit bedrag is beschikbaar voor eventuele aanvullende over te dragen taken vanuit het oude SRE naar de gemeenten. Deze stelpost kan afgeraamd worden. Mogelijke bezuiniging ,=. Leerlingenvervoer Begroot budget is ,=, de werkelijke kosten 2015 zijn ,=. Voorgestelde bezuiniging ,= Tabel 10 Omschrijving (-)= nadeel (+)= voordeel Meerjarenbegroting Bezuinigingsmogelijkheden bijdrage MRE leerlingenvervoer Totaal bezuinigingsmogelijkheden

18 2.5. Conclusie structureel Na verwerking van de bezuinigingsmogelijkheden ziet de meerjarenbegroting er als volgt uit: Tabel 11 Meerjarenbegroting Omschrijving (-)= nadeel (+)= voordeel Meerjarenbegroting [tabel 9] Bezuinigingsmogelijkheden [tabel 10] Meerjarenbegroting voorjaarsnota Uitgangspunten begroting 2017 Voor het opstellen van de begroting 2017 dienen, naast de wettelijke voorschriften en de gemeentelijke verordeningen een aantal specifieke regels in acht genomen te worden. Variabelen waarmee gerekend wordt Bij de raming van de uitgaven moet rekening worden gehouden met een loon- en prijsstijging van 0%, tenzij een ander percentage contractueel is vastgelegd met een professionele organisatie en indien autonome kostenstijgingen zijn ontstaan door CAO verplichtingen voor professionele organisaties. Bij het ramen van de personeelskosten wordt voor 2017 gerekend met een salarisstijging van 1,4% ten opzichte van Bij de raming van de inkomsten moet rekening gehouden worden met een inflatiepercentage van 1,75%. Rekenrente algemene reserve en 0 % investeringen 1) Rekenrente beleggingen 2) 0 % Inflatiepercentage voor loon-en 0 % voor de uitgaven prijsstijging 3) 1,75 % voor de inkomsten 1) In het kader van de vernieuwing BBV wordt geadviseerd om geen rente toe te rekenen aan de algemene reserve en investeringen. 2) Op basis van rentestand voor 3 maanden deposito (Rentestanden partieel Schatkistbankieren). 3) Conform het geprognosticeerde indexcijfer voor overheidsconsumptie 2017, bijlage 1.3 Middelen en bestedingen 2017 van het Centraal Economisch Plan 2016, opgesteld door het CPB, is het indexpercentage 1,6%. In verband met de afronding op 0,25% wordt het percentage 1,75%. Voor onvoorzien incidenteel en onvoorzien structureel wordt een bedrag opgenomen van 0,15% van de omzet. Voor 2017 betekent dit voor beide posten onvoorzien een bedrag van =. De algemene reserve bedrag 5% van de omzet. Dit is ,=. De verwachte stand op is ,=. Voorlopig wordt deze stand gehandhaafd. Algemeen Bij het samenstellen van de ramingen wordt rekening gehouden met het uitgangspunt: begroting 2017 is hetzelfde als begroting 2016 t/m tussentijdse rapportage voorjaar 2016 die behandeld wordt in de raad van juli

19 Belastingen en tarieven De tarieven van de heffingen en belastingen worden bijgesteld met 1,75% voor gestegen loon- en prijsniveau behalve: De toeristenbelasting wordt in 2017 o.b.v. Scenario-ontwikkeling / Voorjaarsnota 2012 aangepast. Het tarief wordt 1,35 voor overige accommodaties en 2,10 voor hotelovernachtingen (beiden een stijging van 0,05 t.o.v. 2016). De tarieven voor de rioolheffing worden verhoogd met 6% per jaar voor de periode (conform gemeentelijk rioleringsplan raad ). De totale verhoging 2017 is 7,75% bestaande uit 6% o.b.v. het gemeentelijk rioleringsplan en 1,75% inflatie. De tarieven voor de afvalstoffenheffing hebben als uitgangspunt 100% kostendekkendheid. De stand van de voorziening afvalstoffenheffing is per 1 januari ,=. De geraamde uitname voor 2016 is ,=. Er wordt voorgesteld om voor 2017 te beschikken over 1/3 gedeelte van de voorziening. Dit is afgerond ,=. Wanneer er ,= uit de voorziening afval onttrokken kan worden, levert dit een voordeel op voor het vastrecht van ongeveer 5,=. Bij de begroting 2016 is er namelijk vanuit gegaan dat de voorziening in 2017 geen saldo meer zou hebben Lastendruk 2017 Hieronder is de lokale lastendruk per woonruimte berekend (OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing). Uitgangspunten lokale lastendruk 2017: - afvalstoffenheffing stijgt met 1,75% conform prijsstijging; - onroerende-zaakbelasting stijgt met 1,75% conform prijsstijging. - rioolheffing stijgt met 1,75% als gevolg van prijsstijging. Daarnaast wordt de heffing jaarlijks verhoogd met 6% voor de periode Dit is conform het rioleringsplan. De totale verhoging 2017 is 7,75%. De werkelijke gemiddelde WOZ waarde in 2015 is ,=. Het gemiddeld aantal ledigingen in 2015 is 12 (5 GFT en 7 restafval). Deze WOZ waarde en aantal ledigingen houden we ook voor de berekening van de lokale lastendruk 2017 aan. Ontwikkelingen: De rioolheffing mag maximaal kostendekkend zijn. Omdat de rentekosten dalen, daalt ook de rioolheffing. In de kolom begroting 2017 aangepast is het nadeel van de opbrengst rioolheffing gecompenseerd door verhoging van OZB zoals beschreven bij ontwikkelingen vernieuwing BBV. 18

20 Tabel 12 Lokale lastendruk Werkelijk 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 conform uitgangspunten Begroting 2017 aangepast Gebruiker Afvalstoffenheffing (variabel) 64,20 65,88 67,03 67,03 Afvalstoffenheffing (vast) 56,88 57,84 53,85 53,85 Totaal gebruiker 121,08 123,72 120,89 120,89 Eigenaar OZB 287,55 294,67 299,83 325,26 Rioolheffing 192,00 207,00 223,00 186,00 Totaal eigenaar 479,55 501,67 522,83 511,26 Totaal eigenaar en gebruiker 600,63 625,39 643,72 632,14 De lokale lastendruk 2017 is conform uitgangspunten 643,72. Dit is ten opzichte van 2016 een stijging van 18,33 of 2,9%. Wanneer de daling van de rioolheffing (daling tarief 37,=) wordt gecompenseerd door verhoging van de OZB (woningen en niet-woningen) met 8,48% stijgt de woonlastendruk met 1,08% ten opzichte van De woonlastendruk daalt hierdoor met 11,58 ten opzichte van de uitgangspunten. De woonlasten dalen omdat in de berekening is uitgegaan van een woning met een gemiddelde WOZ waarde. Wanneer blijkt dat extra geld wordt ontvangen als gevolg van de 2 e onderhoudsronde gemeentefonds, kan dit (gedeeltelijk) ingezet worden om de woonlasten (OZB) te verlagen. Bij het opmaken van de begroting 2017 worden diverse tarieven opnieuw berekend Risico s Er is een inschatting gemaakt van de consequenties van bestaand beleid. Hiervoor is een stelpost opgenomen van ,= per jaar. Hoe groot de omvang van de consequenties van bestaand beleid (inflatie, wijzigingen, ontwikkelingen) precies is, zal duidelijk worden bij het opstellen van de begroting De algemene uitkering schommelt veel. Dit maakt het moeilijk om een gedegen meerjarenraming van de algemene uitkering te maken. Openeinde regelingen / risicovol ramen. Bijvoorbeeld woningaanpassingen en leerlingenvervoer. Sociaal Domein: o Voor de ontwikkeling van de integratie-uitkering Sociaal Domein wordt verwezen naar bijlage III (Algemene uitkering en Sociaal Domein). Uit de meerjarige ontwikkeling blijkt dat de budgetten in de periode van 2017 tot 2020 dalen met ruimt ,=. Ook in 2016 heeft er al een forse korting plaatsgevonden op de integratie-uitkering Sociaal Domein. 19

21 o o Het proces naar en de inrichting van een bovenlokale uitvoeringsorganisatie op basis van de in gang gezette businesscases vergt eenmalige investeringen. Ook structureel is nog niet duidelijk hoeveel de uitvoeringskosten zullen zijn. De inrichting van het lokale steunpunt en de vorming van een integraal team inclusief consulenten voor maatwerkvoorzieningen Wmo, Jeugd en BMS vergt eenmalige investeringen. Tegenvallende economische ontwikkelingen. Bijvoorbeeld tegenvallende verkoop bouwgrond en lagere opbrengst leges. Bluswatervoorzieningen: Sinds 1 januari 2014 hanteert Brabant Water een nieuwe ontwerpnorm voor haar waterleidingnet. Dit heeft negatieve gevolgen voor de regionale bluswaterdekking, waarvoor compenserende maatregelen noodzakelijk zijn. Dit onderdeel van de bluswaterdekking is een gemeentelijke verantwoordelijkheid. Binnen het gehele verzorgingsgebied van Veiligheidsregio Brabant Zuidoost (VRBZO) is Brabant Water van oudsher de belangrijkste leverancier van bluswater. Gemeente huurt brandkranen van Brabant Water. Met de nieuwe Waterwet ligt de focus van Brabant Water op de kwaliteit van het drinkwater en is een nieuwe ontwerpnorm ingevoerd. Door deze ontwerpnorm zal in de toekomst, bij nieuwe plannen en saneringen, circa 60% van de brandkranen verdwijnen. In het buitengebied van Asten is al eerder aangegeven dat de bluswatervoorziening knelpunten oplevert. Niet alleen liggen brandkranen vaak op grotere afstanden, maar de hoeveelheid bluswater die geleverd kan worden is in de praktijk niet altijd toereikend. In het buitengebied bij Gezandebaan Kruisbaan zijn de afgelopen periode diverse lekkages geweest. Dit heeft Brabant Water doen besluiten om de waterleiding hier te saneren. Brabant Water heeft een netontwerp gemaakt volgens de nieuwe ontwerpnorm. Afdeling planvorming Peelland van de Veiligheidsregio heeft van Brabant Water een netontwerp ontvangen. Volgens deze nieuwe ontwerpnorm is er te weinig bluswater. Door Brabant Water, de gemeenten en VRBZO is beoordeeld welke knelpunten de nieuwe ontwerpnorm oplevert en hoe deze met oog voor ieders verantwoordelijkheden het beste kunnen worden opgelost. Op dit moment is nog onduidelijk wat de eventuele structurele en/of incidentele financiële consequenties zijn. Er zijn risico s bij de realisatie van de taakstellingen samenwerking Peel 6.1 / Peelgemeenten, samenvoeging werven Asten-Someren en verhoging uitvoeringskosten Werkbedrijf Atlant De Peel. Bij sommige projecten wordt een (groot) deel van de kosten ten laste van de Reserve riolering gebracht. Wanneer bij inspectie blijkt dat de riolering nog voldoende is, maar de weg toch vervangen moet worden, kunnen minder kosten ten lasten van de Reserve riolering worden gebracht. Hierdoor stijgen de structurele lasten (afschrijving) in de begroting. De financiële consequenties van alle nieuwe investeringen (vanaf 2017) met maatschappelijk nut in de openbare ruimte zijn in deze voorjaarsnota verwerkt. De financiële consequenties van investeringen die gepland zijn in 2016, maar uiteindelijk in 2017 of later worden uitgevoerd zijn nog niet meegenomen. Dit kan een nadelig structureel effect hebben. 20

22 2. Voorjaarsnota 2016: Incidenteel 3.1. Hoe staan we ervoor? Begroting 2016 Basis voor de voorjaarsnota is de prognose stand van de Reserve Eenmalige Bestedingen conform de begroting eind Tabel 13 Omschrijving (-)= nadeel (+)= voordeel Saldo Reserve Eenmalige Bestedingen Reserve Eenmalige Bestedingen Eind 2016 Eind 2017 Eind 2018 Eind Raadsbesluiten, jaarrekening 2015 en tussentijdse rapportage voorjaar 2016 Tussen het moment dat de begroting 2016 is vastgesteld (november 2015) en nu (mei 2016) zijn er diverse ontwikkelingen geweest. Deze ontwikkelingen en financiële consequenties zijn via afzonderlijke raadsbesluiten verwerkt, in de jaarrekening verwerkt of opgenomen in de tussentijdse rapportage voorjaar Het betreft: - Hogere rentetoevoeging in 2015 dan begroot ,= voordeel - Resultaat grondbedrijf Loverbosch fase 1A is naar beneden bijgesteld ,= nadeel - Het resultaat 2015 is positief, daarom wordt de onttrekking uit de tussentijdse rapportage 2015 najaar teruggestort ,= voordeel - Resultaat jaarrekening ,= voordeel Consequenties voor reserve ,= voordeel Wanneer deze mutaties zijn vertaald in de reserve eenmalige bestedingen is de actuele stand van de reserve eenmalige bestedingen als volgt: Tabel 14 Reserve Eenmalige Meerjarenbegroting Bestedingen Eind 2016 Eind 2017 Eind 2018 Eind 2019 Saldo voorjaarsnota

23 3.2. Wat komt er op ons af? Ontwikkelingen Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Er wordt geen rente meer toegevoegd aan de Reserve Eenmalige Bestedingen. Investeringen in openbare ruimte met een maatschappelijk nut zijn tot nu toe ten laste van de Reserve Eenmalige Bestedingen gebracht. Door de vernieuwing van het BBV, zal het verplicht worden om investeringen met een maatschappelijk nut te activeren. Deze mogen dan niet meer in één keer als last mogen worden genomen. Dit betekent dat afschrijving moet plaatsvinden over de gebruiksduur en dat reserves niet meer direct in mindering op de investering mogen worden gebracht. Investeringen in de openbare ruimte worden vanaf 2017 dus niet meer ten laste van de Reserve Eenmalige Bestedingen gebracht, maar de lasten voor rente en afschrijving worden structureel afgedekt in de begroting. Kredieten reconstructie Palmstaat en herinrichting Wilhelminastraat moeten worden geactiveerd (structurele lasten). Dit betekent een voordeel voor de Reserve Eenmalige Bestedingen. Het krediet voor de Logtenstraat werd gedekt uit de Reserve Centrumvisie. De structurele lasten zijn meegenomen in tabel 6. Dit betekent een voordeel voor de Reserve Centrumvisie van ,=. Het restant van de Reserve Centrumvisie is hierna ,= Tabel 15 Omschrijving - = nadeel op REB + = voordeel op REB geen rentetoevoeging meer aan de Reserve Eenmalige Bestedingen reconstructie Palmstraat e.o herinrichting Wilhelminastraat -Wilhelminastraat(van Kerkstraat - tot A. van Cuijkstraat) -Wilhelminastraat(van A. van Cuijkstraat - tot Heesakkerweg) Totaal ontwikkelingen

24 3.3. Wat willen we nog graag? De begroting 2017 loopt meerjarig tot en met Voor die periode zijn nieuwe wensen en wijzigingen op bestaande wensen geïnventariseerd. Deze zijn in onderstaande tabel samenvattend weergegeven. In onderstaande tabel zijn de consequenties voor de Reserve Eenmalige Bestedingen (REB) opgenomen. Het betreft dus alleen wijzigingen in de REB ten opzichte van de begroting Voor een nadere onderbouwing van de nieuwe wensen wordt verwezen naar bijlage I: Geactualiseerde wensen Tabel 16 Omschrijving - = nadeel op REB + = voordeel op REB Reserve Eenmalige Bestedingen Nieuwe wensen Programma 1 verbeterlijnen bedrijfplan doorontwikkeling Zaakgericht werken Programma 2 vervolg Cultuurplein Asten-Someren periode huisvesting statushouders vervanging natuurgrasveld NWC door kunstgrasveld en vervanging huidig kunstgrasveld privatisering HCAS en Klimop Programma 3 projectleider integrale aanpak georganiseerde ondermijnende criminaliteit Peelland p.m p.m Programma 4 oplossen knelpunt/geuroverlast p.m. Antoniusstraat 45 Heusden deelname aan een regionaal migranten informatiepunt implementatie nieuwe Omgevingswet Totaal nieuwe wensen Waar kunnen we bezuinigen? Er zijn geen bezuinigingen op de Reserve Eenmalige Bestedingen. Indien gewenst kan bezuinigd worden binnen bestaande wensen. Voor een nadere onderbouwing van de Reserve Eenmalige wordt verwezen naar bijlage II: Reserve Eenmalige Bestedingen. 23

25 3.5. Conclusie incidenteel Inclusief bovenstaande consequenties ziet de prognose van de Reserve Eenmalige Bestedingen er meerjarig als volgt uit. Tabel 17 Reserve Eenmalige Bestedingen Omschrijving (-)= nadeel Eind 2017 Eind 2018 Eind 2019 Eind 2020 (+)= voordeel Saldo voorjaarsnota 2016 [tabel 14] Ontwikkelingen [tabel 15] Doorwerking mutaties ontwikkelingen voorgaande jaren in stand van de reserve * Nieuwe wensen [tabel 16] Doorwerking mutaties nieuwe wensen voorgaande jaren in stand van de reserve * Meerjarenbegroting Voorjaarsnota * In de beginstand van bijvoorbeeld de kolom Eind 2018 van ,= is het bedrag van ontwikkelingen 2017 ( ,=) nog niet verwerkt, deze dient daarom nog gecorrigeerd te worden. Dit werkt door naar alle jaren. Omdat de stand van de reserve eenmalige bestedingen positief is, is er geen noodzaak tot aanvulling van deze reserve. De reserve kan als buffer nodig zijn om de risico s af te dekken. Voor een nadere onderbouwing van de Reserve Eenmalige wordt verwezen naar bijlage II: Reserve Eenmalige Bestedingen Risico s Uren ten laste van kredieten De salariskosten van 2 fte worden incidenteel gedekt uit de kredieten. Wanneer er minder investeringen zijn zullen deze kosten op een andere manier afgedekt moeten worden. Resultaten Grondbedrijf Wanneer resultaten uit het grondbedrijf lager uitvallen of pas later worden gerealiseerd heeft dit consequenties voor de Reserve Eenmalige Bestedingen. 24

Meerjarenbegroting Gemeentefinanciën Bloemendaal

Meerjarenbegroting Gemeentefinanciën Bloemendaal Meerjarenbegroting 2019-2022 1 Belangrijke data: 25 september 2018 vastgesteld in college 11 oktober 2018 informatiebijeenkomst (beeldvormend - technisch) 16, 17 en 18 oktober 2018 commissiebehandeling

Nadere informatie

Samenvatting Voorjaarsnota - decembercirculaire

Samenvatting Voorjaarsnota - decembercirculaire Memo meicirculaire 2016 De laatste bijstelling van de algemene uitkering heeft plaatsgevonden in de Voorjaarsnota 2016 op basis van de decembercirculaire 2015 en de meest actuele gegevens eenheden verdeelmaatstaven

Nadere informatie

Financiële kadernota Samen kom je verder! Gemeente Leiderdorp

Financiële kadernota Samen kom je verder! Gemeente Leiderdorp Financiële kadernota 2017-2020 Samen kom je verder! Gemeente Leiderdorp Algemene Dekkingsmiddelen Algemene dekkingsmiddelen Nr. Onderwerp i/s 2017 2018 2019 2020 401 Minder opbrengst precario S 40.000

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL BIJ ZAAKNUMMER:

RAADSVOORSTEL BIJ ZAAKNUMMER: RAADSVOORSTEL BIJ ZAAKNUMMER: 2017035312 Onderwerp: Begroting 2018-1- Bijlage(n): Vergadering van: 7 november 2017 Agendanummer: p.h.: 17.11.04 JvB de raad van de gemeente Asten Samenvatting Hierbij treft

Nadere informatie

M E M O. VAN : College van B&W namens deze Team Financieel Beleid & Advies

M E M O. VAN : College van B&W namens deze Team Financieel Beleid & Advies M E M O AAN : Gemeenteraad Asten VAN : College van B&W namens deze Team Financieel Beleid & Advies DATUM : 9 juni 2017 BETREFT : Aanpassing jaarverslag Beste raadsleden, Bij de technische toelichting van

Nadere informatie

: Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007

: Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007 Nummer Onderwerp : B-2.14.2006 : Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007 Korte inhoud : Voor de voorjaarsnota moet de begrote algemene uitkering worden verhoogd met 144.637 en de

Nadere informatie

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Financiële beschouwing begroting 2016 en meerjarenraming 3. III Kaders begroting

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Financiële beschouwing begroting 2016 en meerjarenraming 3. III Kaders begroting Perspectiefnota 2016 Inhoudsopgave blz. I Inleiding 3 II Financiële beschouwing begroting 2016 en meerjarenraming 3 III Kaders begroting 2016 4 Bijlagen: begrotingscirculaire 2016-2019 provincie Groningen

Nadere informatie

Raadsvoorstel agendapunt

Raadsvoorstel agendapunt Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 489473 Datum : 10 oktober 2017 Programma : Alle Blad : 1 van 6 Commissie : Bestuur Portefeuillehouder: mr. P.J.M. van Domburg

Nadere informatie

Notitie Financieel Kader 2016-2019. Schiermonnikoog

Notitie Financieel Kader 2016-2019. Schiermonnikoog Notitie Financieel Kader 2016-2019 Schiermonnikoog Voorwoord Hierbij leggen wij de laatste Notitie Financieel Kader uit deze collegeperiode aan u voor. Het meerjarenbeeld blijft is positief in alle jaarschijven

Nadere informatie

Bestuurswisseling Financiën

Bestuurswisseling Financiën Bestuurswisseling 2018 Financiën Agenda 1. Budgettair beeld Huidige begroting 2. Budgettair beeld Structurele ruimte Ontwikkelingen Algemene uitkering Rentekosten grondbedrijf Tarievenbeleid 3. Budgettair

Nadere informatie

De netto verschillen tussen de meicirculaire 2016 en de decembercirculaire 2015 zijn als volgt:

De netto verschillen tussen de meicirculaire 2016 en de decembercirculaire 2015 zijn als volgt: R A A D S I N F O R M A T I E B R I E F De leden van de raad Postbus 200 2920 AE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL Datum: 16-6-2016 Zaaknummer: ZK16003379 Afdeling: Financiën en Control Contactpersoon: J.M.T. Koren

Nadere informatie

Raadsinformatiebrief llllllllllllllll llll! llllllllllllllllllll illllillllillllllii

Raadsinformatiebrief llllllllllllllll llll! llllllllllllllllllll illllillllillllllii eeme ^Echt-Susteren Raadsinformatiebrief llllllllllllllll llll! llllllllllllllllllll illllillllillllllii Kenmerk Z19/010306 / D - 18943 Datum B&W-vergadering Portefeuillehouder(s) G.H.C. Frische Onderwerp

Nadere informatie

Onderwerp: Verordeningen gemeentelijke belastingen 2018

Onderwerp: Verordeningen gemeentelijke belastingen 2018 Vergadering gemeenteraad d.d. 30 november 2017 Agenda nummer 7 Portefeuillehouder: wethouder de heer J.H. Menninga Onderwerp: Verordeningen gemeentelijke belastingen 2018 Korte inhoud: Jaarlijks worden

Nadere informatie

Gemeente Langedijk Kaderbrief Kaderbrief 2018

Gemeente Langedijk Kaderbrief Kaderbrief 2018 Kaderbrief 2018 Vastgesteld door het college van B&W van Langedijk op 21 maart 2017 1 Inhoudsopgave 1. Algemeen... 3 2. Uitgangspunten en begrotingsrichtlijnen... 3 2.1 Prijsstijgingen... 3 2.2 Loonstijgingen...

Nadere informatie

UITGANGSPUNTEN voor de Programmabegroting

UITGANGSPUNTEN voor de Programmabegroting UITGANGSPUNTEN voor de Programmabegroting 2016-2019 1 Inleiding Voor de begroting 2016 worden in deze notitie de beleidskaders en uitgangspunten genoemd. 1. De gemeente streeft naar een materieel sluitende

Nadere informatie

Bijlage 1: Financieel overzicht voorjaarsnota 2011

Bijlage 1: Financieel overzicht voorjaarsnota 2011 Bijlage 1: Financieel overzicht voorjaarsnota 211 Financieel overzicht Saldo begroting 211 inclusief dekkingsplan 44.322-72.625-97.5-455.57-455.57 Decembercirculaire -97.938-75.789 158.92-111.618 Meerjarenraming

Nadere informatie

Doorkiesnummer : (0495) 575 521 Agendapunt: 8 ONDERWERP

Doorkiesnummer : (0495) 575 521 Agendapunt: 8 ONDERWERP Wijnen, Peter FIN S3 RAD: RAD131106 2013-11-06T00:00:00+01:00 BW: BW131001 voorstel gemeenteraad Vergadering van de gemeenteraad van 6 november 2013 Portefeuillehouder : J.M. Cardinaal Behandelend ambtenaar

Nadere informatie

Tussentijdse rapportage Najaar 2014

Tussentijdse rapportage Najaar 2014 Tussentijdse rapportage Najaar 2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding...5 2. Beleids- en andere afwijkingen...6 3. Begrotingsafwijkingen & financiële positie...9 4. Bijstelling begrotingen grondexploitaties...12

Nadere informatie

Algemene uitkering Beginstand algemene uitkering

Algemene uitkering Beginstand algemene uitkering R A A D S I N F O R M A T I E B R I E F De leden van de raad Postbus 200 2920 AE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL Datum: 1-12-2016 Zaaknummer: ZK16006137 Afdeling: Financiën en Control Contactpersoon: J.M.T. Koren

Nadere informatie

Financieel beeld van de gemeente Naarden, Muiden, Bussum September 2014

Financieel beeld van de gemeente Naarden, Muiden, Bussum September 2014 Financieel beeld van de gemeente Naarden, Muiden, Bussum September 2014 Inleiding In de fusieraad van 30 juni 2014 is gesproken over een consolidatie van de drie begrotingen en om inzicht te krijgen in

Nadere informatie

Onderwerp : Verwerking septembercirculaire 2014 in de begroting, als 1 e begrotingswijziging op de programmabegroting 2015

Onderwerp : Verwerking septembercirculaire 2014 in de begroting, als 1 e begrotingswijziging op de programmabegroting 2015 Raadsvoorstel *Z0150D438FB* Aan de raad Documentnummer : INT-14-14335 Afdeling : Bedrijfsvoering Onderwerp : Verwerking septembercirculaire 2014 in de begroting, als 1 e begrotingswijziging op de programmabegroting

Nadere informatie

datum voor Afdeling/cluster 23 juni 2015 Leden van de Raad Bedrijfsvoering

datum voor Afdeling/cluster 23 juni 2015 Leden van de Raad Bedrijfsvoering Memo datum voor Afdeling/cluster 23 juni 2015 Leden van de Raad Bedrijfsvoering behandeld door bijlage(n) A. ter Beest 1 Onderwerp Effecten meicirculaire 2015 i.r.t. de Voorjaarsnota 2015 Geachte leden

Nadere informatie

Raadsbesluit. Heemstede. Raadsvergadering: 8 en 9 november ONDERWERP Eerste begrotingswijziging 2019

Raadsbesluit. Heemstede. Raadsvergadering: 8 en 9 november ONDERWERP Eerste begrotingswijziging 2019 ONDERWERP Eerste begrotingswijziging 2019 SAMENVATTING In dit voorstel zijn de financiële effecten opgenomen van: 1. de septembercirculaire 2018/Miljoenennota (hogere verbrandingsbelasting), 2. de structurele

Nadere informatie

Financiële ontwikkelingen na gereedkomen primitieve begroting

Financiële ontwikkelingen na gereedkomen primitieve begroting Financiële ontwikkelingen na gereedkomen primitieve begroting Inleiding In de raadsvergadering van 3 december 2014 is een nieuwe Planning & Control Cyclus vastgesteld. Met deze vaststelling zijn de 1 e

Nadere informatie

UITWERKING MEICIRCULAIRE bijlage -

UITWERKING MEICIRCULAIRE bijlage - UITWERKING MEICIRCULAIRE 2017 - bijlage - Het gemeentefonds is een fonds op de Rijksbegroting waaruit de gemeenten jaarlijks gelden ontvangen om van gemeente verwachte taken uit te voeren. Het gaat hierbij

Nadere informatie

Inleiding Op 31 mei 2016 is de meicirculaire verschenen, in dit advies worden de gevolgen voor de gemeente Krimpen toegelicht.

Inleiding Op 31 mei 2016 is de meicirculaire verschenen, in dit advies worden de gevolgen voor de gemeente Krimpen toegelicht. COLLEGEVOORSTEL Onderwerp Meicirculaire 2016 Te besluiten om 1. Kennis te nemen van de effecten van de meicirculaire 2016 2. De financiële gevolgen voor 2016-2020 te verwerken via de begrotingswijziging

Nadere informatie

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Kaders begroting III Financiële beschouwing begroting 2014 en meerjarenraming 4

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Kaders begroting III Financiële beschouwing begroting 2014 en meerjarenraming 4 Perspectiefnota 2014 Inhoudsopgave blz. I Inleiding 3 II Kaders begroting 2014 3 III Financiële beschouwing begroting 2014 en meerjarenraming 4 Bijlagen: begrotingscirculaire 2014-2017 provincie Groningen

Nadere informatie

De raden van alle gemeenten in de provincie Limburg

De raden van alle gemeenten in de provincie Limburg De raden van alle gemeenten in de provincie Limburg Cluster FIN Behandeld J.G.G.M. Janssen Ons kenmerk Telefoon +31 43 389 72 38 Uw kenmerk Maastricht 20 maart 2018 Bijlage(n) Verzonden Onderwerp Aandachtspunten

Nadere informatie

Kaders Financieel gezond Brummen

Kaders Financieel gezond Brummen Kaders Financieel gezond Brummen 1. Inleiding Naar aanleiding van de vaststelling van de Programmabegroting 2019-2022 en de aanbevelingen die de provincie heeft gedaan in haar besluit financieel toezicht

Nadere informatie

FINANCIEEL PERSPECTIEF KADERNOTA

FINANCIEEL PERSPECTIEF KADERNOTA FINANCIEEL PERSPECTIEF KADERNOTA 2019-2022 BIJLAGE BIJ DE KADERNOTA 2019-2022 1 Inhoudsopgave COALITIEAKKOORD... 3 MAARTCIRCULAIRE EN MEICIRCULAIRE 2018... 4 INTERNE REKENRENTE... 4 LOON-/PRIJSBIJSTELLING...

Nadere informatie

Een aantal financiële ontwikkelingen zijn aanleidingen de begrotingcijfers 2015 bij te stellen.

Een aantal financiële ontwikkelingen zijn aanleidingen de begrotingcijfers 2015 bij te stellen. Raadsvoorstel Agenda nr. 10 Onderwerp: Vaststellen wijziging begroting 2015 Soort: Besluitvormend Opsteller: J.H.M. Sonnemans Portefeuillehouder: W.L.G. Hanssen Zaaknummer: SOM/2015/020833 Documentnummer:

Nadere informatie

Omschrijving

Omschrijving Bijlage Overzicht financiële gevolgen Omschrijving 2012 2013 2014 2015 2016 Programma 1 Ruimtelijke Ontwikkeling Vergunningen Volkshuisvesting -50.000 laat een totaal voordeel zien van voor 2012 zien van

Nadere informatie

Zaaknummer : Raadsvergadering : Agendapunt : Commissie :

Zaaknummer : Raadsvergadering : Agendapunt : Commissie : Zaaknummer : 94335 Raadsvergadering : Agendapunt : Commissie : Onderwerp : Begroting 2015 Collegevergadering : Agendapunt : Portefeuillehouder : Wethouder J.B. Boer Meer informatie bij : Eric Gussekloo

Nadere informatie

Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7. Doetinchem, 22 mei 2013. Bijstellen begroting rentekosten met ingang van begrotingsjaar 2014

Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7. Doetinchem, 22 mei 2013. Bijstellen begroting rentekosten met ingang van begrotingsjaar 2014 Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7 Bijstellen begroting rentekosten met ingang van begrotingsjaar 2014 Voorstel: 1. Met ingang van de programmabegroting 2014-2017 een bijstelling doorvoeren van de wijze van

Nadere informatie

Begroting Aanbieding Gemeenteraad 26 september 2014

Begroting Aanbieding Gemeenteraad 26 september 2014 Begroting 2015 Aanbieding Gemeenteraad 26 september 2014 Helmond is een ondernemende stad een volwaardige speler binnen toptechnologieregio Brainport centrumstad van de Peel Deze positie is en blijft het

Nadere informatie

OXT.?W III III MUI MUI INI II 13.017609. Advies B&W. Beslissing. Bespreken. Burgemeester Gelok. Registratienummer

OXT.?W III III MUI MUI INI II 13.017609. Advies B&W. Beslissing. Bespreken. Burgemeester Gelok. Registratienummer Advies B&W B&W Registratienummer 2 2 OXT.?W Beslissing Burgemeester Gelok Raadsinformatiebijeenkomst 7 november 203 Secretaris Van den Berge Gemeenteraadsbijeenkomst n.v.t. Wethouder Schenk T Bespreken

Nadere informatie

Raadsinformatiebrief 73

Raadsinformatiebrief 73 Aan de leden van de gemeenteraad. Raadsinformatiebrief 73 Helmond, 10 oktober 2017 Zaaknummer: Telefoon.: 0492-587117 Onderwerp: Septembercirculaire 2017 Uw kenmerk: Uw brief d.d.: Onlangs is de Programmabegroting

Nadere informatie

Datum Agendapunt Documentnummer. 20 september 2016 R10S005/z

Datum Agendapunt Documentnummer. 20 september 2016 R10S005/z Datum Agendapunt Documentnummer R10S005/z160036313 Onderwerp Programmabegroting 2017-2020 Raadsvoorstel Zeewolde Beoogd effect Realisatie van vastgestelde programma s en taken op basis van een sluitend

Nadere informatie

Financiële positie. Financieel perspectief. Financiële uitgangspositie

Financiële positie. Financieel perspectief. Financiële uitgangspositie Financieel perspectief Financiële positie Financiële uitgangspositie De ambities die we voor de komende periode hebben zijn op dit moment groter dan de financiële mogelijkheden die daarvoor beschikbaar

Nadere informatie

BIEO Begroting in één oogopslag

BIEO Begroting in één oogopslag BIEO 2017 Begroting in één oogopslag INLEIDING Voor u ligt de begroting in één oogopslag (BIEO) 2017 van de gemeente Wierden. Naast het begrotingsjaar 2017 wordt er aandacht geschonken aan de ontwikkeling

Nadere informatie

303077/ november 2017

303077/ november 2017 Agendapunt commissie: steller telefoonnummer email S. Nieuwenburg 040-2083580 stefannieuwenburg@a2samen werking.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering 303077/ 306663 2 november 2017 Portefeuillehouder

Nadere informatie

Raadsvoorstel. 1. Samenvatting. 2. Voorstel. 3. Inleiding. 3.1 Aanleiding, achtergrond. Agenda nr. 4

Raadsvoorstel. 1. Samenvatting. 2. Voorstel. 3. Inleiding. 3.1 Aanleiding, achtergrond. Agenda nr. 4 Raadsvoorstel Agenda nr. 4 Onderwerp: Instemmen met het vormen van een bestemmingsreserve voor de 3 transities (Wmo,Jeugd en Participatiewet) Soort: Besluitvormend Opsteller: M.J.A. Lammers Portefeuillehouder:

Nadere informatie

Raadsinformatiebrief 81

Raadsinformatiebrief 81 Aan de leden van de gemeenteraad. Raadsinformatiebrief 81 Financiën Helmond, 21 oktober 2016 Zaaknummer: 1223942 Telefoon.: 0492-587117 Onderwerp: Septembercirculaire 2016 Uw kenmerk: Uw brief d.d.: Onlangs

Nadere informatie

Begroting Bedragen x 1.000,00

Begroting Bedragen x 1.000,00 Begroting 2014 2014 2011 Huidig beleid uitgaven -47.546-51.187 Huidig beleid inkomsten 48.107 50.206 Mutaties reserves -1.657-506 Begrotingstekort huidig beleid -1.096-1.487 Nieuw beleid -443-1.712 Dekkingsvoorstel

Nadere informatie

Bijlage 1 bij de raadsmededeling meicirculaire 2017 gemeentefonds

Bijlage 1 bij de raadsmededeling meicirculaire 2017 gemeentefonds Bijlage 1 bij de raadsmededeling meicirculaire 2017 gemeentefonds 1. Toelichting op de ontwikkeling van de algemene uitkering 1. Accres Het accres is het bedrag waarmee de algemene uitkering uit het gemeentefonds

Nadere informatie

en te betrekken bij de verdere uitwerking. Wij dienen hiervoor een motie in.

en te betrekken bij de verdere uitwerking. Wij dienen hiervoor een motie in. 8 november 2016 Voorzitter, Onze algemene beschouwingen begroting 2016 kreeg de titel mee Samen op weg en ontdekken, in onzekere tijden. Om onze huidige actuele situatie te kenmerken grijp ik terug op

Nadere informatie

Naam en telefoon. Coen van den Hout (9300) Afdeling. Portefeuillehouder

Naam en telefoon. Coen van den Hout (9300) Afdeling. Portefeuillehouder Onderwerp Invoering nieuwe voorschriften Besluit Begroting & Verantwoording (BBV). Datum 25 mei 2016 Naam en telefoon Coen van den Hout (9300) Afdeling F&C Portefeuillehouder Frank den Brok Waarover wil

Nadere informatie

1. Kennis te nemen van de maart- en meicirculaire en de (financiële) gevolgen daarvan

1. Kennis te nemen van de maart- en meicirculaire en de (financiële) gevolgen daarvan COLLEGEVOORSTEL Onderwerp Maart- en meicirculaire 2018 gemeentefonds Te besluiten om 1. Kennis te nemen van de maart- en meicirculaire en de (financiële) gevolgen daarvan Inleiding De maartcirculaire is

Nadere informatie

Uw brief van: Ons kenmerk: Bijlage(n): 1 Doorkiesnummer: adres: Datum: 19 juni 2017

Uw brief van: Ons kenmerk: Bijlage(n): 1 Doorkiesnummer: adres: Datum: 19 juni 2017 Raadsinformatiebrief De gemeenteraad van Albrandswaard Uw brief van: Ons kenmerk: 1237338 Uw kenmerk: Contact: C. Kolf Bijlage(n): 1 Doorkiesnummer: 0180-451286 E-mailadres: k.kolf@bar-organisatie.nl Datum:

Nadere informatie

Richtlijnen begroting

Richtlijnen begroting Richtlijnen begroting 2019-2023 1 maart 2018 Concerncontrol Inhoudsopgave 1. Uitgangspunten 2019-2023 3 1.1 Kaders 3 1.2 Indexatie 3 1.3 Overige kengetallen en parameters 5 1.4 Formatie en loonsom 5 1.5

Nadere informatie

: 12 december : wethouder B. Bonnema

: 12 december : wethouder B. Bonnema R16.00048 E bprrv Littenseradiel : 12 december 2016 : Gemeentelijke belastingen, heffingen en tarieven : wethouder B. Bonnema : De raad besluit : 1. de belastingen, de heffingen en de tarieven overeenkomstig

Nadere informatie

Ontwikkelingen, Prestaties (wat gaan we doen) en financiële consequenties per product

Ontwikkelingen, Prestaties (wat gaan we doen) en financiële consequenties per product Programma 11 Overzicht algemene dekkingsmiddelen Burgemeester W.J.F.M. van Beek Ontwikkelingen, Prestaties (wat gaan we doen) en financiële consequenties per product Product 11.01 Beleggingen en Treasury

Nadere informatie

Aan de raad van de gemeente Lingewaard

Aan de raad van de gemeente Lingewaard Aan de raad van de gemeente Lingewaard Onderwerp Portefeuillehouder Gevolgen septembercirculaire 2018 voor de gemeente Lingewaard H.W.M. Witjes Beslispunten Kennis te nemen van de gevolgen van de septembercirculaire

Nadere informatie

Gemeente Langedijk. 2e Kwartaalrapportage Verzonden aan de raad 23 juli e Kwartaalrapportage Gemeente Langedijk - 1 -

Gemeente Langedijk. 2e Kwartaalrapportage Verzonden aan de raad 23 juli e Kwartaalrapportage Gemeente Langedijk - 1 - Gemeente Langedijk 2e Kwartaalrapportage 2014 Verzonden aan de raad 23 juli 2014. - 1 - - 2 - Inleiding Hierbij ontvangt u de 2 e Kwartaalrapportage 2014. In de nu voorliggende kwartaalrapportage wordt

Nadere informatie

2e Kwartaalrapportage 2015

2e Kwartaalrapportage 2015 2e Kwartaalrapportage 2015 Verzonden aan de Raad 29 juli 2015 Gemeente Langedijk Inleiding Hierbij ontvangt u de 2 e Kwartaalrapportage 2015. In deze kwartaalrapportage wordt u geïnformeerd over financiële

Nadere informatie

5.1.2 Woonlasten (lokale lastendruk)

5.1.2 Woonlasten (lokale lastendruk) 5.1.2 Woonlasten (lokale lastendruk) Tot de woonlasten worden gerekend de OZB, rioolrechten en afvalstoffenheffing. De woonlasten vormen het grootste deel van de opbrengst uit de gemeentelijke heffingen

Nadere informatie

Programmabegroting

Programmabegroting Programmabegroting 2017-2020 Technische toelichting Planning en Control 3 oktober 2016 Structuur begroting Delft 4 hoofdstukken + Raad + Algemene dekkingsmiddelen + overhead* 12 doelstellingen (programma

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1 Inleiding... 5

Inhoudsopgave. 1 Inleiding... 5 Kadernota 2015 Inhoudsopgave 1 Inleiding.... 5 2 Financieel perspectief 2015-2018... 6 2.1 Inleiding... 6 2.2 Algemene uitgangspunten voor de begroting.... 6 2.3 Meerjarig perspectief, bestaand beleid....

Nadere informatie

Kadernota Afdeling bedrijfsvoering Team financiën Ad Schoenmakers

Kadernota Afdeling bedrijfsvoering Team financiën Ad Schoenmakers Kadernota 2014 Afdeling bedrijfsvoering Team financiën Ad Schoenmakers Versie 1.1 van 29 mei 2013 2 Inhoudsopgave: Blz. 1. Algemeen 4 1.1 Inleiding 4 1.2 Opbouw begroting 4 1.3 Proces opstellen begroting

Nadere informatie

IBML Financieel technische vragen begroting 2017

IBML Financieel technische vragen begroting 2017 IBML Financieel technische vragen begroting 2017 Pag. 3 Herprioritering van groot onderhoud levert op korte termijn niet voldoende investeringsruimte op. Vraag 1: Welk bedrag is wel op korte termijn beschikbaar?

Nadere informatie

INFORMATIEFORMULIER TEN BEHOEVE VAN BEGROTINGSBEOORDELING. Begroting 2010 GEMEENTE

INFORMATIEFORMULIER TEN BEHOEVE VAN BEGROTINGSBEOORDELING. Begroting 2010 GEMEENTE INFORMATIEFORMULIER TEN BEHOEVE VAN BEGROTINGSBEOORDELING Begroting 2010 GEMEENTE 0 ALGEMEEN Gaarne alle informatievragen invullen of doorhalen wat niet van toepassing is. Een volledig ingevuld formulier

Nadere informatie

Voorts geven wij ook inzicht in de voorlopige financiële consequenties van de ontwerp-najaarsnota 2015.

Voorts geven wij ook inzicht in de voorlopige financiële consequenties van de ontwerp-najaarsnota 2015. Gemeente Bladel MEDEDELING Economisch hart van de Kempen IIIIIIIIIDIIIIIIIIII Nummer : R2015.117 Onderwerp : Septembercirculaire 2015 Aan de raad Samenvatting De septembercirculaire bevat informatie over

Nadere informatie

Vervolgens zijn de resultaten vergeleken met de ramingen voor de jaren 2015-2019, welke zijn gebaseerd op de meicirculaire 2015.

Vervolgens zijn de resultaten vergeleken met de ramingen voor de jaren 2015-2019, welke zijn gebaseerd op de meicirculaire 2015. Resultaat Septembercirculaire 2015 Op basis van de septembercirculaire 2015 is de algemene uitkering berekend voor de jaren 2015 tot en met 2019. Berekening heeft plaatsgevonden op basis van constante

Nadere informatie

Technische Vragen. Fractie: LO. Vragensteller: Simon Vogel. Onderwerp: Begroting Zaaknummer: Z

Technische Vragen. Fractie: LO. Vragensteller: Simon Vogel. Onderwerp: Begroting Zaaknummer: Z Technische Vragen Fractie: LO Vragensteller: Simon Vogel Onderwerp: Begroting 2017-2020 Zaaknummer: Z 16-18077 # Pagina nummer Vraag 1 8 Schuldreductie Kan de tekst onder Schuldpositie schuld in 2025 vooralsnog

Nadere informatie

Begroting 2016. Intergemeentelijke Afdeling Sociale Zaken

Begroting 2016. Intergemeentelijke Afdeling Sociale Zaken Intergemeentelijke Afdeling Sociale Zaken INHOUDSOPGAVE 1. Gemeente Bloemendaal 1.1... 4 1.2 Toelichting op de begroting 2016... 5 2. Gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude 2.1... 6 2.2 Toelichting op

Nadere informatie

Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017

Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017 Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017 Portefeuillehouder Zoetendal Datum collegebesluit 4 oktober 2016 Opsteller A. de Boer Registratie GF16.20071 Agendapunt 3/4 Voorstel 1. Vaststellen van

Nadere informatie

J. Goossens raad november 2013

J. Goossens raad november 2013 Agendapunt commissie: steller telefoonnummer email J. Goossens 040 2083571 jgo@valkenswaard.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering onderwerp Programmabegroting 2014-2017. 13raad00542 7 november 2013

Nadere informatie

Gemeente Oudewater Gemeente Woerden

Gemeente Oudewater Gemeente Woerden RAADSINFORMATIEBRIEF Oudewater 15R.00417 Gemeente Oudewater Gemeente Woerden 15R.00417 Van : college van burgemeester en wethouders 23 juni 2015 Datum 23 juni 2015 Portefeuillehouder(s) : Wethouder A.M.

Nadere informatie

Bestuursdienst / advies aan Burgemeester en Wethouders

Bestuursdienst / advies aan Burgemeester en Wethouders Bestuursdienst / advies aan Burgemeester en Wethouders Reg.nr: BW17-0200 Casenr.:CBB170194 Sector/afd.:Regie & Ontwikkeling / Regie & Ontwikkeling 1 Steller/tel/e-mail: I. Harmsen / 5271 / i.harmsen@heerhugowaard.nl

Nadere informatie

2. Financieel kader gemeenschappelijke regelingen in de regio van Hollands-Midden

2. Financieel kader gemeenschappelijke regelingen in de regio van Hollands-Midden 1. Inleiding Ten tijde van het schrijven van de kadernota 2016 wordt nog volop gewerkt aan de uitwerking van het proces Kracht#15. Voor het besluitvormingsproces dient de Kadernota 2016 in januari 2015

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. I. Inleiding. II. Voorjaarsnota 2014. III. Uitgangspunten voor de begroting 2015. Ontwikkelingen 2015 en volgende jaren

INHOUDSOPGAVE. I. Inleiding. II. Voorjaarsnota 2014. III. Uitgangspunten voor de begroting 2015. Ontwikkelingen 2015 en volgende jaren INHOUDSOPGAVE I. Inleiding II. Voorjaarsnota 2014 III. Uitgangspunten voor de begroting 2015 IV. Ontwikkelingen 2015 en volgende jaren 4.1. Uitgangspositie 4.2. Toelichting op de mutaties 4.3. Overige

Nadere informatie

De raad van de gemeente Tholen. Tholen, 8 november 2016

De raad van de gemeente Tholen. Tholen, 8 november 2016 No.: Portefeuillehouder: Wethouder Hoek Afdeling: Middelen Behandelaar: A. Moerland De raad van de gemeente Tholen Tholen, 8 november 2016 Onderwerp: Voorstel tot aanpassing van de gemeentelijke belastingen

Nadere informatie

Totaal

Totaal Raadsvoorstel Onderwerp: Perspectiefnota 2015 Datum collegevergadering 10 mei 2016 Ambtenaar Registratienummer Telefoon Portefeuillehouder(s) A. Verkaik E-mailadres Voorgesteld raadsbesluit Kennis te nemen

Nadere informatie

1e Bestuursrapportage

1e Bestuursrapportage 2019 1e Bestuursrapportage Gemeente Terschelling 24-5-2019 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Ontwikkeling van de lopende budgetten... 4 2. Overzicht (Meerjaren)resultaat 2019 tot en met 2023... 5 2.1 Algemeen...

Nadere informatie

Onderwerp : Zienswijzemogelijkheid programmabegroting 2018 en jaarverantwoording met resultaatbestemming 2016 Veiligheidsregio Brabant-Noord.

Onderwerp : Zienswijzemogelijkheid programmabegroting 2018 en jaarverantwoording met resultaatbestemming 2016 Veiligheidsregio Brabant-Noord. GEMEENTE BOEKEL VOORSTEL AAN DE RAAD Datum : 6 juni 2017 Voorstel van : college van burgemeester en wethouders Onderwerp : Zienswijzemogelijkheid programmabegroting 2018 en jaarverantwoording met resultaatbestemming

Nadere informatie

Tussenrapportage juni

Tussenrapportage juni Tussenrapportage juni Veiligheidsregio Groningen Pagina 2 van 8 1 Inleiding Conform artikel 7 van de financiële verordening van de Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Groningen (VRG) wordt u de

Nadere informatie

Ten opzichte van de kadernota ontwikkelt de algemene uitkering zich als volgt in de meicirculaire: [zie volgende pagina]

Ten opzichte van de kadernota ontwikkelt de algemene uitkering zich als volgt in de meicirculaire: [zie volgende pagina] Gemeenteraad van Wageningen Postbus 1 6700 AA WAGENINGEN *17.0102052* Wageningen 13 juni 2017 ons kenmerk FC/17.0102052 ons nr. ink. brief FC/ onderwerp Meicirculaire 2017 bijlagen 1 behandeld door R.

Nadere informatie

categotie/ agendanr

categotie/ agendanr Raadsvoorstel Jaar Raad categotie/ agendanr. B.enW. 2016 RA16.0095 B 2 16/760 (b ~Gemeente ~ Emmen 2018-2020 Portefeuillehouder: J. Otter Afdeling: Financiën & Belastingen Team: Financieel Advies AS Berghuis

Nadere informatie

Programma 10. Financiën

Programma 10. Financiën Programma 10 Financiën Aandeel programma 10 in totale begroting 1% Financiën Overige programma's 99% Programma 10 Financiën Inleiding Ons college hanteert als uitgangspunt bij haar financiële beleid dat

Nadere informatie

UITWERKING MEICIRCULAIRE bijlage -

UITWERKING MEICIRCULAIRE bijlage - UITWERKING MEICIRCULAIRE 2015 - bijlage - Het gemeentefonds is een fonds op de Rijksbegroting waaruit de gemeenten jaarlijks gelden ontvangen om van gemeente verwachte taken uit te voeren. Het gaat hierbij

Nadere informatie

Bestuursrapportage 2016

Bestuursrapportage 2016 Bestuursrapportage 2016 Programma (bedragen in ) Omschrijving 2016 Structureel 2017 Structureel 2018 Structureel 2019 Structureel 2020 Structureel Voordeel Nadeel Voordeel Nadeel Voordeel Nadeel Voordeel

Nadere informatie

Voor de grondexploitaties is voor de rentetoepassing de notitie grondexploitaties van de commissie BBV leidend.

Voor de grondexploitaties is voor de rentetoepassing de notitie grondexploitaties van de commissie BBV leidend. Corsanr. 19B.03350 Uitgangspunten begroting 2020-2023 Inleiding In dit document leggen we de uitgangspunten vast voor de kaderbrief 2019 als voorbereiding op de begroting 2020 en de meerjarenramingen 2021-2023.

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 34 300 B Vaststelling van de begrotingsstaat van het gemeentefonds voor het jaar 2016 Nr. 23 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Nadere informatie

GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS

GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS 20170512 1. INLEIDING In 2016 hebben we met u en met de samenleving intensief gesproken over de toekomst van Zutphen. Gezamenlijk hebben we vastgesteld

Nadere informatie

Doorkiesnummer : (0495) Agendapunt: 8 ONDERWERP AANLEIDING EN DOELSTELLING PROBLEEMSTELLING OPLOSSINGSRICHTINGEN

Doorkiesnummer : (0495) Agendapunt: 8 ONDERWERP AANLEIDING EN DOELSTELLING PROBLEEMSTELLING OPLOSSINGSRICHTINGEN Wijnen, Peter FIN S3 RAD: RAD121107 2012-11-07T00:00:00+01:00 BW: BW121002 voorstel gemeenteraad Vergadering van de gemeenteraad van 7 november 2012 Portefeuillehouder : J.M. Cardinaal Behandelend ambtenaar

Nadere informatie

Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA Den Haag

Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA Den Haag Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag www.rijksoverheid.nl www.facebook.com/minbzk www.twitter.com/minbzk Uw kenmerk Datum Betreft Herverdeling onderdeel

Nadere informatie

UITWERKING MEICIRCULAIRE bijlage 2 -

UITWERKING MEICIRCULAIRE bijlage 2 - UITWERKING MEICIRCULAIRE 2014 - bijlage 2 - De meicirculaire kent een gewijzigde opzet. Zo zijn in het eerste hoofdstuk de politiek bestuurlijke items uitgelicht en kort toegelicht. Vanaf hoofdstuk twee

Nadere informatie

Algemene uitkering

Algemene uitkering Onderwerp Decembercirculaire 2010 van het Gemeentefonds. Beslispunten 1. De Decembercirculaire 2010 voor kennisgeving aan te nemen; 2. Op basis van de uitkomsten van de Decembercirculaire 2010 de begroting

Nadere informatie

NB beide formulieren invullen (2 tabbladen)

NB beide formulieren invullen (2 tabbladen) Behandelend ambtenaar gemeente Begroting 2015 is Meerjarenbegroting 2016-2018 is Datum vaststelling begroting 2015 Datum ontvangst begroting 2015 Maatstaven Aantal inwoners per 1-1-2015 Aantal woonruimten

Nadere informatie

Onderwerp: Voorstel tot vaststelling van diverse verordeningen betreffende gemeentelijke heffingen alsmede aanpassing van de tarieven 2017.

Onderwerp: Voorstel tot vaststelling van diverse verordeningen betreffende gemeentelijke heffingen alsmede aanpassing van de tarieven 2017. Gemeente Boxmeer Onderwerp: Voorstel tot vaststelling van diverse verordeningen betreffende gemeentelijke heffingen alsmede aanpassing van de tarieven 2017. Nummer: 6f. AAN de raad van de gemeente Boxmeer

Nadere informatie

GEMEENTE SCHERPENZEEL. Raadsvoorstel

GEMEENTE SCHERPENZEEL. Raadsvoorstel GEMEENTE SCHERPENZEEL Raadsvoorstel Datum voorstel : 18 augustus 2015 Raadsvergadering : 29 september 2015 Agendapunt : Bijlage(n) : 8 Kenmerk : Portefeuille : wethouder H.J.C. Vreeswijk Behandeld door:

Nadere informatie

AAN DE AGENDACOMMISSIE

AAN DE AGENDACOMMISSIE AAN DE AGENDACOMMISSIE Agenda: 8-6-2017 Franeker, 18-4-2017 Onderwerp Concept begroting 2018 Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân (Dienst) Portefeuillehouder Wethouder T. Twerda Doel

Nadere informatie

Beslispunt: 1. Vast te stellen de programmabegroting 2018 en financiële begroting 2018.

Beslispunt: 1. Vast te stellen de programmabegroting 2018 en financiële begroting 2018. Raadsvoorstel afdeling : Bedrijfsvoering programma : datum voorstel : 10 oktober 2017 thema : agendapunt nr. : registratie code : 17B.04406 voorstel nr. : behandeld door : W.A. Dingemanse Raadsvergadering

Nadere informatie

Themaraad financiën 3 april

Themaraad financiën 3 april Themaraad financiën 3 april 2017 1 Aanleiding en doelstelling P&C-cyclus Robuust financieel beleid Begroting Financiële positie Risico s Afsluiting Agenda 2 Aanleiding en doelstelling Aanleiding Vanuit

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Datum vergadering 25 juni 2014 Nr. 14

Raadsvoorstel. Datum vergadering 25 juni 2014 Nr. 14 Pag. 1/6 Datum vergadering 25 juni 2014 Nr. 14 Omschrijving agendapunt Portefeuillehouder Voorstel om kennis te nemen van de financiële update, in te stemmen met de verdere uitwerking van de oplossingsrichtingen

Nadere informatie

Gemeente. Beoordeling begroting Samenvattend overzicht kengetallen. Maak keuze. Begroting. Maak keuze Meerjarenbegroting

Gemeente. Beoordeling begroting Samenvattend overzicht kengetallen. Maak keuze. Begroting. Maak keuze Meerjarenbegroting Behandelend ambtenaar Begroting 2014 is Meerjarenbegroting 2015-2017 is Datum vaststelling begroting 2014 Datum ontvangst begroting 2014 Maatstaven Aantal inwoners per 1-1-2014 Aantal woonruimten per 1-1-2014

Nadere informatie

Eerste begrotingswijziging 2018

Eerste begrotingswijziging 2018 Eerste begrotingswijziging 2018 Colofon Uitgave Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant Datum 15 december 2017 Adresgegevens Spoorlaan 181 5038 CB Tilburg Telefoon (013) 206 01 00 www.omwb.nl info@omwb.nl

Nadere informatie

Voorjaarsnota

Voorjaarsnota 53 Voorjaarsnota 2018 De opbouw van de voorjaarsnota 2018 is als volgt: Blz: 1. Inleiding 2 2. Voorjaarsnota 2018: Structureel 2.1. Hoe staan we ervoor? 5 2.2. Wat komt er op ons af? 6 2.3. Wat willen

Nadere informatie

Samenleving, Bestuur en Ruimte

Samenleving, Bestuur en Ruimte Agendapunt 6 Aan de raad van de gemeente IJsselstein Raadsstuknummer: 2010/31770 Datum: 21 september 2010 programma: Blad: 1 van 5 cluster: Samenleving, Bestuur en Ruimte portefeuillehouder: R.G. de Vries

Nadere informatie

Bedrijfsvoering. Bedrijfsvoering. Gemeenteraad van de gemeente Oostzaan. P. Flens

Bedrijfsvoering. Bedrijfsvoering. Gemeenteraad van de gemeente Oostzaan. P. Flens Gemeenteraad van de gemeente Oostzaan Gemeentehuis Bezoekadres Kerkbuurt 4, 1511 BD Oostzaan Postadres Postbus 20, 1530 AA Wormer Telefoon 075 651 2100 Fax 075 651 2244 E-mail antwoord@over-gemeenten.nl

Nadere informatie