RISICOBEHEERSING IN HET MEDEDINGINGSRECHT

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "RISICOBEHEERSING IN HET MEDEDINGINGSRECHT"

Augusta de Vries
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 RISICOBEHEERSING IN HET MEDEDINGINGSRECHT Contrast Law Seminars 9 oktober 2014 Silvia Vinken BANNING Advocaten Claire Mingels HeidelbergCement Benelux 1

2 1. Background van onze industrie 2. Wat hebben we geïmplementeerd? 3. Wat gaan we nog doen? 4. Conclusies 2

3 1. BACKGROUND VAN ONZE INDUSTRIE Onze industrie is actief in cement, toeslagstoffen en betonmortel, met zeer bepaalde kenmerken (concentratie oligopolistisch). Een industrie die altijd onder toezicht is geweest van de Mededingingsautoriteiten: 1989: eerste inval door de Europese Commissie (1ste cement cartel case) Beslissing van 1994 (boeteoplegging). 2003: onderzoek in betonmortel, in Nederland, door de NMA (thans ACM) NMa-zaak 2112 (onderlinge informatie-uitwisseling). Boete opgelegd maar in 2008 vernietigd (onvoldoende bewijs). 2007: onderzoek in cement, in België, door de nationale overheid beslissing van 2013 (boeteoplegging)! In hoger beroep. 3

4 1. BACKGROUND VAN ONZE INDUSTRIE 2008: inval door de Europese Commissie (second cement cartel case) nog geen punten van bezwaar in : inval door de ACM in betonmortelsector nog geen rapport in

5 1. BACKGROUND VAN ONZE INDUSTRIE (vervolg) De eis van een goed Compliance programma was vanaf 1989 top prioriteit voor het Management. Sinds 1990 hebben we verschillende acties in de Benelux ondernomen. Met de overname door HeidelbergCement in 1994 zijn deze acties met de tijd beter gecoördineerd. Initiatief komt vandaag vaker van de Groep. 5

6 2. WAT HEBBEN WE GEÏMPLEMENTEERD? 2.1. Opleiding - Sinds 1990: trainingen met externe advocaten (grote groepen van mensen alle activiteiten samen). Niet zeer doeltreffend. - Eind van de jaren 90: Trainingen gegeven door de juridische dienst zelfs, met een stuk praktijk (voorbeelden gevonden tijdens de audits). - Vandaag: trainingen met externe en interne juristen, voor beperkte groepen (max. 15 personen) en altijd sessies per activiteit (elke activiteit heeft haar bijzondere aandachtspunten). Meer interactiviteit. 6

7 2. WAT HEBBEN WE GEÏMPLEMENTEERD? (vervolg) 2.2. Audits Jaren 90: Audits door de juridische dienst van geselecteerde mensen (Directie, Verkoop, Inkoop, strategie en ontwikkeling). Probleem: harde kopieën alleen. Geen I.T. check. Sinds 2004: Papier audits zijn aan I.T. Forensic onderzoeken gekoppeld. Voor een groep van geselecteerde mensen per activiteit. Om de 2 jaar. Verslag wordt met de mensen besproken en uitgelegd. Mocked dawnraids: Gebruikt in sommige gevallen maakt meer indruk op de mensen + controle over de goede werking van de procedures inzake inval van een autoriteit. 7

8 2. WAT HEBBEN WE GEÏMPLEMENTEERD? (vervolg) 2.3. E-learning Sinds 2011 moeten de kaderleden om de 2 jaar de volgende sessies passeren (en slagen): Compliance basics (Code of Business Conduct), Anticorruption guidelines, Competition law. De nieuwkomers moeten de eerste zes maanden de sessies doen. Ze krijgen deze verplichting in hun introductiepakket. Degenen die vergeten hun huiswerk te doen krijgen een reminder zolang ze het niet doen. 8

9 3. WAT GAAN WE NOG DOEN? 3.1. Scanning van s monitoring systeem. Uitsluitend voor cement (met mogelijke uitbreiding naar aanverwante activiteiten). Test met de Verkoopdienst van Benelux: eind Proactief, preventief en niet alleen reactief als in het verleden. Systematisch en in het heden: controle / audits achteraf worden minder noodzakelijk. Werken met vooraf vastgestelde keywords. 9

10 3. WAT GAAN WE NOG DOEN? 3.1. Scanning van s Lijst van hits in de vorm van een verslag wordt gestuurd naar de juridische dienst (1 x / week), ter beoordeling en eventueel verdere acties. Implementatie lijkt eenvoudig maar moet niet onderschat worden (privacyaspecten en OR moet instemming geven). 10

11 3. WAT GAAN WE NOG DOEN? (vervolg) 3.2. Praktijk (in Nederland) ACM zoekt dialoog met industrie en heeft meerdere gezichten: traditioneel (onderzoek + handhaving) maar profileert zich steeds meer als gesprekspartner door informele trajecten te bewandelen: ACM streeft ernaar marktproblemen zo snel en effectief mogelijk op te lossen. Bron: strategie ACM, september 2013 Actueel voor de betonmortelindustrie. ACM benadert spelers op de markt pro actief terwijl het onderzoek nog loopt! In het informele traject zet ACM vooral in op preventie en toont zich bereid als gesprekspartner om bijvoorbeeld input te geven op de compliance programma s van de onderneming (voorstander van monitoring). 11

12 3. WAT GAAN WE NOG DOEN? (vervolg) 3.2. Praktijk (in Nederland) Doel van ACM is om ondernemingen te bewegen om maatregelen te nemen die mededingingsrisico s (niet noodzakelijk ook overtredingen (!)) wegnemen. Win win situatie: belang van toezichthouder en onderneming identiek: voorkomen is immers beter dan genezen. Aandachtspunten: Blijf alert: gesprekken met een toezichthouder zijn nooit helemaal vrijwillig (ongelijkwaardige gesprekspartners). 12

13 3. WAT GAAN WE NOG DOEN? (vervolg) 3.2. Praktijk (in Nederland) Aandachtspunten: Kritiek vanuit de markt: enkel een toezegging kan juridisch getoetst worden, voor de overige instrumenten (o.a. normoverdragende gesprekken) ontbreekt een juridisch kader. Gevaar bestaat dat ondernemingen verdergaande toezeggingen doen dan strikt genomen noodzakelijk. ACM heeft de neiging op de stoel van de onderneming te gaan zitten en toezeggingen te eisen vanuit de veronderstelling dat er marktimperfecties zijn (die niet noodzakelijkerwijs te herleiden zijn tot mededingingsovertredingen). 13

14 4. CONCLUSIES Veel aandacht in onze Groep voor Mededingingsrecht (en Compliance in het algemeen). Bijkomende ervaring in Benelux (historisch). Nog ruimte voor verbetering (zie huidige boetes, ondanks alle inspanningen). Opleiding van de mensen is nu OK (begrip voor, belangstelling, preventie). Uitslagen van de audits hebben desalniettemin getoond dat wij in de goede richting gaan. Ervaring is dat een beperkt budget geen rem is indien wij een constante druk willen laten spelen, met ondersteuning van het Management. 14

Vergelijkbare documenten

Back to Basics (Contrast Law) Beginselen van de strafrechtelijke verantwoordelijkheid in ondernemingscontext

Back to Basics (Contrast Law) Beginselen van de strafrechtelijke verantwoordelijkheid in Patrick Waeterinckx Advocaat balie Antwerpen Antaxius Advocaten (Off counsel) Praktijkassistent VUB en UA Docent