Back to Basics (Contrast Law) Beginselen van de strafrechtelijke verantwoordelijkheid in ondernemingscontext

Transcriptie

1 Back to Basics (Contrast Law) Beginselen van de strafrechtelijke verantwoordelijkheid in Patrick Waeterinckx Advocaat balie Antwerpen Antaxius Advocaten (Off counsel) Praktijkassistent VUB en UA Docent AMS Geregistreerd Forensic Auditor

2 Relatie Strafrechtelijke verantwoordelijkheid (SRV) & compliance risk Compliance risk algemeen: Oorzaken risico Situering Negatieve effecten van het risico Aanpak risico CRM bijzonder aspect liability management 2

3 Relatie Strafrechtelijke verantwoordelijkheid (SRV) & compliance risk Niet naleven strafrechtelijk gesanctioneerde regels in het bijzonder: Herkomst risico Omvang risico Strafrechtelijke risicobeheersing onderdeel behoorlijk ondernemingsbestuur 3

4 Overzicht risico s SRV Inbreuk Onderzoek: reputatieschade en continuïteitsbedreigend Administratieve Handhaving (o.a. Zware boetes) Veroordeling Zware straffen Voor NP en/of RP Schadevergoeding en andere burg. gevolgen Strafregister 4

5 De autonomie van het strafrecht Feitelijke toestand primeert Voorbeelden Niet strijdig met strikt interpretatie strafwet 5

6 Het schuldstrafrecht Het principe Tendens tot objectivering binnen 6

7 Daderschap van de leidinggevende NP Toerekening aan de natuurlijke persoon Wettelijke toerekening Conventionele toerekening Rechterlijke toerekening 7

8 Daderschap van de toezichthoudende NP Toezicht op normconformiteit als aspect van behoorlijk ondernemingsbestuur Normatief gestuurd toezicht op compliance leidt tot verruimd risico op strafrechtelijke verantwoordelijkheid 8

9 Daderschap van de toezichthoudende NP Bijzondere risico s voor leidinggevenden (i.h.b. bestuurders en zaakvoerders: Deelneming Nieuwe vormen van daderschap Bewaker moreel bestanddeel RP De decumulregeling in overeenstemming met art. 5 lid 2 Sw. De vaste vertegenwoordiger, een nieuw (sic) anachronisme 9

10 Daderschap van de RP Welke RP? Privaatrechtelijke Geassimileerde personen Publiekrechtelijke Buitenlandse Toerekening Materiële (art, 5, lid 1 Sw.) Morele Opzettelijke misdrijven Misdrijven die geen opzet vereisen 10

11 Daderschap van de RP Decumulregeling Schema 2 voorwaarden voor samenloop Art. 5, 1 lid Sw. + Art. 5, 2 lid Sw. Werd er in concreto opzettelijk gehandeld? Neen Decumul Zwaarste fout? Ja Cumul 11

12 Daderschap van de RP Effect decumul Invulling begrip zwaarste fout Toepassing SRV RP in de ruimte Buitenlandse RP in België Extraterritoriale toepassing van de SRV RP 12

13 Bestraffing van de RP Vermogensstraffen: Geldboete Verbeurdverklaring Beperking handelingsbekwaamheid: verbod werkzaamheid en sluiting inrichting Bestaan: ontbinding Moderne schandpaal : bekendmaking 13

14 Procedure Verschijning van de rechtspersoon: Principe (art. 185 Sv.) LAH (art. 2bis V.T.Sv.) Doelstelling Problemen Kritiek Bewarende maatregelen door OR (art. 91 Sv.) 14

15 Procedure Herstructureringen en het verval van de strafvordering (art. 20 V.T.Sv.) 2 grote groepen VERVAL SV (limitatief art. 20 V.T.Sv.) GEEN VERVAL SV (residu) 15

16 Preventie delegatie van bevoegdheden Delegerende Aard van de persoon RP of NP Bevoegdheden Delegeerbaar of niet Precieze omschrijving Toezicht en controle Afwezigheid fout of bedrog Middelen ter beschikking Bekleden met gezag Gedelegeerde bevoegdheden Duidelijk en expliciet Precieze omschrijving Effectieve overdracht Gedelegeerde Aard van de persoon RP of NP Intern of extern Bekwaamheid Gezag Middelen Aanvaarding Informatie en communicatie Monitoring 16

17 17