Natuurwaardeverkenner Onlinetool voor waardering ecosysteemdiensten (ESD)

Transcriptie

1 Natuurwaardeverkenner Onlinetool voor waardering ecosysteemdiensten (ESD) i.s.m. Tanya Cerulus Vlaamse Overheid Departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE) Wat zijn ecosysteemdiensten? Ecosysteemdiensten (ESD): Al de goederen en diensten die ecosystemen leveren aan de samenleving Natuur en de ESD die ze oplevert worden vaak over het hoofd gezien in de besluitvorming omdat veel ESD niet gekend zijn totdat ze verdwijnen, bvb bescherming tegen overstromingen, klimaatregulering, bestuiving door wilde insecten, omdat de waarde van ESD vaak niet zichtbaar is in prijzen Nood aan economische waardering van ESD Focus = effect op welvaart en welzijn van burgers, niet waarde natuur zelf 1

2 Resultaat studie: beschikbare toolkit Handleiding Waardering van ecosysteemdiensten (editie 1 in 2010, update in mei/juni 2013) Onlinetool rekentool Natuurwaardeverkenner Ontwikkeld door VITO, Ecobe (UA) & LNE o.b.v. resultaten waarderingsstudie ESD : Liekens et al., 2009 i.o.v. LNE Versie 1.0 gelanceerd in september 2011, 2.0 in mei/juni Doel? Aanreiken van stappenplan en pragmatische methodes om bij veranderingen in landgebruik de effecten op ESD te waarderen: kwalitatief, kwantitatief en monetair (in ) vb. hoeveelheid ( kg fijn stof) * prijs (54 /kg fijn stof) O.b.v. multidisciplinaire aanpak O.b.v. wetenschappelijke literatuur (en eigen onderzoek) => moeilijk te vertalen naar (praktische toepassing in) beleid 2

3 Relevantie voor beleid? Voor een indicatieve beoordeling van de impact van een project of beleid op geleverde ESD : communicatie, draagvlak Waarderen baten beheersmaatregelen (K verantwoording) Beoordelen en meenemen van effecten op ecosystemen bij (infrastructuur)projecten Via maatschappelijke kosten-batenanalyses Via andere tools (vb. milieueffectrapport) Slim ruimtegebruik: wat zijn de noden voor diverse diensten en waar kunnen de noden best ingevuld worden? => vb. vergelijking verschillende projectalternatieven Ontwikkeling betaalmechanismes vb. CO 2 emissierechten Voor wie? Iedereen die het sociaal-economisch belang van ecosystemen in kaart wil brengen. Voorbeelden gebruikers: Studiebureaus: ESD en impact aanleg overstromingsgebieden Administraties: Meerwaarde van eigen projecten Belangengroepen: Waardeverandering St. Annabos door sluiten Ring Universiteiten: Studenten willen modules testen op studiegebieden Burgers: Ik wil de waarde van de boom in mijn tuin berekenen 3

4 Belangrijkste verschillen t.o.v. versie 1 Vorige editie 6 ESD waarvoor waarderingscijfers beschikbaar waren Enkel kwantitatieve (als input voor) en monetaire waardering Beschikbare kennis tot 2010 Landgebruiksklasses i.f.v.oorspronkelijk keuze-experiment (bevraging) Infoboxen in tool met korte uitleg Huidige editie Vertrek van een zo volledig mogelijke lijst ESD o.b.v. CICES Per ESD de beschikbare informatie weergegeven volgens piramidestructuur Actualisatie en uitbreiding van de methodes en functies/kengetallen Landgebruiksklasses conform met MAES o.b.v. adviesnota van INBO Integraal linken in tool naar juiste pagina s in handleiding (volledige uitleg) Meer aandacht voor: -duidelijk stappenplan met o.a. wat doen bij verder gebruik in MKBA -onzekerheidsmarges : min vs max -discussie en feedback gebruikers (forum, enquête gebruikers, ) -wijziging aanpak culturele diensten Lijst ecosysteemdiensten (deel 1) Producerende diensten 4

5 Lijst ecosysteemdiensten (deel 2) Regulerende diensten Lijst ecosysteemdiensten (deel 3) Culturele diensten 5

6 Piramidebenadering Landgebruiksklasses Adviesnota INBO: conformiteit met MAES 6

7 Wijziging culturele diensten Totaal culturele diensten: via uitgedrukte voorkeuren V1: 1 BTB-functie o.b.v. keuze-experiment met uitgangspunt: omzetting van landbouw naar natuur met bepaalde kenmerken V2: verbeteringen: 4 functies - omzetting landbouw naar natuur - aanleg van KLE - omzetting naaldbos naar loofbos of heide - verbetering waterloop Discussie mogelijke dubbeltelling met aantal regulerende diensten Aparte waardering van recreatie en niet-gebruikswaarde als ondergrens Gebruik natuurwaardeverkenner Start langs scherm bereken scenario => overzichtskaart publieke scenario s Voor private scenario s: log in na registratie: Username = adres Paswoord = zelf te kiezen (onmiddellijk toegang) 7

8 Voorbeeld in tool Voorbeeld in tool : gebiedsomschrijving Gebied van 200 ha: 50 ha akkers, 100 ha weiland en 50 ha heide wordt omgezet naar een gevarieerd natuurgebied van 50 ha soorten- en bloemenrijk grasland, 100 ha eikenbos met ondergroei en 50 ha heide. Op de akker wordt maïs geteeld. Geselecteerde ecosysteemdiensten: - Landbouwproductie nodige info: aantal ha akker en weiland per hoofdteelt (vb. mais, grasland, aardappelen, ) - Verbetering luchtkwaliteit nodige info: aantal ha per vegetatietype 8

9 Voorbeeld in tool : landgebruik Voorbeeld in tool : ligging 9

10 Voorbeeld in tool : diensten (1) Luchtkwaliteit afvang pollutie door planten Voorbeeld in tool : diensten (2) Landbouwproductie 10

11 Voorbeeld in tool : berekening resultaat Zowel per gebied als samenvattende tabel Voorbeeld in tool : exporteer resultaat Mogelijkheid om ingevoerde parameterwaarden en resultaten te exporteren naar een Excelbestand. Mogelijkheid om een forumdiscussie te starten bij vragen e.d. 11

12 Vervolg project Lancering nieuwe handleiding en tool 2.0: eind mei 2013 Continuïteit op langere termijn via: Referentietaak MKM Samenhang met referentietaak van INBO: Ruimtelijke doorvertaling en waardering van ecosystemen en ecosysteemdiensten m.b.t. Natuurrapportering Vlaanderen Focus op afstemming ruimtemodel Vlaanderen met Natuurwaardeverkenner Samenhang met Ecoplan (IWT-SBO project ) Focus op kennisontwikkeling processen en waardering Fundamenten leggen voor een ruimtelijk expliciete tool Conclusie Ecosysteemdiensten zijn veel waard voor de mens!! Resultaat is slechts deel van de totale waarde Blijvende uitdagingen m.b.t. data-beschikbaarheid, overige ESD, maar: huidige handleiding en tool zijn grote stap vooruit voor beter geïnformeerde beslissingen over maatregelen of projecten met impact op ecosystemen. Continue samenwerking met studieconsortium, ANB, INBO e.a. voor een betere kennis en waardering van ESD in Vlaanderen 12

13 Dank u voor uw interesse! Voor meer informatie: tanya.cerulus@lne.vlaanderen.be Tel: of inge.liekens@vito.be 13