NARA-T Toestand en trend van ecosystemen en ecosysteemdiensten in Vlaanderen

Transcriptie

1 NARA-T Toestand en trend van ecosystemen en ecosysteemdiensten in Vlaanderen Voorstelling Natuurrapport 27 februari 2015

2 NARA-T: een selectie van onderwerpen De ecosysteemdienstenbril Is de basis voor de levering van ESD gezond? Dekt het ESD-aanbod nog onze behoeften? Hoe kunnen we het ESD-aanbod verhogen? Bevindingen workshop voormiddag

3 Ecosysteemdiensten (ESD): relatie tussen natuur en welzijn

4 Een ecosysteemdienstenbril de ESD-cyclus

5 De ESD-cyclus: ecosystemen

6 De ESD-cyclus: aanbod

7 De ESD-cyclus: vraag

8 De ESD-cyclus: gebruik

9 De ESD-cyclus: maatschappelijke effecten

10 De ESD-cyclus: waarderen

11 De ESD-cyclus: governance en drivers

12 De ESD-cyclus Ecosystemen Ecosysteemdiensten Aanbod Gebruik Welzijn & Welvaart Vraag Maatschappelijke effecten Drivers Governance waardering

13 De ESD-cyclus Ecosysteemdiensten Welzijn & Welvaart aanbod vraag gebruik Maatschappelijke effecten Ecosystemen Drivers Governance waardering

14 De ESD-cyclus Ecosystemen 3. Hoe kunnen we het ESD-aanbod verhogen? 1. Is de basis voor de levering van ESD gezond? Ecosysteemdiensten aanbod vraag gebruik 2. Dekt het ESD aanbod nog onze behoeften? Welzijn & Welvaart Maatschappelijke effecten Drivers Governance waardering

15 Is de basis voor de levering van ESD gezond? Biodiversiteit? Waarom belangrijk? Hoe biodivers is Vlaanderen?

16 Is de basis voor de levering van ESD gezond? Biodiversiteit = meer dan (leuke) soorten Niet alleen BIO, ook DIVERSITEIT meer diversiteit = meer diensten diversiteit zorgt voor verzekering en stabiliteit

17 Is de basis voor de levering van ESD gezond? Hoe biodivers is Vlaanderen? Soortenrijkdom weinig veel

18 Is de basis voor de levering van ESD gezond? Hoe biodivers is Vlaanderen?

19 Wat hebben we geleerd? Onbekend is onbemind Biodiversiteit is onze levensverzekering Biodiversiteit staat nog steeds onder druk

20 Dekt het ESD aanbod nog onze behoeften? Waar in Vlaanderen worden welke ESD geleverd? Hoe is het aanbod er aan toe? Gebruiken we dit aanbod duurzaam? Houtproductie Fysische geschiktheid m³/ha.jaar

21 Dekt het ESD aanbod nog onze behoeften? Waar in Vlaanderen worden welke ESD geleverd? Hoe is het aanbod er aan toe? Gebruiken we dit aanbod duurzaam? Houtproductie Potentieel Fysische geschiktheid aanbod m³/ha.jaar

22 Dekt het ESD aanbod nog onze behoeften? Waar in Vlaanderen worden welke ESD geleverd? Hoe is het aanbod er aan toe? Gebruiken we dit aanbod duurzaam? Houtproductie m³/ha.jaar Actueel aanbod

23 Dekt het ESD aanbod nog onze behoeften? Waar in Vlaanderen worden welke ESD geleverd? Regulatie overstromingsrisico Fysische geschiktheid

24 Dekt het ESD aanbod nog onze behoeften? Waar in Vlaanderen worden welke ESD geleverd? Regulatie overstromingsrisico Potentieel aanbod (onder huidig waterbeheer)

25 Dekt het ESD aanbod nog onze behoeften? Waar in Vlaanderen worden welke ESD geleverd? Regulatie overstromingsrisico Gebruik

26 Dekt het ESD aanbod nog onze behoeften? Waar in Vlaanderen worden welke ESD geleverd? ESD-Bundelkaart weinig veel

27 Het ESD-aanbod staat onder druk ecosysteemdienst verandering landgebruik landbouw verstedelijking teeltkeuze & beheer polluenten & eutrofiëring overexploitatie grondwater bodem klimaatverandering invasieve soorten voedselproductie wildbraadproductie houtproductie productie van energiegewassen waterproductie bestuiving plaagbeheersing behoud van bodemvruchtbaarheid regulatie luchtkwaliteit regulatie geluidsoverlast regulatie erosierisico regulatie overstromingsrisico kustbescherming regulatie globaal klimaat regulatie waterkwaliteit groene ruimte voor buitenactiviteiten

28 Het ESD-aanbod staat onder druk verandering landgebruik verstedelijking Landbouw Teeltkeuze & beheer

29 Het ESD-aanbod staat onder druk verandering landgebruik verstedelijking Landbouw Teeltkeuze & beheer polluenten & eutrofiëring

30 Het ESD-aanbod staat onder druk overexploitatie grondwater bodem klimaatverandering invasieve soorten

31 Gebruiken we dit aanbod duurzaam? gebruik gebruik voedselproductie wildbraadproductie houtproductie productie van energiegewassen waterproductie bestuiving plaagbeheersing behoud van de bodemvruchtbaarheid regulatie luchtkwaliteit regulatie geluidsoverlast regulatie erosierisico regulatie overstromingsrisico kustbescherming regulatie globaal klimaat regulatie waterkwaliteit groene ruimte voor buitenactiviteiten

32 Wat hebben we geleerd? Het gebruik van ESD is niet duurzaam De vraag is groter dan het aanbod Intensief gebruik zorgt voor negatieve interacties

33 Hoe kunnen we het ESD-aanbod verhogen? Natuurlijke processen Technische input natuurlijk technisch

34 Hoe kunnen we het ESD-aanbod verhogen? Voedselproductie Waterzuivering natuurgebaseerd technisch

35 Wat hebben we geleerd? Meer inzet van natuurlijke processen zorgt voor minder negatieve interacties & multifunctionaliteit

36 Aan de slag met ecosysteemdiensten

37 Aan de slag met ecosysteemdiensten

38 Kaartenbak - webviewer data.inbo.be/ecosysteemdiensten

39 Bevindingen van de workshop

40 Bevraging Financieringsinstrument Ruimtelijke keuzes Leefbaarheid landbouwer Maatschappelijke return landbouw Instandhoudingsdoelstellingen ESD ESD instandhoudingsdoelstellingen

41 Landbouw ESD: meerwaarde voor landbouwer en maatschappij? Hele keten meenemen (landbouw voedingsbedrijven supermarkt consument) ESD op dit moment: in niches (bv. zorgboerderijen, Vittel) en beheerovereenkomsten Zal niche blijven? Kan meer worden? Maatwerk nodig Rechtszekerheid ESD-leverancier & gebruiker Landbouwer = leverancier & gebruiker rechten en plichten

42 Natuur IHD ESD: kunnen mekaar aanvullen ESD meer draagvlak voor natuur dan IHD ESD: meer rekening met dynamiek vs IHD meer stand-still Doelstellingen: spanningsveld tussen korte en lange termijn Win-win: vooral regulerende diensten Optimalisatie i.p.v. maximalisatie Inzetten op multifunctionaliteit

43 Leefomgeving ESD bruikbaar in ruimtelijke planning & als onderdeel van financieringsinstrument Communicatie & wederzijds begrip maatschappelijke prioritering Moet/mag niet altijd financieel zijn Schaalniveau is belangrijk maatwerk nodig Concept voldoende ontwikkeld? Kennis? Operationeel? aan de slag ermee