Examen VBO-MAVO-C. ::,.lil:: 'tj

Transcriptie

1 -Q) 'J : ::,.lil:: -Q).c (.) u, xamen VO-MVO- Voorbereidend eroeps Onderwijs Middelbaar lemeen Vooreze Onderwijs Tijdvak 2 insda 20 juni uur i examen besaa ui 45 vraen. Voor elk vraanummer is aaneeven hoeveel punen me een oed anwoord behaald kunnen worden. ls bij een open vraa een verklarin, uile of berekenin evraad word, worden aan he anwoord een punen oeekend als deze verklarin, uile of berekenin onbreek. Geef nie meer anwoorden (redenen, voorbeelden e.d.) dan er worden evraad. ls er bijvoorbeeld wee redenen worden evraad en je eef meer dan wee redenen, worden alleen de eerse wee in de beoordelin meeeeld ein

2 ij de beanwoordin van alle vraen ma van ondersaande eevens ebruik worden emaak. eevens Periodiek syseem, de eerse 20 elemenen Groep Periode H 1 2 He 2 Li e N 0 F Ne 3 Na M l Si p s l r 4 K a feronde aoom's Oplosbaarheid van zouen in waer oom- OH- 02- ei- r- r- sz- No3- col- sol- PO43- (u) + - s s s s s s m s 107,9 l 27,0 r 39,9 a 137,3 r 79,9 12,0 a 40,1 l 35,5 r 52,0 u 63,5 F 19,0 Fe 55,8 H 1,0 He 4,0 H 200,6 I 126,9 K 39,1 M 24,3 N 14,0 Na 23,0 Ne 20,2 0 16,0 p 31,0 Pb 207,2 s 32,l Si 28,l Sn 118,7 Zn 65,4 P+ s s a2+ - a2+ m - u2+ s s Fe2+ s s Fe3+ s s H2+ - s K+ - M2+ s s Na+ - NH Pb2+ s s Sn2+ s s Zn2+ s s m m m - - s m s s s m s m s - s s s s s s - s - s s s s - s s s s s s s s s s - - s s s s = oed oplosbaar m = mai oplosbaar s = slech oplosbaar - = besaa nie of reaeer me waer Lees verder

3 - Molekulen en aomen e vraen 1 o en me 3 aan over een aoom da 12 proonen en 14 neuronen heef. 2p 1 Hoeveel elekronen heef di aoom? p 2 Wa is he aoomnummer van di aoom? p 3 Hoe roo is de aoom van di aoom? 12 u 14 u 26u 28u 38 u 2p 4 Welke invloed heef verhoin van de emperauur op de snelheid van de molekulen van een sof? ij verhoin van de emperauur aan de molekulen lanzamer beween. blijven de molekulen even snel beween. c aan de molekulen sneller beween. - Pracicumafval ij een proef voeren de leerlinen neerslareacies ui me oplossinen van calciumzouen, kaliumzouen, koperzouen, kwikzouen en zilverzouen. Na afloop van de proef verzamelen de leerlinen de inhoud van de reaeerbuizen in een bekerlas. In he bekerlas bezinken de vase soffen. oven de laa vase sof is een blauwe heldere vloeisof e zien. 2p 5 Welke ionen veroorzaken de blauwe kleur van de vloeisof boven he neersla? calciumionen kaliumionen c koperionen loodionen zilverionen - Gele roebelin Peer voer een proef ui. Hij maak een oplossin van kaliumjodide en een oplossin van loodniraa. Hij voe beide oplossinen bij elkaar in één reaeerbuis. In deze buis onsaa een ele roebelin. ls Peer de inhoud van de reaeerbuis wa nauwkeurier bekijk, zie hij ele korreljes in de vloeisof zweven. 2p 6 Hoe noem men een derelijk mensel? een emulsie een nevel c een oplossin een suspensie 2p 7 Geef de naam van de ele sof. 2p 8 Le ui waarom Peer voor deze proef een leidinwaer moe ebruiken Lees verder

4 - Hardwaer e hardheid van waer word voor een belanrijk deel veroorzaak door calciumionen. Om de calciumionen e verwijderen en zo he waer zacher e maken, kan soda (Na ) worden ebruik. ij de reacie van soda me de calciumionen onsaa een vase sof. 2p 9 Geef de formule van deze vase sof. 2p 10 Welke scheidinsmehode is he mees eschik om de vase sof ui he leidinwaer e verwijderen? adsorberen desilleren c exraheren filreren indampen - Picoram 2p 11 Wa is de beekenis van ondersaand picoram? bijend explosief ifi lich onvlambaar schadelijk en/of prikkelend - omen in plaas van fossiele brandsoffen oor he ebruik van fossiele brandsoffen, zoals aardas en olie, kom er seeds meer koolsofdioxide in de amosfeer. Men neem aan da door deze oename van de hoeveelheid koolsofdioxide in de amosfeer de emperauur op aarde kan sijen. Men wil daarom voorkomen da de hoeveelheid koolsofdioxide in de amosfeer no verder oeneem. Men onderzoek nu de moelijkheid om snelroeiende bomen als eneriebron e ebruiken. omen nemen ijdens de roei namelijk koolsofdioxide ui de luch op. Samen me waer word koolsofdioxide onder invloed van zonlich, omeze in lucose, cellulose en andere koolsofverbindinen: er word hou evormd. lle koolsof in he hou is afkomsi van koolsofdioxide ui de luch. 2p 12 Hoe noem men he proces waarbij planen koolsofdioxide en waer opnemen en deze soffen omzeen in lucose en? foolyse e foosynhese c verbrandin e warme die bij verbrandin van he hou vrijkom, zou men kunnen ebruiken om bijvoorbeeld elekriciei op e wekken. He ebruiken van he hou als eneriebron voor elekricieiscenrales aa op een speciale manier. Men bren he hou in een reacor, waarin he hou serk verhi word, zonder da er bij kan komen. He hou word omeze in een mensel van assen. 2p 13 Welk soor reacie vind plaas in de reacor? desillaie elekrolyse c hermolyse verbrandin Lees verder

5 Men krij een mensel van koolsofmono-oxide, koolsofdioxide, mehaan en waersof, da verbrand kan worden in de elekricieiscenrale. 2p 14 Welk as in he mensel is nie brandbaar? koolsofmono-oxide koolsofdioxide c mehaan o waersof 2p 15 Geef de formules van alle verbrandinsproduken die onsaan bij volledie verbrandin van he asmensel. Men kan speciaal bomen kweken om he hou ervan als eneriebron e ebruiken in een elekricieiscenrale. In di eval zal de hoeveelheid koolsofdioxide in de amosfeer uieindelijk nie veranderen. 2p 16 Le ui da in deze siuaie de hoeveelheid koolsofdioxide in de amosfeer nie zal veranderen. - Lucifers ij he verbranden van één lucifer kom 10 m zwaveldioxide vrij. Volens een weelijke norm ma een werkruime nie meer dan 15 m zwaveldioxide per m3 luch bevaen. In een scheikundelokaal bevind zich 200 m3 luch. en roep leerlinen ebruik ijdens een pracicum 40 lucifers om de branders aan e seken. -3p 17 Laa me behulp van een berekenin zien of ijdens di pracicum de weelijk oeesane hoeveelheid zwaveldioxide in he lokaal overschreden word. Formuleaal 2p 18 Welk van de symbolen en K is he symbool van een meaal? een van beide alleen alleen K zowel als K 2p 19 F Wa is de formule van he zou da besaa ui Pb4+ en s2- ionen? PbS PbS 2 PbS 4 Pb 2 S Pb 2 S 4 Pb 4 S 2 1p 20 Geef de naam van he s2- ion. 2p 21 Geef de formule van disiksofrioxide. e volende verelijkin is nie kloppend. PbS(s) + PbO(s) Pb(s) + SO 2 () 2p 22 Welk eal kom voor Pb(s) e saan als deze verelijkin kloppend is emaak? ij de reacie van manesium me siksof onsaa manesiumniride (M3N 2 ). 3p 23 Geef de verelijkin van deze reacie Lees verder

6 - IJzerbereidin Men bereid ijzer door ijzerers (Fe2O 3 ) e laen reaeren me koolsofmono-oxide. ij deze bereidin onsaa ook koolsofdioxide. 3p 24 Geef de reacieverelijkin van di proces. ij de bereidin van ijzer is de emperauur zo hoo da he ijzer da onsaa, vloeibaar is. 1 P 25 Hoe kan men in formuleaal aaneven da he ijzer vloeibaar is? - Verbrandin in ons lichaam Voorda suiker in ons lichaam ebruik kan worden, moe he worden omeze in lucose. ij deze omzein reed een reacie op, waarvan hieronder de verelijkin edeelelijk is weereeven. 12H22O H12O6 In de verelijkin onbreek alleen de formule van de sof waar suiker mee reaeer. 1p 26 Geef de formule van deze sof. 2p 27 Glucose kan in de cellen van ons lichaam verbrand worden. Welke van de bij de verbrandin berokken soffen kom via de lonen ons lichaam binnen? lucose koolsofdioxide waer 3p 28-2p 29-2p 30 Geef de reacieverelijkin van de volledie verbrandin van lucose (6H 12O6). Onledin Welk van de volende reacieschema's sel een onledinsreacie voor? één sof één reacieproduk één sof wee reacieproduken wee soffen één reacieproduk wee soffen wee reacieproduken erekeninen en bepaald chroomoxide heef een molekuul van 100 u. Wa is de formule van di chroomoxide? ro ro2 ro 3 r 2 0 r 2 O 3 en oxide van koper heef de formule u20. 3p 31 ereken hoeveel ram koper voorkom in 10,0 ram van di oxide. - Zuren en basen Oxaalzuur heef de formule H22O4. 2p 32 Wa is de formule van he zuurresion van oxaalzuur? zo4 zo4- zoi z Lees verder

7 2p 33 Me welke van de soffen soda en suiker kun je een zure oplossin neuraliseren? me een van beide soffen alleen me soda c alleen me suiker zowel me soda als me suiker 2p 34 2p 35 2p 36 2p 37 F Wa is de naam van he ion da de formule NH 4 + heef? ammoma ammoniak ammomum Hieronder saan de formules van vier soffen. Welke van deze soffen is een base? Kl KN0 3 KOH KzS04 ij kameremperauur is zouzuur een asvormi mensel. asvormie zuivere sof. vas mensel. vase zuivere sof. vloeibaar mensel. vloeibare zuivere sof. e ph van frisdrank is laer dan de ph van waer. elijk aan de ph van waer. hoer dan de ph van waer. an een hoeveelheid reenwaer me ph = 5 word een elijke hoeveelheid edesilleerd waer oeevoed. 2p 38 Is de ph na he oevoeen van he waer laer eworden, elijk ebleven of hoer c eworden? e ph is laer eworden. e ph is elijk ebleven. e ph is hoer eworden. 1 P 39 Geef de naam van de sof die onsaa als H+ ionen reaeren me OH- ionen. - Koolsofchemie In fiuur 1 is de srucuurformule van een koolwaersof onvolledi weereeven. lleen de waersofaomen onbreken. fiuur 1 1 =- 2p 40 Neem fiuur 1 over en eef de waersofaomen aan op de juise plaasen. 3p 41 Teken de srucuurformule van 2,2-dimehylbuaan. Men ebruik in elekricieiscenrales bij voorkeur brandsof die weini zwavel beva. ls de brandsof eveel zwavel beva, haal men zoveel moelijk de zwavel erui, voorda de brandsof verbrand word. 1 p 42 Waarom doe men da? Le op: de laase vraen van di examen saan op de volende paina Lees verder

8 - Pracicum 1 P 43 Geef de naam van he pracicummaeriaal da in fiuur 2 is afebeeld. fiuur 2 2p 44 Welke sof kan worden aaneoond me behulp van wi kopersulfaa? koolsofdioxide waer c waersof Kaliumchloraa kan bij verwarmen onleden. ij de onledin onsaa. ij deze onledin kan bruinseen als kaalysaor worden ebruik. Joke voe aan 400 m kaliumchloraa 20 m bruinseen oe en zij verwarm he mensel. Na afloop van de reacie bepaal Joke hoeveel as er is onsaan. eze proef herhaal zij vier maal. Zij ebruik seeds 400 m kaliumchloraa, maar zij ebruik achereenvolens 40 m, 60 m, 80 m en 100 m bruinseen. Joke ze in een diaram he aanal m bruinseen ui een he aanal m da bij elke proef onsaa. 2p 45 Welk van de vijf ondersaande diarammen zal Joke krijen? (m) (m) (m) - bruinseen (m) diaram - bruinseen (m) diaram - bruinseen (m) diaram (m) (m) - bruinseen (m) diaram - bruinseen (m) diaram c l=ffiw diaram diaram diaram diaram diaram