Materiaal nodig voor het spel:

Transcriptie

1 Een leuk spel om samen het lezen van letters, woorden en zinnen te oefenen. Ingestuurd door Juf Rita, eerste leerjaar van 'Het Appelmanneke', Hoepertingen Materiaal nodig voor het spel: een ganzenbordspel (kan je eventueel zelf maken met of zonder hindernissen) stapel kaartjes met lettertjes / woordjes / zinnen pionnen dobbelsteen Zo verloopt het spel: Leg een stapel letters, woordjes of zinnen in het midden van het ganzenbordspel. Een kind neemt een kaartje en leest de letter, het woord of de zin. Is het juist gelezen, mag het kind gooien met de dobbelsteen en zoveel plaatsen vooruit gaan. Is het fout gelezen, blijft de pion staan. De volgende is nu aan de beurt. Wie als eerste het eindgetal op het ganzenbord haalt, is de winnaar. Zo maak je de uitdaging iets groter: Je kan het spel eventueel uitbreiden tot begrijpend lezen. Het kind leest de zin en moet deze uitbeelden. Enkele voorbeelden van zinnen die je kan uitbeelden: ik eet een ijs. ik zit op de wip. ik lees een boek. ik schiet met een boog. ik ben moe. Een tip van Juf Marleen van het 1e leerjaar van 'De Groeiboog' in Jeuk Bij Kerstmis geef ik m'n leerlingen het dobbelspel, dat hieronder beschreven wordt. Ieder kind krijgt een dobbelsteen en bijhorende letterkaartenmee naar huis. Iedere letterkaart komt een aantal keren terug. Ik heb dit spel op internet gevonden en heb het wat aangepast. Dobbelspel 'Maak mkm-woordjes' Voorbereiding: 1 dobbelsteen letterkaarten (meerdere keren kopiëren) > bestand met letterkaarten (pfd. 31 kb) geel = korte klank, lange klank, tweetekenklank, rood = medeklinkers (of twee andere kleuren) Het spel: De kinderen spelen dit spel met twee of meer. Er worden twee gedekte stapels gemaakt: één met de rode kaartjes en één met de gele kaartjes. Om de beurt wordt met de dobbelsteen gegooid. Gooi je 1, 2 of 3 dan pak je een geel kaartje. Gooi je 4, 5 of 6 dan pak je een rood kaartje met een medeklinker. De

2 kinderen proberen met hun letters mkm-woorden te maken. Wie heeft als eerste vijf woordjes? Uitbreiding: Dit spel kan gemakkelijk aangepast worden met bijvoorbeeld alleen korte klanken, alleen lange klanken of tweetekenklanken. Het spel kan uitgebreid worden met letterkaarten van dubbele medeklinkers ( mmkm- en mkmm-woorden ). Wie maakt de langste woorden? Nog enkele tips van Juf Benedicte uit Zele: Een spelletje dat de kinderen in mijn groep ook leuk vinden bij het oefenen van letters is het volgende: * Welke letter schrijf ik op je rug? Mama of papa wrijft eerst met de hand op de rug van het kind. Dan schrijft mama of papa met de vinger 1 van de geleerde letters op de rug van het kind. Het kind raadt de letter. Daarna wisselen de rollen om, het kind wordt de schrijver, mama en papa moeten raden. Belangrijk is dat de rug steeds wordt afgewreven, net zoals je het bord afveegt! * Letters hengelen en woordjes leggen: Druk alle aangeleerde lettertjes 2 of 3 of... keer af op stevig papier (of lamineer het gewone papier). Prik een nietje in elk letterkaartje. Knutsel een hengeltje met een stokje en een touwtje en bevestig er een magneetje aan. Het deksel van een schoenendoos kan dienstdoen als lettervijvertje. Leg de letterkaartjes omgekeerd in de lettervijver. Laat de spelers om beurten een letter 'vissen'. Wie niet aan de beurt is, kijkt of hij/zij een woordje kan maken met de letters die al gevist zijn. Afhankelijk van het leesniveau van het kind kun je een opdracht kiezen: een sleutelwoord maken, zelf een woord bedenken, een rijmwoord maken, een heel kort of heel lang woord maken, een vies woord maken, Om het spel ook voor snelle lezers boeiend te houden, kunnen er ook letterclusters in de vijver zwemmen. Spreek vooraf met het kind af op welke manier het punten kan scoren en hoeveel punten een woord waard is. Groetjes, Juf Benedicte, klas 1 van de Zonnewijzer, Zele Een tip van juf Dominiek uit Gent: Ik geef de kinderen altijd alle reeds aangeleerde letters en sleutelwoorden (met de prenten op de ommezijde) mee naar huis. Zo kunnen ze thuis dagelijks oefenen.

3 Stap 1: Alle letters door elkaar leggen. Het kind leest de letters. Stap 2: Mama/papa zegt een letter, het kind toont en herhaalt de letter. Stap 3: Mama/papa zegt een woord in stukjes (bv. k a n), het kind plakt de letters aan elkaar (bv. kan). Toon nu de eerste, middelste, letter. Stap 4: Alle sleutelwoorden door elkaar leggen. Het kind leest de woorden. Stap 5: Mama/papa zegt een woord, het kind zoekt en herhaalt het woord. Stap 6: Mama/papa neemt een letter en legt er een sleutelwoord naast. De letter wordt steeds veranderd. p an k an m an k op m op t op Stap 7: Mama/papa neemt twee verschillende letters en maakt er een totaal nieuw woord mee. Het mogen ook onbestaande woorden zijn. i n a l ij n a n u l ij - t Stap 8: Mama/papa neemt drie verschillende letters en maakt er een totaal nieuw woord mee. Laat de eerste, middelste, laatste letter veranderen. k i n t ee n m o t p i n t ie n m o p t i n t oo n m o s Stap 9: Mama s/papa s die goed overweg kunnen met de computer kunnen misschien zelf enkele eenvoudige woordkaartjes maken, waarmee de kinderen dan een zinnetje kunnen vormen. ik lees een.. ik kijk naar de. een aap in een kuil. De mama s en papa s uit onze klas krijgen deze tips mee en ik merk dat veel kinderen er samen met mama en papa plezier in hebben om te lezen. Groetjes, Juf Dominiek van het Sint-Lievenscollege in Gent Tip van Juf Martine van de Gemeentelijke Basisschool in Diepenbeek Kinderen die het moeilijk hebben met lezen, hebben het vaak moeilijk om de verschillende lettertjes aan elkaar te plakken. Wat je kan doen om hierop te oefenen: Speel een spelletje (als je bv. ergens moet wachten): Stap 1: Raad het woord: mama/papa hakt het woord in stukjes: eerst samengestelde woorden, lettergrepen plakken: speel - goed, sin -

4 ter - klaas, ge - lo - pen vb. speel - goed = speelgoed Stap 2: Daarna letters plakken: Maak woordjes die bestaan uit een klinker en een medeklinker. Mama/papa verklankt het woord in twee stukken bv. aa - p = aap; ij - s = ijs; ee - t = eet Het mogen ook gekke woordjes zijn (steeds klinker - medeklinker) bv. e - k = ek, ij - p = ijp; aa - k = aak Stap 3 We gebruiken nu de gekende letterclusters (bv. aap, ijs, ijp, aak,..) om drieklankwoorden te bouwen. Mama/papa verklankt het woord weer in 2 stukken. Het kind plakt de twee stukken aan elkaar. bv. p - ijp = pijp; n - ijp = nijp; k - aak = kaak; m - aak = maak,... Maak zoveel mogelijk bestaande woorden. SUCCES! Nog enkele aanvullingen bij de tip van juf Martine Gebruik de thuis-cd-rom bij 'Leessprong - ik lees met hup'. Je vindt er een leestrainingsprogramma met voorgaande oefeningen per thema. Het kind kan zelfstandig (of met mama/papa) werken. De letters worden er ook steeds in de juiste klankwaarde uitgesproken. Ook voor de ouders is het altijd even wennen om los te komen van de a-b-cuitspraak. De letterschuif is een ander leuk hulpmiddel. Vraag raad aan de klastitularis. Als we echt oefenen in het leesboek en het lukt moeilijk, lees dan de eerste letter met verlengde klankwaarde maar start altijd met het stukje dat de leerling al kan lezen. bv. bij r - eus moet het kind 'eus' kunnen lezen om vervolgens via verlengde klankwaarde rrrrrrrrrrrr-eus te lezen! Ook hier vind je ondersteuning via de thuis-cd-rom. Tips van Juf Benedicte van De Zonnewijzer uit Zele Juf Benedicte is ervan overtuigd dat "ouders hun kind best helpen door vooral speels om te gaan met het leren lezen thuis". Vanuit die visie bezorgde ze ons de volgende drie tips voor ouders: * Tip 1: Het spelletje Galgje (in de handel te koop) kan gebruikt worden om de aangeleerde sleutelwoorden te raden of in te oefenen. Speler 1 plaatst een te raden sleutelwoord in de houder. Speler 2 raadt de letters. Zowel ouder als kind kan een sleutelwoord in de houder plaatsen of het woord raden. Nadien kunnen natuurlijk ook andere woordjes aan bod komen. U bent niet vertrouwd met het spel Galgje? Klik hier voor wat meer uitleg bij het spel Galgje * Tip 2: Zing het letterlied op de melodie van ' , hoedje van papier'. De tekst wordt dan: de letter i de letter i de letter i is hier

5 en als de letter i niet past stop ze in de letterzak de letter i is hier * Tip 3: Spelletje letters raden: Ouder en kind trekken om de beurt 1 van de geleerde letters uit een zakje... Idee van Ann (ouder) uit Zedelgem Bezorg de ouders de titels van leesboekjes voor de eerste lezertjes, zodat we in de bib terecht kunnen om de leeshonger van onze kinderen te voeden. Tip van juf Marleen van school 'De Groeiboog' in Jeuk Juf Marleen geeft de kinderen die niet graag lezen een beloningsfiche mee naar huis. Die beloningsfiche werkt als volgt: Telkens als het kind flink gelezen heeft, krijgt het een kruisje / plakker / stempel op de beloningsfiche. Mama of papa spreken op voorhand met hun kind af hoeveel kruisjes er per week behaald dienen te worden om beloond te worden. (Begin met bv. 5 kruisjes, ga dan naar 7 kruisjes, ) Als het afgesproken aantal kruisjes werd behaald, krijgt je kind een beloning. De beloning kan bv. zijn: naar de speeltuin gaan, helpen koken, lievelingseten klaarmaken, samen een spelletje spelen, een halfuurtje langer opblijven, een ijsje gaan eten, n.v.d.r.: Als je voor het eerst met een beloningsfiche werkt: stel het doel niet te hoog zodat je kind het gemakkelijk kan halen en succes ervaart. Leg je kind goed uit wanneer het een kruisje krijgt, om ontgoochelingen (en demotivatie) te vermijden. Spreek op voorhand af welke beloning er aan het behalen van de kruisjes verbonden is. Het is ook belangrijk op voorhand de tijdspanne te bepalen waarin het kind het aantal afgesproken kruisjes dient te behalen. Bent u op zoek naar leuke beloningsstickers? Er werden kleurrijke beloningsstickers ontwikkeld bij Leessprong - ik lees met hup. (een pakje bevat 360 stickers: voor de actuele prijs, kijk in de webshop). Een inzending met enkele ideeën van Juf Lut, zorgjuf eerste graad (school niet gekend): Maak zelf dominostroken met een woord links en een afbeelding rechts. Leg één strook op de tafel en laat de kinderen een zo lang mogelijke trein maken door het bijpassende woord bij de tekening aan te leggen (of andersom). De spelregels zijn dezelfde als bij het gekende dominospel. Zoek het vriendje: speel een memoryspel met een stapeltje schrijfletters en een stapeltje drukletters. Kopieer ze bij voorkeur op een verschillende kleur papier, zodat je ze uit elkaar kunt houden. Eventueel kun je het spel ook spelen door alleen die letters te gebruiken die nog problemen vormen.

6 Maak 2, 3 of 4 dobbelstenen met letters en laat de ermee gooien. Met de letters die bovenop liggen, proberen ze een betekenisvol woord te maken. Eventueel kunnen ze dat woord hardop in een zin gebruiken. Een aanrader: als het lezen al wat vlotter gaat, kun je in de bibliotheeksamen-leesboekjes uitlenen, waarin een verhaal op 2 niveaus is uitgeschreven: een gevorderde lezer leest de kleine druk en een beginnende lezer de grote druk.