DC thema 62 Taalbewustzijn stimuleren bij kleuters
|
|
- Myriam de Smet
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 DC thema 62 Taalbewustzijn stimuleren bij kleuters 1 Inleiding In dit thema besteden we aandacht aan een onderdeel van het taalonderwijs, namelijk het stimuleren van het taalbewustzijn. We leggen uit wat bedoeld wordt met taalbewustzijn. Ook geven we geven ideeën om met kleuters te werken aan het ontwikkelen van hun taalbewustzijn. De inhoud van dit thema: 2 Wat is taalbewustzijn? 3 Werken met klanken en letters 4 Tips voor de praktijk 2 Wat is taalbewustzijn? Als kinderen op school komen, kunnen ze al heel wat op het gebied van taal: ze kunnen iets vertellen, ze kunnen luisteren naar een verhaal, ze kunnen je iets uitleggen. Ze zijn zich er nog niet bewust van dat ze met taal bezig zijn, ze doen het gewoon. Kleuters zijn bezig met de inhoud van taal. Op het moment dat kinderen ontdekken dat taal een vorm heeft, spreken we van het ontstaan van taalbewustzijn. Kinderen ontdekken een heleboel over woorden, zoals: woorden kunnen rijmen; sommige woorden lijken op elkaar; sommige woorden zijn lang, andere kort; je kunt woorden in stukjes verdelen; het woord slang begint met sss. Taalbewustzijn: kinderen kunnen woorden in zinnen onderscheiden kinderen kunnen onderscheid maken tussen de vorm en betekenis van woorden kinderen kunnen woorden in klankgroepen verdelen, zoals bij kinder-wa-gen kinderen kunnen reageren op en spelen met bepaalde klankpatronen in woorden; eerst door eindrijm ( Pan rijmt op Jan ) en later met behulp van beginrijm ( Kees en Kim beginnen allebei met k ) kinderen kunnen fonemen als de kleinste klankeenheden in woorden onderscheiden, zoals bij p-e-n (pu-e-nn)
2 We leggen drie begrippen uit: grafeem: lettertekens/de geschreven letter: g, ch, foneem: de klank die bij een letter hoort: m, oe, de o in bos en de o in bomen, letter: de letter op zich als beeld en klank, zoals je hem van het alfabet kent. Als voorbereiding op leren lezen, is het van belang om het taalbewustzijn van kleuters te stimuleren en om al jong met klanken en letters te werken. Het is zelfs zo, dat kinderen die geen goede oefening in taalbewustzijn en klanktekenkoppeling hebben gehad, een vorm van dyslexie kunnen ontwikkelen. Met klanktekenkoppeling bedoelen we dat een kind aan een grafeem de juiste klank/foneem kan koppelen. Kleuters moeten al wel het een en ander kunnen aan de gang te gaan met taalbewustzijn: Ze moeten kunnen luisteren. Dus goede oren hebben en het verschil kunnen horen tussen m en n. Met goed kunnen luisteren bedoelen we ook de aandacht hebben om te luisteren. Ze moeten een aantal begrippen kennen. Als je het wilt leren dat het woord boom achteraan een m heeft, moet je wel weten, wat achteraan is (en dus ook de begrippen vooraan en in het midden kennen). 3 Werken met klanken en letters Hier geven we allerlei ideeën om met kleuters te werken met klanken en letters. Mijn naam Het eerste woord dat een kind vaak herkent, is zijn naam. Die kan al vanaf de eerste dag op zijn tafeltje geplakt zijn. Daar hoeft verder niets mee gedaan te worden. De letter van de week Elke week wordt een bepaalde letter uitgekozen. Die letter wordt op een groot vel papier geplakt met plaatjes erbij van woorden die ermee beginnen. Sommige kinderen zullen ontdekken dat die letter in hun naam zit. Deze week is het de week van de i. En het thema van de week is ik. Alle kleuters zijn druk bezig een tekening te maken van zichzelf. Ook juf Inge heeft zichzelf getekend. Ze plakt haar tekening op een vel papier en schrijft er een grote i naast. Onder de tekening schrijft ze: ik ben Inge. Hee, De zegt letter Lis, die van zit de ook week bij kan mijn worden naam. gezocht Ja, zegt op juf een Inge, plaat, mijn zoals naam hieronder. begint met een i. En jouw naam heeft een i in het midden. Mijn naam ook, zegt Rik. Meer kinderen gaan zich ermee bemoeien. Ik Rik, dat rijmt, zegt Loes. Vis en Lis dat rijmt ook, zegt Bart. Met deze letter kun je van alles doen: de letter stempelen en versieren; de letter zoeken in een tijdschrijft of in een leesboek. Hieronder een bladzijde uit het boekje: Kijk mijn letter.
3 iedereen mag iets meenemen van huis dat begint met de letter van de week (insect, indiaan, inktpot), of waar de letter in zit (vis, kikker, lippenstift). Tekst visualiseren Door een tekst niet alleen te horen (auditief), maar ook te zien (visueel), worden kinderen zich bewust van bepaalde tekstkenmerken. Schrijf een liedje op een groot papier hoedje van hoedje van hoedje van papier hoofd en schouders puntje van je neus Kinderen zien dat bij een plaatje een woord hoort. Ze weten op een gegeven moment dat het rode woord hoofd is. Ze horen dat 4 rijmt op papier. Rijmhoek Richt in de klas een rijmhoek in met allerlei soorten boeken, woordkaartjes, teken- en schrijfmateriaal. Kinderen kunnen experimenteren met begin- en eindrijm en ontdekken dat klank en melodie een belangrijke rol spelen bij het rijmen. Ze kunnen bijvoorbeeld zelf rijmen met woorden uit boeken, rijmwoorden bij elkaar zoeken en opschrijven in dezelfde kleur of samen een versje lezen of maken.
4 SOK KOK Raadspelletjes Raadspelletjes met homoniemen (woorden die meer dan één betekenis hebben) of synoniemen (één ding heeft meer namen) zijn ook goed voor het ontwikkelen van het taalbewustzijn. Synoniemen: Neem een zak met spulletjes mee en vraag de kinderen hoe ze de voorwerpen noemen. Denk aan: boot/schip sjaal/das cijfer/getal poes/kat Homoniemen: Denk aan woordraadsels: Door welke bril kun je niet kijken? Van welk bord kun je niet eten? Op welk blad kun je niet schrijven? Zoek plaatjes van homoniemen. Gooi ze op een stapel en laat kinderen zoeken welke woorden twee plaatjes hebben. 4 Tips voor de praktijk Tip 1 Schrijf in het bijzijn van kinderen Als kinderen zien dat jij schrijft, bevordert dat hun taalbewustzijn. Onderwijsassistente Dafne loopt naar Stefan. Is je tekening klaar?, vraagt ze. Ja, zegt Stefan. Nou, dan schrijf ik je naam er even onder. Dan weet iedereen wie die mooie tekening heeft gemaakt, zegt Dafne. Ze schrijft in duidelijke letters Stefans naam. Als de tekening even later aan de muur hangt, zegt Stefan tegen Bas: Kijk, dat is mijn tekening en hier staat Stefan. Terwijl hij zijn naam zegt, wijst hij het woord aan.
5 Tip 2 Spreek af welke letters je gebruikt In groep 3 worden bij het aanvankelijk lezen bepaalde schrijfletters geleerd. Zorg dat er een goed voorbeeld is van welke letters jij moet gebruiken en leer jezelf die letters aan. Tip 3 Weet hoe je letters en klanken uitspreekt Het woordje kat is niet kaa-aa-tee, maar ku-a-tu. Boek is niet bee-oo-ee-kaa, maar bu-oe-ku. Ook dit is iets wat je goed moet oefenen.
www.vclb-koepel.be www.vclb-koepel.b Voorbeelden van basiscompetenties TAAL/mondelinge taalontwikkeling zijn: Groeiboek Groeiboe
van basiscompetenties TAAL/mondelinge taalontwikkeling zijn: [...] De kleuter staat open voor hulp van juf bij De kleuter imiteert andere kleuters bij De kleuter vertelt aan andere kleuters hoe hij De
Nadere informatieLeeskastje Mama kwijt
Leeskastje Mama kwijt Inhoud leeskastje Mama kwijt 1: Boekoriëntatie La 2: Verhaalbegrip La 3: Functies van geschreven taal Grote Uil Kleine Uil Groot nest Eventueel andere dieren uit het verhaal Afbeeldingen
Nadere informatieSpelenderwijs rijmen. Linda Willemsen. www.klasvanjuflinda.nl. www.klasvanjuflinda.nl
Spelenderwijs rijmen Linda Willemsen www.klasvanjuflinda.nl www.klasvanjuflinda.nl Spelenderwijs rijmen Spelenderwijs rijmen Tekst & vormgeving: Linda Willemsen 2014 www.klasvanjuflinda.nl Linda Willemsen
Nadere informatieVoorbeelden van Klankletteractiviteiten
Werkmateriaal Voorbeelden van Klankletteractiviteiten 1 Rijm Activiteiten 1. Alliteratie ( met dezelfde beginletter)met woorden van spullen in een doos. (beker, blik, bord) 2. Kringspelletje waarbij kinderen
Nadere informatieKern 3: doos-poes-koek-ijs
Kern 3: doos-poes-koek-ijs In deze kern leert uw kind: Letters: d - oe - k - ij z Woorden: doos, poes, koek, ijs, zeep Herhaling van de letters van kern 1 en 2 Deze nieuwe woorden en letters worden aangeboden
Nadere informatieTULE inhouden & activiteiten Nederlands - Technisch lezen. Kerndoel 4 - Technisch lezen. Toelichting en verantwoording
TULE - NEDERLANDS KERNDOEL 4 - TECHNISCH LEZEN 82 TULE inhouden & activiteiten Nederlands - Technisch lezen Kerndoel 4 - Technisch lezen Bij kerndoel 4 - De leestechniek. Toelichting en verantwoording
Nadere informatieWerkstukken maken op PCBO-Het Mozaiek Groep 6
We gaan een werkstuk maken en je mag het helemaal zelf doen. Het is helemaal jouw eigen werkstuk. Maar om je even goed op weg te helpen hebben we hieronder alle stapjes even op een rij gezet. Wat moet
Nadere informatieAuditieve oefeningen bij het thema: Mama kwijt
Auditieve oefeningen bij het thema: Mama kwijt Boek van de week: 1; Mama kwijt 2; Uilen 3; 4; Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen: Wat staat er op de voorkant Hoe zou het boek heten
Nadere informatieBaby s houden van boeken! voorlezen leuk, gezellig én leerzaam!
Baby s houden van boeken! voorlezen leuk, gezellig én leerzaam! Waarom zo vroeg beginnen? Baby s kunnen veel meer dan je denkt. Luisteren Vanaf de eerste dag luistert je baby naar jouw stem. Al begrijpt
Nadere informatieVeilig leren lezen Kern 1: ik - maan - roos vis
Kern 1: ik - maan - roos vis Letters: m - r - v - i - s - aa - p - e Woorden: ik - maan - roos - vis - sok aan pen en Aan de hand van deze woorden leert uw kind de letters. Deze letters spreekt uw kind
Nadere informatieHuiswerk Spreekbeurten Werkstukken
Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.
Nadere informatieHUISWERKGIDS SCHOOLJAAR 2011-2012
HUISWERKGIDS SCHOOLJAAR 2011-2012 1 INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk bladzijde 1. Inleiding De huiswerkgids 3 2. Hoe maak en leer je huiswerk? 4 3. Het leren van woorden (spelling/engels) 5 4. Het leren van topografie
Nadere informatieBijlage 14 Registratie- en planningsformulier gehele groep
Bijlage 14 Registratie- en planningsformulier gehele groep Toelichting In de kolom aanbieding vult u de datum in waarop u de activiteit aan de gehele groep heeft aangeboden. U hoeft dit dan niet bij iedere
Nadere informatieKleuters leren lezen
Kleuters leren lezen Lerespel Inhoudsopgave INLEIDING... 3 STAP 1: KINDEREN MOETEN EERST BESEFFEN WAT LEZEN IS EN WAAROM HET HANDIG IS OM HET TE KUNNEN.... 4 STAP 2: DE VOORBEREIDING OP HET ZELF LEZEN;
Nadere informatieWat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een poëziekaart. Hoe pak je het schrijven van een gedicht aan?
Les 1: Een poëziekaart maken Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een poëziekaart Lees over Verbonden zijn. Verbonden zijn De Nieuwsbegrip leesles gaat over de ramadan. Tijdens de
Nadere informatieHoe maak ik een werkstuk?
Hoe maak ik een werkstuk? Stap 1: Onderwerp en vraag Voordat je kunt beginnen met het maken van een werkstuk, moet je natuurlijk een onderwerp kiezen. Als je een onderwerp hebt gekozen ga je bedenken wat
Nadere informatieWat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht over de Paralympische Spelen
Les 1: Een gedicht over de Paralympische Spelen schrijven Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken 1. Bekijk het Nieuwsbegripfilmpje van het Jeugdjournaal op www.nieuwsbegrip.nl. Het filmpje
Nadere informatieWaarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken. Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht over Egypte
Les 1: Een gedicht over Egypte schrijven Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken 1. Bekijk het Nieuwsbegripfilmpje van het Jeugdjournaal op www.nieuwsbegrip.nl. Het filmpje gaat over de situatie
Nadere informatieJuf Sabine en juf Maaike
Je moet daar heel wat voor kunnen: - Je moet goed kunnen lezen - En ook goed begrijpen wat je leest - Je moet goed kunnen opzoeken - En goed kunnen kiezen wat je wel en niet nodig hebt. - Je moet je verhaal
Nadere informatieDe Huiswerkgids beschrijft de doorgaande lijn van het huiswerk dat we geven en de aanbevolen aanpak.
De Huiswerkgids beschrijft de doorgaande lijn van het huiswerk dat we geven en de aanbevolen aanpak. 2 juli 2014 KBS De Hoeksteen 11QH Olmendreef 100 3137 CR Vlaardingen Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Hoe maak
Nadere informatieKern 4: huis-weg-bos-tak-hut
Kern 4: huis-weg-bos-tak-hut In deze kern leert uw kind: Letters: h - w - o - a - u Woorden: huis, weg, bos, tak, hut De letters i - m - r - v - s aa - p e - t ee - n b oo zijn bekende letters geworden.
Nadere informatieGroep 1-2 a. Het letterwinkeltje. Inleiding. en bovendien nogal eens wat uitleg geeft aan zijn klanten.
Groep 1-2 a Het letterwinkeltje Inleiding Opa Brom heeft een letterwinkeltje waar hij allerlei soorten letters verkoopt, en bovendien nogal eens wat uitleg geeft aan zijn klanten. Fout! Objecten kunnen
Nadere informatieNaam: Welkom op De Leer!
Naam: Welkom op De Leer! Basisschool De Leer St. Michielsstraat 6 7255 AP Hengelo 0575-46 17 15 Welkom! Hallo, Je bent nu al bijna vier jaar en dan kom je bij ons in de klas. Nu mag je een paar keer komen
Nadere informatieWOORDENSCHAT - MIDDENBOUW Met woorden aan de gang
WOORDENSCHAT - MIDDENBOUW Met woorden aan de gang Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek
Nadere informatieVragenlijst Prettig Schoolgaan versie voor de basisschool
Vragenlijst Prettig Schoolgaan versie voor de basisschool Dit is een vragenlijst met 60 vragen. De vragen gaan over school. Sommige dingen op school vind je fijn. Sommige dingen op school vindt je vervelend
Nadere informatieKern 6: geit-pauw-duif-ei
Kern 6: geit-pauw-duif-ei In deze kern leert uw kind Letters: g - ui - au - f - ei Woorden: geit, pauw, duif, ei Alle letters compleet In kern 6 leert uw kind de laatste nieuwe letters. Op het eind van
Nadere informatieWij willen u vragen niet vooruit te gaan werken/oefenen. Er kan dan verwarring ontstaan bij het kind. Wij willen dit graag voorkomen!
In dit document kunt u lezen wat de kinderen leren in elke kern. In de eerste zes kernen zal dit voornamelijk ingaan op het aanleren van woorden en letters. In de laatste kernen komt het lezen al wat meer
Nadere informatieLeerlijnen peuters en jonge kind (MET extra doelen) versie juli 2015. Naam leerling. Taal Beginnende geletterdheid
Leerlijnen peuters en jonge kind (MET extra doelen) versie juli 2015 Taal eginnende geletterdheid eginnende geletterdheid-stap 1 OEKORIËNTATIE: Herkent een boek en weet dat er een verhaal in staat -20--20
Nadere informatieBIJLAGE bij de Website voor Groep 6, 7, 8
Zoals u wellicht weet wordt er ieder jaar in oktober de KINDERBOEKENWEEK georganiseerd. Op de meeste scholen worden er dan ook Voorleeswedstrijden gehouden, en gaat de aandacht speciaal uit naar de PROMOTIE
Nadere informatieVoorbeeld van een inhoudelijke brug 3ko-1lo : Taal Organisatie
Voorbeeld van een inhoudelijke brug 3ko-1lo : Taal Organisatie - totaal aantal kinderen : 30 leerlingen eerste leerjaar 30 derde kleuter - wordt 3x georganiseerd (telkens 1 namiddag) - juf Sonia neemt10
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieOPA EN OMA DE OMA VAN OMA
Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en
Nadere informatieActiviteitenplan leeskastje bedoelt voor leerkrachten werkzaam in de onderbouw.
Activiteitenplan leeskastje bedoelt voor leerkrachten werkzaam in de onderbouw. Inhoudsopgave Boekorientatie Voorlezen van het boek.... 3 Verhaalbegrip Kennismaken met de la en de verteltafel.... 4 Samen
Nadere informatieKern 5: reus-jas-riem-bijl
Kern 5: reus-jas-riem-bijl Uw kind kent inmiddels al heel wat letters. De komende weken komen daar nieuwe letters bij: de eu van reus, de j van jas, de ie van riem, de l van bijl, de ou van hout en de
Nadere informatieverzinnen de kinderen rijmwoorden of woorden met eenzelfde begin- of eindrijm tijdens een spel met sneeuwballen van papier.
12. Sneeuwballenrijm Tijdens deze activiteit: verzinnen de kinderen rijmwoorden of woorden met eenzelfde begin- of eindrijm tijdens een spel met sneeuwballen van papier. Taal Ontluikende en beginnende
Nadere informatieGratis spellen bij kern 4 Spel 1: Tik aan Spel 2: Een verlanglijstje schrijven Spel 3: Prentenboeken lezen Spel 4: Rijmpjes maken
Gratis spellen bij kern 4 Spel 1: Tik aan U heeft een paar kleine blaadjes papier nodig. U schrijft een opdracht op een blaadje, bijv. 'tik een oor aan'. Uw kind leest de zin en voert uit wat het leest.
Nadere informatieTips spelend leren kern 4
Tips spelend leren kern 4 In de serie Tips spelend leren voor kern start t/m kern afsluiting worden opdrachten beschreven die leerkrachten in het keuzewerk voor hun klas kunnen opnemen op het gebied van
Nadere informatieKinderdagverblijf programma Dit ben ik
Kinderdagverblijf programma Dit ben ik Week 5 Datum 27 t/m 31 januari 09.15 uur - Kring: Kern 0 1½ het gezicht van Puk. Spiegeltje in Puk zijn rugzak. Wat is dat nou? 09.20 uur - Voorleesboek: Kikker is
Nadere informatieMagnetische en beschrijfbare dobbelsteen: de taalontwikkeling (1)
Magnetische en beschrijfbare dobbelsteen: de taalontwikkeling (1) Vorige week ontving ik de beschrijfbare dobbelsteen van Credu.nl: een webwinkel vol met prachtige educatieve materialen, maar ook voor
Nadere informatieDwerggras 30, Rotterdam. 1. Schrijf tijdens het kijken dingen op die jou belangrijk lijken. Je hebt dit later nodig.
Les 1: Een Wikitekst schrijven Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken Bekijk met de klas het Jeugdjournaalfilmpje over koningin Beatrix op www.nieuwsbegrip.nl 1. Schrijf tijdens het
Nadere informatieHoe maak ik... Naam: Groep:
Hoe maak ik... Naam: Groep: Inleiding Een spreekbeurt houden is niet niets! Je moet daar heel wat voor kunnen. Wat dacht je van: Goed kunnen lezen Goed kunnen begrijpen wat je leest Goed dingen kunnen
Nadere informatieWaarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken. Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht over Egypte
Les 1: Een gedicht over Egypte schrijven Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken 1. Bekijk het Nieuwsbegripfilmpje van het Jeugdjournaal op www.nieuwsbegrip.nl. Het filmpje gaat over de situatie
Nadere informatieGedichtendag 2012 Stroom. Naar aanleiding van de gedichtendag op 26 januari 2012. Leerkracht: Cara Figoureux Nederlands
Gedichtendag 2012 Stroom Naar aanleiding van de gedichtendag op 26 januari 2012 Leerkracht: Cara Figoureux Nederlands Vooropdracht Open het internet en ga naar google 1. Open google afbeeldingen en zoek
Nadere informatieTaallessen Kruisje het spinnetje.
Taallessen Kruisje het spinnetje. Kick off Waar lijk ik op?/ wat staat er op de tafel?/ op het digibord? Waardoor weet je dat? Waar gaat het verhaal over denken jullie? Voorwerpen: spin, boom, web, poes,
Nadere informatieVeilig leren lezen Aftelkalender Sinterklaas: hoeveel nachtjes slapen nog? - Versie 2013
veilig leren lezen Aftelkalender Sinterklaas Hoeveel? Versie 2013 Auteur: Josée Warnaar Kinderen verheugen zich enorm op het sinterklaasfeest. De tijd tot Sinterklaas is vol van spanning en leuke gebeurtenissen.
Nadere informatieTijdsplanning werkstuk groep 5
Naam: Groep 5 Tijdsplanning werkstuk groep 5 Wat wanneer Aan de juf het onderwerp van maandag 21 januari 2013 mijn werkstuk doorgeven inleveren opdracht 1 maandag 28 januari 2013 inleveren opdracht 2 donderdag
Nadere informatieZML SO Technisch Lezen
ZML SO Technisch Lezen Leerlijnen 1.1. Boekoriëntatie Kerndoelen 1. De leerlingen leren lezen voor dagelijks gebruik Technisch lezen 1.2. Temporele orde waarneming 1.3. Auditieve discriminatie 1.4. Visuele
Nadere informatieAuditieve oefeningen bij het thema:
Auditieve oefeningen bij het thema: Boek van de week: 1; Kom uit het ei, kleintje 2; Dottie s eieren 3; Dottie s kuikens 4; Mijn kuiken Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen: Wat staat
Nadere informatieProductietaak 1 lees / schrijf
Productietaak 1 lees / schrijf Thema: Heksen toverboek maken Stageweek: 2e Fase 0 Thema planning 1. De betekenisverlening door de kinderen Wordt het thema betekenisvol voor kinderen? Kinderen kennen heksen
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Nadere informatieKern 2: teen - een - neus - buik - oog. Spellen bij kern 2. In deze kern leert uw kind: Letters: t n b oo ee Woorden: teen - een - neus - buik - oog
Kern 2: teen - een - neus - buik - oog In deze kern leert uw kind: Letters: t n b oo ee Woorden: teen - een - neus - buik - oog De letters i - m - r - v - s aa - p e zijn bekende letters geworden. De letters
Nadere informatieWOORDEN VERANDEREN. grap. glas. kras. grijs NIEUWE WOORDEN MAKEN. sterk - kers. ster. Kies een woord uit het woordpakket. gras -
WOORDEN VERANDEREN Kies een woord uit het woordpakket. gras - grap Schrijf dit woord in je schrift. glas kras Maak een nieuw woord door één letter grijs te veranderen. Zoek zoveel mogelijk nieuwe woorden.
Nadere informatielezen Veilig leren lezen Artikelen - Letterkennis, aanpak eu/ui/ou-probleem veilig leren Woorden met tweetekenklanken Juist verklanken
veilig leren lezen Letterkennis Aanpak eu/ui/ou-probleem Auteur: Susan van der Linden Op welke wijze kunt u problemen met de tweetekenklanken eu/ui/ou aanpakken? In dit artikel bieden we u een stappenplan
Nadere informatieWat staat er in dit boekje?
Wat staat er in dit boekje? Informatie voor ouders (scheur t maar uit voor ze!) 7 Even uitleggen 11 Ik & Zo! Dit ben ik! 15 Ik & Zo! Handig om te weten 17 Weekschema co-ouderschap 29 Planning weekenden,
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieAuteur: Mirjam Wind, docent en coördinator NT2, Educatie Video s: Gabe Dijkstra en Rick Biemolt, studenten Alfa-college, MultiMedia en Design
Woord voor Woord is een programma mondelinge vaardigheden NT2 voor analfabete beginners. Het omvat 12 lessen. De ontwikkeling van het programma en de daarbij behorende video s is mogelijk gemaakt door
Nadere informatieRijmwoorden richt zich op het leren herkennen van eindrijm en beginrijm (alliteratie) en het manipuleren met klanken.
Rijmwoorden Rijmwoorden richt zich op het leren herkennen van eindrijm en beginrijm (alliteratie) en het manipuleren met klanken. Doelgroep Rijmwoorden Muiswerk Rijmwoorden is gemaakt voor groepen 1 en
Nadere informatieDe meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier
Marlies Huijzer verzorging wat wil jouw dier? De meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier om te vertroetelen. Ze denken niet zo na over wat een dier zelf leuk vindt
Nadere informatieActiviteitenplan leeskastje. Dikkie Donderkopje wordt groot. Activiteitenplan bedoelt voor groep ½ in het basisonderwijs
Activiteitenplan leeskastje Dikkie Donderkopje wordt groot Activiteitenplan bedoelt voor groep ½ in het basisonderwijs Inhoudsopgave Boekorientatie Voorlezen van het boek... 4 Verhaalbegrip Kennismaken
Nadere informatieJouw werkstuk lever je uiterlijk in op donderdag 20 maart 2014!!
Hoe maak ik in groep 8 een werkstuk? Jij gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in
Nadere informatieKlankgroep en lettergreep
Spellingwijzers groep 4 Voor de ouders Klankgroep en lettergreep Een klankgroep is een soort hulpmiddel bij het aanleren van spellingregels. Wat hoor je als je een woord langzaam in stukjes uitspreekt.
Nadere informatiemaakboek In dit Klooikoffer Maakboek vertel je over je werkstuk. Zo leren anderen van jouw werk. Dat is toch gaaf?
let op: al het klooien is op eigen risico! ;) Lekker samen klooien! maakboek In dit Klooikoffer Maakboek vertel je over je werkstuk. Zo leren anderen van jouw werk. Dat is toch gaaf? Vertel alles wat je
Nadere informatieWaarom ga je schrijven: Jeugdjournaalfilmpje kijken
Les 1: Een stripverhaal schrijven Waarom ga je schrijven: Jeugdjournaalfilmpje kijken 1. Bekijk het Nieuwsbegripfilmpje van het Jeugdjournaal op www.nieuwsbegrip.nl over Donald Duck. 2. Er wordt veel verteld
Nadere informatieEen gids vol met apps speciaal voor kleuters
Een gids vol met apps speciaal voor kleuters Hier voor je ligt de gids: starten met tablets. Een gids vol met apps speciaal voor kleuters. Als je gaat starten met tablets kan het best lastig zijn om geschikte
Nadere informatieDOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen
In groep 1 en 2 hebben de leerlingen binnen dit thema geleerd dat er in de natuur verschillende kleuren, vormen en texturen te vinden zijn. De leerlingen in groep 3 en 4 richten zich in dit thema op bomen.
Nadere informatieU kunt met uw kind thuis de volgende oefeningen oefenen.
Dit informatieboekje is bedoeld om u als ouder te informeren over welke taalactiviteiten en rekenactiviteiten er in groep 2 aan bod komen. Maar ook om u handvatten te geven om zelf met uw kind thuis te
Nadere informatieWielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting
Zwijsen Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Inhoud Inleiding 3 Materialen 3 Voor het eerst naar school 4 Doelstelling 4 Opbouw prentenboek en plakboek 4 Werkwijze 5 Ouders 5 2 Inleiding Voor
Nadere informatieBijlage 1. Beste ouders/verzorgers van de leerlingen van groep 3/4,
Bijlage 1 Brief aan de ouders Beste ouders/verzorgers van de leerlingen van groep 3/4, De komende periode gaan wij aan de slag met het thema feesten. We bespreken allerlei feestelijke momenten in het jaar
Nadere informatietaalkaart 1 Mijn diploma Mijn diploma
tk taalkaart 1 Mijn diploma Wat ga je doen? Je leert wat een diploma is. Je bedenkt en maakt een diploma. Op verkenning 1 Mijn diploma 1 Bekijk het diploma. naam: Femke Visser geboortedatum: 7 juni 1999
Nadere informatieGROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8. limme Taal. Kranten en tijdschriften
GROEP 3 GROEP 4 GROEP 5 GROEP 6 GROEP 7 GROEP 8 limme Taal Kranten en tijdschriften Ik zie, ik zie... Wat ga je leren? Je leert waarom foto's en plaatjes belangrijk zijn voor een tijdschrift. Hoelang ben
Nadere informatie4 Gedrag. 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? 4.1 Opdrachten 1-24. 4.2 Opdrachten 1-20. 4.
4 Gedrag DO-IT Datum 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? PARAGRAFEN Datum 4.1 Opdrachten 1-24 4.2 Opdrachten 1-20 4.3 Opdrachten 1-16 4.4 Opdrachten 1-16 Samenvatten Test
Nadere informatieWat schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een. Hoe pak je het schrijven van een gedicht aan?
Les 1: Een poëziekaart maken poëziekaart Lees over Verbonden zijn. Wat schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een Verbonden zijn De Nieuwsbegrip leesles gaat over de ramadan. Tijdens de ramadan voelen
Nadere informatieActiviteit Doel Beschrijving doel Planning Uitvoering. De kinderen: - vervullen de rol van luisteraar en spreker. - vertellen een persoonlijk verhaal.
Hier vind je een overzicht van de lesdoelen die worden aangeboden in dit project. Houd er rekening mee dat je tijdens de uitvoering van de lessen waarschijnlijk met méér doelen bezig zult zijn, voortkomend
Nadere informatieTips spelend leren kern 3
Tips spelend leren kern In de serie Tips spelend leren voor kern start t/m kern afsluiting worden opdrachten beschreven die leerkrachten in het keuzewerk voor hun klas kunnen opnemen op het gebied van
Nadere informatie1. LEZEN Inleiding: doel en structuur Gebaren lezen
1. LEZEN Inleiding: doel en structuur De doorloopklok wordt gezet, zodat de leerlingen weten tot wanneer er wordt gewerkt. De leerkracht vertelt welke lesonderdelen aan bod zullen komen en vertelt ook
Nadere informatieLESBRIEF. Grote Anna leert lezen en rekenen. Digibordles lezen : Digibordles rekenen : Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.
Samenvatting: Grote Anna heeft een bijzondere dag vandaag! Ze gaat voor het eerst naar de grote school. Anna heeft er veel zin in. Ze heeft zelfs een nieuwe boekentas en schrijfspulletjes gekregen! Het
Nadere informatieEen kind heeft recht op een stevig fundament.
Overgangsprotocol groep 1 - groep 2 groep 3 Inleiding Ooit was er een zelfstandige kleuterschool naast een zelfstandige lagere school. In die tijd werd het begrip schoolrijpheid gebruikt waarmee de mate
Nadere informatieBijlage interview meisje
Bijlage interview meisje Wat moet er aan de leerlingen gezegd worden voor het interview begint: Ik ben een student van de Universiteit van Gent. Ik wil met jou praten over schrijven en taken waarbij je
Nadere informatieCreatief schrijven. Peuters en kleuters. Inspiratiedag Jonge kind 6 februari 2013
Creatief schrijven Peuters en kleuters Inspiratiedag Jonge kind 6 februari 2013 Inspiratie voor...(volgen van) schrijfontwikkeling.schrijfrijke omgeving.betekenisvolle schrijfactiviteiten.rol van de begeleider
Nadere informatieVerzamelen. Les 1. Verzamelen. Opdracht. Lesbrief groep 7 en 8. Van: Heb jij een verzameling? JA / NEE
Regionaal Historisch Centrum Eindhoven Postbus 191, 5600 AD Eindhoven www.rhc-eindhoven.nl Lesbrief groep 7 en 8 Verzamelen Van: Les 1 Verzamelen Heel veel mensen sparen iets. Als je iets spaart, dan krijg
Nadere informatieWerkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd
Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave
Nadere informatieHoe maak ik in groep 6 een werkstuk?
Hoe maak ik in groep 6 een werkstuk? Je gaat de komende weken thuis een werkstuk maken. Een werkstuk is een lange weettekst. Het wordt geschreven om iemand iets te leren of te laten weten. Net als in een
Nadere informatieSpellen bij kern 3 Spel 1: Schrijven op je rug Spel 2: Winkeltje spelen Spel 3: Lezen voor het slapen gaan Spel 4: Blijven voorlezen
Spellen bij kern 3 Spel 1: Schrijven op je rug Kinderen hebben in kern 1, 2 en 3 al veel woorden geleerd. Het is een leuk spel om de letters van die woorden op de rug van uw kind te schrijven en het kind
Nadere informatieGroep 3 : Na een lekkere lange zomervakantie zijn we alweer een poos hard aan het werk. Hieronder vindt u de doelen waar wij in groep 3 aan werken.
Groep 3 : Na een lekkere lange zomervakantie zijn we alweer een poos hard aan het werk. Hieronder vindt u de doelen waar wij in groep 3 aan werken. Veilig leren lezen Maandag 21 september zijn we begonnen
Nadere informatiePraten leer je niet vanzelf
jeugdgezondheidszorg Praten leer je niet vanzelf... hier ben ik www.icare.nl Over de spraak-taalontwikkeling van kinderen van 0-4 jaar Praten gaat niet vanzelf, praten moet je leren. Een kind leert praten
Nadere informatieActiviteitenplan leeskastje. Kikker en het Nieuwjaar. Activiteitenplan bedoelt voor groep 1/2 in het basisonderwijs
Activiteitenplan leeskastje Kikker en het Nieuwjaar Activiteitenplan bedoelt voor groep 1/2 in het basisonderwijs Inhoudsopgave Boekoriëntatie Voorlezen van het boek... 4 Verhaalbegrip Kennismaken met
Nadere informatieLesbrief. Introductie
Lesbrief Introductie Deze lesbrief hoort bij Lieve Stine, weet jij het? van Stine Jensen en Sverre Fredriksen. Dit boek bestaat uit 20 brieven en antwoorden van filosoof Stine. Deze lesbrief bestaat uit
Nadere informatie4 andere dieren bestaat. foto zo precies mogelijk na en kleur in.
Teken je fantasiedier Uit de krant Teken een dier dat uit minimaal Zoek een foto uit de krant. Teken deze 4 andere dieren bestaat. foto zo precies mogelijk na en kleur in. Bedenk ook een naam voor Zet
Nadere informatieHoe bereid ik een spreekbeurt voor?
Hoe bereid ik een spreekbeurt voor? Het maken van een spreekbeurt is eigenlijk niets anders dan het schrijven van een informatieve tekst (weettekst). Het is daarom handig om net zo te werk te gaan als
Nadere informatienieuwtjes uit. groep 3/4
nieuwtjes uit groep 3/4 Nieuwskrant 13 Van groep 3-4 Mei juni 2015 Inhoud 1. Van groep 4 2. Van groep 3 3. Wat is een woordweb? 4. Rappen 5. Dierentuin Burgers Zoo 6. Spreekbeurten 7. Huisdieren onderzoek
Nadere informatieKorte cursus sinterklaasgedichten schrijven
Taal actief 3 Handleiding groep 6 en 7 Korte cursus sinterklaasgedichten schrijven Dit is een extra activiteit die past binnen het thema sinterklaas. Tijdsduur 45 minuten Tip: De kinderen die moeite hebben
Nadere informatieKnabbel en Babbeltijd.
Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte
Nadere informatieHandleiding. UNICEF Handleiding lessuggestie Gedicht groep 7-8. Gedicht
UNICEF Handleiding lessuggestie Gedicht groep 7-8 Handleiding Gedicht In het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties zijn de rechten voor het kind opgenomen. U maakt deze rechten concreet en zichtbaar,
Nadere informatieGESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:
AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een
Nadere informatieAuditieve taaloefeningen bij onderwerp indianen
Auditieve taaloefeningen bij onderwerp indianen Boek van de week: 1; Het grote telboek van Indi 2; De kleine Indiaan 3; Rode Vos en zijn kano 4; Bij de indianen Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende
Nadere informatieInformatieboekje (voor)lezen
Informatieboekje (voor)lezen Welkom op basisschool Het Mozaïek Algemeen Uw kind is in een ontwikkelingsfase gekomen waarbij hij/zij met regelmaat in contact komt te staan met andere kinderen / volwassenen.
Nadere informatieVollenhove Wonen op een havezate
D S T R K C N T Opdracht 1 Nodig: foto van jezelf als klein kind, fotoblad opdracht 1 In Vollenhove staat de havezate Oldruitenborgh. De havezate is al heel oud. Bijna 250 jaar geleden, rond 1770, woonden
Nadere informatieveilig leren Veilig leren lezen Artikelen - Letterkennis, aanpak b/d-probleem lezen Auteur: Susan van der Linden Stap 1
veilig leren lezen Letterkennis Aanpak b/d-probleem Auteur: Susan van der Linden De letters b en d zijn voor veel kinderen een bron van verwarring. Dit komt door hun gelijke vorm. Toch kunt u dit probleem
Nadere informatieWaar gaat dit boek over? Verschillende beelddenkers. Dit boek gaat over kinderen die in beelden denken.
Verschillende beelddenkers Twee vriendinnen: Fátima en Jolijn. Allebei denken ze in beelden, maar allebei op hun eigen manier. Fátima is een kei in dansen. Ze heeft een goed ritmegevoel en kan een dans
Nadere informatie