Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Rijksinstituut voor Kust en Zee/RIKZ

Transcriptie

1 Wekdocument Ministeie van Vekee en Watestaat Diectoaat-Geneaal Rijkswatestaat Rijksinstituut voo Kust en Zee/RIKZ Aan - Contactpesoon Dookiesnumme Annemieke van de Pluijm en Dick de Jong 221 / Datum Bijlage(n) 23 oktobe Numme Poduct RIKZ/OS/ x - Ondewep Monitoing oevevegetatie Veese Mee, T -situatie - 1. Vaagstelling Na het in gebuik nemen van het doolaatmiddel zal het zoutgehalte van het Veese Mee gaan stijgen. Bovendien kunnen in de naaste toekomst mogelijk ook veandeingen in het peilbehee woden doogevoed. De vaag is òf dit gevolgen zal hebben voo de oevevegetatie en zo ja, welke dat zullen zijn. Onde oevevegetatie wodt in dit veband vestaan: 1. ietvegetaties in het wate, meestal voo een oevevedediging; bijvoobeeld de Pietkeek, Middelplaten, Schotsman, Aadbeieneiland 2. vegetaties op geleidelijke, vlakke oeves; bijvoobeeld Kwistenbug, Middelplaten 3. vegetaties op steile oeves, met of zonde oevevedediging, diect langs de watelijn. Vegetaties op oeves in eceatiegebieden en aanspoelselvegetaties zijn niet in het ondezoek betokken. In het veleden (ond 198) is vegetatieondezoek gedaan op oeves geicht op de effecten van oevevededigingen. Hieuit is gebleken dat e op divese plaatsen inteessante zoute en bakke vegetaties vookomen. De exacte data van dit ondezoek zijn helaas niet mee beschikbaa, zodat hie niet op aangesloten kan woden. 2. Hypothese effecten Globaal kan een aantal veschillende effecten woden vewacht. 1. De ietvegetaties in de oeve zijn waaschijnlijk afhankelijk van enezijds aanvoe zoet wate uit het achteland en andezijds zoet egenwate dat in de winte in de dan doogvallende oeve doodingt. Doodat het meewate niet eg zout is kan het iet oveleven. Het is de vaag of dit ook kan oveleven als het meewate aanzienlijk zoute zal woden. Indien het iet massaal vedwijnt zal dit effect hebben op watevogels en kan dit eventueel ook gevolgen hebben voo de oeveafslag. 2. De vegetaties op de vlakke oeves woden doo windopzet in de zome mee of minde fequent ovespoeld. Daanaast is e spake van geinge afvoe van zout gondwate doo de vlakke en lage ligging. Doo vezilting van het meewate kan de vegetatie in deze oeves vezilten of zelfs afsteven. Vestiging Middelbug Postbus 839, 433 EA Middelbug Bezoekades Genadieweg 31 Telefoon Telefax Op 2 minuten loopafstand vanaf station Middelbug ichting industiegebied Anestein of met teintaxi beeikbaa

2 RIKZ/OS/ x Foto 1. Digitaal inmeten van ietkaag van de Middelplaten Foto2. Rietkaag bij de Piet Foto 3. Tansect steile oeve van de Mosselplaat Foto 4. Uitzetten pq s op Kwistenbug 2

3 RIKZ/OS/ x Doo stuifwate is op steile oeves ove de eeste paa metes vaak een min of mee zoute vegetatie aanwezig. Deze vegetatie kan veandeen als het meewate zoute is gewoden waadoo e mee zout in deze zone teecht zal komen. 3. Wekwijze 3.1 Veldwek In de zome van 23 is een T situatie bepaald. Het veldwek is voo het ovegote deel uitgevoed doo de Meetinfomatiedienst Zeeland. Een klein deel is gedaan doo het RIKZ Middelbug. Geduende een aantal jaen na de ingebuikname van het doolaatmiddel zullen de metingen moeten woden hehaald. Gezien de eactiesnelheid van vegetaties op dit soot veandeingen (onde andee gebleken in de Oosteschelde en het Gevelingenmee) moet ekening woden gehouden met een eactietijd van enkele jaen en een peiode van al gauw 1 jaa voo een nieuw evenwicht is beeikt. In de eeste plaats zijn alle oeves van het Veese Mee (vanuit een bootje) bekeken op geschiktheid voo het ondezoek. Hiebij is ekening gehouden met de die ondescheiden oevetypen en is gepobeed de locaties zo goed mogelijk ove het hele Veese Mee te vedelen. Aan de hand van deze inventaisatie is een aantal oeves geselecteed. De geselecteede oeves zijn digitaal gemakeed met behulp van elektonische plaatsbepaling en een veldcompute. Hiebij is gebuik gemaakt van het pogamma AcPad en het plaatsbepalingsysteem DGPS. De ligging van alle ondezochte oeves is aangegeven in bijlage 1. Het ondezoeksgebied is opgesplitst in 6 deelgebiedjes, a t/m f. Kaatjes hievan staan in bijlagen 2 t/m 7. Voo elk van de die ondescheiden oevetypen is een eigen methode gebuikt om de vegetatie te inventaiseen. 1. Rietvegetaties. E zijn 9 ietkagen (Rx.1) ingemeten met behulp van DGPS. De lengte van de ietkaag kan vaiëen tussen de 25 en 5 m. De beedte is afhankelijk van de beedte van de ietkaag en is ingemeten vanaf de vaste oeve. Omdat bij de elektonische plaatsbepaling afwijkingen van 1 cm kunnen vookomen, zijn pe ietkaag, op de gens van wate en iet, bamboe stokjes in de gond geslagen, waabij de bovenkant van de bamboe gelijk is gehouden met het niveau van het meewate. Kleine veandeingen in de beedte van de ietkaag kunnen op deze manie woden geegisteed. Bij elke ietkaag is een ietpunt (Rx.2) ingemeten, waa het aantal ietstengels is geteld dat op één m 2 goeit. Hietoe is gebuik gemaakt van een fame in u-vom. Bovendien is de vitaliteit van het iet genoteed, of het iet wel of niet in bloei stond en de hoogte van het iet vanaf de bodem. De gegevens van de ondezochte ietvegetaties staan in bijlage Vlakke oeves. Om de vegetatie van de vlakke oeves te kunnen monitoen zijn op twee locaties pq s (pemanente quadaten, Px)) uitgezet van elk 2m x 2m. : Middelplaten en Kwistenbug. Te makeing zijn op de hoekpunten van elke pq bamboestokken tot ongevee 1 cm boven het maaiveld in de gond geslagen. De pq s liggen in twee ijen paallel aan elkaa. Elk paa pq s ligt in een goed ondescheiden vegetatiezone. Op de Middelplaten zijn 1 pq s uitgezet en op 3

4 RIKZ/OS/ x Kwistenbug 12 pq s. De bedekking van de vegetatie is opgenomen met behulp van de methode Baun-Blanquet. De bedekkingscode is als volgt: 1 = <5%, 1-2 exemplaen; 2 = <5%, 3-2 exemplaen; 3 = <5%, 21-1 exemplaen; 4 = <5%, >1 exemplaen ; 5 = 5-12% ; 6 = 13-25% ; 7 = 26-5%, 8 = 51-75% ; 9 = 76-1%. Ten behoeve van koelgootte analyse zijn bij de pq s bodemmonstes genomen. Om de pq niet teveel te beïnvloeden zijn deze monstes tussen de twee ijen pq s genomen, elk monste te hoogte van twee paallel gelegen pq s. De monstes zijn genomen met een zogenaamde Edelmanboo, met een diepte van 2 cm. Pe paa pq s zijn twee monstes genomen die bij elkaa zijn gevoegd tot één mengmonste. De analyses zijn op dit moment nog niet uitgevoed, zodat esultaten hievan alsnog ontbeken. 3. Steile oeves. E zijn 6 steile oeves geselecteed en ingemeten met DGPS. Deze 6 locaties zijn meestal vededigde oeves. De vegetatie van een steile oeve is opgenomen in een tansect van 25 m lang en van 2 m beed (Tx), gemeten vanuit de watelijn (zomepeil). De floa is geïnventaiseed met behulp van de Tansley & Chipp-methode met de volgende bedekkingscodes: = zeldzaam, o = weinig vookomend, f = egelmatig vookomend, a = veel vookomend en d = dominant. E zijn zonodig ook tussenklasssen ondescheiden, bijvoobeeld /o of o/f. Behalve de sooten zijn pe opname de volgende gegevens opgenoteed: locatie, datum, waaneme, bedekkingspecentage van de totale vegetatie, hoogte van de vegetatie in cm, pecentage dood mateiaal, wel of geen beweiding en eventueel algemene opmekingen ove de locatie. Al deze gegevens zijn meteen met behulp van de veldcompute in een hievoo in EXCEL gemaakt standaad opnamefomulie gezet. 3.2 Veweking gegevens Alle data zijn van het EXCEL opnamefomulie in EXCEL-tabellen gezet. De gegevens van de ietvegetaties staan in bijlage 8. Voo de ovezichtelijkheid zijn de pqgegevens pe locatie bij elkaa in (daai-)tabel gezet: Middelplaten in bijlage 9, Kwistenbug in bijlage 1. De xy-coodinaten van de ietpunten en van de pq s staan in bijlage 12. De tansect-gegevens van de steile oevevegetaties staan in bijlage 11. In veband met (eventueel) vevolgondezoek zijn alle gegevens ook in ACCESS gezet. De kaatjes met de ligging van de ondezoekslocaties (bijlage 1 t/m 7) zijn gemaakt met behulp van het pogamma AcView. De oiginele data die zijn vezameld ten behoeve van het ondezoek naa oevevegetaties van het Veese Mee zijn opgeslagen bij de Meetinfomatiedienst Vlissingen en staan op CD-Rom (bij het RIKZ). De complete dataset (oiginele en bewekte) en de appotage staat opgeslagen bij het RIKZ-Middelbug op: /uses/veesemeebekken/medewekes/pluym/oeveveg. 4

5 RIKZ/OS/ x Bijlagen Kaaten bijlage 1. Ovezicht ligging ondezoekslocaties bijlage 2. Detailkaat a. Schotsman bijlage 3. Detailkaat b. Mosselplaat en Veee bijlage 4. Detailkaat c. Haingvete, Goudplaat en Aadbeieneiland bijlage 5. Detailkaat d. de Piet, Spieingplaat en Middelplaten bijlage 6. Detailkaat e. Geesdijk en Middelplaten bijlage 7. Detailkaat f. Kwistenbug Tabellen bijlage 8. Rietkagen en ietpunten bijlage 9. Pq s Middelplaten (vlakke oeves) bijlage 1. Pq s Kwistenbug (vlakke oeves) bijlage 11. Tansecten (steile oeves) bijlage 12. XY coödinaten ietpunten en pq s 5

6 ietkaag (Rx.1) ietpunt (Rx.2) tansect (Tx). pq(px)

7 Bijlage 2. detailkaat a. Schotsman G Bijlage 3.ldetailkaat b. Mosselplaat en Veee

8 e 4. Detailkaat c. Haingvete, Goudplaat en Aadbeieneiland

9 Bijl~ge 6. Detailkaat e. Geesdijk en Middelplaten PO's Middelplaten

10 PO's Kwistenbug

11 Bijlage 8. Rietkag< en ietpunten locatie.ietkaa datum. ~chotsman """""""""""""""""""""""""""""""""'.""'."""'. R1.1 """""""""",...,,_.., 4-8-3GEEN.""""""""""",.,,"...,... """"""""""""""""""""""""""""""",...,...,.",."""""", f"",~l!)pl~~"m.9.~~,~,ip'i~!'l.~ R ~ "LlBHOUDEND ZAND c ',',bijzl>qdehede,o '.....w " ~~~ii)9y.~~!~~...,,... R !'JDIGEBODEM ~~~~~,G.~~~pl~!'It ~~:~,Q~:8-3 LlBHOUDEND ZAND li.adbeieneiland R EEN """""""""""""'" ""'R6:1""".' lsllbbodem AF EN TOE HEEN IN RIETKRAAG R7:'1"""":""'oa=oa=O3':SL ibh6i?i~q~~gi~qq:~~iijoe'~g R !SNEL DIEPER R !KLEIIGE BODEM RiN VERO] * hoogte is in cp-.ten opzichte van de bodem

12 Bijlage 9. q's Middelplaten (bedekkingscode volgens Baun-Blanquet) p~~qy'i.?~.?,.?..!,id.!:i...,......~.~~\!~...9.~~!:i~~j. ilaux maitima """""""""""""""'" " " " i.f) ' 7-8- i..~t. 7-8-!, P.~ 9..?:.Q..~Q:,...~~....Q?:Q!3.:Q:.P1.~7-8-: an de,?.telijn;..ganze- en_paadenstonti.!:i~e- -~':I paadenstont :outkost

13 Bijlage 1. IPq's Kwistenbug (bedekkingscode volgens Baun-Blanquet) ~~~~!i.9;~?.!~Elij~mm ~9.~9m.mm.m 1 F~~E9E~9.9;~()lJ.!~9.~~!~':1~9.~i~!1.~!~~.':1L F~~E.9E~9.9.;m~.()~ i.~':1.~!e~!1..! m.f~~9~~()9;..~()~j~':1~!e9.!1.!. -.. daq Baun-Blanquet 1 = <5 %, 1_ exemplaen 2 = <5 %, 3- exemplaen 3 = <5%, 21- exemplaen 4 = <5%, >1~ exemplaen 5=5-12% 6 = % 7 = 26-5 % 8 = % 9 = 76-1,

14 Bijlage 11. Tansecten steile oeves {bedekkingscode volgens Tansley & Chipp} tie>!'ie~_ lj.p...!!:i~. ~;.,;;;i="=::= e==.. ~ IYIJ)IJ.~.?!I:I.~~~. ~..._...--_......~!YIJ)IJ..~..I~P'~[I.~. """"" """"-"""""""""" ;pil.c>.!:>.i.ij..ij).i:i.!t~.~.1j..1!1 """" ~~~~i~~~~:i ~~~i;~~ estuca aundi acea ~~t~~ ~~:~~~:p. ~~~~i~t~ laux maitima ",."""",' '..' ' ' ! ipp...9pl:i.?~~?...,n<>..i~~..., """""".." """" a f Io' f '" f d - Ia f/a a......, "" ",... elf Ia ,---, f a a!.."_.,, ;... f, !, f,,..---.,... ".. a f f.., " a,--,-,..., '... ""~::"I E "-"" ~,--"""..."",,..._.. Ia... f., t--""' j--'-' : ~L : elf... ' ' f ,."-~_o<.'

15 I?Qm m+m 9! jm j Bedekkingscqde volgens methode Tansley & Chipp = zeldzaa = weinig ookomend f = egelm tig vookomend a = veel vo komend d = domina~ t

16 ', Bijlage 1~. XY-coodinaten ietpunten en pq's i~tru.ol R1.2 R R3.2 R4.2, R R6.2 R7.2 R8.2 "'" R9.2,~~Q!i91Di~t.'.'I.."..i;~QQ(qinilJJt~,,~ ~~I~~::...:::::.::j:::::::::J$f~~.~! I I '37361."""""""'.""""' "'-" """39Si3'41 '5 locatie "In n.x:-cqqafn'l~t v..cooaina~t ig~~jp.~i~~ ~"_c""..~'".,.#"",..""",.,"""",,c",,,',i""c"~"~".,.""'-"'...".>"""'" ( ---PL-L--4...~-?"' -Q J ~~ J_?..Z_ M!~~~!.P. ~-~~.Q..., P2 i ,!,Middel alan P3 i i :..~!~.~.~.Ip'~.~~Q.~~~=~~~-~~[~~~~~I~~I~~~~~I~~~~:?..~ If~L== Middel alan P5 i i I~:~~::'P.~~:~. ~~ -t : ~;:-~ ---i ~~~g ~---- [Mi~:~~I~~?!~6!=-pif~J= ~I~~I~~~~~1~~~~-396If!L~~~f~!~~~lp.~.t~.Q..f P9 i -~J...?..~- i 396_!?..~ Middel alan P1! 41317! Kwiste bu P11 i 4884 i Kwiste bu P-1" T " Kwiste bu - P Kwiste bu --p14 4aoi3-o l "3958T-- Kwiste bu p-1"s--- 4aO4-4 T Kwiste bu P f " Kwiste bu P17 i 4899 i t " Kwistebu P18 J 4894 i Kwiste bu p aO8S ---" Kwiste bu P2 i Kwiste bu """P21 4ao56i " Kwi.ste bug.. p aO4-1 " NB. De ~q's zijn op een hoekpunt ingemeten, namelijk linksonde gezien vanaf de watelijn ichting land