Grote krachtmeting in bestaan van banken

Transcriptie

1 interview SEPA: Grote krachtmeting in bestaan van banken Gerard Hartsink is Senior Executive Vice President bij ABN AMRO en verantwoordelijk voor EU Affairs en Market Infrastuctures. Op het congres spreekt Gerard als voorzitter van EPC (European Payments Council) Op 4 en 5 april 2006 organiseren EPCA (European Payments Consulting Association) en Innopay haar 5th International EPCA Conference, dit jaar in Amsterdam. Het thema van de 2006 conferentie is Payment innovation beyond SEPA - How to compete in a SEPA world. De invoering van SEPA (Single Euro Payments Area) wordt gezien als één van de grootste operaties in het Europese bankenland (12 euro) waarbij in sommige scenario s ervan uitgegaan wordt dat de bankrevenue's tot 30 miljard kunnen gaan dalen ten opzichte van de baseline Ook zullen de banken eerst nog zo'n miljard moeten investeren. Geen leuk vooruitzicht voor de banken Op de aanstaande conferentie is met name ook aandacht voor de kansen van banken en bedrijven ná de invoering van SEPA. Een international pallet aan topsprekers zullen die twee dagen hun visie geven op ontwikkelings- en inrichtingsvraagstukken. Banking Review organiseerde alvast een eerste gespreksronde met één van de key-note sprekers, Gerard Hartsink. In zijn discussie met twee betrokken specialisten Douwe Lycklama (Innopay) en Harry Smorenberg (SCC en mede dagvoorzitter van het congres) werden alvast de eerste kansen en bedreigingen blootgelegd. Pieter Appelman, redactie Banking Review Afspraken maken tussen Europese banken is niet makkelijk. We hebben 2,5 jaar lang intens gediscussieerd over 'wat nou wel wat nou niet gerealiseerd moet worden, hoe besturen we, wie heeft er meer of minder te zeggen, zit het meer centraal of decentraal, etc. De objectives van de White Paper van 2002 werden door verschillende banken gechallenged. Uiteindelijk is er in het najaar 2004 een off-site gehouden met de EPC Coordination Committee met als resultaat de EPC Roadmap Het werd vanaf dat moment duidelijk dat ik als voorzitter voldoende steun had om voortvarend op te treden. Om te voorkomen dat we voor de SEPA credit transfer en SEPA direct debit rulebooks in 2006/7 oeverloze discussies zouden krijgen van ja, maar dat heb ik niet bedoeld, is er momenteel een extra consultatieronde voor het toetsen van de kwaliteit van de rulebooks bij alle EPC-leden en communities in de Eurozone. Er was behoefte aan een roadmap waaraan alle banken, in bijzonder in de Eurozone, zich konden committeren. Als je self-regulation wil om de regulation in de verkeerde richting te voorkomen, dan moet je wel, als er zaken worden besloten, tot invoering overgaan. In de NVB-ledenvergadering is besloten dat als de EPC besluiten neemt, dat dan geldt voor alle leden van de NVB. In elk land is dat 24 december 2005

2 Geard Hartsink van ABN AMRO: We hebben intens gediscussieerd. Foto s Ron Offermans. Wat is SEPA en wie zijn de spelers? SEPA staat voor Single Euro Payments Area en zal ervoor zorgen dat burgers en bedrijven in de Eurozone met dezelfde betaalmiddelen (bankrekening, overschrijvingen, automatische incasso en cards) hun betalingen kunnen afhandelen binnen de gehele Eurozone (EU 12). SEPA wordt door de Europese Centrale Bank en het Eurosysteem nagestreefd. Ook de Europese Commissie wil met haar New Legal Framework for Payments een concurrerende interne market voor betalingsverkeer realiseren. Hiermee willen zij een bijdrage leveren aan de realisatie van de Lissabon agenda die ervoor moet zorgen dat Europa één van de meest competitieve economieën ter wereld moet worden per Het New Legal Framework beoogt alle wetgeving voor euro en non-euro betalingen te harmoniseren. De Europese Centrale Bank volgt de ontwikkelingen en voert een pro-sepa beleid. Tevens is de ECB adviseur van de EC. De European Payments Council (EPC) is het besluitvormend orgaan van de Europese banken, dat vandaag bestaat uit 64 banken inclusief enkele verenigingen van banken uit 27 landen. Binnen EPC verband worden alle activiteiten gecoördineerd die moeten leiden tot de invoering van SEPA in de Eurozone. De planning en resultaten van EPC staan onder continue druk van de EC en ECB. Als het niet snel genoeg gaat naar de zin van de EC, zal er alsnog een verordening komen, net zoals dat in 2001 is gebeurd met de zogenaamde Bolkestein verordening (nr 2560) over de tarifering van buitenlands betalingsverkeer. verschillend georganiseerd. Bijvoorbeeld in Duitsland is de ZKA leidend. Je zit met afspraken al gauw tegen de grenzen van wat van de competition authorities afgesproken mag worden. Veel praten dus... Zeker, er is veel energie gestoken in het over en weer helder krijgen van basisbegrippen, zoals bijvoorbeeld debit en creditkaart voor het SEPA Cards Framework. Dit lijken standaard begrippen, maar dat is het niet. Bijvoorbeeld ik heb sommige banken moeten uitleggen dat je met een debit 25

3 kaart ook rood kunt staan. De productfeatures die bij debit en creditcard horen, liggen soms over elkaar maar zijn soms ook verschillend. Overeenstemming voor dit Framework is bereikt omdat we ons uitsluitend beperken tot de betaalfunctie van cards. Voor authenticatiefuncties of kredietfuncties van cards zijn geen afspraken gemaakt. Dus het magische jaar 2010 is voor de banken niet heilig? Banken hebben nooit een commitment gegeven vis a vis public authorities dat uiterlijk eind 2010 de volledige migratie naar SEPA betaalinstrumenten afgerond zouden zijn in de EU12. Er is in 2002 wel een visie document gepubliceerd waarin 2010 werd genoemd. Maar een visie Ook breken met het verleden... Heel belangrijk was de ontwikkeling in Nederland en de UK om tot een splitsing te komen van de betaalschema's en ontwikkelen is wat anders dan een commitment geven. Daar is het dispuut tussen ECB en EC enerzijds en de banken anderzijds op gebaseerd. van de operator van deze schema s. De EPC Plenary heeft besloten om de SEPA betaalschema-functie te scheiden van de processing-functie en dat is een van de pijlers van de SEPA schemes zoals het SEPA Direct Debit schema en SEPA Credit Transfer schema. Voor de Eurozone hebben we een thin clearing house nodig, alleen voor netting en clearing. De overheid heeft laten zien dat ze regulerend optreedt Dit is het door de EPC Plenary geaccordeerde PE-ACHmodel. Vandaag is er een grote variëteit aan modellen in de diverse landen. Dat gaat dus niet meer. Er zullen ook andere clearing en settlement mogelijkheden blijven bestaan zoals bilateraal clearing of intragroup clearing. We hebben moeten uitleggen dat niet ieder land zijn eigen PE-ACH hoeft te hebben. Het kan niet waar zijn dat wij een stok naar onze klanten moeten gebruiken om uiterlijk eind 2010 alles gemigreerd te hebben als niet de overheid zelf daar ook haar verantwoordelijkheid neemt. Zelfs in mijn persoonlijke contact met de Belastingdienst krijg ik maar lauwe reacties op het SEPA, zo in de trant misschien en interessant. De overheid moet zich uitspreken en moet volgens de EPC zelf De Europese Commissie en de heer McCreevy als verpersoonlijking daarvan blijkt toch een belangrijke katalysator tot snelheid bij de banken? De Europese Commissie heeft met de verordening 2560 (Bolkestein verordening) laten zien dat ze regulerend optreedt als de banken zich niet snel genoeg aanpassen aan launching customer worden. Daarom kan de EPC niet verder gaan dan dat een 'critical mass in 2010 irreversible zal zijn gemigreerd. Uiteindelijk kunnen wij als banken niet onze klanten een stok voorhouden om te migreren. Wij zijn er om onze klanten te bedienen. de gewenste realiteit. De heer McCreevy heeft in zijn speeches en in de dialoog met de EPC zeer helder kenbaar gemaakt dat hij ervan uit gaat dat er voortgang wordt geboekt met de realisatie van SEPA. Hij heeft aangegeven dat hij ervan uit gaat dat SEPA ultimo 2010 moet zijn gerealiseerd en dat hij overweegt om de door de banken overeengekomen betaalstandaarden zonodig wettelijk verplicht te stellen. Ook de ECB (Eurosysteem) heeft in haar Progress Report 2004 en in speeches van de heer Trichet de noodzaak van de realisatie van SEPA ultimo 2010 aangegeven. Is er een voorbeeldland in Europa ten aanzien van SEPA? Alle bankrelaties in Luxemburg hebben al IBAN en gebruiken dit ook voor binnenlandse betalingen. Als de twee nieuwe SEPA schema's operationeel zijn dan is een land als Luxemburg voor overboekingen en automatische incasso in alle opzichten SEPA compliant. Zij hebben tevens besloten om de lokale processing op Europees niveau te laten verzorgen door EBA Clearing Company. Eigenlijk is Luxemburg een rolmodel voor Europa. Dat Luxemburg december

4 Gerard Hartsink (l), Pieter Appelman en Harry Smorenberg (r). maar een grootte heeft van ca inwoners is hierbij niet meer van belang. Het gaat om het principe. Zij hebben het aan hun klanten kunnen verkopen. Wat is nu eigenlijk de value proposition? Het draait hier om besparingen, in ieder geval voor de zakelijke eindgebruikers. De EC heeft becijferd dat er 50 tot 100 miljard bespaard kan worden. Dit gaat zitten in verbeterde processen bij bedrijven zelf in, directe bankkosten en in nieuwe value added services zoals e-invoicing. Het is zonneklaar dat (multi-country) corporate treasurers er baat bij hebben. Het gaat corporates daarbij niet alleen om het betaalelement maar nog meer om het maximaal kunnen managen van de liquiditeitspositie. Zij hebben er ook belang bij dat de remittance data geharmoniseerd zijn. Deze standaard moet niet uitsluitend nationaal of bank georiënteerd zijn. Het is dus niet zo dat wij hiermee alleen maar tegemoet komen aan de wensen van corporates zoals Shell. Juist een belangrijk deel van het midden- en kleinbedrijf heeft haar buy and/or sell side in meer dan één land. Harmonisatie is juist ook voor die doelgroep van groot belang. Interchange fee s zijn een gewild onderwerp inzake de overall bankkosten. Merchant vragen altijd naar de interchange fee s van de banken. Dat is echter geen terechte vraag. Wij houden ons als banken toch ook niet bezig met de transportkosten van de activiteiten van bedrijven! De interchange fee is dus geen zaak voor de merchant. Dat is ook de visie van het Eurosysteem. Maar als er commentaar is over het feit of merchant fee s juist zijn, dan kan de merchant altijd bij een andere bank een offerte vragen. De competition authorities zijn er om de spelregels te bewaken van onvermijdelijke samenwerkingsvormen tussen banken. 28 december 2005

5 Hoe zit het nu met de War on Cash? De banken en merchants hebben een sterke gemeenschappelijke agenda om de kosten van chartaal aan te pakken. Voor elke niet-chartale betaling staat nu 6-7 chartale betalingen tegenover. In de Nordic regio is dat wat lager en in de Latin regio hoger. In de 25 euro gaat 70 % van de niet-chartale betalingen al in EuroÆs. 20 % is Sterling gerelateerd en de andere 10 % betreft betalingen in de valuta van de overige twaalf landen. Hoe krijgen we cards geharmoniseerd? In het begin werd door diverse EPC-leden gesteld dat cards niet tot SEPA zouden behoren. Maar al snel bleek dat cards een heel belangrijk instrument is voor SEPA. Er zijn in euro zelfs meer cross-border cards betalingen dan electronische niet-cards betalingen! Dat opende de ogen van veel bankiers. De verkokering in organisaties is groot. Je bent een chartaal, cards of niet-cards specialist, binnenlands of buitenlands betalingsverkeerspecialist. De realisatie van SEPA is veel meer een holistische aanpak en je Worden wij als burger nu zoveel beter van SEPA? Dat ligt eraan in welk land je woont. De Europese Commissie heeft recent een uitgebreid onderzoek gepubliceerd waarin de grote verschillen zichtbaar zijn gemaakt. De EPC gaat niet over prijzen en de EPC wil en kan daar geen uitspraken over doen. Maar dat er nogal grote verschillen per land bestaan is een feit. Dat ligt aan de structuren van de revenues en/of kosten en de historische ontwikkelingen. Zo betalen burgers en bedrijven in Nederland het minst voor het betalingsverkeer, vergeleken ziet dat de banken dit nu integraal aanpakken en benaderen. Het echte, commerciële gevecht zit voor cards aan de acquiring kant. Als we een paar jaar verder zijn zullen, ten aanzien van de issuing kant, kaartjes EMV compliant zijn. Dat is een kwestie van tijd afhankelijk van het tijdstip van vernieuwing van de kaart. Maar juist de ECB (het Eurosysteem) en de Europese Commissie willen de acquiring markt openbreken en dat willen grotere merchants en bepaalde service providers ook wel. met alle andere EU landen. Binnen banken wordt nu ongetwijfeld gesproken over de scenario s en consequenties van de New Legal Framework for Payments op de toekomstige prijsvorming. Dat is geen zaak voor de EPC. Prettig werken, of toch... Wat is jullie bijdrage eigenlijk aan SEPA? Het is natuurlijk een complex politiek getint proces. Wat je ook zegt, er is altijd wel iemand tegen Aan een grote merchant heb ik wel eens gevraagd: Komt betalingsverkeer nu hoger op de agenda bij banken? McKinsey heeft in een recente studie helder gemaakt dat voor de Europese banking industry minimaal 25 % van de revenues en minimaal eenderde van de kosten te maken heeft met het betalingsverkeer. Dat heeft de ogen geopend van veel board members van banken over hoe belangrijk het betalingsverkeer is. Het gaat natuurlijk niet om de transport van betalingen van A naar B, maar om de impact op de revenues en de bottom line! wanneer accepteren jullie de kaartjes van al jullie Europese klanten in al jullie betaalautomaten? Jullie sluiten bij veel betaalautomaten veel Europese klanten uit dus verwijt niet direct banken dat ze nog niet SEPA-compliant zijn.wat is jullie bijdrage eigenlijk aan SEPA? Er is een ware shuttle diplomacy voor cards nodig geweest om de grote verschillen in benadering per land voor het SEPA Cards Framework op te lossen. Maar er zijn ook grote verschillen in de producteigenschappen zelf. Zo wordt in Duitsland nagedacht om de eigen oplossingen met 86 miljoen uitgegeven kaartjes zo mogelijk toepasbaar te maken voor Europa zonder gebruik te maken van co- december

6 branding met de internationale brands van Mastercard of VISA. Er is veel energie gestoken in het over en weer helder krijgen van basisbegrippen, zoals debit en credit kaart. Dit lijken standaard begrippen, maar dat is het niet. Bijvoorbeeld ik heb aan sommige banken moeten uitleggen dat je met een debit kaart ook rood kunt staan. Uiteindelijk is besloten om voor cards in het SEPA Cards Framework alleen de payments -functie mee te nemen. Dat is door de EPC Plenary geaccepteerd. Kleine en grote banken: zijn er dus grote verschillen in tempo? Niet echt. Je zou meer moeten praten over twee sporen. In de Eurozone hebben alle banken zich gecommitteerd om in beginsel vanaf januari 2008 de SEPA betaalservices aan hun klanten te kunnen aanbieden. En dan hebben wij het vooral over overboeken en automatische incasso. Alle banken in de Eurozone worden geacht SEPA overboekingen aan te bieden en bereikbaar te zijn voor de SEPA automatische incasso in beide gevallen ook voor de binnenlandse betalingen. Evenals nu zullen niet alle banken zullen acquiring services gaan aanbieden voor bijvoorbeeld direct debit. Alle banken zullen een keuze moeten maken voor hun delivery side (wat ga ik als bank concreet aan mijn klanten aanbieden) en dat hoeft per bank niet dezelfde service te zijn en ten tweede hoe doe ik de sourcing? Kleine banken zijn nu al uitdrukkelijk bezig hun zaken te outsourcen. Zo zijn bijvoorbeeld vele kleine banken niet meer in staat om hun SWIFT documentatie te absorberen, ze hebben hun processing voor het betalingsverkeer deels al uitbesteed. Alle banken moeten nadenken over hun positionering in die nieuwe wereld. Dit is overigens niet alleen voor het betalingsverkeer aan de orde maar ook voor effecten en automatisering. SEPA maakt dit vraagstuk echter actueler dan ooit. Advertentie Payments & SEPA: maar wie wordt de De Europese Commissie wordt bedankt. SEPA is een feit. Het betalingsverkeer binnen de EU gaat nu veel minder opbrengen voor banken. Uw betalingssysteem is plotseling inefficiënt geworden. Het moet dus goedkoper en als het even kan transparanter. Klinkt simpel, maar een betalingssysteem aanpassen of vervangen is geen sinecure. Het hart van de bank wordt er bij wijze van spreken even uitgetild en vervangen door een nieuw exemplaar. Het lot van de verantwoordelijke directeur - en dat van de bank - ligt dan in handen van de door hem of haar gekozen specialist. LogicaCMG is zo n specialist. Meer dan 22 landen gebruiken onze

7 Hoe gaat SEPA bijdragen aan innovatie? Ten principale gaat voor de twee nieuwe SEPA rulebooks gekozen worden voor het XML-standaard. Dat zal niet alleen een enorme push geven aan technologische ontwikkelingen in bank-to-bank verkeer maar ook voor de bank-to-customer services. Als de EPC-plenary de-facto ook tot overeenstemming kan komen dat we voor M-payments en E-payments (de knop op de merchants website voor betalingen ten laste van een bankrekening in de Eurozone; een ideal oplossing voor de Eurozone) gaan harmoniseren, dan zullen dat wel eens de GSM standaard voor Europa kunnen worden voor banken willen stappen maken om tot een Europese e- invoicing standaard te komen. Uiteindelijk moet je zo'n proces end-to-end binnen Europa kunnen aanbieden om het echt voor iedereen interessant te maken Op 4 & 5 april 2006 organiseert EPCA en Innopay haar 5th International EPCA Conference, in het Hilton Amsterdam. Het thema is Payment innovation beyond SEPA - How to compete in a SEPA world. Voor meer informatie over programma en deelname ga naar: deze twee betaalinstructies. Vooralsnog heeft de EPC een studie gestart om de mogelijkheden te inventariseren. Ook e-invoicing wordt door de EPC Plenary nog gezien als een brug te ver, omdat het als value added services voor banken wordt gezien. De Nordic Advertentie de harttransplantatie staat gepland, specialist? systemen voor hun nationale betalingsinfrastructuur. LogicaCMG is de enige system integrator die alle facetten in de volle breedte beheerst om een operatie van oud naar nieuw te laten slagen. Liquidity Management, Revenue & Fee Management, Card Management of andere payments-oplossingen zijn aan ons besteed. Zoekt u een specialist die de eindverantwoordelijkheid graag met u deelt? Neem dan contact op met LogicaCMG. Leverancier van bewezen diensten. Bel en vraag naar Bob de Jonge, Directeur Sales & Marketing Financial Services, of kijk op SOLUTIONS THAT MATTER