Algemeen Bestuur GGD Noord- en Oost- Gelderland

Transcriptie

1 AGENDA Algemeen Bestuur GGD Noord- en Oost- Gelderland Datum: 5 juli 2018 Tijd: uur Plaats: GGD-kantoor (vergaderruimte Engelenburg) Rijksstraatweg 65, 7231 AC Warnsveld FORMEEL DEEL 1. Opening en vaststelling agenda - korte kennismaking 2. Verslag vergadering d.d. 12 april concept-verslag en samenvatting (eerder toegezonden bij d.d. 23 april 2018) 3. Ingekomen stukken en mededelingen - lijst 4. Aanwijzing leden Dagelijks Bestuur - adviesnota - bijlagen: samenstelling nieuw AB GGD NOG / brief over vorming nieuw GGDbestuur / informatie vorming nieuw GGD-bestuur / taakverdeling DB januari e Bestuursrapportage 2018 en 3e begrotingswijziging adviesnota - bijlagen: 1e rapportage 2018 / 3e begrotingswijziging Krediet aanschaf smartphones en aanpassing afschrijvingstermijn - adviesnota - bijlage: wijziging Financiële verordening 7. Programmabegroting 2019 en nieuw beleid adviesnota - bijlage: Overzicht ontvangen reacties gemeenten / 1e begrotingswijziging.2019 / concept-programmabegroting

2 8. Stand van zaken Bestuursopdracht Samen aan de slag voor een sluitende aanpak personen met verward gedrag in Noord- en Oost- Gelderland - informatienota - bijlage: jaarplanning 9. Rondvraag en sluiting PORTEFEUILLEHOUDERSOVERLEG PUBLIEKE GEZONDHEID NOORD- EN OOST-GELDERLAND VERVALT Na de AB-vergadering vanaf tot uur: INTRODUCTIEPROGRAMMA VOOR WETHOUDERS PUBLIEKE GEZONDHEID / LEDEN ALGEMEEN BESTUUR GGD NOORD- EN OOST-GELDERLAND 2

3 Samenvatting (concept)verslag vergadering Algemeen Bestuur Datum: 12 april 2018 Locatie: GGD-kantoor, Warnsveld Volgende vergadering: 5 juli Opening en vaststelling agenda - 2. Verslag vergadering d.d. 15 februari 2018 Het Algemeen Bestuur (AB) stelt het verslag ongewijzigd vast 3. Ingekomen stukken en mededelingen De heer H. van Dalen, wethouder van Barneveld en lid taskforce kindermishandeling en huiselijk geweld, heeft op 15 februari 2018 een presentatie gehouden over de aanpak van kindermishandeling en huiselijk geweld. Het regionaal ambtelijk overleg Veilig Thuis met alle 22 gemeenten bespreekt zijn aanbevelingen. In de vorige AB-vergadering heeft directeur publieke gezondheid de heer Ten Brinke gevraagd of de GGD en zouden moeten aansluiten bij de strafrechtszaak tegen de tabaksindustrie. Het Dagelijks Bestuur (DB) heeft als kader meegegeven dat de GGD anti-rook beleid en de aangifte steunt, maar zelf geen aangifte doet. Sinds 2017 heeft een GGD een externe klachtenfunctionaris via Zorgbelang Gelderland. Deze heeft een Jaarrapportage 2017 opgesteld met enkele aandachtspunten. 4. Jaarstukken 2017 Het AB heeft het Jaarverslag en de Jaarrekening 2017 vastgesteld. Van het positieve saldo is bestemd voor de verwachte kosten voor publieke gezondheidszorg statushouders in Een bedrag van gaat terug naar de bestemmingsreserve Frictiebijdrage Apeldoorn; Een vertegenwoordiging van het AB heeft met de accountant het accountantsverslag 2017 besproken. De accountant heeft een goedkeurende verklaring afgegeven. De AB-afvaardiging heeft de accountant en de GGD complimenten gegeven voor hun werk. Op advies van de accountant heeft het DB een notitie over risicomanagement en weerstandsvermogen toegezegd. 5. Programmabegroting 2019 Het AB heeft besluit ingestemd met de concept-programmabegroting 2019, met enkele correcties en aanvullingen. Het DB zendt de concept-programmabegroting 2019 aan de gemeenteraden, die tot 12 juni 2018 hun zienswijze naar voren kunnen brengen. 1 3

4 6. Nieuw beleid 2019: uitvoering rijksvaccinatieprogramma Gemeenten zijn vanaf 2019 verantwoordelijk voor de uitvoering en bekostiging van het Rijksvaccinatieprogramma (RVP). De GGD voert het RVP uit als onderdeel van de jeugdgezondheidszorg voor 4-18 jarigen in de 21 betrokken gemeenten. De consultatiebureaus verzorgen het RVP voor 0-4 jarigen. Het AB heeft ingestemd met een voorstel nieuw beleid 2019 voor het RVP voor 4-18 jarigen. Dit najaar komt er een uitbreiding met een vaccinatie tegen meningokokken typen A, C, W en Y voor tieners. De meerkosten hiervan zitten niet in het voorstel. Gerekend wordt op compensatie door het rijk. Het DB stelt voor de RVP-uitvoering te bekostigen via de inwonerbijdrage jeugdgezondheidszorg (stijging van 0,325). Het DB heeft toegezegd eind 2018 te bezien of deze verhoging van de inwonerbijdrage spoort met de extra middelen die de gemeente van het rijk ontvangen. De gemeenteraden kunnen hun zienswijzen over de begrotingswijziging naar voren brengen. 7. Nieuw beleid 2019: bekostiging publieke gezondheidszorg statushouders Het AB heeft ingestemd met een voorstel nieuw beleid 2019 voor de publieke gezondheidszorg voor statushouders, wat betreft gezondheidsbevordering en jeugdgezondheidszorg. Het DB stelt voor om de gezondheidsbevordering voor statushouders deels te bekostigen uit een balanspost. Het voorstel is om de overige kosten te dekken via de gemeentelijke inwonerbijdrage (totaal 0,36 voor de 21 gemeenten, voor Apeldoorn gaat het zonder JGZ om 0,07). De gemeenteraden kunnen hun zienswijzen over de begrotingswijziging naar voren brengen. Het AB heeft in afwijking van het voorstel van het DB - besloten om de functie van regiocoördinator ondersteuningsprogramma gezondheid statushouders in 2018 af te bouwen en te borgen. Vanaf 2019 biedt de GGD deze ondersteuning aan de gemeenten aan als plustaak. 8. Nieuw beleid 2019: Gezondheidsmonitor E-MOVO in praktijkonderwijs en mbo De GGD voert eens per 4 jaar de gezondheidsmonitor E-MOVO uit onder leerlingen in het voortgezet onderwijs. Ambtenaren publieke gezondheid van gemeenten hebben verzocht om E-MOVO ook te houden op scholen voor praktijkonderwijs en mbo. Het AB heeft ingestemd met een voorstel nieuw beleid 2019 hiervoor. Het gaat om een verhoging van de inwonerbijdrage publieke gezondheid met 0,023. De gemeenteraden kunnen hun zienswijzen over de begrotingswijziging naar voren brengen. 9. Overgang naar nieuw GGD-bestuur Na de gemeenteraadsverkiezingen 2018 wijzen de nieuwe colleges van B&W nieuwe AB-leden voor de GGD aan. De GGD houdt bij de AB-vergadering van 5 juli 2018 een introductie voor de AB-leden. De GGD werkt ook graag mee aan introductie-activiteiten voor raadsleden. Daarna start het GGD-bestuur met de voorbereiding van Bestuursagenda voor de GGD. Het AB heeft hierover dit najaar een extra bijeenkomst. 2 4

5 Verslag vergadering Algemeen Bestuur Datum: 12 april 2018 om uur, Locatie: GGD-kantoor, Warnsveld Volgende vergadering: 5 juli 2018 om uur Aanwezig: H.J. Rijks (Aalten), B.G. Bloem (Apeldoorn), mw. M.H.H. van Haaren (Berkelland), A. Peppelman (Bronckhorst), J. Pierik-van der Snel (Brummen), F.H.T. Langeveld (Doetinchem), D. van Norel (Epe), G.J. van Noort (Harderwijk), H.J. Berkhoff (Heerde), mw. T. van der Linden (Lochem, vanaf agendapunt 4), mw. I.T.J.M. Wolsing (Montferland), G. van den Berg (Nunspeet, voorzitter), mw. E.G. Vos-van de Weg (Oldebroek), L.G. Kuster (Oude IJsselstreek), W. Vrijhoef (Voorst), mw. I.G. Saris (Winterswijk), mw. P.C.M. Withagen (Zutphen) namens GGD Noord- en Oost-Gelderland: D.W. ten Brinke (directeur publieke gezondheid), R. Schwebke (controller), T. Nijland (directiesecretaris) publieke tribune: - Afwezig: S.W. Krooneman (Elburg), A.L. Klappe (Ermelo), M. Hospers (Hattem), J. Hoenderboom (Oost Gelre), G. Priem (Putten), mw. A. Vermeulen (DB GGD / Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland) Verzendlijst: Ab-leden, ambtenaren publieke gezondheid, management / beleidsadviseurs GGD 1. Opening en vaststelling agenda De heer Van den Berg opent de vergadering. Het doet het goed om te zien dat zoveel mensen nog zijn gekomen in de tijd van de vorming van colleges, waarin het voor een deel van de aanwezigen onzeker is of zijn doorgaan of afschiet nemen. De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. 2. Verslag vergadering d.d. 15 februari 2018 Er zijn geen opmerkingen. De actiepuntlijst wordt doorgenomen en geactualiseerd. Het AB stelt het verslag ongewijzigd vast. 3. Ingekomen stukken en mededelingen a. De heer H. van Dalen (wethouder van Barneveld en lid taskforce kindermishandeling en huiselijk geweld, heeft een presentatie over de aanpak van 1 5

6 kindermishandeling en huiselijk geweld gehouden in het portefeuillehoudersoverleg publieke gezond NOG op 15 februari De gemeente Apeldoorn heeft gemeld dat het regionaal ambtelijk overleg Veilig Thuis met alle 22 gemeenten bespreekt hoe het de aanbevelingen verbindt aan al lopende initiatieven en activiteiten en de regionale Transformatieagenda VT. b. De heer O. Hoes, voorzitter van het Schakelteam Personen met Verward gedrag, heeft op 23 februari 2018 een bezoek gebracht aan Apeldoorn. Ook werken gemeenten en de GGD aan een sluitende aanpak. c. In de AB-vergadering van 15 februari 2018 heeft de heer Ten Brinke de vraag aan de orde gesteld of de directeuren publieke gezondheid of de GGD en zouden moeten aansluiten bij de strafrechtszaak tegen de tabaksindustrie. Het DB heeft zoals toegezegd - de vraag besproken. Het DB heeft de directeur als kader meegegeven dat de GGD anti-rook beleid en de aangifte steunt, maar zelf geen aangifte doet d. Sinds 1 mei 2017 heeft een GGD een externe klachtenfunctionaris via Zorgbelang Gelderland. Deze heeft een Jaarrapportage 2017 opgesteld met enkele aandachtspunten. Het AB neemt de mededelingen voor kennisgeving aan. 4. Jaarstukken 2017 De heer Van den Berg geeft aan dat voorafgaand aan deze AB-vergadering een ABafvaardiging een gesprek heeft gehad met de accountant Stolwijk Kelderman. De heer Van Norel meldt de bevindingen. Het was het eerste overleg met de nieuwe accountant over een jaarrekening. De AB-vertegenwoordigers zijn positief over de werkwijze van deze accountant en over het werk van de GGD. De accountant heeft een goedkeurende verklaring voor getrouwheid en rechtmatigheid afgegeven. In zijn verslag heeft de accountant enkele opmerkingen gemaakt. De belangrijkste zijn: a. Op de balans staat een vrij omvangrijke post subsidie SOA. De accountant heeft vastgesteld dat de niet-bestede subsidiegelden van het RIVM niet terug hoeven. De accountant adviseert wel om de resterende gelden te besteden aan een passende bestemming die samenhangt met seksuele gezondheid. In deze vergadering bespreekt het AB al een voorstel om een deel in te zetten voor publieke gezondheidszorg voor statushouders. b. De accountant heeft de extra voorziening voor de kosten van ziektevervanging goed bevonden. c. Aanbestedingen vormen een vast aandachtspunt in accountantsverslagen. De vorige accountant had hierover ook opmerkingen. De accountant adviseert informatie voor de rechtmatigheid van aanbesteding van te voren goed vast te leggen. Materieel stelt het niet zo veel voor, maar het blijft een punt van aandacht. d. De accountant wijst op de Klokkenluidersregeling. De GGD beschikt hierover. e. Positief is dat de omvang van de jaarstukken met 20 bladzijden is teruggebracht. De noodzakelijke informatie staat er in. f. De invulling van de functie van controller is veranderd: de positionering is onafhankelijker en nu is de heer Schwebke controller. Er is nu niet meer een gecombineerde functie met manager bedrijfsvoering. g. Verder zijn er nog enkele kleinere zaken rond facturatie en inkoop. 2 6

7 h. De accountant adviseert om expliciet te besluiten om voor de frictiebijdrage jeugdgezondheidszorg Apeldoorn een bestemmingsreserve te vormen. Dit is in de jaarstukken gebeurd. i. De accountant adviseert om de risico s gekwantificeerd in beeld te brengen en te kijken of de huidige bestuurlijke afspraken over het weerstandsvermogen hiermee nog overeenkomen: Dit is iets voor het nieuwe bestuur. De heer Bloem vindt het advies over weerstandsvermogen te vrijblijvend te geformuleerd. De heer Ten Brinke zegt toe dat het AB hierover een notitie krijgt in de vergadering op 22 november Mevrouw Van Haaren zegt dat de AB-afvaardiging aangenaam verrast is door positieve houding van deze accountant. Als nieuwe accountant heeft deze ook opnieuw gekeken naar de financiën van de GGD. Het beleid voor het weerstandsvermogen moet worden aangescherpt. Ook positief was dat de accountant naast de controller is gaan zitten en zo verbeterpunten voor een groot deel meteen zijn doorgevoerd. De AB-afvaardiging heeft veel complimenten voor het gelopen proces. De heer Van den Berg zegt dat de complimenten zullen worden doorgegeven aan de organisatie. Hij bedankt de vertegenwoordigers van het AB voor hun inspanningen. Het AB besluit: 1. het Jaarverslag en de Jaarrekening 2017 vast te stellen; 2. het saldo als volgt te bestemmen: a. het resterende saldo van te bestemmen voor de verwachte kosten voor publieke gezondheidszorg statushouders 2018; b terug te storten in de bestemmingsreserve Frictiebijdrage Apeldoorn; 3. kennis te nemen van het accountantsverslag 2017 en de uitkomsten van de bespreking hiervan op 12 april 2018 met de vertegenwoordiging van het AB 4. kennis te nemen van de toezegging dat het AB een notitie over risicomanagement en weerstandsvermogen bespreekt in de vergadering op 22 november Programmabegroting 2019 De heer Van den Berg noemt enkele aandachtspunten uit het ambtelijk overleg publieke gezondheid. Gevraagd is of het beter zou zijn eerst te beslissen over de voorstellen nieuw beleid en daarna over de begroting. Het: DB geeft de voorkeur aan voorgestelde volgorde: eerst begroting met bestaand beleid en daarna nieuw beleid. Verder zitten er enkele foutjes in het financieel overzicht voor nieuw beleid, die zijn rechtgezet. De heer Schwebke licht toe dat onder tijdsdruk foutjes in de 1 e begrotingswijziging zijn geslopen: De ambtenaren publieke gezondheid zijn hierover geïnformeerd. De stukken die naar de gemeenteraden gaan worden aangepast. Het gaat ten eerste om verwisseling van de inwonerbijdrage Publieke Gezondheid en Jeugdgezondheid. De totale inwonerbijdrage verandert echter niet. Ten tweede wordt in het AB-voorstel bekostiging publieke gezondheidszorg statushouders een stijging van de inwonerbijdrage genoemd van 43 cent en in de begrotingswijziging 48 cent. De stijging van 48 cent is de juiste Dit heeft geen impact op de berekende totale inwonerbijdrage. 3 7

8 De heer Kusters verzoekt toe te voegen dat Oude IJsselstreek heeft besloten geen zienswijze in te dienen. Mevrouw Pierik meldt dat de raad van Brummen zijn zienswijze in zijn vergadering van 28 juni bepaalt, dus na de gestelde termijn van 12 juni. De heer Van den Berg zegt dat dit wordt genoteerd. Er is nog wel ruimte om de zienswijze dan mee te nemen. Het AB besluit, met inachtneming van de gemaakte correcties en aanvullingen: 1. in te stemmen met de concept-programmabegroting 2019; 2. in te stemmen met de procedure tot vaststelling. 6. Nieuw beleid 2019: uitvoering rijksvaccinatieprogramma De heer Berkhoff vraagt of de voorgestelde verhoging van de inwonerbijdrage spoort met de toevoeging van middelen voor de gemeenten aan het Gemeentefonds. De heer Peppelman zegt dat de gemeenten nu nog niet weten wat ze krijgen. Als de bedragen bekend zijn, wil hij bekijken hoe het uitpakt. De heer Van den Berg verwacht wel wat verschillen, ook omdat de gemeenten een bedrag per jeugdige ontvangen in het Gemeentefonds, maar de GGD betalen per inwoner. De heer Van Norel verwacht niet veel verschil. De heer Van de Berg zegt toe dat het DB dit monitort. Als er rare verschillen zijn, dan dat kan het AB dit opnieuw bekijken. Het AB besluit: 1. in te stemmen met een voorstel nieuw beleid 2019 bij de Programmabegroting 2019 voor de uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma voor 4-18 jarigen in de 21 betrokken gemeenten, met als hoofdlijnen; a. het voortzetten van de dienstverlening voor het Rijksvaccinatieprogramma in de huidige vorm (planning 2018) b. het opnemen per van de bekostiging van het Rijksvaccinatieprogramma in de inwonerbijdrage jeugdgezondheidszorg 2. kennis te nemen van de uitbreiding van het RVP met een vaccinatie tegen meningokokken in 2018; 3. in te stemmen met het toezenden van de 1e begrotingswijziging 2019 aan de gemeenteraden, die hierover een zienswijze naar voren kunnen brengen; 4. de vereiste wijziging van de gemeenschappelijke regeling GGD NOG zo mogelijk te combineren met andere wijzigingen, maar deze uiterlijk in 2019 in gang te zetten. 5. eind 2018 te bezien of de verhoging van de inwonerbijdrage spoort met de toevoeging van middelen voor de gemeenten aan het Gemeentefonds en of nadere besluiten wenselijk zijn. 7. Nieuw beleid 2019: bekostiging publieke gezondheidszorg statushouders De heer Ten Brinke meldt de uitkomsten van het ambtelijk overleg publieke gezondheid. Hoewel de meningen verschillen wordt in dit overleg breed gedragen dat functie van regiocoördinator in 2019 moet worden afgebouwd en geborgd. In

9 moet deze taak zijn ingebed in de gemeenten en moeten de gemeenten zijn toegerust dit zelf doen. Mevrouw Saris ondersteunt dit vanuit de gemeente Winterswijk Mevrouw Withagen vraagt of de functie in 2019 nog nodig is. De heer Bloem stelt voor om de functie van regiocoördinator als plusproduct aan te bieden aan de gemeenten die hieraan behoefte hebben. Apeldoorn heeft die behoefte niet. De heer Ten Brinke zegt dat in het ambtelijk overleg diverse geluiden te horen waren over de functie. Deels maken gemeenten er veel gebruik van en zijn ze zeer tevreden, deels is er geen contact, deels is er een andere behoefte. Het algemene beeld leek dat men voelde voor afbouw en borging in De heer Peppelman voelt er meer voor om de functie vanaf 2018 als plusproduct aan te bieden. Een aantal andere AB-leden ondersteunt dit. Mevrouw Saris kiest voor het voorstel voor structurele borging in 2019, ook op basis van de solidariteitsgedachte. De heer Van Noort heeft geen probleem met voortzetting in Op basis van een inventarisatieronde van de standpunten concludeert de heer Van den Berg dat een meerderheid van het AB voorstander is van afbouw van de functie in Hij wijst erop dat dit consequenties heeft. De heer Ten Brinke licht toe dat de nu ingezette lijn tot gevolg zal hebben dat afbouw en borging moeten plaatsvinden in een heel korte periode. Hij respecteert de verschillen in behoefte van gemeenten om wel of niet mee te doen. De GGD voert taken in opdracht van gemeenten uit en daarbij horen ook taken die eindig zijn. Het opvangen van de personele gevolgen is onderdeel van de bedrijfsvoering. De heer Van Norel stelt aan de orde hoe de conclusie van het AB het beste kan worden verwerkt in de begrotingswijzing die naar de raden gaat. Het DB kan het huidige voorstel toezenden en melden dat het op basis van de zienswijzen in het najaar het voorstel bijstelt. De heer Van den Berg wijst erop dat een meerderheid van het AB nu al bezwaar heeft tegen het voorstel. Mevrouw Van Haaren vindt het bezwaarlijk dat nu een besluit wordt genomen zonder dat de consequenties duidelijk zijn. De heer Van den Berg merkt op dat het voorstel ambtelijk is voorbesproken. De heer Ten Brinke heeft eerder het beeld uit het ambtelijk overleg weergegeven dat afbouw en borging in 2019 wenselijk is. Afbouw en borging in 2018 is niet besproken. De heer Peppelman stelt voor om de besluitvorming aan te houden en tijd te nemen voor nadere onderbouwing. Mevrouw Van der Linden wijst op de zienswijzenprocedure via de raden. Mevrouw Pierik bepleit om nu te besluiten. De heer Van den Berg ziet als mogelijkheid het voorstel nu ongewijzigd aan de raden voor te leggen met een kanttekening van het AB. Ondertussen kan de GGD werken aan onderbouwing van een gewijzigd voorstel. Hierover beslist het AB dan in juli Mevrouw Saris bevreemdt het dat nu tot een ander voorstel wordt besloten dan ambtelijk is besproken. De heer Bloem is voorstander van versnelde afbouw en aanbieden als pluspakket. Hij begrijpt dat dit nu nog niet in beeld is en dat het duurder en ingewikkelder wordt. Mevrouw Wolsing vindt niet dat er sprake is van ad hoc-besluitvorming. Het is ambtelijk voorbesproken. De heer Bloem wijst erop dat de aantallen statushouders afnemen. 5 9

10 De heer Van den Berg geeft aan dat de benodigde inspanningen voor integratie hoog blijven. De heer Ten Brinke vult aan dat de afname van de aantallen al in het voorstel is verwerkt. De aantallen blijven echter hoger dan enkele jaren geleden. Ook komen statushouders snel in de gemeenten. Ze verblijven niet meer enkele jaren in een asielzoekerscentrum waar ze kunnen wennen aan de Nederlandse samenleving en al de nodige preventieve zorg krijgen aangeboden. De heer Van den Berg concludeert dat het AB besluit om de functie van regiocoördinator in 2018 af te bouwen en te borgen en dat de GGD de functie vanaf 2019 als pluspakket aanbiedt. Het DB zendt een gewijzigde begrotingswijzing aan de gemeenten. Gemeenten worden inhoudelijk geïnformeerd via het AB-voorstel waarin het besluit van het AB is verwerkt. Het AB besluit: 1. in te stemmen met een voorstel nieuw beleid 2019 bij de Programmabegroting 2019 voor de uitvoering van de publieke gezondheidszorg voor statushouders, wat betreft gezondheidsbevordering en jeugdgezondheidszorg; 2. de gezondheidsbevordering voor statushouders vanaf 2019 voort te zetten en voor de helft te bekostigen uit de balanspost overschot RIVM-subsidie aanvullende seksuele gezondheidszorg; 3. de jeugdgezondheidszorg voor statushouders te blijven uitvoeren volgens landelijk protocol; 4. de publieke gezondheidszorg statushouders vanaf 2019 te bekostigen via de gemeentelijke inwonerbijdrage publieke gezondheid en jeugdgezondheidszorg; 5. in te stemmen met het toezenden van de (gewijzigde) 1e begrotingswijziging 2019 aan de gemeenteraden, die hierover een zienswijze naar voren kunnen brengen; 6. de functie van de regiocoördinator ondersteuningsprogramma gezondheid statushouders: a. in 2018 af te bouwen en te borgen en b. vanaf 2019 als pluspakket aan te bieden aan de gemeenten. 8. Nieuw beleid 2019: Gezondheidsmonitor E-MOVO in praktijkonderwijs en mbo Het AB besluit: 1. in te stemmen met een voorstel nieuw beleid 2019 bij de Programmabegroting 2019 voor de uitvoering van E-MOVO op scholen voor praktijkonderwijs en mbo, tegelijk met de reguliere E-MOVO; 2. in te stemmen met het opnemen van de bekostiging hiervan in de inwonerbijdrage publieke gezondheid vanaf 2019; 3. in te stemmen met het toezenden van de 1e begrotingswijziging 2019 aan de gemeenteraden, die hierover een zienswijze naar voren kunnen brengen. 6 10

11 9. Overgang naar nieuw GGD-bestuur De heer Van den Berg zegt dat de komende tijd de nieuwe colleges van B&W worden geïnstalleerd. Hij verwacht dat dit eind mei grotendeels klaar is en de colleges nieuwe AB-leden hebben aangewezen. Dan kunnen deze zich opmaken voor de nieuwe bestuursperiode. De ambtenaren publieke gezondheid hebben afgesproken dat zij in hun overleg op 26 juni de bestuursagenda voor de GGD voorbereiden. De heer Nijland zegt dat de GGD bij de AB-vergadering van 5 juli 2018 een introductie voor de AB-leden wil houden. Het voorstel is verder om in september 2018 een extra AB-vergadering te houden over de bestuursagenda Anders komt het AB pas in november 2018 weer bijeen. De heer Ten Brinke vult aan dat de GGD een inventarisatie van de bestuursakkoorden in de gemeenten zal maken voor de bestuursagenda. Het AB besluit: 1. kennis te nemen van het verzoek aan de colleges van B&W om mee te werken aan de vorming van het nieuwe GGD-bestuur; 2. er mee in te stemmen dat het DB de komende weken naar bevind van zaken handelt bij het besturen van de GGD; 3. in te stemmen met voorbereiding van introductie-activiteiten voor de nieuwe wethouders publieke gezondheid (bij AB 5 juli 2018) en voor raadsleden; 4. in te stemmen met de voorbereiding van de Bestuursagenda en een extra bijeenkomst hierover in september Rondvraag en sluiting De heer Ten Brinke heeft eerder de AB-leden geïnformeerd over de capaciteitsproblemen bij ziekenhuizen als gevolg van de griepgolf. Inmiddels is de griepgolf voorbij. Als directeur publieke gezondheid heeft hij hiervan geleerd dat de GHOR en de GGD zich eerder en beter moeten voorbereiden op een griepgolf. Overigens hebben GHOR, GGD en ketenpartners de afgelopen week juist een (eerder geplande) oefening gehouden over een griepepidemie. Een aantal AB-leden weet zeker dat zij niet meer terugkomen als wethouder en lid van het AB GGD. Anderen weten dit nog niet of verwachten wel terug te komen. Verschillende AB-leden bedanken hun collega s en de GGD-medewerkers voor de samenwerking in de afgelopen bestuursperiode. De heer Van den Berg zegt dat AB hiermee aan het einde van de bestuursperiode is gekomen. In deze periode is het AB er steeds op een goede manier uitgekomen bij besluiten over taken en visie GGD. Hij bedankt als voorzitter de ABleden en vooral degenen die afscheid nemen voor de afgelopen vier jaar. Hij nodigt de aanwezigen uit voor een informele afsluiting met een gezonde traktatie van de GGD. De heer Van den Berg sluit de vergadering. 7 11

12 Actiepuntenlijst Nr. Onderwerp Wie Gereed /01 governancecode GGD GHOR NL betrekken bij de Bestuursagenda /0 extra kredieten voor aanschaf van laptops en voor vervanging bureaus: 1. verantwoording in bestuursrapportages 2. verwerking in begrotingswijziging 2018 bij 1e Bestuursrapportage /0 bekostiging publieke gezondheidszorg statushouders: 1. inspanningsverplichting voor dekking kosten van voor extra inspanningen jeugdgezondheidszorg statushouders binnen de begroting 2018, met inzet van het positief saldo 2017; 2. bij 1e Bestuursrapportage 3e wijziging begroting 2018 vaststellen, waarin de AB-besluiten van 15 februari 2018 zijn verwerkt /01 notitie over risicomanagement en weerstandsvermogen voorleggen aan AB /02 monitoren toevoeging middelen voor rijksvaccinatieprogramma aan het Gemeentefonds t.o.v. bijdrage gemeenten aan GGD voor RVP /03 functie regiocoördinator ondersteuningsprogramma gezondheid statushouders: a. in 2018 afbouwen en borgen b. vanaf 2019 als pluspakket aanbieden aan de gemeenten /04 nieuw GGD-bestuur: 1. bij AB-vergadering 5 juli 2018 introductie voor AB-leden organiseren 2. in september 2018 extra AB-vergadering houden over de bestuursagenda AB 2018 DB 5 juli 2018 DB AB juli 2018 DB 22 nov DB dec GGD GGD Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van het Algemeen Bestuur van de GGD Noord- en Oost-Gelderland op 5 juli 2018,.. de directiesecretaris,.. de voorzitter. thn/

13 Adviesnota Algemeen bestuur Datum: 5 juli Agendapunt: 3 Onderwerp: Ingekomen stukken en mededelingen a. De GGD valt onder de wetgeving voor zorgkwaliteit. De GGD moet systematisch de kwaliteit van de zorg bewaken, beheersen en verbeteren. Hiertoe is GGD NOG gecertificeerd volgens het keurmerk van HKZ (Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector). Begin juni 2018 heeft de GGD de transitie-audit naar de nieuwe HKZ-norm 2015 goed doorlopen. De auditor geeft mee dat de GGD meer profiel mag aannemen. Voorstel: voor kennisgeving aan te nemen. b. Vanaf 25 mei 2018 is de nieuwe wet voor gegevensbescherming, de AVG, van kracht. GGD NOG werkt aan een inhaalslag om te voldoen aan de strengere eisen voor o.a. compliance en informeren van betrokkenen. Hierbij werkt GGD NOG samen in Het Servicecentrum, de samenwerking voor ICT-ondersteuning met Brabantse GGD en. Voorstel: voor kennisgeving aan te nemen. Bijlagen: 13

14 Adviesnota Algemeen bestuur Datum: 5 juli 2018 Agendapunt: 4 Portefeuillehouder: G. van den Berg Onderwerp: Aanwijzing leden Dagelijks Bestuur Voorstel: 1. het - zoals nu beoogd - aantal te vervullen plaatsen in het Dagelijks Bestuur te bepalen op 7; 2. de uit de regio s voorgedragen kandidaten aan te wijzen als leden van het dagelijks bestuur (namen volgen); 3. kandidaatstellingen voor het voorzitterschap en de aanbeveling van het DB voor de voorzitter en de plaatsvervangend voorzitter af te wachten; 4. de mededeling over de taakverdeling en vervanging binnen het DB af te wachten. Inleiding Na de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018 zijn in de 22 NOG-gemeenten de coalitiebesprekingen gestart. Inmiddels is de samenstelling van de vrijwel alle nieuwe colleges bekend. De vorming van een nieuw GGD-bestuur kan starten. Beoogd effect Bestuurlijke continuïteit waarborgen en nieuw GGD-bestuur vormen. Argumenten 1.1. Aanwijzing van 2 DB-leden uit elk van de 3 regio s draagt bij aan een evenwichtige vertegenwoordiging van de 22 gemeenten en de 3 regio s in Noord- en Oost-Gelderland. Het aantal DB-leden is minimaal 5 en maximaal 8. Het nu beoogde aantal is 7 DB-leden. In de afgelopen bestuursperiode telde het DB 6 leden: 2 wethouders publieke gezondheid uit Midden-IJssel/Noord-Veluwe, 2 uit Noord-Veluwe (onder wie de voorzitter) en 1 lid uit de Achterhoek. Het 6 e lid is de burgemeester met de portefeuille GHOR in het dagelijks bestuur van de Veiligheidsregio NOG (voor de afstemming van de geneeskundige aspecten van rampenbestrijding en crisisbeheersing). De regio Achterhoek is hiermee ondervertegenwoordigd. Met een tweede DB-lid van een Achterhoekse gemeenten wordt dit rechtgezet. 14

15 2.1. Voor de continuïteit van het besturen van de GGD is het van belang dat het (nieuwe) AB op 5 juli 2018 een nieuw DB benoemt. Uitstel van de benoeming van een nieuw DB tot na de zomer is niet wenselijk. Het huidige, waarnemende DB bestaat uit 3 leden. Vrijwel alle nieuwe wethouders publieke gezondheid en daarmee AB-leden GGD zijn bekend (zie het toegezonden overzicht). Het nieuwe AB kan nu overgaan tot de benoeming van een nieuw DB. Het (oude) DB heeft de colleges in zijn brief van 19 maart 2018 verzocht om mee te werken aan de vorming van het nieuwe GGD-bestuur. De bijlage bij de brief bevat een toelichting op de samenstelling van het GGD-bestuur. Beide stukken zijn bijgevoegd De namen van de voorgedragen kandidaat DB-leden delen wij zo spoedig mogelijk mee. Als waarnemend DB willen wij bijdragen aan de tijdige vorming van een nieuw DB. Mevrouw Saris, de heer Van den Berg en de wethouder publieke gezondheid van Apeldoorn, de heer Cziesso, hebben op zich genomen om de voordrachten uit hun regio s te bevorderen. Daarbij hebben zij ook gesproken over een evenwichtige verdeling tussen terugkerende en nieuwe wethouders Voorgedragen DB-leden kunnen zich kandidaat stellen voor het voorzitterschap. Het Algemeen Bestuur wijst uit zijn midden een voorzitter aan. Het Dagelijks Bestuur stelt daartoe een aanbeveling op. Hetzelfde geldt voor de plaatsvervangend voorzitter. De wethouders publieke gezondheid kunnen het voorzitterschap meenemen in het overleg binnen hun regio over het nieuwe DB GGD. Wij verzoeken om kandidaatstellingen voor het voorzitterschap mee te delen aan de directiesecretaris. De huidige voorzitter, de heer Van den Berg, heeft laten weten dat hij beschikbaar is voor de nieuwe bestuursperiode Na de aanwijzing door het AB kan het nieuwe DB beslissen over de portefeuilleverdeling en over de aanbevelingen voor het voorzitterschap en plaatsvervangend voorzitterschap. Het DB bepaalt de onderlinge taakverdeling en plaatsvervanging. Het DB informeert hierover het AB. Ook doet het DB een aanbeveling voor het voorzitterschap (zie 3.1). Dit kan het nieuwe DB doen na de aanwijzing door het AB op 5 juli Ter informatie is de taakverdeling binnen het DB van januari 2018 bijgevoegd. Kanttekeningen 1.1. Er komt enige tijdsdruk op de totstandkoming van het nieuwe DB te liggen. In de afgelopen weken zijn in de meeste gemeenten de wethouders van de nieuwe bestuursperiode gestart met hun werk. De mogelijkheid van een (formeel) overleg met de andere gemeenten in de regio is er misschien nog niet. Via informele en rechtstreekse contacten kan een oplossing worden gezocht. Financiën - Vervolg april/mei: colleges wijzen nieuwe AB-leden (wethouders publieke gezondheid) aan 2 15

16 mei/juni: nieuwe wethouders overleggen in de eigen regio over voordracht DB-leden 5 juli: AB benoemt DB-leden daarna: DB doet aanbeveling aan AB (vergadering 4 oktober 2018) voor voorzitter en plaatsvervangend voorzitter en bepaalt portefeuilleverdeling en vervanging vanaf zomer 2018 voorbereiding en vaststelling Bestuursagenda Communicatie zie brief DB van 19 maart 2018 aan colleges Warnsveld, 7 juni 2018 Het Dagelijks Bestuur, D.W. ten Brinke directeur publieke gezondheid G. van den Berg, wnd. voorzitter Bijlagen: 1. samenstelling nieuw AB GGD NOG 2. brief over vorming nieuw GGD-bestuur 3. bijlage bij brief informatie vorming nieuw GGD-bestuur 4. Taakverdeling DB januari

17 Voorlopige samenstelling Algemeen Bestuur GGD Noord- en Oost-Gelderland - 15 juni 2018 Gemeente Aalten wethouder publieke gezondheid / lid AB GGD NOG nog niet bekend partij Apeldoorn D.H. Cziesso GroenLinks Detlev Toelichting besprekingen lopen nog, demissionair wethouder Henk Rijks Berkelland mw. M.H.H. van Haaren CDA Marijke Bronckhorst E. Blaauw GBB Evert Brummen mw. J. Pierik-van der Snel CDA Jolanda Doetinchem J. Huizinga D66 Jorik Elburg S. W. Krooneman CU Willem Epe C.M. de Waard-Oudesluijs CU Lia Ermelo H. de Haan VVD Hans Harderwijk M. Companjen CU Marcel Hattem M. Hospers CDA Martijn Heerde H.J. Berkhoff CDA Jan Lochem H. van Zeijts GroenLinks Henk Montferland W.G.H. Sinderdinck LBM Wim Nunspeet G. van den Berg CU Gert Oldebroek mw. E.G. Vos-van de Weg CU Liesbeth Oost Gelre J. Hoenderboom CDA Jos Oude IJsselstreek L.G. Kuster LB GVS Bert Putten G. Priem CU Gerbert Voorst nog niet bekend Winterswijk mw. I.G. Saris CDA Ilse Zutphen M. ten Broeke SP Mathijs coalitieakkoord rond mogelijk Wim Vrijhoef VNOG / Zutphen mw. A. Vermeulen (lid Dagelijks Bestuur) VVD Annemiek burgemeester 17

18 Aan: de colleges van burgemeester en wethouders die deelnemen in GGD Noord- en Oost-Gelderland - per verzonden - Kenmerk: ThN/18-dir 009 Datum: 19 maart 2018 Behandeld door: T. Nijland t.nijland@ggdnog.nl Telefoonnummer: Onderwerp: vorming nieuw GGD-bestuur Bijlagen: informatie vorming nieuw GGD-bestuur Geachte colleges, Na de gemeenteraadsverkiezingen op 21 maart 2018 komen er in uw gemeenten nieuwe colleges van B&W. Daarmee komt er ook een nieuw bestuur van GGD Noord- en Oost- Gelderland. Wij verzoeken u om mee te werken aan de vorming van het nieuwe GGD-bestuur. Verzoeken Om de vorming van het nieuwe GGD-bestuur vlot te laten verlopen verzoeken wij u: de naam van de portefeuillehouder publieke gezondheid in het nieuwe college van B&W zo spoedig mogelijk aan ons door te geven; te bevorderen dat de nieuwe wethouders publieke gezondheid zo spoedig mogelijk binnen de eigen regio overleggen over de voordracht van DB-leden van de GGD; te bevorderen dat de wethouders in dit overleg ook het voorzitterschap van de GGD meenemen. Hiervoor stelt het nieuwe Dagelijks Bestuur een aanbeveling op. In de overgangsperiode zal bij het besturen van de GGD naar bevind van zaken worden gehandeld. Het streven is dat het nieuwe Algemeen Bestuur van de GGD in zijn vergadering van 5 juli 2018 een nieuw Dagelijks Bestuur benoemt. Meer informatie In de bijlage bij deze brief vindt u een toelichting op de samenstelling van het GGD-bestuur en de onze verzoeken. Met vragen en opmerkingen kunt u terecht bij D.W. ten Brinke (tel , d.tenbrinke@ggdnog.nl) of bij T. Nijland, directiesecretaris (tel , t.nijland@ggdnog.nl). Met vriendelijke groet, het Dagelijks Bestuur van GGD Noord- en Oost-Gelderland, D.W. ten Brinke directeur publieke gezondheid G. van den Berg voorzitter Postbus 3, 7200 AA Zutphen ggd@ggdnog.nl GGD Noord- en Oost-Gelderland is partner in het Centrum voor Jeugd en Gezin 18

19 Informatie samenstelling bestuur GGD NOG Algemeen Bestuur GGD Noord- en Oost-Gelderland is een gemeenschappelijke regeling van de colleges van B&W van de 22 gemeenten in het werkgebied. Voor de samenstelling van het Algemeen Bestuur (AB) van de GGD geldt: elk college wijst uit zijn midden één lid aan voor het algemeen bestuur, te weten de portefeuillehouder die is belast met de gemeentelijke portefeuille volksgezondheid, de colleges kunnen uit hun midden één plaatsvervangend lid aanwijzen Dit is geregeld in artikel 6 van de Gemeenschappelijke regeling GGD Noord- en Oost- Gelderland Het Dagelijks Bestuur verzoekt u om zo spoedig mogelijk de naam van de portefeuillehouder publieke gezondheid in het nieuwe college van B&W door te geven. 2. Dagelijks Bestuur Het Algemeen Bestuur benoemt uit zijn midden de leden van het Dagelijks Bestuur (DB). Het Algemeen Bestuur bepaalt het aantal DB-leden. Dit zijn er ten minste vijf en ten hoogste acht, inclusief de voorzitter. Volgens eerder gemaakte bestuurlijke afspraken verloopt de vorming van het DB GGD als volgt: de portefeuillehouders publieke gezondheid uit de regio s Achterhoek, Noord-Veluwe en Oost-Veluwe/Midden-IJssel dragen elk één DB-lid uit hun midden voor; het gehele AB kan naast deze drie leden één en meer DB-leden aanwijzen uit zijn midden; het AB benoemt een lid van het Dagelijks Bestuur van de Veiligheidsregio Noord- en Oost- Gelderland tot lid van het Dagelijks Bestuur GGD. Deze benoeming is van kracht na akkoord van het Dagelijks Bestuur van de Veiligheidsregio. Dit is de DB-portefeuillehouder GHOR 1 in de beide DB en. Deze benoeming is niet gebonden aan de zittingsperiode van de colleges van B&W. Het streven is dat het nieuwe AB in zijn vergadering van 5 juli 2018 een nieuw DB benoemt. In de overgangsperiode zal bij het besturen van de GGD naar bevind van zaken worden gehandeld. De samenstelling van het Dagelijks Bestuur is geregeld in artikel 8 van de Gemeenschappelijke regeling GGD Noord- en Oost-Gelderland Het Dagelijks Bestuur verzoekt de nieuwe wethouders publieke gezondheid om zo spoedig mogelijk binnen de eigen regio te overleggen over de voordracht voor een DBlid van de GGD. 3. Voorzitter Het Algemeen Bestuur wijst uit zijn midden een voorzitter aan. Het Dagelijks Bestuur stelt daartoe een aanbeveling op. Hetzelfde geldt voor de plaatsvervangend voorzitter. De aanwijzing van de voorzitter en de plaatsvervangend voorzitter is geregeld in artikel 11 van de Gemeenschappelijke regeling GGD Noord- en Oost-Gelderland Het nieuwe GGDbestuur kan hiervoor een profielschets opstellen. Het Dagelijks Bestuur verzoekt u om het voorzitterschap mee te nemen in het overleg dat de nieuwe wethouders publieke gezondheid in de regio s hebben over de samenstelling van het nieuwe DB GGD. 1 GHOR = geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de regio, onderdeel van de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland, waarmee de GGD nauw samenwerkt. 19

20 Adviesnota Algemeen bestuur Datum: 5 juli 2018 Agendapunt: 5 Portefeuillehouder: mw. I. Saris (wnd.) Onderwerp: 1e Bestuurs- en managementrapportage 2018 en 3 e begrotingswijziging 2018 Voorstel: 1. kennis te nemen van de 1e Bestuursrapportage; 2. een krediet beschikbaar te stellen tot een bedrag van voor de aanschaf van laptops en van voor de aanschaf van bureaus; 3. de 3e begrotingswijziging 2018 vast te stellen. Inleiding Twee maal per jaar informeert het Dagelijks Bestuur in de bestuursrapportages het Algemeen Bestuur over de prognose ten opzichte van de begroting. De bestuursrapportage is gebaseerd op de managementrapportage, waarin de directeur verantwoording aflegt aan het DB. De geactualiseerde cijfers hebben wij verwerkt in een begrotingswijziging. Beoogd effect Inzicht in de realisatie van beleid en activiteiten, en actualisatie van de ramingen. Argumenten 1.1. de rapportage geeft een beeld van de voortgang van beleid en activiteiten Deze rapportage bestaat uit de volgende onderdelen: het GGD Jaarplan een stoplichtenoverzicht van de beleidsprioriteiten uit de Programmabegroting 2018, met toelichting op afwijkingen en met vermelding van bijzonderheden en actualiteiten. financiële rapportage Het stoplichtenoverzicht geeft aan dat de GGD op koers ligt. Enkele beleidsprioriteiten staan op oranje en hebben bijsturing nodig. De GGD ligt in grote lijnen op schema bij het realiseren van de gemaakte contractafspraken en gestelde productievolumes. 20

21 1.2. de rapportage geeft een financiële prognose voor 2018 op basis van de realisatie van de uitgaven en inkomsten Deze rapportage is gebaseerd op de realisatiecijfers tot en met 13 april We lichten financiële afwijkingen toe en geven een prognose voor het jaar De 1e managementrapportage presenteren we een sluitend saldo. Uit het saldo van de jaarrekening 2017 is bestemd als dekking voor de kosten van Publieke Gezondheid Statushouders. Dit is in het saldo 2018 verwerkt De kredieten voor de vervanging van de infrastructuur van de ICT omgeving en de bureaus zijn nog niet geformaliseerd. Wij hebben het AB op 15 februari 2018 geïnformeerd over de voorgenomen vervanging van de infrastructuur van de ICT omgeving en de bureaus en de daarbij behorende kredieten van respectievelijk Nu stellen wij voor hierover formeel te besluiten de geactualiseerde ramingen van de inkomsten en uitgaven zijn verwerkt in de 3e begrotingswijzing 2018 De geactualiseerde cijfers in de 1e rapportage 2018 leiden tot een aantal verschuivingen tussen de programma s. Ook de investering in de infrastructuur van de ICT omgeving en de bureaus leidt tot kleine veranderingen. In de bijgevoegde begrotingswijziging zijn deze aanpassingen verwerkt. Kanttekeningen 1.1. Naast de risico s uit de normale bedrijfsvoering en eventuele calamiteiten zien we geen andere risico s. In de prognose van de 1 e rapportage 2018 is voor onvoorziene lasten nog budget beschikbaar van Financiën De prognose geeft een sluitend saldo. Vervolg De GGD hanteert de geactualiseerde cijfers van de begroting 2018 als het financieel kader voor dit jaar. Communicatie De raden van de gemeenten worden geïnformeerd via het AB-verslag en de samenvatting daarvan. Warnsveld, 7 juni 2018 Het Dagelijks Bestuur, D.W. ten Brinke directeur publieke gezondheid G. van den Berg, wnd. voorzitter 2 21

22 Bijlagen: 1e Bestuurs- en managementrapportage e begrotingswijziging

23 Het Algemeen Bestuur van GGD Noord- en Oost-Gelderland B E S L U I T : de derde wijziging van de begroting 2018 vast te stellen. Aldus besloten in de openbare vergadering van 5 juli 2018, D.W. ten Brinke directeur publieke gezondheid G. van den Berg wnd. voorzitter GGD Noord en Oost Gelderland Derde begrotingswijziging

24 Derde begrotingswijziging 2018 Op 30 november 2017 heeft het Algemeen Bestuur de 2 e begrotingswijziging 2018 vastgesteld. Het Dagelijks Bestuur is daarmee gemachtigd tot het doen van inkomsten en uitgaven op programmaniveau. De programmabegroting bestaat uit vijf inhoudelijke programma's en twee ondersteunend programma. Elk programma bestaat weer uit een aantal producten. Met de 2 e begrotingswijziging zijn voor 2018 de volgende budgetten beschikbaar gesteld. Bedragen in ( x 1.000) totaal Jeugd gezondheid zorg Algemene Gezondheid zorg Kennis en Expertise Maatschappelijke Zorg Publieke Gezondheid Vluchtelingen Inwonerbijdrage en organisatie projecten Overhead Lasten GGD Overhead Indirecte Kosten Personeelkosten Overige lasten totaal lasten Baten 0 Overige baten Inwonerbijdrage totaal baten Saldo per programma Venootschapsbelasting 0 Onvoorzien 0 Saldo van baten en lasten Mutaties reserves en voorzieningen Saldo voor bestemming GGD Noord en Oost Gelderland Derde begrotingswijziging

25 De 1 e Bestuursrapportage 2018 leidt tot een aantal verschuivingen tussen de programma s. Het volgende overzicht geeft aan hoe de verdeling is na de uitwerking van de 1 e Bestuursrapportage Bedragen in ( x 1.000) totaal Jeugd gezondheid zorg Algemene Gezondheid zorg Kennis en Expertise Maatschappelijke Zorg Publieke Gezondheid Vluchtelingen Inwonerbijdrage en organisatie projecten Overhead Lasten Indirecte Kosten Personeelkosten Overige lasten totaal lasten Baten Overige baten Inwonerbijdrage totaal baten Saldo per programma Venootschapsbelasting 0 Onvoorzien 108 Saldo van baten en lasten Mutaties reserves en voorzieningen Saldo voor bestemming GGD Noord en Oost Gelderland Derde begrotingswijziging

26 Toelichting: Het verwachte saldo voor bestemming is sluitend. Tussen de programma s vinden verschuivingen plaats. De GGD heeft een wijziging in de organisatiestructuur doorgevoerd. Hierdoor stijgen de lasten in de marap 2018 van het programma Algemene Gezondheidszorg, Jeugdgezondheidszorg en Kennis & Expertise. Daar staat een daling van de overheadlasten tegenover. Daarnaast presenteren we het budget onvoorzien conform BBV niet meer in het programma Overhead, maar apart. Uit het saldo van de jaarrekening 2017 is bestemt als dekking voor de kosten van Publieke Gezondheid Statushouders. Bij de 2 e begrotingswijziging was het uitgangspunt dat de GGD hiervoor baten kreeg. Hierdoor treedt er een verschuiving op tussen de baten en de mutaties reserve bij het programman Publieke Gezondheid Vluchtelingen. Overzicht vaste activa begroting 2018 Omschrijving Gebouwen Automatisering Inventaris Totaal Aanschafwaarde per Investeringen Desinvesteringen Aanschafwaarde per Afschrijvingen per Jaarlijkse afschrijving Desinvestering - - Afschrijving per Boekwaarde per Boekwaarde per Jaarlijkse rente Jaarlijkse afschrijving Kapitaallasten GGD NOG vervangt de infrastructuur van de ICT-omgeving in 2018 door een toekomstbestendige Cloud-oplossing en de bureaus. Het DB heeft 15 januari 2018 ingestemd met extra kredieten hiervoor van respectievelijk en De totale begrote investeringen voor 2018 zijn hierdoor De formele verwerking van de kredieten is in deze begrotingswijziging 2018 opgenomen. GGD Noord en Oost Gelderland Derde begrotingswijziging

27 1 e Bestuursrapportage 2018 Warnsveld, mei-juni

28 Inhoudsopgave 1 e Bestuursrapportage Inleiding Algemene doelstellingen Jaarplan GGD Voortgang beleidsprioriteiten Programma Jeugdgezondheid Programma Algemene gezondheidszorg Programma Kennis en expertise Programma Maatschappelijke zorg Programma Publieke Gezondheid Vluchtelingen Programma s Overhead, Inwonerbijdrage en Organisatieprojecten Bedrijfsvoering Inleiding Kwaliteit Risico-analyse Financiële verantwoording GGD

29 1. Inleiding Bestuurs- en managementrapportages Twee maal per jaar informeert het Dagelijks Bestuur in de bestuursrapportages het Algemeen Bestuur over de prognose ten opzichte van de begroting. De bestuursrapportage is gebaseerd op de managementrapportage, waarin de directeur verantwoording aflegt aan het DB. De geactualiseerde cijfers hebben wij verwerkt in een begrotingswijziging.. Deze rapportage is gebaseerd op de realisatiecijfers tot en met 13 april We geven een prognose voor het jaar 2018 en de financiële afwijkingen ten opzichte van de 2 e begrotingswijziging Deze rapportage bestaat uit de volgende onderdelen: Jaarplan GGD een stoplichtenoverzicht van de beleidsprioriteiten uit de Programmabegroting Daarbij melden we bij de programma s - los van de beleidsprioriteiten uit de Programmabegroting - bijzonderheden en actualiteiten. financiële rapportage. 3 29

30 2. Algemene doelstellingen Jaarplan GGD A Meegroeien met een generatie Van peuter tot puber-af: in al die jaren van jeugd speelt GGD Noord- en Oost-Gelderland een actieve rol in het leren omgaan met wat het leven voor je in petto heeft Van pesten tot liefde en seksualiteit, van drugs tot gezonde weerbaarheid Daarmee vind je in ons een betrouwbare partner om heel dicht op dat leven van een nieuwe generatie te kruipen. En daarin haast letterlijk mee te groeien, jaar in, jaar uit, juist ook op die momenten die grote gevolgen kunnen hebben voor henzelf en hun omgeving Samenwerken met ons biedt het gezonde houvast om NU al tastbaar invloed te hebben op de (positieve) ontwikkeling van onze jeugd, onze volgende generatie B Gezonde leefomgeving Gedurende je hele leven heeft de fysieke omgeving een belangrijk effect op je gezondheid. Voorbeelden hiervan zijn de hoeveelheid groen, de luchtkwaliteit, een omgeving welke uitnodigt of zelfs verplicht tot bewegen. De GGD zet actief in op gezondheid als herkenbaar onderdeel van omgevingsvisies en andere uitwerkingen welke gemeenten maken in het kader van voorbereidingen op de Omgevingswet. C Publieke gezondheid Vluchtelingen De gezondheidszorg in ons land is anders ingericht als de gezondheidszorg in de landen van oorsprong. Indien men de weg in de gezondheidszorg niet weet blijven gezondheidsklachten en trauma s van de vlucht de boventoon voeren en komt men niet aan een verdere inburgering toe. De GGD biedt vluchtelingen cursussen met basiskennis van onze gezondheidszorg en een aantal specifieke onderwerpen (seksuele gezondheid, relatievorming, rol man & vrouw, opvoeding, voeding) aan om zo integratie te bevorderen. Daarnaast krijgen alle jeugdigen een algemeen onderzoek en vaccinaties aangeboden. D Op weg naar dat volgende hoofdstuk in je leven, Als onafhankelijke partij, die zo betrokken is bij deze regio en al haar inwoners, dragen we ook actief bij aan de gezondheid en het welzijn van onze oudere generatie Vanuit een heldere kijk op cruciale factoren voor mooi ouder worden, mede gevoed door het landelijke initiatief Beter Oud en de laatste wetenschappelijke inzichten, helpen we een hele generatie in Noord- en Oost-Gelderland om hun leven ook in deze fase nog een ruime voldoende te geven Dat doen we enerzijds door heel praktische handvatten aan te bieden, aan zowel burgers als gemeenten. Zoals programma s voor gezondheidsbevordering. En door het delen van onze kennis en inzichten waar het gaat om de impact van de fysieke leefomgeving op de gezondheid van juist ook oudere bewoners Daarnaast is de organisatie ontwikkeling, Samenwerken in Beweging, in de implementatiefase aangeland. Dat houdt in dat teams resultaat verantwoordelijk werken aan de diensten van de GGD. De implementatie verloopt conform plan. Deze kenmerkt zich door (projectmatig begeleide) zoektocht naar rollen en kaders en verantwoordelijkheden voor teams, medewerkers en managers. 4 30

31 3. Voortgang beleidsprioriteiten Het volgende overzicht geeft de voortgang van de inhoudelijke beleidsprioriteiten uit de Programmabegroting Het gaat om de volgende programma s: Jeugdgezondheid Algemene gezondheidszorg Kennis- en Expertise Maatschappelijke Zorg Publieke gezondheid vluchtelingen. Overhead Inwonerbijdrage en organisatieprojecten Met de kleuren van het verkeerslicht rood, geel en groen geven wij aan of een beleidsprioriteit wel, deels of niet is gerealiseerd, op basis van de oorspronkelijke prioriteiten en indicator. Wij geven een korte toelichting op bijzonderheden en actuele ontwikkelingen. 3.1 Programma Jeugdgezondheid Preventie via jeugdgezondheid doorontwikkelen en verder flexibiliseren Indicator: In 2017 heeft de jeugdgezondheidszorg pilots bij een aantal gemeenten uitgevoerd. Voor 2018 willen wij - na een positieve evaluatie - dit in alle betrokken gemeenten invoeren, in samenwerking met de samenwerkingspartners. Instrument voor jaarplanning is klaar. Wordt in het nieuwe school jaar ingezet. Aanwezigheid op scholen worden op maat in afspraak met de scholen gemaakt. Alle kinderen op het basisonderwijs worden digitaal via de school uitgenodigd. Dit vraagt nog wel aandacht aangezien niet alle scholen meewerken. 5 31

32 Samenwerking versterken en lokaal maatwerk leveren Indicator: In alle regio s is er een geformaliseerde samenwerking met de centra voor jeugd en gezin (CJG) en of thuiszorg die de JGZ 0-4 jarigen uitvoert. In de regio Noord Veluwe is een intensieve samenwerking met Icare en stichting jeugd 5 CJG s. In Putten is dit met Buurtzorg Jong en Icare In de regio Midden IJssel en Oost Veluwe is een goede samenwerking met Vérian in de CJG s In de regio Achterhoek is een intensieve samenwerking met Yunio, hier worden ook diverse pilots gezamenlijk uitgevoerd. Met de drie thuiszorgorganisaties is in 2018 een gezamenlijke scholing gestart. Overheveling uitvoering rijksvaccinatieprogramma Indicator: de GGD heeft met de betrokken gemeenten afspraken over de uitvoering en financiering van het rijksvaccinatieprogramma. Het Algemeen Bestuur heeft in april ingestemd met een voorstel aan de gemeenten voor de uitvoering en financiering van het Rijksvaccinatieprogramma door de GGD. Contractafspraken en productievolumes Indicator: de GGD behaalt de prestatiecijfers uit de Productenraming De gestelde norm is 90 %. Afwijkingen worden vroegtijdig gemeld en onderbouwd. April is bijna einde schooljaar De productie wordt gehaald, wel heeft in overleg met de scholen een aanpassing op het pakket plaatsgevonden. Ontwikkelingen De GGD is met de 6 gemeenten op de Noord Veluwe in overleg over een collectieve opdracht voor de uitvoering van de jeugdgezondheidszorg voor adolescenten. Dit overleg gaat welke activiteiten het Jeugdgezondheid aanbod voor deze doelgroep omvat en over de bekostiging ervan. De overige gemeenten nemen de uitvoering van dit onderzoek al bij de GGD af. 6 32

33 De jeugdgezondheidzorg zet in 2018 al stevig in op een van de vier pijlers van de preventieagenda weerbaarheid. Samen met onderwijs, jeugdhulp en huisartsen draagt de Jeugdgezondheidszorg bij aan de aanpak van hardnekkige maatschappelijke problemen, zoals schoolverzuim, kindermishandeling en armoede. In het najaar van 2018 wordt aan het Rijksvaccinatie programma een vaccinatie toegevoegd tegen meningokokken typen A, C, W en Y voor tieners. In het najaar van 2018 krijgen jeugdigen geboren tussen 1 april en 31 december 2004 een uitnodiging voor deze vaccinatie. De organisatie van dit vaccinatiemoment is in volle gang. 3.2 Programma Algemene gezondheidszorg : Omgevingswet en gezonde leefomgeving Indicator: In 16 van de 22 van de gemeenten (75%) is gezondheid een herkenbaar onderdeel van de omgevingsvisie. De gezondheid is bij veel gemeenten een herkenbaar onderdeel van de omgevingsvisie. Toezicht kinderopvang Indicator: de GGD voert het nieuwe toezicht uit in alle 22 gemeenten. De GGD voert het nieuwe toezicht uit in alle gemeente. Antibiotica-resistentie Indicator: De GGD realiseert 80% van de doelstellingen uit het werkplan 2018 van het Gelders Antibioticaresistentie en Infectiepreventienetwerk (GAIN). In beide netwerken ligt het werkplan op schema. 7 33

34 Contractafspraken en productievolumes Indicator: de GGD behaalt de prestatiecijfers uit de productenraming De gestelde norm is 90 %. Afwijkingen worden vroegtijdig gemeld en onderbouwd. Vrijwel alle contractafspraken en productievolumes worden behaald. Er is een achterstand bij Toezicht Kinderopvang door het invoeren van het nieuwe toezicht. Wij gaan ervanuit dat dit in de loop van het jaar ingehaald wordt. Ontwikkelingen Naast de al gemelde beleidsprioriteiten gaat de GGD in overleg met een aantal gemeenten het project Nu niet zwanger uitvoeren. Bij de tuberculosebestrijding zal de aansluiting op het landelijke digitale fotoarchief dit jaar gerealiseerd worden. Door het contactonderzoek in Vaassen was dit uitgesteld. Het project rond de omgevingswet verloopt succesvol. De GGD zet in op het voortzetten van dit project. Tot slot zal in de loop van dit jaar de rijksoverheid een standpunt innemen naar aanleiding van de rapporten van de commissie Hoes (arrestantenzorg) en de commissie Adema (lijkschouw). Zo nodig past de GGD het beleid bij Forensische Geneeskunde aan. 3.3 Programma Kennis en expertise Onderzoek in het sociale domein Indicator: het aantal onderzoeken door de GGD in het sociaal domein neemt toe. Het aantal onderzoeken is tot aan april 2018 niet toegenomen. De gemeenteraadsverkiezingen en het kiezen van een nieuw collega zijn hier waarschijnlijk de oorzaak van. Gezond ouder worden Indicator: In 16 van de 22 van de gemeenten (75%) ondersteunt de GGD het lokale ouderenbeleid. De GGD ondersteunt nu, in de vorm van netwerken, 15 gemeenten bij het lokale ouderenbeleid. 8 34

35 Contractafspraken en productievolumes Indicator: de GGD behaalt de prestatiecijfers uit de productenraming De gestelde norm is 90 %. Afwijkingen worden vroegtijdig gemeld en onderbouwd. De activiteiten liggen merendeel op schema. Evaluatieonderzoek loopt iets achter. Ontwikkelingen Naar aanleiding van een langdurig actieplan gezond gedrag ( Vitaal Nederland) start de GGD met een platform NOG fitter en vitaler. De organisatiewerkzaamheden voor een startconferentie lopen. Meer inzicht helpt bij interventies voor gezondere leefstijl Jongeren in het Praktijk onderwijs zijn een witte vlek, terwijl zij over het geheel genomen een minder goede gezondheid en een ongezondere leefstijl hebben dan jongeren in hogere onderwijsniveaus. De gezondheidsmonitor E-MOVO kan - met enkele aanpassingen - in het Praktijk onderwijs worden uitgevoerd. In 2016 is dat (tegen meerprijs) succesvol gedaan op een praktijkschool in de regio. Door de jarenlange ervaring met E-MOVO in het voortgezet onderwijs, kan de GGD deze monitor (bij gebruik van de standaardvragenlijst) tegen geringe kosten uitvoeren. 3.4 Programma Maatschappelijke zorg Maatschappelijke zorg en veiligheid verbinden Indicator: De GGD voert projecten met relevante ketenpartners uit op het gebied van maatschappelijke zorg. De GGD voert in de Noord-Veluwe projecten uit met relevante ketenpartners. Bemoeizorg is vernieuwd en omgevormd tot VIA (Vangnet, Informatie en Advies). 9 35

36 Contractafspraken en productievolumes Indicator: de GGD behaalt de prestatiecijfers uit de productenraming De gestelde norm is 90 %. Afwijkingen worden vroegtijdig gemeld en onderbouwd. De GGD behaalt de gemaakte contractafspraken. 3.5 Programma Publieke Gezondheid Vluchtelingen Publieke gezondheidszorg voor vluchtelingen in de gemeenten Indicator: Minimaal 20 van de 22 van de gemeenten (90%) heeft inzet rond statushouders en gezondheid opgenomen in een beleidsplan en geeft hier een concrete uitwerking aan. De GGD ondersteunt de gemeenten bij de zorg voor statushouders. Financiering voor komende jaren is helder. Contractafspraken en productievolumes Indicator: de GGD behaalt de prestatiecijfers uit de productenraming De gestelde norm is 90 %. Afwijkingen worden vroegtijdig gemeld en onderbouwd. De GGD behaalt de gemaakte contractafspraken. Ontwikkelingen De inzet voor publieke gezondheid vluchtelingen bij de GGD is besproken met de gemeenten en er is een meerjarenperspectief voor de financiering. De taak van projectleider gezondheidszorg statushouders wordt in de loop van dit jaar afgebouwd en geborgd. Wel zullen onderdelen van deze taak als pluspakket aan de gemeenten aangeboden worden

37 3.6 Programma s Overhead, Inwonerbijdrage en Organisatieprojecten Nieuwe colleges, nieuw GGD-bestuur, nieuwe bestuursagenda Indicator: het AB stelt de Bestuursagenda vast In gang gezet. We liggen op schema Ontwikkelingen Telefoons moeten worden vervangen. Krediet aangevraagd bij het Algemeen Bestuur. Bureaus worden vervangen Samenwerking binnen Het Servicecentrum, de samenwerking voor ICT met GGD en Hart voor Brabant en West-Brabant, HSC wordt opnieuw gedefinieerd HKZ certificering wordt voorbereid tegen de nieuwe normen van 2015 AVG invoering (gegevensbescherming) 11 37

38 4. Bedrijfsvoering 4.1 Inleiding Deze rapportage is gebaseerd op de realisatiecijfers tot en met 13 april We geven een prognose voor het jaar 2018 en de financiële afwijkingen ten opzichte van de 2 e begrotingswijziging Het saldo van de normale bedrijfsvoering is sluitend. Uit het saldo van de jaarrekening van 2017 is bestemd als dekking voor de kosten voor Publieke Gezondheid Statushouders. Dit is in de rapportage meegenomen. 4.2 Kwaliteit GGD Noord- en Oost- Gelderland beschikt over een HKZ-certificaat. Daarmee wordt geborgd dat de GGD: intern de zaken goed op orde heeft; de klant centraal staat; voortdurend en systematisch werkt aan verbetering. In juni onderzoekt de externe auditor van LRQA of we voldoen aan de normen van het HKZ certificaat PG Hiervoor is afgelopen maanden een GAP analyse uitgevoerd. De daaruit voortkomende acties zijn in gang gezet. Ook is de managementreview uitgevoerd. Tijdens het vorige bezoek van de externe auditor van LRQA kregen we 4 minors. Hiervoor zijn verbeterplannen geschreven en acties uitgevoerd. De nieuwe wetgeving voor gegevensbescherming, de AVG, gaat 25 mei 2018 in. De GGD is gestart met de voorbereidingen hierop, maar deze zijn niet alle tijdig afgrond. In mei 2018 worden de meest noodzakelijke maatregelen getroffen. GGD NOG heeft ondersteuning van projectleiders via Het Service Centrum, het samenwerkingsverband met twee Brabantse GGD en waar GGD NOG ICT heeft ondergebracht. 4.3 Risico-analyse De GGD gaat in samenwerking met de accountant en notitie over risicomanagement en weerstandsvermogen opstellen. Het weerstandsvermogen voldoet aan de huidige norm die het Algemeen Bestuur heeft vastgesteld. Risico s voor de GGD die we nu zien zijn; Invoering van de AVG per 25 mei 2018 Organisatieontwikkeling en de ontwikkeling van zelforganisatie binnen de teams Langdurig ziekteverzuim

39 4.4 Financiële verantwoording GGD Algemeen In de 1 e rapportage wordt een sluitende prognose gepresenteerd Staat van baten en lasten GGD en toelichting X Rekening van baten en lasten Begroting 2018 Marap 2018 Verschil marap t.o.v. begroting Salarislasten Inhuur derden Opleidingskosten Overige personeelslasten Totaal personeelslasten Overige lasten Totaal lasten Gemeentelijke inwonerbijdrage Baten gemeenten plus Baten derden Totaal baten Vennootschapsbelasting Gerealiseerde totaal van saldo van baten en lasten Mutatie reserves Onvoorzien Gerealiseerd resultaat Aandachtspunten zijn: Zowel de baten als de lasten zijn hoger. Dit komt doordat de GGD meer opdrachten voor verschillende taken krijgt. Hiervoor ontvangt de GGD extra baten maar om de opdrachten uit voeren heeft de GGD ook meer lasten. Dit zijn voornamelijk personeelslasten. De investeringen in Laptops en Bureaus zijn de cijfers verwerkt. De overige lasten dalen voornamelijk doordat het budget onvoorzien conform BBV niet onder de overige lasten worden gepresenteerd. Van het budget onvoorzien is ruim ingezet voor het vervangen van langdurig zieken

40 4.4.3 Staat van baten en lasten per programma en toelichting Hieronder volgt een specificatie per programma van de 1 e rapportage prognose ten opzichte van de 2 e begrotingswijziging. X Rekening van baten en lasten per deelprogramma Begroting 2018 Marap 2018 Verschil marap t.o.v. begroting Lasten Jeugdgezondheidszorg Baten Jeugdgezondheidszorg Saldo van baten en lasten Lasten Maatschappelijke zorg Baten Maatschappelijke zorg Saldo van baten en lasten Lasten Algemene gezondheidszorg Baten Algemene gezondheidszorg Mutatie reserve Saldo van baten en lasten Lasten Kennis & Expertise Baten Kennis & Expertise Mutatie reserve Saldo van baten en lasten Lasten Publieke Gezondheid Vluchtelingen Baten Publieke Gezondheid Vluchtelingen Mutatie reserve Saldo van baten en lasten Lasten Overhead Baten Overhead Mutatie reserve Saldo van baten en lasten Lasten Inwonerbijdrage en organisatieprojecten Baten inwonerbijdrage en organisatieprojecten Saldo van baten en lasten Vennootschapsbelasting Onvoorzien Gerealiseerd resultaat

41 Tussen de programma s vinden verschuivingen plaats. De GGD heeft een wijziging in de organisatiestructuur doorgevoerd. Hierdoor stijgen de lasten in de marap 2018 van het programma Algemene Gezondheidszorg, Jeugdgezondheidszorg en Kennis & Expertise. Daar staat een daling van de overheadlasten tegenover. Daarnaast presenteren we het budget onvoorzien conform BBV niet meer in het programma Overhead maar apart. Jeugdgezondheidszorg Het saldo van het programma Jeugdgezondheidszorg wijzigt alleen door de wijziging in de organisatiestructuur. Algemene Gezondheidszorg Naast de wijziging in de organisatiestructuur nemen de baten van het programma Algemene Gezondheidszorg toe. De toename wordt voornamelijk bij de producten Technische Hygiëne Zorg, Doetinchem Studie en Forensische Geneeskunde gegenereerd. Tegenover de hogere baten staan ook hogere lasten die nodig zijn om de taken uit te voeren. Kennis- en Expertise Naast de wijziging in de organisatiestructuur stijgen zowel de baten als de lasten van het programma Kennis en Expertise doordat er meer opdrachten zijn. Dit gaat om het nieuw project Slimmer, Gezonde school, Jong leren eten en Achterhoek in Beweging. Maatschappelijke Zorg Het saldo bij het programma Maatschappelijke Zorg is lager. De lasten zijn gestegen door het vervangen van langdurig ziekteverzuim. Publieke gezondheid vluchtelingen Het geprognosticeerde saldo van Publieke gezondheid vluchtelingen nagenoeg gelijk aan de begroting. Er is een verschuiving tussen de baten en de mutatie van de reserve. Uit het saldo van 2017 is bestemd voor de dekking van de kosten van Statushouders. Overhead, Inwonerbijdrage en Organisatieprojecten Naast de wijziging in de organisatiestructuur stijging de baten op de overhead door de subsidie die de GGD ontvangt van ZonMw voor het project sluitende aanpak personen met verward gedrag. Daarnaast dalen zowel de baten als de lasten doordat de nog te ramen omzet uit de begroting volledig is gerealiseerd. De baten en lasten staan in de marap gepresenteerd bij de programma s waar de baten betrekking op hebben

42 Adviesnota Algemeen bestuur Datum: 7 juni 2018 Agendapunt: 6 Portefeuillehouder: mw. I. Saris (wnd.) Onderwerp: Krediet aanschaf smartphones en aanpassing afschrijvingstermijn Voorstel: 1. extra kredieten beschikbaar te stellen tot een totaalbedrag van voor de aanschaf van smartphones; 2. de afschrijvingstermijn van mobiele automatisering- en telefonieapparatuur vier naar drie jaar te brengen en hiertoe de Financiële verordening 2018 te wijzigen. Inleiding GGD NOG heeft de huidige smartphones zijn aangeschaft in 2015 met een afschrijvingstermijn van 4 jaar. De ervaring leert dat de te verwachten feitelijke levensduur van de huidige smartphone drie jaar is door het intensieve gebruik. Daarnaast kiest Het Service Centrum (HSC, de samenwerking voor ICT met Brabantse GGD en) voor een nieuwe zakelijke beheertool voor de smartphones. Beoogd effect Tijdige vervanging van ICT-, telefonieapparatuur enz. en een afschrijvingstermijn die aansluit bij de technische levensduur van de apparatuur. Argumenten 1.1. Vervanging in 2018 i.p.v. in 2019 beperkt uitval van de huidige toestellen Medewerkers hebben klachten over het niet goed functioneren van de smartphones. Dit is voornamelijk het gevolg van intensief gebruik en ouderdom. Vervanging in 2018 is wenselijk Starten met nieuwe smartphones beperkt de overlast van de omruil voor gebruikers Op dit moment neemt de GGD een tool voor beheer en beveiliging (AirWatch) af bij Vodafone. Inmiddels beschikt HSC over een beheertool, namelijk InTune. Daarmee vervalt de noodzaak om het contract voor het onderdeel AirWatch te verlengen bij Vodafone. Logistiek en technisch is het veel praktischer om nieuwe smartphones onder beheer te brengen in InTune. 42

43 2.1. De nieuwe afschrijvingstermijn sluit aan bij de te verwachten werkelijke levensduur. De Financiële verordening bepaalt de afschrijvingstermijn voor ICT- en telefoonapparatuur op 4 jaar. Deze afschrijvingstermijn jaar is niet reëel. Voor laptops zien we dezelfde problematiek Voor aanpassing van de afschrijvingstermijn is het nodig dat het AB besluit tot wijziging van de Financiële verordening. De afschrijvingstermijn van ICT-, telefonieapparatuur enz. ligt vast in de Financiële verordening. Het AB beslist ov aanpassing hiervan. Kanttekeningen 1.1. De kredieten hadden beter opgenomen kunnen worden in de 1 e begrotingswijzing Gebruikelijk is dat het AB de kredieten voor de investering in een jaar vaststelt in de najaarsvergadering van het voorafgaande jaar. In 2018 zijn echter de klachten over het niet goed functioneren van de smartphones toegenomen Het verkorten van de afschrijvingstermijn levert een hogere jaarlijkse afschrijvingslast. De hogere last voor afschrijving kunnen we dekken door lagere aanschafkosten (grootschalige inkoop) en door lagere kosten voor onderhoud en beheer. Financiën Het gaat om een investering van voor de aanschaf van smartphones. De hogere jaarlijkse afschrijvingslast door kortere afschrijvingstermijn kunnen we structureel dekken door een besparing met de nieuwe beheertool van In 2018 moet nog een deel van afschrijvingskosten eenmalig worden gedekt ( ). Dit lossen we op binnen de begroting Vervolg De verantwoording van het krediet komt in de Bestuursrapportages. De financiële verwerking in een begrotingswijziging 2018 volgt bij de 2 e Bestuursrapportage in oktober De wijziging van de Financiële verordening komt in het officiële publicatieblad van GGD NOG. Communicatie - Warnsveld, 7 juni 2018 Het Dagelijks Bestuur, D.W. ten Brinke directeur publieke gezondheid G. van den Berg, wnd. voorzitter Bijlage: wijziging Financiële verordening GGD NOG 2018 (klik hier voor volledige verordening) 2 43

44 Het Algemeen Bestuur van GGD Noord- en Oost-Gelderland; B E S L U I T : de Financiële verordening GGD Noord- en Oost-Gelderland 2018 in de Bijlage afschrijvingsbeleid bij artikel 7 als volgt te wijzigen: Bestaande tekst Afschrijvingsbeleid materiële vaste activa met economisch nut 1. Afschrijvingen worden berekend vanaf het halfjaar volgend op de aanschaf van de activa. 2. Activa met economisch nut en een verkrijgingsprijs van minder dan worden niet geactiveerd. 3. De volgende materiële vaste activa met economisch nut worden lineair afgeschreven in: a. 10 jaar: meubilair, kantoorinventaris, archiefstellingen, kasten, witgoed, keukenapparatuur, medische apparatuur; b. 5 jaar: softwarepakketten; c. 4 jaar: kantoorapparatuur, audio- en videoapparatuur, automatiseringsapparatuur zoals printers, pc s, ICT-apparatuur, netwerkvoorzieningen, telefoonapparatuur en voorzieningen. 4. Bij investeringen in gehuurde gebouwen, die een sterke relatie hebben met het gebouw, worden afschrijvingstermijnen gehanteerd die niet langer zijn dan de resterende looptijd van het huurcontract. Nieuwe tekst Afschrijvingsbeleid materiële vaste activa met economisch nut 1. Afschrijvingen worden berekend vanaf het halfjaar volgend op de aanschaf van de activa. 2. Activa met economisch nut en een verkrijgingsprijs van minder dan worden niet geactiveerd. 3. De volgende materiële vaste activa met economisch nut worden lineair afgeschreven in: a. 10 jaar: meubilair, kantoorinventaris, archiefstellingen, kasten, witgoed, keukenapparatuur, medische apparatuur; b. 5 jaar: softwarepakketten; c. 4 jaar: automatiseringsapparatuur zoals printers, pc s, ICT-apparatuur, (behalve mobiele apparatuur) netwerkvoorzieningen d. 3 jaar: mobiele automatiseringsapparatuur zoals laptops, telefoonapparatuur en voorzieningen. 4. Bij investeringen in gehuurde gebouwen, die een sterke relatie hebben met het gebouw, worden afschrijvingstermijnen gehanteerd die niet langer zijn dan de resterende looptijd van het huurcontract. 44

45 Aldus besloten in de openbare vergadering van 5 juli 2018, D.W. ten Brinke directeur publieke gezondheid G. van den Berg wnd. voorzitter 45

46 Adviesnota Algemeen bestuur Datum: 5 juli 2018 Agendapunt: 7 Portefeuillehouder: mw. I. Saris (wnd.) Onderwerp: Programmabegroting 2019 en nieuw beleid 2019 Voorstel: 1. kennis te nemen van reacties van het waarnemend DB op de zienswijzen van de gemeenten; 2. de Programmabegroting 2019 vast te stellen; 3. de 1 e wijziging van de begroting 2019 vast te stellen. Inleiding Het Algemeen Bestuur heeft op 12 april 2018 ingestemd met de concept-programmabegroting Daarna is de begroting aan raden van de deelnemende gemeenten toegezonden, met de bijbehorende voorstellen voor nieuw beleid voor: rijksvaccinatieprogramma publieke gezondheidszorg statushouders en gezondheidsmonitor E-MOVO in praktijkonderwijs en mbo. Gemeenten is verzocht om vóór 12 juni 2018 hun eventuele zienswijzen te geven (binnen acht weken). Beoogd effect Besluit AB over Programmabegroting 2019 en voorstellen nieuw beleid. Argumenten 1.1. Uit de ontvangen zienswijzen blijkt dat de gemeenten over het algemeen positief staan tegenover de Programmabegroting en de voorstellen voor nieuw beleid. De meeste gemeenten hebben geen zienswijze of een instemmende zienswijze ingediend. Dit zijn de gemeenten Apeldoorn, Berkelland, Brummen, Bronckhorst, Epe, Ermelo, Harderwijk, Hattem, Putten, Voorst en Zutphen. Voor een deel betreft het voorlopige zienswijzen en moet de raad zich nog definitief uitspreken. Bij deze adviesnota vindt u een overzicht van de ontvangen definitieve en voorlopige zienswijzen. 46

47 1.2. Gemeenten plaatsen op onderdelen kanttekeningen bij de Programmabegroting en voorstellen voor nieuw beleid. Dit is reden voor het DB om enkele toezeggingen te doen of een nadere toelichting te geven. De kanttekeningen in de zienswijzen zijn reden tot de volgende toezeggingen en toelichtingen: a. Apeldoorn verzoekt om (weer) prestatie-indicatoren op te nemen in de Programmabegroting. Wij willen dit meenemen in het lopende verbetertraject voor de beleids- en begrotingscyclus van de GGD. b. Berkelland en Doetinchem wijzen op de toegezegde notitie over risicomanagement en weerstandsvermogen. Wij bevestigen dat deze in de AB-vergadering van 22 november 2018 aan de orde komt. c. Bronckhorst en Zutphen dringen erop aan dat de uitvoering van het rijksvaccinatieprogramma past binnen de middelen die de gemeenten hiervoor van de het rijk ontvangen. In de AB-vergadering van 12 april 2018 hebben wij toegezegd dat wij eind 2018 bezien of de verhoging van de inwonerbijdrage spoort met de middelen die het rijk beschikbaar stelt. Enig herverdelingseffect is onvermijdelijk. Verder is van belang dat een groot deel van de vaccinaties plaatsvindt via de jeugdgezondheidszorg voor 0-4 jarigen. d. Apeldoorn benadrukt dat het bij publieke gezondheidszorg voor statushouders alleen moet gaan om extra kosten voor volwassenen die deze zorg niet in een asielzoekerscentrum van het COA hebben gehad. Ook vraagt Apeldoorn om een lobby bij het rijk voor compensatie voor deze kosten. Bronckhorst verzoekt de aantallen nieuwkomers aan wie zorg wordt verleend te monitoren. Het gaat inderdaad om extra zorg die nodig is omdat de nieuwkomers (vooral nareizigers) sneller dan voorheen in de gemeenten worden geplaatst. De extra zorg vanuit de GGD draagt bij aan de integratie van nieuwkomers. Over de lobby willen wij graag in gesprek met de gemeenten. Wij vragen ons af in hoeverre hiervoor politiek en bestuurlijk draagvlak is. Op het verzoek van Bronckhorst zeggen wij toe dat de GGD de aantallen monitort. In ons voorstel stond al dat omvang van de doelgroep kan veranderen en dat wij jaarlijks nadere afspraken willen maken op basis van een brandbreedte e. Apeldoorn verzoekt de uitvoering van E-MOVO in het praktijkonderwijs en mbo te evalueren. Doetinchem wil graag dat de rapportages ook naar de gemeenten gaan. Een evaluatie van E-MOVO in het praktijkonderwijs en mbo lijkt ons zinvol. Dit zeggen wij toe. Ook zal de GGD zich inspannen de uitkomsten van E-MOVO in het praktijkonderwijs en mbo te delen met de gemeenten. Hiervoor is wel, zoals Doetinchem al aangeeft, de medewerking van de scholen nodig Voor de zienswijzen van Nunspeet over een extra bezuiniging en van Winterswijk over de indexering zien wij geen draagvlak. Nunspeet verzoekt om een voorstel tot verdergaande bezuinigingen. In het collegeakkoord heeft Nunspeet een bezuiniging op de GGD opgenomen. Zoals gemeld in onze reactie bij de Uitgangspuntennota 2019 zien wij hiervoor geen breed gedragen wens. Uw bestuur kan in de Bestuursagenda het financieel kader voor de bestuursperiode bepalen. Hierbij kan Nunspeet haar standpunt inbrengen. 2 47

48 Winterswijk is het niet eens met indexering 1,77%, omdat deze hoger is dan de norm die Achterhoekse gemeenten voor gemeenschappelijke regelingen hanteren. De voorgestelde indexering is gebaseerd op de bestaande bestuurlijke afspraken. Winterwijk kan haar standpunt over indexering inbrengen in het overleg over de Bestuursagenda en 3.1. Het AB is bevoegd tot vaststelling van de begroting en begrotingswijzigingen. Het Algemeen Bestuur heeft het budgetrecht en bepaalt de financiële kaders voor de GGD. Kanttekeningen 1.1. Enkele gemeenten hebben nog (mogelijke) zienswijzen aangekondigd die na de gestelde termijn van 12 juni komen. Voor gemeenten is de acht-wekentermijn vaak (te) kort. Van enkele gemeenten is een (voorlopige) reactie ontvangen. Enkele andere gemeenten hebben gemeld dat de raad na 12 juni 2018 beslist over een eventuele zienswijze. Zie het bijgevoegde overzicht. Zo nodig komt er een nazending. Financiën In de voorgestelde Programmabegroting is de bijdrage Publieke Gezondheid per inwoner 7,34 en de bijdrage Jeugdgezondheidszorg per inwoner van 6,98 (in ,18 resp. 6,89). De financiële gevolgen van de voorstellen nieuw beleid zijn verwerkt in de 1 e begrotingswijziging Vervolg Toezending vastgestelde begroting aan provincie. Communicatie mededeling aan gemeenten dat begroting.is vastgesteld. Warnsveld, 15 juni 2018 Het Dagelijks Bestuur, D.W. ten Brinke directeur publieke gezondheid G. van den Berg, wnd. voorzitter Bijlagen: 1. Overzicht ontvangen reacties gemeenten 2. 1e begrotingswijziging Concept-Programmabegroting

49 Overzicht zienswijzen gemeenten op Programmabegroting 2019 en voorstellen nieuw beleid per 18 juni 2018 gemeente zienswijze reactie DB Aalten 29 mei 2018 De raden worden verzocht om voor 12 juni 2018 een zienswijze op te sturen ten aanzien van Programmabegroting 2019, drie voorstellen voor nieuw beleid en de Jaarstukken Voor de gemeente Aalten is deze termijn niet haalbaar. Het Algemeen Bestuur van de GGD, wordt na besluitvorming van onze gemeenteraad op 19 juni, via een brief geïnformeerd over de zienswijze van de gemeente Aalten. De Aaltense brief wordt dus wel tijdig (ruim 2 weken van te voren) voor de vergadering van het Algemeen Bestuur van de GGD op 5 juli 2018 ingediend. Apeldoorn 28 mei 2018 / 18 juni 2018 Zienswijze raad (formele brief volgt nog) 1. Concept Programmabegroting 2019 Wij kunnen instemmen met de concept Programmabegroting 2019 en met de inhoud van de Programma s en de prioriteiten voor bestaand beleid met inachtneming van onderstaand verzoek. Normaliter voorziet de GGD de Programmabegroting van prestatieindicatoren. In de Programmabegroting voor 2019 ontbreken echter indicatoren. Graag zien wij de Programmabegroting 2019 aangevuld met prestatie indicatoren. Deze prestatie-indicatoren zijn wat ons betreft bij voorkeur gericht op meetbare resultaten en geven inzicht in het realiseren van de beleidsprioriteiten. Wij willen dit meenemen in het lopende verbetertraject voor de beleids- en begrotingscyclus van de GGD. 1 49

50 gemeente zienswijze reactie DB 2. Voorstel nieuw beleid 2019: bekostiging publieke gezondheidszorg statushouders Wij kunnen instemmen met het voorstel voor de bekostiging van de publieke gezondheidszorg voor statushouders. Wij gaan ervan uit dat alleen de extra kosten voor volwassenen die deze zorg nog niet op een AZC hebben ontvangen, in rekening worden gebracht. Daarnaast vragen wij u een lobby te starten i.s.m. GGD Nederland richting het ministerie van VWS om gemeenten te compenseren voor deze taak. De extra inzet voor statushouders waarvoor u nu structurele financiering vraagt, is immers mede het gevolg van bezuinigingen binnen COA. 3. Voorstel nieuw beleid 2019: Gezondheidsmonitor E-MOVO in praktijkonderwijs en MBO. Wij kunnen instemmen met het voorstel voor het uitvoeren en bekostigen van E-MOVO in het praktijkonderwijs en het MBO. Gezien de vrijwillige deelname van scholen aan E-MOVO, is het wenselijk om te evalueren hoe de deelname van scholen en de uitvoering van het onderzoek verlopen zijn wat dat betekent voor het vervolg. Het gaat inderdaad om extra zorg die nodig is omdat de nieuwkomers (vooral nareizigers) sneller dan voorheen in de gemeenten worden geplaatst. De extra zorg vanuit de GGD draagt bij aan de integratie van nieuwkomers. Over de lobby willen wij graag in gesprek met de gemeenten. Wij vragen ons af in hoeverre hiervoor politiek en bestuurlijk draagvlak is. Een evaluatie van E-MOVO in het praktijkonderwijs en mbo lijkt ons zinvol. Dit zeggen wij toe. Berkelland 12 juni 2018 / 18 juni 2018 Raad heeft het volgende besloten: Instemmen met de programmabegroting 2019 van de GGD Noord- en Oost- Gelderland en de raad voorstellen hierop als zienswijze kenbaar te maken dat het hebben van reserves geen doel op zich is, maar gekoppeld moet zijn aan een gekwantificeerde risicoanalyse. Wij bevestigen dat de toegezegde notitie over risicomanagement en weerstandsvermogen in de AB-vergadering van 22 november 2018 aan de orde komt. 2 50

51 gemeente zienswijze reactie DB Bronckhorst Brief B&W 23 mei De Programmabegroting 2019 met het bestaande beleid geeft geen aanleiding voor het inbrengen van een zienswijze. 2. Wij hebben wel zienswijzen bij het voorstel voor nieuw beleid dat vertaald is in een eerste begrotingswijziging a. Rijksvaccinatieprogramma Gemeenten ontvangen vanaf 2019 een compensatie in het gemeentefonds voor de uitvoering van het vaccinatieprogramma. In de decembercirculaire 2018 wordt bekend gemaakt wat de hoogte van deze compensatie is. Wij vragen u de uitvoering van het programma binnen de middelen die de gemeente hiervoor ontvangt te realiseren. b. Publieke gezondheidszorg statushouders Het aantal statushouders dat zich jaarlijks in de gemeenten vestigt neemt af. Wij verzoeken uw bestuur om te monitoren hoeveel statushouders, die nieuw binnen komen in de gemeenten, extra zorg nodig hebben in de vorm van screening, vaccinatie en of het aanleggen van een medisch dossier. Dit om jaarlijks te kunnen beoordelen of er nog extra inzet van de GGD nodig is voor deze doelgroep. Het streven is om de publieke gezondheidszorg voor statushouders in de "lijn" op te nemen. Hierbij realiseren we ons dat de aantallen ook weer kunnen toenemen als zich bijvoorbeeld ergens grote humanitaire problemen voordoen door oorlogsgeweld. In de AB-vergadering van 12 april 2018 hebben wij toegezegd dat wij eind 2018 bezien of de verhoging van de inwonerbijdrage spoort met de middelen die het rijk beschikbaar stelt voor de uitvoering van het rijksvaccinatieprogramma. Enig herverdelingseffect is onvermijdelijk. Verder is van belang dat een groot deel van de vaccinaties plaatsvindt bij de jeugdgezondheidszorg voor 0-4 jarigen. Op het verzoek van Bronckhorst zeggen wij toe dat de GGD de aantallen monitort. In ons voorstel stond al dat omvang van de doelgroep kan veranderen en dat wij jaarlijks nadere afspraken willen maken op basis van een brandbreedte. 3 51

52 gemeente zienswijze reactie DB Brummen 8 mei 2018 Hierbij het BW besluit t.a.v. het aanbieden aan de gemeenteraad van de programmabegroting 2019 GGD NOG, met het voorstel aan de raad om geen zienswijzen in te dienen. De raadsvergadering is 28 juni. Mocht uit een forum in juni blijken dat er mogelijk toch een zienswijze wordt ingediend, dan laten we dat weten. 18 juni 201 Doetinchem brief 31 mei 2018 mogelijk komt er na 28 juni nog een zienswijze over het nieuwe beleid publieke gezondheidszorg statushouders 1. Zienswijze jaarstukken 2017 Wij zijn tevreden over het jaarverslag en rekening 2017.Wij zien graag het voorstel van het Dagelijks Bestuur in het najaar tegemoet over een optimaler risicomanagement en weerstandvermogen. 2. Zienswijze conceptprogrammabegroting 2079 Wij hebben geen behoefte aan een verdere zienswijze. Wij kunnen ons vinden in de Programmabegroting 2019van de GGD. Deze is inhoudelijk en financieel grotendeels in lijn met de voorgaande Uitgangspuntennota's en de Bestuursagenda Wij bevestigen dat de toegezegde notitie over risicomanagement en weerstandsvermogen in de AB-vergadering van 22 november 2018 aan de orde komt. 3. Zienswijze 1e wijziging programmabegroting 2019 U doet drie nieuwe beleidsvoorstellen. Wij verzoeken u bij de 1e wijziging van de programmabegroting rekening te houden met de onderstaande aandachtspunten. a. Het Rijksvaccinatieprogramma is een wettelijke verplichting die 4 52

53 gemeente zienswijze reactie DB bestuurlijk bij gemeenten is neer gelegd. Wij moeten er op vertrouwen dat het Rijk ons als gemeenten een kostendekkend budget geeft. En wij vragen van u een efficiënte uitvoering van dit programma. b. Publieke gezondheidszorg statushouders vroeg extra inzet door de verhoogde instroom van statushouders in De aantallen zijn inmiddels gedaald. U geeft een onderbouwing waarom een blijvende extra inzet noodzakelijk blijft. Wij kunnen ons vinden in de argumenten. c. De uitbreiding van E-movo naar het MBO en praktijkonderwijs ondersteunen wij van harte. Wij vragen van de GGD inspanning om de resultaten daarvan niet alleen aan de scholen, maar ook aan de gemeenten terug te koppelen. Wij realiseren on at de scholen daar aan moeten mee werken. De GGD zal zich inspannen de uitkomsten van E-MOVO in het praktijkonderwijs en mbo te delen met de gemeenten. Hiervoor is wel, zoals Doetinchem al aangeeft, de medewerking van de scholen nodig. Elburg Epe 4 juni 2018 besluit gemeenteraad 31 mei In te stemmen met de conceptprogrammabegroting GGD NOG 2019 inclusief drie voorstellen voor nieuw beleid; 2. Geen gebruik te maken van de mogelijkheid om een zienswijze over de begroting aan GGD NOG te sturen. Ermelo tel. mededeling 13 juni 2018 Harderwijk brief 2 mei 2018 de raad van Ermelo dient geen zienswijze in. 5 53

54 gemeente zienswijze reactie DB 1. raad beslist op 21 juni B&W heeft op 1 mei 2018 besloten om de raad voor te stellen in te stemmen met de Programmabegroting 2019 en de 1 e begrotingswijziging Mocht de raad hier onverhoopt niet mee instemmen, dat wordt het DB z.s.m. na de raadsvergadering geïnformeerd. Hattem 11 juni 2018 Heerde Lochem 17 april 2018 Montferland Zowel het college als de raad hebben besloten om geen zienswijze in te dienen op de Programmabegroting 2019 van de GGD Noord- en Oost- Gelderland. College bespreekt de GGD-begroting op 24 april, de raad op 18 juni of 2 juli. Dat is dus na de deadline van 12 juni. Nunspeet brief 24 mei 2018 met voorlopige zienswijze 1. Onlangs hebt u ons de Programmabegroting 2019 van GGD Noord- en Oost-Gelderland (GGD NOG) toegestuurd. Gezien de termijn van ontvangst van de Programmabegroting 2019 GGD NOG door ons was behandeling in de raadscommissie Maatschappij en Middelen op 8 mei 2018 en verzending van een definitieve zienswijze voor 12 juni 2018 niet haalbaar. Daarom ontvangt u hierbij van ons een voorlopige reactie. Nadat op 7 juni 2018 de Programmabegroting 2019 GGD NOG voor kennisgeving is voorgelegd aan de raadscommissie Maatschappij en Middelen en via de ingekomen stukken aan de gemeenteraad op 28 juni 2018 ontvangt u een definitieve zienswijze. 6 54

55 gemeente zienswijze reactie DB 2. De Programmabegroting 2019 is op 22 mei 2018 door ons behandeld. Wij hebben besloten in te stemmen met de Programmabegroting 2018 en de volgende zienswijze in te dienen. a. In de Programmabegroting van de gemeente Nunspeet is voor ,--geraamd (de beschikbaar te stellen middelen voor 2019 e.v. zijn onder voorbehoud van goedkeuring van de begroting door de gemeenteraad). In dit bedrag is de in het coalitieakkoord opgenomen bezuiniging, vanaf 2018 structureel ,--, verwerkt. Op grond van de door de raad op 26 april 2018 vastgestelde Uitgangspuntennota voor de gemeentelijke Programmabegroting vindt voor 2019 een indexering van 1,5% plaats. Dit betekent dat voor 2019 een bedrag van ,-- beschikbaar is. De concept-programmabegroting van de GGD NOG geeft voor de gemeente Nunspeet een te betalen bijdrage aan van ,- Oldebroek Oost Gelre b. Dit betekent een nadelig effect voor de gemeente Nunspeet van ruim , -. Gelet hierop willen wij u dan ook verzoeken om te komen met een voorstel voor een verdergaande bezuiniging voor het jaar 2019 zodat de door de gemeente Nunspeet gewenste bezuiniging kan worden gerealiseerd. Zoals gemeld in onze reactie bij de Uitgangspuntennota 2019 zien wij hiervoor geen breed gedragen wens. Uw bestuur kan in de Bestuursagenda het financieel kader voor de bestuursperiode bepalen. Hierbij kan Nunspeet haar standpunt inbrengen. Oude IJsselstreek 18 april 2018 mogelijke zienswijze komt na 12 juni 7 55

56 gemeente zienswijze reactie DB Putten mail 30 mei 2018 Op 29 mei 2018 werd in de commissie de concept Programmabegroting GGD 2019 besproken. Deze gaat als hamerstuk naar de raad van 14 juni Er wordt vanuit Putten geen zienswijze ingediend. Voorst 9 mei Winterswijk brief 5 juni 2018 Op 8 mei 2018 besprak het college de raadsmededeling (voorhangprocedure) voor de concept-begroting 2019 van de GGD. Het advies is om geen zienswijze in te dienen en in te stemmen met de drie nieuwe voorstellen. De raadsvergadering is op 18 juni. 1. Onze gemeenteraad heeft kennis genomen van de concept-programmabegroting 2019 die u op 17 april heeft toegezonden. De raad heeft in haar vergadering op 31 mei 2018 besloten om hierop de volgende zienswijze in te brengen. 2. De raad is het niet eens met de voorgestelde indexering die neerkomt op een verhoging van de totale inwonerbijdrage met 1,77%. Op basis van de regionaal gehanteerde rekenwijze voor indexering van de gemeenschappelijke regelingen kunnen wij instemmen met een maximale verhoging van de totale inwonerbijdrage met 1,6%. De voorgestelde indexering is gebaseerd op de bestaande bestuurlijke afspraken. Winterwijk kan haar standpunt over indexering inbrengen in het overleg over de Bestuursagenda De raad heeft verder besloten om in te stemmen met de 1e begrotingswijziging voor het uitvoeren van nieuw beleid 2019 te weten 1. uitvoering Rijksvaccinatieprogramma 2. bekostiging publieke gezondheidszorg statushouders en 3. E-MOVO in praktijkonderwijs en mbo. 8 56

57 gemeente zienswijze reactie DB Zutphen 30 mei Op 28 mei 2018 heeft de gemeenteraad van Zutphen de concept Programmabegroting GGD NOG 2019 en de eerste begrotingswijziging behandeld. Hierbij stuur ik u de zienswijze namens de gemeenteraad. 2. Onze gemeenteraad stemt in met: - de concept Programmabegroting 2019; - het nieuw beleid uitvoering rijksvaccinatieprogramma; - het nieuw beleid uitbreiding gezondheidsmonitor E-MOVO; - het nieuw beleid publieke gezondheidszorg statushouders voor de gezondheidsbevordering en de jeugdgezondheidzorg. 3. Voor de uitvoering van het rijksvaccinatieprogramma willen we de GGD als kader meegeven dat de kosten van de uitvoering door GGD (vaccinaties 4-18 jarigen) en Yunio (vaccinaties 0-4 jarigen) samen, moeten blijven binnen het budget dat de gemeente voor deze taak ontvangt van het rijk. In de AB-vergadering van 12 april 2018 hebben wij toegezegd dat wij eind 2018 bezien of de verhoging van de inwonerbijdrage spoort met de middelen die het rijk beschikbaar stelt voor de uitvoering van het rijksvaccinatieprogramma. Enig herverdelingseffect is onvermijdelijk. 9 57

58 Het Algemeen Bestuur van GGD Noord- en Oost-Gelderland; B E S L U I T : de eerste wijziging van de begroting 2019 vast te stellen. Aldus besloten in de openbare vergadering van 5 juli 2018, D.W. ten Brinke, directeur publieke gezondheid G. van den Berg, voorzitter GGD Noord en Oost Gelderland Eerste begrotingswijziging

59 Eerste begrotingswijziging 2019 Het Dagelijks Bestuur van de GGD NOG heeft de concept programmabegroting 2019 opgesteld. Na bespreking in het Algemeen Bestuur op 12 april 2018 zendt het Dagelijks Bestuur de begroting aan de gemeenteraden. De raden kunnen desgewenst tot 12 juni 2018 hun zienswijzen naar voren brengen. Het Algemeen Bestuur besluit op 5 juli 2018 over de Programmabegroting Met deze Programmabegroting worden voor 2019 de volgende budgetten beschikbaar gesteld. Bedragen in ( x 1.000) totaal Jeugd gezondheid zorg Algemene Gezondheid zorg Kennis en Expertise Maatschappelijke Zorg Publieke Gezondheid Vluchtelingen Inwonerbijdrage en organisatie projecten Overhead Lasten GGD Overhead Indirecte Kosten Personeelkosten Overige lasten totaal lasten Baten 0 Overige baten Inwonerbijdrage totaal baten Saldo per programma Venootschapsbelasting 0 Onvoorzien 170 Saldo van baten en lasten -138 Mutaties reserves en voorzieningen -138 Saldo voor bestemming 0 GGD Noord en Oost Gelderland Eerste begrotingswijziging

60 Tegelijk met de Programmabegroting 2019 heeft het Dagelijks Bestuur drie voorstellen voor nieuw beleid 2019 voorgelegd aan het Algemeen Bestuur en de gemeenteraden. Dit betreft voorstellen over: Uitvoering Rijksvaccinatieprogramma Bekostiging publieke gezondheidszorg statushouders en E-MOVO in praktijkonderwijs en mbo. Deze voorstellen nieuw hebben invloed op de gemeentelijke inwonerbijdrage Het volgende overzicht geeft de verdeling van de budgetten weer na de verwerking van de drie voorstellen. Het Algemeen Bestuur heeft ingestemd met de toezending van de drie voorstellen aan de raden. Bedragen in ( x 1.000) totaal Jeugd gezondheid zorg Algemene Gezondheid zorg Kennis en Expertise Maatschappelijke Zorg Publieke Gezondheid Vluchtelingen Inwonerbijdrage en organisatie projecten Overhead Lasten Indirecte Kosten Personeelkosten Overige lasten totaal lasten Baten 0 Overige baten Inwonerbijdrage totaal baten Saldo per programma Venootschapsbelasting 0 Onvoorzien 170 Saldo van baten en lasten -138 Mutatie reserves en voorzieningen -138 Saldo voor bestemming 0 GGD Noord en Oost Gelderland Eerste begrotingswijziging

61 De belangrijkste veranderingen zijn: De kosten voor E-MOVO in het praktijkonderwijs en mbo van zijn opgenomen in het programma Kennis en Expertise. De financiering van het Rijksvaccinatieprogramma loopt vanaf 2019 via de gemeenten. De baten zijn opgenomen in de inwonerbijdrage. De overige baten van het programma Jeugdgezondheidzorg dalen met , omdat de bijdrage van het RIVM vervalt. In de programmabegroting zijn zowel de baten als de lasten van publieke gezondheidszorg statushouders als pm-post opgenomen. Het voorstel Nieuw beleid Publieke gezondheidszorg statushouders is in de 1 e begrotingswijziging verwerkt. De lasten voor het programma Publieke Gezondheid Vluchtelingen zijn hoger, het programma overhead is hoger. Hier staat een stijging van de overige baten van tegenover. Het restant is meegenomen in de inwonerbijdrage. De inkomsten uit de inwonerbijdrage zijn hoger. Deze toename bestaat uit: E-MOVO in het praktijkonderwijs en mbo Rijksvaccinatieprogramma Publieke gezondheidszorg statushouders JGZ-deel Publieke gezondheidszorg statushouders AGZ-deel In de tabel op de volgende pagina geven wij het effect op de inwonerbijdrage per gemeente weer. GGD Noord en Oost Gelderland Eerste begrotingswijziging

62 Bijdragen deelnemende gemeenten 2019 Gemeente Aantal inwoners incl Apeldoorn Aantal inwoners excl Apeldoorn Begroting 2019 Publieke Gezondheid in Begroting 2019 JGZ in Begroting 2019 Totaal in Aalten Berkelland Bronckhorst Doetinchem Montferland Oost Gelre Oude IJsselstreek Winterswijk Regio Achterhoek Apeldoorn Brummen Epe Hattem Korting Hattem ivm Logopedie Heerde Lochem Voorst Korting Voorst ivm logopedie Zutphen Regio Midden IJssel / Oost Elburg Ermelo Harderwijk Nunspeet Oldebroek Putten Regio Noord Veluwe Totaal GGD Noord en Oost Gelderland Korting Hattem ivm logopedie Korting Voorst ivm logopedie Totaal inwonerbijdrage voor berekening bijdrage per Bijdrage per inwoner 7,44 7,60 15,04 GGD Noord en Oost Gelderland Eerste begrotingswijziging

63 Meerjarenbegroting Bedragen in begroting e wijziging begroting 2019 incl 1e wijziging Meerjarenraming 2020 Meerjarenraming 2021 Meerjarenraming 2022 Lasten Jeugdgezondheidzorg Algemene Gezondheidzorg Kennis en Expertise centrum Maatschappelijke Zorg Publieke Gezondheid Vluchtelingen Inwonerbijdrage en organisatieprojecten Overhead Totaal lasten Baten Inwonerbijdrage deelnemende gemeente Overige baten Totaal baten Vennootschapsbelasting Onvoorzien Saldo van baten en lasten Mutatie reserves Resultaat na bestemming GGD Noord en Oost Gelderland Eerste begrotingswijziging

64 Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland CONCEPT 1.5 (aangepast na AB GGD NOG 12 april 2018) Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 1 64

65 Inhoudsopgave 1. Voorwoord Zienswijzen gemeenten op Uitgangspuntennota Instemmende zienswijzen Reactie DB op onderdelen zienswijzen gemeenten Tijdsplanning Kerngegevens begroting Bestuurlijke kaders Gemeentelijke organisatie voor publieke gezondheid Bestuursagenda Indeling GGD-taken Voorstellen nieuw beleid Nieuw beleid: uitvoering rijksvaccinatieprogramma naar gemeenten Nieuw beleid: extra inzet publieke gezondheidszorg statushouders Nieuw beleid: E-MOVO in praktijkonderwijs en mbo Programma Jeugdgezondheidszorg Wat willen we bereiken? Wat gaan we ervoor doen? Wat mag het kosten? Programma Algemene gezondheidszorg Wat willen we bereiken? Wat gaan we ervoor doen? Wat mag het kosten? Programma Kennis en expertise Wat willen we bereiken? Wat gaan we ervoor doen? Wat mag het kosten? Programma Maatschappelijke ondersteuning Wat willen we bereiken? Wat gaan we ervoor doen? Wat mag het kosten? Programma Publieke gezondheid vluchtelingen Wat willen we bereiken? Wat gaan we ervoor doen? Wat mag het kosten? Inwonerbijdrage en organisatieprojecten Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 2 65

66 12.1. Wat willen we bereiken? Wat gaan we ervoor doen? Wat mag het kosten? Overhead Wat willen we bereiken? Wat gaan we ervoor doen? Wat mag het kosten? Paragrafen Weerstandsvermogen en risicobeheersing Financiering Bedrijfsvoering Financiële uitgangspunten Uitgangspuntennota Indexering Overzicht baten en lasten Geprognosticeerde balans en aansluiting EMU saldo Meerjarenraming Staat van activa BIJLAGEN Bijlage A: Toelichting indexering Bijlage B: Inwonerbijdragen per deelnemende gemeente Bijlage C: Overzicht zienswijzen gemeenten op Uitgangspuntennota Bijlage D: Concept-1 e begrotingswijziging Bijlage E: AB-voorstel Nieuw beleid: uitvoering rijksvaccinatieprogramma naar gemeenten Bijlage F: AB-voorstel Nieuw beleid: extra inzet publieke gezondheidszorg statushouders Bijlage G: AB-voorstel Nieuw beleid: E-MOVO in praktijkonderwijs en mbo Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 3 66

67 ALGEMEEN DEEL 1. Voorwoord Programmabegroting In deze Programmabegroting hebben wij de Uitgangspuntennota 2019 uitgewerkt die de raden en colleges van B&W in december 2017 hebben ontvangen. Ook gaan wij in op de zienswijzen op de Uitgangspuntennota die gemeenten hebben ingediend (zie hoofdstuk 2 Zienswijzen gemeenten op Uitgangspuntennota 2019, p.5). Als u wilt reageren, dan graag vóór 12 juni De raden kunnen tot 12 juni 2018 hun zienswijze op de ontwerp-begroting indienen. De Wet gemeenschappelijke regelingen schrijft deze achtweken-termijn voor. U kunt in uw afweging over de begroting 2019 ook de voorlopige Jaarrekening 2017 betrekken. Deze ontvangt u vóór 15 april Het Algemeen Bestuur, met de wethouders publieke gezondheid van de 22 gemeenten, beslist op 5 juli 2018 over de Programmabegroting Wij verzoeken de raden die willen reageren om vóór 12 juni 2018 hun zienswijze aan ons te sturen. Ook met voorlopige reacties of standpunten kunt u ons helpen bij de voorbereiding van de besluitvorming in het Algemeen Bestuur. U vindt op p. 7 het volledige tijdschema van de procedure voor de Programmabegroting Nadere informatie Als u vragen heeft, kunt u contact opnemen met: R. Schwebke, controller, , r.schwebke@ggdnog.nl. T. Nijland, directiesecretaris, , t.nijland@ggdnog.nl. Warnsveld, 15 maart 2018 Het Dagelijks Bestuur D.W. ten Brinke directeur publieke gezondheid G. van den Berg voorzitter Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 4 67

68 2. Zienswijzen gemeenten op Uitgangspuntennota Instemmende zienswijzen In december 2017 hebben de raden en colleges van B&W de Uitgangspuntennota 2019 ontvangen. Gemeenten die dit wilden, konden tot 1 maart 2018 hun zienswijze indienen. Later ontvangen zienswijzen hebben wij ook meegenomen. De gemeenten ondersteunen de Uitgangspuntennota Die conclusie trekken wij uit de ontvangen zienswijzen. De meeste gemeenten hebben geen zienswijze of een instemmende zienswijze ingediend. Dit zijn de gemeenten Aalten, Apeldoorn, Berkelland, Elburg, Epe, Ermelo, Harderwijk, Hattem, Heerde, Lochem, Montferland, Oldebroek, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Putten, Voorst, Winterswijk en Zutphen. In hun zienswijzen geven enkele Achterhoekse gemeenten aan dat het verschil met de Achterhoekse norm voor de indexering klein en daarmee acceptabel is. De gemeenten Bronckhorst, Brummen, Doetinchem en Nunspeet plaatsen op enkele onderdelen inhoudelijke of financiële kanttekeningen. Daar gaan wij hieronder op in. Een overzicht van de ontvangen zienswijzen vindt u op p. 48 e.v., in hoofdstuk 16.3 Bijlage C: Overzicht zienswijzen gemeenten op Uitgangspuntennota Reactie DB op onderdelen zienswijzen gemeenten Bekostiging publieke gezondheidszorg statushouders Bronckhorst, Brummen en Doetinchem dringen er op aan om de kosten van de inzet van de GGD voor statushouders binnen de bestaande begroting op te vangen. Voor een voorstel voor een blijvende extra inzet en extra middelen daarvoor willen zij een goede onderbouwing zien. Brummen stelt ook dat publieke gezondheidszorg aan statushouders moet aansluiten bij de lokale invulling en daaraan ondersteunend moet zijn. Dit laatste is en blijft ons uitgangspunt. Het Algemeen Bestuur heeft op 15 februari 2018 ingestemd met de extra inzet van de GGD voor statushouders in 2018 en met incidentele dekking hiervoor in de begroting In deze Programmabegroting doen wij een voorstel voor de extra inzet vanaf 2019 die wij nodig vinden en de bekostiging ervan (zie paragraaf 6.2 Nieuw beleid: extra inzet publieke gezondheidszorg statushouders, p. 15). Ons voorstel hebben wij financieel verwerkt in de 1 e wijziging van de begroting Deze wijziging vindt u als bijlage bij deze programmabegroting. Jeugdgezondheidszorg en SMART-doelen De gemeenteraad van Brummen wijst op het beleid van deze gemeente voor gezond en veilig kunnen opgroeien. Brummen vindt het belangrijk dat de jeugdgezondheidszorg voor 4- Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 5 68

69 18 jarigen zoveel mogelijk aansluit bij de lokale invulling. Dit uitgangspunt onderschrijven wij graag. De uitwerking ervan kunnen de gemeente Brummen en de GGD in rechtstreeks overleg bepalen. De gemeenteraad van Brummen geeft nogmaals mee dat zij hecht aan SMARTgeformuleerde doelen en acties bij het opstellen van de programmabegroting. Dit nemen wij mee in het lopende verbetertraject voor de beleids- en begrotingscyclus. De komende jaren worden de resultaten hiervan zichtbaar. Preventieprogramma s De gemeente Doetinchem ondersteunt onze intentie om de positie van preventie in het sociaal domein te versterken. Doetinchem verwacht daarbij ook dat wij daarbij aansluiten op het preventieprogramma van de gemeente(n). Aan deze verwachting willen wij graag voldoen. Het nieuwe GGD-bestuur kan dit in de Bestuursagenda opnemen. Op dit moment werkt de GGD volop mee aan het Achterhoekse Regionaal preventieprogramma sociaal domein/volksgezondheid Wij juichen het toe dat gemeenten de krachten bundelen in de regio en in een meerjarig preventieprogramma. Dit kan ook terugkomen in de Bestuursagenda van het nieuwe GGD-bestuur. Jeugdgezondheidszorg adolescenten De gemeente Doetinchem stelt aan de orde dat op dit moment 14 van de 22 gemeenten het gezondheidsonderzoek adolescenten (vroeger extra contactmoment ) laten uitvoeren door de GGD. Doetinchem acht deze wijze van financieren onwenselijk. De afname van dit verplichte JGZ-onderdeel door slechts een deel van de gemeenten beperkt de solidariteit en maakt het per gemeente duurder. Het is een dienst die daarmee potentieel onder de inwonerbijdrage valt. Wij vragen u dan ook hiervoor een voorstel te doen voor de programmabegroting Inhoudelijk kunnen wij meegaan in deze benadering. Het is echter aan de betrokken 21 gemeenten om daar (gezamenlijk) een besluit over te nemen. Op het einde van onze bestuursperiode zijn wij niet in de positie om hierover een voorstel te doen. In deze begroting hebben wij als prioriteit opgenomen dat de gemeenten hierover gaan overleggen. Wij bevelen het nieuwe GGD-bestuur aan om dit onderwerp in de Bestuursagenda op te nemen. Financiën De gemeente Nunspeet wil een voorstel aan het Algemeen Bestuur om de in het coalitieakkoord van de gemeente Nunspeet opgenomen taakstelling van te realiseren (6% van de inwonerbijdrage). Onze vaste lijn is dat discussie over bezuinigingen moet plaatsvinden op basis van een inhoudelijke takendiscussie. Ook zien wij op dit moment geen breed gedragen wens voor deze bezuiniging. Het nieuwe GGD-bestuur bepaalt het financieel kader voor de bestuursperiode Hiervoor kan het (nieuwe) gemeentebestuur van Nunspeet voorstellen inbrengen. Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 6 69

70 Programmabegroting 2019 Jaarrekening 2017 Uitgangspuntennota 2019 terug naar agenda 3. Tijdsplanning Wanneer Wat Wie 15 december 2017 Uitgangspuntennota 2019 naar raden zenden Dagelijks Bestuur (DB) GGD van 15 december tot 1 maart 2018 zienswijzen op Uitgangspuntennota 2019 indienen gemeenten 15 februari Uitgangspuntennota 2019 bespreken Algemeen Bestuur (AB) GGD)1 vóór 15 april voorlopige Jaarrekening 2017 ter informatie aan de raden zenden DB GGD 12 april concept-programmabegroting 2019 bespreken 17 april concept-programmabegroting 2019 aan de raden toezenden van 17 april tot 12 juni zienswijzen op concept- Programmabegroting 2019 indienen 5 juli beslissen over vaststelling Programmabegroting 2019 AB GGD DB GGD gemeenten AB GGD 1 Het Algemeen Bestuur van GGD NOG bestaat uit de wethouders volksgezondheid van de 22 deelnemende gemeenten. Het AB kiest uit zijn midden een Dagelijks Bestuur. Hierin hebben vijf wethouders zitting en één burgemeester (namens het DB van Veiligheidsregio NOG, met in beide besturen de portefeuille geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de regio - GHOR). Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 7 70

71 4. Kerngegevens begroting 2019 Werkgebied GGD Noord- en Oost-Gelderland Deelnemende gemeenten en inwoneraantallen Aantal deelnemende gemeenten 22 Totaal aantal inwoners Noord-Veluwe Midden-IJssel / Oost-Veluwe Achterhoek Elburg Apeldoorn Aalten Ermelo Brummen Berkelland Harderwijk Heerde Bronckhorst Nunspeet Hattem Doetinchem Oldebroek Epe Montferland Putten Lochem Oost Gelre Voorst Oude IJsselstreek Zutphen Winterswijk totaal totaal totaal aantal gemeenten 6 aantal gemeenten 8 aantal gemeenten 8 Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 8 71

72 Personeelsbestand per in vaste dienst tijdelijke dienst totaal Aantal medewerkers Aantal fte s 160,00 17,55 177,55 Gemiddelde fte 0,72 0,76 0,72 Toelichting: de inhuur van derden, ZZP ers en oproepkrachten zijn niet opgenomen in deze cijfers. Totaal lasten en baten begroting 2019 Lasten Baten Verdeling totale lasten over programma s 2019 (in 1.000) Jeugd gezondheid zorg Algemene Gezondheid zorg Kennis en Expertise Maatschap- pelijke Zorg Publieke Gezondheid Vluchtelingen Inwonerbijdrage en organisatie projecten Overhead Verdeling baten 2019 (in 1.000) Overige baten Inwonerbijdrage Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 9 72

73 73

74 BESLUIT Het Algemeen Bestuur van GGD Noord- en Oost-Gelderland; B E S L U I T : de Programmabegroting 2019 van GGD Noord- en Oost-Gelderland vast te stellen. Aldus besloten in de openbare vergadering van 5 juli 2018 D D.W. ten Brinke directeur publieke gezondheid G. van den Berg voorzitter Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 11 74

75 BELEIDSBEGROTING 5. Bestuurlijke kaders 5.1. Gemeentelijke organisatie voor publieke gezondheid GGD Noord- en Oost-Gelderland is de gezondheidsdienst van 22 gemeenten. De taken die de gemeenten en hun GGD hebben voor de publieke gezondheidszorg staan in de Wet publieke gezondheid (Wpg). Ook laten gemeenten andere taken door de GGD uitvoeren. Dit zijn taken die aansluiten bij de kerntaken en de deskundigheid van de GGD. De 22 colleges van B&W hebben hun samenwerkingsafspraken vastgelegd in een gemeenschappelijke regeling. GGD NOG is onderdeel van een landelijk dekkend netwerk van GGD en Bestuursagenda Bestuursagenda op koers Voor de bestuursperiode heeft het Algemeen Bestuur (AB) de Bestuursagenda Publieke gezondheid vastgesteld. Hierin gaat het AB uit van de benadering van positieve gezondheid : het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. In dit concept van gezondheid staat de mens centraal, niet de ziekte. Gezondheid heeft te maken met alle levensgebieden. Meedoen in de maatschappij is één van de voorwaarden om gezondheid te bevorderen. De gemeente heeft hierop invloed door haar beleid in levensdomeinen als werken, wonen, onderwijs, welzijn, veiligheid. Eind 2016 hebben wij vastgesteld dat de uitvoering van de Bestuursagenda Publieke gezondheid op koers ligt. Nieuwe, actuele vragen hebben wij eind 2016 verwerkt in de herijking van de Bestuursagenda. Hierin richten wij ons op de thema s: positie van preventie in het sociaal domein juiste preventieve zorg voor vluchtelingen in de lokale samenleving problematiek van personen met verward gedrag in beeld brengen ondersteuning van gemeenten bij de nieuwe Omgevingswet. Nieuw beleid 2019 en Bestuursagenda In 2019 zijn er nieuwe colleges van B&W en een nieuw GGD-bestuur. Dit nieuwe bestuur stelt een nieuwe bestuursagenda op. Daarom doen wij in deze begroting alleen voorstellen voor nieuw beleid bij drie actuele onderwerpen, die nu om een besluit vragen: rijksvaccinatieprogramma publieke gezondheidszorg statushouders gezondheidsmonitor E-MOVO in praktijkonderwijs en mbo. Voor het overige zetten wij in de Programmabegroting 2019 het bestaande beleid voort. In deze begroting hebben wij gestreefd naar eenvoudiger en bondiger opzet. Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 12 75

76 5.3. Indeling GGD-taken Gemeenten willen weten welke invloed zij hebben op GGD-taken en hoe zij hierop kunnen sturen. GGD NOG onderscheidt daarom zijn taken volgens het ABCD-model: A. wettelijke GGD-taken Taken van gemeenten die zij wettelijk verplicht laten uitvoeren door de GGD: kerntaken uit de Wet publieke gezondheid (Wpg), het toezicht kinderopvang, taken uit de Wet veiligheidsregio s. B. wettelijke gemeentelijke taken Taken die de gemeenten op basis van een wet moeten uitvoeren en die de GGD in hun opdracht kan uitvoeren: bijvoorbeeld jeugdgezondheidszorg op basis van de Wpg; kwaliteitstoezicht, toegang beschermd wonen en maatschappelijke zorg op basis van de Wmo 2015; preventieve activiteiten op basis van de Jeugdwet, lijkschouw op basis van de Wet op de lijkbezorging. C. autonome gemeentelijke taken Taken die de GGD kan uitvoeren in opdracht van gemeenten. In de praktijk komt dit weinig voor, omdat de gemeentelijke taken meestal in de wet vastliggen. D. externe taken Taken die de GGD uitvoert in opdracht van derden, zoals rijksoverheid, politie en burgers, in aansluiting op de kerntaken van de GGD: arrestantenzorg, reizigersvaccinatie, vergunningen tattooshops, publieke gezondheidszorg asielzoekers. In de programma s onderscheiden wij steeds deze vier soorten taken van de GGD. Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 13 76

77 6. Voorstellen nieuw beleid Nieuw beleid: uitvoering rijksvaccinatieprogramma naar gemeenten Alle kinderen in Nederland krijgen inentingen aangeboden tegen een aantal besmettelijke ziekten, via het Rijksvaccinatieprogramma (RVP). Per 1 januari 2019 gaat de bestuurlijke en financiële verantwoordelijk voor de uitvoering van het RVP naar de gemeenten. Dit is vastgelegd in de Wet publieke gezondheid. Het RVP had eerst een wettelijke basis in de vervallen Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Opzet blijft hetzelfde De huidige, goed functionerende opzet van het RVP verandert niet. De gemeente heeft beperkte beleidsvrijheid bij de uitvoering van het RVP. Het Rijk stelt het vaccinatieprogramma vast en bepaalt de kwaliteitseisen. De gemeente moet de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het RVP én van het basispakket jeugdgezondheidszorg bij dezelfde JGZ-organisatie onderbrengen. Voor 21 gemeenten in Noord- en Oost-Gelderland houdt dit in dat zij afspraken maken met de GGD over de vaccinaties voor 4-18 jarigen. Uitgaan van huidige kosten Voor de bekostiging willen wij een eenvoudige vorm kiezen en aansluiten bij de bestaande bekostiging van de jeugdgezondheidszorg via de inwonerbijdrage. Bij de berekening van de kosten gaan wij uit van de huidige dienstverlening en de huidige kosten van de GGD voor de uitvoering van het RVP. Hierin zijn ook (extra) middelen voor de tijdsbesteding voor de aangescherpte informed consent -procedure meegenomen. Voor de huidige uitvoering van het RVP door GGD NOG beschreven hebben wij de kostprijs berekend. Geïndexeerd voor 2019 (met 2,31%) wordt de kostprijs De inwonerbijdrage voor de 21 gemeenten (met inwoners) die jeugdgezondheidszorg van de GGD afnemen, stijgt hierdoor met 0,325. De gemeenten ontvangen vanaf 2019 via het Gemeentefonds middelen voor de uitvoering van het RVP. De bedragen worden in de Decembercirculaire 2018 verwerkt. In de ABvergadering van 12 april 2018 hebben wij toegezegd dat wij in december 2018 kijken naar mogelijke verschillen tussen de middelen die de gemeenten ontvangen in het Gemeentefonds en hun bijdrage voor het RVP aan de GGD. Nieuwe vaccinatie In het najaar van 2018 wordt aan het RVP een vaccinatie toegevoegd tegen meningokokken typen A, C, W en Y voor tieners. In het najaar van 2018 krijgen jeugdigen geboren tussen 1 april en 31 december 2004 een uitnodiging voor deze vaccinatie. Voor wijzigingen in het RVP die tot meerkosten leiden verwachten wij compensatie van het rijk voor de gemeenten. Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 14 77

78 Gemeenteraden kunnen zienswijze indienen De raden hebben het recht om een zienswijze op de begrotingswijzing in te dienen. Wij moeten als Dagelijks Bestuur begrotingswijzingen voorleggen aan de gemeenteraden als die leiden tot een hogere inwonerbijdrage. Hiervoor geldt de achtweken-termijn (zie art 35 Wet gemeenschappelijke regelingen en art. 21 Gemeenschappelijke regeling GGD NOG). Dit kan tegelijk met de zienswijze-procedure voor de Programmabegroting De 1 e begrotingswijziging 2019 is opgenomen op p. 58, in 16.4, Bijlage D: Concept-1 e begrotingswijziging De begrotingswijziging omvat drie voorstellen, waarover het Algemeen Bestuur afzonderlijk beslist. Andere aspecten Taak opnemen in gemeenschappelijke regeling De RVP-taak moet worden toegevoegd aan de gemeenschappelijke regeling GGD NOG, maar om praktische redenen willen wij zo mogelijk meerdere wijzigingen combineren in één wijzigingsprocedure langs alle gemeenteraden. De wijzigingsprocedure start wat ons betreft uiterlijk in Vaccinaties 0-4 jarigen Gemeenten moeten niet alleen afspraken maken met de GGD. Voor 0-4 jarigen in 21 NOG-gemeenten voeren de thuiszorgorganisaties Vérian, Yunio of Icare het RVP uit. In de gemeente Apeldoorn ligt de uitvoering van het RVP bij het Centrum Jeugd en Gezin Apeldoorn als uitvoerende JGZ-organisatie. GGD-taak vanuit infectieziektenbestrijding De GGD heeft vanuit infectieziektenbestrijding ook een taak in de monitoring en bewaking van de RVP-uitvoering. Meer informatie Meer informatie vindt u op p. 65, in 16.5 Bijlage E: AB-voorstel Nieuw beleid: uitvoering rijksvaccinatieprogramma naar gemeenten Nieuw beleid: extra inzet publieke gezondheidszorg statushouders Het Algemeen Bestuur heeft in november 2017 ingestemd de voortzetting van de inzet van de GGD voor statushouders in de gemeenten in Op 15 februari 2018 heeft het AB een besluit genomen over de financiering in Daarbij hebben wij een voorstel toegezegd voor financiering vanaf Het AB heeft dit voorstel op 12 april 2018 besproken. Dit heeft geleid tot het volgende voorstel voor nieuw beleid Investeren in integratie nieuwkomers Investeren in de publieke gezondheidszorg statushouders blijft van groot belang voor de integratie van nieuwkomers in de gemeenten. Een groot deel van de statushouders wordt kort na binnenkomst in Nederland al in de gemeente gehuisvest (gezinsherenigers). Daarom vergt deze taak extra inzet. Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 15 78

79 Wij stellen voor de kosten te verdelen via de inwonerbijdrage van de gemeenten. De aangewezen weg is dan een voorstel voor nieuw beleid bij de begroting. De concept-programmabegroting 2019 bevat bestaand beleid. Onderdelen en kosten De voorgestelde extra inzet in 2019 van de GGD bestaat uit twee onderdelen: voor de gezondheidsbevordering statushouders per jaar voor de jeugdgezondheidszorg voor statushouders per jaar (uitgaande van 250 kinderen). De GGD volgt bij de uitvoering van de jeugdgezondheidszorg voor 4-18 jarigen de landelijke protocollen voor statushouders. De totale kosten zijn Voor de kosten van gezondheidsbevordering voor statushouders vanaf 2019 kan een deel van de balanspost overschot RIVM-subsidie bevordering seksuele gezondheid worden ingezet. Wij stellen voor om het restant van op te nemen in de inwonerbijdrage. Dit betekent een verhoging van de inwonerbijdrage van 0,36 per inwoner in Voor de gemeente Apeldoorn (exclusief JGZ) resulteert dit in een verhoging van de inwonerbijdrage van 0,07 in Functie regiocoördinator gezondheid statushouders wordt plustaak In de periode is er nog een derde onderdeel van de extra inzet van de GGD: de regiocoördinator ondersteuningsprogramma gezondheid statushouders. Deze functie is in de periode 2016-medio 2018 door het rijk bekostigd en deels in 2018 door de gemeenten. De regiocoördinator houdt zich voornamelijk bezig met het opbouwen en faciliteren van het netwerk van ketenpartners rond de gezondheid van statushouders. De regiocoördinator heeft inmiddels een groot netwerk opgebouwd. Het AB heeft op 12 april 2018 besloten de functie van regiocoördinator in 2018 af te bouwen en te borgen. Gemeenten beoordelen de behoefte aan (structurele) ondersteuning verschillend. Vanaf 2019 biedt de GGD op verzoek van gemeenten de functie aan als plustaak. Dit houdt in dat gemeenten die dit willen afzonderlijk afspraken maken met de GGD over diensten en kosten. Wij richten ons de komende maanden op de borging van het werk van de regiocoördinator. Ons doel is dat de gemeenten en de GGD vanaf 2019 zelfstandig het beleid en de activiteiten kunnen realiseren die zij nodig vinden. Gemeenten die hierbij ondersteuning willen, kunnen ook in 2019 een beroep doen op de GGD. Wijze bekostiging Het principe van solidariteit en aansluiting bij de bestaande bekostiging zijn redenen om de voorkeur te geven aan verdeling van de kosten naar aantal inwoners. Over de jaren is met de gemeenten afgesproken de extra inzet van de GGD als collectief pluspakket aan te bieden. Dit is voor een taak met een meer structureel karakter niet handig. Hierbij verdient bekostiging van deze taak via de gemeentelijke bijdrage per inwoner de voorkeur. De omvang van de doelgroep kan veranderen, maar hiervoor stellen wij voor jaarlijks nadere afspraken te maken op basis van een brandbreedte Bij een afwijking van het aantal statushouders van 20% omhoog of omlaag komt het Dagelijks Bestuur van de GGD met een voorstel tot oplossing. Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 16 79

80 Voor het toevoegen aan de gemeentelijke inwonerbijdrage loopt de formele route via nieuw beleid bij de Programmabegroting Gemeenteraden kunnen zienswijze indienen De raden hebben het recht om een zienswijze op de begrotingswijzing in te dienen. Wij moeten als Dagelijks Bestuur begrotingswijzingen voorleggen aan de gemeenteraden als die leiden tot een hogere inwonerbijdrage. Hiervoor geldt de achtweken-termijn (zie art 35 Wet gemeenschappelijke regelingen en art. 21 Gemeenschappelijke regeling GGD NOG). Dit kan tegelijk met de zienswijze-procedure voor de Programmabegroting De 1 e begrotingswijziging 2019 is opgenomen op p. 58, in 16.4, Bijlage D: Concept-1 e begrotingswijziging De begrotingswijziging omvat drie voorstellen, waarover het Algemeen Bestuur afzonderlijk beslist. Meer informatie Meer informatie vindt u op p. 73, paragraaf 16.6 Bijlage F: AB-voorstel Nieuw beleid: extra inzet publieke gezondheidszorg statushouders Nieuw beleid: E-MOVO in praktijkonderwijs en mbo Eind 2017 hebben ambtenaren publieke gezondheid uit de subregio Midden-IJssel/Oost- Veluwe de wens geuit de gezondheidsmonitor E-MOVO uit te voeren op het praktijkonderwijs (PrO) en het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Ook de andere gemeenten hebben belangstelling. Meer inzicht helpt bij interventies voor gezondere leefstijl Jongeren in het PrO zijn een witte vlek, terwijl zij over het geheel genomen een minder goede gezondheid en een ongezondere leefstijl hebben dan jongeren in hogere onderwijsniveaus. E-MOVO kan - met enkele aanpassingen - in het PrO worden uitgevoerd. In 2016 is dat (tegen meerprijs) succesvol gedaan op een praktijkschool in de regio. De gezondheidssituatie van jongeren in het mbo is onbekend. Gedrag en leefstijl van deze doelgroep zijn reden voor interventies en het mbo biedt hiervoor een goede ingang. Bekostiging Door de jarenlange ervaring met E-MOVO in het voortgezet onderwijs, kan de GGD deze monitor (bij gebruik van de standaardvragenlijst) tegen geringe kosten aanbieden in het PrO en mbo. Aanpassingen en toevoegingen in de vragenlijst zijn mogelijk tegen een meerprijs. De totale kosten zijn (E-MOVO in PrO en E-MOVO in mbo ). Deze kosten zijn begroot per E-MOVO-ronde, die 1 keer per 4 jaar plaatsvindt. Het gaat om een verhoging van de inwonerbijdrage met 0,023. Dit hebben wij uitgewerkt in de 1e begrotingswijziging 2019 (zie 16.4 Bijlage D: Concept-1 e begrotingswijziging 2019). Gemeenteraden kunnen zienswijze indienen De raden hebben het recht om een zienswijze op de begrotingswijzing in te dienen. Wij moeten als Dagelijks Bestuur begrotingswijzingen voorleggen aan de gemeenteraden als die Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 17 80

81 leiden tot een hogere inwonerbijdrage. Hiervoor geldt de achtweken-termijn (zie art 35 Wet gemeenschappelijke regelingen en art. 21 Gemeenschappelijke regeling GGD NOG). Dit kan tegelijk met de zienswijze-procedure voor de Programmabegroting De 1 e begrotingswijziging 2019 is opgenomen op p. 58, in 16.4, Bijlage D: Concept-1 e begrotingswijziging De begrotingswijziging omvat drie voorstellen, waarover het Algemeen Bestuur afzonderlijk beslist. Meer informatie Meer informatie vindt u op p. 78, paragraaf 16.7, Bijlage G: AB-voorstel Nieuw beleid: E- MOVO in praktijkonderwijs en mbo. Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 18 81

82 PROGRAMMAPLAN 7. Programma Jeugdgezondheidszorg 7.1. Wat willen we bereiken? De jeugdgezondheidszorg bij GGD NOG heeft twee verschillende opdrachten. Aan de ene kant ziet en monitort zij kinderen op individueel niveau. Hierdoor is het mogelijk om kwetsbaarheid te signaleren en om daar vervolgens wat mee te doen. Aan de andere kant heeft de jeugdgezondheidszorg een collectieve opdracht. Deze collectieve opdracht is om de gezondheid van de populatie jeugdigen in de gemeenten in stand te houden en te bevorderen. JGZ gaat uit van de eigen kracht van gezinnen (ouders en kinderen) en hun omgeving, op basis van het concept van positieve gezondheid Wat gaan we ervoor doen? A. Wettelijke GGD-taken Gemeenten laten de beleidsadvisering vanuit de jeugdgezondheidszorg uitvoeren door de GGD, in samenhang met de algemene taken van de GGD bij monitoring, signalering en advisering (Wet publieke gezondheid). B. Wettelijke gemeentelijke taken die de GGD uitvoert Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het actief aanbieden van jeugdgezondheidszorg aan alle kinderen en jongeren tot 18 jaar (Wet publieke gezondheid - Wpg). Het Basispakket Jeugdgezondheidzorg geeft aan welke activiteiten beschikbaar moeten zijn (zie het Besluit publieke gezondheid). Dit is uitgewerkt in het landelijk professioneel kader JGZ en landelijke professionele richtlijnen. De uitvoering van de jeugdgezondheidszorg sluit aan op de ontwikkelingen in het sociaal domein. In de regio NOG hebben 21 gemeenten de uitvoering van de jeugdgezondheidszorg voor 4-18 jarigen opgedragen aan de GGD. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor preventie en jeugdhulp (Jeugdwet). De jeugdgezondheidszorg draagt hieraan bij. Op verzoek van gemeenten voert de GGD preventieve activiteiten uit. De GGD voert het rijksvaccinatieprogramma uit voor de 4-18 jarigen. Vanaf 2019 zijn de gemeenten bestuurlijk en financieel verantwoordelijk voor de uitvoering van het RVP. De uitvoering van het RVP is gekoppeld aan de uitvoering van de jeugdgezondheidszorg. Hiermee verandert het RVP van een D-taak in een B-taak. Prioriteiten In het programma Jeugdgezondheidszorg zijn de prioriteiten in 2019: Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 19 82

83 1. Jeugdgezondheidszorg voor adolescenten De GGD treedt met de betrokken 21 gemeenten in overleg over een collectieve opdracht voor de uitvoering van de jeugdgezondheidszorg voor adolescenten. Dit overleg gaat welke activiteiten het JGZaanbod voor deze doelgroep omvat en over de bekostiging ervan. 2. Preventieve functie jeugdgezondheidszorg De opdracht voor de jeugdgezondheidszorg in het publieke domein gaat over de gezondheid van de gehele populatie jeugdigen. Ook wil de jeugdgezondheidszorg meer inzetten op het voorkomen dat kinderen en jongeren in de jeugdzorg terechtkomen. Hiertoe verkent de GGD met de gemeenten en samenwerkingspartners de mogelijkheden. 3. Bestaand beleid voortzetten Voor het overige zet de GGD het bestaande beleid voort: de GGD richt zich bij de uitvoering van jeugdgezondheidszorg op doorontwikkeling van de JGZ-activiteiten, op samenwerking met ketenpartners en gemeenten en op lokaal maatwerk. De jeugdgezondheidzorg wil stevig inzetten op vier pijlers van de preventieagenda: ouderschap, hechting, gezondheid en weerbaarheid. Samen met onderwijs, jeugdhulp en huisartsen kan de JGZ bijdragen aan de aanpak van hardnekkige maatschappelijke problemen, zoals schoolverzuim, kindermishandeling en armoede Wat mag het kosten? Bedragen Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Baten Lasten Saldo Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 20 83

84 De baten en lasten van het Rijksvaccinatieprogramma zijn in de begroting 2019 op dezelfde wijze opgenomen als in de begroting Het Algemeen Bestuur beslist op 5 juli 2018 over ons voorstel nieuw beleid, als uitwerking van de decentralisatie van de uitvoering van het RVP (zie voorstel nieuw beleid op p. 14 e.v.). Hierin stellen wij voor om de baten van het rijksvaccinatieprogramma op te nemen in de inwonerbijdrage jeugdgezondheid. De financiële gevolgen hiervan verwerken we in de 1 e begrotingswijziging Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 21 84

85 8. Programma Algemene gezondheidszorg 8.1. Wat willen we bereiken? Het programma Algemene gezondheidszorg bestaat uit een groot aantal verschillende producten. Gemeenschappelijk doel is het bevorderen, bewaken en beschermen van de gezondheid van de bevolking in de regio, met speciale aandacht voor risicogroepen Wat gaan we ervoor doen? A. Wettelijke GGD-taken De gemeenten laten een aantal taken voor de publieke gezondheid uitvoeren door de GGD (Wet publieke gezondheid). In dit programma betreft dat infectieziektenbestrijding, medisch milieukundige zorg, algemene technische hygiënezorg en psychosociale hulp bij rampen. De GGD draagt bij aan de geneeskundige hulpverlening organisatie in de regio (GHOR, Wet veiligheidsregio s). De gemeenten zien toe op de naleving van de kwaliteitseisen voor kinderopvang en peuterspeelzalen. Zij wijzen de GGD aan als toezichthouder (Wet op de kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen). De gemeenten zijn belast met het toezicht op privaat gefinancierde jeugdverblijven (in deze regio beperkt in aantal). GGD-ambtenaren zijn toezichthouder (Wet op de jeugdverblijven). B. Wettelijke gemeentelijke taken die de GGD uitvoert Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het doen schouwen van lijken (Wet op de lijkbezorging). De GGD voert de lijkschouw uit voor de gemeenten, als onderdeel van de forensische geneeskunde. De gemeenten wijzen toezichthouders aan voor toezicht op de uitvoering van de maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015). De gemeenten in Noord- en Oost- Gelderland hebben de GGD belast met het kwaliteitstoezicht, op basis van een overeenkomst. De gemeenten zien toe op de naleving van de kwaliteitseisen voor kinderopvang en peuterspeelzalen. Gemeenten dragen de GGD als toezichthouder soms ook lichte handhavingstaken op (Wet op de kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen). D. Taken die de GGD in opdracht van derden uitvoert. De GGD verzorgt reizigersadvisering en -vaccinaties voor burgers. Het ministerie van VWS heeft de GGD belast met de inspectie en vergunningverlening voor het veilig en hygiënisch aanbrengen van tatoeages en piercings (regelgeving op basis van Warenwet). De GGD ontvangt van VWS een subsidie voor de uitvoering van aanvullende seksuele gezondheidszorg (Subsidieregeling publieke gezondheid). Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 22 85

86 De GGD voert de arrestantenzorg en forensisch medisch onderzoek uit voor politie en justitie, als onderdeel van de forensische geneeskunde. In opdracht van het RIVM voert GGD NOG de Doetinchemstudie uit, een langlopende cohortstudie (bevolkingsonderzoek). Prioriteiten Voor het programma Algemene gezondheidszorg zijn de prioriteiten in 2019: 4. Veranderingen arrestantenzorg en lijkschouw De GGD speelt in op mogelijke veranderingen in de taken arrestantenzorg en lijkschouw die de GGD nu uitvoert. Het rijk neemt waarschijnlijk in 2018/2019 besluiten over de inrichtring van de forensische geneeskunde. Dit gebeurt op basis van rapporten die adviescommissies de afgelopen tijd hebben uitgebracht over de forensisch medische expertise voor kinderen, over forensisch medisch onderzoek en medische arrestantenzorg en over de keten van lijkschouw tot gerechtelijke sectie. 5. Omgevingswet en gezonde leefomgeving De GGD werkt aan pro-actieve ondersteuning van de gemeenten bij hun voorbereiding op de Omgevingswet, met de expertise van de medische milieukundigen. Gemeenten bereiden zich voor op de Omgevingswet, die gemeenten opdracht geeft om gezondheid van de inwoners mee te wegen in het ruimtelijk beleid Doel is een gezonde leefomgeving te stimuleren. 6. Psychosociale hulpverlening bij grote (dreigende) incidenten Bij grote (dreigende) incidenten is ook psychosociale hulpverlening voor betrokkenen belangrijk. Als er een grootschalig incident is, wordt de PSHOR ingezet, Psychosociale Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen. Dit is een wettelijk GGD-taak. GGD NOG neemt in 2018 de feitelijke uitvoering van deze taak over van GGNet. In 2019 geeft de GGD deze taak vorm en inhoud. Daarbij werkt de GGD samen met de Veiligheidsregio (GHOR), maatschappelijk werk, slachtofferhulp en de GGZ. Daarnaast biedt de GGD ondersteuning bij kleinschalige (dreigende) maatschappelijke onrust. Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 23 86

87 8.3. Wat mag het kosten? Bedragen Rekening * Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Baten Lasten Saldo De GGD heeft een wijziging in de organisatiestructuur doorgevoerd. Hierdoor stijgen de lasten in de begroting 2019 van het programma Algemene Gezondheidszorg. Daar staat een daling van de lasten van het programma Kennis en Expertise en van de overheadlasten tegenover. Op GGD-niveau veranderen de totale lasten niet. Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 24 87

88 9. Programma Kennis en expertise 9.1. Wat willen we bereiken? GGD NOG ondersteunt gemeenten bij beleidsvorming en beleidsuitvoering. Dit gebeurt door het leveren van gegevens over de gezondheid van de inwoners van de gemeenten, integraal beleidsadvies en advies over gebruik van effectief gebleken interventies die leiden tot verbetering van leefstijl en gezonder gedrag van de bevolking Wat gaan we ervoor doen? A. Wettelijke GGD-taken De gemeenten laten een aantal taken voor de publieke gezondheid uitvoeren door de GGD (Wet publieke gezondheid). In dit programma betreft dat onderzoek van gezondheidssituatie van de bevolking (epidemiologische analyse), beleidsadvisering, bijdragen aan preventieprogramma s en gezondheidsbevordering, preventieve ouderengezondheidszorg. C. Autonome gemeentelijke taken die de GGD in opdracht van de gemeenten uitvoert Academische werkplaats Agora, een samenwerkingsverband met Wageningen University & Research centre, voert onderzoeken uit voor gemeenten, die deels (en voor een beperkt bedrag) boven de afgesproken basistaken uitgaat en afzonderlijk worden bekostigd. Dit geldt ook voor het Evaluatiebureau publieke gezondheid, dat voortkomt uit Agora. Prioriteiten Voor het programma Kennis en expertise zijn de Prioriteiten in 2019: Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 25 88

89 7. Kansen landelijk Preventieakkoord benutten voor Noord- en Oost-Gelderland Het kabinet-rutte III stelt jaarlijks 20 miljoen euro beschikbaar voor preventie en gezondheidsbevordering. Het rijk wil een nationaal preventieakkoord sluiten met patiëntenorganisaties, zorgaanbieders, zorgverzekeraars, gemeenten, sportverenigingen en -bonden, bedrijven en maatschappelijke organisaties. De focus van het akkoord moet volgens het kabinet liggen op de aanpak van roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik. Aan het thema overgewicht zijn als onderdelen bewegen en voeding onlosmakelijk verbonden. GGD en en andere partijen pleiten voor een langjarig actieplan gezond gedrag ( Vitaal Nederland ) met concrete doelen op de belangrijkste leefstijlvariabelen en een afgewogen mix van collectieve maatregelen. GGD NOG draagt via GGD GHOR Nederland landelijk bij aan de totstandkoming van het Preventieakkoord. Daarnaast willen wij samen met de gemeenten een regionale vertaling van het Preventieakkoord naar de Noord- en Oost-Gelderland realiseren Wat mag het kosten? Bedragen Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Baten Lasten Saldo De GGD heeft een wijziging in de organisatiestructuur doorgevoerd. Hierdoor stijgen de lasten in de begroting 2019 van het programma Algemene Gezondheidszorg. Daar staat een daling van de lasten van het programma Kennis en Expertise en van de overheadlasten tegenover. Op GGD-niveau veranderen de totale lasten niet. Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 26 89

90 10. Programma Maatschappelijke ondersteuning Wat willen we bereiken? De GGD voert Wmo-taken uit met als doel burgers te ondersteunen die zelf of met hulp van hun naaste omgeving onvoldoende zelfredzaam zijn of onvoldoende in staat zijn tot deelnemen aan het maatschappelijk leven Wat gaan we ervoor doen? B. Wettelijke gemeentelijke taken die de GGD uitvoert Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de ondersteuning van mensen die niet op eigen kracht zelfredzaam zijn (Wet maatschappelijke ondersteuning 2015). In opdracht van gemeenten voert de GGD taken uit voor toegang beschermd wonen en maatschappelijke zorg. Prioriteiten Voor het programma Maatschappelijke ondersteuning zijn de Prioriteiten in 2019: 7. Sluitende aanpak personen met verward gedrag In 2017 en 2018 heeft de GGD op verzoek van burgmeesters en wethouders zorg geholpen bij het beeld te brengen van de toenemende problematiek van personen met verward gedrag en de gewenste, sluitende aanpak. In opdracht van gemeenten kan de GGD verdere ondersteuning bieden bij gemeente-overstijgende onderwerpen Wat mag het kosten? Bedragen Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Baten Lasten Saldo Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 27 90

91 11. Programma Publieke gezondheid vluchtelingen Wat willen we bereiken? De GGD biedt publieke gezondheidszorg aan vluchtelingen (asielzoekers en statushouders), zoals omschreven in de Wet publieke gezondheid. Het doel is het beschermen, bewaken en bevorderen van de gezondheid van vluchtelingen. Bij de jeugdige vluchtelingen gaat het om vroegtijdige signalering van factoren die de groei en ontwikkeling kunnen verstoren, en om kortdurende begeleiding Wat gaan we ervoor doen? A. Wettelijke GGD-taken De gemeenten laten een aantal taken voor de publieke gezondheid uitvoeren door de GGD (Wet publieke gezondheid). Voor de doelgroep statushouders (vluchtelingen die in de gemeenten zijn gehuisvest) is bij de uitvoering van reguliere taken een extra inspanning van de GGD nodig. Daarbij gaat het vooral om infectieziektenbestrijding, seksuele gezondheid, gezondheidsbevordering. Gemeenten beslissen in 2018 over de (structurele) bekostiging hiervan vanaf B. Wettelijke gemeentelijke taken die de GGD uitvoert Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het actief aanbieden van jeugdgezondheidszorg aan alle kinderen en jongeren tot 18 jaar (Wet publieke gezondheid). Voor de doelgroep statushouders (vluchtelingen die in de gemeenten zijn gehuisvest) is bij de uitvoering van de reguliere jeugdgezondheidszorg een extra inspanning van de GGD nodig. In de regio NOG hebben 21 gemeenten de uitvoering van de jeugdgezondheidszorg voor 4-18 jarigen opgedragen aan de GGD. Gemeenten beslissen in 2018 over de (structurele) bekostiging hiervan vanaf D. Taken die de GGD in opdracht van derden uitvoert. De GGD voert de publieke gezondheidszorg asielzoekers uit op basis van een landelijke overeenkomst met het Centraal orgaan Opvang Asielzoekers (COA). Prioriteiten Voor het programma Publieke gezondheid vluchtelingen zijn de Prioriteiten in 2019: Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 28 91

92 8. Gezonde nieuwkomers De GGD voert de publieke gezondheidszorg uit voor statushouders, die wonen in de gemeenten. Deze taken zijn gericht op het bewaken van de gezondheid van nieuwkomers, vergroten van gezondheidsvaardigheden, het versterken van het netwerk rondom nieuwkomers en het ondersteunen van de gemeente bij de integratie van nieuwkomers. De GGD voert deze taken uit als een samenhangend geheel uit. In 2019 voert de GGD deze taken uit volgens de structurele afspraken die de gemeenten in 2018 maken Wat mag het kosten? Bedragen Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Baten Lasten Saldo In de begroting 2019 zijn de baten en lasten voor statushouders als PM post opgenomen. In april 2018 komt een voorstel in het bestuur voor de bekostiging van de statushouders. De financiële impact hiervan verwerken we in de 1 e begrotingswijziging Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 29 92

93 12. Inwonerbijdrage en organisatieprojecten Wat willen we bereiken? In dit programma hebben wij de kosten en opbrengsten opgenomen van: organisatie-ontwikkelingstrajecten binnen de GGD nog te realiseren, niet gespecificeerde omzet van plusopdrachten de inwonerbijdrage van gemeenten voor de uitvoering de basistaken van de GGD Wat gaan we ervoor doen? A. Wettelijke GGD-taken De colleges van burgemeester en wethouders van gemeenten in een veiligheidsregio, treffen een gemeenschappelijke regeling voor de instelling en instandhouding van een regionale gezondheidsdienst in die regio (Wet publieke gezondheid). De wet schrijft voor dat de gemeenten een aantal taken voor de publieke gezondheid laten uitvoeren door de GGD. Prioriteiten Voor het programma Bestuur en organisatie zijn de Prioriteiten in 2019: 10.Doorontwikkelen klant- en resultaatgerichtheid GGD In 2018 rondt de GGD de eerste fase van de organisatieverandering naar zelforganiserende teams af. In 2019 gaat deze ontwikkeling verder. Voorop staat dat de medewerkers als professionals samenwerken in teams en de klant bieden wat nodig is Wat mag het kosten? Bedragen Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Baten Lasten Saldo Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 30 93

94 13. Overhead Wat willen we bereiken? Een onderdeel van het programma Overhead is bestuursondersteuning. Het doel van de bestuursondersteuning is om het GGD-bestuur en de gemeenten in positie te brengen voor het besturen van de GGD. Dit betreft ten eerste advisering en ondersteuning voor de bestuurlijke besluitvorming. Ten tweede omvat dit het agenderen en oppakken van maatschappelijke en bestuurlijke vraagstukken op het gebied van de publieke gezondheid. Daarnaast hebben wij in dit programma organisatieprojecten opgenomen, die beogen de organisatie toekomstbestendig te maken Wat gaan we ervoor doen? Prioriteiten Voor het programma Overhead zijn de Prioriteiten in 2019: 9. Bestuursagenda opstellen Het nieuwe GGD-bestuur, dat in het voorjaar van 2018 aantreedt, stelt een bestuursagenda op voor de bestuursperiode Mogelijke ingrediënten hiervoor staan in de Terugblik Bestuursagenda (vastgesteld door AB op 15 februari 2018) en deze Programmabegroting. 12. Beleids- en begrotingscyclus verbeteren In 2018 is de GGD gestart met een verbetertraject voor de beleids- en begrotingscyclus. In 2019 willen wij verbeteringen doorvoeren. Hiermee willen wij een budgetcyclus realiseren, die doelmatig is, de besluitvormingsprocessen bij gemeenten en GGD ondersteunt en die gemeenten en andere stakeholders voorziet van passende informatie. Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 31 94

95 13.3. Wat mag het kosten? Bedragen Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting Baten Lasten Saldo Overhead verantwoorden we in een apart programma, zoals voorgeschreven in het gewijzigde Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Het saldo daalt ten opzichte van de rekening Dit wordt veroorzaakt doordat we in de rekening 2017 nog een deel van de overhead doorbelasten naar de programma s. Vanaf de begroting 2018 doen we dat niet meer. De GGD heeft een wijziging in de organisatiestructuur doorgevoerd. Hierdoor stijgen de lasten in de begroting 2019 van het programma Algemene Gezondheidszorg. Daar staat een daling van de lasten van het programma Kennis en Expertise en van de overheadlasten tegenover. Op GGD-niveau veranderen de totale lasten niet. Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 32 95

96 PARAGRAFEN 14. Paragrafen Op basis van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) bevat deze begroting drie paragrafen: weerstandsvermogen en risicobeheersing (inventarisatie weerstandcapaciteit, inventarisatie risico s en beleid) financiering (treasurybeleid) bedrijfsvoering (bedrijfsprocessen om de beleidsdoelstellingen te realiseren en de sturing en beheersing daarvan) De andere paragrafen zijn niet van toepassing voor GGD Noord- en Oost-Gelderland. Dit geldt ook voor de paragraaf verbonden partijen. De GGD kent ook geen verbonden partijen in de zin van de wet, d.w.z. waar de GGD bestuurlijke invloed en financieel belang heeft Weerstandsvermogen en risicobeheersing Inleiding In deze paragraaf geven wij weer hoe robuust de financiële positie is. Het weerstandsvermogen is het vermogen van GGD NOG om financiële tegenvallers op te vangen, zonder dat de continuïteit van de GGD in gevaar komt. Het weerstandsvermogen wordt bepaald op basis van de relatie tussen: de weerstandscapaciteit, d.w.z. de middelen en mogelijkheden om niet begrote kosten te dekken, en alle risico s waarvoor geen specifieke maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn voor de financiële positie. Voor de GGD NOG zijn de volgende kengetallen van toepassing: netto schuldquote solvabiliteit structurele exploitatie ruimte Kengetal realisatie begroot begroot Netto schuld quote -9,5% -8,5% -8,1% Solvabiliteit 53,1% 49,0% 47,1% Stucturele exploitatieruimte 0,9% 0,0% 0,0% Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 33 96

97 Weerstandscapaciteit en risico s Weerstandscapaciteit Het Algemeen Bestuur heeft in 2010 besloten dat met een weerstandsvermogen van 5% van de omzet van de basisproducten en 20% van de omzet van plusproducten in redelijke mate in de structurele risico s wordt voorzien. De reserve basisproducten wordt geacht voor de helft bij de deelnemende gemeenten te zijn gereserveerd, de reserve plusproducten wordt volledig bij de GGD aangehouden. Risico s Om het benodigde weerstandsvermogen te bepalen hanteren wij als definitie van een risico: een gebeurtenis of omstandigheid met mogelijk nadelige financiële gevolgen voor de organisatie. Structurele exploitatierisico s De exploitatie van de plusproducten omvat in beginsel een aanmerkelijk groter risico dan de exploitatie van de basisproducten. Alle deelnemende gemeenten nemen de basisproducten van de GGD af en bekostigen deze via een bijdrage per inwoner aan de GGD. De gemeenten neemt plusproducten af op contractbasis. Het risico rond de plusproducten kent twee dimensies. Ten eerste gaat het om de mate waarin GGD aansluit bij de behoefte van de klant en bij de klant op het netvlies staat. Ten tweede betreft het de bezuinigingsdruk bij gemeenten en andere financiers. De GGD loopt het risico dat gemeente of derden producten niet meer afnemen bij de GGD. Het gevolg hiervan is dat de GGD kwalitatief en kwantitatief zijn personeel moet afbouwen. Het personeel van de GGD betreft voornamelijk medewerkers in vaste dienst. Samen met het feit dat de GGD eigen risicodrager is voor de WW loopt de GGD hier een aanmerkelijk risico. Beleid weerstandscapaciteit en de risico s Percentage weerstandscapaciteit Berekening percentage weerstandscapaciteit Weerstandscapaciteit (materieel gezien) Voorstel tot storting bij jaarrekening Stand weerstandsvermogen bij GGD na stortingsvoorstel Weerstandsvermogen aan te houden bij de GGD per Percentage weerstandscapaciteit 101% Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 34 97

98 Benodigd weerstandsvermogen structurele exploitatierisico s Totaal Producten gedekt uit inwonerbijdrage Overige Producten Omzet programma aan te houden reserve 5% 20% Maximale bedragen per Waarvan geacht aangehouden te worden bij de gemeente Waarvan aan te houden bij GGD Weerstandsvermogen ultimo Voorgenomen storting jaarrekening Verwacht saldo weerstandsvermogen bij GGD na voorgenomen storting Op basis van de begrote opbrengsten 2019 is het weerstandsvermogen van GGD NOG toereikend. De weerstandscapaciteit is iets meer dan 100%. Toezegging over gekwantificeerde risicoberekening Bij de Jaarrekening 2017 heeft de accountant geadviseerd om het risicomanagement zodanig in te richten dat een gekwantificeerde risicoberekening van het benodigde weerstandsvermogen kan worden gemaakt. Dit is een andere beandering dan wij nu hanteren op basis van het hiervoor genoemde AB-besluit in Wij hebben in de AB-vergadering van 12 april 2018 toegezegd dat het (nieuwe) AB een notitie over risicomanagement en weerstandsvermogen bespreekt in de vergadering op 22 november Financiering Inleiding Deze paragraaf omvat de beleidsvoornemens voor het risicobeheer van de financieringsportefeuille. De financieringsparagraaf geeft kaders voor het transparant maken en daarmee voor het sturen, beheersen en controleren van de financieringsfunctie. Het Algemeen Bestuur heeft een Treasurystatuut vastgesteld waarin de volgende uitgangspunten zijn vastgelegd. zoveel mogelijke interne financiering een risicomijdende gedragslijn rekening houdend met deze randvoorwaarden, het optimaliseren van de renteresultaten. Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 35 98

99 Schatkistbankieren en financiering De Wet schatkistbankieren schrijft voor dat de decentrale overheden, waaronder de GGD, al hun overtollige liquide middelen en beleggingen aanhouden bij het ministerie van Financiën. Daarmee zijn de mogelijkheden om de renteresultaten te optimaliseren uitgeput. Wij verwachten dat het ook in 2019 niet nodig zal zijn externe financieringsmiddelen aan te trekken. De GGD kan volledig gebruik maken van interne financiering. Kapitaalgoederen De kapitaalgoederen van de GGD betreffen medische apparatuur, kantoorinventaris, ICT- en telefoniemiddelen. De rekening 2017 heeft per een boekwaarde van kapitaalgoederen van afgerond 1.3 miljoen. Op 22 november 2018 bieden wij bij een wijziging op de Programmabegroting 2019 het Algemeen Bestuur een geactualiseerde Staat van activa aan Bedrijfsvoering 13. Prioriteiten bedrijfsvoering 1. Aansluiten op de ontwikkelingen bij de opdrachtgevers en klanten van de organisatie en in het bijzonder op de toenemende behoefte aan maatwerk in de dienstverlening door de GGD; 2. Verbetering en integratie van informatievoorziening. De ontwikkeling richt zich op de informatievoorziening aan de stakeholders (vooral gemeenten) en op de processen binnen de GGD-organisatie (managementinformatie); 3. Duurzame inzetbaarheid van medewerkers en strategische personeelsplanning voor de GGD organisatie. Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT 36 99

100 FINANCIËLE BEGROTING 15. Financiële uitgangspunten Uitgangspuntennota 2019 Begin december 2017 hebben wij de Uitgangspuntennota voor de begroting 2019 toegezonden aan de gemeenten. Inmiddels heeft het Centraal Planbureau (CPB) de cijfers voor de indexering aangepast. Daarom hebben wij het voorstel voor de indexering bijgesteld. De onderbouwing van de indexcijfers staat in de bijlage 16.1 Bijlage A: Toelichting indexering (p. 45) Indexering Methodiek Ons uitgangspunt bij indexeren is dat de index in relatie staat tot de werkelijke ontwikkeling van de kosten. Dat houdt in dat wij de kosten voor het komende jaar begroten mét indexering. Het Algemeen Bestuur heeft op 9 juli 2015 besloten dat de programmabegroting uitgaat van de indexcijfers uit de CPB korte termijnraming van december. Voor de loonkostenontwikkeling gebruiken wij het indexcijfer Loonvoet sector overheid. Voor de materiële kostenindex is dat de Prijs overheidsconsumptie netto materiaal. Zoals afgesproken in het AB presenteren wij daarbij ter vergelijking ook de te verwachten inkomstenontwikkeling voor gemeenten op basis van de Septembercirculaire Gemeentefonds. Als de vergelijking met de ontwikkeling van de inkomsten uit het Gemeentefonds daartoe naar oordeel van het Algemeen Bestuur aanleiding geeft, dan kan het AB besluiten een bezuinigingsopdracht te geven. Het uitgangspunt is dat een eventuele bezuinigingsopdracht wordt gebaseerd op een discussie over de inhoud en omvang van het takenpakket van de GGD. Wij handhaven de inspanningsverplichting van de afgelopen jaren tot het inverdienen van de indexering. De vastgestelde begroting 2018 vormt de basis voor de berekeningen voor de begroting 2019 en de meerjarenramingen De gekozen methodiek houdt ook in dat de indexering van de afgelopen jaren wordt gecorrigeerd aan de hand van de werkelijke cijfers. Index 2018 In de Uitgangspuntennota 2019 zijn wij uitgegaan van een gewogen index van 2,15%. De CPB korte termijn-raming van december wijkt minimaal af van de cijfers van september. De gewogen index in deze programmabegroting komt uit op 2,31%. Dit onderbouwen wij als volgt. Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

101 Op basis van de actuele informatie van het CPB stellen we de volgende bijstelling van de indexering voor: Indexcijfers (gebaseerd op CPB-cijfers december 2017) Omschrijving Vast gestelde begroting 2018 Correctie 2018 Actualisatie 2018 Ontwikkeling tov begroting 2018 Loonkostenindex 0,80% 0,30% 1,10% 1,50% 1,80% Materiële kostenindex 0,60% 2,50% 3,10% 1,00% 3,50% Gewogen Index 0,74% 0,96% 1,70% 1,35% 2,31% De kosten van de GGD bestaan voor 70% uit loonkosten en 30% uit materiële kosten. De bovenstaande berekening leidt tot het volgende indexeringsvoorstel voor inwonerbijdrage deelnemende gemeenten: Gewogen index loonkosten 0,7 * 1,80% + materiële kosten 0,3 * 3,50% = 2,31%. Beoordeling Achterhoekse gemeenten De Achterhoekse gemeenten hebben in hun brief in 21 oktober 2016 laten weten welke norm zij gebruiken voor de beoordeling van de indexering. Zij gaan uit van de prijsontwikkeling van het bruto binnenlands product uit de Septembercirculaire voor het Gemeentefonds. Hierbij wordt - in tegenstelling tot de berekening in deze uitgangspuntennota - geen rekening gehouden met de loonindex en de nacalculatie. De prijsontwikkeling van het bruto binnenlandsproduct uit de Septembercirculaire 2017 is 1,6%. De actuele raming accres Gemeentefonds uit de Septembercirculaire 2017 geeft voor 2019 een accres van 2,60%. Hierbij is er geen rekening mee gehouden dat het accres voor 2018 is verhoogd naar 4,83%. De GGD rekent in 2018 met een index van 0,74%. Inwonerbijdrage Als gevolg van de geactualiseerde indexcijfers wijzigt de inwonerbijdrage van de deelnemende gemeenten. Wij gaan in deze Uitgangspuntennota 2019 uit van de inwonertallen per 31 december Bij de inwonerbijdrage maken wij onderscheid tussen de bijdrage voor de A-taken voor publieke gezondheidszorg die worden bekostigd uit de inwonerbijdrage van alle gemeenten, en de B-taak Jeugdgezondheidszorg 4-18 jarigen die wordt bekostigd uit een inwonerbijdrage van 21 gemeenten (Apeldoorn laat vanaf 2017 de jeugdgezondheidszorg uitvoeren door het Centrum Jeugd en Gezin Apeldoorn). Bij de bepaling van de inwonerbijdrage is rekening gehouden met het AB-besluit van november 2013 om in deze bestuursperiode het budget jeugdgezondheidszorg jaarlijks te verlagen als gevolg van de daling van de kinderaantallen. De jaarlijkse korting bedraagt ruim Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

102 Voor 2019 leidt dit tot de volgende inwonerbijdragen voor de gemeenten: Omschrijving Aantal inwoners Bijdrage Publieke Gezondheid Totaal inwoner bijdrage in Per Inwoner in Aantal inwoners Bijdrage JGZ Totaal inwoner bijdrage in Per Inwoner in Inwoneraantal Toename inwoners Inwoneraantal Programma begroting , ,89 Toename inwoners Korting agv kinderaantallen Actualisering prijspeil ,96% Actualisering prijspeil ,35% Inwonerbijdrage deelnemende gemeente , ,98 Korting logopedie Hattem en Voorst Inwonerbijdrage deelnemende gemeenten 2019 na correctie korting logopedie De totale inwonerbijdrage van een deelnemende gemeente is het bedrag per inwoner vermenigvuldigd met het aantal inwoners van die gemeente (zie 16.2 Bijlage B op. 46 voor een overzicht). De gemeenten Hattem en Voorst maken van oudsher geen gebruik van het onderdeel Spraak- en taalscreening (logopedie) van de jeugdgezondheidszorg. Hiervoor krijgen zij een korting op de inwonerbijdrage. De totale inwonerbijdrage aan de GGD voor 2018 is begroot op Voor de berekening per inwoner is de korting hierbij opgeteld. Dit resulteert in een inwonerbijdrage Publieke Gezondheid van 7,34 en een inwonerbijdrage Jeugdgezondheidszorg van 6,98. Als het aantal inwoners van een gemeente lager wordt, dan neemt de totale inwonerbijdrage van deze gemeente ook relatief af. De definitieve inwonerbijdrage van de deelnemende gemeenten wordt bepaald aan de hand van de werkelijke inwonertallen op 1 januari van het jaar waarop de kosten betrekking hebben (zie Gemeenschappelijke regeling GGD NOG). Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

103 15.3. Overzicht baten en lasten 2019 Overzicht van de baten en lasten in ( x 1.000) totaal Jeugd gezondheid zorg Algemene Gezondheid zorg Kennis en Expertise Maatschappelijke Zorg Publieke Gezondheid Vluchtelingen Inwonerbijdrage en organisatie projecten Overhead Lasten GGD Overhead Indirecte Kosten Personeelkosten Overige lasten totaal lasten Baten 0 Overige baten Inwonerbijdrage totaal baten Saldo per programma Venootschapsbelasting 0 Onvoorzien 170 Saldo van baten en lasten -138 Mutaties reserves en voorzieningen -138 Saldo voor bestemming 0 In dit overzicht zijn de baten en lasten voor statushouders als pm-post opgenomen. De baten van het rijksvaccinatieprogramma zijn net als over als overige baten opgenomen. Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

104 15.4. Geprognosticeerde balans en aansluiting EMU saldo Geprognosticeerde balans in ACTIVA VASTE ACTIVA Balans per 31 december PASSIVA Balans per 31 december VASTE PASSIVA Materiële vaste activa Eigen vermogen Financiële vaste activa Voorzieningen Totaal vaste activa Totaal vaste passiva VLOTTENDE ACTIVA VLOTTENDE PASSIVA Voorraden Crediteuren Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Liquide middelen Overlopende passiva Overlopende activa Totaal vlottende activa Totaal vlottende passiva TOTAAL GENERAAL TOTAAL GENERAAL Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

105 Berekening EMU saldo (in 1.000) Exploitatiesaldo voor toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves Afschrijvingen ten laste van de exploitatie Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie minus de vrijval van de voorzieningen ten bate van de exploitatie Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans geactiveerd Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d Baten bouwgrondexploitatie: Lasten op balanspost Voorzieningen voorzover deze transacties met derden betreffen 10 Lasten ivm transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten Verkoop van effecten: a Gaat u effecten verkopen? (ja/nee) nee nee nee b Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie? Berekend EMU-saldo Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

106 15.5. Meerjarenraming (in 1.000) Lasten 2e begroting wijziging 2018 begroting 2019 Meerjarenraming 2020 Meerjarenraming 2021 Meerjarenraming 2022 Jeugdgezondheidzorg Algemene Gezondheidzorg Kennis en Expertise centrum Maatschappelijke Zorg Publieke Gezondheid Vluchtelingen Inwonerbijdrage en organisatieprojecten Overhead Totaal lasten Baten Inwonerbijdrage deelnemende gemeente Overige baten Totaal baten Vennootschapsbelasting Onvoorzien Saldo van baten en lasten Mutatie reserves Resultaat na bestemming Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

107 15.6. Staat van activa Wij leggen de Staat van activa (voorgenomen investeringen) op 22 november 2018 voor aan het Algemeen Bestuur in de vorm van een begrotingswijziging. Voor de inwonerbijdrage heeft dit geen gevolgen. Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

108 16. BIJLAGEN Bijlage A: Toelichting indexering Algemeen Begin december 2017 hebben wij de Uitgangspuntennota voor de begroting 2019 toegezonden aan de colleges van B&W. Het Centraal Planbureau (CPB) heeft de cijfers ondertussen aangepast. Deze aanpassing heeft invloed op zowel de loonkostenindex als de materiële kostenindex. De indexcijfers voor zijn in deze Programmabegroting opgenomen. In de meerjarenbegroting indexeren we alleen De jaren worden opgenomen tegen prijspeil De hardheid van meerjaren-prijsindexering is beperkt en deze meenemen geeft niet een reëler beeld. Loonkostenindex: Voor de loonkostenindex maken we gebruik van de loonvoet sector overheid van het CPB. Voor 2018 verwacht het CPB een loonkostenindex van 3,0% In onderstaande tabel worden de CPB-prognoses van december 2018 afgezet tegen de in de vastgestelde begroting 2018 opgenomen indexen. Dit resulteert in een correctie over de periode 2015 t/m 2018 van 0,30%. Omschrijving totaal vastgestelde begroting ,00% 3,00% 2,90% 1,50% CPB prognose december ,20% 1,60% 2,90% 3,00% correctie voorgaande jaren 0,20% -1,40% 0,00% 1,50% 0,30% De geactualiseerde loonkostenindex voor 2019 stellen we op 1,50%. Op basis van bovenstaande berekening stellen we voor de loonkosten in de begroting 2019 ten opzichte van 2018 met 1,80% ( 1,50% + 0,30%) te indexeren. Materiële kostenindex Voor de materiële kostenindex baseren we ons op de prognose van het CPB-cijfer prijs overheidsconsumptie netto materieel. Voor 2018 verwacht het CPB een materiële kostenindex van 1,60%. In onderstaande tabel worden de CPB-prognoses van december 2017 afgezet tegen de in de vastgestelde begroting 2018 opgenomen indexen. Dit resulteert in een correctie over de periode 2015 t/m 2018 van 2,50%. Omschrijving totaal vastgestelde begroting ,90% 0,60% 1,10% 1,00% CPB prognose december ,40% 0,80% 1,50% 1,60% correctie voorgaande jaren 1,30% 0,20% 0,40% 0,60% 2,50% Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

109 De indexering in de begroting 2018 is 2,50% te laag. Voor 2019 en verder gaan we uit van een materiële kostenindex van 1,00%. Op basis van bovenstaande berekening stellen we voor de materiële kosten in de begroting 2019 ten opzichte van 2018 met 3,50% (1,00% + 2,50%) te indexeren Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

110 16.2. Bijlage B: Inwonerbijdragen per deelnemende gemeente Gemeente Aantal inwoners incl Apeldoorn Aantal inwoners excl Apeldoorn Begroting 2019 Publieke Gezondheid in Begroting 2019 JGZ in Begroting 2019 Totaal in Aalten Berkelland Bronckhorst Doetinchem Montferland Oost Gelre Oude IJsselstreek Winterswijk Regio Achterhoek Apeldoorn Brummen Epe Hattem Korting Hattem ivm Logopedie Heerde Lochem Voorst Korting Voorst ivm logopedie Zutphen Regio Midden IJssel / Oost Elburg Ermelo Harderwijk Nunspeet Oldebroek Putten Regio Noord Veluwe Totaal GGD Noord en Oost Gelderland Korting Hattem ivm logopedie Korting Voorst ivm logopedie Totaal inwonerbijdrage voor berekening bijdrage per Bijdrage per inwoner 7,34 6,98 14,32 Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

111 16.3. Bijlage C: Overzicht zienswijzen gemeenten op Uitgangspuntennota 2019 (stand 27 maart 2018) gemeente zienswijze reactie DB Aalten brief 13 februari 2018 met zienswijze B&W van Aalten 1. Inhoudelijk standpunt: De gemeente Aalten onderschrijft de inhoudelijke uitgangspunten van deze kadernota. 2. Standpunt indexering gemeenschappelijke regelingen: De gemeenten in de Achterhoek hebben een gezamenlijke indexeringsnorm voor gemeenschappelijke regelingen afgesproken. In 2016 is deze indexeringssystematiek geëvalueerd. Naar aanleiding van de evaluatie is besloten om vanaf de begroting 2018 met een eenvoudige en transparante norm te gaan werken, namelijk de prijsontwikkeling bruto binnenlands product (BBP). De prijsontwikkeling BBP is de basisindexatie van het gemeentefonds. De inwonerbijdrage van de GGD mag in 2019 niet meer stijgen dan 1,60%. U stelt in de uitgangspuntennota 2019 voor om de inwonersbijdrage te verhogen met 1,63%. De voorgestelde stijging van de inwonerbijdrage past net niet binnen de gezamenlijk afgesproken Achterhoekse indexeringssystematiek voor gemeenschappelijke regelingen, maar deze kleine overschrijding vinden wij acceptabel. - Apeldoorn 2 februari na overleg met het raadspresidium zien B&W geen aanleiding om een zienswijze in te dienen en kunnen zij instemmen met de voorgestelde inhoudelijke en financiële kaders voor de GGD in Berkelland de gemeenteraad van Berkelland heeft 23 januari 2018 besloten geen zienswijze in te dienen over de uitgangspuntennota het college heeft dit vandaag, 30 januari 2018 besloten. - - Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

112 gemeente zienswijze reactie DB Bronckhorst brief 16 februari 2018 B&W Bronckhorst 1. Inhoudelijk geeft de uitgangspuntennota 2019 aanleiding voor het inbrengen van een zienswijze. 2. Wij vestigen de aandacht op de onderbouwing van extra inzet voor de publieke gezondheidszorg voor statushouders in de programmabegroting Deze taak vroeg extra inzet van de GGD door de verhoogde instroom van statushouders in Hiervoor zijn extra middelen ingezet. De aantallen statushouders zijn gedaald. De GGD geeft echter aan extra in te willen blijven zetten op publieke gezondheidszorg voor statushouders. In de nota beschrijft de GGD kort de redenen hiervoor. Wij willen dat de GGD kijkt naar de mogelijkheid van financiële dekking binnen de bestaande begroting Mogelijk kan ook het positieve resultaat over 2017 worden ingezet. Wij zijn van mening dat een vervolg van (extra) inzet voor de publieke gezondheidszorg statushouders uit de reguliere inwonerbijdrage bekostigd zou moeten worden. Wanneer u als bestuur van inzicht bent dat dit niet mogelijk is vragen wij hiervoor een goede onderbouwing. 3. Financieel geeft de uitgangspuntennota 2018 geen aanleiding voor het inbrengen van een zienswijze. De inwonersbijdrage groeit met 1,63% net iets harder dan de Achterhoekse norm van 1,60%. Dit verschil is niet groot. bij 2: Bronckhorst, Brummen en Doetinchem dringen er op aan om de kosten van de inzet van de GGD voor statushouders binnen de bestaande begroting op te vangen. Voor een voorstel voor een blijvende extra inzet en extra middelen daarvoor willen zij een goede onderbouwing zien. Brummen stelt ook dat publieke gezondheidszorg aan statushouders moet aansluiten bij de lokale invulling en daaraan ondersteunend moet zijn. Dit laatste is en blijft ons uitgangspunt. Het Algemeen Bestuur heeft op 15 februari 2018 ingestemd met de extra inzet van de GGD voor statushouders in 2018 en met incidentele dekking hiervoor in de begroting In deze Programmabegroting doen wij een voorstel voor de extra inzet vanaf 2019 die wij nodig vinden en de bekostiging ervan (zie paragraaf 6.2 Nieuw beleid: extra inzet publieke gezondheidszorg statushouders). Ons voorstel hebben wij financieel verwerkt in de 1e wijziging van de begroting 2019 Brummen brief 28 februari 2018 In reactie op de uitgangspuntennota 2019 willen wij u een aantal opmerkingen meegeven. 1. Inzet publieke gezondheid statushouders De gemeenteraad van Brummen heeft als zienswijze bij de bij 1: Bronckhorst, Brummen en Doetinchem dringen er op Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

113 gemeente zienswijze reactie DB programmabegroting 2018 meegegeven dat, als de instroom van asielzoekers terugloopt naar het niveau van voor de verhoogde instroom, verwacht wordt dat deze kosten weer binnen het reguliere budget gedragen kunnen worden. U geeft aan te kijken naar de mogelijkheid de financiële dekking binnen de bestaande begroting 2018 te vinden en daarbij te onderzoeken of financiële ruimte gemaakt kan worden door een andere prioritering. De gemeenteraad van Brummen wacht het nog uit te werken voorstel en de inschatting van de benodigde financiële inzet met belangstelling af. Hiervoor willen wij u graag als zienswijze meegeven dat in de invulling van de inzet op publieke gezondheidszorg aan statushouders zoveel mogelijk aangesloten moet worden bij de lokale invulling en dat uw inzet daaraan ondersteunend moet zijn. aan om de kosten van de inzet van de GGD voor statushouders binnen de bestaande begroting op te vangen. Voor een voorstel voor een blijvende extra inzet en extra middelen daarvoor willen zij een goede onderbouwing zien. Brummen stelt ook dat publieke gezondheidszorg aan statushouders moet aansluiten bij de lokale invulling en daaraan ondersteunend moet zijn. Dit laatste is en blijft ons uitgangspunt. Het Algemeen Bestuur heeft op 15 februari 2018 ingestemd met de extra inzet van de GGD voor statushouders in 2018 en met incidentele dekking hiervoor in de begroting In deze Programmabegroting doen wij een voorstel voor de extra inzet vanaf 2019 die wij nodig vinden en de bekostiging ervan (zie paragraaf 6.2 Nieuw beleid: extra inzet publieke gezondheidszorg statushouders). Ons voorstel hebben wij financieel verwerkt in de 1e wijziging van de begroting Jeugdgezondheidszorg Gezond en veilig op kunnen groeien en zich kunnen ontwikkelen tot een inwoner die vanuit eigen kracht naar vermogen volwaardig participeert in de samenleving is een belangrijke doelstelling binnen het programma Samen goed voor elkaar van de gemeente Brummen. De GGD NOG levert hieraan, onder andere door de uitvoering van jeugdgezondheidszorg voor 4 tot 18 jarigen, een belangrijke bijdrage aan. De landelijke JGZ preventieagenda draagt u aan als een belangrijke landelijke ontwikkeling die voor de publieke gezondheid en GGD van belang is. De gemeenteraad van Brummen wil ook ten aanzien van de verdere uitwerking van jeugdgezondheid aan u meegeven het belangrijk te vinden dat daarbij zoveel mogelijk aangesloten moet worden bij de lokale invulling en dat uw inzet daaraan ook ondersteunend moet zijn. bij 2: De gemeenteraad van Brummen wijst op het beleid van deze gemeente voor gezond en veilig kunnen opgroeien. Brummen vindt het belangrijk dat de jeugdgezondheidszorg voor 4-18 jarigen zoveel mogelijk aansluit bij de lokale invulling. Dit uitgangspunt onderschrijven wij graag. De uitwerking ervan kunnen de gemeente Brummen en de GGD in rechtstreeks overleg bepalen. Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

114 gemeente zienswijze reactie DB 3. Programmabegroting 2019 Voorliggende uitgangspuntennota zal verwerkt worden in de programmabegroting Daarbij wil de gemeenteraad van Brummen nogmaals meegeven dat zij hecht aan SMART-geformuleerde doelen en acties bij het opstellen van de programmabegroting. Doetinchem 12 februari 2018 de voorlopige reactie van de (beeldvormende) raad op de Uitgangspuntennota GGD NOG De bevestiging volgt na de besluitvormende raad van 22 februari. 1. Wij kunnen ons vinden in de Uitgangspuntennota 2019 van de GGD. Deze is inhoudelijk en financieel grotendeels in lijn met de voorgaande Uitgangspuntennota s en de Bestuursagenda Wij verzoeken u daarbij rekening te houden met de onderstaande aandachtspunten. 2. De GGD beoogt het versterken van de positie van preventie in het sociaal domein. Die intentie ondersteunen wij. Maar wij verwachten ook dat u daarbij de aansluiting bij het preventieprogramma van onze gemeente(n) zoekt. bij 3: De gemeenteraad van Brummen geeft nogmaals mee dat zij hecht aan SMART-geformuleerde doelen en acties bij het opstellen van de programmabegroting. Dit nemen wij mee in het lopende verbetertraject voor de beleids- en begrotingscyclus. De komende jaren worden de resultaten hiervan zichtbaar. - bij 2: De gemeente Doetinchem ondersteunt onze intentie om de positie van preventie in het sociaal domein te versterken. Doetinchem verwacht daarbij ook dat wij daarbij aansluiten op het preventieprogramma van de gemeente(n). Aan deze verwachting willen wij graag voldoen. Het nieuwe GGD-bestuur kan dit in de Bestuursagenda opnemen. Op dit moment werkt de GGD volop mee aan het Achterhoekse Regionaal preventieprogramma sociaal domein/volksgezondheid Wij juichen het toe dat gemeenten de krachten bundelen in de regio en in een meerjarig preventieprogramma. Dit kan ook terugkomen in de Bestuursagenda van het nieuwe GGDbestuur. Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

115 gemeente zienswijze reactie DB 3. Publieke gezondheidszorg statushouders vroeg extra inzet door de verhoogde instroom van statushouders in De aantallen zijn inmiddels gedaald. De GGD beschrijft in de nota kort de redenen voor een blijvende extra inzet. Een voorstel hierover wordt eerst in het Algemeen Bestuur (AB) besproken voordat dit in de programmabegroting 2019 wordt opgenomen. Wij bevestigen bij deze dat een goede onderbouwing voor die inzet noodzakelijk is voordat wij kunnen instemmen met structurele afspraken hierover. bij 3: Bronckhorst, Brummen en Doetinchem dringen er op aan om de kosten van de inzet van de GGD voor statushouders binnen de bestaande begroting op te vangen. Voor een voorstel voor een blijvende extra inzet en extra middelen daarvoor willen zij een goede onderbouwing zien. Brummen stelt ook dat publieke gezondheidszorg aan statushouders moet aansluiten bij de lokale invulling en daaraan ondersteunend moet zijn. Dit laatste is en blijft ons uitgangspunt. Het Algemeen Bestuur heeft op 15 februari 2018 ingestemd met de extra inzet van de GGD voor statushouders in 2018 en met incidentele dekking hiervoor in de begroting In deze Programmabegroting doen wij een voorstel voor de extra inzet vanaf 2019 die wij nodig vinden en de bekostiging ervan (zie paragraaf 6.2 Nieuw beleid: extra inzet publieke gezondheidszorg statushouders, p. 17). Ons voorstel hebben wij financieel verwerkt in de 1e wijziging van de begroting Wij subsidiëren de GGD om het extra contactmoment adolescenten uit te voeren. Dit doen wij samen met 13 andere gemeenten in de GGD regio. Wij achten deze wijze van financieren onwenselijk. Het extra contactmoment is inhoudelijk onderdeel van de Jeugdgezondheidszorg en vraagt geen extra schot. De afname door slechts een deel van de gemeenten beperkt de solidariteit en maakt het per gemeente duurder. Het is een dienst die daarmee potentieel onder de inwonerbijdrage valt. Wij vragen u dan ook hiervoor een voorstel te doen voor de programmabegroting bij 4: De gemeente Doetinchem stelt aan de orde dat op dit moment 14 van de 22 gemeenten het gezondheidsonderzoek adolescenten (vroeger extra contactmoment ) laten uitvoeren door de GGD. Doetinchem acht deze wijze van financieren onwenselijk. De afname van dit verplichte JGZonderdeel door slechts een deel van de gemeenten beperkt de solidariteit en maakt het per gemeente duurder. Het is een dienst die daarmee potentieel Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

116 gemeente zienswijze reactie DB 5. De inwonersbijdrage groeit met 1,63% net iets harder dan de Achterhoekse norm van 1,60%. Dit verschil is voor ons acceptabel. Wij verzoeken u dit verschil bij de actualisering op het moment van het opstellen van de begroting niet veel verder te laten De GGD berekent via haar methodiek een (gewogen) index van 2,15 %. De verhoging van de inwonerbijdrage beperkt zij tot 1,62%. De inwonerbijdrage voor de publieke gezondheid komt daarmee op 7,33 en voor de JGZ op 6,97. oplopen. onder de inwonerbijdrage valt. Wij vragen u dan ook hiervoor een voorstel te doen voor de programmabegroting Inhoudelijk kunnen wij meegaan in deze benadering. Het is echter aan de betrokken 21 gemeenten om daar (gezamenlijk) een besluit over te nemen. Op het einde van onze bestuursperiode zijn wij niet in de positie om hierover een voorstel te doen. In deze begroting hebben wij als prioriteit opgenomen dat de gemeenten hierover gaan overleggen. Wij bevelen het nieuwe GGD-bestuur aan om dit onderwerp in de Bestuursagenda op te nemen - Elburg 6 maart de raad van Elburg dient geen zienswijze in tegen de uitgangspuntennota GGD Epe 25 jan Het college heeft ingestemd met de uitgangspuntennota 2019 van GGD NOG en dient geen zienswijze in. 2. De Uitgangspuntennota wordt ter informatie gestuurd aan de gemeenteraad, met een toelichting via een raadsinformatienota. 3. Het is niet te verwachten dat de raad wel een zienswijze gaat indienen. - - Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

117 gemeente zienswijze reactie DB Ermelo brief 30 januari uitnodiging voor raadscie Samenleving en maatschappij op 14 februari 2018 (stukken week tevoren op website) 2. besluit B&W 16 jan 2018: geen zienswijze toe te zenden aan het dagelijks bestuur van de GGD NOG. het advies om geen zienswijze op de uitgangspuntennota 2019 GGD NOG in te dienen ter vaststelling aan te bieden aan de raad. - Harderwijk brief B&W Harderwijk 24 jan de raad besluit op 8 maart 2018 over de uitgangspuntennota 2. B&W hebben op 23 januari 2018 besloten de raad voor te stellen om in te stemmen. Hattem 14 febr zowel het college (9 januari 2018) als de raad (5 februari 2018) van de gemeente Hattem hebben de uitgangspuntennota GGD 2019 besproken en hebben besloten om geen zienswijze in te dienen. Heerde 29 jan Het college van de gemeente Heerde heeft besloten geen zienswijze te sturen over de uitgangspuntennota Lochem 8 febr Het college van B&W van Lochem heeft op 16/1/2018 ingestemd met de Uitgangspuntennota 2019 van de GGD en de raad hierover via een memo geïnformeerd. De agendacommissie van de raad heeft op 29/1/2018 besloten om de Uitgangspuntennota niet te agenderen voor een raadsvergadering. Kortom, wij kunnen instemmen met de nota genoemde inhoudelijke en financiële uitgangspunten en sturen geen nadere zienswijze Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

118 gemeente zienswijze reactie DB Montferland 28 febr De gemeenteraad van Montferland heeft op 22 februari jl. besloten geen zienswijze in te dienen op de Uitgangspuntennota Nunspeet brief 27 februari Hierbij sturen wij u onze zienswijze toe. Wij geven u de opdracht een voorstel te doen aan het Algemeen Bestuur (AB) van GGD NOG om de in het coalitieakkoord van de gemeente Nunspeet opgenomen taakstelling van de gemeente Nunspeet voor 2019 van ,-- te realiseren, als voorwaarde voor ons om in te stemmen met de inhoud van de Uitgangspuntennota 2019 van GGD NOG. 2. Verdere bezuinigingen zijn, net als in andere gemeenten, voor de gemeente Nunspeet nodig. Aangezien de taakstellende bezuiniging van 6% ( ,--) voor de GGD NOG voor 2019 bij de gemeente Nunspeet moet worden behaald, verzoeken wij u een voorstel met betrekking tot het voornoemde zo spoedig mogelijk aan uw algemeen bestuur voor te leggen. De taakstelling voor 2019 kan op basis van de Uitgangspuntennota 2019 niet worden gerealiseerd. Dit is alleen mogelijk als het Algemeen Bestuur van de GGD tot aanvullende bezuinigingen besluit. Wij tekenen hier ten slotte nog bij aan dat de beschikbaar te stellen middelen voor 2019 onder voorbehoud zijn van goedkeuring van de begroting door de gemeenteraad in oktober bij 1: De gemeente Nunspeet wil een voorstel aan het Algemeen Bestuur om de in het coalitieakkoord van de gemeente Nunspeet opgenomen taakstelling van te realiseren (6% van de inwonerbijdrage). Onze vaste lijn is dat discussie over bezuinigingen moet plaatsvinden op basis van een inhoudelijke takendiscussie. Ook zien wij op dit moment geen breed gedragen wens voor deze bezuiniging. Het nieuwe GGD-bestuur bepaalt het financieel kader voor de bestuursperiode Hiervoor kan het (nieuwe) gemeentebestuur van Nunspeet voorstellen inbrengen. - Oldebroek - - Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

119 gemeente zienswijze reactie DB Oost Gelre 20 maart de raad heeft kennisgenomen van de Uitgangspuntennota 2019 van GGD NOG en heeft besloten geen zienswijze in te dienen. - Oude IJsselstreek Medeling AB 12 april heeft besloten geen zienswijze in te dienen. - Putten brief 7 maart De Uitgangspuntennota is besproken in de commissie voor Samenleving op 23 januari 2018 en in de gemeenteraad op 1 februari Wij onderschrijven de inhoudelijke en financiële uitgangspunten van deze Uitgangspuntennota en gaan ervan uit dat deze op een goede manier worden verwerkt in de Programmabegroting Voorst 24 jan Bespreking in Rondetafelgesprek Cluster Ruimte en Bestuur 2. De voorzitter stelt vast dat alle informatie is gewisseld. Er is 1 openstaande vraag (over kosten van de uittreding van Apeldoorn) is vóór de raadsvergadering via een raadsmededeling wordt beantwoord. 3. Conclusie: Agenderen voor een finaal debat in de raadsvergadering van 5 februari 2018 Winterswijk / brief 26 maart Het college en de raad hebben kennis genomen van de inhoud van de Uitgangspuntennota Zij kunnen zich vinden in de daarin gestelde financiële en beleidsmatige kaders voor het komende jaar. 2. De raad heeft op 15 maart dan ook besloten geen zienswijze naar voren te brengen Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

120 gemeente zienswijze reactie DB Zutphen 13 febr Gisterenavond 12 febr heeft de gemeenteraad van Zutphen besloten geen zienswijze in te dienen op de uitgangspuntennota 2019 van de GGD NOG, omdat hiertoe geen aanleiding is. - De gemeenten Montferland, Berkelland en Oude IJsselstreek hebben ook een brief toegezonden over de Achterhoekse norm indexering Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

121 16.4. Bijlage D: Concept-1 e begrotingswijziging

122 Het Algemeen Bestuur van GGD Noord- en Oost-Gelderland; B E S L U I T : de eerste wijziging van de begroting 2019 vast te stellen. Aldus besloten in de openbare vergadering van 5 juli 2018, D.W. ten Brinke, directeur publieke gezondheid G. van den Berg, voorzitter GGD Noord en Oost Gelderland Eerste begrotingswijziging

123 Eerste begrotingswijziging 2019 Het Dagelijks Bestuur van de GGD NOG heeft de concept programmabegroting 2019 opgesteld. Na bespreking in het Algemeen Bestuur op 12 april 2018 zendt het Dagelijks Bestuur de begroting aan de gemeenteraden. De raden kunnen desgewenst tot 12 juni 2018 hun zienswijzen naar voren brengen. Het Algemeen Bestuur besluit op 5 juli 2018 over de Programmabegroting Met deze Programmabegroting worden voor 2019 de volgende budgetten beschikbaar gesteld. Bedragen in ( x 1.000) totaal Jeugd gezondheid zorg Algemene Gezondheid zorg Kennis en Expertise Maatschappelijke Zorg Publieke Gezondheid Vluchtelingen Inwonerbijdrage en organisatie projecten Overhead Lasten GGD Overhead Indirecte Kosten Personeelkosten Overige lasten totaal lasten Baten 0 Overige baten Inwonerbijdrage totaal baten Saldo per programma Venootschapsbelasting 0 Onvoorzien 170 Saldo van baten en lasten -138 Mutaties reserves en voorzieningen -138 Saldo voor bestemming 0 GGD Noord en Oost Gelderland Eerste begrotingswijziging

124 Tegelijk met de Programmabegroting 2019 heeft het Dagelijks Bestuur drie voorstellen voor nieuw beleid 2019 voorgelegd aan het Algemeen Bestuur en de gemeenteraden. Dit betreft voorstellen over: Uitvoering Rijksvaccinatieprogramma Bekostiging publieke gezondheidszorg statushouders en E-MOVO in praktijkonderwijs en mbo. Deze voorstellen nieuw hebben invloed op de gemeentelijke inwonerbijdrage Het volgende overzicht geeft de verdeling van de budgetten weer na de verwerking van de drie voorstellen. Het Algemeen Bestuur heeft ingestemd met de toezending van de drie voorstellen aan de raden. Bedragen in ( x 1.000) totaal Jeugd gezondheid zorg Algemene Gezondheid zorg Kennis en Expertise Maatschappelijke Zorg Publieke Gezondheid Vluchtelingen Inwonerbijdrage en organisatie projecten Overhead Lasten Indirecte Kosten Personeelkosten Overige lasten totaal lasten Baten 0 Overige baten Inwonerbijdrage totaal baten Saldo per programma Venootschapsbelasting 0 Onvoorzien 170 Saldo van baten en lasten -138 Mutatie reserves en voorzieningen -138 Saldo voor bestemming 0 GGD Noord en Oost Gelderland Eerste begrotingswijziging

125 De belangrijkste veranderingen zijn: De kosten voor E-MOVO in het praktijkonderwijs en mbo van zijn opgenomen in het programma Kennis en Expertise. De financiering van het Rijksvaccinatieprogramma loopt vanaf 2019 via de gemeenten. De baten zijn opgenomen in de inwonerbijdrage. De overige baten van het programma Jeugdgezondheidzorg dalen met , omdat de bijdrage van het RIVM vervalt. In de programmabegroting zijn zowel de baten als de lasten van publieke gezondheidszorg statushouders als pm-post opgenomen. Het voorstel Nieuw beleid Publieke gezondheidszorg statushouders is in de 1 e begrotingswijziging verwerkt. De lasten voor het programma Publieke Gezondheid Vluchtelingen zijn hoger, het programma overhead is hoger. Hier staat een stijging van de overige baten van tegenover. Het restant is meegenomen in de inwonerbijdrage. De inkomsten uit de inwonerbijdrage zijn hoger. Deze toename bestaat uit: E-MOVO in het praktijkonderwijs en mbo Rijksvaccinatieprogramma Publieke gezondheidszorg statushouders JGZ-deel Publieke gezondheidszorg statushouders AGZ-deel In de tabel op de volgende pagina geven wij het effect op de inwonerbijdrage per gemeente weer. GGD Noord en Oost Gelderland Eerste begrotingswijziging

126 Bijdragen deelnemende gemeenten 2019 Gemeente Aantal inwoners incl Apeldoorn Aantal inwoners excl Apeldoorn Begroting 2019 Publieke Gezondheid in Begroting 2019 JGZ in Begroting 2019 Totaal in Aalten Berkelland Bronckhorst Doetinchem Montferland Oost Gelre Oude IJsselstreek Winterswijk Regio Achterhoek Apeldoorn Brummen Epe Hattem Korting Hattem ivm Logopedie Heerde Lochem Voorst Korting Voorst ivm logopedie Zutphen Regio Midden IJssel / Oost Elburg Ermelo Harderwijk Nunspeet Oldebroek Putten Regio Noord Veluwe Totaal GGD Noord en Oost Gelderland Korting Hattem ivm logopedie Korting Voorst ivm logopedie Totaal inwonerbijdrage voor berekening bijdrage per Bijdrage per inwoner 7,44 7,60 15,04 GGD Noord en Oost Gelderland Eerste begrotingswijziging

127 Meerjarenbegroting Bedragen in begroting e wijziging begroting 2019 incl 1e wijziging Meerjarenraming 2020 Meerjarenraming 2021 Meerjarenraming 2022 Lasten Jeugdgezondheidzorg Algemene Gezondheidzorg Kennis en Expertise centrum Maatschappelijke Zorg Publieke Gezondheid Vluchtelingen Inwonerbijdrage en organisatieprojecten Overhead Totaal lasten Baten Inwonerbijdrage deelnemende gemeente Overige baten Totaal baten Vennootschapsbelasting Onvoorzien Saldo van baten en lasten Mutatie reserves Resultaat na bestemming GGD Noord en Oost Gelderland Eerste begrotingswijziging

128 16.5. Bijlage E: AB-voorstel Nieuw beleid: uitvoering rijksvaccinatieprogramma naar gemeenten Programmabegroting 2019 GGD Noord- en Oost-Gelderland - CONCEPT

129 Adviesnota (met uitkomsten AB verwerkt) Algemeen bestuur Datum: 12 april 2018 Agendapunt: 6 Portefeuillehouder: G. van den Berg Onderwerp: Nieuw beleid 2019: uitvoering Rijksvaccinatieprogramma (RVP) Besluit: 1. in te stemmen met een voorstel nieuw beleid 2019 bij de Programmabegroting 2019 voor de uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma voor 4-18 jarigen in de 21 betrokken gemeenten, met als hoofdlijnen; a. het voortzetten van de dienstverlening voor het Rijksvaccinatieprogramma in de huidige vorm (planning 2018) b. het opnemen per van de bekostiging van het Rijksvaccinatieprogramma in de inwonerbijdrage jeugdgezondheidszorg 2. kennis te nemen van de uitbreiding van het RVP met een vaccinatie tegen meningokokken in 2018; 3. in te stemmen met het toezenden van de 1e begrotingswijziging 2019 aan de gemeenteraden, die hierover een zienswijze naar voren kunnen brengen; 4. de vereiste wijziging van de gemeenschappelijke regeling GGD NOG zo mogelijk te combineren met andere wijzigingen, maar deze uiterlijk in 2019 in gang te zetten; 5. eind 2018 te bezien of de verhoging van de inwonerbijdrage spoort met de toevoeging van middelen voor de gemeenten aan het Gemeentefonds en of nadere besluiten wenselijk zijn. Inleiding Alle kinderen in Nederland krijgen inentingen aangeboden tegen een aantal besmettelijke ziekten. Deze vaccinaties maken deel uit van het Rijksvaccinatieprogramma (RVP). Deelname aan het RVP is op vrijwillige basis. Per 1 januari 2019 gaat na uitstel van een jaar - de bestuurlijke en financiële verantwoordelijk voor de uitvoering van het RVP naar de gemeenten. Dit is vastgelegd in de Wet publieke gezondheid. Beoogd effect Borging van de uitvoering van het RVP voor 4-18 jarigen in de betrokken 21 gemeenten en een eenvoudige vorm van bekostiging. 129

130 Argumenten 1.1. De huidige, goed functionerende opzet van het RVP verandert niet. Het RVP had een wettelijke basis in de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Na het vervallen van de AWBZ moest er een nieuw wettelijk kader komen. Het RVP wordt nu definitief geregeld in de Wet publieke gezondheid (Wpg). Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) blijft verantwoordelijk voor de inhoud, regie, coördinatie en landelijke registratie. De uitvoeringsorganisaties blijven de vaccinaties toedienen. Daarom willen wij de huidige uitvoering voortzetten. Hierin streeft de GGD evenwicht tussen een doelmatige aanpak en een kleinschalige uitvoering in de gemeenten De gemeente heeft beperkte beleidsvrijheid bij de uitvoering van het RVP... Het Rijk stelt het vaccinatieprogramma vast en bepaalt welke groepen voor welke vaccinaties in aanmerking komen. Ook bepaalt het rijk de kwaliteitseisen. De gemeente moet de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het RVP én van het basispakket jeugdgezondheidszorg bij dezelfde JGZ-organisatie onderbrengen. Voor 21 gemeenten in Noord- en Oost-Gelderland houdt dit in dat zij afspraken maken met de GGD over de vaccinaties voor 4-18 jarigen. Op dit moment verzorgt de GGD de vaccinaties van 9-jarigen tegen difterie, tetanus en polio (de DTP-prik) en tegen de bof, mazelen en rode hond (BMR-prik). Ook voert de GGD de vaccinaties uit tegen baarmoederhalskanker bij 12-jarige meisjes (HPV-prik) Voor de bekostiging willen wij een eenvoudige vorm kiezen en aansluiten bij de bestaande bekostiging van de jeugdgezondheidszorg via de inwonerbijdrage. Nu betaalt het RIVM de GGD voor het RVP, straks betalen de gemeenten. Gemeenten hebben bij de wijze van bekostiging enkele opties. Wij willen extra administratieve lasten voorkomen en stellen een eenvoudige vorm van bekostiging voor. Ons voorstel is om aan te sluiten aansluiten bij de bestaande bekostiging van de jeugdgezondheidzorg. De ambtenaren publieke gezondheid hebben deze keuze ondersteund in hun overleg Bij de berekening van de kosten gaan wij uit van de huidige dienstverlening en de huidige kosten van de GGD voor de uitvoering van het RVP. Bij de decentralisatie van de RVP-uitvoering blijven de bestaande opzet en het bestaande landelijke macrobudget uitgangspunten. Het rijk heeft een kostenonderzoek laten doen voor de berekening van het macrobudget. Hierin zijn ook (extra) middelen voor de tijdsbesteding voor de aangescherpte informed consent -procedure meegenomen. Dit houdt in dat de uitvoeringsorganisaties meer aandacht besteden aan het informeren van ouders en jeugdigen. Zo kunnen zij weloverwogen instemmen met de vaccinatie en met de verwerking van hun persoonsgegevens. De middelen voor informed consent zijn al verwerkt in de middelen die de GGD in 2018 van het RIVM ontvangt en in de huidige kosten van de GGD In het najaar van 2018 wordt aan het RVP een vaccinatie toegevoegd tegen meningokokken typen A, C, W en Y voor tieners. Een nieuw onderdeel in het Rijksvaccinatieprogramma is een vaccinatie tegen meningokokken typen A, C, W en Y voor tieners in de onderbouw van het voortgezet onderwijs. De minister van VWS heeft hiertoe besloten, omdat de meningokokkeninfectie het meest voorkomt bij tieners en ouderen. Het RIVM en de jeugdgezondheidsorganisaties bereiden de invoering van deze vaccinatie in 2018 voor. In het najaar van 2018 krijgen jeugdigen geboren tussen 1 april en 31 december 2004 een uitnodiging voor deze vaccinatie

131 Voor de JGZ 0-4 jarigen is van belang dat er voor kinderen van 14 maanden per 1 mei 2018 een meningokokken ACWY-vaccinatie komt in de plaats van de meningokokken C- vaccinatie Voor wijzigingen in het RVP die tot meerkosten leiden verwachten wij compensatie van het rijk voor de gemeenten. De minister heeft aangegeven dat hij jaarlijks onderzoek doet naar de schommelingen in de kosten van het rijksvaccinatieprogramma. Het is de bedoeling dat gemeenten het zetten van de prikken kwalitatief verantwoord binnen het beschikbare macrobudget kunnen uitvoeren. De VNG zegt in haar handreiking dat de financiële consequenties worden besproken tijdens onderhandelingen tussen VNG en het ministerie van VWS over de gemeentelijke budgetten De raden hebben het recht om een zienswijze op de begrotingswijzing in te dienen. Wij moeten als Dagelijks Bestuur begrotingswijzingen voorleggen aan de gemeenteraden als die leiden tot een hogere inwonerbijdrage. Hiervoor geldt de achtweken-termijn (zie art 35 Wet gemeenschappelijke regelingen en art. 21 Gemeenschappelijke regeling GGD NOG). Dit kan tegelijk met de zienswijze-procedure voor de Programmabegroting De RVP-taak moet worden toegevoegd aan de gemeenschappelijke regeling GGD NOG, maar om praktische redenen willen wij zo mogelijk meerdere wijzigingen combineren in één wijzigingsprocedure langs alle gemeenteraden. De uitvoering van de RVP-taak moet worden toegevoegd aan de taken die de 21 gemeenten in de gemeenschappelijke regeling aan GGD NOG opdragen voor jeugdgezondheidszorg (artikel 6b, derde lid, Wet publieke gezondheid toevoegen aan opsomming in artikel 4, tweede lid, GR GGD NOG). Dit is een langdurige procedure langs alle colleges en raden. Bovendien is er voldoende duidelijkheid over de taakuitvoering en de bekostiging als het uw bestuur hierover een besluit neemt. Daarom willen wij dit later doen als er meer wijzigingen van de gemeenschappelijke regelingen zijn verzameld. In het ambtelijk overleg publieke gezondheid is aangedrongen op een uiterste termijn hiervoor. De wijzigingsprocedure start wat ons betreft uiterlijk in Kanttekeningen 1.1. Gemeenten moeten niet alleen afspraken maken met de GGD. Voor 0-4 jarigen in 21 NOG-gemeenten voeren de thuiszorgorganisaties Vérian, Yunio of Icare het RVP uit. In de gemeente Apeldoorn ligt de uitvoering van het RVP bij het Centrum Jeugd en Gezin Apeldoorn als uitvoerende JGZ-organisatie De GGD heeft vanuit infectieziektenbestrijding ook een taak in de monitoring en bewaking van de RVP-uitvoering. Naast de uitvoerende taak als JGZ-organisatie heeft de GGD vanuit de infectieziektebestrijding een (wettelijke) taak. De GGD monitort en bewaakt de RVP-uitvoering in alle gemeenten en voor alle doelgroepen. De vaccinatiegraad is jaarlijks onderwerp van gesprek tussen het GGD-team infectie-ziektebestrijding, de gemeenten en de JGZ-aanbieders De effecten van de verwachte RIVM-richtlijn informed consent zijn nog niet duidelijk. Ouders en kinderen hebben recht op goede, betrouwbare informatie en een persoonlijke benadering. Jeugdigen van 12 jaar en ouder hebben zelf recht op informed consent. Voor deze informatievoorziening zijn voldoende inhoudelijke kennis, gespreksvaardigheid en gesprekstijd nodig. Het RIVM werkt aan een richtlijn. Het is nog niet duidelijk hoeveel inzet 3 131

132 hiervoor nodig is. Hierop vooruitlopend heeft de GGD ingezet op een kleinschaliger uitvoering van de vaccinaties, met meer ruimte voor persoonlijk contact Voor de uitvoering door de GGD als gemeenschappelijke regeling zijn er beperkte aanknopingspunten in de VNG-handreiking Uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma door gemeenten in samenhang met afspraken over de Jeugdgezondheidszorg. De VNG heeft een handreiking opgesteld voor de te maken afspraken over de bekostiging en uitvoering. Deze handreiking gaat uit van een subsidierelatie met een private organisatie. Daarom is de handreiking slechts beperkt bruikbaar voor de praktijk bij GGD, omdat de GGD een gemeenschappelijke regeling van de gemeenten is Na de besluitvorming kan de GGD de uitkomst voor de betrokken 21 gemeenten melden aan het RIVM De wet schrijft voor dat het college van burgemeester en wethouders ervoor zorgt dat aan het RIVM wordt gemeld welke organisatie voor de gemeente uitvoering geeft aan de vaccinaties. Voor de betrokken gemeenten en doelgroepen kan GGD NOG dit in één keer doen. Financiën Voor de huidige uitvoering van het RVP door GGD NOG beschreven hebben wij de kostprijs berekend. Hiervoor zijn de kosten voor de uitvoering en de coördinatie berekend. De totale kostprijs in 2018 komt op Geïndexeerd voor 2019 (met 2,31%) wordt de kostprijs De inwonerbijdrage voor de 21 gemeenten (met inwoners) die jeugdgezondheidszorg van de GGD afnemen, stijgt hierdoor met 0,325. De gemeenten ontvangen vanaf 2019 via het Gemeentefonds middelen voor de uitvoering van het RVP (totaal 30,8 miljoen). De verdeling gaat via de maatstaf jongeren. De effecten van inkomsten naar aantal jongeren en uitgaven naar aantal inwoners kan per gemeente verschillende effecten geven. De bedragen worden in de Decembercirculaire 2018 verwerkt. In de AB-vergadering van 12 april 2018 hebben wij toegezegd dat wij eind 2018 bekijken of er geen grote verschillen zijn tussen de verhoging van de inwonerbijdrage en de toevoeging van middelen voor de gemeenten aan het Gemeentefonds. Vervolg half april - 12 juni: zienswijzenprocedure gemeenteraden over 1 e begrotingswijzing juli AB besluit over begroting en nieuw beleid. Communicatie informatie naar gemeenten informatie op website GGD Warnsveld, 15 maart /12 april 2018 Het Dagelijks Bestuur, D.W. ten Brinke directeur publieke gezondheid G. van den Berg, voorzitter Bijlagen: Toelichting uitvoering en bekostiging RVP 4 132

133 Toelichting uitvoering en de bekostiging van het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) Inleiding Deze notitie is een toelichting op de voorstellen voor de uitvoering en de bekostiging van het Rijksvaccinatieprogramma (RVP). Per 1 januari 2019 valt de uitvoering van het RVP onder bestuurlijke verantwoordelijkheid van gemeenten. Daarvoor moeten gemeenten en de uitvoerende organisaties afspraken maken. Veel informatie is te vinden in de handreiking van de VNG: Uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma door gemeenten in samenhang met afspraken over de Jeugdgezondheidszorg. In deze toelichting wordt het volgende beschreven: Waarom hebben we een Rijksvaccinatieprogramma? Wat is de dienstverlening van GGD Noord- en Oost-Gelderland in het kader van RVP? Hoe is de financiering in het huidige model, tarief per vaccin? Hoe is de financiering in het nieuwe model, decentralisatie? Waarom hebben we een Rijksvaccinatieprogramma? In Nederland gingen vroeger veel kinderen dood aan infectieziekten waartegen nu vaccins bestaan. Omdat bijna alle kinderen in Nederland worden gevaccineerd komen deze infectieziekten nauwelijks meer voor. Dankzij het Rijksvaccinatieprogramma kunnen alle kinderen in Nederland kosteloos worden gevaccineerd. Infectieziekten zijn vaak besmettelijke ziekten. Ze kunnen voor epidemieën zorgen als kinderen er niet tegen worden gevaccineerd. Infectieziekten worden veroorzaakt door bacteriën en virussen. Het Nederlandse Rijksvaccinatieprogramma (RVP) beschermd tegen 12 infectieziekten: difterie, kinkhoest, tetanus, polio, bof, mazelen, rode hond, pneumokokken, meningokokken, hepatitis B, haemofilis influenza B, HPV (humaan papilloma virus). 95% van alle kinderen in Nederland is gevaccineerd. Waarom is vaccineren belangrijk? Als je tegen een ziekte bent ingeënt dan ben je beter beschermd tegen deze ziekte. Hoe meer mensen in een groep ingeënt zijn hoe beter ook de groep als geheel beschermd is tegen deze ziekte: dit heet groepsimmuniteit. Mensen die zelf niet beschermd zijn tegen de ziekte zoals baby's, die nog te jong zijn om te worden ingeënt worden door groepsimmuniteit tóch beschermd. Als genoeg mensen ingeënt zijn krijgt de ziekte geen kans om zich te verspreiden en om onbeschermde mensen te bereiken. Als niet genoeg mensen ingeënt zijn kunnen onbeschermde mensen de ziekte wél krijgen. Er is dan geen groepsimmuniteit. Zijn er in een groep voldoende mensen ingeënt dan is de groep beter beschermd en stopt de verspreiding van de ziekte. Vaccineren biedt een belangrijke bescherming voor kinderen. Ouders besluiten zelf of ze hun kind laten vaccineren

134 Wat is de dienstverlening van GGD Noord en Oost Gelderland in het kader van RVP? Groepsvaccinaties In elke gemeente binnen het samenwerkingsverband organiseren we groepsvaccinaties. Op geleide van het aantal te vaccineren jeugdigen zijn we 2 tot 4 x per jaar in de gemeente. We hanteren minimum eisen t.a.v. aantal op te roepen kinderen, openingstijden, inzet personeel. In het overzicht hieronder is te zien hoe vaak er per gemeente wordt gevaccineerd. 2 x per jaar Brummen, Elburg, Epe, Ermelo, Hattem, Heerde, Nunspeet, Oldebroek, Putten 3 x per jaar Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Harderwijk, Lochem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Voorst, Winterswijk, Zutphen 4 x per jaar Doetinchem In de groepsvaccinatie worden 9-jarige kinderen gevaccineerd tegen DTP ( difterie, tetanus en polio) en BMR (bof, mazelen en rode hond). 12 jarige meisjes gevaccineerd tegen HPV ( humaan papilloma virus (baarmoederhalskanker)) Deze groepsvaccinaties vinden plaats in CJG s, wijkcentra of sportaccommodaties. Uitganspunt voor locaties is dat er goede logistiek mogelijk is voor de vaccinaties, deze goed bereikbaar zijn voor publiek en er goede parkeervoorzieningen zijn. Het gebruik van internet op de locatie is een vereiste. Organisatie groepsvaccinaties De regio-coördinator maakt een jaarplanning en huurt ruimten in de gemeente. GGD NOG ontvangt van het RIVM de aantallen te vaccineren kinderen per gemeente. Hierop wordt een kwantitatieve personeelsplanning gemaakt. Daarbij wordt rekening gehouden met het opkomstpercentage van voorgaande jaren. Er wordt ook rekening gehouden met extra personeel voor kinderen die moeilijk te prikken zijn. Daarvoor is een aparte priklijn, zodat extra aandacht gegeven kan worden. Het RIVM verzendt de uitnodigingen op basis van een standaardbrief van GGD NOG. Op elke vaccinatielocatie is een regio-coördinator aanwezig die de leiding heeft over de prikteams/priklijnen. Een prikteam/priklijn bestaat uit 2 ( HPV) of 4 (DTP/BMR) assistenten jeugdgezondheidszorg. Op elke vaccinatielocatie is een jeugdarts aanwezig die ook vaccineert. De jeugdarts is medisch inhoudelijk verantwoordelijk voor de vaccinaties. Spreekuren Op de GGD locaties Doetinchem, Harderwijk en Warnsveld wordt elke maand een inhaalspreekuur gehouden, uitgevoerd door twee jeugdverpleegkundigen. De doelgroepen van dit spreekuur zijn: kinderen en jongeren met een aangepast vaccinatieschema, statushouders en kinderen/jongeren die niet tijdens de groepsvaccinatie kunnen worden gevaccineerd. Centrale mailbox RVP De jeugdverpleegkundigen behandelen vragen in de RVP-mailbox, waarin inhoudelijke vragen terecht komen van ouders en jeugdigen. Ook de foutmeldingen van het RIVM komen in deze mailbox. Registratie in DD JGZ Van alle kinderen/jongeren in ons werkgebied hebben we een Digitaal Dossier JGZ. In dit dossier worden de gegeven vaccins vastgelegd. Bij overdracht van dossiers naar andere JGZ-organisaties gaan deze gegevens met het dossier mee. Het RIVM registreert alle vaccins centraal

135 Voorraadadministratie We houden een voorraadadministratie bij. Maandelijks monitoren we de gegevens om zicht te krijgen en te houden op vaccinverliezen. Twee keer per jaar organiseert het RIVM een vaccintelling. Hoe is de financiering in het huidige model, tarief per vaccin? De huidige financiering wordt door het RIVM gedaan aan de GGD NOG, de GGD krijgt een vast bedrag per gegeven vaccin betaald. Voor de uitvoering van de vaccinaties zoals hierboven beschreven is berekend wat de kostprijs per vaccin is. Voor deze berekening van de kostprijs is gekeken naar het aantal minuten per discipline wat nodig is voor de uitvoering. Daarnaast zijn de overhead kosten meegenomen in de berekening. De huidige vergoeding van het RIVM is voor de uitvoering zoals deze is gekozen door de GGD NOG kostendekkend. Hoe is de financiering in het nieuwe model, decentralisatie? Vanaf 1 januari 2019 wordt door het RIVM de vergoeding voor de uitvoering van het RVP aan de gemeenten betaald. Dit zal gebeuren door het verhogen van de algemene uitkering die de gemeenten ontvangen. Deze verdeling zal plaatsvinden via de maatstaf jongeren en zal in de decembercirculaire 2018 worden verwerkt. Voor de uitvoering van het RVP zoals deze hiervoor is beschreven hebben wij de kostprijs in 2018 berekend. Hiervoor zijn de kosten voor de uitvoering en de kosten voor de coördinatie berekend. De totale kostprijs 2018 komt op Kostensoort Aantal locaties Aantal uren Totale kosten Locatiekosten Coördinatiekosten - 604, Uitvoeringskosten Overheadkosten Totale kosten

136 16.6. Bijlage F: AB-voorstel Nieuw beleid: extra inzet publieke gezondheidszorg statushouders

137 Adviesnota (met uitkomsten AB verwerkt) Algemeen bestuur Datum: 12 april 2018 Agendapunt: 7 Portefeuillehouder: mw. I. Saris Onderwerp: Nieuw beleid 2019: bekostiging publieke gezondheidszorg statushouders Besluit: 1. in te stemmen met een voorstel nieuw beleid 2019 bij de Programmabegroting 2019 voor de uitvoering van de publieke gezondheidszorg voor statushouders, wat betreft gezondheidsbevordering en jeugdgezondheidszorg; 2. de gezondheidsbevordering voor statushouders vanaf 2019 voort te zetten en voor de helft te bekostigen uit de balanspost overschot RIVM-subsidie aanvullende seksuele gezondheidszorg; 3. de jeugdgezondheidszorg voor statushouders te blijven uitvoeren volgens landelijk protocol; 4. de publieke gezondheidszorg statushouders vanaf 2019 te bekostigen via de gemeentelijke inwonerbijdrage publieke gezondheid en jeugdgezondheidszorg; 5. in te stemmen met het toezenden van de (gewijzigde) 1e begrotingswijziging 2019 aan de gemeenteraden, die hierover een zienswijze naar voren kunnen brengen; 6. de functie van de regiocoördinator ondersteuningsprogramma gezondheid statushouders: a. in 2018 af te bouwen en te borgen en b. vanaf 2019 als pluspakket aan te bieden aan de gemeenten. Inleiding Uw bestuur heeft op 30 november met grote meerderheid - ingestemd de voortzetting van de huidige inzet van de GGD voor statushouders in de gemeenten in Op 15 februari heeft u een besluit genomen over de financiering in Daarbij hebben wij een voorstel toegezegd voor financiering vanaf 2019 op basis van een bijdrage per inwoner. Beoogd effect Een structurele regeling voor de bekostiging van de inzet van de GGD voor de publieke gezondheidszorg statushouders vanaf Argumenten 1.1: Door de toegenomen aantallen en problematiek blijft investeren in de publieke gezondheidszorg statushouders van groot belang voor de integratie van nieuwkomers in de gemeenten. 137

138 De huidige aantallen statushouders liggen hoger dan de aantallen van 5 jaar geleden. Ook de problematiek en benodigde inzet zijn niet te vergelijken. Toen verbleven statushouders eerst 2-4 jaar in een asielzoekerscentrum, voordat ze naar de gemeente verhuisden. Nu wordt een groot deel van de statushouders (vooral ook gezinsherenigers) kort na binnenkomst in Nederland al in de gemeente gehuisvest. Daarom vergt deze taak extra inzet. Dit hebben wij toegelicht bij onze voorstellen aan het AB van 30 november 2017 en 15 februari Voor het toevoegen aan de gemeentelijke inwonerbijdrage is de formele route via nieuw beleid bij de Programmabegroting Zoals wij hieronder zullen toelichten, stellen wij voor de kosten te verdelen via de inwonerbijdrage van de gemeenten. De aangewezen weg is dan een voorstel voor nieuw beleid bij de begroting. De ontwerp-programmabegroting 2019 bevat bestaand beleid Voor de kosten van gezondheidsbevordering voor statushouders vanaf 2019 kan een deel van de balanspost overschot RIVM-subsidie bevordering seksuele gezondheid worden ingezet. Wij vinden voortzetting van gezondheidsbevordering voor statushouders wenselijk. Het blijft nodig om in te zetten op voorlichting en ondersteuning aan statushouders (zowel jeugd als volwassenen) en aan professionals die met statushouders werken. De afgelopen jaren heeft de GGD subsidie overgehouden van de subsidieregeling aanvullende seksuele gezondheid (curatieve SOA-spreekuren). Dit overschot is verwerkt in een balanspost. Bij de bestemming van deze balanspost moet een relatie liggen met de bevordering van seksuele gezondheid De GGD volgt bij de uitvoering van de jeugdgezondheidszorg voor 4-18 jarigen de landelijke protocollen voor statushouders. Nieuwkomers hebben recht op jeugdgezondheidszorg zoals alle kinderen in onze regio. Doordat zij vaak pas zeer kort in Nederland zijn, is extra inzet van jeugdgezondheidszorg nodig. Daarbij hanteert de GGD de Handreiking Intake jeugdgezondheidszorg (JGZ) voor statushouderskinderen als uitgangspunt. De handreiking is een aanvulling op de reguliere werkwijze, kennis en vaardigheden van de JGZ-professional Het principe van solidariteit en aansluiting bij de bestaande bekostiging zijn redenen om de voorkeur te geven aan verdeling van de kosten naar aantal inwoners. Een bijdrage per inwoner zorgt ervoor dat de bijdrage van een gemeente aan de extra inzet van de GGD voor statushouders niet afhankelijk is van het aantal statushouders dat een gemeente opneemt. Zo wordt een gemeente die relatief veel statushouders huisvest niet zwaarder belast. Uit oogpunt van solidariteit heeft dit onze voorkeur. In uw vergadering van 15 februari 2018 proefden wij steun voor deze benadering. U heeft voor 2018 ook gekozen voor deze verdeelsleutel. Daarnaast willen wij voor de bekostiging graag aansluiten op de bestaande afspraken, die uitgaan van kostenverdeling naar inwonertallen. Dit is het meest eenvoudig en voorkomt extra administratieve lasten Voor een taak van meer structurele aard is opnemen in de gemeentelijke inwonerbijdragen wenselijk. Over de jaren is met de gemeenten afgesproken de extra inzet van de GGD als (collectief) pluspakket aan te bieden. Dit is voor een taak met een meer structureel karakter niet handig. Hierbij verdient bekostiging van deze taak via de gemeentelijke bijdrage per inwoner de voorkeur. De omvang van de doelgroep kan veranderen, maar hiervoor stellen 2 138

139 wij voor jaarlijks nadere afspraken te maken op basis van een brandbreedte (zie kanttekening 5.1). Voor het toevoegen aan de gemeentelijke inwonerbijdrage is de formele route via nieuw beleid bij de Programmabegroting De raden hebben het recht om een zienswijze op de begrotingswijzing in te dienen. De financiële gevolgen van dit voorstellen zijn verwerkt in een wijziging van de Programmabegroting Wij moeten als Dagelijks Bestuur begrotingswijzingen voorleggen aan de gemeenteraden als die leiden tot een hogere inwonerbijdrage. Hiervoor geldt de achtwekentermijn (zie art 35 Wet gemeenschappelijke regelingen en art. 21 Gemeenschappelijke regeling GGD NOG). Dit kan tegelijk met de zienswijze-procedure voor de Programmabegroting De inzet van de regiocoördinator kan worden afgebouwd. De GGD biedt deze taak vanaf 2019 aan als plustaak. De regiocoördinator houdt zich voornamelijk bezig met het opbouwen en faciliteren van het netwerk van ketenpartners rond de gezondheid van statushouders. De regiocoördinator heeft inmiddels een groot netwerk opgebouwd. Deze functie is in de periode 2016-medio 2018 door het rijk bekostigd en deels in 2018 door de gemeenten. Het AB heeft op 12 april 2018 besloten de functie van regiocoördinator in 2018 af te bouwen en te borgen. Gemeenten beoordelen de behoefte aan (structurele) ondersteuning verschillend. Vanaf 2019 biedt de GGD op verzoek van gemeenten de functie aan als plustaak. Dit houdt in dat gemeenten die dit willen afzonderlijk afspraken maken met de GGD over diensten en kosten. Wij richten ons de komende maanden op de borging van het werk van de regiocoördinator. Ons doel is dat de gemeenten en de GGD vanaf 2019 zelfstandig het beleid en de activiteiten kunnen realiseren die zij nodig vinden. Gemeenten die hierbij ondersteuning willen, kunnen ook in 2019 een beroep doen op de GGD. Kanttekeningen 2.1. De dekking uit de balanspost aanvullende seksuele gezondheid voor de helft van de gezondheidsbevordering voor statushouders biedt incidentele dekking, terwijl de kosten structureel zijn. Bij de balanspost gaat het om incidentele middelen, terwijl de kosten voor statushouders structureel zijn. We zijn in overleg met de accountant of we voor een langere periode kunnen reserveren. Een mogelijkheid om een bestemmingsreserve te vormen voor de dekking van de kosten voor de periode Daarna moeten we op zoek naar een andere oplossing Meenemen in de reguliere gemeentelijke bijdrage heeft het risico in zich dat de GGD bij sterke stijging van het aantal nieuwkomers geld tekort komt. Bij daling leidt dit tot een overschot dat aan het eind van het jaar terugvalt aan de gemeenten. De aantallen nieuwkomers kunnen schommelen. Om de (te voorziene) schommelingen op te vangen kan het DB jaarlijks een raming doen bij de aanbieding van de Uitgangspuntennota en de Programmabegroting. Hierin worden de kosten voor de statushouders berekend op basis van de dan beschikbare gegevens over aantallen en worden de financiële gevolgen hiervan apart vermeld. Daarnaast zal bij een afwijking van het aantal statushouders van 20% omhoog of omlaag dit gemeld worden aan het DB met een voorstel tot oplossing

140 4.2. Het is de vraag of de GGD-begroting (met name bij de jeugdgezondheidszorg) voldoende ruimte bevat om de schommelingen op te vangen. Het onderbrengen van de publieke gezondheidszorg statushouders in de inwonerbijdrage met een marge van 20% wekt de indruk, dat er binnen de begroting van de GGD ruimte is om de schommelingen op te vangen. Voor de regiocoördinatie en gezondheidsbevordering hebben schommelingen beperkte effecten. Bij jeugdgezondheidszorg hangt de benodigde inzet direct samen met de aantallen en hebben wij weinig tot geen invloed op de kosten De berekening van de inwonerbijdrage wordt ingewikkelder en er is een alternatief. In dit voorstel wordt een element toegevoegd aan de berekening van de gemeentelijke inwonerbijdrage. De berekening wordt hiermee ingewikkelder en minder transparant. Een alternatief is de kosten wel naar inwonertallen te verdelen over de gemeenten, maar niet in de reguliere inwonerbijdrage op te nemen. In dit alternatief bepalen we bij de programmabegroting het uitgangspunt voor de raming van de kosten. Dit brengen wij in het begrotingsjaar ook in rekening bij de gemeenten. Aan het eind van het begrotingsjaar bepalen we de werkelijke kosten op basis van de aantallen statushouders per 31 oktober. Als er een kleine afwijking is, kunnen we dit binnen het saldo oplossen. Alleen als er een extreme afwijking is of wordt verwacht, moet de GGD in gesprek met het bestuur voor aanvullende financiering of teruggave van niet gemaakte kosten. Financiën De kosten omvatten: voor de gezondheidsbevordering statushouders per jaar voor de jeugdgezondheidszorg voor statushouders per jaar (uitgaande van 250 kinderen). De GGD volgt bij de uitvoering van de jeugdgezondheidszorg voor 4-18 jarigen de landelijke protocollen voor statushouders. De totale kosten zijn Voor de kosten van gezondheidsbevordering voor statushouders vanaf 2019 kan een deel van de balanspost overschot RIVM-subsidie bevordering seksuele gezondheid worden ingezet. Wij stellen voor om het restant van op te nemen in de inwonerbijdrage. Dit betekent een verhoging van de inwonerbijdrage van 0,36 per inwoner in Voor de gemeente Apeldoorn (exclusief JGZ) resulteert dit in een verhoging van de inwonerbijdrage van 0,07 in Vervolg Structurele voortzetting extra inzet GGD voor publieke gezondheidzorg statushouders vanaf Warnsveld, 15 maart 2018/12 april 2018 Het Dagelijks Bestuur, D.W. ten Brinke directeur publieke gezondheid G. van den Berg, voorzitter Bijlagen: geen

141 16.7. Bijlage G: AB-voorstel Nieuw beleid: E-MOVO in praktijkonderwijs en mbo

142 Adviesnota (met uitkomsten AB verwerkt) Algemeen bestuur Datum: 12 april 2018 Agendapunt: 8 Portefeuillehouder: mw. I. Saris Onderwerp: Nieuw beleid 2019: Gezondheidsmonitor E-MOVO in praktijkonderwijs en mbo Besluit: 1. in te stemmen met een voorstel nieuw beleid 2019 bij de Programmabegroting 2019 voor de uitvoering van E-MOVO aan scholen voor praktijkonderwijs en mbo, tegelijk met de reguliere E-MOVO; 2. in te stemmen met het opnemen van de bekostiging hiervan in de inwonerbijdrage publieke gezondheid vanaf 2019; 3. in te stemmen met het toezenden van de 1e begrotingswijziging 2019 aan de gemeenteraden, die hierover een zienswijze naar voren kunnen brengen Inleiding Eind 2017 hebben ambtenaren publieke gezondheid uit de subregio Midden-IJssel/Oost- Veluwe de wens geuit de gezondheidsmonitor E-MOVO uit te voeren op het praktijkonderwijs (PrO) en het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Een peiling in het ambtelijk overleg van 6 februari 2018 liet zien, dat ook de andere gemeenten belangstelling hebben. Beoogd effect Inzicht in gezondheid, welzijn en leefstijl van leerlingen in het PrO en mbo, zodat scholen en gemeenten onderbouwd invulling kunnen geven aan gezondheidsbeleid voor deze doelgroepen. Argumenten 1.1. Jongeren in het PrO zijn een witte vlek, terwijl zij over het geheel genomen een minder goede gezondheid en een ongezondere leefstijl hebben dan jongeren in hogere onderwijsniveaus. De GGD voert sinds 2003 een gezondheidsmonitor uit onder jongeren in het regulier voortgezet onderwijs (klas 2 en klas 4), de Elektronische MOnitor en Voorlichting (E-MOVO). Leerlingen van het praktijkonderwijs vallen hierbuiten. Over deze jongeren is weinig gezondheidsinformatie beschikbaar. In het kader van het terugdringen van sociaal- 142

143 economische gezondheidsverschillen een landelijk speerpunt - is het goed extra aandacht voor deze jongeren te hebben. E-MOVO kan - met enkele aanpassingen - in het PrO worden uitgevoerd. In 2016 is dat (tegen meerprijs) succesvol gedaan op een praktijkschool in de regio De gezondheidssituatie van jongeren in het mbo is onbekend. Gedrag en leefstijl van deze doelgroep zijn reden voor interventies en het mbo biedt hiervoor een goede ingang. De gezondheidssituatie van jongeren in het mbo ontbreekt ook in E-MOVO. Deze jongeren experimenteren met verslavende middelen, met relaties en seksualiteit. Landelijk onderzoek laat zien dat een aanzienlijk deel van de jarigen rookt, alcohol of drugs gebruikt. Daarnaast is het van belang meer te weten over andere factoren die invloed hebben op gezondheid, zoals de situatie thuis (rondkomen, mantelzorgtaken) en de sociale omgeving. Het mbo biedt een goede ingang voor interventies, zeker nu mbo-scholen vanaf het schooljaar wettelijk verplicht zijn in het curriculum aandacht te besteden aan gezondheid en leefstijl. Kanttekeningen 1.1. Scholen voor praktijkonderwijs en mbo hebben een regiofunctie Scholen voor praktijkonderwijs en mbo-scholen hebben een regiofunctie. Iedere gemeente heeft jongeren die deze scholen bezoeken; leerlingen gaan vaak buiten hun woongemeente naar school. Dit gegeven is van belang voor de uitvoering van E-MOVO in het praktijkonderwijs en mbo. i 1.2. De cijfers per gemeente veranderen door toevoeging van jongeren in het praktijkonderwijs nauwelijks. Cijfers voor mbo-leerlingen bieden wel meer inzicht per gemeente. Het aantal leerlingen in het praktijkonderwijs is klein in verhouding tot het aantal leerlingen in het regulier voortgezet onderwijs. Het totaalplaatje per gemeente zal daardoor nauwelijks veranderen. De resultaten geven vooral op regionaal niveau inzicht in de determinanten voor gezondheid van deze jongeren. De helft van de jongeren gaat naar het mbo, dus voor mbo-leerlingen zijn de aantallen groot genoeg om tabellenboeken per gemeente uit te draaien. De bevindingen zijn ook relevant voor de deelnemende scholen; hun gezondheidsbeleid en eventueel voor de inzet van de gezonde schooladviseur van de GGD (de gezonde schooladviseur op het mbo en PrO wordt overigens niet gefinancierd vanuit de inwonerbijdrage) Het mbo heeft een alternatief voor E-MOV in de vorm van Testje leefstijl Dit instrument is ontwikkeld voor het mbo. Het omvat een vragenlijst; een fitheidstest; en de mogelijkheid voor leerlingen om gezondheidsdoelen te stellen en digitaal bij te houden. Scholen kunnen testjeleefstijl tegen betaling afnemen. Testjeleefstijl wordt binnen de regio beperkt gebruikt. Als een school kiest voor brede toepassing van testjeleefstijl, is dit een redelijk alternatief voor E-MOVO. Als scholen de cijfers beschikbaar stellen aan de GGD, kan de GGD ze bewerken voor gemeenten Gemeenten willen inzicht in de bereidheid van scholen om mee te doen. De ambtenaren publieke gezondheid hebben de GGD verzocht om de belangstelling van de betrokken scholen te peilen. De gemeenten hebben ook aangeboden de GGD hierbij te ondersteunen. Het benaderen van de scholen loopt nog

144 2.1. Het alternatief is E-MOVO in het PrO en mbo aan te bieden als plustaak. Ook E-MOVO in het PrO en mbo zou worden aangeboden als plusproduct, is het van belang de gemeenten tijdig te informeren over de kosten. Dan kunnen de gemeenten deze meenemen in de begroting. De voorbereidingen van de eerstvolgende E-MOVO starten in het najaar van Aanbieden als plusproduct heeft echter grote nadelen voor de uitvoering. Het verhoudt zich moeilijk met de regiofunctie van PrO en mbo. Ook brengt dit veel (administratief) werk met zich mee. Financiën Door de jarenlange ervaring met E-MOVO in het voortgezet onderwijs, kan de GGD deze monitor (bij gebruik van de standaardvragenlijst) tegen geringe kosten aanbieden in het PrO en mbo. Aanpassingen en toevoegingen in de vragenlijst zijn mogelijk tegen een meerprijs. De totale kosten zijn (E-MOVO in PrO en E-MOVO in mbo ). Deze kosten zijn begroot per E-MOVO-ronde, die 1 keer per 4 jaar plaatsvindt. De doorlooptijd van een monitor is ongeveer 1,5 jaar (voorbereidingen tot en met presentaties van de resultaten aan gemeenten en scholen). Deze kosten omvatten het werven en instrueren van scholen, verzamelen van de cijfers, tabellenboeken voor de school, een schoolrapport, het bespreken van dit schoolrapport en het maken van een tabellenboek per gemeente over jongeren die op het mbo zitten. Het gaat om een verhoging van de inwonerbijdrage met 0,023. Dit hebben wij uitgewerkt in de 1 e begrotingswijziging 2019 (zie bijlage D). Vervolg half april - 12 juni: zienswijzenprocedure gemeenteraden over begrotingswijzing juli AB besluit over begroting en nieuw beleid. najaar 2019 EMOVO, voor het eerst met mbo en PrO. Scholen en gemeenten krijgen in 2020 de resultaten. Communicatie - Warnsveld, 15 maart 2018/12 april 2018 Het Dagelijks Bestuur, D.W. ten Brinke directeur publieke gezondheid G. van den Berg, voorzitter Bijlagen: geen i De regio Noord- en Oost-Gelderland heeft 9 scholen voor praktijkonderwijs: 4 in Midden-IJssel/Oost- Veluwe; 4 in de Achterhoek en 1 in Noord-Veluwe. Samen hebben zij circa leerlingen. De regio telt 5 mbo scholen: Het Graafschap College met 14 locaties in de Doetinchem, Groenlo en Winterswijk; Aventus met locaties in Apeldoorn en Zutphen; Landstede, met 3 locaties in Harderwijk en SOMA in Harderwijk met een landelijke functie. Totaal hebben deze mbo scholen circa leerlingen

145 Informatienota Algemeen Bestuur Datum: 5 juli 2018 Agendapunt: 8 Portefeuillehouder: Onderwerp mw. I. Saris (wnd.) Stand van zaken Bestuursopdracht Samen aan de slag voor een sluitende aanpak personen met verward gedrag in Noord- en Oost-Gelderland Kennisnemen van De stand van zaken van de vier deelopdrachten vanuit de bestuursopdracht Samen aan de slag voor een sluitende aanpak personen met verward gedrag in Noord- en Oost- Gelderland. Inleiding De GGD Noord- en Oost-Gelderland werkt in opdracht van de burgemeesters van het District Veiligheidsoverleg (DVO) en het AB van de GGD aan vier deelopdrachten ten behoeve van een sluitende aanpak voor personen met verward gedrag. De inzet van de GGD wordt vanaf 1 april 2018 voor een periode van een jaar gefinancierd vanuit ZonMw. De GGD werkt nauw samen met de projectleiders en ambtelijke overleggroepen in de drie regio s, zodat verschillende initiatieven goed op elkaar worden afgestemd en kennis en informatie gedeeld. In deze informatienota geven wij een korte stand van zaken per deelopdracht. Stand van zaken per deelopdracht 1. Beschikbaarheid van Passend Vervoer (voor de 22 gemeenten) In het onderstaande schema uit het Voorlopig Model Passend Vervoer worden de verschillende type vervoersbewegingen van personen met verward gedrag weergegeven. Daarnaast wordt weergegeven in welke situatie, welke vervoerder het beste ingeschakeld kan worden. 145

146 Om het passend vervoer in de regio Noord- en Oost-Gelderland te organiseren, zijn twee verschillende pilotaanvragen gedaan bij ZonMw. Totdat de wettelijke kaders duidelijk zijn is het uitvoeren van een Pilot gefinancierd door ZonMw de manier om passend vervoer voor mensen met verward gedrag te financieren. In de regio Noord-Veluwe is de GGD betrokken bij een pilotproject geïnitieerd door GGZ Centraal. GGZ Centraal wil een particuliere vervoerder, de GGZ Vervoersdienst, in gaan zetten voor passend vervoer van verwarde personen. Hierbij ligt de focus op vervoersbeweging A: vervoer naar locatie voor beoordeling en vervoersbeweging B: vervoer van huis/beoordelingslocatie naar instelling of terug naar huis. Het gaat hierbij om situaties waar vervoer door een reguliere ambulance niet passend is. Voor het hele werkgebied van GGZ Centraal ( inwoners) verwachten zij 700 vervoersbewegingen door de GGZ vervoersdienst op jaarbasis. Verwachtte startdatum van het project is 1 augustus In de regio s Midden/IJssel Oost Veluwe en Achterhoek heeft de GGD samen met de acute partners (politie, GGZ en RAV) de mogelijkheden verkent voor een pilotproject passend vervoer. Op basis van deze verkenning heeft RAV Witte Kruis in mei een subsidieaanvraag gedaan bij ZonMw voor die situaties waar op dit moment geen passend vervoer beschikbaar is. Het betreft vervoer van personen naar een locatie voor beoordeling (vervoerbeweging A) zonder dat er sprake is van een levensbedreigende situatie ofwel autointoxicatie. Dit vervoer wordt nu doorgaans door de politie uitgevoerd. Het gaat naar verwachting om ongeveer 360 vervoersbewegingen per jaar binnen deze 16 gemeenten. Binnen dit project wordt daarnaast ambulance- en meldkamerpersoneel getraind in de omgang met personen met verward gedrag. De verwachtte startdatum van dit project is tevens 1 augustus Dit project kent een voorbereidende fase van 4 maanden waarin de RAV een geschikte onderaannemer selecteert. De uitvoerende fase gaat naar verwachting per 1 december 2018 van start. Naast deze twee pilots adviseert de GGD de 22 gemeenten voor 1 oktober 2018 over een coulanceregeling voor het vervoer van verwarde personen van een GGZ beoordelingskamer naar huis, indien een medische indicatie ontbreekt. In deze regeling wordt de gemeente gevraagd de taxi te betalen in situaties waarin het voor betrokkene niet mogelijk is om het openbaar vervoer te gebruiken of iemand uit het netwerk in te schakelen om hem/haar te komen ophalen

147 2. Behoefte en Beschikbaarheid van crisisplekken en tijdelijke opvangplekken in beeld (voor de 22 gemeenten) Het Evaluatiebureau Publieke Gezondheid van de GGD is bezig met een kwalitatief onderzoek naar de behoefte en beschikbaarheid van crisisplekken en tijdelijke opvangplekken. De onderzoeksopzet is samen met ambtelijke vertegenwoordiging van de gemeenten opgesteld, om deze zo goed mogelijk af te stemmen op gemeentelijke behoeften. Het onderzoek bestaat uit het afnemen van interviews bij professionals per subregio en ter afsluiting een werkconferentie waarin wordt gesproken over aanvullende concrete acties en aanbevelingen. De eindrapportage wordt in oktober opgeleverd. De tussenrapportage is eind september beschikbaar. 3. Varianten om 24/7 bereikbaarheid en beschikbaarheid te organiseren (voor de regio's Achterhoek en Noord Veluwe) De GGD geeft voor 1 oktober 2018 advies aan de regio Achterhoek en Noord Veluwe waarin verschillende varianten om de 24/7 bereikbaarheid en beschikbaarheid te organiseren uiteen worden gezet. De GGD analyseert allereerst de huidige situatie in zowel de acute, als de niet acute keten. In juli en september organiseert de GGD workshops waarin met ketenpartners wordt gebrainstormd over de organisatie van 24/7 bereikbaarheid en beschikbaarheid vanuit bestaande structuren en wordt gewerkt aan de concretisering daarvan. De GGD neemt de werkwijze van de pilot in de regio Midden IJssel/Oost Veluwe mee in haar advisering. Onderstaande visualisatie geeft de complexiteit van de huidige situatie weer. Een professional of burger kan, wanneer hij/zij zich zorgen maakt over een persoon met verward gedrag, contact opnemen met diverse instanties. Elke instantie beoordeelt volgens haar eigen werkwijze een melding en besluit of deze al dan niet doorgezet wordt naar een ketenpartner