Rapport van het inspectiebezoek op 11 april 2018 aan de crisisdienst van Yulius

Transcriptie

1 Rapport van het inspectiebezoek op 11 april 2018 aan de crisisdienst van Yulius

2

3 Inhoud 1 Inleiding Aanleiding en belang Doelstelling Methode Toetsingskader Beschrijving crisisdienst 5 2 Resultaten inspectiebezoek Personeel & huiselijk geweld en kindermishandeling Bereikbaarheid en beschikbaarheid crisisdienst Beoordelen crisissituatie en triage Medicatieveiligheid en medicamenteuze interventies Communicatie en verantwoordelijkheidstoedeling Vervoer en overdracht Crisisdienst en AZC Dossier ( aanmelddossier ) Generieke Module Acute Psychiatrie 13 3 Conclusies 15 4 Handhaving 16 Pagina 3 van 16

4 1 Inleiding Op 11 april 2018 heeft de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting (hierna: de inspectie) een toezichtbezoek gebracht aan de crisisdienst van Yulius te Sliedrecht. Dit bezoek vond plaats in het kader van de toezichtronde Thematoezicht Acute Zorgketen in de GGZ. In dit rapport zijn de bevindingen van het bezoek vastgelegd. Aansluitend op de toezichtronde brengt de inspectie een rapport uit op geaggregeerd niveau, dat openbaar wordt gemaakt. 1.1 Aanleiding en belang Crisisdiensten zijn een belangrijke schakel in de acute ggz-keten. Bevindingen vanuit inspectietoezicht, de ontwikkelingen rondom de zorg voor personen met verward gedrag en de in maart 2017 vastgestelde, maar nog niet volledig geïmplementeerde, Generieke Module Acute Psychiatrie vormen aanleiding voor de inspectie om in de periode september 2017 mei 2018 dit toezicht uit te voeren. 1.2 Doelstelling Het doel is om door middel van toezicht, waarbij wordt getoetst op (veld)normen waaraan de crisisdienst moet voldoen, zorg te dragen dat crisisdiensten op basis van deze normen werken. Daarnaast is één van de doelstellingen het stimuleren dat vanaf medio 2018 conform de Generieke Module Acute Psychiatrie wordt gewerkt. Het beoogd effect van het toezicht is dat personen die in crisis zijn met een (vermoeden van een) psychiatrische stoornis, een adequate beoordeling, aanbod van interventies, triage en zo nodig verantwoord vervoer krijgen, waarbij de betrokken crisisdienstmedewerkers effectief communiceren en de juiste personen betrekken bij en tijdens het crisiscontact. 1.3 Methode De inspectie voert in de periode september 2017 tot en met mei 2018 een onderzoek uit naar het functioneren van veertien crisisdiensten. Het toezicht wordt uitgevoerd bij een selectie van crisisdiensten die zijn verbonden aan een geïntegreerde ggz instelling en een regionale functie hebben. Deze crisisdiensten hebben een 7X24 uurs crisisfunctie en maken gebruik van crisis DBC s. De selectie van de te bezoeken crisisdiensten is in het bijzonder gebaseerd op de betrokkenheid bij meldingen aan de inspectie en casuïstiek waarin de inspectie eigen onderzoek heeft gedaan, nieuwe initiatieven om de crisisdienst anders in te richten, grootte van het verzorgingsgebied en een afspiegeling van zowel stedelijk als ruraal gebied. Tijdens deze bezoeken voert de inspectie gesprekken met leden van het management alsook met psychiatrische hulpverleners van de acute zorg. Tevens inspecteert de inspectie tijdens deze bezoeken de medicijnvoorraad/ de dokterstas en voert zij een dossieronderzoek uit. De inspectie heeft voor deze toezichtronde een instrument ontwikkeld waarin zij heeft vastgelegd welke thema s en vragen aan de orde komen en welke normen daarbij worden gehanteerd. 1.4 Toetsingskader Het implementatietraject van de Generieke Module Acute Psychiatrie loopt tot begin 2019 en daarom gebruikt de inspectie deze module nu nog niet als normerend kader. Om het toezicht gericht op de acute ggz-zorgketen en de crisisdiensten in het bijzonder toch vorm te geven, maakt de inspectie gebruik van reeds bestaande (al dan niet lokale) normen, richtlijnen en protocollen. Hierbij wordt vooral het accent gelegd op (veld)normen die betrekking hebben op knelpunten zoals die in diverse studies en in het incidententoezicht van de inspectie naar voren zijn gekomen. Pagina 4 van 16

5 Deze normen zijn in het bijzonder afkomstig uit of afgeleid van: - Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen Zorg (Wkkgz; 2016). - Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG; 1993). - Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst: Wijzigingswet - Burgerlijk Wetboek (WGBO; 1994). - Besluit verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling - (2015). - Richtlijn psychiatrische diagnostiek, NVvP (2015). - Handreiking verantwoordelijkheidsverdeling in de zorg KNMG (2010). - Multidisciplinaire richtlijn Diagnostiek en Behandeling van Suïcidaal Gedrag, Trimbos instituut (2012). - Kwaliteitsdocument Ketenzorg bij suïcidaliteit, Trimbos instituut (2010). - NHG-richtlijn informatie-uitwisseling huisarts-tweedelijns GGZ (2011). - Convenant Politie-GGZ Nederland (2012). - Richtlijn Medicatieoverdracht (2011). - Richtlijn Elektronisch Voorschrijven, KNMG (2013). - Nederlandse Apotheek Norm (NAN, 2006). - Standaard Farmaceutische zorg in GGZ-instellingen, GGZ Ned, (2016). - Handreiking werkvoorraad geneesmiddelen (2011). - Handreiking patiëntveiligheid vanuit het perspectief van cliënten en familie, LPGGz (2010). - Beleidskader Goede zorg vraagt om goed bestuur, VWS (2016). 1.5 Beschrijving crisisdienst De bezochte crisisdienst van Yulius, locatie De Gantel, is gevestigd aan de Wilhelminastraat te Sliedrecht en biedt 7x24 uur crisiszorg. De bezochte crisisdienst levert zorg aan cliënten binnen de regio Zuid-Holland Zuid. De managementstructuur is verdeeld over twee aandachtsgebieden, namelijk inhoud en bedrijfsvoering. De psychiater/leading professional is verantwoordelijk voor het inhoudelijk beleid en grotendeels verantwoordelijk voor de implementatie van de Generieke Module Acute Psychiatrie binnen de crisisdienst. De bedrijfsvoering valt onder de verantwoordelijkheid van de directeur zorg Volwassenenpsychiatrie. Sinds 2015 heeft de crisisdienst een zelfstandig team voor binnen kantoortijden. Binnen kantoortijden ( uur) werkt een vast team van vijf verpleegkundig specialisten (VS) of sociaalpsychiatrisch verpleegkundige (SPV) in de voorwacht en vier psychiaters in de achterwacht. De voorwachten werken ook één à twee diensten in de maand in de bereikbaarheidsdienst. Het team bestaat uit ongeveer dertig medewerkers die per toerbeurt als voorwacht werken. Buiten kantoortijden (vanaf uur en in het weekend) start de bereikbaarheidsdienst en worden de diensten verdeeld over alle psychiaters en kinder- en jeugdpsychiaters. Alle psychiaters en kinder- en jeugdpsychiaters participeren aan de dienstenpool voor achterwacht. Alle volwassen- en jeugdige cliënten die bij Yulius in zorg zijn kunnen een beroep doen op de crisisdienst als zij in staat zijn om naar een beoordelingslocatie van Yulius te komen. Cliënten van buiten de regio die niet in staat zijn om op locatie te komen, worden door een crisisdienst in hun eigen regio beoordeeld. De crisisdienst geeft de voorkeur om beoordelingen op de eigen locatie te laten plaatsvinden. Naast de crisisdienst is er ook een Intensive Home Treatment (IHT) team. De psychiaters die in het vaste team van de crisisdienst werken, werken tevens in het IHT-team. Om de communicatielijnen kort te houden zijn de medewerkers van de Pagina 5 van 16

6 crisisdienst regelmatig aanwezig bij de werk- en ochtendbespreking van het IHTteam. Beide teams werken vanuit dezelfde locatie en zijn fysiek naast elkaar gelegen. De locatie Barendrecht (gesloten/open jeugdkliniek) heeft een avond-, nacht- en weekendhoofd (ANW). Het ANW-hoofd is het eerste aanspreekpunt (voorwacht) en schakelt zo nodig de crisisdienst voor beoordeling in. Van oudsher is deze locatie opnameplichtig voor Bopz-opnames in de regio Rijnmond. Andere locaties hebben geen ANW-hoofd. Het ANW-hoofd wordt rechtstreeks benaderd door ketenpartners in de regio Rijnmond wanneer er sprake is van jeugdigen met een opname indicatie. Volgens de gesprekspartners geven veel cliënten van buiten de regio de voorkeur aan een behandeling bij Yulius vanwege haar bovenregionale functie en expertise in diagnostiek en behandeling van diverse psychiatrische ziektebeelden. Als voorbeeld wordt de kennis en deskundigheid op het gebied van kinder- en jeugdpsychiatrie, de behandeling van kinderen en jongeren met een autismespectrumstoornis en behandeling van eerste psychose voor cliënten van 15 tot 35 jaar genoemd. Per jaar worden er ongeveer 1300 crisis-dbc s geopend. Pagina 6 van 16

7 2 Resultaten inspectiebezoek In dit hoofdstuk zijn de beoordelingen per getoetste norm per thema weergegeven. Tevens is een beschrijving opgenomen van de wijze waarop de crisisdienst het betreffende thema in de praktijk vorm geeft. 2.1 Personeel & huiselijk geweld en kindermishandeling Norm Medewerkers weten met welke richtlijnen, protocollen en werkinstructies er voor de crisisdiensten en de doelgroep gewerkt moet worden, waarom die nodig zijn en hoe ze gebruikt moeten worden. Personeel verhoudt zich kwalitatief en kwantitatief tot de doelgroep. Een opleidingsplan is beschikbaar (passend scholingsbeleid om de benodigde deskundigheid te kunnen leveren). Instelling heeft de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling vastgesteld en bevordert kennis en gebruik. De crisisdienstmedewerkers maken gebruik van de kindcheck. Beoordeling Richtlijnen, protocollen en werkinstructies De crisisdienst De Gantel maakt gebruik van een handboek waarin richtlijnen, rolverdeling, procesbeschrijvingen, beslismodellen en werkinstructies opgenomen zijn. De Generieke Module Acute Psychiatrie is als onderlegger gebruikt bij het opstellen van de diverse werkinstructies en richtlijnen. Volgens de gesprekspartners is het handboek een levend document dat voortdurend geactualiseerd wordt. Doordat de ontwikkelingen elkaar zo snel opvolgen heeft De Gantel ervoor gekozen om het handboek digitaal actueel te houden en periodiek een (nieuwe) papieren versie te printen. Medewerkers kunnen onderweg of op locatie via hun laptop op de digitale werkomgeving inloggen om protocollen en of richtlijnen te raadplegen. Nieuwe artsen en psychiaters worden door een psychiater ingewerkt. VS en en SPV en worden door de voorwacht ingewerkt. Naast het kwaliteitshandboek maakt de crisisdienst ook gebruik van het medium Yulia (intranet) om haar medewerkers te informeren. De meest belangrijke wijzigingen worden via dit kanaal aan de medewerkers bekend gemaakt. Minder grote wijzigingen worden via de of face-to-face kenbaar gemaakt. Jaarlijks wordt er een bijeenkomst voor medewerkers georganiseerd waarbij zowel organisatorische als inhoudelijke beleidswijzigingen worden besproken. Medewerkers worden geacht om de bijeenkomst bij te wonen; de aanwezigheid wordt niet geregistreerd of gecontroleerd. Volgens de gesprekspartners wordt het inhoudelijk behandelbeleid niet snel aangepast en zijn de meeste wijzigingen van organisatorische aard. De gesprekspartners geven in het gesprek aan dat niet alle processen en praktijksituaties zich in een protocol of richtlijn laat vangen. Als zorgprofessional wordt er van je verwacht dat je tijdens een crisiscontact over voldoende kennis en deskundigheid beschikt om een weloverwogen behandelbeslissing te maken. Pagina 7 van 16

8 Personeel Binnen Yulius wordt in de crisisdienst altijd met een voor- en achterwacht gewerkt. De voorwacht bestaat uit een koppel AIOS/psychiater en SPV/VS. De achterwacht is altijd een psychiater of kinder- en jeugdpsychiater. Bezoek vindt altijd in een koppel plaats. Op indicatie wordt een tweede oproepafspraak met de cliënt gemaakt en wordt de cliënt door een medewerker op locatie gezien. In dit soort situaties gaat het voornamelijk om het informeren en het controleren van werking of bijwerking van medicatie. De veiligheid van cliënt en zorgverlener staan altijd voorop. De crisisdienst heeft drie taken; regievoerder, voorwacht of nachtdienst. Per taak is er een taakbeschrijving. De rol van regievoerder bestaat uit het coördineren van alle activiteiten vanaf aanmelding tot aan de beoordeling op locatie of in de thuissituatie. Alle meldingen die bij de crisispost binnenkomen wordt eerst op basis van de GGztriagewijzer getrieerd. Afhankelijk van de urgentie schat de voorwacht in welke hulpverlening de cliënt nodig heeft en op welke locatie het crisiscontact plaatsvindt. Vervolgens wordt het verzoek om crisiscontact in de Outlook agenda van de behandelaren gepland met de daarbij behorende urgentiecode. De crisispost wordt van uur door een vast kernteam bemand. In de bezetting wordt een onderscheid gemaakt in de beschikbaarheid voor intra- of extramurale crisiszorg. De voorwacht extramuraal is een SPV of een VS en de voorwacht intramuraal is een arts. Er is altijd een (kinder- en jeugd) psychiater beschikbaar als achterwacht. Volgens de gesprekspartners is de balans tussen kwalitatief en kwantitatief personeel op dit moment nog gewaarborgd en adequaat. Soms is er wel behoefte aan specifieke expertise zoals forensisch, LVG-problematiek en verslaving. Indien nodig kan een andere discipline altijd in consult worden gevraagd. Bij drukte kan er opgeschaald worden door bijvoorbeeld de kinderpsychiater in de dienst te zetten. Het is de wens om de teams op termijn verder uit te breiden met andere functies zoals agogen en verpleegkundigen. Het belangrijkste knelpunt is echter het acute karakter van de crisisdienst waardoor er een medewerker altijd beschikbaar moet zijn voor een acute situatie en dat verhoudt zich moeilijk met vaste afspraken met cliënten. Door grootte en wijze waarop de crisisdienst georganiseerd is kan het moment van overdracht van zorg kwetsbaar voor fouten zijn. In 2017 was er organisatiebreed een tekort aan psychiaters. Dit probleem is grotendeels opgelost. Er is nog ruimte om de formatie verder uit te breiden, maar in vergelijking met 2017 is het probleem minder groot. Er zijn voldoende financiële middelen beschikbaar, maar de vacatures worden moeizaam opgevuld. Opleidingsplan en deskundigheid In het aannamebeleid personeel van Yulius is opgenomen dat alle psychiaters, kinder -en jeugdpsychiaters, VS en en SPV en één tot twee diensten per maand meedraaien in de crisisdienst. Crisisdienst De Gantel heeft geen specifiek opleidingsplan. Het op peil houden of uitbreiden van deskundigheid en bekwaamheid beschouwt het management als verantwoordelijkheid van de individuele medewerker. Indien medewerkers zich niet bekwaam achten, wordt er, op basis van behoefte, een scholingsprogramma aangeboden. Intern zijn er verschillende opleidingsmogelijkheden. Deskundigheidsbevordering vindt ook plaats via E-learning modules. Alle medewerkers van de crisisdienst moeten de trainingen of (bij)scholingen op het gebied van suïcidepreventie, agressieregulatie, Generieke Pagina 8 van 16

9 Module Acute psychiatrie en Multidisciplinaire richtlijn diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag volgen. Indien er vanuit de crisisdienst of IHT behoefte is aan een specifieke training of scholing wordt deze gefaciliteerd. In het jaargesprek wordt het onderwerp scholing en deskundigheid met de medewerker besproken en geïnventariseerd waar er nog behoefte aan is. Er is een beperkt scholingsbudget beschikbaar voor externe scholing of het bezoeken van symposia en congressen. De afdeling Personeel & Organisatie van Yulius houdt de geldigheid van de BIG-registratie bij. De leidinggevenden krijgen een melding bij het verloop van de registratietermijn. De medewerkers in de bereikbaarheidsdiensten worden geacht hun bij- en nascholing in hun eigen team te organiseren. Nascholing op het gebied van suïcidepreventie, agressieregulatie, multidisciplinaire richtlijn diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag en de Generieke Module Acute Psychiatrie worden vanuit Yulius voor alle medewerkers georganiseerd. De laatste wordt door de crisisdienst zelf aangeboden. Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling en kindcheck De meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling wordt standaard bij elk crisiscontact toegepast en uitgevoerd. De kindcheck zit in het systeem/crisisformulier geïntegreerd. Bij ieder crisiscontact moet de vraag zijn er minderjarige kinderen en zijn ze veilig? beantwoord worden. De meldcode is ook in het elektronisch patiëntendossier (EPD) opgenomen. Na afloop van het crisiscontact wordt er in het crisisverslag opgenomen of er kinderen in het gezin zijn en of zij veilig zijn. Afhankelijk van de situatie worden de stappen in de meldcode verder uitgevoerd en bij signalen van kindermishandeling een melding gemaakt bij Veilig Thuis. De meldcode huiselijk geweld wordt op dezelfde wijze toegepast en uitgevoerd. Huiselijk geweld ligt niet vast in het crisisformulier, maar wel in het EPD. De gesprekspartners geven aan dat de drempel om een melding bij Veilig Thuis te maken laag is en dat de crisisdienst hierin een proactieve rol inneemt. Signalen worden altijd doorgespeeld naar de betrokken hulpverleners. De huisarts wordt ook altijd geïnformeerd. 2.2 Bereikbaarheid en beschikbaarheid crisisdienst Norm De crisisdienst is 24/7 bereikbaar en beschikbaar (voor de politie, huisartsen en andere verwijzers). Beoordeling Bereikbaarheid en beschikbaarheid De crisisdienst is 7x24 uur bereikbaar voor de huisarts, ambulancedienst, BWmedewerkers, politie, cliënten in zorg, huisartsenpost of andere verwijzers. De verdeling contacten op locatie of in de thuissituatie is naar verhouding gelijk (50/50) te noemen. De crisisdienst is in de loop der jaren steeds minder huisbezoeken gaan doen en meer cliënten op locatie gaan beoordelen. Volwassen cliënten kunnen door de politie of ambulancedienst naar de locatie De Gantel in Sliedrecht of naar de locatie Kasperspad te Dordrecht gebracht worden. Jeugdigen kunnen op de locatie de Kreek en Boerhaavelaan te Dordrecht worden gezien. In de zomer van 2018 wordt op de bezochte locatie een Observatorium geopend. In het Observatorium worden vier kamers met een bed en sanitaire voorzieningen gerealiseerd. Cliënten kunnen voor maximaal 24 uur voor observatie worden opgenomen wanneer er aanvullend onderzoek noodzakelijk is of in het geval dat de Pagina 9 van 16

10 diagnose (nog) niet duidelijk is. Criteria voor opname is dat er altijd sprake van (een vermoeden van) psychiatrie moet zijn. Het Observatorium is niet bedoeld voor de opvang van personen waarbij er sprake is van verward gedrag, middelenmisbruik of verslaving. Voor crisiscontacten in het kader van middelenmisbruik of verslaving wordt naar Antes verwezen. Het initiatief voor het opzetten van een Observatorium komt voort uit de samenwerking tussen Yulius en zorgverzekeraar VGZ. In een meerjarig overeenkomst is opgenomen dat allerlei innovaties gefinancierd kunnen worden. 2.3 Beoordelen crisissituatie en triage Norm De crisisdienst maakt gebruik van een richtlijn/protocol waarin opgenomen is hoe een persoon in crisis moet worden beoordeeld en wie hierbij wordt betrokken. Bij bekende patiënten wordt nagegaan of een crisiskaart/signaleringsplan aanwezig is. Risicotaxatie tijdens crisiscontact. Kennis van de Generieke module Samenwerking en ondersteuning naasten van mensen met psychische problematiek (2016). * De crisisdienst maakt gebruik van een richtlijn/protocol op grond van welke criteria -na de beoordeling- de triage van de persoon in crisis plaatsvindt. Beoordeling deels *Deze generieke module is niet aan te merken als een veldnorm Crisisbeoordeling Aanmeldingen komen telefonisch binnen bij de voorwacht, de voorwacht trieert en bepaalt of er face-to-face beoordeling noodzakelijk is. Afhankelijk van de inschatting van de situatie en urgentie vindt de crisisbeoordeling op locatie of in de thuissituatie plaats. Op het crisisverslagformulier staat welke vragen er minimaal gesteld moeten worden. Op basis van professioneel inzicht en kennis wordt een inschatting en afweging van risico s gemaakt. Er vindt (in principe) altijd overleg met de achterwacht plaats. Incidenteel kan het voorkomen dat een voorwacht beslist dat er geen beoordeling of crisiscontact noodzakelijk is. Cliënten worden binnen kantoortijden zoveel mogelijk door hun eigen behandelaar gezien. In de nacht en weekend worden cliënten die al in zorg zijn laagdrempelig door huisartsenposten naar de crisisdienst verwezen. Cliënten die niet in zorg zijn worden eerst door de huisarts beoordeeld om somatiek uit te sluiten. In een crisissituatie kunnen cliënten die in zorg zijn bij het IHT contact opnemen met de kliniek. Cliënten die bij de polikliniek onder behandeling zijn moeten via de huisarts aangemeld worden. Medewerkers van de verschillende begeleid woonvormen van Yulius kunnen ook een beroep doen op de crisisdienst. Crisiskaart/signaleringsplan Bij een aanmelding controleert de voorwacht of de cliënt over een crisiskaart of signaleringsplan beschikt. Mocht de cliënt over een crisiskaart of signaleringsplan beschikken, dan wordt dit in de beoordeling meegenomen. Voor cliënten die crisisgevoelig zijn, is er een alert in het EPD (hoe te handelen in het geval van een crisissituatie) ingebouwd. Risicotaxatie tijdens crisiscontact Bij ieder crisiscontact wordt een risicotaxatie suïcide en agressie afgenomen. De Multidisciplinaire richtlijn diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag (MDR), Pagina 10 van 16

11 structuurdiagnose en CASE-benadering maken onderdeel uit van de risicotaxatie en worden structureel in de crisisbeoordeling meegenomen. Aan de cliënt wordt altijd gevraagd wat zijn hulpvraag is. Indien er sprake is van een nieuwe cliënt, inbewaringstelling, separatie, opname- indicatie, psychose, somatische comorbiditeit en suïcidaliteit vindt altijd overleg met de achterwacht plaats. Generieke module Samenwerking en ondersteuning naasten van mensen met psychische problematiek De Generieke module Samenwerking en ondersteuning naasten van mensen met psychische problematiek (2016) is bij geen van de gesprekspartners bekend. Bij een crisiscontact wordt er zoveel mogelijk geprobeerd om de naastbetrokkenen van de cliënt te betrekken. Zorgtoeleiding na de crisisbeoordeling Afhankelijk van de situatie en inschatting van de crisis wordt een keuze gemaakt voor het vervolg. Er vindt altijd een terugkoppeling aan de huisarts en behandelaar plaats. De afspraken hierover liggen vast. 2.4 Medicatieveiligheid en medicamenteuze interventies Norm Incidenten met medicatie/ geneesmiddelengebruik worden centraal gemeld, besproken en geanalyseerd, in een systeem van Veilig Incidenten Melden (VIM). De analyse van meldingen leidt tot daadwerkelijke verbeteracties. Medicatieopdrachten worden, behoudens acute noodsituaties gegeven met een elektronisch voorschrijfsysteem, inclusief een geautomatiseerd systeem voor medicatiebewaking. De betrokken medewerkers (voor- of achterwacht) hebben bij bekende patiënten toegang tot een actueel medicatieoverzicht (AMO)van tenminste alle voorgeschreven geneesmiddelen, inclusief 'zo nodig' medicatie, event. contra-indicaties en geneesmiddelen allergieën. Er is door juiste bewaring, opslagcondities en voorwaarden voor verantwoorde opslag aandacht voor het verkleinen van de risico's van de geneesmiddelenvoorraad. Er is een, nauwkeurig vastgesteld en omschreven, niet op-naam-gestelde werkvoorraad geneesmiddelen (= dokterstas ) aanwezig, die in een redelijke verhouding staan tot het aantal patiënten dat de artsen behandelen, de aard van hun aandoeningen en de termijn waarbinnen de apotheker de werkvoorraad redelijkerwijs kan aanvullen. Er is een registratiesysteem. De samenstelling van de werkvoorraad wordt jaarlijks geëvalueerd door de artsen en de apotheker gezamenlijk. Beoordeling Melden incidenten medicatie/geneesmiddelengebruik Incidenten met medicatie kunnen in het veiligheidssysteem TriasWeb worden gemeld. Volgens de gesprekspartners voert de crisisdienst een terughoudend beleid ten aanzien van het voorschrijven van medicatie. Medicatieopdrachten Medicatie wordt in de thuissituatie op een receptenblok uitgeschreven. Op locatie worden recepten via het elektronisch voorschrijfsysteem (EVS) voorgeschreven. Pagina 11 van 16

12 Indien het voor de cliënt niet mogelijk is om medicatie bij de apotheek te halen dan kan de cliënt bij de crisisdienst medicatie voor maximaal een dag mee krijgen. Actueel medicatieoverzicht Medicatieverificatie vindt door middel van navraag bij de apotheek, cliënt en huisarts plaats. Bij aanmelding via de huisarts wordt er altijd een actueel medicatieoverzicht meegezonden. Cliënten die in zorg zijn beschikken over een medicatieoverzicht dat in het EPD beschikbaar is. Het komt in de praktijk voor dat de crisisdienst tijdens een crisiscontact niet over een compleet en actueel medicatieoverzicht beschikt. Voorraad geneesmiddelen, registratie en controle De crisisdienst beschikt over tien medicatietassen. De tassen worden in een afgesloten ruimte bij het secretariaat bewaard. De samenstelling van de werkvoorraad en inhoud van de tas wordt jaarlijks geëvalueerd door de leidinggevende psychiater en apotheker en wordt zo nodig aangepast. Elke dag controleert de regievoerder de inhoud van de tas en vult deze zo nodig aan. Er is een aandachtsfunctionaris voor de medicatietas. De aandachtsfunctionaris controleert de medicatie periodiek op vervaldatum en bestelt zo nodig bij. De crisisdienst maakt geen gebruik van medicatie die intramusculair toegediend dient te worden. Indien nodig wordt er medicatie van de afdeling meegenomen. Er is een registratielijst van uitgifte. De betrokken aandachtsfunctionaris registreert de datum en medicatiecontroles en de resultaten in een eigen Excel bestand, dat desgevraagd geraadpleegd kan worden via het secretariaat. Het was tijdens het bezoek voor de inspectie niet inzichtelijk op welke wijze de medicatievoorraad op voorraad, uitgifte en verloopdatum gecontroleerd wordt. Volgens de gesprekspartners is er geen officiële werkwijze voor het uitzetten en controleren van de medicatie. Tijdens controle bleek dat vervallen/restant medicatie niet in een daarvoor bestemde container opgeslagen werd. 2.5 Communicatie en verantwoordelijkheidstoedeling Norm De crisisdienst gebruikt een richtlijn/protocol waarin de verantwoordelijkheden zijn vastgelegd wat betreft de communicatie met ketenpartners die bij de persoon in crisis zijn betrokken. Verplichting huisartsen en tweedelijns GGZ elkaar te informeren op vaste zorgmomenten: Bericht na intake. Beoordeling Verantwoordelijkheden communicatie met ketenpartners Na het crisiscontact wordt, indien de cliënt in zorg is, het behandelend team en betrokken ketenpartners geïnformeerd. Bericht na intake Na ieder crisiscontact, opname of ontslag wordt de huisarts de eerstvolgende werkdag middels een brief geïnformeerd. Pagina 12 van 16

13 2.6 Vervoer en overdracht Norm De crisisdienst gebruikt een richtlijn/protocol over het vervoer van personen in crisis naar een beoordelingslocatie of naar een (opname) afdeling, SEH, of anderszins (bijv. naar huis of naar familie). Ten behoeve van het noodzakelijk vervoer zijn (regionale) geformaliseerde afspraken gemaakt met vervoerders. Beoordeling niet Vervoer van personen in crisis en geformaliseerde afspraken met vervoerders Bij gedwongen opname of beoordeling in het ziekenhuis wordt de ambulance ingeschakeld. Daarnaast maakt de crisisdienst regelmatig gebruik van de GGZ Vervoersdienst voor het vervoer van cliënten die geen medische begeleiding nodig hebben. De GGZ Vervoersdienst haalt de cliënt thuis op en breng hem naar de beoordelingslocatie en vice versa. Volgens de gesprekspartners lopen zij er regelmatig tegenaan dat het organiseren van passend vervoer moeizaam verloopt. De verantwoordelijkheid voor vervoer bij een vrijwillige opname blijft bij de cliënt. Yulius voert momenteel gesprekken met de gemeentes om de taxikosten van cliënten, die wegens sociale problematiek niet over voldoende financiële middelen beschikken, te betalen. Deze afspraken zijn echter nog niet formeel vastgelegd. 2.7 Crisisdienst en AZC Norm Indien zich in de regio een AZC bevindt, kan de crisisdienst 7 x 24 uurs crisiszorg leveren. Beoordeling Crisiszorg bij AZC Er is geen AZC in de regio waar Yulius crisiszorg verleent. 2.8 Dossier ( aanmelddossier ) Norm De crisisdienst maakt gebruik van aanmelddossiers * Beoordeling *Een aanmelddossier is niet aan te merken als een veldnorm Aanmelddossier Van cliënten die niet in zorg zijn en telefonisch contact opnemen wordt geen aanmelddossier of registratie gemaakt. Zodra een cliënt gezien wordt, wordt een crisis-dbc geopend en dossier aangemaakt. 2.9 Generieke Module Acute Psychiatrie Overige aandachtspunten - Knelpunten in de uitvoering en organiseren van hulpverlening voor personen in een crisissituatie conform de Generieke Module Acute Psychiatrie. De inspectie geeft aan dat de module een product van het veld is en raadt de gesprekspartners aan om knelpunten of opmerkingen bij de opstellers van de module neer te leggen; Pagina 13 van 16

14 - De huidige financieringsstructuur van crisisdiensten wordt als een knelpunt ervaren. Bij een afname van het aantal crisiscontacten heeft direct gevolgen voor de exploitatie. Pagina 14 van 16

15 3 Conclusies De inspectie is van oordeel dat de bezochte crisisdienst van Yulius in Sliedrecht voldoet aan de (veld)normen om verantwoord kwalitatieve en veilige zorg te bieden. Richtlijnen, protocollen en werkinstructies zijn op orde en medewerkers van de crisisdienst kunnen hiermee uit de voeten. De crisisdienst is goed bereikbaar en de beschikbaarheid van deskundige medewerkers is kwalitatief en kwantitatief op orde. Opleidings- en (bij)scholingsfaciliteiten zijn aanwezig, de medicatieveiligheid is geborgd en er wordt adequaat gecommuniceerd met ketenpartners. Wel is aandacht geboden voor het (verder) formaliseren van passende en tijdige vervoersmogelijkheden. Pagina 15 van 16

16 4 Handhaving De inspectie ziet geen aanleiding nadere handhavingsmaatregelen te treffen. De kwaliteit en veiligheid van de zorg die wordt geleverd door de crisisdienst kan wel zo nodig tijdens regulier toezicht worden getoetst door middel van een aangekondigd of een onaangekondigd inspectiebezoek. Dit in het bijzonder tegen de achtergrond van de (verdere) implementatie van de Generieke Module Acute Psychiatrie. Pagina 16 van 16