Cardiovasculaire anatomie, fysiologie en pathofysiologie

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Cardiovasculaire anatomie, fysiologie en pathofysiologie"

Joke Smeets
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Cardiovasculaire anatomie, fysiologie en pathofysiologie Dr. Mark Coosemans 1

Pericard Fixatie van het hart in de borstholte Bescherming van het hart Laat vrije beweging van het hart toe Fibreuze pericard Sereuze pericard: pariëtale blad en het viscerale blad Hartzakje : een

2 Pericard Fixatie van het hart in de borstholte Bescherming van het hart Laat vrije beweging van het hart toe Fibreuze pericard Sereuze pericard: pariëtale blad en het viscerale blad Hartzakje : een virtuele holte gevuld met minimale hoeveelheid vocht (glijmiddel) Pericarditis, pericarditis constrictiva, harttamponade, Epicard en epicardiale vet Onder het viscerale pericardblad Rond de epicardiale vaten (coronaire arteries en venen) Obesitas Myocard Hartspier Papillairspieren 2 atria of voorkamers 2 ventrikels of kamers Hartinfarct, cardiomyopathie, stapelingsziekten, 2

3 Endocardium Éénlagig endotheel en dunne laag bindweefsel Kleppen Atrioventriculaire kleppen: mitralis en tricuspidalis Semilunaire kleppen: aorta en pulmonalis Endocarditis 3

Sinoatriale knoop natuurlijke pacemaker Hoogste graad van automaciteit, 60 à 100/min 60 % RAC, 40 % LAC Atrioventriculaire knoop (AV knoop) 90 % RAC, 10 % LAC

en ventrikels Filteren van snelle atriale ritmes (nodale anti aritmica) backup pacemaker, 40 à 60/min (junctioneel escape) Retrograde geleiding mogelijk

4 Sinoatriale knoop natuurlijke pacemaker Hoogste graad van automaciteit, 60 à 100/min 60 % RAC, 40 % LAC Atrioventriculaire knoop (AV knoop) 90 % RAC, 10 % LAC Enige elektrische verbinding tussen atria en ventrikels (uitzondering Kentbundel) Atrioventriculaire knoop (AV knoop) Vertragen van de geleiding tussen atria en ventrikels Filteren van snelle atriale ritmes (nodale anti aritmica) backup pacemaker, 40 à 60/min (junctioneel escape) Retrograde geleiding mogelijk (pacemakertachycardie) Hisbundel, bundeltakken en Purkinjevezels Rechter bundel en linker bundel (anterior bundel en posterior bundel) (bundeltakblok en hemiblok) 4

5 Rechts dominant (80 %), links dominant (10 %) of gebalanceerd systeem (10 %) Coronaire perfusie enkel tijdens (vroege) diastole! Sinus coronarius mondt uit in rechter atrium Thebesiaanse venen (cardiale shunt) 5

Polsgolf Systolische bloeddruk in a. radialis of a.

centraal in de aorta (en diastolische lager) Gladde

de systemische vasculaire weerstand (SVR) Normale

6 Polsgolf Systolische bloeddruk in a. radialis of a. femoralis is hoger dan systolische bloeddruk centraal in de aorta (en diastolische lager) Gladde spieren in de arteriolen (weerstandsvaten) bepalen de systemische vasculaire weerstand (SVR) Normale bloeddruk adequate weefselperfusie!!! Venen zijn capaciteitsvaten 6

7 Hypertrofe cardiomyopathie : mutaties myosin heavy chain 7

Rigor mortis Ca 2+ K + 4 meq/l Na + 145 meq/l Ca 2+ 2 meq/l K + 135 meq/l Na + 10 meq/l Ca 2+ 0,1 meq/l 85 mv Ca 2+ influx in fase 2 zorgt voor Ca 2+ vrijzetting uit het sarcoplasmatisch reticulum

8 Rigor mortis Ca 2+ K + 4 meq/l Na meq/l Ca 2+ 2 meq/l K meq/l Na + 10 meq/l Ca 2+ 0,1 meq/l 85 mv Ca 2+ influx in fase 2 zorgt voor Ca 2+ vrijzetting uit het sarcoplasmatisch reticulum (SR) Start van contractiecyclus Heropname van Ca 2+ in SR en efflux van Ca 2+ via Na + /Ca 2+ uitwisselaar Spierrelaxatie Calciumantagonisten (non dihydropyridines) verapamil en diltiazem zijn negatief chronotroop en inotroop 8

$eindsystolische volume (ESV) Ejectiefractie = SV/EDV (nl.$

9 Pacemakercellen Trage depolarisatie, geen rustmembraanpotentiaal I f kanaal wordt geactiveerd door repolarisatie (fase 3) (funny) Trage inwaartse Na + en K + stroom Ivabradine (Procoralan) blokkeert I f Hyperrepolarisatie (n. vagus) a x c x v y Openen en sluiten van kleppen door relatieve drukverschillen Slagvolume (SV) = einddiastolische volume (EDV) eindsystolische volume (ESV) Ejectiefractie = SV/EDV (nl. > 50 %; EF < 35 % slecht) Hartdebiet (CO) = SV x HR (L/min) (4 tot 8 L/min) Cardiale index (CI) = CO/BSA (L/min/m 2 ) (2,5 tot 4 L/min/m 2 ) 9

10 Slagvolume Preload Afterload Contractiliteit Preload Wet van Frank Starling EDV 10

11 Preload Wet van Frank Starling EDV EDV EDP Vullingsdruk Preload EDV EDP Afterload Weerstand waartegen het ventrikel uitpompt hoge diastolische bloeddruk aortaklepstenose septumhypertrofie gestegen systeem vasculaire weerstand (SVR) 11

Contractiliteit Wet van Frank Starling Beïnvloeding door ortho en parasympatisch zenuwstelsel Positief of negatief inotrope medicatie Regulatie van de werking van het hart en bloeddruk Autonoom

12 Contractiliteit Wet van Frank Starling Beïnvloeding door ortho en parasympatisch zenuwstelsel Positief of negatief inotrope medicatie Regulatie van de werking van het hart en bloeddruk Autonoom zenuwstelsel (ortho en parasympaticus) Baroreceptoren (sinus caroticus syndroom) Natriuretische peptiden (ANP, BNP) (Entresto remt de afbraak van natriuretische peptiden natriurese en vasodilatatie) Renine Angiotensine Aldosterone Systeem (RAAS) 12

Renine inhibitoren ACE inhibitoren Sartanen of Angiotensine II receptor blokkers Aldosterone receptor blokkers Cardiovasculaire anamnese & onderzoek Cardiovasculaire risicofactoren Geslacht Leeftijd

13 Renine inhibitoren ACE inhibitoren Sartanen of Angiotensine II receptor blokkers Aldosterone receptor blokkers Cardiovasculaire anamnese & onderzoek Cardiovasculaire risicofactoren Geslacht Leeftijd Familiale voorgeschiedenis (man < 55 jaar, vrouw < 65 jaar) Roken Hypertensie Hypercholesterolemie Diabetes Obesitas Sedentaire levenswijze Nierinsufficiëntie Cardiovasculaire anamnese & onderzoek CVD meting en hepatojugulair reflux 5 cm 13

Cardiovasculaire anamnese & onderzoek CVD meting en hepatojugulair reflux 1 mm Hg = 1,36 cm H 2 O Cardiovasculaire anamnese & onderzoek Niet invasieve bloeddrukmeting A.

14 Cardiovasculaire anamnese & onderzoek CVD meting en hepatojugulair reflux 1 mm Hg = 1,36 cm H 2 O Cardiovasculaire anamnese & onderzoek Niet invasieve bloeddrukmeting A. subclavia stenose, arm met de hoogste waarde is correct Arm ter hoogte van het hart Te grote cuff vals lage meting Te kleine cuff vals hoge meting Cardiovasculaire anamnese & onderzoek Allen test 14

Hemodynamische monitoring Geen heparine (cf.

( niveau van de atria) Referentiepunt voor hemodynamische metingen Correctie

Transducer te laag : vals hoge meting Invasieve bloeddrukmeting Arteriële

100 mm Hg) 1/3 systolische BD + 2/3 diastolische BD Oppervlakte onder de curve

15 Hemodynamische monitoring Geen heparine (cf. HIT) Kalibratie of nullen Atmosferische druk (760 mm Hg) = 0 Flebostatische as ( niveau van de atria) Referentiepunt voor hemodynamische metingen Correctie voor hydrostatische druk (vloeistofkolom) Transducer te hoog : vals lage meting Transducer te laag : vals hoge meting Invasieve bloeddrukmeting Arteriële katheter Katheter over de naald of Seldinger Gemiddelde bloeddruk of MAP (65 à 100 mm Hg) 1/3 systolische BD + 2/3 diastolische BD Oppervlakte onder de curve Invasieve bloeddrukmeting Pulsus paradoxus > 10 mm Hg Hypovolemie Tamponade Pericarditis constrictiva Polsdeficit (VES, VKF) 15

pneumothorax Centraal veneuze druk Vena femoralis Gemakkelijkst Hoog debiet (grote diameter)

16 Centraal veneuze druk Vena jugularis interna Gemakkelijker Minder kans pneumothorax Discomfort patiënt Minder hygiënisch Vena subclavia Meer comfort Hygiënischer Moeilijker Meer kans op pneumothorax Centraal veneuze druk Vena femoralis Gemakkelijkst Hoog debiet (grote diameter) mogelijk Weinig hygiënisch Echogeleide punctie RX thorax na plaatsing DVC v. subclavia of jugularis interna Luchtembool 16

17 Centraal veneuze druk Vullingsdruk RV (RVEDD) 2 5 mm Hg (3 8 cm H2O) Centraal veneuze drukcurve X Centraal veneuze drukcurve 17

PAPm 10 15 mm Hg Wedge of PAOP 5 12 mm Hg Hartdebiet (CO) 4 6 L/min Gemengd veneuze saturatie

18 Arteria pulmonalis druk Swan Ganz katheter Arteria pulmonalis druk Swan Ganz katheter Bedside Scopie Druk RA, RV AP systolisch PAS mm Hg AP diastolisch PAD 5 10 mm Hg AP gemiddeld PAPm mm Hg Wedge of PAOP 5 12 mm Hg Hartdebiet (CO) 4 6 L/min Gemengd veneuze saturatie (SvO 2 ) 70 % (SaO2 30 %) Arteria pulmonalis druk Swan Ganz katheter Wedge LAD LVEDP PADP > Wedge 18

Mitralisinsufficiëntie PAD < PAOP Arteria pulmonalis druk Pulmonale hypertensie

19 Arteria pulmonalis druk Swan Ganz katheter Eind expiratoir (intrapleurale druk 0) Arteria pulmonalis druk Mitralisstenose LAP, PAOP, PAD LVEDP normaal Mitralisinsufficiëntie PAD < PAOP Arteria pulmonalis druk Pulmonale hypertensie (PHT) : PAPm 25 mm Hg PAOP 15 mm Hg : precapillaire PHT PAOP > 15 mm Hg : postcapillaire PHT 19

Vergelijkbare documenten

Anatomie / fysiologie Circulatie. Stellingen n.a.v. vorig college. Stellingen, vervolg. Bloeddruk

Anatomie / fysiologie Circulatie Bloeddruk 1 Stellingen n.a.v. vorig college Het ventrikelseptum van het hart is dikker dan het atriumseptum van het hart. Een hart dat over de top van de Frank Starling-curve