Fysiologie en Pathofysiologie van het cardiovasculaire systeem. Gert Poortmans

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Fysiologie en Pathofysiologie van het cardiovasculaire systeem. Gert Poortmans"

Transcriptie

1 Fysiologie en Pathofysiologie van het cardiovasculaire systeem Gert Poortmans

2

3

4 BD = CO x SVR CO = HR x SV SV = EDV - ESV

5 4 determinanten van cardiovasculaire performantie Preload Afterload Contractiliteit Heart Rate

6 Preload De belasting (wandspanning) op het eind van de diastole VOOR het begin van de contractie

7

8

9

10

11 Wet van Laplace T = P x R/2h T = wandspanning P = druk R = straal H = wanddikte

12

13

14 Preload: monitoring Klinisch: perifere circulatie Klinisch: diurese Wandspanning wordt gesubstitueerd door druk of volume (Laplace)

15 Preload: monitoring Druk: CVD

16

17

18 Preload: monitoring Druk PCWP

19

20

21

22 Preload: monitoring Volume Echocardiografie: TTE, TEE

23

24

25 Maar: cave relatie wandspanning, druk en volume niet noodzakelijk constant! Ischemie IPPV en PEEP T = P x R/2h

26

27 Afterload De belasting (wandspanning) op de ventrikel NA het begin van de contractie

28 Afterload: problemen Tijdstip van afterloadbepaling Nadruk op ventrikel Nadruk op arteriëel systeem

29 Afterload: monitoring Klinisch: perifere circulatie ESWS: wet van Laplace op het einde van de systole: echo en drukmeting SVR = MAP / CO Ea = Pes / SV

30 Afterload: monitoring SVR: bloed is een niet- Newtoniaanse vloeistof Viscositeit: Hematocriet Temperatuur

31 Poiseuille Q = K (P2-P1) R 4 / 8 µ L µ = viscositeit Temperatuur Hct

32 Anrep-fenomeen

33

34

35 Contractiliteit De intrinsieke bekwaamheid van de spiervezel om druk op te bouwen en te onderhouden. Beschrijving door P-V loops

36

37

38

39

40

41 Heart Rate / Heart Rhythm Heart rate: force-frequency relation of Bowditch Treppe of staircase fenomenon

42

43 Heart Rhythm Het belang van de atriale contractie Het belang van synchrone contractie Diastole dysfunctie

44

45

46

47

48 Coronaire Perfusie

49

50 Zuurstofnood van het myocard Preload Afterload Contractiliteit HR Therapie

51

52 HR > Contractility > Afterload > Preload

53 4 determinanten van cardiovasculaire performantie Preload Afterload Contractiliteit Heart Rate

54 Preload De belasting (wandspanning) op het eind van de diastole VOOR het begin van de contractie

55 Afterload De belasting (wandspanning) op de ventrikel NA het begin van de contractie

56 Contractiliteit De intrinsieke bekwaamheid van de spiervezel om druk op te bouwen en te onderhouden. Beschrijving door P-V loops

57 Heart Rhythm Het belang van de atriale contractie Het belang van synchrone contractie Diastole dysfunctie

58 Adrenerge receptoren Alpha-1 receptoren: postsynaptisch =>vasoconstrictie Alpha-2 receptoren: presynaptisch =>inhibitie van NA-release Bèta-1 receptoren: postsynaptisch =>hart: stijging HR en contractiliteit Bèta-2 receptoren: postsynaptisch =>spieren, uterus, bloedvaten, bronchi Dopamine-1 receptoren: postsynaptisch =>vasodilatatie Dopamine-2 receptoren: presynaptisch =>inhibitie van NA-release

59 Vasoactieve stoffen: Vasodilatoren Calcium blokkers Nitraten Vasoconstrictoren Alpha-1 agonisten

60 Vasodilatoren: Calcium blockers: verminderde beschikbaarheid calcium intracellulair en verlenging van de actiepotentiaal => vasodilatatie Nitraten: NO-vrijzetting => stijging cgmp => vasodilatatie

61 Vasoconstrictoren: Alpha-1 agonisten: stimuleren Cainflux en hydrolyse van polyphosphinositiden => vasoconstrictie: nor-epinefrine

62 Inotropica: Calcium Bèta-1 agonisten Fosfodiësteraseremmers Ca-sensitizers

63 Bèta-1 agonisten: Activatie van adenylcyclase => stijging camp => toegenomen fosforylatie van contractiele proteïnes Dopamine, dobutamine, epinefrine

64 Fosfodiësterase-remmers Inhiberen van fosfodiësterase => stijging camp => toegenomen contractiliteit

65 Ca-sensitizers Verhoogt de gevoeligheid van troponine voor calcium => stijging contractiliteit Heeft fosfodiësterase-activiteit => vasodilatatie

66 Alpha Bèta-1Bèta-2 Adrenaline Nor-Adr Dopamine Dobutamine Ephedrine Phenylefrine

67 CO HR SVR Adrenaline /- Nor-Adr Dopamine Dobutamine Ephedrine Phenylefrine

68 Man 38 jaar: geen co-morbiditeit Pre-inductie: BD 128/76 HR 82bpm Post-inductie: BD 87/46 HR 62bpm

69 Vrouw 32j: sectio onder spinale, bupi0,5% hyperbaar 2,8ml Pre-inductie: BD 112/62 HR 89bpm Post-inductie blok T10: BD 83/56 HR 61bpm Post-inductie blok T4: BD 62/41 HR 38bpm

70 Man 62j VKO: bilaterale femurfractuur Pre-inductie: BD 145/98 HR 134bpm Post-inductie: BD 72/36 HR 126bpm Na 2 uur: BD 84/46 HR 72bpm Na 8PC BD 76/40 HR 82bpm

71 Vrouw 28j: hoge koorts, pneumonie BD 64/31 HR 164bpm

72 Man 48j: electieve CCE Postinductie: BD 42/20 HR 146bpm bilaterale wheezing, saturatie 66%

73 Man 48j: electieve CCE Postinductie: BD 72/44 HR 112bpm bilaterale wheezing, saturatie 66% roze sputa

Fysiologie en Pathofysiologie van het cardiovasculaire systeem. Gert Poortmans

Fysiologie en Pathofysiologie van het cardiovasculaire systeem. Gert Poortmans Fysiologie en Pathofysiologie van het cardiovasculaire systeem Gert Poortmans BD = CO x SVR CO = HR x SV SV = EDV - ESV 4 determinanten van cardiovasculaire performantie Preload Afterload Contractiliteit

Nadere informatie

Fysiologie en Pathofysiologie van het cardiovasculaire systeem:

Fysiologie en Pathofysiologie van het cardiovasculaire systeem: Fysiologie en Pathofysiologie van het cardiovasculaire systeem: Gert Poortmans Adj-kliniekhoofd anesthesie. De 4 determinanten van cardiovasculaire performantie: Elke hemodynamische situatie bij een patiënt

Nadere informatie

Deze grafiek geeft de volume en drukveranderingen weer tijdens een cardiale cyclus. De aldus gegenereerde curves geven preload en compliance van het

Deze grafiek geeft de volume en drukveranderingen weer tijdens een cardiale cyclus. De aldus gegenereerde curves geven preload en compliance van het 1 Deze grafiek geeft de volume en drukveranderingen weer tijdens een cardiale cyclus. De aldus gegenereerde curves geven preload en compliance van het hart mee. De relatie tussen de eindsystolische punten

Nadere informatie

Anatomie / fysiologie Circulatie. Stellingen n.a.v. vorig college. Stellingen, vervolg. Bloeddruk

Anatomie / fysiologie Circulatie. Stellingen n.a.v. vorig college. Stellingen, vervolg. Bloeddruk Anatomie / fysiologie Circulatie Bloeddruk 1 Stellingen n.a.v. vorig college Het ventrikelseptum van het hart is dikker dan het atriumseptum van het hart. Een hart dat over de top van de Frank Starling-curve

Nadere informatie

Fysiologie van de aortaklem. Gert Poortmans Adj-kliniekhoofd Anesthesie UZ Leuven

Fysiologie van de aortaklem. Gert Poortmans Adj-kliniekhoofd Anesthesie UZ Leuven Fysiologie van de aortaklem Gert Poortmans Adj-kliniekhoofd Anesthesie UZ Leuven Aorta = autosnelweg In geval van probleem onstaat er een file: Eigenschappen van de autosnelweg Bestaande problemen Eigenschappen

Nadere informatie

De behandeling van hartfalen bij de oudere patiënt. Loes Klieverik WES 11-03-2010

De behandeling van hartfalen bij de oudere patiënt. Loes Klieverik WES 11-03-2010 De behandeling van hartfalen bij de oudere patiënt Loes Klieverik WES 11-03-2010 Wat is oud?? Definitie Hartfalen Tekortschieten van de pompwerking van het hart en veranderingen in de neurohumorale activatie

Nadere informatie

Tachycardie bij sepsis

Tachycardie bij sepsis Tachycardie bij sepsis Een geblokte strategie? J.G. van der Hoeven Normaal Vroege fase EF SV, HF Hart Perifere circulatie Septische shock Vasodilatatie Permeabiliteit Resolutie fase EF SV Volume Late fase

Nadere informatie

Rechter kamer falen Beademing-circulatie JMD VAN DEN BRULE CARDIOLOOG-INTENSIVIST UMC ST. RADBOUD

Rechter kamer falen Beademing-circulatie JMD VAN DEN BRULE CARDIOLOOG-INTENSIVIST UMC ST. RADBOUD Rechter kamer falen Beademing-circulatie JMD VAN DEN BRULE CARDIOLOOG-INTENSIVIST UMC ST. RADBOUD Introductie RV falen (1) Pulmonale vasculaire dysfunctie Pulmonale endotheel dysfunctie Veranderde long

Nadere informatie

Kamerfalen - wat als rechts faalt? MMM Circulatie 2018

Kamerfalen - wat als rechts faalt? MMM Circulatie 2018 Kamerfalen - wat als rechts faalt? MMM Circulatie 2018 Casus (1) Man, 37 jaar Altijd gezond Acute pijn op de borst met ernstige kortademigheid Bloeddruk 85/50 mmhg, HF 115/min, CVD, S1 S2 luide P2, systolisch

Nadere informatie

Vasoactieve medicatie. Dave Tjan Anesthesioloog-intensivistintensivist

Vasoactieve medicatie. Dave Tjan Anesthesioloog-intensivistintensivist Vasoactieve medicatie Dave Tjan Anesthesioloog-intensivistintensivist NIVAZ 2011 1 Agenda Introductie Casuïstiek Werking inotropica en vasopressoren De verschillende middelen Cathecholaminen Niet-cathecholaminen

Nadere informatie

Zuurstoftransport: DO2 en VO2 in balans C. Peeters

Zuurstoftransport: DO2 en VO2 in balans C. Peeters Zuurstoftransport: DO2 en VO2 in balans C. Peeters Shock is een circulatoir falen dat leidt tot hypoxie op weefselniveau. Dit is een algemene definitie die van toepassing is op elke vorm van shock, ongeacht

Nadere informatie

Anatomie / Fysiologie Ischemie Fysiologie Monitoring. Anesthesiebeleid Inductie Onderhoud. Ischemie R/ Anticoagulatie

Anatomie / Fysiologie Ischemie Fysiologie Monitoring. Anesthesiebeleid Inductie Onderhoud. Ischemie R/ Anticoagulatie Anesthesie voor opcabg. Gert Poortmans Kliniekhoofd Anesthesie UZ Leuven Anatomie / Fysiologie Ischemie Fysiologie Monitoring Anesthesiebeleid Inductie Onderhoud Ischemie R/ Anticoagulatie 1 Coronary anatomy

Nadere informatie

Hartfalen. in een notendop. Dr. Riet Dierckx 22/05/2018

Hartfalen. in een notendop. Dr. Riet Dierckx 22/05/2018 Hartfalen in een notendop Dr. Riet Dierckx 22/05/2018 Hartfalen definitie en classificatie Hartfalen is een klinisch syndroom gekarakteriseerd door symptomen en/of tekenen van congestie objectieve vaststelling

Nadere informatie

Hemodynamiek bij sepsis Aangrijpingspunten voor de behandeling

Hemodynamiek bij sepsis Aangrijpingspunten voor de behandeling Hemodynamiek bij sepsis Aangrijpingspunten voor de behandeling Hemodynamiek bij volwassenen en kinderen Fysiologie, monitoring en klinische toepassingen 15 oktober 2010 VROEGER Infectie Infectie Infectie

Nadere informatie

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC Behandeling van atrium fibrilleren op de IC Mirjam Wikkerink, ANIOS IC AF op IC 15% van de patiënten, meestal in de eerste 72 uur na ontstaan van sepsis Verminderde atriale contractie, hoge ventriculaire

Nadere informatie

Hoe diagnosticeer en behandel ik acuut gedecompenseerd hartfalen (cardiogene shock) Georg Kluge, Anesthesioloog-intensivist

Hoe diagnosticeer en behandel ik acuut gedecompenseerd hartfalen (cardiogene shock) Georg Kluge, Anesthesioloog-intensivist Hoe diagnosticeer en behandel ik acuut gedecompenseerd hartfalen (cardiogene shock) Georg Kluge, Anesthesioloog-intensivist Wat is acuut gedecompenseerd hartfalen? Acuut cardiogeen longoedeem agv acute

Nadere informatie

PHYSIOLOGY, CONSIDERATIONS AND ANESTHESIA CLINICAL PRACTICE APPLICATION OF PULSE PRESSURE VARIATION IN M A X I M T I M M E R S

PHYSIOLOGY, CONSIDERATIONS AND ANESTHESIA CLINICAL PRACTICE APPLICATION OF PULSE PRESSURE VARIATION IN M A X I M T I M M E R S PHYSIOLOGY, CONSIDERATIONS AND APPLICATION OF PULSE PRESSURE VARIATION IN ANESTHESIA CLINICAL PRACTICE M A X I M T I M M E R S D R. B A S K U I J P E R S VOCHTRESPONSIVITEIT? Statisch Dynamisch CVD, PAOP,

Nadere informatie

Indeling: Definitie Cardiopulmonale bypass Pathofysiologie. Risicofactoren Behandeling Conclusie

Indeling: Definitie Cardiopulmonale bypass Pathofysiologie. Risicofactoren Behandeling Conclusie Koen Bos Indeling: Definitie Cardiopulmonale bypass Pathofysiologie Verschil vasoplegie tijdens en na cardiopulmonale bypass Regulatie van de vaattonus Katp-kanalen, NO synthase, vasopressine Risicofactoren

Nadere informatie

binnenste laag van een bloedvat; bestaat uit endotheel en lamina middelste laag van een bloedvat, bestaat uit circulair gerangschikte

binnenste laag van een bloedvat; bestaat uit endotheel en lamina middelste laag van een bloedvat, bestaat uit circulair gerangschikte Begrippenlijst Circulatie en Respiratie Gemaakt door: Esma Nadi Tunica intima basalis Tunica media gladde spiercellen Tunica adventitia gladde spiervezels Vasa vasorum Precapillaire sfincters binnenste

Nadere informatie

Pulmonale hypertensieve crise: wat nu te doen? J.G. van der Hoeven

Pulmonale hypertensieve crise: wat nu te doen? J.G. van der Hoeven Pulmonale hypertensieve crise: wat nu te doen? J.G. van der Hoeven Functie van de rechter ventrikel Constante perfusie van de long Er voor zorgen dat de RA druk laag blijft RV Verandering in P ra en P

Nadere informatie

Naam leereenheid: pompfunctie. Domein: zorgvrager gebonden. Thema: Cardiovasculaire systeem

Naam leereenheid: pompfunctie. Domein: zorgvrager gebonden. Thema: Cardiovasculaire systeem Naam leereenheid: pompfunctie Domein: zorgvrager gebonden Thema: Cardiovasculaire systeem Leereenheid: pompfunctie VVO Fontys HSZ MMC azm Versie: 31-8-2009 pag. 1 Inhoud leereenheid Pompfunctie 1. Inleiding

Nadere informatie

Centrale circulatie = hart en arterieel systeem Perifere circulatie = veneuze systeem en capillaire net (microcirculatie)

Centrale circulatie = hart en arterieel systeem Perifere circulatie = veneuze systeem en capillaire net (microcirculatie) 1 2 3 Centrale circulatie = hart en arterieel systeem Perifere circulatie = veneuze systeem en capillaire net (microcirculatie) 4 B: Knijpen, perifeer koud, cyanose, perifere circulatie Bewaakt: centraal,

Nadere informatie

Echografie van de RV Rol bij instabiele hemodynamiek

Echografie van de RV Rol bij instabiele hemodynamiek Maatwerk Echografie van de RV Rol bij instabiele hemodynamiek J.G. van der Hoeven Casus (1) Man, 37 Blanco medische voorgeschiedenis Acute pijn op de borst en kortademigheid LO: RR 85/50 mmhg, HF 115/min,

Nadere informatie

CHAPTER 7 SAMENVATTING

CHAPTER 7 SAMENVATTING CHAPTER 7 SAMENVATTING 115 116 Chapter 7 7. SAMENVATTING Samenvatting Om diafragmazwakte van mechanisch geventileerde ernstige zieke patiënten beter te kunnen begrijpen is het bestuderen van diafragmaspierbiopten

Nadere informatie

Centraal veneuze druk is niet belangrijk

Centraal veneuze druk is niet belangrijk Mythe Centraal veneuze druk is niet belangrijk J.G. van der Hoeven Argumenten CVD zegt niets over de vullingstatus CVD voorspelt niet of een patiënt op vulling reageert Fysiologie HMV Preload Uiteindelijke

Nadere informatie

Tussentoets 1 (TT-1, code 8WA01) Hart en Long 8WA00. Maandag 11 maart 2013

Tussentoets 1 (TT-1, code 8WA01) Hart en Long 8WA00. Maandag 11 maart 2013 Tussentoets 1 (TT-1, code 8WA01) Hart en Long 8WA00 Maandag 11 maart 2013 Faculteit Biomedische Technologie BSc opleiding Medische Wetenschappen en Technologie Verantwoordelijk docent: C. Bouten Coördinator

Nadere informatie

Hemodynamiek NVIC Circulatiedagen 2011. J.G. van der Hoeven

Hemodynamiek NVIC Circulatiedagen 2011. J.G. van der Hoeven Hemodynamiek NVIC Circulatiedagen 2011 J.G. van der Hoeven Veneuze terugstroom Reserve volume om hart gevuld te houden Zorgen voor lage RA druk Constante perfusie van de long Veneus systeem Rechter atrium

Nadere informatie

CARDIOVASCULAIRE PATHOFYSIOLOGIE. 1 Fysiologie en algemene pathofysiologie. Cardiovasculaire Pathofysiologie 1

CARDIOVASCULAIRE PATHOFYSIOLOGIE. 1 Fysiologie en algemene pathofysiologie. Cardiovasculaire Pathofysiologie 1 Cardiovasculaire Pathofysiologie 1 CARDIOVASCULAIRE PATHOFYSIOLOGIE 1 Fysiologie en algemene pathofysiologie De bloedsomloop is een gesloten pompsysteem met het hart als dubbele pomp van het type zuigperspomp

Nadere informatie

Cardiovasculaire anatomie, fysiologie en pathofysiologie

Cardiovasculaire anatomie, fysiologie en pathofysiologie Cardiovasculaire anatomie, fysiologie en pathofysiologie Dr. Mark Coosemans 1 Pericard Fixatie van het hart in de borstholte Bescherming van het hart Laat vrije beweging van het hart toe Fibreuze pericard

Nadere informatie

Klinische les Links Hartfalen. IC/CC specialisatie Marco van Meer

Klinische les Links Hartfalen. IC/CC specialisatie Marco van Meer Klinische les Links Hartfalen IC/CC specialisatie Marco van Meer Inhoud Definitie Gradaties Oorzaken (patho)fysiologie Gevolg Diagnostiek en monitoring Therapie Er komt een man bij de dokter: Definitie

Nadere informatie

Biomedische Wetenschappen Ontstaan van Ziekten - Pathogenese. Hart- en Vaatziekten Prof. T. Gillebert (Deel 2)

Biomedische Wetenschappen Ontstaan van Ziekten - Pathogenese. Hart- en Vaatziekten Prof. T. Gillebert (Deel 2) Biomedische Wetenschappen Ontstaan van Ziekten - Pathogenese Hart- en Vaatziekten Prof. T. Gillebert (Deel 2) 1 Samenvatting 1. De belangrijkste doodsoorzaken in de Westerse wereld 2. De pathogenese van

Nadere informatie

CIRCULATIE VICV NOVEMBER 2013. Bram Tilburgs, IC verpleegkundige C1A, UMCN St. Radboud

CIRCULATIE VICV NOVEMBER 2013. Bram Tilburgs, IC verpleegkundige C1A, UMCN St. Radboud CIRCULATIE VICV NOVEMBER 2013 Bram Tilburgs, IC verpleegkundige C1A, UMCN St. Radboud Adequate weefsel perfusie Er is voldoende bloedstroom om: De cellen van essentiële stoffen te voorzien. Afval producten

Nadere informatie

Indeling. Lokale anesthetica. Casus ter bespreking. Miller Hoofdstuk 36 : 21/02/2018

Indeling. Lokale anesthetica. Casus ter bespreking. Miller Hoofdstuk 36 : 21/02/2018 Indeling Lokale anesthetica Dr S Coppens Adjunkt Kliniekhoofd Anesthesie Locoregionale anesthesie UZ Leuven Leerstof: Casus en Miller Inleiding Anatomie en Fysiologie zenuwvezels Extra eigenschappen LAST

Nadere informatie

Waar staat de afkorting PiCCO voor?

Waar staat de afkorting PiCCO voor? Waar staat de afkorting PiCCO voor? Pulse Contour Cardiac Output..en de i..die is verzonnen Hemodynamische monitoring d.m.v. PiCCO is a) Invasief b) Minimaal invasief c) Niet invasief Antwoord: B CVL PULSIOCATH

Nadere informatie

Decompensatio cordis. Frans de Neijs IC/CCU verpleegkundige

Decompensatio cordis. Frans de Neijs IC/CCU verpleegkundige Decompensatio cordis Frans de Neijs IC/CCU verpleegkundige Gevolgen van het infarct Patiënt bleek een infarct te hebben. Deel van het hart functioneert niet goed meer Pompfunctie is achteruit gegaan Patiënt

Nadere informatie

BLENDED LEARNING EVENT SHOCK EN HAEMODYNAMIEK. Rik Endeman intensivist OLVG, locatie Oost Steven Winkel IC verpleegkundige OLVG, locatie Oost

BLENDED LEARNING EVENT SHOCK EN HAEMODYNAMIEK. Rik Endeman intensivist OLVG, locatie Oost Steven Winkel IC verpleegkundige OLVG, locatie Oost BLENDED LEARNING EVENT SHOCK EN HAEMODYNAMIEK Rik Endeman intensivist OLVG, locatie Oost Steven Winkel IC verpleegkundige OLVG, locatie Oost Doelen Begrip shock kunnen uitleggen Law of Eight kunnen toepassen

Nadere informatie

PiCCO Volumetrische Parameters. Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist

PiCCO Volumetrische Parameters. Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist PiCCO Volumetrische Parameters Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist Oxygen delivery Global oxygenation ScvO 2 Oxygen consumption Cardiac output Arterial oxygen content Stroke volume Heart rate Oxygenation

Nadere informatie

diagnostiek en pathofysiologie Jan Hein Cornel Medisch Centrum Alkmaar

diagnostiek en pathofysiologie Jan Hein Cornel Medisch Centrum Alkmaar HARTFALEN ANNO 2010 diagnostiek en pathofysiologie Jan Hein Cornel Medisch Centrum Alkmaar http://www.nvvc.nl/richtlijnen/bestaande-richtlijnen#hoofdgroep2 nl/richtlijnen/bestaande-richtlijnen#hoofdgroep2

Nadere informatie

Naam leereenheid: volumeaanbod / veneuze return. Domein: zorgvrager gebonden. Thema: Cardiovasculaire systeem

Naam leereenheid: volumeaanbod / veneuze return. Domein: zorgvrager gebonden. Thema: Cardiovasculaire systeem Naam leereenheid: volumeaanbod / veneuze return Domein: zorgvrager gebonden Thema: Cardiovasculaire systeem Leereenheid: veneuze return VVO Fontys HSZ MMC azm Versie: 31-8-2009 pag. 1 Inhoud leereenheid

Nadere informatie

Hartfalen: pompen of verzuipen

Hartfalen: pompen of verzuipen https://www.artstation.com/artwork/aaj5m Hartfalen: pompen of verzuipen Louis Handoko, cardioloog / fellow hartfalen (HFpEF) Nationale Hartfalendag (Zeist), 28 september 2018 ml.handoko@vumc.nl Disclosures

Nadere informatie

PT HEEFT NIEUWE ARTERIELIJN GEKREGEN, LI ART RAD

PT HEEFT NIEUWE ARTERIELIJN GEKREGEN, LI ART RAD PT HEEFT NIEUWE ARTERIELIJN GEKREGEN, LI ART RAD Pt krijgt donker gekleurde vingers maar is ook gestart met norepinefrine 10 mg/50 ml st 8 inmiddels. Wat doe je? De curve op de monitor is Figuur 1. De

Nadere informatie

Hoorcollege Tractus circulatorius II. Dirk Geurts

Hoorcollege Tractus circulatorius II. Dirk Geurts Hoorcollege Tractus circulatorius II Dirk Geurts Voorbereiding E-book/boek Anatomie en fysiologie van Martini gelezen (Hoofdstuk 12.4.2, 13.3, 13.4.1 en 13.9)? Datzaljeleren.nl module Anatomie en fysiologie

Nadere informatie

SUBMAXIMALE ISOMETRISCHE INSPANNING MET ECHOCARDIOGRAFIE EN CARDIOVASCULAIRE METINGEN BIJ KINDEREN

SUBMAXIMALE ISOMETRISCHE INSPANNING MET ECHOCARDIOGRAFIE EN CARDIOVASCULAIRE METINGEN BIJ KINDEREN FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN Academiejaar 2013-2014 SUBMAXIMALE ISOMETRISCHE INSPANNING MET ECHOCARDIOGRAFIE EN CARDIOVASCULAIRE METINGEN BIJ KINDEREN Thomas VAERNEWYCK-VANDER CRUYSSEN

Nadere informatie

Anesthesie voor de cardiovasculair belaste patiënt

Anesthesie voor de cardiovasculair belaste patiënt Anesthesie voor de cardiovasculair belaste patiënt 1. Inleiding De cardiovasculair belaste patiënt is voor de anesthesist een hele uitdaging gezien cardiovasculaire pathologie op elk orgaansysteem zijn

Nadere informatie

Hoorcollege Tractus circulatorius. Dirk Geurts

Hoorcollege Tractus circulatorius. Dirk Geurts Hoorcollege Tractus circulatorius Dirk Geurts Voorbereiding E-book/boek Anatomie en fysiologie van Martini lezen (Hoofdstuk 13, Het cardiovasculaire stelsel: bloedvaten en bloedsomloop, paragraaf 13.1

Nadere informatie

PiCCO Volumetrische Parameters. Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist

PiCCO Volumetrische Parameters. Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist PiCCO Volumetrische Parameters Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist Global oxygenation Oxygen delivery Oxygen consumption Cardiac output Arterial oxygen content Stroke volume Heart rate Oxygenation

Nadere informatie

De pathofysiologie van hartfalen

De pathofysiologie van hartfalen DE PATHOFYSIOLOGIE VAN HARTFALEN 11 De pathofysiologie van hartfalen Dr. S.A.J. van den Broek Samenvatting De huidige inzichten in de pathofysiologie van het syndroom hartfalen, die bijdraagt tot het uiteindelijk

Nadere informatie

Anatomie / fysiologie

Anatomie / fysiologie Anatomie / fysiologie Cxx53 7 en 8 Hart 1 FHV2009 / Cxx53 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Circulatie 1 Ligging van het hart Kegelvormig, hol, gespierd orgaan. Ca. 10 cm lang en omvang vuist FHV2009 / Cxx53

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING Wat verandert er in het zenuwstelsel als een dier iets leert? Hoe worden herinneringen opgeslagen in de hersenen? Hieraan ten grondslag ligt het vermogen van het zenuwstelsel om

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting 9 Nederlandse Samenvatting F.S. de Man 1,2, N. Westerhof 1,2, A. Vonk-Noordegraaf 1 Departments of 1 Pulmonology and 2 Physiology, VU University Medical Center / Institute for Cardiovascular Research,

Nadere informatie

Hoogteziekte. PHC cursus 1-6 april 2018 Stichting Kilimanjaro Paramaribo, Suriname

Hoogteziekte. PHC cursus 1-6 april 2018 Stichting Kilimanjaro Paramaribo, Suriname Hoogteziekte PHC cursus 1-6 april 2018 Stichting Kilimanjaro Paramaribo, Suriname Hoe hoog is hoog? High altitude : 1500-3000m Very high altitude : 3000-5000m Extreme altitude : above 5000m Death zone

Nadere informatie

Inhoud. Verpleegkunde Cardiologie. Symptomen. Diagnose. Verpleegkunde Cardiologie 1. Indeling New York Heart Association (NYHA)

Inhoud. Verpleegkunde Cardiologie. Symptomen. Diagnose. Verpleegkunde Cardiologie 1. Indeling New York Heart Association (NYHA) Inhoud Verpleegkunde Cardiologie Han van der Borgh Verpleegkundige aspecten bij: Angina Pectoris Acuut coronair syndroom Prinz Metal Decompensatie cordis Cardiogene shock P.C.I./STENT/ spoed CABG in perifeer

Nadere informatie

Samenvatting en conclusies

Samenvatting en conclusies en conclusies Samenvatting De behandeling van het myocard infarct (MI) is tegenwoordig gericht op verkorting van ischemie-tijd door herstel van de coronair flow ( open arterie theorie ). Hoewel vroegtijdige

Nadere informatie

2-11-2011. Basiscursus Cardiologie. Bloedvaten. Het P-QRS-T complex. J. Jaspers Focks Cardiologie 01-11-11

2-11-2011. Basiscursus Cardiologie. Bloedvaten. Het P-QRS-T complex. J. Jaspers Focks Cardiologie 01-11-11 Basiscursus Cardiologie Het hart - anatomie J. Jaspers Focks Cardiologie 01-11-11 Het hart - anatomie Het hart - anatomie Bloedvaten Het P-QRS-T complex RCA, 1 vat met afsplitsingen: - Rechter ventrikel

Nadere informatie

WANDOPBOUW VAN HET HART AGENDA CIRCULATIE HEMODYNAMIEK ANATOMIE HART ANATOMIE PAPILLAIR SPIEREN ETC.

WANDOPBOUW VAN HET HART AGENDA CIRCULATIE HEMODYNAMIEK ANATOMIE HART ANATOMIE PAPILLAIR SPIEREN ETC. AGENDA CIRCULATIE HEMODYNAMIEK Jan Hoefnagel IC-verpleegkundige Canisius Wilhelmina Ziekenhuis Circulatoir systeem (anatomie, fysiologie en pathologie) Verpleegkundige aspecten rondom circulatie Observatietechnieken

Nadere informatie

ICU - Medium Care. Type B dissectie. Ineke van de Pol Circulation practitioner i.o. Maart 2011

ICU - Medium Care. Type B dissectie. Ineke van de Pol Circulation practitioner i.o. Maart 2011 ICU - Medium Care Type B dissectie Ineke van de Pol Circulation practitioner i.o. Maart 2011 Inhoud Uitleg type B dissectie Casus Beloop Laboratotium Hemodynamiek Gebruikte medicatie Compartimentsyndroom

Nadere informatie

Fysiologie hartfrequentie RozenbergSport.nl 2012 pagina 1 / 5

Fysiologie hartfrequentie RozenbergSport.nl 2012 pagina 1 / 5 RozenbergSport.nl 2012 pagina 1 / 5 Inhoud HF Algemeen HF testen HF submaximaal HF maximaal HF herstel HF temperatuur / vocht HF dagelijks verschil HF per sport HF overtraining Referenties HF Algemeen

Nadere informatie

PATHOFYSIOLOGIE VAN ISCHEMIE EN VOETULCUS DR. M.C. MARTENS

PATHOFYSIOLOGIE VAN ISCHEMIE EN VOETULCUS DR. M.C. MARTENS PATHOFYSIOLOGIE VAN ISCHEMIE EN VOETULCUS DR. M.C. MARTENS Avondsymposium VOET2013 23 april 2013 Inhoud Deel 1: pathofysiologie van ischemie... 2 Deel 2: Pathofysiologie van het voetulcus... 4 Deel 1:

Nadere informatie

Hartlijden en zwangerschap. Dr. Alexander Van De Bruaene

Hartlijden en zwangerschap. Dr. Alexander Van De Bruaene Hartlijden en zwangerschap Dr. Alexander Van De Bruaene Belangenconflicten Belangenconflicten Doel van de presentatie Casus Vrouw 27 jaar A0G1P0, 6 weken zwanger Geen klachten, hartgeruis Casus Vrouw 24

Nadere informatie

Fetal heart rate. Het hartritme voor en na geboorte. Fetal heart rate 22/04/2013. Het hart : een elektrisch aangestuurde pomp

Fetal heart rate. Het hartritme voor en na geboorte. Fetal heart rate 22/04/2013. Het hart : een elektrisch aangestuurde pomp Het hart : een elektrisch aangestuurde pomp Het hartritme voor en na geboorte Dr. Wim Decaluwe Neonatologie kindercardiologie AZ Sint-Jan Brugge- Fetal heart rate The fetal heart begins to beat at approximately

Nadere informatie

Richtlijnen voor de diagnostiek en behandeling van acuut hartfalen

Richtlijnen voor de diagnostiek en behandeling van acuut hartfalen Richtlijnen voor de diagnostiek en behandeling van acuut hartfalen NVVC richtlijnen in zakformaat Richtlijnen voor de diagnostiek en behandeling van acuut hartfalen, gebaseerd op de ESC-guidelines Diagnosis

Nadere informatie

8.2. Nederlandse samenvatting en conclusie

8.2. Nederlandse samenvatting en conclusie 8.2. Nederlandse samenvatting en conclusie Sarcomeerfunctie en eiwitveranderingen in humane cardiomyopathie: mutatie of fenotype SAMENVATTING De studies beschreven in dit proefschrift hadden tot doel om

Nadere informatie

Cardiologische medicatie. Sjoerd de Hoogd AIOS Klinische Farmacie (ziekenhuisapotheker i.o.)

Cardiologische medicatie. Sjoerd de Hoogd AIOS Klinische Farmacie (ziekenhuisapotheker i.o.) Cardiologische medicatie Sjoerd de Hoogd AIOS Klinische Farmacie (ziekenhuisapotheker i.o.) Wat gaan we doen? Algemeen Bloeddrukverlagers - 1. betablokkers - 2. ACE-remmers - 3. diuretica - 4. Ca-antagonisten

Nadere informatie

Sepsis en MOF. Powerpointpresentatie gemaakt door Rob Zeegers

Sepsis en MOF. Powerpointpresentatie gemaakt door Rob Zeegers Sepsis en MOF Powerpointpresentatie gemaakt door Rob Zeegers Doel Presentatie Bestaande kennis over sepsis en mof herhalen en of verder uitdiepen. De lastige materie op een begrijpelijke korte manier weergeven.

Nadere informatie

Respiratoire complicaties bij thoraxchirurgie. Bart van Silfhout Ventilation Practitioner

Respiratoire complicaties bij thoraxchirurgie. Bart van Silfhout Ventilation Practitioner Respiratoire complicaties bij thoraxchirurgie Bart van Silfhout Ventilation Practitioner Doel & inhoud Het uitwisselen van ideeën, kennis en gedachten en vooral een leuke voordracht!!! Gasuitwisseling

Nadere informatie

Hartfalen: medicatie in de 1 e lijn en interacties

Hartfalen: medicatie in de 1 e lijn en interacties Hartfalen: medicatie in de 1 e lijn en interacties Disclosure Bart Kremers Werkzaam bij Apotheek Ravenstein en GIC-helpdesk van de KNMP Geen contacten/belangen mbt farmaceutische industrie Hartfalen-medicatie

Nadere informatie

Staken antihypertensiva bij ouderen. Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie

Staken antihypertensiva bij ouderen. Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie Staken antihypertensiva bij ouderen Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie 2 Vragen Zou u antihypertensiva staken bij een geriatrische patiënt met hypertensie en een

Nadere informatie

Snel handelen bij sepsis

Snel handelen bij sepsis Snel handelen bij sepsis Februari 2014 PRESENTATIE GEMAAKT DOOR ROB ZEEGERS Doel van deze presentatie Wat is SIRS? Wat is Sepsis? Inzicht diagnostisch onderzoek Waarom snel handelen? Waarom deze klinische

Nadere informatie

casus presentatie Rob Roudijk, Keuzecoschap intensive care 12-1-2015

casus presentatie Rob Roudijk, Keuzecoschap intensive care 12-1-2015 Ventrikel septum ruptuur casus presentatie Rob Roudijk, Keuzecoschap intensive care 12-1-2015 Casus 70 jarige man RVO: post operatief na VSR correctie en triscuspidalisplastiek Dyspneu verdenking pneumonie,

Nadere informatie

Richtlijn behandeling van ernstige sepsis en septische shock. Medische protocollencommissie Intensive Care

Richtlijn behandeling van ernstige sepsis en septische shock. Medische protocollencommissie Intensive Care Titel Richtlijn behandeling van ernstige sepsis en septische shock Datum vaststelling: 04-2008 Datum revisie: 04-2010 Verantwoording: Bron document: Medische protocollencommissie Intensive Care Surviving

Nadere informatie

Intra-Aortic Balloon Pumping. Sherry Mulder

Intra-Aortic Balloon Pumping. Sherry Mulder Intra-Aortic Balloon Pumping Sherry Mulder De Theorie Counterpulsation therapy is a CLASS I indication for patients in cardiogenic shock, not quickly reversed with pharmacological therapy ACC/AHA guidelines

Nadere informatie

Basiscurus Cardiologie. Ralf PJW Vromans Cardioloog-Intensivist Maasziekenhuis Pantein

Basiscurus Cardiologie. Ralf PJW Vromans Cardioloog-Intensivist Maasziekenhuis Pantein Basiscurus Cardiologie Ralf PJW Vromans Cardioloog-Intensivist Maasziekenhuis Pantein Het hart - anatomie Het hart - anatomie Het hart - anatomie Het ECG - normaal Het P-QRS-T complex P-top: boezemdepolarisatie

Nadere informatie

Chapter 11. Samenvatting voor niet-ingewijden. Dankwoord. Curriculum Vitae. List of publications

Chapter 11. Samenvatting voor niet-ingewijden. Dankwoord. Curriculum Vitae. List of publications Chapter 11 Samenvatting voor niet-ingewijden Dankwoord Curriculum Vitae List of publications In de hiernavolgende Nederlandse samenvatting worden de termen diastolisch hartfalen (DHF) en systolisch hartfalen

Nadere informatie

Cardiopulmonale consequen1es van neurologische aandoeningen Eva Verweij Fellow IC

Cardiopulmonale consequen1es van neurologische aandoeningen Eva Verweij Fellow IC Cardiopulmonale consequen1es van neurologische aandoeningen Eva Verweij Fellow IC N.a.v. casus van jonge vrouw met blanco VG en SAB g 1, 20.00 uur Dag 2, 00.30 uur Echo cor (fellow): LVF lijkt redelijk

Nadere informatie

Arteriële bloeddruk meting. J.G. van der Hoeven

Arteriële bloeddruk meting. J.G. van der Hoeven Arteriële bloeddruk meting J.G. van der Hoeven Voordelen zijn duidelijk Nauwkeurig Onmiddellijke vaststelling van bloeddrukveranderingen Bloedafname Wat gaan we bespreken Algemene fysiologische principes

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Hoofdstuk 1 Het Cardiovasculaire Systeem Het cardiovasculaire systeem bestaat uit het hart en het bloedvatenstelsel en heeft als belangrijkste taken de aanvoer van zuurstof en voedingsstoffen naar de organen

Nadere informatie

V5 Begrippenlijst Hormonen

V5 Begrippenlijst Hormonen V5 Begrippenlijst Hormonen ADH Hormoon dat de terugresorptie van water in de nierkanaaltjes stimuleert. adrenaline Hormoon dat door het bijniermerg wordt afgescheiden. Adrenaline wordt ook door zenuwvezels

Nadere informatie

Anatomie / fysiologie. Taken circulatiestelsel. Onderverdeling bloedvaten. Cxx53 5 en 6 Bloedvaten Lymfe

Anatomie / fysiologie. Taken circulatiestelsel. Onderverdeling bloedvaten. Cxx53 5 en 6 Bloedvaten Lymfe Anatomie / fysiologie Cxx53 5 en 6 Bloedvaten Lymfe FHV2009 / Cxx53_5_6 / Anatomie & Fysiologie - Circulatie 1 Taken circulatiestelsel Voedingsstoffen, nadat ze verteerd (in stukken gedeeld) zijn, opnemen

Nadere informatie

Transfusie indicatie op de intensive care

Transfusie indicatie op de intensive care Transfusie indicatie op de intensive care Floris Kranenburg MD/PhD-student Sanquin Research, Centrum voor Klinisch Transfusiegeneeskundig Onderzoek, Leiden Leids Universitair Medisch Centrum, Klinische

Nadere informatie

De P, RR, adh,t, en vochtbalans

De P, RR, adh,t, en vochtbalans De P, RR, adh,t, en vochtbalans Een lezing Presentatie: Alfons Huisintveld Principe van de pols? Hart contractie linker ventrikel Slagvolume 70 100 ml Meten vd pulsatie Pols = a.r Hals = a.c Lies = a.f

Nadere informatie

Hartfalen voor de huisarts. Dr Katrien Gijsbers Cardioloog-intensivist

Hartfalen voor de huisarts. Dr Katrien Gijsbers Cardioloog-intensivist Hartfalen voor de huisarts Dr Katrien Gijsbers Cardioloog-intensivist Hartfalen voor de huisarts Hartfalen: een groeiende epidemie Duwen en trekken: 2 types hartfalen Hoe stel ik de diagnose? Behandeling

Nadere informatie

Massief luchtemboolbij ERCP. Morbidity & Mortality krans 31 aug 2012 Frederik De Buck

Massief luchtemboolbij ERCP. Morbidity & Mortality krans 31 aug 2012 Frederik De Buck Massief luchtemboolbij ERCP Morbidity & Mortality krans 31 aug 2012 Frederik De Buck De patiënt Vrouw, 44 jaar Medische voorgeschiedenis 2008 : diagnose HCC 2009 : linker hemihepatectomie 29/12/2010 :

Nadere informatie

Take-home toets. Thema 4.3.1: Anatomie en fysiologie van het hart en de circulatie

Take-home toets. Thema 4.3.1: Anatomie en fysiologie van het hart en de circulatie Take-home toets Thema 4.3.1: Anatomie en fysiologie van het hart en de circulatie 1. I Arterien vervoeren altijd zuurstofrijk bloed II Arterien vervoeren het bloed naar het hart 2. Waar vindt de kleine

Nadere informatie

Hartfalen: kunnen we het beter doen?

Hartfalen: kunnen we het beter doen? Hartfalen: kunnen we het beter doen? Dr. Irène Oudejans, klinisch geriater 17 Maart 2015 Inhoud Wat is hartfalen? Wanneer aan hartfalen denken? Hoe stel je de diagnose? Hartfalen Onderzoek GERiatrie Wat

Nadere informatie

Postoperatieve complicaties. Dr.Dewinter UZ Leuven

Postoperatieve complicaties. Dr.Dewinter UZ Leuven Postoperatieve complicaties Dr.Dewinter UZ Leuven Overzicht 1. Postoperatieve pijn 2. Cardiovaculaire complicaties 3. Respiratoire complicaties 4. Renale complicaties 5. Metabole complicacties 6. andere

Nadere informatie

NATRIURETISCHEPEPTIDEN. Weaningsfalen waarbij daling NT-proBNP: hoe is dit mogelijk?

NATRIURETISCHEPEPTIDEN. Weaningsfalen waarbij daling NT-proBNP: hoe is dit mogelijk? NATRIURETISCHEPEPTIDEN Weaningsfalen waarbij daling NT-proBNP: hoe is dit mogelijk? Casus Man 79, status na OHCA CT thorax: centrilobair emfyseem, bilaterale consolidatie bij aspiratie Echo bedside (postieve

Nadere informatie

Management van perioperatief rechter ventrikelfalen. Dr. M. Brands Dr. K. Buyck Prof. Dr. S. Rex Dienst anesthesiologie

Management van perioperatief rechter ventrikelfalen. Dr. M. Brands Dr. K. Buyck Prof. Dr. S. Rex Dienst anesthesiologie Management van perioperatief rechter ventrikelfalen Dr. M. Brands Dr. K. Buyck Prof. Dr. S. Rex Dienst anesthesiologie 1. Rechter ventrikelfalen (RVF) Inleiding Fysiologie niet-falende RV Etiologie en

Nadere informatie

Hartfalen. Manon van der Meer AIOS cardiologie

Hartfalen. Manon van der Meer AIOS cardiologie Hartfalen Manon van der Meer AIOS cardiologie Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Casusbespreking IC Local anesthetic systemic toxicity (LAST)

Casusbespreking IC Local anesthetic systemic toxicity (LAST) Casusbespreking IC Local anesthetic systemic toxicity (LAST) Maaike Fenten 5-7-2017 Achtergrond Lokaal anesthetica op de IC Epidurale anesthesie Locoregionale anesthesie Intraveneus lidocaïne? Inhoud Fysiologie

Nadere informatie

Gendersensitief basaal onderzoek: zoeken naar een oplossing voor migraine. Dr. A. Maassen van den Brink Erasmus MC Rotterdam

Gendersensitief basaal onderzoek: zoeken naar een oplossing voor migraine. Dr. A. Maassen van den Brink Erasmus MC Rotterdam Gendersensitief basaal onderzoek: zoeken naar een oplossing voor migraine Dr. A. Maassen van den Brink Erasmus MC Rotterdam Corrie Hermans Prijs 2015 Jeanine Roeters van Lennep Jeanine zoals we haar kennen:

Nadere informatie

Alcoholisme: een internistisch en anesthesiologisch probleem. Neyens Evy Dr Poortmans Gert KULeuven

Alcoholisme: een internistisch en anesthesiologisch probleem. Neyens Evy Dr Poortmans Gert KULeuven Alcoholisme: een internistisch en anesthesiologisch probleem Neyens Evy Dr Poortmans Gert KULeuven 2011-2012 Inhoud Pathofysiologie van alcoholisme Alcohol- gerelateerde internistische problemen Chronische

Nadere informatie

Casuïstiekbespreking. Hemodynamische instabiliteit na cardiochirurgie: wat is de rol van vasopressine? Anke Reuser AIOS Anesthesiologie

Casuïstiekbespreking. Hemodynamische instabiliteit na cardiochirurgie: wat is de rol van vasopressine? Anke Reuser AIOS Anesthesiologie Casuïstiekbespreking Hemodynamische instabiliteit na cardiochirurgie: wat is de rol van vasopressine? Anke Reuser AIOS Anesthesiologie 25-10-2017 Casus Man 71 jaar VG/ Nierfunctiestoornis (kreat 229),

Nadere informatie

Signal transduction underlying the control of urinary bladder smooth muscle tone

Signal transduction underlying the control of urinary bladder smooth muscle tone UvA-DARE (Digital Academic Repository) Signal transduction underlying the control of urinary bladder smooth muscle tone Puspitoayu, E. Link to publication Citation for published version (APA): Puspitoayu,

Nadere informatie

PPHN pathofysiologie en ontwikkelingen. Robin van der Lee Kinderarts neonatoloog AMC

PPHN pathofysiologie en ontwikkelingen. Robin van der Lee Kinderarts neonatoloog AMC PPHN pathofysiologie en ontwikkelingen Robin van der Lee Kinderarts neonatoloog AMC Q s Hoe zit de pathofysiologie in elkaar? Waarom is dit ziektebeeld zo uitdagend? Wat zijn de ontwikkelingen de laatste

Nadere informatie

De hemodynamische gevolgen van ernstige sepsis: pathofysiologie en een richtlijn voor de behandeling

De hemodynamische gevolgen van ernstige sepsis: pathofysiologie en een richtlijn voor de behandeling Copyright 2002, Nederlandse Vereniging voor Intensive Care. All Rights Reserved. JD-NVIC/pro/012-05/02/NJCC 6.3.19-29.2002 NJCC, 06.2002, p.19-29. Editor: M.J. Schultz Vol. 6, No.3 De hemodynamische gevolgen

Nadere informatie

Behandeling van de orgaandonor Fellow onderwijs 2015. Astrid Hoedemaekers

Behandeling van de orgaandonor Fellow onderwijs 2015. Astrid Hoedemaekers Behandeling van de orgaandonor Fellow onderwijs 2015 Astrid Hoedemaekers Inhoud We8elijk kader Fysiologie na hersendood Donormanagement: algemene principes Vocht en inotropie/vasopressie Hormonale behandeling

Nadere informatie

Hart: ischemie en kleppen. Prof. Paul Herijgers

Hart: ischemie en kleppen. Prof. Paul Herijgers Hart: ischemie en kleppen Prof. Paul Herijgers Coronary artery disease Pathofysiologie Maximaal onttrekken zuurstof aan coronair bloed Toename enkel via coronaire vasodilatatie en vooral door openen van

Nadere informatie

BD/2012/REG NL 9867/zaak II. BIJSLUITER

BD/2012/REG NL 9867/zaak II. BIJSLUITER BD/2012/REG NL 9867/zaak 240600 15 II. BIJSLUITER BD/2012/REG NL 9867/zaak 240600 16 BIJSLUITER ENURACE 10, 10 mg tabletten voor honden 1. NAAM EN ADRES VAN DE VERGUNNINGHOUDER VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN

Nadere informatie