Pulmonale hypertensieve crise: wat nu te doen? J.G. van der Hoeven

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Pulmonale hypertensieve crise: wat nu te doen? J.G. van der Hoeven"

Transcriptie

1 Pulmonale hypertensieve crise: wat nu te doen? J.G. van der Hoeven

2 Functie van de rechter ventrikel Constante perfusie van de long Er voor zorgen dat de RA druk laag blijft RV

3 Verandering in P ra en P pericard na vloeistofbolus Hartchirurgie N = 9 FC van 2.1 L Pra (mmhg) Pra = 0.99 Ppericard Ppericard (mmhg) Taberg JV. Circulation 1986;3:

4 Wat betekent dit dus? Transmurale druk 0 Transmurale druk 0 FC RV werkt normaal onder stressed volume en maakt geen gebruik van FS mechanisme

5 In de praktijk.. Bij een normale RV functie en een normale RV afterload (pulmonale vaatweerstand) is de CVD gelijk aan 0 Na een vloeistofbolus waarbij het HMV stijgt is de CVD nog steeds 0 Als de CVD stijgt duidt dit er dan ook op dat de RV overvult is (acute PH bv longembolus) of stijf is (chronisch PH) Iedere CVD verhoging is abnormaal en wrs slecht

6 Want.. Slower loss of fluid from vasculature Normal Rapid vascular refilling with fluid removal Normal oncotic pressure VCS VCS Arterial XNormal intersitium Interstitial oedema Venous Fluid therapy Ultrafiltration CVD CVD = 0 RV CVD = 10 RV Rapid loss of fluid from vasculature Low oncotic pressure Increased capillary permeability Plasma protein leak Hypoalbuminaemia Systemic inflammation Slow vascular refilling with fluid removal MFI CVD 2 20 VCI VCI Microvascular flow index 1,5 1 0, CVD 0 CVD 12 CVD > 12 0 Vellinga NAR. BMC Anesthesiology 2013;13:17

7 mpap 25 mmhg in rust vastgesteld met PA cath Acute/acute-op-chronische veneuze PHT Secondair aan LV falen met LA hypertensie Acute-op-chronische arteriële PHT Verslechteren pre-existente PHT a.g.v. natuurlijk beloop, sepsis, ARDS, longembolie, medicijnen Acute arteriële PHT Massale longembolie, ARDS, sepsis, medicijnen

8 1 PAP toename 2 3 Isovolemische CP Ejectie tijd RVEF RV dilatatie Right ventricular pressure Septal displacement MVO2 T3 insufficiëntie Open FO RCA vnl geperfundeerd tijdens diastole RV ischemie RV output Hypoxemia LV preload Cardiac output Organ failure

9 Eind-diastole Eind-systole Vroege-diastole Gan C. Am J PhysiolHeart Circ Physiol 2006;290:H

10 Behandeling Opheffen onderliggende oorzaak Optimaliseren RV functie Verlagen van de pulmonale hypertensie

11 Volume therapie Testen voor vloeistof responsiviteit ( PP, SPV, SV, VCI) onbetrouwbaar Geen onderzoek voor PLR beschikbaar (in theorie wel betrouwbaar) Bij belangrijke septumshift is een volume bolus zelden effectief - volume verwijdering wel Monitor met echocardiografie (b.v. excentriciteit)

12 Excentriciteit LV excentriciteit index > 1 B EI = A/B N =1.01 ± 0.04 A EI = A/B N =1.00 ± 0.02 B A Normale verandering in EC ± 0.03

13 Excentriciteit Acuut rechter ventrikel falen

14 Behandelen RV ischemie Noradrenaline bij ernstige hypotensie met als doel de perfusie van de RV te verbeteren HMV (L) Bloeddruk (mmhg) Uitgang Pulmonale HT Na volumebolus Noradrenaline 0 Uitgang Pulmonale HT Na volumebolus Noradrenaline Ghignone M. Anesthesiology 1984;60:

15 Noradrenaline SBP (mmhg) MPAP (mmhg) PVRI (D.s.cm -5.m -2 ) MPAP/MAP (%) PVRI/SVRI (%) Uitgang 91 ± ± ± ± ± 4.8 Nor dosis 1 (30% SAP) ± ± ± ± ± 5.9 Nor dosis 2 (50% SAP) 152 ± ± ± ± ± 4.3 N = 10 - Hartchirurgie + pulmonale hypertensie Kwak YL. Anaesthesia 2002;57:9-14

16 Hartchirurgie (N = 9) Lage bloeddruk met toegenomen mpap Tayama E. Interact Cardiovasc Thor Surg 2007;6:

17 Vasopressie bij PHT 1.0 N = 15 (kinderen) 0.8 PVRI/SVRI Uitgang Phenylefrine Vasopressine Adrenaline Siehr SL. Pediatr Crit Care Med 2016;17:

18 Inotropica PDE-3 inhibitor Levosimendan Morelli A. Crit Care Med 2006;34:

19 Verlagen pulmonale hypertensie NO versus prostacycline MPAP (mm Hg) Baseline 1 NO (40 ppm) Baseline 2 Iloprost (14-17 mcg) PVR (dynes*sec*cm-5) Baseline 1 NO (40 ppm) Baseline 2 Iloprost (14-17 mcg) CO (l/min) Baseline 1 NO (40 ppm) Baseline 2 Iloprost (14-17 mcg) Prostacycline vergeleken met NO geeft significant lagere MPAP en PVR en significant hogere CO Hoeper MM. J Am Coll Cardiol 2000;35:

20 Toegenomen PVR vaak al < 48 uur

21 Risico score Pneumonie als onderliggende oorzaak Driving pressure 18 cmh2o P/F < 100 mmhg PaCO2 > 48 mmhg Risico op acuut cor pulmonale (%) punten 3 punten 4 punten Neiging tot hogere sterfte bij ACP (45 vs 25%) Mekontso-Desap A. Intensive Care Med 2016

22 Beademing Voorkom hypoxie, hypercapnie en hoge transalveolaire druk Gebruik een klein teugvolume met zo weinig mogelijk PEEP tenzij FRC

23 VV-ECMO N = 13 Reis Miranda D. Am J Respir Crit Care Med 2015;191:

24 Conclusies Rechter ventrikel heeft een unieke fysiologie welke bepalend is voor meest effectieve behandeling bij pulmonaal hypertensieve crise Bij RV falen is volume therapie zelden effectief Milrinone + vasopressine zijn middelen van 1 ste keuze Prostacycline inhalatie o.h.a. zeer effectief om PHT te verlagen

Kamerfalen - wat als rechts faalt? MMM Circulatie 2018

Kamerfalen - wat als rechts faalt? MMM Circulatie 2018 Kamerfalen - wat als rechts faalt? MMM Circulatie 2018 Casus (1) Man, 37 jaar Altijd gezond Acute pijn op de borst met ernstige kortademigheid Bloeddruk 85/50 mmhg, HF 115/min, CVD, S1 S2 luide P2, systolisch

Nadere informatie

Echografie van de RV Rol bij instabiele hemodynamiek

Echografie van de RV Rol bij instabiele hemodynamiek Maatwerk Echografie van de RV Rol bij instabiele hemodynamiek J.G. van der Hoeven Casus (1) Man, 37 Blanco medische voorgeschiedenis Acute pijn op de borst en kortademigheid LO: RR 85/50 mmhg, HF 115/min,

Nadere informatie

Centraal veneuze druk is niet belangrijk

Centraal veneuze druk is niet belangrijk Mythe Centraal veneuze druk is niet belangrijk J.G. van der Hoeven Argumenten CVD zegt niets over de vullingstatus CVD voorspelt niet of een patiënt op vulling reageert Fysiologie HMV Preload Uiteindelijke

Nadere informatie

Rechter kamer falen Beademing-circulatie JMD VAN DEN BRULE CARDIOLOOG-INTENSIVIST UMC ST. RADBOUD

Rechter kamer falen Beademing-circulatie JMD VAN DEN BRULE CARDIOLOOG-INTENSIVIST UMC ST. RADBOUD Rechter kamer falen Beademing-circulatie JMD VAN DEN BRULE CARDIOLOOG-INTENSIVIST UMC ST. RADBOUD Introductie RV falen (1) Pulmonale vasculaire dysfunctie Pulmonale endotheel dysfunctie Veranderde long

Nadere informatie

Hemodynamiek NVIC Circulatiedagen 2011. J.G. van der Hoeven

Hemodynamiek NVIC Circulatiedagen 2011. J.G. van der Hoeven Hemodynamiek NVIC Circulatiedagen 2011 J.G. van der Hoeven Veneuze terugstroom Reserve volume om hart gevuld te houden Zorgen voor lage RA druk Constante perfusie van de long Veneus systeem Rechter atrium

Nadere informatie

Ernstige pneumococcen pneumonie. MMM beademing 2018 J.G. van der Hoeven

Ernstige pneumococcen pneumonie. MMM beademing 2018 J.G. van der Hoeven Ernstige pneumococcen pneumonie MMM beademing 2018 J.G. van der Hoeven Case record Man, 69 Blanco voorgeschiedenis Griepachtige symptomen gedurende 8-10 D Opgenomen EH ziekenhuis elders - ernstige pneumococcen

Nadere informatie

Arteriële bloeddruk meting. J.G. van der Hoeven

Arteriële bloeddruk meting. J.G. van der Hoeven Arteriële bloeddruk meting J.G. van der Hoeven Voordelen zijn duidelijk Nauwkeurig Onmiddellijke vaststelling van bloeddrukveranderingen Bloedafname Wat gaan we bespreken Algemene fysiologische principes

Nadere informatie

Hoe voorkom ik vv-ecmo en bij wie is het dan wel geïndiceerd? J.G. van der Hoeven

Hoe voorkom ik vv-ecmo en bij wie is het dan wel geïndiceerd? J.G. van der Hoeven Hoe voorkom ik vv-ecmo en bij wie is het dan wel geïndiceerd? J.G. van der Hoeven H1N1 griep Waarom vv-ecmo? Er is onomstotelijk aangetoond dat vv-ecmo beter is dan conservatieve behandeling - NEE Risico

Nadere informatie

Tachycardie bij sepsis

Tachycardie bij sepsis Tachycardie bij sepsis Een geblokte strategie? J.G. van der Hoeven Normaal Vroege fase EF SV, HF Hart Perifere circulatie Septische shock Vasodilatatie Permeabiliteit Resolutie fase EF SV Volume Late fase

Nadere informatie

PiCCO Volumetrische Parameters. Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist

PiCCO Volumetrische Parameters. Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist PiCCO Volumetrische Parameters Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist Oxygen delivery Global oxygenation ScvO 2 Oxygen consumption Cardiac output Arterial oxygen content Stroke volume Heart rate Oxygenation

Nadere informatie

PiCCO Volumetrische Parameters. Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist

PiCCO Volumetrische Parameters. Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist PiCCO Volumetrische Parameters Mark van Iperen, anesthesioloog-intensivist Global oxygenation Oxygen delivery Oxygen consumption Cardiac output Arterial oxygen content Stroke volume Heart rate Oxygenation

Nadere informatie

Pulmonale Hypertensie. Leon van den Toorn Centrum voor Vasculaire en Diffuse Longziekten

Pulmonale Hypertensie. Leon van den Toorn Centrum voor Vasculaire en Diffuse Longziekten Pulmonale Hypertensie Leon van den Toorn Centrum voor Vasculaire en Diffuse Longziekten Het gevoel dat veel artsen en verpleegkundigen hebben bij pulmonale hypertensie Maar aan het eind van deze voordracht

Nadere informatie

Waar staat de afkorting PiCCO voor?

Waar staat de afkorting PiCCO voor? Waar staat de afkorting PiCCO voor? Pulse Contour Cardiac Output..en de i..die is verzonnen Hemodynamische monitoring d.m.v. PiCCO is a) Invasief b) Minimaal invasief c) Niet invasief Antwoord: B CVL PULSIOCATH

Nadere informatie

Wanneer is een circulatie slecht?

Wanneer is een circulatie slecht? Wanneer is een circulatie slecht? Prof. Dr. J.G. van der Hoeven Afdeling Intensive Care UMC St Radboud Venticare 2010 1 Analyse Inotropicum Vaatverwijder Combinatie Geen actie Nee Is er een probleem met

Nadere informatie

Fysiologie en Pathofysiologie van het cardiovasculaire systeem. Gert Poortmans

Fysiologie en Pathofysiologie van het cardiovasculaire systeem. Gert Poortmans Fysiologie en Pathofysiologie van het cardiovasculaire systeem Gert Poortmans BD = CO x SVR CO = HR x SV SV = EDV - ESV 4 determinanten van cardiovasculaire performantie Preload Afterload Contractiliteit

Nadere informatie

Medicamanenteuze therapie van CTEPH. Paul Bresser, longarts Onze Lieve Vrouwe Gasthuis Amsterdam

Medicamanenteuze therapie van CTEPH. Paul Bresser, longarts Onze Lieve Vrouwe Gasthuis Amsterdam Medicamanenteuze therapie van CTEPH Paul Bresser, longarts Onze Lieve Vrouwe Gasthuis Amsterdam CTEPH - definitie Gemiddelde druk in longslagader > 25 mm Hg Normale functie van de linker hartkamer Minstens

Nadere informatie

Mechanical ventilation. Intensive Care Training Program Radboud University Medical Centre Nijmegen

Mechanical ventilation. Intensive Care Training Program Radboud University Medical Centre Nijmegen Mechanical ventilation Intensive Care Training Program Radboud University Medical Centre Nijmegen What is optimal PSV? Optimal PS level Optimal cycle-off criterium Optimal pressurization Minimal trigger

Nadere informatie

ECLS: Goede en minder goede indicaties. Diederik van Dijk

ECLS: Goede en minder goede indicaties. Diederik van Dijk ECLS: Goede en minder goede indicaties Diederik van Dijk Extra Corporeal Life Support Bloedsomloop en ademhaling uit de muur Extra Corporeal Life Support De ultieme vorm van life support Maar ken uw beperkingen!

Nadere informatie

Fysiologie en Pathofysiologie van het cardiovasculaire systeem. Gert Poortmans

Fysiologie en Pathofysiologie van het cardiovasculaire systeem. Gert Poortmans Fysiologie en Pathofysiologie van het cardiovasculaire systeem Gert Poortmans BD = CO x SVR CO = HR x SV SV = EDV - ESV 4 determinanten van cardiovasculaire performantie Preload Afterload Contractiliteit

Nadere informatie

PHYSIOLOGY, CONSIDERATIONS AND ANESTHESIA CLINICAL PRACTICE APPLICATION OF PULSE PRESSURE VARIATION IN M A X I M T I M M E R S

PHYSIOLOGY, CONSIDERATIONS AND ANESTHESIA CLINICAL PRACTICE APPLICATION OF PULSE PRESSURE VARIATION IN M A X I M T I M M E R S PHYSIOLOGY, CONSIDERATIONS AND APPLICATION OF PULSE PRESSURE VARIATION IN ANESTHESIA CLINICAL PRACTICE M A X I M T I M M E R S D R. B A S K U I J P E R S VOCHTRESPONSIVITEIT? Statisch Dynamisch CVD, PAOP,

Nadere informatie

Reanimatie bij Fontan. Kim Cortenbach Keuze coassistent IC 7 november 2017

Reanimatie bij Fontan. Kim Cortenbach Keuze coassistent IC 7 november 2017 Reanimatie bij Fontan Kim Cortenbach Keuze coassistent IC 7 november 2017 Inhoud Casus Fysiologie van reanimeren Fontancirculatie Reanimatie bij Fontan Vervolg casus Casus Vrouw, 29 jaar RVO/ OHCA bij

Nadere informatie

PPHN pathofysiologie en ontwikkelingen. Robin van der Lee Kinderarts neonatoloog AMC

PPHN pathofysiologie en ontwikkelingen. Robin van der Lee Kinderarts neonatoloog AMC PPHN pathofysiologie en ontwikkelingen Robin van der Lee Kinderarts neonatoloog AMC Q s Hoe zit de pathofysiologie in elkaar? Waarom is dit ziektebeeld zo uitdagend? Wat zijn de ontwikkelingen de laatste

Nadere informatie

Beademing van patiënten met ARDS. MMM Beademing 2018 J.G. van der Hoeven

Beademing van patiënten met ARDS. MMM Beademing 2018 J.G. van der Hoeven Beademing van patiënten met ARDS MMM Beademing 2018 J.G. van der Hoeven Inhomogene long Buik Hyperinflatie Normale gas/weefsel ratio Afgenomen gas/weefsel ratio Geen gas = volledige collaps of volledig

Nadere informatie

Workshop beademing astma/copd. J.G. van der Hoeven NVIC Mechanische Beademingsdagen 2010

Workshop beademing astma/copd. J.G. van der Hoeven NVIC Mechanische Beademingsdagen 2010 Workshop beademing astma/copd J.G. van der Hoeven NVIC Mechanische Beademingsdagen 2010 1 Patiënt (1) Man, 24 jaar Intrinsiek asthma Onregelmatig gebruik van medicatie Reeds eenmaal eerder beademd Zeer

Nadere informatie

13-05-11. De hemodynamisch instabiele pa2ent. Inhoud. Basale hemodynamische monitoring. monitoring en therapie

13-05-11. De hemodynamisch instabiele pa2ent. Inhoud. Basale hemodynamische monitoring. monitoring en therapie De hemodynamisch instabiele pa2ent monitoring en therapie NIVAZ 2011 Joris Lemson anesthesioloog en (kinder) intensivist Intensive Care UMC St Radboud Inhoud Fysiologie Hemodynamische monitoring Interpreta2e

Nadere informatie

casus presentatie Rob Roudijk, Keuzecoschap intensive care 12-1-2015

casus presentatie Rob Roudijk, Keuzecoschap intensive care 12-1-2015 Ventrikel septum ruptuur casus presentatie Rob Roudijk, Keuzecoschap intensive care 12-1-2015 Casus 70 jarige man RVO: post operatief na VSR correctie en triscuspidalisplastiek Dyspneu verdenking pneumonie,

Nadere informatie

Richtlijn behandeling van ernstige sepsis en septische shock volwassenen. Medische protocollencommissie Intensive Care

Richtlijn behandeling van ernstige sepsis en septische shock volwassenen. Medische protocollencommissie Intensive Care Titel Richtlijn behandeling van ernstige sepsis en septische shock volwassenen Datum vaststelling: 02-2013 Datum revisie: 02-2015 Verantwoording: Bron document: Medische protocollencommissie Intensive

Nadere informatie

Left Ventriculair Assist Device

Left Ventriculair Assist Device Left Ventriculair Assist Device Hans Tempelman Tim Lisman 8 december 2011 Inhoud Inleiding Indicatie LVAD Opvang op de IC na implantatie LVAD Monitor LVAD, wat houden die getallen in Problemen (RV, trombus

Nadere informatie

Vloeistofbeleid op de IC - wat zeggen de trials? MMM Circulatie 2018

Vloeistofbeleid op de IC - wat zeggen de trials? MMM Circulatie 2018 Vloeistofbeleid op de IC - wat zeggen de trials? MMM Circulatie 2018 Wat weten we al? Tussen colloïdale- en kristallijne vloeistoffen bestaat niet veel verschil wat betreft belangrijke uitkomstmaten Dit

Nadere informatie

Golden Hours. Regionaal IC symposium Jolanda Zandee IC verpleegkundige Circulation Practitioner Ikazia Ziekenhuis Rotterdam 6-11-2010 1

Golden Hours. Regionaal IC symposium Jolanda Zandee IC verpleegkundige Circulation Practitioner Ikazia Ziekenhuis Rotterdam 6-11-2010 1 Golden Hours Regionaal IC symposium Jolanda Zandee IC verpleegkundige Circulation Practitioner Ikazia Ziekenhuis Rotterdam 6-11-2010 1 Intensive Care Ikazia Ziekenhuis 10 bedden 7 beademingen 2 non-invasief

Nadere informatie

Anatomie / fysiologie Circulatie. Stellingen n.a.v. vorig college. Stellingen, vervolg. Bloeddruk

Anatomie / fysiologie Circulatie. Stellingen n.a.v. vorig college. Stellingen, vervolg. Bloeddruk Anatomie / fysiologie Circulatie Bloeddruk 1 Stellingen n.a.v. vorig college Het ventrikelseptum van het hart is dikker dan het atriumseptum van het hart. Een hart dat over de top van de Frank Starling-curve

Nadere informatie

Respiratoire complicaties bij thoraxchirurgie. Bart van Silfhout Ventilation Practitioner

Respiratoire complicaties bij thoraxchirurgie. Bart van Silfhout Ventilation Practitioner Respiratoire complicaties bij thoraxchirurgie Bart van Silfhout Ventilation Practitioner Doel & inhoud Het uitwisselen van ideeën, kennis en gedachten en vooral een leuke voordracht!!! Gasuitwisseling

Nadere informatie

Inspanningsgerelateerde hypertensie: geruststellend of onheilspellend? Dr. Joost H.W. Rutten Internist-vasculair geneeskundige

Inspanningsgerelateerde hypertensie: geruststellend of onheilspellend? Dr. Joost H.W. Rutten Internist-vasculair geneeskundige Inspanningsgerelateerde hypertensie: geruststellend of onheilspellend? Dr. Joost H.W. Rutten Internist-vasculair geneeskundige Overzicht Casussen inspanningsgerelateerde hypertensie Achtergrond Hoe en

Nadere informatie

Dokter, ik heb het spaans benauwd

Dokter, ik heb het spaans benauwd Dokter, ik heb het spaans benauwd S.Gadgil, anios intensive care, Radboudumc, Nijmegen 5-3- 2015 Inhoudsopgave Introduc@e Hoe zat het ook alweer? Voor de prak@jk Take home message Introduc7e Calcium antagonisten

Nadere informatie

Mythe: Zuurstof is gevaarlijk bij COPD

Mythe: Zuurstof is gevaarlijk bij COPD Mythe: Zuurstof is gevaarlijk bij COPD Dr Leo Heunks longarts-intensivist afd intensive care April, 211 Programma Regulatie van de ademhaling Effect O2 tijdens AE-COPD Oorzaken hypercapnie tijdens AE-COPD

Nadere informatie

Bloodpressure target in symptoma2c vasospasm pa2ent

Bloodpressure target in symptoma2c vasospasm pa2ent Bloodpressure target in symptoma2c vasospasm pa2ent Willem- Jan Schellekens CASUS van de Dag 9-9- 2015 Casus 47 jarige pa+ënte: D1 SAB obv vertebralisdissec+e wv coiling en EVD Dag 7 na SAB: neurologische

Nadere informatie

Management van perioperatief rechter ventrikelfalen. Dr. M. Brands Dr. K. Buyck Prof. Dr. S. Rex Dienst anesthesiologie

Management van perioperatief rechter ventrikelfalen. Dr. M. Brands Dr. K. Buyck Prof. Dr. S. Rex Dienst anesthesiologie Management van perioperatief rechter ventrikelfalen Dr. M. Brands Dr. K. Buyck Prof. Dr. S. Rex Dienst anesthesiologie 1. Rechter ventrikelfalen (RVF) Inleiding Fysiologie niet-falende RV Etiologie en

Nadere informatie

Behandeling van de orgaandonor Fellow onderwijs 2015. Astrid Hoedemaekers

Behandeling van de orgaandonor Fellow onderwijs 2015. Astrid Hoedemaekers Behandeling van de orgaandonor Fellow onderwijs 2015 Astrid Hoedemaekers Inhoud We8elijk kader Fysiologie na hersendood Donormanagement: algemene principes Vocht en inotropie/vasopressie Hormonale behandeling

Nadere informatie

Richtlijn behandeling van ernstige sepsis en septische shock. Medische protocollencommissie Intensive Care

Richtlijn behandeling van ernstige sepsis en septische shock. Medische protocollencommissie Intensive Care Titel Richtlijn behandeling van ernstige sepsis en septische shock Datum vaststelling: 04-2008 Datum revisie: 04-2010 Verantwoording: Bron document: Medische protocollencommissie Intensive Care Surviving

Nadere informatie

Zuurstoftransport: DO2 en VO2 in balans C. Peeters

Zuurstoftransport: DO2 en VO2 in balans C. Peeters Zuurstoftransport: DO2 en VO2 in balans C. Peeters Shock is een circulatoir falen dat leidt tot hypoxie op weefselniveau. Dit is een algemene definitie die van toepassing is op elke vorm van shock, ongeacht

Nadere informatie

PT HEEFT NIEUWE ARTERIELIJN GEKREGEN, LI ART RAD

PT HEEFT NIEUWE ARTERIELIJN GEKREGEN, LI ART RAD PT HEEFT NIEUWE ARTERIELIJN GEKREGEN, LI ART RAD Pt krijgt donker gekleurde vingers maar is ook gestart met norepinefrine 10 mg/50 ml st 8 inmiddels. Wat doe je? De curve op de monitor is Figuur 1. De

Nadere informatie

Hemodynamische op/malisa/e op de IC. Jasper van Bommel Intensive Care - Erasmus MC Rotterdam

Hemodynamische op/malisa/e op de IC. Jasper van Bommel Intensive Care - Erasmus MC Rotterdam Hemodynamische op/malisa/e op de IC Jasper van Bommel Intensive Care - Erasmus MC Rotterdam Circulatoir falen Definitie SHOCK! Levensbedreigende toestand waarin te weinig bloed met zuurstof naar de organen

Nadere informatie

Afkortingen en begrippen Hemodynamica = de leer van de eigenschappen en de omloop van het bloed.

Afkortingen en begrippen Hemodynamica = de leer van de eigenschappen en de omloop van het bloed. Afkortingen en begrippen Hemodynamica = de leer van de eigenschappen en de omloop van het bloed. CABG: PAC: PiCCO: Preload: Afterload: Systole: Diastole: CO: CVD: PAOP: GEDV: ITBV: EVLW: Coronary Artery

Nadere informatie

Zin of Onzin van Blaasdrukmeting. Intra Abdominale Hypertensie. of het belang van het meten en herkennen van

Zin of Onzin van Blaasdrukmeting. Intra Abdominale Hypertensie. of het belang van het meten en herkennen van Zin of Onzin van Blaasdrukmeting of het belang van het meten en herkennen van Intra Abdominale Hypertensie Klinische Les voor Verpleegkundigen januari 2007 Fleur Nooteboom, internist intensivist Intensive

Nadere informatie

Obesitas op de IC: Hoe te beademen?

Obesitas op de IC: Hoe te beademen? Obesitas Body Mass Index Obesitas op de IC: Hoe te beademen? Body Mass Index (BMI) = gewicht / (lengte) 2 = kg/m 2 Toename overgewicht = toename gezondheidsrisico! WHO indeling: Jasper van Bommel Intensive

Nadere informatie

Medische protocollencommissie Intensive

Medische protocollencommissie Intensive Titel Beademing van volwassen IC-patiënten Datum vaststelling: 11-18 Datum revisie: 11-1 Verantwoording: Bron document: Doelgroep: Medische protocollencommissie Intensive Literatuurstudie Artsen Intensive

Nadere informatie

Algemene principes om secondaire schade aan hersenen te voorkomen. Onderwijs Neurochirurgie UMC St Radboud, Nijmegen

Algemene principes om secondaire schade aan hersenen te voorkomen. Onderwijs Neurochirurgie UMC St Radboud, Nijmegen Algemene principes om secondaire schade aan hersenen te voorkomen Onderwijs Neurochirurgie UMC St Radboud, Nijmegen Algemene principes Fysiologie vaak gedomineerd door uitgebreide ischemie/reperfusie schade

Nadere informatie

To raise or not to raise Passive Leg Raising in de prakijk. De kliniek is zo gek nog niet.

To raise or not to raise Passive Leg Raising in de prakijk. De kliniek is zo gek nog niet. To raise or not to raise Passive Leg Raising in de prakijk. De kliniek is zo gek nog niet. Lieke Hendrikx Circulation Practitioner i.o Amphia ziekenhuis Breda 15 oktober 2014 To raise or not to raise To

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting voor niet-ingewijden

Nederlandse samenvatting voor niet-ingewijden C h a p t e r Nederlandse samenvatting voor niet-ingewijden Chapter Afkortingen en begrippen Hemodynamica = de leer van de eigenschappen en de omloop van het bloed. CABG: Coronary Artery Bypass Graft gebruik

Nadere informatie

Cardiologie en Longziekten zouden een maatschap moeten vormen, waarom? Eduard van den Berg, cardio.nl 1

Cardiologie en Longziekten zouden een maatschap moeten vormen, waarom? Eduard van den Berg, cardio.nl 1 Cardiologie en Longziekten zouden een maatschap moeten vormen, waarom? 04-02- 14 Eduard van den Berg, cardio.nl 1 04-02- 14 Eduard van den Berg, cardio.nl 2 Daarom: Hart en longen zijn integraal verbonden,

Nadere informatie

Bloedgassen. Homeostase. Ronald Broek

Bloedgassen. Homeostase. Ronald Broek Bloedgassen Homeostase Ronald Broek Verstoring Homeostase Ziekte/Trauma/vergiftiging. Geeft zuur-base en bloedgasstoornissen. Oorzaken zuur-base verschuiving Longemfyseem. Nierinsufficientie Grote chirurgische

Nadere informatie

Koffie Nog maar 1u 25 min.

Koffie Nog maar 1u 25 min. Koffie Nog maar 1u 25 min. 1 Anatomie en Fysiologie Dolf Weller - Ventilation Practitioner Maasstad Ziekenhuis Back 2 Basic 2018 2 Inhoud Regulatie ademhaling Anatomie luchtwegen/longen Diffusie/perfusie

Nadere informatie

De behandeling van hartfalen bij de oudere patiënt. Loes Klieverik WES 11-03-2010

De behandeling van hartfalen bij de oudere patiënt. Loes Klieverik WES 11-03-2010 De behandeling van hartfalen bij de oudere patiënt Loes Klieverik WES 11-03-2010 Wat is oud?? Definitie Hartfalen Tekortschieten van de pompwerking van het hart en veranderingen in de neurohumorale activatie

Nadere informatie

Waar zorg Bewaakt. Sietske Eerens, circulation practitioner i.o. sietske Eerens CP i.o. PiCCO uw maatje? Medisch Centrum Haaglanden 1

Waar zorg Bewaakt. Sietske Eerens, circulation practitioner i.o. sietske Eerens CP i.o. PiCCO uw maatje? Medisch Centrum Haaglanden 1 Sietske Eerens, circulation practitioner i.o. 1 PiCCO Uw Maatje?? Ter afronding van de training Circulation Practitioner. i.s.m. Dr. P. Dennesen Inleiding Uitgangspunt. Doelstelling. Probleemstelling.

Nadere informatie

Algemene principes om secondaire schade aan hersenen te voorkomen. Onderwijs Neurochirurgie UMC St Radboud, Nijmegen

Algemene principes om secondaire schade aan hersenen te voorkomen. Onderwijs Neurochirurgie UMC St Radboud, Nijmegen Algemene principes om secondaire schade aan hersenen te voorkomen Onderwijs Neurochirurgie UMC St Radboud, Nijmegen Algemene principes Fysiologie vaak gedomineerd door uitgebreide ischemie/reperfusie schade

Nadere informatie

Curves. Tjitske Faber 25 oktober 2016

Curves. Tjitske Faber 25 oktober 2016 Curves Tjitske Faber 25 oktober 2016 We gaan stemmen Internet 1 Ga naar shakeq.com 2 Log in met Free5879 Deze presentatie is geladen zonder de Shakespeak Add-In. Add-In gratis downloaden? Ga naar http://shakespeak.com/en/free-download/

Nadere informatie

Waar was ik vorig jaar april toen LVIZ was? En bijna niet in 2016?tad Amsterdam Miami Monaco 2015

Waar was ik vorig jaar april toen LVIZ was? En bijna niet in 2016?tad Amsterdam Miami Monaco 2015 Waar was ik vorig jaar april toen LVIZ was? En bijna niet in 2016?tad Amsterdam Miami Monaco 2015 Stad Amsterdam Van Miami naar Monaco April 2015 Waar was ik vorig jaar april toen LVIZ was? En bijna niet

Nadere informatie

Obesitas op de recovery

Obesitas op de recovery Obesitas op de recovery Marlous Huijzer AIOS anesthesiologie UMC Utrecht Inzichten Toegenomen arbeid hart en longen Verhoogde kans metabool syndroom Verhoogde kans op DVT of longembolie Obesitas hypoventilatie

Nadere informatie

OPTIFLOW IN EEN ALGEMEEN ZIEKENHUIS, JA OF NEE GIJS VOS, PEDIATRISCHE INTENSIVE CARE MUMC+

OPTIFLOW IN EEN ALGEMEEN ZIEKENHUIS, JA OF NEE GIJS VOS, PEDIATRISCHE INTENSIVE CARE MUMC+ GIJS VOS, PEDIATRISCHE INTENSIVE CARE MUMC+ GIJS VOS, PEDIATRISCHE INTENSIVE CARE MUMC+ Wie gebruikt op dit moment Optiflow? Wie overweegt om te gaan starten met Optiflow? GIJS VOS, PEDIATRISCHE INTENSIVE

Nadere informatie

Anatomie en Fysiologie

Anatomie en Fysiologie Anatomie en Fysiologie Dolf Weller - Ventilation Practitioner Maasstad Ziekenhuis 10 februari 2017 B2B, Anatomie en Fysiologie, Dolf Weller, Ventilation Practitioner 1 Inhoud Regulatie ademhaling Anatomie

Nadere informatie

Pulmonale hypertensie is een diagnose die niet met echocardiografie kan worden gesteld. Per definitie geldt dat als tijdens hartkatheterisatie in

Pulmonale hypertensie is een diagnose die niet met echocardiografie kan worden gesteld. Per definitie geldt dat als tijdens hartkatheterisatie in 1 2 Pulmonale hypertensie is een diagnose die niet met echocardiografie kan worden gesteld. Per definitie geldt dat als tijdens hartkatheterisatie in rust de gemiddelde druk in de longslagader 25 mm Hg

Nadere informatie

Your snow shovel is killing you! A winter wonderland horror story. Sander Wout AIOS Anesthesiologie 15 december 2017

Your snow shovel is killing you! A winter wonderland horror story. Sander Wout AIOS Anesthesiologie 15 december 2017 Your snow shovel is killing you! A winter wonderland horror story Sander Wout AIOS Anesthesiologie 15 december 2017 Casus: Reanimatie na sneeuwscheppen Patient, 1950 Buiten sneeuwscheppen, onwelwording

Nadere informatie

Shock. Lennie Derde, internist-intensivist Juni 2016

Shock. Lennie Derde, internist-intensivist Juni 2016 Shock Lennie Derde, internist-intensivist Juni 2016 Casus Man 48 jaar, gezond, gebruikt geen medicijnen Nu met auto tegen vangrail gereden en beklemd in auto aangetroffen LO/ E2M6V2 RR 96/58, p 126/min

Nadere informatie

Nieuwe percutane opties in de behandeling van chronische longembolen

Nieuwe percutane opties in de behandeling van chronische longembolen Nieuwe percutane opties in de behandeling van chronische longembolen Werner Budts Congenitale en Structurele Cardiologie UZ Leuven Inleiding Chronische thromboembolische pulmonale hypertensie (CTEPH) =

Nadere informatie

Aangeboren hartafwijkingen. Ulrike Kraemer kinderarts-intensivist / kindercardioloog Erasmus MC-Sophia, Rotterdam WES symposium

Aangeboren hartafwijkingen. Ulrike Kraemer kinderarts-intensivist / kindercardioloog Erasmus MC-Sophia, Rotterdam WES symposium Aangeboren hartafwijkingen Ulrike Kraemer kinderarts-intensivist / kindercardioloog Erasmus MC-Sophia, Rotterdam WES symposium 29.03.2018 Aangeboren hartafwijkingen 0.6-0.8% aller pasgeborenen kinderen

Nadere informatie

Introductie PiCCO. Marco Knook Intensivist-cardioloog

Introductie PiCCO. Marco Knook Intensivist-cardioloog Introductie PiCCO Marco Knook Intensivist-cardioloog Agenda 1 2 3 4 Basale Hemodynamiek Monitoring PiCCO techniek Indicaties, contra-indicaties en complicaties Het Hydraulische systeem Het Hydraulische

Nadere informatie

Mechanische beademing bij ARDS Het belang van recruteer manoeuvres. Fellowonderwijs Intensive Care UMC St Radboud

Mechanische beademing bij ARDS Het belang van recruteer manoeuvres. Fellowonderwijs Intensive Care UMC St Radboud Mechanische beademing bij ARDS Het belang van recruteer manoeuvres Fellowonderwijs Intensive Care UMC St Radboud Beademing geassocieerde schade Schade aan surfactant producerende Type-II alveolaire cellen

Nadere informatie

Pulmonaal Hypertensie. Pre-operatief consult (Google Chrome) enter PIN 2. Kahoot app for work as a player enter PIN

Pulmonaal Hypertensie. Pre-operatief consult (Google Chrome) enter PIN 2. Kahoot app for work as a player enter PIN Pulmonaal Hypertensie Pathofysiologie en perioperatief beleid 1. www.kahoot.it (Google Chrome) enter PIN 2. Kahoot app for work as a player enter PIN A. Beaumond & Y. Vercammen Supervisie Dr. Lauweryns

Nadere informatie

Left ventricular assist device

Left ventricular assist device CNE hartfalen en interventiecardiologie Left ventricular assist device Casusbespreking Chantal de Bakker Verpleegkundig Specialist, LVAD Inhoud 1) Casus 2) Indicatiestelling 3) Geschiedenis 4) Werkingsmechanisme

Nadere informatie

Behandeling DVT/PE hoort NIET thuis in de eerste lijn

Behandeling DVT/PE hoort NIET thuis in de eerste lijn Behandeling DVT/PE hoort NIET thuis in de eerste lijn F.A. (Erik) Klok, MD PhD Department of Thrombosis and Hemostasis Leiden University Medical Center The Netherlands F.A.Klok@LUMC.nl Belang van tweede

Nadere informatie

Invasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS

Invasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS Invasieve beademing bij longfibrose Liselotte Boerman, ANIOS Casus Man, 82 jaar, Opname ivm respiratoire insufficiëntie, DD: 1. Acute exacerbatie Idiopathische Pulmonale Fibrose (IPF) 2. overvulling cardiaal

Nadere informatie

Model based Cardiovascular Pathophysiology (8VB20)

Model based Cardiovascular Pathophysiology (8VB20) Eindhoven University of Technology Model based Cardiovascular Pathophysiology (8VB20) June 30, 2014, 9.00 12.00 h Surname and initials : Indent. nr. : This exam consists of 4 exercises. Each exercise contributes

Nadere informatie

Niet reanimeren beleid. Grande Conference Verona, september 2012 Lodewijk Keeris, internist-intensivist

Niet reanimeren beleid. Grande Conference Verona, september 2012 Lodewijk Keeris, internist-intensivist Grande Conference Verona, september 2012 Lodewijk Keeris, internist-intensivist Inhoud presentatie Behandelbeperkingen Reanimatie en outcome/getallen Out-of-hospital Factoren van invloed op de outcome

Nadere informatie

Introductie PICCO. Marco Knook Cardioloog-intensivist

Introductie PICCO. Marco Knook Cardioloog-intensivist Introductie PICCO Marco Knook Cardioloog-intensivist Agenda 1 2 3 4 Basale Hemodynamiek Monitoring PiCCO techniek Indicaties, contra-indicaties en complicaties Basale Hemodynamiek Bloeddruk = SVR x C.O.

Nadere informatie

HET UNIVENTRICULAIR HART EN DE FONTAN CIRCULATIE. dr. J. Vandommele Dienst anesthesie UZ Leuven Vrij

HET UNIVENTRICULAIR HART EN DE FONTAN CIRCULATIE. dr. J. Vandommele Dienst anesthesie UZ Leuven Vrij HET UNIVENTRICULAIR HART EN DE FONTAN CIRCULATIE dr. J. Vandommele Dienst anesthesie UZ Leuven Vrij 06-12-2013 Hypoplasie RV / LV Univentriculair hart Zonder palliatieve correcties: zelden overleven tot

Nadere informatie

Doel. Toepassingsgebied. Definities. Aard van de handeling. Benodigd materiaal. Meting cardiac output. Injectaatvolume en -temperatuur

Doel. Toepassingsgebied. Definities. Aard van de handeling. Benodigd materiaal. Meting cardiac output. Injectaatvolume en -temperatuur Doel Het verkrijgen van cardiale en pulmonale informatie. Het meten van de cardiac output en cardiac index. Het nauwkeurig kunnen vervolgen van de ingestelde therapie. Toepassingsgebied Intensive Care

Nadere informatie

Snel handelen bij sepsis

Snel handelen bij sepsis Snel handelen bij sepsis Februari 2014 PRESENTATIE GEMAAKT DOOR ROB ZEEGERS Doel van deze presentatie Wat is SIRS? Wat is Sepsis? Inzicht diagnostisch onderzoek Waarom snel handelen? Waarom deze klinische

Nadere informatie

Chronische NIV bij stabiele COPD patiënten

Chronische NIV bij stabiele COPD patiënten Chronische NIV bij stabiele COPD patiënten 1. is alleen effectief als er sprake is van hypercapnie 2. is alleen effectief als door de NIV de CO 2 daalt 3. als aan beide (1 en 2) wordt voldaan 4. is nooit

Nadere informatie

Thoraxfoto versus extra vasculair longwater index (ELWI) Valérie van der Mee Circulation Practitioner Topics- 8 december 2016

Thoraxfoto versus extra vasculair longwater index (ELWI) Valérie van der Mee Circulation Practitioner Topics- 8 december 2016 Thoraxfoto versus extra vasculair longwater index (ELWI) Valérie van der Mee Circulation Practitioner Topics- 8 december 2016 Inhoud Aanleiding Onderzoek Resultaten Literatuur Valérie van der Mee - Circulation

Nadere informatie

ILA-active trial Extracorporele CO2 Removal. Serge J.C. Verbrugge Afdeling Intensive Care-Anesthesiologie Sint Franciscus Gasthuis Rotterdam

ILA-active trial Extracorporele CO2 Removal. Serge J.C. Verbrugge Afdeling Intensive Care-Anesthesiologie Sint Franciscus Gasthuis Rotterdam ILA-active trial Extracorporele CO2 Removal Serge J.C. Verbrugge Afdeling Intensive Care-Anesthesiologie Sint Franciscus Gasthuis Rotterdam COPD op de IC COPD GOLD IV patienten 50% 2x/jaar acute exacerbatie

Nadere informatie

Vene jugularis lijn bij patiënten met risico op verhoogde ICP. Carine van Rijn

Vene jugularis lijn bij patiënten met risico op verhoogde ICP. Carine van Rijn Vene jugularis lijn bij patiënten met risico op verhoogde ICP Carine van Rijn Inleiding Verhoogde intracraniële druk zou een contra-indicatie zijn voor cannulatie van de v. jugularis interna v. subclavialijn

Nadere informatie

De effectiviteit en toepasbaarheid van non-invasieve hemodynamische monitoring bij de IC-patiënt

De effectiviteit en toepasbaarheid van non-invasieve hemodynamische monitoring bij de IC-patiënt De effectiviteit en toepasbaarheid van non-invasieve hemodynamische monitoring bij de IC-patiënt Joke Dieperink van der Goot IC- verpleegkundige & Circulation practitioner i.o. Medisch begeleider dr. R.S.

Nadere informatie

(Acute) hypertensiebehandeling bij herseninfarct/bloeding. Bert-Jan van den Born

(Acute) hypertensiebehandeling bij herseninfarct/bloeding. Bert-Jan van den Born (Acute) hypertensiebehandeling bij herseninfarct/bloeding Bert-Jan van den Born Leerdoelen Welke behandeling in acute fase infarct/bloeding? - grenswaarden en streefwaarden? - IV middel? Hoe na de acute

Nadere informatie

CIRCULATIE VICV NOVEMBER 2013. Bram Tilburgs, IC verpleegkundige C1A, UMCN St. Radboud

CIRCULATIE VICV NOVEMBER 2013. Bram Tilburgs, IC verpleegkundige C1A, UMCN St. Radboud CIRCULATIE VICV NOVEMBER 2013 Bram Tilburgs, IC verpleegkundige C1A, UMCN St. Radboud Adequate weefsel perfusie Er is voldoende bloedstroom om: De cellen van essentiële stoffen te voorzien. Afval producten

Nadere informatie

Praktisch gebruik van PiCCO: PPV/SVV, EVLW, PLR, preload responsiveness, Walter Verbrugghe Critical Care Department Antwerp University Hospital

Praktisch gebruik van PiCCO: PPV/SVV, EVLW, PLR, preload responsiveness, Walter Verbrugghe Critical Care Department Antwerp University Hospital Praktisch gebruik van PiCCO: PPV/SVV, EVLW, PLR, preload responsiveness, Walter Verbrugghe Critical Care Department Antwerp University Hospital Overzicht Rationale voor hemodynamische monitoring Welke

Nadere informatie

Samenvatting voor niet-ingewijden

Samenvatting voor niet-ingewijden 2 Samenvatting voor niet-ingewijden Inleiding Het doel van deze samenvatting is om niet-ingewijden in kennis te stellen van de inhoud van dit proefschrift. De titel van het proefschrift is optimizing fluid

Nadere informatie

Model based Cardiovascular Pathophysiology (8VB20)

Model based Cardiovascular Pathophysiology (8VB20) Eindhoven University of Technology Model based Cardiovascular Pathophysiology (8VB20) August 11, 2014, 14.00 17.00 h Surname and initials : Indent. nr. : This exam consists of 4 exercises. Each exercise

Nadere informatie

Geen druppel teveel door monitoring van het extravasculair long water index (ELWI)

Geen druppel teveel door monitoring van het extravasculair long water index (ELWI) Geen druppel teveel door monitoring van het extravasculair long water index (ELWI) Iris de Jonge, Intensive Care verpleegkundige/circulation Practitioner in opleiding Veerle van Dam, internist-intensivist

Nadere informatie

Sepsis. Welke mean arterial pressure houden we aan? Renze Jongstra Circulation Practitioner Intensive Care Verpleegkundige

Sepsis. Welke mean arterial pressure houden we aan? Renze Jongstra Circulation Practitioner Intensive Care Verpleegkundige Sepsis Welke mean arterial pressure houden we aan? Renze Jongstra Circulation Practitioner Intensive Care Verpleegkundige Inhoud Inleiding Sepsis Behandeling sepsis Hemodynamiek bij sepsis Onderzoek Resultaten

Nadere informatie

Historie van de PiCCO-Technologie

Historie van de PiCCO-Technologie Historie van de PiCCO-Technologie Intelligent hemodynamische monitoring Samenvoeging en combinatie van diverse technieken in hemodynamische monitoring Partner product Meest gebruikte minder invasieve methode

Nadere informatie

Klinische les Links Hartfalen. IC/CC specialisatie Marco van Meer

Klinische les Links Hartfalen. IC/CC specialisatie Marco van Meer Klinische les Links Hartfalen IC/CC specialisatie Marco van Meer Inhoud Definitie Gradaties Oorzaken (patho)fysiologie Gevolg Diagnostiek en monitoring Therapie Er komt een man bij de dokter: Definitie

Nadere informatie

Vasoactieve medicatie. Dave Tjan Anesthesioloog-intensivistintensivist

Vasoactieve medicatie. Dave Tjan Anesthesioloog-intensivistintensivist Vasoactieve medicatie Dave Tjan Anesthesioloog-intensivistintensivist NIVAZ 2011 1 Agenda Introductie Casuïstiek Werking inotropica en vasopressoren De verschillende middelen Cathecholaminen Niet-cathecholaminen

Nadere informatie

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC

Behandeling van atrium fibrilleren op de IC. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC Behandeling van atrium fibrilleren op de IC Mirjam Wikkerink, ANIOS IC AF op IC 15% van de patiënten, meestal in de eerste 72 uur na ontstaan van sepsis Verminderde atriale contractie, hoge ventriculaire

Nadere informatie

BLENDED LEARNING EVENT SHOCK EN HAEMODYNAMIEK. Rik Endeman intensivist OLVG, locatie Oost Steven Winkel IC verpleegkundige OLVG, locatie Oost

BLENDED LEARNING EVENT SHOCK EN HAEMODYNAMIEK. Rik Endeman intensivist OLVG, locatie Oost Steven Winkel IC verpleegkundige OLVG, locatie Oost BLENDED LEARNING EVENT SHOCK EN HAEMODYNAMIEK Rik Endeman intensivist OLVG, locatie Oost Steven Winkel IC verpleegkundige OLVG, locatie Oost Doelen Begrip shock kunnen uitleggen Law of Eight kunnen toepassen

Nadere informatie

NIV bij exacerbatie COPD

NIV bij exacerbatie COPD NIV bij exacerbatie COPD Petra Vos, longarts Guido Reijnen, longarts i.o. Rijnstate Ziekenhuis Arnhem Doelen Voor welke patient is NIV op afdeling geindiceerd? Voor welke patient NIV op IC? Wie krijgt

Nadere informatie

Fysiologie van de aortaklem. Gert Poortmans Adj-kliniekhoofd Anesthesie UZ Leuven

Fysiologie van de aortaklem. Gert Poortmans Adj-kliniekhoofd Anesthesie UZ Leuven Fysiologie van de aortaklem Gert Poortmans Adj-kliniekhoofd Anesthesie UZ Leuven Aorta = autosnelweg In geval van probleem onstaat er een file: Eigenschappen van de autosnelweg Bestaande problemen Eigenschappen

Nadere informatie

NVZF Jaarcongres 2011 Inspanningstesten en hun klinische betekenis bij COPD

NVZF Jaarcongres 2011 Inspanningstesten en hun klinische betekenis bij COPD NVZF Jaarcongres 2011 Inspanningstesten en hun klinische betekenis bij COPD dr. A.J. van t Hul Schoondonck-centrum voor Longrevalidatie Brabantlaan 1 4817 JW Breda 076-533 14 54 a.vanthul@rcbreda.nl Basis

Nadere informatie

De effecten van fluid responsiveness bepalen bij patiënten met ernstige sepsis. Yvanca van Welt IC verpleegkundige Circulation Practitioner i.o.

De effecten van fluid responsiveness bepalen bij patiënten met ernstige sepsis. Yvanca van Welt IC verpleegkundige Circulation Practitioner i.o. De effecten van fluid responsiveness bepalen bij patiënten met ernstige sepsis Yvanca van Welt IC verpleegkundige Circulation Practitioner i.o. 1 Inhoud Inleiding Aanleiding Probleem, doel en vraagstelling

Nadere informatie